Background: #fff
Foreground: #000
PrimaryPale: #8cf
PrimaryLight: #18f
PrimaryMid: #04b
PrimaryDark: #014
SecondaryPale: #ffc
SecondaryLight: #fe8
SecondaryMid: #db4
SecondaryDark: #841
TertiaryPale: #eee
TertiaryLight: #ccc
TertiaryMid: #999
TertiaryDark: #666
Error: #f88

<!--{{{-->
<div class='toolbar' macro='toolbar [[ToolbarCommands::EditToolbar]]'></div>
<div class='title' macro='view title'></div>
<div class='editor' macro='edit title'></div>
<div macro='annotations'></div>
<div class='editor' macro='edit text'></div>
<div class='editor' macro='edit tags'></div><div class='editorFooter'><span macro='message views.editor.tagPrompt'></span><span macro='tagChooser excludeLists'></span></div>
<!--}}}-->

To get started with this blank [[TiddlyWiki]], you'll need to modify the following tiddlers:
* [[SiteTitle]] & [[SiteSubtitle]]: The title and subtitle of the site, as shown above (after saving, they will also appear in the browser title bar)
* [[MainMenu]]: The menu (usually on the left)
* [[DefaultTiddlers]]: Contains the names of the tiddlers that you want to appear when the TiddlyWiki is opened
You'll also need to enter your username for signing your edits: <<option txtUserName>>

<<importTiddlers>>

<!--{{{-->
<link rel='alternate' type='application/rss+xml' title='RSS' href='index.xml' />
<!--}}}-->

These [[InterfaceOptions]] for customising [[TiddlyWiki]] are saved in your browser

Your username for signing your edits. Write it as a [[WikiWord]] (eg [[JoeBloggs]])

<<option txtUserName>>
<<option chkSaveBackups>> [[SaveBackups]]
<<option chkAutoSave>> [[AutoSave]]
<<option chkRegExpSearch>> [[RegExpSearch]]
<<option chkCaseSensitiveSearch>> [[CaseSensitiveSearch]]
<<option chkAnimate>> [[EnableAnimations]]

----
Also see [[AdvancedOptions]]

<!--{{{-->
<div class='header' role='banner' macro='gradient vert [[ColorPalette::PrimaryLight]] [[ColorPalette::PrimaryMid]]'>
<div class='headerShadow'>
<span class='siteTitle' refresh='content' tiddler='SiteTitle'></span>&nbsp;
<span class='siteSubtitle' refresh='content' tiddler='SiteSubtitle'></span>
</div>
<div class='headerForeground'>
<span class='siteTitle' refresh='content' tiddler='SiteTitle'></span>&nbsp;
<span class='siteSubtitle' refresh='content' tiddler='SiteSubtitle'></span>
</div>
</div>
<div id='mainMenu' role='navigation' refresh='content' tiddler='MainMenu'></div>
<div id='sidebar'>
<div id='sidebarOptions' role='navigation' refresh='content' tiddler='SideBarOptions'></div>
<div id='sidebarTabs' role='complementary' refresh='content' force='true' tiddler='SideBarTabs'></div>
</div>
<div id='displayArea' role='main'>
<div id='messageArea' class='messageArea'></div>
<div id='tiddlerDisplay'></div>
</div>
<!--}}}-->

/*{{{*/
body {background:[[ColorPalette::Background]]; color:[[ColorPalette::Foreground]];}

a {color:[[ColorPalette::PrimaryMid]];}
a:hover {background-color:[[ColorPalette::PrimaryMid]]; color:[[ColorPalette::Background]];}
a img {border:0;}

h1,h2,h3,h4,h5,h6 {color:[[ColorPalette::SecondaryDark]]; background:transparent;}
h1 {border-bottom:2px solid [[ColorPalette::TertiaryLight]];}
h2,h3 {border-bottom:1px solid [[ColorPalette::TertiaryLight]];}

.button {color:[[ColorPalette::PrimaryDark]]; border:1px solid [[ColorPalette::Background]];}
.button:hover {color:[[ColorPalette::PrimaryDark]]; background:[[ColorPalette::SecondaryLight]]; border-color:[[ColorPalette::SecondaryMid]];}
.button:active {color:[[ColorPalette::Background]]; background:[[ColorPalette::SecondaryMid]]; border:1px solid [[ColorPalette::SecondaryDark]];}

.header {background:[[ColorPalette::PrimaryMid]];}
.headerShadow {color:[[ColorPalette::Foreground]];}
.headerShadow a {font-weight:normal; color:[[ColorPalette::Foreground]];}
.headerForeground {color:[[ColorPalette::Background]];}
.headerForeground a {font-weight:normal; color:[[ColorPalette::PrimaryPale]];}

.tabSelected {color:[[ColorPalette::PrimaryDark]];
	background:[[ColorPalette::TertiaryPale]];
	border-left:1px solid [[ColorPalette::TertiaryLight]];
	border-top:1px solid [[ColorPalette::TertiaryLight]];
	border-right:1px solid [[ColorPalette::TertiaryLight]];
}
.tabUnselected {color:[[ColorPalette::Background]]; background:[[ColorPalette::TertiaryMid]];}
.tabContents {color:[[ColorPalette::PrimaryDark]]; background:[[ColorPalette::TertiaryPale]]; border:1px solid [[ColorPalette::TertiaryLight]];}
.tabContents .button {border:0;}

#sidebar {}
#sidebarOptions input {border:1px solid [[ColorPalette::PrimaryMid]];}
#sidebarOptions .sliderPanel {background:[[ColorPalette::PrimaryPale]];}
#sidebarOptions .sliderPanel a {border:none;color:[[ColorPalette::PrimaryMid]];}
#sidebarOptions .sliderPanel a:hover {color:[[ColorPalette::Background]]; background:[[ColorPalette::PrimaryMid]];}
#sidebarOptions .sliderPanel a:active {color:[[ColorPalette::PrimaryMid]]; background:[[ColorPalette::Background]];}

.wizard { background:[[ColorPalette::PrimaryPale]]; }
.wizard__title    { color:[[ColorPalette::PrimaryDark]]; border:none; }
.wizard__subtitle { color:[[ColorPalette::Foreground]]; border:none; }
.wizardStep { background:[[ColorPalette::Background]]; color:[[ColorPalette::Foreground]]; }
.wizardStep.wizardStepDone {background:[[ColorPalette::TertiaryLight]];}
.wizardFooter {background:[[ColorPalette::PrimaryPale]];}
.wizardFooter .status {background:[[ColorPalette::PrimaryDark]]; color:[[ColorPalette::Background]];}
.wizard .button {color:[[ColorPalette::Foreground]]; background:[[ColorPalette::SecondaryLight]]; border: 1px solid;
	border-color:[[ColorPalette::SecondaryPale]] [[ColorPalette::SecondaryDark]] [[ColorPalette::SecondaryDark]] [[ColorPalette::SecondaryPale]];}
.wizard .button:hover {color:[[ColorPalette::Foreground]]; background:[[ColorPalette::Background]];}
.wizard .button:active {color:[[ColorPalette::Background]]; background:[[ColorPalette::Foreground]]; border: 1px solid;
	border-color:[[ColorPalette::PrimaryDark]] [[ColorPalette::PrimaryPale]] [[ColorPalette::PrimaryPale]] [[ColorPalette::PrimaryDark]];}

.wizard .notChanged {background:transparent;}
.wizard .changedLocally {background:#80ff80;}
.wizard .changedServer {background:#8080ff;}
.wizard .changedBoth {background:#ff8080;}
.wizard .notFound {background:#ffff80;}
.wizard .putToServer {background:#ff80ff;}
.wizard .gotFromServer {background:#80ffff;}

.messageArea { border:1px solid [[ColorPalette::SecondaryMid]]; background:[[ColorPalette::SecondaryLight]]; color:[[ColorPalette::Foreground]]; }
.messageToolbar__button { color:[[ColorPalette::PrimaryMid]]; background:[[ColorPalette::SecondaryPale]]; border:none; }
.messageToolbar__button_withIcon { background:inherit; }
.messageToolbar__button_withIcon:active { background:inherit; border:none; }
.messageToolbar__icon { fill:[[ColorPalette::TertiaryDark]]; }
.messageToolbar__icon:hover { fill:[[ColorPalette::Foreground]]; }

.popupTiddler {background:[[ColorPalette::TertiaryPale]]; border:2px solid [[ColorPalette::TertiaryMid]];}

.popup {background:[[ColorPalette::TertiaryPale]]; color:[[ColorPalette::TertiaryDark]]; border-left:1px solid [[ColorPalette::TertiaryMid]]; border-top:1px solid [[ColorPalette::TertiaryMid]]; border-right:2px solid [[ColorPalette::TertiaryDark]]; border-bottom:2px solid [[ColorPalette::TertiaryDark]];}
.popup hr {color:[[ColorPalette::PrimaryDark]]; background:[[ColorPalette::PrimaryDark]]; border-bottom:1px;}
.popup li.disabled {color:[[ColorPalette::TertiaryMid]];}
.popup li a, .popup li a:visited {color:[[ColorPalette::Foreground]]; border: none;}
.popup li a:hover {background:[[ColorPalette::SecondaryLight]]; color:[[ColorPalette::Foreground]]; border: none;}
.popup li a:active {background:[[ColorPalette::SecondaryPale]]; color:[[ColorPalette::Foreground]]; border: none;}
.popupHighlight {background:[[ColorPalette::Background]]; color:[[ColorPalette::Foreground]];}
.listBreak div {border-bottom:1px solid [[ColorPalette::TertiaryDark]];}

.tiddler .defaultCommand {font-weight:bold;}

.shadow .title {color:[[ColorPalette::TertiaryDark]];}

.title {color:[[ColorPalette::SecondaryDark]];}
.subtitle {color:[[ColorPalette::TertiaryDark]];}

.toolbar {color:[[ColorPalette::PrimaryMid]];}
.toolbar a {color:[[ColorPalette::TertiaryLight]];}
.selected .toolbar a {color:[[ColorPalette::TertiaryMid]];}
.selected .toolbar a:hover {color:[[ColorPalette::Foreground]];}

.tagging, .tagged {border:1px solid [[ColorPalette::TertiaryPale]]; background-color:[[ColorPalette::TertiaryPale]];}
.selected .tagging, .selected .tagged {background-color:[[ColorPalette::TertiaryLight]]; border:1px solid [[ColorPalette::TertiaryMid]];}
.tagging .listTitle, .tagged .listTitle {color:[[ColorPalette::PrimaryDark]];}
.tagging .button, .tagged .button {border:none;}

.footer {color:[[ColorPalette::TertiaryLight]];}
.selected .footer {color:[[ColorPalette::TertiaryMid]];}

.error, .errorButton {color:[[ColorPalette::Foreground]]; background:[[ColorPalette::Error]];}
.warning {color:[[ColorPalette::Foreground]]; background:[[ColorPalette::SecondaryPale]];}
.lowlight {background:[[ColorPalette::TertiaryLight]];}

.zoomer {background:none; color:[[ColorPalette::TertiaryMid]]; border:3px solid [[ColorPalette::TertiaryMid]];}

.imageLink, #displayArea .imageLink {background:transparent;}

.annotation {background:[[ColorPalette::SecondaryLight]]; color:[[ColorPalette::Foreground]]; border:2px solid [[ColorPalette::SecondaryMid]];}

.viewer .listTitle {list-style-type:none; margin-left:-2em;}
.viewer .button {border:1px solid [[ColorPalette::SecondaryMid]];}
.viewer blockquote {border-left:3px solid [[ColorPalette::TertiaryDark]];}

.viewer table, table.twtable {border:2px solid [[ColorPalette::TertiaryDark]];}
.viewer th, .viewer thead td, .twtable th, .twtable thead td {background:[[ColorPalette::SecondaryMid]]; border:1px solid [[ColorPalette::TertiaryDark]]; color:[[ColorPalette::Background]];}
.viewer td, .viewer tr, .twtable td, .twtable tr {border:1px solid [[ColorPalette::TertiaryDark]];}

.viewer pre {border:1px solid [[ColorPalette::SecondaryLight]]; background:[[ColorPalette::SecondaryPale]];}
.viewer code {color:[[ColorPalette::SecondaryDark]];}
.viewer hr {border:0; border-top:dashed 1px [[ColorPalette::TertiaryDark]]; color:[[ColorPalette::TertiaryDark]];}

.highlight, .marked {background:[[ColorPalette::SecondaryLight]];}

.editor input {border:1px solid [[ColorPalette::PrimaryMid]];}
.editor textarea {border:1px solid [[ColorPalette::PrimaryMid]]; width:100%;}
.editorFooter {color:[[ColorPalette::TertiaryMid]];}
.readOnly {background:[[ColorPalette::TertiaryPale]];}

#backstageArea {background:[[ColorPalette::Foreground]]; color:[[ColorPalette::TertiaryMid]];}
#backstageArea a {background:[[ColorPalette::Foreground]]; color:[[ColorPalette::Background]]; border:none;}
#backstageArea a:hover {background:[[ColorPalette::SecondaryLight]]; color:[[ColorPalette::Foreground]]; }
#backstageArea a.backstageSelTab {background:[[ColorPalette::Background]]; color:[[ColorPalette::Foreground]];}
#backstageButton a {background:none; color:[[ColorPalette::Background]]; border:none;}
#backstageButton a:hover {background:[[ColorPalette::Foreground]]; color:[[ColorPalette::Background]]; border:none;}
#backstagePanel {background:[[ColorPalette::Background]]; border-color: [[ColorPalette::Background]] [[ColorPalette::TertiaryDark]] [[ColorPalette::TertiaryDark]] [[ColorPalette::TertiaryDark]];}
.backstagePanelFooter .button {border:none; color:[[ColorPalette::Background]];}
.backstagePanelFooter .button:hover {color:[[ColorPalette::Foreground]];}
#backstageCloak {background:[[ColorPalette::Foreground]]; opacity:0.6; filter:alpha(opacity=60);}
/*}}}*/

/*{{{*/
* html .tiddler {height:1%;}

body {font-size:.75em; font-family:arial,helvetica; margin:0; padding:0;}

h1,h2,h3,h4,h5,h6 {font-weight:bold; text-decoration:none;}
h1,h2,h3 {padding-bottom:1px; margin-top:1.2em;margin-bottom:0.3em;}
h4,h5,h6 {margin-top:1em;}
h1 {font-size:1.35em;}
h2 {font-size:1.25em;}
h3 {font-size:1.1em;}
h4 {font-size:1em;}
h5 {font-size:.9em;}

hr {height:1px;}

a {text-decoration:none;}

dt {font-weight:bold;}

ol {list-style-type:decimal;}
ol ol {list-style-type:lower-alpha;}
ol ol ol {list-style-type:lower-roman;}
ol ol ol ol {list-style-type:decimal;}
ol ol ol ol ol {list-style-type:lower-alpha;}
ol ol ol ol ol ol {list-style-type:lower-roman;}
ol ol ol ol ol ol ol {list-style-type:decimal;}

.txtOptionInput {width:11em;}

#contentWrapper .chkOptionInput {border:0;}

.externalLink {text-decoration:underline;}

.indent {margin-left:3em;}
.outdent {margin-left:3em; text-indent:-3em;}
code.escaped {white-space:nowrap;}

.tiddlyLinkExisting {font-weight:bold;}
.tiddlyLinkNonExisting {font-style:italic;}

/* the 'a' is required for IE, otherwise it renders the whole tiddler in bold */
a.tiddlyLinkNonExisting.shadow {font-weight:bold;}

#mainMenu .tiddlyLinkExisting,
	#mainMenu .tiddlyLinkNonExisting,
	#sidebarTabs .tiddlyLinkNonExisting {font-weight:normal; font-style:normal;}
#sidebarTabs .tiddlyLinkExisting {font-weight:bold; font-style:normal;}

.header {position:relative;}
.header a:hover {background:transparent;}
.headerShadow {position:relative; padding:4.5em 0 1em 1em; left:-1px; top:-1px;}
.headerForeground {position:absolute; padding:4.5em 0 1em 1em; left:0; top:0;}

.siteTitle {font-size:3em;}
.siteSubtitle {font-size:1.2em;}

#mainMenu {position:absolute; left:0; width:10em; text-align:right; line-height:1.6em; padding:1.5em 0.5em 0.5em 0.5em; font-size:1.1em;}

#sidebar {position:absolute; right:3px; width:16em; font-size:.9em;}
#sidebarOptions {padding-top:0.3em;}
#sidebarOptions a {margin:0 0.2em; padding:0.2em 0.3em; display:block;}
#sidebarOptions input {margin:0.4em 0.5em;}
#sidebarOptions .sliderPanel {margin-left:1em; padding:0.5em; font-size:.85em;}
#sidebarOptions .sliderPanel a {font-weight:bold; display:inline; padding:0;}
#sidebarOptions .sliderPanel input {margin:0 0 0.3em 0;}
#sidebarTabs .tabContents {width:15em; overflow:hidden;}

.wizard { padding:0.1em 2em 0; }
.wizard__title    { font-size:2em; }
.wizard__subtitle { font-size:1.2em; }
.wizard__title, .wizard__subtitle { font-weight:bold; background:none; padding:0; margin:0.4em 0 0.2em; }
.wizardStep { padding:1em; }
.wizardFooter { padding:0.8em 0.4em 0.8em 0; }
.wizardFooter .status { padding:0.2em 0.7em; margin-left:0.3em; }
.wizardFooter .button { margin:0.5em 0 0; font-size:1.2em; padding:0.2em 0.5em; }

.messageArea { position:fixed; top:2em; right:0; margin:0.5em; padding:0.7em 1em; z-index:2000; }
.messageToolbar { text-align:right; padding:0.2em 0; }
.messageToolbar__button { text-decoration:underline; }
.messageToolbar__icon { height: 1em; }
.messageArea__text a { text-decoration:underline; }

.tiddlerPopupButton {padding:0.2em;}
.popupTiddler {position: absolute; z-index:300; padding:1em; margin:0;}

.popup {position:absolute; z-index:300; font-size:.9em; padding:0; list-style:none; margin:0;}
.popup .popupMessage {padding:0.4em;}
.popup hr {display:block; height:1px; width:auto; padding:0; margin:0.2em 0;}
.popup li.disabled {padding:0.4em;}
.popup li a {display:block; padding:0.4em; font-weight:normal; cursor:pointer;}
.listBreak {font-size:1px; line-height:1px;}
.listBreak div {margin:2px 0;}

.tabset {padding:1em 0 0 0.5em;}
.tab {margin:0 0 0 0.25em; padding:2px;}
.tabContents {padding:0.5em;}
.tabContents ul, .tabContents ol {margin:0; padding:0;}
.txtMainTab .tabContents li {list-style:none;}
.tabContents li.listLink { margin-left:.75em;}

#contentWrapper {display:block;}
#splashScreen {display:none;}

#displayArea {margin:1em 17em 0 14em;}

.toolbar {text-align:right; font-size:.9em;}

.tiddler {padding:1em 1em 0;}

.missing .viewer,.missing .title {font-style:italic;}

.title {font-size:1.6em; font-weight:bold;}

.missing .subtitle {display:none;}
.subtitle {font-size:1.1em;}

.tiddler .button {padding:0.2em 0.4em;}

.tagging {margin:0.5em 0.5em 0.5em 0; float:left; display:none;}
.isTag .tagging {display:block;}
.tagged {margin:0.5em; float:right;}
.tagging, .tagged {font-size:0.9em; padding:0.25em;}
.tagging ul, .tagged ul {list-style:none; margin:0.25em; padding:0;}
.tagClear {clear:both;}

.footer {font-size:.9em;}
.footer li {display:inline;}

.annotation {padding:0.5em; margin:0.5em;}

* html .viewer pre {width:99%; padding:0 0 1em 0;}
.viewer {line-height:1.4em; padding-top:0.5em;}
.viewer .button {margin:0 0.25em; padding:0 0.25em;}
.viewer blockquote {line-height:1.5em; padding-left:0.8em;margin-left:2.5em;}
.viewer ul, .viewer ol {margin-left:0.5em; padding-left:1.5em;}

.viewer table, table.twtable {border-collapse:collapse; margin:0.8em 1.0em;}
.viewer th, .viewer td, .viewer tr,.viewer caption,.twtable th, .twtable td, .twtable tr,.twtable caption {padding:3px;}
table.listView {font-size:0.85em; margin:0.8em 1.0em;}
table.listView th, table.listView td, table.listView tr {padding:0 3px 0 3px;}

.viewer pre {padding:0.5em; margin-left:0.5em; font-size:1.2em; line-height:1.4em; overflow:auto;}
.viewer code {font-size:1.2em; line-height:1.4em;}

.editor {font-size:1.1em;}
.editor input, .editor textarea {display:block; width:100%; box-sizing: border-box; font:inherit;}
.editorFooter {padding:0.25em 0; font-size:.9em;}
.editorFooter .button {padding-top:0; padding-bottom:0;}

.fieldsetFix {border:0; padding:0; margin:1px 0px;}

.zoomer {font-size:1.1em; position:absolute; overflow:hidden;}
.zoomer div {padding:1em;}

* html #backstage {width:99%;}
* html #backstageArea {width:99%;}
#backstageArea {display:none; position:relative; overflow: hidden; z-index:150; padding:0.3em 0.5em;}
#backstageToolbar {position:relative;}
#backstageArea a {font-weight:bold; margin-left:0.5em; padding:0.3em 0.5em;}
#backstageButton {display:none; position:absolute; z-index:175; top:0; right:0;}
#backstageButton a {padding:0.1em 0.4em; margin:0.1em;}
#backstage {position:relative; width:100%; z-index:50;}
#backstagePanel { display:none; z-index:100; position:absolute; width:90%; margin-left:3em; }
.backstagePanelFooter {padding-top:0.2em; float:right;}
.backstagePanelFooter a {padding:0.2em 0.4em;}
#backstageCloak {display:none; z-index:20; position:absolute; width:100%; height:100px;}

.whenBackstage {display:none;}
.backstageVisible .whenBackstage {display:block;}
/*}}}*/

/***
StyleSheet for use when a translation requires any css style changes.
This StyleSheet can be used directly by languages such as Chinese, Japanese and Korean which need larger font sizes.
***/
/*{{{*/
body {font-size:0.8em;}
#sidebarOptions {font-size:1.05em;}
#sidebarOptions a {font-style:normal;}
#sidebarOptions .sliderPanel {font-size:0.95em;}
.subtitle {font-size:0.8em;}
.viewer table.listView {font-size:0.95em;}
/*}}}*/

/*{{{*/
@media print {
#mainMenu, #sidebar, .messageArea, .toolbar, #backstageButton, #backstageArea {display: none !important;}
#displayArea {margin: 1em 1em 0em;}
noscript {display:none;} /* Fixes a feature in Firefox 1.5.0.2 where print preview displays the noscript content */
}
/*}}}*/

<!--{{{-->
<div class='toolbar' role='navigation' macro='toolbar [[ToolbarCommands::ViewToolbar]]'></div>
<div class='title' macro='view title'></div>
<div class='subtitle'><span macro='view modifier link'></span>, <span macro='view modified date'></span> (<span macro='message views.wikified.createdPrompt'></span> <span macro='view created date'></span>)</div>
<div class='tagging' macro='tagging'></div>
<div class='tagged' macro='tags'></div>
<div class='viewer' macro='view text wikified'></div>
<div class='tagClear'></div>
<!--}}}-->

!Colors used in ColorPalette

|!Name |!Example of color |!#xyz = #xxyyzz|!Remark |
|Background |bgcolor(#fff): |#fff |background or 'paper', and text in the title and subtitle |
|Foreground |bgcolor(#000): |#000 |body text |
|PrimaryPale |bgcolor(#8cf): |#8cf |Interface Options box |
|PrimaryLight |bgcolor(#18f): |#18f |top of the Header gradient |
|PrimaryMid |bgcolor(#04b): |#04b |text in MainMenu, text for links, text in lists of tiddlers and tags, and bottom of the Header gradient |
|PrimaryDark |bgcolor(#014): |#014 |text of the items in the top of the right hand menu and text of the buttons on the tiddlers |
|SecondaryPale |bgcolor(#ffc): |#ffc |background of the boxes in those tiddlers that show snippets of the TiddlyWiki code |
|SecondaryLight |bgcolor(#def): |#def |when tiddler buttons or items in right hand menu are highlighted |
|SecondaryMid |bgcolor(#8cf): |#8cf |title cells in tables (cells which begin with an exclamation mark), and box that appears when changes have been saved, and tiddler buttons when they are selected |
|SecondaryDark |bgcolor(#841): |#841 |titles of tiddlers |
|TertiaryPale |bgcolor(#eee): |#eee |background of - selected - tab, right hand menu with lists of tags and tiddlers, and tag button on tiddlers |
|TertiaryLight |bgcolor(#ccc): |#ccc |borders around the right hand menus |
|TertiaryMid |bgcolor(#999): |#999 |unselected tabs and background of list of tags and tiddlers in bottom right hand menu |
|TertiaryDark |bgcolor(#666): |#666 |subtitle of each tiddler (author of the tiddler), and most recent date it was modified and date it was created |
|Error |bgcolor(#f88): |#f88 |errors |
/%
!out
$1
!end
%/<<tiddler ColorFool##out with: {{
var tid='$1';
if(tid=='$'+'1') tid='ColorPalette';
var out='!Here are all the colors defined in ' + tid + ':\n|width:120px; color |width:60px; #hex |width:150px; sample |h\n';
var cols = store.calcAllSlices(tid);
for(var c in cols) {
	if(cols[c].match(/^#[0-9A-F]{3}$|^#[0-9A-F]{6}$|^RGB\([\d,\s]{5,}\)$/i)||['Black', 'Green', 'Silver', 'Lime', 'Gray', 'Olive', 'White', 'Yellow','Maroon', 'Navy', 'Red', 'Blue', 'Purple', 'Teal', 'Fuchsia', 'Aqua', 'Orange'].contains(cols[c])) {
    out+='| [['+c+'|'+tid+']]| {{{'+cols[c]+'}\}\} |padding:5px 2px; @@padding:5px 10em;background-color:'+cols[c]+';&nbsp;@@|\n';
  }
}
out;}}
>>

[[openstreetmap (huisnummers!)|https://www.openstreetmap.org/#map=8/52.154/5.295]]
+++!!!*[Huisnummers »]
!Hugo de Grootkade
Foto Stadsreiniging 1929 volgens verhaal 'OLVZ had in W kunnen staan'
Bouwtekeningen
Hugo de Grootkade 58-60  1895
Hugo de Grootkade 9-15  1902
Hugo de Grootkade 4-6  1888
Hugo de Grootkade 18-20a 1891
Raamkerk 22
Weeshuis 24-28
De Poort 20 (18-28)
{{BLUE{Hugo de Grootkade 2-2a-4 .... 22 tot Van Oldenbarneveldtstraat
Hugo de Grootkade 24 ... 56 tot Frederik Hendrikstraat
Hugo de Grootkade 58 ... 72 tot Van Houweningenstraat
Hugo de Grootkade 74 ... 88 tot Van Reigersbergenstraat
Hugo de Grootkade 1 ... 17 van Bilderdijkstraat tot Da Costakade
Hugo de Grootkade 13-15 Da Costakade richting Nassaukade}}}
!Frederik Hendrikstraat
#11-13-15 Elim/moskee
#17-19-21-23 winkelblok
#25 Puul's vishandel
Welk nummer had dan de winkel links naast Puul (Hoek & Vaart)?
!Frederik Hendrikplantsoen
Wim Gabes 6
12-14 oudere huizen, niet aan rooilijn
!Da Costakade
Da Costakade 10 Pastorie De Liefde
!Bilderdijkstraat
Bilderdijkstraat 23 RK kerk De Liefde
!Marnixstraat
Bank van lening #7 315
HBS 317
Politiebureau Raampoort 148
Toneelschool 150
ATVA 284 - 292
!Nassaukade
Nassaukade 120 ... 129 tussen 2e Hugo de Grootstraat en Hugo de Grootkade
Nassaukade 120 Café
Nassaukade 121 Boekhandel Reyndorp
Nassaukade 122 Kapper
Nassaukade 123 Graveerinrichting Herblot
Nassaukade 124 Dr Rijk Kramerschool
Nassaukade 125
Nassaukade 126 Apotheek
Nassaukade 127
Nassaukade 128 Snackbar
Nassaukade 129 Radiowinkel Noorman
Nassaukade 119 Oma Wijkhuizen
!Frederik Hendrikstraat
Frederik Hendrikstraat 13, Elim
Frederik Hendrikstraat 33 - 45, inham stukje Voorweg
Frederik Hendrikstraat 79 -83, Ambachtsschool Concordia Inter Nos, later Dagmarkt
Frederik Hendrikstraat 105, School Kinderbad
Frederik Hendrikstraat 111 - 115, 1e Amsterdamse Christelijke Nijverheidsschool voor meisjes
Frederik Hendrikstraat 156, sigarenfabriek Bout (3e Hugo de Grootstraat 17)
Hugo de Grootkade - 3e Hugo de Grootstraat, FH 194 - 156
Volkspark ter hoogte van Nassaukade 120 (oude nummering?). Afbraak in 1891-1892
Volkspark, voorheen de buitenplaats 'Gelderland'
Domela Nieuwenhuis vergaderde er met zijn aanhang in het Volkspark.
!Prinsessekerk
1918-1982; water ervoor gedempt in 1932
!Rozengracht
NINT
Rozengracht 224(A) NINT
Rozengracht 226 polikliniek voor kleine huisdieren. ~DierenDokters
===
!Kadastrale kaarten Amsterdam
Kaarten zijn niet van 1832, maar van 1822!!
!H.M.J. Misset
Hermanus Maria Johannes Misset (1875-1958) werkte, na aan de Tekenschool voor Kunstambachten in de Jacob van Campenstraat te zijn opgeleid, vanaf zijn vijftiende als huisschilder en behanger-decorateur. Als bijverdienste tekende en aquarelleerde hij talloze stadsgezichten, vooral die bedreigd waren. Maar ook details, zoals weinig voorkomende geveltypen en gevelstenen, legde hij vast. Hij ontwikkelde een eigen, goed herkenbare tekenstijl. Mede door het ontbreken van mensen en voertuigen hebben zijn tekeningen een verstild karakter. Misset kreeg opdrachten van het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap, het Gemeentearchief en van diverse particuliere verzamelaars als D.C. Meijer en J. van Eck. Zijn productiefste periode lag in de jaren 1899-1912.
!Fotografen
Jacob Olie (1834-1905)
George Hendrik Breitner (1857-1923)
Jacobus van Eck (1873-1946)
Bernardus Franciscus Aloysius Eilers (1878 - 1951)
Willem van de Poll (1895 – 1970)
Wiel van der Randen (1897 - 1947)
Cas Oorthuys (1908 - 1975)
+++!!!*[Filmpjes ETV »]
1. Het paleis op de Dam
2. Joods Amsterdam
3. De Waag
4. Het Rokin
5. De Oude Kerk
6. De Amsterdamse grachten
7. Het Centraal Station
8. De haven
9. De Amsterdamse School
10. De Westelijke Tuinsteden
11. De Maria Magdalena kerk
12. Diamant industrie
13. Het Vondelpark
14. Het Loyd hotel
15. Wittenburg
16. Artis
17. Ajax
18. Bijlmermeer
19. Het Amsterdamse bos
20. Schiphol
21. De Westergasfabriek
22. De Jordaan
23. De Markthallen
24. De Kinkerstraat
25. Bos en Lommer
26. De Pijp
27. Amsterdam Zuid
28. Franckendael
29. Amsterdam Noord
30. Tuindorp Oostzaan
31. Brandweer
32. Havenarbeider
33. Melkboer
34. Vuilnisman
35. Putjesschepper
36. Draaiorgelman
37. Bankmedewerker
38. Verpleegkundige
39. Juf
40. Zwemlerares
===

{{BROWN{Fotoalbum}}}
<<tabs "Fotoalbum"
"-1- " "" "Album_01"
"-2- " "" "Album_02"
"-3- " "" "Album_03"
"-4- " "" "Album_04"
"-5- " "" "Album_05"
"-6- " "" "Album_06"
"-7- " "" "Album_07"
"-8- " "" "Album_08"
"-9- " "" "Album_09"
"-10- " "" "Album_10"
"-11- " "" "Album_11"
"-12- " "" "Album_12"
"-13- " "" "Album_13"
"-14- " "" "Album_14"
"-15- " "" "Album_15"
"-16- " "" "Album_16"
"-17- " "" "Album_17"
"-18- " "" "Album_18"
"-19- " "" "Album_19"
"-20- " "" "Album_20"
"-21- " "" "Album_21"
"-22- " "" "Album_22"
"-23- " "" "Album_23"
"-24- " "" "Album_24"
"-25- " "" "Album_25"
"-26- " "" "Album_26"
"-27- " "" "Album_27"
"-28- " "" "Album_28"
"-29- " "" "Album_29"
"-30- " "" "Album_30"
"-31- " "" "Album_31"
"-32- " "" "Album_32"
"-33- " "" "Album_33"
"-34- " "" "Album_34"
"-35- " "" "Album_35"
"-36- " "" "Album_36"
"-37- " "" "Album_37"
"-38- " "" "Album_38"
"-39- " "" "Album_39"
"-40- " "" "Album_40"
"-41- " "" "Album_41"
"-42- " "" "Album_42"
"-43- " "" "Album_43"
"-44- " "" "Album_44"
"-45- " "" "Album_45"
"-46- " "" "Album_46"
"-47- " "" "Album_47"
"-48- " "" "Album_48"
"-49- " "" "Album_49"
"-50- " "" "Album_50"
"-51- " "" "Album_51"
"-52- " "" "Album_52"
"-53- " "" "Album_53"
"-54- " "" "Album_54"
"-55- " "" "Album_55"
"-56- " "" "Album_56"
"-57- " "" "Album_57"
"-58- " "" "Album_58"
"-59- " "" "Album_59"
"-60- " "" "Album_60"
"-61- " "" "Album_61"
"-62- " "" "Album_62"
"-63- " "" "Album_63"
"-64- " "" "Album_64"
"-65- " "" "Album_65"
"-66- " "" "Album_66"
"-67- " "" "Album_67"
"-68- " "" "Album_68"
"-69- " "" "Album_69"
"-70- " "" "Album_70"
"-71- " "" "Album_71"
"-72- " "" "Album_72"
"-73- " "" "Album_73"
"-74- " "" "Album_74"
"-75- " "" "Album_75"
"-76- " "" "Album_76"
"-77- " "" "Album_77"
"-78- " "" "Album_78"
"-79- " "" "Album_79"
"-80- " "" "Album_80"
"-81- " "" "Album_81"
"-82- " "" "Album_82"
"-83- " "" "Album_83"
"-84- " "" "Album_84"
"-85- " "" "Album_85"
"-86- " "" "Album_86"
"-87- " "" "Album_87"
"-88- " "" "Album_88"
"-89- " "" "Album_89"
"-90- " "" "Album_90"
"-91- " "" "Album_91"
"-92- " "" "Album_92"
"-93- " "" "Album_93"
"-94- " "" "Album_94"
"-95- " "" "Album_95"
"-96- " "" "Album_96"
"-97- " "" "Album_97"
"-98- " "" "Album_98"
"-99- " "" "Album_99"
>> 

<html><nowiki><a href="javascript:;"  title="Restart initial page content WITHOUT RELOADING!"

onmouseover="
	this.href='javascript:void(eval(decodeURIComponent(%22(function(){try{('
	+encodeURIComponent(encodeURIComponent(this.onclick))
	+')()}catch(e){alert(e.description?e.description:e.toString())}})()%22)))';"
onclick="
	story.closeAllTiddlers(); restart(); refreshPageTemplate(); 
 	return false;
"><img src="Images/Home.png"></a></html>

[img[Tooltip|Images/Plaatje.jpg]]
//Caption//

+++!!![TiddlyWikitechnische uitbreidingen »]
# Voor de klassenfoto's: Naam als tooltip m.b.v. ImageMapPlugin
===
+++!!![Interessante onderwerpen in Ons Amsterdam »]
<<tiddler [[Ons Amsterdam]]>>
===
!!Groentemarkten
''Voor'' de groentemarkt op de Marnixstraat.
Indeling groentemarkt Marnixstraat
Aardappelmarkt
Fruitmarkt
Meermarkt
...
zie b.v. http://www.tussentaalenbeeld.nl/A60fb.htm
+++!!![Vervlogen tijden: markten &raquo;]
<html><div align="center"><iframe src="file:///E:/Test_web/Vervlogen%20tijden/www.vervlogentijden.nl/opnieuw_een_afscheid.htm" frameborder="0" width="100%" height="600"></iframe></div></html>
===
!!Bedrijven langs Kostverlorenvaart
BONAS: Kunstboterfabriek Maljapenkade Amsterdam, Gosschalk, I./1879, nu De Wttenkade

!!Kininefabriek
de chemicus Van Velsen Camphuys, directeur van de Amsterdamse Kininefabriek.
!!Teerfabriek
Brand in 1913, verschillende foto's
Waar? Genoemd: Baarsjesweg, Achterweg
Molens34: Foto Middenweg met schoorsteen van teerfabriek
!!Prinsessekerk
!!Singelgracht
Huisjes aan de Singelgracht; Herman Misset
Kerkpad
Bijgevoegde beschrijving: Buitensingel met Kerkpad; v.r.n.l. woning aardappelhandel Nieboer, sigarenwinkel, smederij Saalman. Links kwekerij van der Bey op het Steenpad.
+++!!![Kostverlorenvaart -rafelige randen &raquo;]
<<tiddler [[Rafelige randen]]>>
===

[img(150px,)[Tooltip|Images/Lengte.gif]]<br>
|Info|Type|Type (Eng.)|Prototype<br>klasse|In dienst|Tonnage| Lengte<br>m  | Breedte<br>m | Diepgang<br>m | HP<br>pk | Snelheid<br>knots |Bemanning|h
|[[|]]<br>[[|]]||||||||||||

/%
*+++*[Naam jaar &raquo;]
<<tiddler Schepen>>
===

*+++*[Naam jaar &raquo;]
<<tiddler Schepen>>
===
%/

<<slider "CookieName" "TiddlerName" "Title text »">>

{{BROWN{Titel}}}
<tabs "">
<tab 1e serie >
{{BROWN{1e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Tab1 " "" ""
"Tab2 " "" ""
>>}}}
</tab>

<tab 2e serie >
{{BROWN{2e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"TAB1 " "" ""
"TAB2 " "" ""
>>}}}
</tab>
</tabs>

<<allTags>>

<<newTiddler label:"New tiddler" text:{{store.getTiddlerText('1_Tiddler')}}>>
<<newTiddler label:"New tiddler (img)" text:{{store.getTiddlerText('1_Image')}}>>
<<newTiddler label:"New tiddler (thumbnail/img)" text:{{store.getTiddlerText('1_Thumbnail')}}>>
<<newTiddler label:"New tiddler (tabs)" text:{{store.getTiddlerText('1_Tabs')}}>>
<<newTiddler label:"New tiddler (tabs_vTabs)" text:{{store.getTiddlerText('1_Tabs_vTabs')}}>>
<<newTiddler label:"New tiddler (video)" text:{{store.getTiddlerText('1_Video')}}>>
<<newTiddler label:"New tiddler (iFrame)" text:{{store.getTiddlerText('1_iFrame')}}>>
<<newTiddler label:"New tiddler (schip)" text:{{store.getTiddlerText('1_Schip')}}>>
<<newTiddler label:"New tiddler (album)" text:{{store.getTiddlerText('1_Fotoalbum')}}>>
<<newTiddler label:"New tiddler (slider)" text:{{store.getTiddlerText('1_Slider')}}>>

{{{vertical-align:top;}}}

» {{{»}}} »
▼
!Slider
<<slider "CookieName" "TiddlerName" "Title text »">>
{{{
<<slider "CookieName" "TiddlerName" "Title text »">>
}}}

+++!!![Te doen &raquo;]
<<tiddler "Te doen">>
===

{{{
+++!!![Label &raquo;]
<<tiddler "TiddlerName">>
===
}}}

Zie ook: [[NestedSlidersPluginInfo]]

!Popup

+++^*[Ányos Jedlik &raquo;]
<<tiddler [[Ányos Jedlik]]>>
===

{{{
+++^*[Ányos Jedlik &raquo;]
<<tiddler [[Ányos Jedlik]]>>
===
}}}

Zie ook: [[NestedSlidersPluginInfo]]

!Tabs
<<tabs "CookieName"
"TabName1  " "" "TiddlerName1"
"TabName2  " "" "TiddlerName2"
"TabName3  " "" "TiddlerName3"
"TabName4  " "" "TiddlerName4"
>>
{{{
<<tabs "CookieName"
"TabName1  " "" "TiddlerName1"
"TabName2  " "" "TiddlerName2"
"TabName3  " "" "TiddlerName3"
"TabName4  " "" "TiddlerName4"
>>
}}}

!Plaatje
[img[Tooltip|Images/Plaatje.jpg]]
//Caption//
{{{
[img[Tooltip|Images/Plaatje.jpg]]
//Caption//
}}}

!Plaatje met vergroting
[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Plaatje_400.jpg][Foto/Plaatje.jpg]]
//Caption//
{{{
[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Plaatje_400.jpg][Foto/Plaatje.jpg]]
//Caption//
}}}

!Verticale tabs
{{vTabs{<<tabs ""
"1841-A " "1841" "MvSAschool01"
"1841-B " "1841" "MvSAschool02"
"1923-A " "1923" "MvSAschool03"
>>}}}
{{{
{{vTabs{<<tabs ""
"1841-A " "1841" "MvSAschool01"
"1841-B " "1841" "MvSAschool02"
"1923-A " "1923" "MvSAschool03"
>>}}}
}}}

!Verticale tabs met klein label
<<tabs "txt_vTabs"
"- 1 - " "1923" "Beroepen12A"
"- 2 - " "1917" "van Eck29"
"- 3 - " "1906" "Prenten69"
>>
<<tiddler {{setStylesheet(store.getTiddlerText('Start##styles'),'verticalTabStylesheet');'';}}>>
{{{
<<tabs "txt_vTabs"
"- 1 - " "1923" "Beroepen12A"
"- 2 - " "1917" "van Eck29"
"- 3 - " "1906" "Prenten69"
>>
<<tiddler {{setStylesheet(store.getTiddlerText('Start##styles'),'verticalTabStylesheet');'';}}>>
}}}

<<list [[missing]]>>

Test van een Google Maps link.
Voor presentatie in een nieuw venster/tab moeten de volgende wijzigingen aangebracht worden: 
!Origneel:
... style="color:#0000FF;text-align:left">weergeven op een grotere kaart</a></small>
!Gewijzigd:
... style="color:#0000FF;text-align:left"@@color(blue):'' target="blank">Grotere kaart weergeven in nieuw venster/tab''@@</a></small>


<HTML>
<iframe width="425" height="350" frameborder="0" scrolling="no" marginheight="0" marginwidth="0" src="https://maps.google.nl/maps/ms?hl=nl&amp;gl=nl&amp;ptab=0&amp;ie=UTF8&amp;oe=UTF8&amp;msa=0&amp;msid=111723466548624997009.00044c268d77b373e73bf&amp;ll=51.818772,4.632186&amp;spn=0.092756,0.092847&amp;output=embed&amp;s=AARTsJqzYNC1ZdGrE26LSTUP8iDwlsInIA"></iframe><br /><small><a href="https://maps.google.nl/maps/ms?hl=nl&amp;gl=nl&amp;ptab=0&amp;ie=UTF8&amp;oe=UTF8&amp;msa=0&amp;msid=111723466548624997009.00044c268d77b373e73bf&amp;ll=51.818772,4.632186&amp;spn=0.092756,0.092847&amp;source=embed" style="color:#0000FF;text-align:left"target="blank">Grotere kaart weergeven in nieuw venster/tab</a></small>
</HTML>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Plaatje_400.jpg][Foto/Plaatje.jpg]]
//Caption//

{{BROWN{titel}}}

/% Commentaar  standaard YouTube 425 x 349 wijzigen in 600 x 500 %/
<html>
<iframe width="600" height="500" src="" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Commentaar %/
<html><div align="center"><iframe src="WEBPAGEURLHERE" frameborder="0" width="100%" height="600"></iframe></div></html>

{{BROWN{1e Hugo de Grootstraat}}}
<<tabs ""
"Info " "" "1e Hugo de Grootstraat0"
"Weduwenstichting " "" "Weduwenstichting"
"Molen Het Luipaard" "" "Het Luipaard"
"Foto's " "" "Foto's 1e Hugo de Grootstraat"
>>

{{BROWN{1e Hugo de Grootstraat}}}
In de 1e Hugo de Grootstraat - tussen Frederik Hendrikstraat en Rombout Hogerbeetsstraat - had je een snoepwinkeltje, gedreven door de ouders van klasgenoot George van Leeuwen.
In het stuk tussen de Nassaukade en de Van Oldenbarneveldtstraat zat volgens mij vroeger een paardenslager, mogelijk daar waar later een wasserette gevestigd was.
Op de 1e Hugo de Grootstraat #13 was de 'Weduwenstichting' gevestigd, een hofje op de hoek van de 1e Hugo de Grootstraat en de Van Oldenbarneveldtstraat.

{{BROWN{1e Keucheniusstraat}}}
De straat waar Ina geboren werd en haar vader een melkzaak had.
Aan het eind van de straat kon je over het 'Kippenbruggetje' naar de Jacob Catskade èn naar het 'Dok' langs de Kostverlorenvaart.
<<tabs ""
"1e Keucheniusstraat " "" "1e_Keucheniusstraat"
"'Kippenbruggetje'" "" "Brug #132"
"Het 'Dok' " "" "Westelijk Entrepot"
>> 

{{BROWN{1e Keucheniusstraat}}}
De melkzaak van vader Brons op #13 (van 1938 tot 1965).
{{vTabs{<<tabs ""
"Situatie 2007 " "2007" "1e_Keucheniusstraat1"
"1938 " "Ca. 1938" "Winkels14"
"1955 " "Ca. 1955" "1e_Keucheniusstraat2"
"1960 " "Ca. 1960" "1e_Keucheniusstraat3"
"1968 " "1968" "Winkels18"
"1983-A " "1983" "1e_Keucheniusstraat5"
"1983-B " "1983" "1e_Keucheniusstraat6"
"1983-C " "1983" "Brug #132-5"
"1990 " "1990" "Kostverlorenvaart116"
"2007 " "2007" "1e_Keucheniusstraat4"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Situatie_1e_Keucheniusstraat_13_400.jpg][Foto/2007_Situatie_1e_Keucheniusstraat_13.jpg]]
//Google Maps: Situatie 1e Keucheniusstraat #13, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_ca_Melkwinkel_2_400.jpg][Foto/1955_ca_Melkwinkel_2.jpg]]
//De melkwinkel W. Brons is verbouwd, ca. 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1960_ca_Melkwinkel_1_400.jpg][Foto/1960_ca_Melkwinkel_1.jpg]]
//Melkwinkel W. Brons, ca. 1960.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_1e_Keucheniusstraat_Google_street_View_400.jpg][Foto/2007_1e_Keucheniusstraat_Google_street_View.jpg]]
//Google Street View: #13 al jaren geen winkel meer, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_1e_Keucheniusstraat_gez_naar_Kostverlorenvaart_400.jpg][Foto/1983_1e_Keucheniusstraat_gez_naar_Kostverlorenvaart.jpg]]
//1e Keucheniusstraat gezien naar het Kippenbruggetje, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_1e_Keucheniusstraat_l_van_Beuningenplein_400.jpg][Foto/1983_1e_Keucheniusstraat_l_van_Beuningenplein.jpg]]
//1e Keucheniusstraat gezien vanaf het Kippenbruggetje, 1983.//

{{BROWN{2e Hugo de Grootstraat}}}
<<tabs ""
"Gebouw voor weduwen & wezen " "" "Gebouw voor weduwen & wezen"
"Het Volkspark " "" "Het Volkspark"
"Gemeentelijke hondenbewaarplaats " "" "Gemeentelijke hondenbewaarplaats"
"Bruggen " "" "Bruggen 2e Hugo de Grootstraat"
"Foto's " "" "Foto's 2e Hugo de Grootstraat"
>>

{{BROWN{3-jarige HBS}}}
Aan de Marnixstraat 317, tegenover de toneelschool, verrees in 1884 een statig gebouw: de 3-jarige HBS.
Later was het gebouw in gebruik bij de Gemeentelijke Sociale Dienst tot in de 90er jaren van de vorige eeuw.
{{vTabs{<<tabs ""
"Bouwtekening " "1883" "3-jarige HBS-1"
"Situatie 1883 " "1883" "3-jarige HBS-2"
"1913 " "1913" "J.L. Scherpenisse87"
"1956 " "1956" "3-jarige HBS-3"
"2006 " "2006" "Bank van lening3"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1883_Bouwtekening_Marnixstraat_317_3j-HBS_400.jpg][Foto/1883_Bouwtekening_Marnixstraat_317_3j-HBS.jpg]]
//Bouwtekening van de 3-jarige HBS, Marnixstraat 317, 1883.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1883_Situatie_Marnixstraat_317_3j-HBS_400.jpg][Foto/1883_Situatie_Marnixstraat_317_3j-HBS.jpg]]
//Situatie 3-jarige HBS. Links 'Armenschool en tussenschool', rechts Toneelschool. Nog geen politiebureau en bank van lening, 1883.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1956_Marnixstraat_bij_Raampoort_HBS_400.jpg][Foto/1956_Marnixstraat_bij_Raampoort_HBS.jpg]]
//Het gebouw van de 3-jarige HBS in gebruik bij de Gemeentelijke Sociale Dienst, 1956.//

{{BROWN{3e Hugo de Grootstraat}}}
<<tabs ""
"Info " "" "3e Hugo de Grootstraat0"
"Doorgangshuis " "" "Doorgangshuis"
"Sigarenfabriek " "" "Sigarenfabriek Bout"
"Foto's " "" "Foto's 3e Hugo de Grootstraat"
>>

{{BROWN{3e Hugo de Grootstraat}}}
De 3e Hugo de Grootstraat loopt - nu - vanaf de Van Oldenbarneveldtstraat naar de Van Reigersbergenstraat.
Vroeger liep de straat - met een bochtje - vanaf de Hugo de Grootkade.
Toen De Poort gebouwd werd, bleef er een onderdoorgang naar de Hugo de Grootkade; bij een latere verbouwing is die onderdoorgang verdwenen.

{{BROWN{Melkwinkel}}}
Op de hoek van de 3e Hugo de Grootstraat en de Van Oldenbarneveldtstraat zat vroeger een melkwinkel.
In 1983 had de dansgroep Zajednica er zijn intrek genomen.
Daarnaast - in de 3e Hugo de Grootstraat - zat een "gat" in de bebouwing. Alleen de begane grond was bebouwd. Dat stukje van de straat konden we vroeger zien vanaf de veranda van ons huis (voordat het nieuwe Trefpunt gebouwd werd).

{{BROWN{Sigarenfabriek}}}
Op de hoek van de Frederik Hendrikstraat en de 3e Hugo de Grootstraat stond ooit een sigarenfabriek.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1962_3e_Hugo_de_Grootstraat_naar_Hugo_de_Grootkade_400.jpg][Foto/1962_3e_Hugo_de_Grootstraat_naar_Hugo_de_Grootkade.jpg]]
//Even zijde 3e Hugo de Grootstraat, gezien naar de Raamkerk, 1962.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_ca_3e_Hugo_de_Grootstraat_1_400.jpg][Foto/2007_ca_3e_Hugo_de_Grootstraat_1.jpg]]
//3e Hugo de Grootstraat met 'gat' naast het hoekhuis (rechts), ca. 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Van_Oldenbarneveldtstraat_110-112_hoek_3e_Hugo_de_Grootstraat_400.jpg][Foto/1983_Van_Oldenbarneveldtstraat_110-112_hoek_3e_Hugo_de_Grootstraat.jpg]]
//Vroeger een melkwinkel, in 1983 zit dansgroep Zajednica er in.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_3e_Hugo_de_Grootstraat_Van_Oldenbarneveldtstraat_400.jpg][Foto/2008_3e_Hugo_de_Grootstraat_Van_Oldenbarneveldtstraat.jpg]]
//Zowel het 'gat' als het hoekhuis in 2008.//

{{sliderBG{
|''Locatie'' | ''in gebruik als'' |>|>|h
||width: 130px; ''Remise'' |width: 130px; ''Stallen'' |width: 130px; ''Werkplaats'' |h
|1873 - Plantage Muidergracht ||bgcolor(#04b):||
|1873 - Vondelkade ||bgcolor(#04b):||
|1875 - Kantongerecht |bgcolor(#04b):color:#fff; ''tijdelijke remise'' |bgcolor(#04b):||
|1877 - Stadhouderskade |bgcolor(#04b):color:#fff; ''in 1883 uitgebreid'' ||bgcolor(#04b):|
|1877 - Veemarkt |bgcolor(#04b):color:#fff; ''in 1884 opgeheven'' |||
|1877 - Overtoom 373 'Bremerlehe' |bgcolor(#04b):|bgcolor(#04b):|bgcolor(#04b):|
|1879 - Hoogte Kadijk ||bgcolor(#04b):||
|1879 - Haarlemmer Houttuinen ||bgcolor(#04b):||
|1879 - Droogbak |bgcolor(#04b):color:#04b; ''in 1894 opgeheven'' |||
|1883 - Linnaeusstraat 30 |bgcolor(#04b):|bgcolor(#04b):||
|1883 - Amsteldijk |bgcolor(#04b):color:#fff; ''in 1900 uitgebreid'' |bgcolor(#04b):||
|1884 - Tweede Leeghwaterstraat |bgcolor(#04b):|bgcolor(#04b):||
|1884 - Roetersstraat |bgcolor(#04b):color:#fff; ''in 1892 uitgebreid'' |bgcolor(#04b):|bgcolor(#04b):|
|1884 - Amstelveenseweg 134 'Schinkelhaven' |bgcolor(#04b):|bgcolor(#04b):||
|1892 - Weesperzijde 144-145 'Schollenbrug' |bgcolor(#04b):|bgcolor(#04b):||
|1892 - Brouwersgracht |bgcolor(#04b):|bgcolor(#04b):||
|1893 - Groote Houtstraat |||bgcolor(#04b):color:#fff; ''kleine werkplaats'' |
|1893 - Prins Hendrikkade |bgcolor(#04b):|||
|1893 - Willemsparkweg 'Willemspark' |bgcolor(#04b):|bgcolor(#04b):||
|1900 - Potgieterstraat (later Tollensstraat) |bgcolor(#04b):color:#fff; ''tijdelijke remise'' |bgcolor(#04b):||
}}}

{{BROWN{Amstelveenseweg}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1884 " "1884" "Paardentram3-1"
"2005 " "2005" "Paardentram3-2"
"2010 " "2010" "Paardentram3-3"
>>}}}

{{BROWN{Koninginneweg}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1893-A " "1893" "Jacob Olie70"
"1893-B " "1893" "Jacob Olie68"
"1893-C " "1893" "Jacob Olie67"
"1893-D " "1893" "Jacob Olie69"
"2008 " "2008" "Paardentram3-6"
"2010 " "2010" "Paardentram5"
>>}}}

{{BROWN{Linnaeusstraat}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1884" "1884" "Paardentram3-4"
"1893-A " "1893" "Jacob Olie72"
"1893-B " "1893" "Jacob Olie71"
"1904 " "1904" "Prenten65A"
"1977 " "1977" "Paardentram3-5"
>>}}}

{{BROWN{AP & NAP}}}
Het Normaal Amsterdams Peil (meestal afgekort tot NAP) is de referentiehoogte waaraan hoogtemetingen in Nederland worden gerelateerd.
In 1818 werd het Amsterdams Peil (AP) als vergelijkingsvlak voorgeschreven. In 1829 werd het AP voorgeschreven nulpunt voor alle peilschalen in Nederland. Na de eerste nauwkeurigheidswaterpassing (1875-1885) werd de naam Normaal Amsterdams Peil, NAP ingevoerd.
+++!!!*[Historie »]
Het NAP is het genormaliseerde Amsterdams Peil (AP).
Dit AP was het 'Stads Peijl' dat in 1684 was bepaald en was afgeleid aan het gemiddelde zomervloedniveau van het IJ en dus het hoogwaterniveau. Dit peil werd vastgesteld op 'negen voet 5 duym' (= 2,67689 meter) beneden de 'Zee Dyks Hooghte' die was aangeven door middel van een groef in een merksteen. De stenen werden in opdracht van burgemeester Hudde aangebracht in de Eenhoornsluis, Nieuwe Haarlemmersluis, Oude Haarlemmersluis, Nieuwe Brugsluis, Kolksluis, Kraansluis, ~West-Indische sluis en de Scharrebiersluis in Amsterdam. Van deze stenen is alleen die in de Eenhoornsluis (Korte Prinsengracht ter hoogte van de Haarlemmerdijk) nog over. Deze steen, nu aangeduid met+++[Huddesteen »,]
<<tiddler Huddesteen>>
===
en de sluis zijn in 2005 tot monument verklaard.
In 1860 werd ter vergelijking het AP overgebracht naar andere gebruikte peilen. Hierbij bleek echter een fout te zijn ontstaan. Dit werd van 1885 tot 1894 gecorrigeerd (genormaliseerd). Ter onderscheid werd het verbeterde peil NAP genoemd. AP en NAP zijn dus hetzelfde. De aanduiding 'Normaal' gaf in de tussenliggende periode alleen aan dat het om een gecorrigeerde (genormaliseerd, vandaar de 'N') hoogte ging. Een (nog) niet-gecorrigeerde hoogte bleef, tot het moment van corrigeren, aangeduid met AP. Nadat alle punten genormaliseerd waren bleef de aanduiding NAP gehandhaafd.
> Aanvankelijk werd de betekenis van de toegevoegde letter 'N' niet genoemd, waardoor mensen gingen speculeren over de betekenis ervan. De betekenis 'nieuw' of 'nauwkeurig' lag voor de hand, maar in de notulen van de 46e vergadering van de Rijkscommissie voor Graadmeting en Waterpassing wordt gesproken van Normaal Amsterdams Peil.
===
+++!!!*[Ophoging bij uitbreiding &raquo;]
<<tiddler [[AP & NAP1]]>>
===
+++!!!*[Peil van omliggende polders (1901) &raquo;]
<<tiddler Kaart09>>
===
+++!!!*[Foto die verschil in peil toont &raquo;]
<<tiddler [[J.L. Scherpenisse45]]>>
===
+++!!!*[Lage waterstand op 17-10-1967 &raquo;]
<<tiddler Waterstandmeter>>
===

Het ophogen, voordat Amsterdam bebouwing toestond, komt al in de 14e eeuw voor bij de uitbreiding van Voorburg- naar Achterburgwallen.
Het is het gevolg van de diverse omringende heemraadschappen: Rijnland, Amstelland, Zeeburg en Diemerdijk met elk een eigen waterpeil in hun gebied.
Hoogheemraadschappen waren oppermachtig in Holland en loosden hun overtollig water op 't IJ en Amstel, soms al voor het ontstaan van het 'gehucht' Amsterdam.
De groeiende stad werd genoodzaakt zich te wapenen tegen die verschillende niveaus door het hanteren van een eigen peil (het Amsterdams Peil) en afwijkende peilen rond de stad af te dammen of met keersluizen buiten te houden.
Bij de 19e eeuwse annexaties is dat ophogen dwingend opgelegd, ook als particulieren in die gebieden wilden bouwen. Voorschrift was twee voet (±57 cm) boven AP.

{{BROWN{ATAX}}}
In Amsterdam hebben in de periode 1909 - 1926 elektrische taxi's (e-taxi's) van de Amsterdamsche ~Taxameter-Automobielen Maatschappij (ATAX) gereden.
De ATAX’en waren te herkennen aan een karakteristieke reserveband, gemonteerd op het schutbord aan de voorkant.
In 1908 werd de NV Amsterdamsche ~Taxameter-Automobielen Maatschappij (ATAX) opgericht en in 1909 verschenen de eerste 10 e-taxi's gebouwd door NAMAG Bremen onder licentie van het franse Kriéger en voorzien van nieuwe 'lichte' accu's van AFA.
Zomer 1904 waren het al 24 e-taxi's, in 1913 62 (inclusief 10 in Haarlem). Later dat jaar werden er nog 5 tweedehands e-taxi's (uit München) gekocht.
Door een constructieverandering kon de maximum snelheid van 27 km/u in de loop van 1913 verhoogd worden tot 36 km/u.
Door de 1e Wereldoorlog nam de e-taxivloot af tot 40 stuks in 1914. Ze konden slechts rijdend gehouden worden door 'kannibaliseren' van andere e-taxi's.
Vanaf 1920 ging het slechter met ATAX/ARM. In 1921 werd voor het eerst door ARM geen dividend meer uitgekeerd (in 1918 en 1919 nog 12%!). In 1923 werd zelfs verlies gemaakt (mede veroorzaakt door een langdurige staking).
In 1924 begon men de oudste elektrische en benzine taxi's te vervangen door benzine taxi's van een 'licht' type (Citroën). De afdeling 'e-taxi's' werd geliquideerd, 17 e-taxi's werden gesloopt en in 1925 waren 82 van de 84 taxi's Citroëns.
Half februari 1926 maakte de e-taxi zijn laatste rit door de straten van Amsterdam.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Fig_01_corr_400.jpg][Foto/Fig_01_corr.jpg]]

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Fig_02_corr_400.jpg][Foto/Fig_02_corr.jpg]]

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Fig_03_corr_400.jpg][Foto/Fig_03_corr.jpg]]

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Fig_04_400.jpg][Foto/Fig_04.jpg]]

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Fig_06_400.jpg][Foto/Fig_06.jpg]]

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Fig_07_400.jpg][Foto/Fig_07.jpg]]

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Fig_08A_400.jpg][Foto/Fig_08A.jpg]]

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Fig_08B_400.jpg][Foto/Fig_08B.jpg]]

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Fig_09_400.jpg][Foto/Fig_09.jpg]]

{{BROWN{ATAX}}}
<<tabs ""
"ATAX " "" "ATAX"
"Cijfers ATAX " "" "Cijfers ATAX"
>>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Fig_10_400.jpg][Foto/Fig_10.jpg]]

| |>|>|>| ''Electric Taxis'' |>|>|>| ''Gasoline Taxis'' |h
| | ''1919''| ''1920''| ''1921''| ''1922''| ''1919''| ''1920''| ''1921''| ''1922''|
|Revenues | 66.00| 63.40| 56.33| 47.82| 64.23| 61.83| 55.58| 47.02|
|Expenses  | 55.56| 57.65| 54.07| 45.67| 42.40| 48.22| 51.77| 43.22|
|Proceeds | 10.44| 5.75| 2.26| 2.15| 21.83| 13.61| 3.81| 3.80|
|Specified expenses | | | | | | | | |
| Tires| 11.50| 8.05| 5.17| 4.32| 11.39| 8.16| 5.57| 4.82|
| Batteries/gasoline| 8.11| 9.83| 10.28| 8.46| 7.44| 8.87| 6.66| 4.32|
| Electricity/oil| 6.82| 5.95| 3.44| 2.50| 1.09| 1.33| 1.21| 0.56|
| Repair| 11.90| 10.95| 9.65| 7.19| 8.50| 10.74| 13.05| 11.68|
| @@KM costs@@| @@38.33@@| @@34.78@@| @@28.54@@| @@22.47@@| @@28.42@@| @@29.10@@| @@26.49@@| @@21.38@@|
| Drivers| 8.05| 10.07| 12.27| 12.50| 6.83| 8.90| 12.27| 12.13|
| Insurance| 0.83| 1.41| 1.60| 1.54| 0.74| 1.35| 1.76| 1.59|
| Wages| 2.83| 4.61| 4.81| 3.03| 1.14| 3.84| 4.81| 3.03|
| Miscellaneous| 5.52| 6.78| 6.85| 6.13| 5.27| 5.03| 6.44| 5.09|
| @@Fixed costs@@| @@17.23@@| @@22.87@@| @@25.53@@| @@23.20@@| @@13.98@@| @@19.12@@| @@25.28@@| @@21.84@@|
| @@Total costs@@| @@55.56@@| @@57.65@@| @@54.07@@| @@45.67@@| @@42.40@@| @@48.22@@| @@51.77@@| @@43.22@@|
|Expenses for Electric and Gasoline Vehicles at the ATAX, 1919-1922 |c

//Sources: Friderichs, "Vergelijkende staat ATAX en Taxi Amsterdam over de jaren 1919-1922," ARM archives; reprinted from Mom, "Haver and andere motoren," p.263.
> All values are given as cents per km.//

{{BROWN{ATVA}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "ATVA0"
"Extra info " "" "ATVA00"
"Situatie 1956 " "" "ATVA10"
"Situatie 1822-2007 " "1822-2007" "Bolwerk Osdorp1"
"Situatie 2007 " "2007" "Bolwerk Osdorp2"
"Ca. 1920-A " "Ca. 1920" "Voormalige groentemarkt Marnixstraat11"
"Ca. 1920-B " "Ca. 1920" "ATVA04"
"Ca. 1920-C " "Ca. 1920" "ATVA05"
"Ca. 1920-D " "Ca. 1920" "ATVA06"
"Ca. 1922 " "Ca. 1922" "Buurt283"
"Ca. 1929 " "Ca. 1929" "Transport66"
"Ca. 1936 " "Ca. 1936" "ATVA01"
"2001-A " "2001" "ATVA02"
"2001-B " "2001" "ATVA08"
"2001-C " "2001" "ATVA07"
"2011 " "2011" "ATVA03"
"Luchtfoto 1970 " "1970" "ATVA09"
>>}}}

{{BROWN{Info}}}
!!! Amsterdamsch Tehuis voor Arbeiders (ATVA)
Rond 1905 bracht men in Amsterdam de noodzaak van huisvesting voor alleenstaanden onder de aandacht. Lange tijd had de nadruk gelegen op het bouwen van gezinswoningen aangezien dit minder riskant was voor de woningbouwverenigingen.
Het ATVA is voortgekomen uit de overtuigingen van Louise Went (1865-1951), een vrouw die van grote invloed is geweest op het sociale karakter van de Amsterdamse volkshuisvesting.
Ze was een van de oprichters van de Vereniging Amsterdams Bouwfonds en vond dat betere huizen voor de armen een eerste stap naar een beter leven was.
H.C.A. Henny, directeur van de Vereniging Amsterdams Bouwfonds, besloot een onderzoek in te stellen naar de opzet van een tehuis voor alleenstaande arbeiders. Toen bleek dat er aan een dergelijk tehuis behoefte bestond, kreeg het Amsterdams Bouwfonds van de gemeente een bouwterrein aan de Marnixstraat toegewezen op de plaats van de voormalige Amstel suikerraffinaderij (op het - voormalige -+++^*[bolwerk Osdorp &raquo;]<<tiddler [[Bolwerk Osdorp0]]>>===.

Het ontwerp voor het pand werd gemaakt door J.E. van der Pek (1865-1919), de huisarchitect van het Amsterdams Bouwfonds (en echtgenoot van Louise Went). In 1918, twee jaar na de start van de bouw, werd het tehuis geopend door de burgemeester van Amsterdam J.W.C. Tellegen.
Het tehuis bevatte 360 eenpersoonsslaapkamertjes van 2.20 x 2.90 m. met een vaste wastafel, voorts een conversatiezaal, een lees- en schrijfkamer, een eet- en een koffiezaal. De huurprijs lag met ƒ 4,20 tot ƒ 6,30 veel hoger dan de ƒ 2,45 tot ƒ 2,85 die oorspronkelijk was geraamd. Die huur konden arbeiders zich niet veroorloven en zo kwam het dat het tehuis pas in 1920 geheel bewoond was – door hoger opgeleiden.

In de jaren zeventig ontstonden er bij verbouwing 171 woningen van zo’n 30 tot 60 m². De ontsluiting is toen ingrijpend gewijzigd met onder andere externe galerijen met brandtrappen aan de achterzijde. Verder is de doelgroep in de loop der jaren sterk veranderd. De arbeiders van toen hebben plaatsgemaakt voor studenten of starters op de woningmarkt. Nieuwe huurders krijgen een contract voor vijf jaar, zodat er een continue doorstroom van het woningaanbod plaatsvindt.

In 2016-2017 werd het gebouw geheel gerenoveerd: asbestverwijdering, de aanleg van nieuwe cv- en elektrische installaties en ~WTW-ventilatie (WTW = ~Warmte-Terug-Winning).

De waarde van het gebouw ligt in het karakteristieke uiterlijk en in de betekenis die het heeft voor de geschiedenis van de volkshuisvesting in het algemeen en die van het Amsterdams Bouwfonds in het bijzonder. 
Het is nu een [[rijksmonument|http://rijksmonumenten.nl/monument/518438/amsterdamsch-tehuis-voor-arbeiders/amsterdam/]].

{{BROWN{Voorwaarts 6 januari 1921}}}
<<<
Voorwaarts, een socialistische krant, verschijnend in Rotterdam tussen 1920 en 1940
<<<
!!! Het Amsterdamsch tehuis voor arbeiders. Goedkoope kamers en goedkope maaltijden. Oplossing van het pensionvraagstuk

Het lijkt ons nu de kamernood, niet onbelangrijk eens iets te vertellen omtrent het Amsterdamsch Tehuis voor Arbeiders, kortweg genoemd A.T.V.A.

Op 9 september 1918 werd het A.T.V.A. geopend en gesteld onder de bekwame directie van den heer S. Bakker, die tevoren zich in Engeland en Duitschland van den toestand in dergelijke gebouwen op de hoogte had kunnen stellen.
Het A.T.V.A. gelegen aan de Marnixstraat is een zeer groot gebouw - de voorgevel is ongeveer 100 meter - gesticht door de vereeniging 'Amsterdamsch Bouwfonds' teneinde de vele vuile en verderfelijke volkslogementen te vervangen. Dat dit doel niet is bereikt en het gebouw nu bezet is met kantoorpersoneel, vakwerklieden, is te wijten aan den oorlogstoestand, waaronder het gebouw is voltooid, en waardoor de bouwkosten meer dan verdubbeld zijn. Dientengevolge moesten de op ƒ 2.50 to ƒ 4.- gefixeerde weekhuren reeds bij opening van het gebouw worden gesteld op ƒ 4.20 tot ƒ 6.30 (thans ƒ 4.55 - 6.65). Deze huur bleek voor de volkslogementbewoners te hoog, doch voor de kamerbewoners geen bezwaar om binnen korten tijd het geheele gebouw te bezetten.

Nu eenige woorden over het gebouw zelf. Van de straatzijde geven twee trappen onder halfronde bogen, toegang respectievelijk tot het woonhuis en het restaurant. Als men het woonhuis binnentreedt, komt men in een wijde vestibule. Hierin bevinden zich de portiersloge en een winkeltje waarin de meest verscheiden zaken van dagelijksch gebruik verkrijgbaar zijn. Tevens geeft een dubbele deur toegang tot een ruime gezelschapszaal. Naast de vestibule bevindt zich het trappenhuis, in beton uitgevoerd, afgedekt met een eikenhouten betimmering en voorzien van een eiken leuning met balusters. Vanuit dit trappenhuis kan men de hoofdgangen van de vier verdiepingen bereiken waarop de 350 slaapkamers zijn gelegen. De kamers hebben allen een deur, die uitkomt op een der ruime gangen en een opschuifbaar venster. In elk kamertje is een bed, voorzien van een staaldraadmatras, waarop kapokmatras met peluw en hoofdkussen. De dekking wordt uniform, naar gelang der weersgesteldheid geregeld en is ruimschoots voldoende. Er bevindt zich een tafel, een stoel, een waschgelegenheid, een spiegeltje en een afsluitbare, losse kast tot het opbergen van kleeding enz. De vloer is van houtgraniet, terwijl op ongeveer twee meter hoogte een houten lijst is aangebracht, die den bewoner gelegenheid biedt, wandversiering aan te brengen. Onder dien rand is de wand behangen met 'n kleurig grijs papier, terwijl daarboven wand zoowel als plafond 'bespat' is. Een electrische lamp boven de tafel voltooit het meubilair, door het gebouw verschaft. Hoewel alle kleuren zeer stemmig zijn, is het geheel toch wel wat kaal. Door de bewoners zijn de kamers met doeken en platen, snuisterijen en - vooral niet te vergeten - 's zomers met bloemen, in werkelijk plezierige verblijven omgeschapen.
Er is echter één gebrek en wel de onvoldoende verwarming. Men had gedacht dat - als slaapkamer gebruikt - de kamers voldoende warmte zouden krijgen door een bovenluik van de deur. Voor een verblijf op een kouden avond is de warmte echter onvoldoende, zeer ten ongerieve van de studeerende jongelui, die nu naar de op de benedenverdieping gelegen studiezaal trekken of naar de openbare of andere leeszalen gaan. Deze studiezaal is een vertrek van 6 bij 7 meter en behoorlijk verwarmd. Er bevindt zich tevens de bibliotheek van den Bond van Bewoners, die de boeken tegen geringen prijs ter beschikking der bewoners stelt. Door dezen Bond worden o.a. regelmatig gezellige bijeenkomsten georganiseerd in de gezelschapszaal, die op gewone dagen druk benut wordt voor het lezen der dagbladen, kaartspelen, dammen enz. Zoo heeft b.v. onze Stem des Volks er 'n zeer gewaardeerden zangavond gegeven. Deze avonden zijn zeer druk bezocht.
In elk der zijgangen, waarvan er op iedere verdieping vier zijn, bevinden zich urinoirs en kloset, terwijl er tevens twee z.g. poetskamers zijn. Deze kamers zijn bestemd voor schoenenpoetsen, kleedingafborstelen en dergelijke karweitjes, doch er woordt zeer weinig, zoo ooit, gebruik van gemaakt. Evenmin als van de voetbaden die op elke verdieping zijn. Beter is het gesteld met de badkamers. Deze staan 's Zaterdags à 15 cent den bewoners ter beschikking. Zij zijn eenvoudig, doch solide uitgevoerd en voldoen goed. Volgens de opgaven, ons door den directeur verstrekt, wordt er 's wekelijks door ongeveer 75 personene gebruik van gemaakt.
Na de griepepidemie is door het verbinden van twee kamers een ziekenzaaltje gevormd, dat plaats biedt voor 4 personen. Een electrische schel verbindt het met de portiersloge. Men heeft van dit zaaltje gelukkig nog geen gebruik behoeven te maken.
Een der bewoners heeft zich op een der voetbadkamers als kleermaker gevestigd. Een andere voetbadkamer is in een kapperszaak omgezet.

Het restaurant ligt enigszins afgezonderd van het woonhuis. Het heeft een aparten buiteningang daar het ook voor niet-bewoners toegankelijk is. Vanuit het woonhuis is het te bereiken door een enkele deur. Het is verpacht tot het volgend jaar September aan de vereeniging voor Volksgaarkeukens, terwijl na dien datum hoogstwaarschijnlijk getracht zal worden tot eigen beheer over te gaan. 's Morgens vanaf half zes is de groote zaal ingericht als ontbijtzaal. Door vlugge juffrouwtjes wordt het brood, dat men 'per boterham' moet bestellen, rondgebracht met naar verkiezing thee, melk of koffie. De prijs is niet hoog, maar toch wel zoo, dat velen er de voorkeur aan geven hun broodkost zelf te verzorgen. Een boterham met jam, koek of kaas kost resp. 5, 6 of 7 cent. Thee kost 8, melk 11 cent.
Om 12 uur gaan de deuren open voor bewoners an anderen die een warm maal wenschen te gebruiken. Deze maaltijden worden opgediend op nette tafeltjes gedekt met wit zeildoek. Op ieder tafeltje prijkt een vaasje met bloemen. De prijzen van de spijzen zijn zeer laag - een halve portie aardappelen kost 12 cent, halve portie soep 12 cent, gestampte pot 20 cent, jus of vet 10 cent en groente 10 cent. Natuurlijk zijn er nog tal van andere eetwaren, vleezen, boonen enz. verkrijgbaar, doch een opsomming zou de lijst te lang maken.
De kwaliteit der spijzen is in verhouding tot den prijs goed te noemen. Als iedereen slechte aardappelen eet, zijn de A.T.V.A.-aardappelen ook slecht en slechter. In 't algemeen kan gezegd worden, dat de spijzen de gewone gebreken van massa-kokerij aankleven, doch dat wordt getracht, ze zoo goed en smakelijk mogelijk te maken.

De som, welke uitgegevn moet worden voor kamerhuur en voedsel, is toch tamelijk hoog. Indien gebruik gemaakt wordt van ontbijt, middagmaal, en brood voor het koffieuurtje beloopen de wekelijksche kosten omstreeks ƒ 18. Dat er niettegenstaande nog veel liefhebbers voor een kamer zijn, bewijst het groot aantal aanvragen ongeveer 100 per week.

Wat elk bezoeker direct opvalt is de reinheid die overal heerscht. In de gangen en op de kamers het is overal even rein en helder. Het beddelinnengoed wordt elke week gewasschen en elken Maandag vindt de bewoner een schoonen handdoek op het rekje. Het vuile lijfgoed kan in een pakje worden achtergelaten en wordt dan door de gemeentelijke waschinrichting gewasschen. Voor het fijne linnengoed zorgt een z.g. linnenjuffrouw. Dit alles moet natuurlijk afzonderlijk worden betaald.

Streng wordt toegezien, dat geen ongewenschte personen een kamer huren. Viermaal is het voorgekomen, dat door een schoonmaakster gerapporteerd werd, dat een der kamers door den bewoner met luizen was besmet. Deze personen zijn onmiddelijk verwijderd en de kamers, en al wat zich daarin bevond, zijn ontsmet.
Vraagt men den bewoners hun opinie over het A.T.V.A. hoort men bijna uitsluitend lof. Afgezien van de onvoldoende verwarming heeft het A.T.V.A. alles voor. Vrije kamer, licht en rein, zeer goede ligging, en absoluut vrije beschikking over eigen tijd. Geen kostjuffrouw, die hindert of gehinderd wordt; ieder kan zijn dag inrichten zooals hij zelf verlangt. Alleen moet natuurlijk 's morgens gelegenheid worden gegeven, de kamers te reinigen.
Het A.T.V.A. voorziet, zoover het mogelijk is, in een bepaalde behoefte en heeft in zijn tweejarig bestaan, onder bekwame leiding, bewezen, dat oprichting van dergelijke instellingen van grooter omvang de richting is, waarin de oplossing van het kamer- en pensionvraagstuk moet worden gezocht.
Tot heil van de kamerbewoners en - niet in het minst - tot heil van de volkshuisvesting.

J.J. v. L.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_ca_Restaurant_ATVA_400.jpg][Foto/1936_ca_Restaurant_ATVA.jpg]]
//Restaurant ATVA, ca. 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2001_ATVA_Eibert_Draaisma_400.jpg][Foto/2001_ATVA_Eibert_Draaisma.jpg]]
//ATVA, Eibert Draaisma, 2001.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_ATVA_Eibert_Draaisma_doorkijkje_Looiersgracht_400.jpg][Foto/2011_ATVA_Eibert_Draaisma_doorkijkje_Looiersgracht.jpg]]
//ATVA, gezien vanaf de Looiersgracht, Eibert Draaisma, 2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1920_ca_ATVA_keuken_400.jpg][Foto/1920_ca_ATVA_keuken.jpg]]
//Keuken van het ATVA, ca. 1920.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1920_ca_ATVA_kamer_400.jpg][Foto/1920_ca_ATVA_kamer.jpg]]
//(Slaap)kamer in het ATVA (2.20 x 2.90 m), ca. 1920.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1920_ca_ATVA_leeszaal_400.jpg][Foto/1920_ca_ATVA_leeszaal.jpg]]
//ATVA, leeszaal, ca. 1920.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2001_ATVA_eethuis_400.jpg][Foto/2001_ATVA_eethuis.jpg]]
//ATVA, ingang 'eethuis' (rechter poort), 2001.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2001_ATVA_woonhuis_400.jpg][Foto/2001_ATVA_woonhuis.jpg]]
//ATVA, ingang 'woonhuis' (linker poort), 2001.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1970_ca_Luchtfoto_Marnixstraat_ATVA_400.jpg][Foto/1970_ca_Luchtfoto_Marnixstraat_ATVA.jpg]]
//Luchtfoto van de Marnixstraat met v.l.n.r. St. Bernardus (ged.), ATVA, hoofdbureau van politie en busstation NZH, 1970.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1941-1956_Kaart_Amsterdam_blad_D5_detail_400.jpg][Foto/1941-1956_Kaart_Amsterdam_blad_D5_detail.jpg]]
//Het ATVA (rood) op een plattegrond uit 1956.//

[img[Algemeen Uitbreidingsplan|Images/1935_Algemeen_uitbreidingsplan_amsterdam_400.jpg]]
//Algemeen Uitbreidingsplan van Amsterdam (AUP). van Eesteren. 1934/1935.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934-1935_Algemeen_Uitbreidingsplan_van_Amsterdam_C_A_van_Eesteren_400.jpg][Foto/1934-1935_Algemeen_Uitbreidingsplan_van_Amsterdam_C_A_van_Eesteren.jpg]]
//Algemeen Uitbreidingsplan van Amsterdam (AUP). van Eesteren. 1934.
Deze grote wandkaart van het AUP, gemonteerd tussen stokken (216x270 cm) is hoogst waarschijnlijk gebruikt ter presentatie van het plan aan de Amsterdamse gemeenteraad.
De kaart is op het eerste gezicht inhoudelijk gelijk aan de meer bekende, gedrukte versies op schaal 1:25.000 en 1:50.000. Toch zijn er kleine verschillen.
Deze presentatiekaart is het voorbeeld geweest voor genoemde verkleiningen.
De wandkaart is bij de verhuizing van het Stadsarchief van Amstel naar Vijzelstraat 'herontdekt'.//

[img[Amsterdammertjes|Images/Aantal_Amsterdammertjes.jpg]]

{{BROWN{Aardappeloproer}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Aardappeloproer1"
"Foto's Aardappeloproer " "" "Foto's Aardappeloproer"
>>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_Rietlanden_blije_vrouwen_met_twee_kilo_aardappelen_1_400.jpg][Foto/1917_Rietlanden_blije_vrouwen_met_twee_kilo_aardappelen_1.jpg]]
//Rietlanden, blije vrouwen met twee kilo aardappelen,1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_Plantage_Middenlaan_naar_Fransenlaan_gezien_gewapend_aardappeltransport_400.jpg][Foto/1917_Plantage_Middenlaan_naar_Fransenlaan_gezien_gewapend_aardappeltransport.jpg]]
//Plantage Middenlaan, gezien naar Fransenlaan. Aardappeltransport met gewapende begeleiding, 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_vrouwen_stadhuis_Rietlanden_spoorwagons_voedsel_verdeeld_onder_politietoezicht_400.jpg][Foto/1917_vrouwen_stadhuis_Rietlanden_spoorwagons_voedsel_verdeeld_onder_politietoezicht.jpg]]
//Vrouwen, van het stadhuis naar de Rietlanden waar enkele spoorwagons met voedsel worden verdeeld onder politietoezicht, 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_Aardappeloproer_Czaar_Peterstraat_Stakende_Bootwerkers_400.jpg][Foto/1917_Aardappeloproer_Czaar_Peterstraat_Stakende_Bootwerkers.jpg]]
//Stakende bootwerkers in de Czaar Peterstraat ten tijde van het Aardappeloproer, 1917.//

//Bron: Bronnen uit Amsterdam// http://www.bronnenuitamsterdam.nl/weergave.asp?ID=151

In de eerste jaren van de 20e eeuw kwam er steeds meer voedsel ter beschikking van de arbeiders. Deze positieve lijn werd echter vrij abrupt afgebroken door het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog in 1914.
Nederland kwam dan wel niet in oorlog, maar had wel degelijk veel hinder van de oorlog, die in onze buurlanden werd uitgevochten. De im- en export kwam bijna helemaal stil te liggen. Er kwamen maximumprijzen en veel artikelen gingen op de bon. Op 5 januari 1917 werd de broodrantsoenering ingesteld: 4 ons brood per dag per persoon. Wie zware lichamelijke arbeid verrichtte, kreeg 1 ons extra. Daarnaast werden de centrale gaarkeukens ingericht, waar tegen een minimumprijs (meestal 15 cent) een warme maaltijd zonder vlees geleverd werd. In Amsterdam werd verachtelijk van de 'centrale trog' gesproken.
In de zomer van 1917 kwam het in Amsterdam tot een opstand, die uitmondde in een ware veldslag: het aardappeloproer. In de Jordaan en op de Oostelijke Eilanden zagen de arbeidersvrouwen het niet meer zitten. Ze moesten hun vaak grote gezinnen voeden, terwijl er absoluut geen aardappel meer te krijgen was.
Op 28 juni 1917 kregen deze vrouwen het bericht door, dat er in de Prinsengracht een schip zou liggen, bomvol met aardappelen, bestemd voor het leger. De vrouwen plunderden het schip en konden hun gezinnen weer voor enkele dagen te eten geven.
De onlusten bleven echter niet beperkt tot een aantal aardappelplunderende vrouwen. In de eerste week van juli gingen ook de arbeiders zelf meedoen. Pakhuizen werden aangevallen, winkels werden geplunderd. De politie zag in dat zij alleen de orde niet meer kon handhaven. De steun van soldaten werd ingeroepen.
Op 5 juli 1917 bereikte het oproer zijn tragische dieptepunt tijdens het 'Bloedbad op het Haarlemmerplein', zoals een krant het noemde. De militairen openden het vuur op de menigte, die daar was samengekomen, en er vielen zes doden en bijna honderd gewonden.
Omdat de arbeiders willens en wetens tegen het gezag in opstand waren gekomen, weigerde de gemeente om de nabestaanden financieel te steunen. Dit schoot in het verkeerde keelgat bij de arbeiders. Zij richtten hun woede op de twee SDAP wethouders, Vliegen en Wibaut. Waarom hadden de twee wethouders lijdzaam toegezien hoe de arbeiders werden neergemaaid?
Hier kwam het grote probleem van de socialisten in de gemeenteraad weer eens om de hoek kijken. Enerzijds wilden de socialistische politici natuurlijk opkomen voor de arbeiders, maar anderzijds konden zij als wettig gezag niet zomaar toestaan dat de arbeiders het recht in eigen hand namen.
De opstand werd dus neergeslagen, maar de voedseltoestand verslechterde verder. In het laatste oorlogsjaar 1918 daalde het broodrantsoen naar 2 ons en zelfs dat werd niet altijd gehaald. De SDAP wethouder Vliegen vatte de sfeer als volgt samen: "Het was alsof alle ongeluk zich ophoopte. Groote massa’s die leefden op het randje van den hongersnood, toenemende werkloosheid, een afschuwelijke (influenza) epidemie die duizenden slachtoffers eischte, een winter zonder brandstof voor de deur ... Een wonder was het niet dat er een sombere stemming heerschte, een sfeer van ondergang!".
De wapenstilstand op 11 november 1918 kwam voor Nederland net op tijd. Een nieuwe winter met honger en kou voor de arbeiders werd voorkomen, net als een dreigende revolutie.

Meer informatie is te vinden bij [[de Jordaan tussen taal en beeld|http://www.tussentaalenbeeld.nl/A60NE.htm]]

/% Ajax %/
<html><iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/xG2jQ3qApbQ" frameborder="0" allowfullscreen></iframe></html>

{{BROWN{Algemeen}}}
In 1944 ben ik,+++^*[Ton Gerner &raquo;]<<tiddler [[Ton Gerner]]>>===, geboren op de Hugo de Grootkade 30 en heb daar gewoond tot 1972. Als kind verwonderde ik mij al over afwijkende straatpatronen zoals bij de [[R.K. kerk De Liefde]] aan de Bilderdijkstraat/Da Costakade en bij de [[vreemde inham|Stukje Voorweg]] in de Frederik Hendrikstraat, tussen 1e Hugo de Grootstraat en van Oldenbarneveldtplein. Wat zat daar achter?
Jarenlang heb ik met veel plezier Ons Amsterdam gelezen en daar veel uit opgestoken. Enige jaren geleden 'ontdekte' ik het gemeentearchief van Amsterdam (tegenwoordig stadsarchief Amsterdam, https://www.amsterdam.nl/stadsarchief/) op internet en vanaf die tijd heb ik ook regelmatig in de Beeldbank van dat archief (https://beeldbank.amsterdam.nl/) gesnuffeld. Vooral de foto's van Jacob Olie, die ontzettend veel vastgelegd heeft van datgene dat op het punt stond te verdwijnen, wekten mijn interesse; het bleek dat het hier in dit gebied vroeger vol stond met molens! Een industriegebied 'avant la lettre'.
Nu, sinds 2007, beschikkend over meer tijd, heb ik besloten om wat dieper in de historie van mijn geboortegrond te duiken en zodoende ook wat meer te weten te komen van die afwijkende stratenpatronen. Ik beperk mij grofweg tot het gebied omsloten door Kostverlorenvaart, Singelgracht en Lange Bleekerssloot (de latere De Clercqstraat), met hier en daar een uitstapje buiten genoemd gebied. En soms een algemener verhaal zoals over de [[Stadsreiniging]], het [[openbaar vervoer|Openbaar vervoer]] of de [[schietpartij op de Dam|Dam, 7 mei 1945]] op 7 mei 1945.
Na wat achtergrondinformatie over stadsuitbreidingen, het 'Kostverlorengeboed' e.d. gegeven te hebben, zal ik een aantal zaken wat verder uitdiepen. Dat laatste, het uitdiepen, blijft een dynamisch iets want je ontdekt telkens nieuwe dingen die ook weer naar andere interessante zaken leiden. Vaak begint het met een oude foto en dat is de reden waarom ik mijn gewroet in het verleden maar 'foto-archeologie' noem.
+++!!!*[Voorbeelden van 'foto-archeologie' &raquo;]
<<tiddler "Voorbeelden van 'foto-archeologie'">>
===
+++!!!*[Gebruikte kaarten &raquo;]
<<tiddler "Gebruikte kaarten">>
===
+++!!!*[Gebruikte foto’s/prenten &raquo;]
<<tiddler "Gebruikte foto’s/prenten">>
===
+++!!!*[Geraadpleegde literatuur &raquo;]
<<tiddler "Geraadpleegde literatuur">>
===

@@font-family:arial;<<tiddler topMenuL>>@@

{{BROWN{Amaliastraat}}}
In de Amaliastraat - tussen Frederik Hendrikplantsoen en 1e Kostverlorenkade - stond onze lagere school, de {{BLUE{Marnix van Sint Aldegondeschool}}}.
Tegenwoordig is het een bedrijvengebouw waarin echter nog vele zaken aan de oude school herinneren zoals op diverse foto's te zien is.
<tabs "">
<tab School >
{{BROWN{School}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Marnixschool"
"Foto's " "" "Foto's Amaliastraat"
"Klassenfoto's " "" "Klassenfoto's"
>>
</tab>

<tab Bedrijvengebouw >
{{BROWN{Bedrijvengebouw}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Bedrijvengebouw Amaliastraat"
"Foto's " "" "Foto's bedrijvengebouw Amaliastraat"
>>
</tab>

</tabs>

{{BROWN{Ambachtsschool Concordia Inter Nos}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Ambachtsschool1"
"Situatie 1904 " "" "Ambachtsschool4"
"Ca. 1910 " "Ca.1910" "Buurt111"
"1939  " "1939" "Ambachtsschool Concordia Inter Nos1"
"Ca. 1940 " "Ca. 1940" "Ambachtsschool5"
"1975-A " "1975" "Buurt349"
"1975-B " "1975" "Buurt350"
"1979 " "1979" "Ambachtsschool Concordia Inter Nos2"
"1990 " "1990" "Ambachtsschool Concordia Inter Nos3"
"1994 " "1994" "Ambachtsschool Concordia Inter Nos4"
"2008 " "2008" "Ambachtsschool Concordia Inter Nos5"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1939_Frederik_Hendrikstraat_79-83_Ambachtsschool_Concordia_Inter_Nos_400.jpg][Foto/1939_Frederik_Hendrikstraat_79-83_Ambachtsschool_Concordia_Inter_Nos.jpg]]
//Ambachtsschool Concordia Inter Nos, 1939.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1979_Frederik_Hendrikstraat_79-83_Lagere_technische_school_Concordia_Inter_Nos_400.jpg][Foto/1979_Frederik_Hendrikstraat_79-83_Lagere_technische_school_Concordia_Inter_Nos.jpg]]
//Lagere Technische School Concordia Inter Nos, 1979.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Fredrik_Hendrikstraat_LTS_Concordia_Inter_Nos_400.jpg][Foto/1990_Fredrik_Hendrikstraat_LTS_Concordia_Inter_Nos.jpg]]
//LTS Concordia Inter Nos, 1990.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1994_Frederik_Hendrikstraat_LTS_nu_Dagmarkt_400.jpg][Foto/1994_Frederik_Hendrikstraat_LTS_nu_Dagmarkt.jpg]]
//In 1994 is er onderin een supermarkt - de Dagmarkt - gevestigd.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Concordia_Inter_Nos_400.jpg][Foto/2008_Concordia_Inter_Nos.jpg]]
//Google Street View: En nu zijn er appartementen in de oude ambachtsschool. 2008.//

{{BROWN{Ambachtsschool Concordia Inter Nos}}}
Ook een opvallend gebouw in de Frederik Hendrikstraat: de ambachtsschool 'Concordia Inter Nos'.
!!!Korte historie
De grondwetswijzigingen van 1848 garandeerden de vrijheid van vereniging en vergadering en dat schiep nieuwe mogelijkheden.
> Het waren de typografen die de eerste vakorganisaties hadden gevormd. Al sinds februari 1849 bestond de Amsterdamsche Typografische Vereeniging 'Voorzorg en Genoegen'.
De Amsterdamse timmerlieden verenigden zich in september 1865 onder de schone noemer Concordia Inter Nos, de schilders volgden in april van het volgend jaar met 'Vooruitgang Zij Ons Doel', terwijl uit de uit 1864 daterende ziekenkas voor meubelmakers 'Eendracht Verzacht', in 1868 de vakvereniging 'Amstels Eendracht' ontstond.
De bovengenoemde drie werkverenigingen richtten een Avondtekenschool op met het doel de jonge vakman theoretisch te bekwamen.
Door uitbreiding van het aantal leerlingen werd de nodige keren verhuisd en betrok men uiteindelijk in 1902 nieuwbouw aan de Frederik Hendrikstraat #111 - 115 (later kwam hier de [['Eerste Amsterdamsche Christelijke Nijverheidsschool' voor meisjes|Christelijke Nijverheidsschool]]).
In 1904 was ten behoeve van de school een aparte stichting in het leven geroepen. die opereerde onder patronaat van 'De Nederlandsche Maatschappij voor Nijverheid en Handel', departement Amsterdam.
In 1921 was naast de avondschool ook een begin gemaakt met dagonderwijs voor timmerlieden, metselaars en schilders.
In 1937 verliet de ambachtsschool 'Concordia Inter Nos' het pand Frederik Hendrikstraat #111 - 115 en betrok nieuwbouw verderop in de Frederik Hendrikstraat (#79 - 83; de daar staande+++^*[openbare scholen »]
<<tiddler [[School Kinderbad02]]>>
===({{BLUE{blauw}}} omkaderd) werden gesloopt).
De school werd uitgebreid met afdelingen voor metaalbewerken en elektrotechniek.
In 1956 werd er een verdieping op gezet.
In 1973 werd de reeds lang leegstaande MULO aan de Van Oldenbarneveldtstraat #54-56 gesloopt.
In de periode 1974 - 1977 werd totale nieuwbouw in twee fases gerealiseerd.
In 1994 zag het er nog als school uit hoewel er al een supermarkt onderin zat.
De school is daarna verbouwd tot een appartementencomplex zoals op de foto van 2008 te zien is.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2012_Situatie_Ambachtsschool_orig_400.jpg][Foto/2012_Situatie_Ambachtsschool_orig.jpg]]
//2012 Google Maps: Situatie Ambachtsschool (tot 1937), later Christelijke Nijverheidsschool.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902_Bouwtekening_1_Concordia_Inter_Nos_detail_400.jpg][Foto/1902_Bouwtekening_1_Concordia_Inter_Nos_detail.jpg]]
//Detail bouwtekening voor 'Avondmbachtsschool voor Timmerlieden , 'Concordia Inter Nos', 1902.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1904-1905_Situatie_FredHendrikstraat_Derde_Hugo_de_Grootstraat_400.jpg][Foto/1904-1905_Situatie_FredHendrikstraat_Derde_Hugo_de_Grootstraat.jpg]]
//1904, situatie Ambachtsschool (tot 1937), daarna Christelijke Nijverheidsschool.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940_ca_Ambachtsschool_Cornelis_Heinrich_Tjebbes_400.jpg][Foto/1940_ca_Ambachtsschool_Cornelis_Heinrich_Tjebbes.jpg]]
//Cornelis Heinrich Tjebbes op de Ambachtsschool, ca. 1940.//

{{BROWN{Amstelveren}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1885 " "Ca. 1885" "Transport87"
"Ca. 1887 " "Ca. 1887" "Transport58"
"1901 " "1901" "Jacob Olie94"
"1902 " "1902" "Transport64"
"Ca. 1905 " "Ca. 1905" "Transport74"
"1927 " "1927" "Transport63"
"1939 " "1939" "Transport61"
>>}}}

/% Titel %/
/% width="640" height="500" %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/9o03JlWkgHQ?list=PL01A170494DF45363" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

<html><iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/e9s_PDRzrvM" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe></html>

{{BROWN{Amsterdammertje}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Amsterdammertje1"
"Melkmeisjesbrug " "" "Amsterdammertje2"
"Verschillen " "" "Amsterdammertje3"
"Alternatief " "" "Amsterdammertje5"
"Extra info " "" "Amsterdammertje4"
>>}}}

//Bron:// https://www.amsterdam.nl

Het Amsterdammertje, het rood bruine paaltje met de drie Andreaskruisen erop heeft naam gemaakt in de loop van decennia. Het heeft een schare trouwe fans, maar het wordt ook verguisd. Waar komt het Amsterdammertje vandaan en wat is zijn toekomst?
Op veel plekken in Amsterdam staat het Amsterdammertje: langs de grachten, in smalle straatjes. Soms is het in felle kleuren geschilderd. Dan staat het er als een statement van de 'kunstenaar'. Het paaltje draagt bij aan de eigenheid van de stad. In binnen- en buitenland is het straatmeubel bekend. Niet voor niets draagt het de naam van de stad. Het is verworden tot een van de unieke herkenningstekens van de stad. Het paaltje biedt misschien niet de elegantste, maar wel een oplossing om bijvoorbeeld stoep en straat te scheiden.
+++!!!*[Oorsprong »]
Er doen verschillende verhalen de ronde over de oorsprong van het Amsterdammertje. Sommigen menen dat de vormgeving van het taps toe lopende paaltje is afgeleid van een kanonsloop met een kogel erin. In vroeger tijden werd een kanon wel eens schuin in de grond gestopt als wegversperring. Maar vaker nog werd gewoon een houten of hardstenen paaltje geplaatst om een erf af te grenzen of de hoek van een pand te beschermen tegen rijtuigen. Het is dan ook waarschijnlijk dat de vormgeving van het Amsterdammertje hier vandaan komt.
Rond 1800 verschenen er steeds meer paaltjes in het Amsterdamse straatbeeld. Neergezet door particulieren die het stukje stoep voor hun huis wilden beveiligen. In de tweede helft van de negentiende eeuw verschenen palen om verkeer uit stegen en van voetbruggen te weren.
===
+++!!!*[Gietijzeren basistype »]
Aan het eind van de achttiende eeuw dook voor het eerst een gietijzeren stoeppaal op die veel op het huidige Amsterdammertje leek. Het oudste bekende document waarin een gietijzeren Amsterdammertje met kruizen voorkomt, is de bestektekening van de {{blue{Melkmeisjesbrug}}} over de Brouwersgracht uit 1903. In vergelijking met het huidige Amsterdammertje was dit paaltje slanker. Het had een vierkante voet en liep minder taps toe. De kruizen en de kraag waren hoger opgelegd. Vanaf 1915 werd dit het basistype voor Amsterdamse brugpaaltjes.
===
+++!!!*[Verkeerspaal »]
Pas na de Tweede Wereldoorlog, met de toename van het autoverkeer, werd het Amsterdammertje ingezet om parkeren tegen te gaan. Er werden steeds meer paaltjes neergezet om het autogeweld in te dammen. De kosten rezen de pan uit. Een grote besparing werd behaald in 1972. Het Amsterdammertje werd niet langer van gietijzer maar van plaatstaal vervaardigd. Het paaltje werd ook iets korter en ranker. Het gewicht verminderde van 70 naar 20 kilo.
De vormgeving van het Amsterdammertje is verschillende keren licht gewijzigd, waardoor er brede en smallere Amsterdammertjes bestaan. De gietijzeren modellen zijn al vele jaren uit het straatbeeld verdwenen. De laatste exemplaren werden voor het Paleis van de Dam door een liefhebber ontvreemd. Dat fans van het paaltje zelf een exemplaar willen bezitten komt wel vaker voor.
===
+++!!!*[Standaardgrachtenprofiel »]
In 1984 telde de stad nog+++^*[100.000 Amsterdammertjes »]
<<tiddler Aantal_Amsterdammertjes>>
===. Maar het Amsterdammertje bleek niet opgewassen tegen het autogeweld. Steeds vaker werden palen omver gereden door vrachtwagens. Kleinere auto’s konden tussen de paaltjes doorpiepen. Strengere handhaving van het parkeerbeleid moest dan maar uitkomst bieden.
In het nieuwe standaardgrachtenprofiel komt het oude vertrouwde paaltje niet meer voor. Een natuurstenen band zal voortaan stoep en straat scheiden. In 2003 stonden nog 37.616 Amsterdammertjes in de stad. Per jaar verdwijnen er gemiddeld 2000 paaltjes. Dat zal zo doorgaan tot het Amsterdammertje is uitgestorven.
===

[img[Amsterdammertjes|Images/Melkmeisjesbrug3.jpg]]
//+++*[Melkmeisjesbrug »]
<<tiddler Melkmeisjesbrug_naam>>
===, brug #16 over de Brouwersgracht bij de Herengracht.//

[img[Amsterdammertjes|Images/Verschil_in_Amsterdammertjes.jpg]]
//De twee linkse paaltjes zijn van gietijzer, het rechtse Amsterdammertje is van plaatstaal.
De grootte en vorm van de Andreas-kruisjes is niet bij alle gietijzeren Amsterdammertjes gelijk zijn.
De verschillen zijn vermoedelijk te wijten aan het gebruik van verschillende houten gietmodellen bij ijzergieterij Zimmer.//

http://www.allesoveramsterdammertjes.nl

<html>
<div align="center"><iframe src="http://www.allesoveramsterdammertjes.nl/002%20HISTORIE/geschiedenis%2008.htm" frameborder="0" width="100%" height="600"></iframe></div>
</html>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1974_Gebruik_Amsterdammertjes_voor_café_Het_Bruine_Paard_400.jpg][Foto/1974_Gebruik_Amsterdammertjes_voor_café_Het_Bruine_Paard.jpg]]
//Alternatief gebruik van Amsterdammertjes bij Café 'Het Bruine Paard' op de Prinsengracht, 1974.//

{{BROWN{~PW24 gerelateerd}}}
Net als bij de mast 1883 kreeg de [[Paal PW24]] eerst een open kapje met een peertje erin, waarvoor in 1954 de Holbein-lantaarn in de plaats kwam (vernoemd naar de naam van de straat waar de eerste proef plaatsvond). Deze 'Holbein' hield het nog geen twintig jaar uit, en in de jaren zeventig doken er zo'n 35.000 +++^*[Friso Kramer »]
{{sliderBG{
<<tiddler [[Friso Kramer]]>>}}}===-armaturen in het straatbeeld op. Nu is dat op zich een goed vormgegeven, strak armatuur, maar de combinatie met een gietijzeren mast uit de jaren twintig werkt niet.
{{vTabs{<<tabs "Andere_lantaarns"
"PW24 origineel " "" "PW24 origineel"
"Holbein " "" "Holbein armatuur"
"Friso Kramer " "" "Friso Kramer armatuur"
>>}}}

!!!Anton Kurvers (1889 - 1940)
Anton Kurvers was een Nederlands kunstenaar. Hij was tekenaar, lithograaf, meubelontwerper, textielkunstenaar, decoratieschilder, industrieelontwerper, grafisch vormgever en boekbandontwerper. Hij was werkzaam in Den Haag tot 1908, in Utrecht tot 1911 en in Haarlem tot 1918. Tenslotte was Kurvers van 1919 tot 1940 werkzaam (adjunct-bureauchef) bij de dienst Publieke Werken van de Gemeente Amsterdam.
In 1926 ontwerpt Kurvers een girobus voor de Gemeentegiro, een ontwerp geheel in stijl met de Amsterdamse School. Hierna vraagt PTT hem om een brievenbus te ontwerpen (1928). Een - blauwe - postzegelautomaat volgt in 1936.
In 1928 ontwierp Kurvers een omslag voor het poppen- en marionettennummer van het befaamde tijdschrift Wendingen.

{{BROWN{Armenschool hoek Rozengracht - Marnixstraat}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Armenschool0"
"Bouwtekening " "1876" "Armenschool1"
"Situatie 1881  " "" "NINT1"
"1886  " "" "NINT2"
"In vogelvlucht " "" "Armenschool3"
>>}}}

{{BROWN{Armenschool/NINT/Brandweerkazerne}}}
<<tabs ""
"Armenschool hoek Rozengracht - Marnixstraat " "" "Armenschool hoek Rozengracht - Marnixstraat"
"NINT " "" "NINT"
"Brandweerkazerne " "" "Brandweerkazerne"
>> 

{{BROWN{Armenschool hoek Rozengracht - Marnixstraat}}}
De eerste 'nieuwbouw' aan de Marnixstraat tussen de bolwerken Rijckeroort bij de Raampoort en Rijck aan het eind van de Rozengracht, bestond uit de toneelschool (gebouwd in 1877) en de 'armen- en tussenschool op de Schans bij de Raampoort'.
De armenschool #29 - later Jacob van Maerlandtschool - werd in 1877 gebouwd onder leiding van architect J.L. Springer. Het was de eerste openbare school met 7 afzonderlijke klassen, elk lokaal voor één klas.
In 1887 werd de school uitgebreid met een verdieping.
In 1930 nam het 'Museum van den Arbeid' - het latere [[NINT]] - bezit van de school.
Het ~NINT-gebouw - Rozengracht 224 - werd in 1983 gesloopt om plaats te maken voor de nieuwe [[brandweerkazerne|Brandweerkazerne]].

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/
1876_Bouwtekening_armenschool_hoek_Rozengracht_Marnixstraat_400.jpg][Foto/
1876_Bouwtekening_armenschool_hoek_Rozengracht_Marnixstraat.jpg]]
//Bouwtekening voor een 'armen- en tussenschool op de Schans bij de Raampoort', 1876.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/
Het_NINT_in_vogelvlucht_400.jpg][Foto/
Het_NINT_in_vogelvlucht.jpg]]
//Het NINT, de voormalige armenschool, in vogelvlucht. Tussen de school en de Singelgracht de polikliniek voor dieren.//

<html><iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/YJ7uwfUo8W4" frameborder="0" allowfullscreen></iframe></html>

{{BROWN{Autobus}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Autobus info"
"Autobussen naar de Hugo de Grootbuurt " "" "Autobussen naar de Hugo de Grootbuurt"
"Autobus foto's " "" "Autobussen"
>> 

!!!Een eerste proef in 1908
In 1908 werden de eerste gemotoriseerde bussen door de ~Gemeente-Tram in dienst gesteld.
Het betrof vier benzinebussen (#1-4: ~Verwey-Lugard/Beijnes) en drie stoombussen (#5-7: ~Darracq-Serpollet/Beijnes), die als proef op lijn 14 door de Jordaan reden. Het routebord - zie foto 1908-B - gaf aan: Dam - Westerstraat - Haarlemmerweg bij de van Hallstraat.
De bussen bestonden uit twee delen, een gemotoriseerd chassis met daarop een 'bak' van een paardentram.
Bus #7 was de reserve bus maar moest al spoedig worden ingezet omdat maar één van de zes andere bussen rijvaardig was.
Daarom werd de proef al snel weer gestaakt. De techniek was in die dagen nog niet in staat een volwaardige autobus te produceren.
+++!!!*[Pas in 1922 een echt vervolg »]
In 1922 werden er opnieuw busdiensten ingesteld; nu was de autobus ver genoeg ontwikkeld om een rol in het stadsvervoer te gaan spelen.
In de jaren twintig en dertig had de bus vooral een functie in die wijken waar de tram niet kon komen, bijvoorbeeld de buurten die door de nog niet hooggelegen spoorbanen in Oost voor de tram onbereikbaar waren, zoals de Watergraafsmeer. Ook in ~Amsterdam-Noord kwamen busdiensten.
In 1922 verscheen buslijn A die reed van het Leidsche Boschje naar de Watergraafsmeer. De buslijn had als bijnaam de 'kraaienknip' gezien de vele doodgravers die mee reden naar de Oosterbegraafplaats.
In 1924 volgden buslijnen B en C van het Beursplein naar ~Amsterdam-Noord.
In 1925 volgde buslijn D naar de Watergraafsmeer.
Lijn E werd in 1939 de buslijn die ~Amsterdam-Zuid met het nieuwe Amstelstation ging verbinden.
Lijn F reed in ~Amsterdam-West (tussen Zaanstraat en het Leidschebosje).
Lijn G was in 1925 de opvolger van de vroegere tram naar het dorp Sloten. 
Lijn H reed over de Amstelveenseweg naar de Kalfjeslaan.
In 1927 verscheen nog een buslijn naar de Watergraafsmeer, lijn K.
In 1930 verscheen lijn M naar Landelijk Noord. In 1932 verdween deze lijn weer.
In 1953 bestonden de buslijnen: A, B, C, D, E, F, G, H, K, M, L en P.
In de jaren vijftig werd de tram als 'ouderwets' beschouwd. Een aantal tramlijnen werd dan ook door buslijnen vervangen (vaak met hetzelfde nummer!). Zo kwamen er buslijnen met letters en nummers.
In 1965 werden de letterlijnen E, F, G en L vernummerd in respectievelijk 15 (E + F), 29 (G + H) en 18 (L samengevoegd met de bestaande lijn 18). In 1966 werden de letterlijnen A, B en C vernummerd in respectievelijk 34, 35 en 32. In 1967 werd lijn D vernummerd in lijn 8 en doorgetrokken naar Buitenveldert.
===

{{BROWN{Foto's van autobussen}}}
<tabs "">
<tab 1908 - 1927 >
{{BROWN{1908 - 1927}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1908-A " "1908" "Transport40"
"1908-B " "1908" "Transport47"
"1908-C " "1908" "Transport26"
"1908-D " "1908" "Transport42"
"1908-E " "1908" "J.L. Scherpenisse06"
"1908-F " "1908" "Darracq-Serpollet"
"1922 " "1922" "Transport13A"
"1924 " "1924" "Transport33"
"Ca. 1927-A " "Ca. 1927" "Transport34"
"Ca. 1927-B " "Ca. 1927" "Transport38"
>>}}}
</tab>

<tab 1928 - 2007 >
{{BROWN{1928 - 2007}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1928 " "1928" "Transport35"
"Ca. 1930 " "Ca. 1930" "Transport37"
"1940 " "1940" "WWII40"
"1946 " "1946" "Ben Van Meerendonk34"
"1952 " "1952" "Trams22"
"1953 " "1953" "Transport31"
"1960 " "1960" "Transport44"
"1965-A " "1965" "Transport39"
"Ca. 1965-B " "Ca. 1965" "Transport45"
"1971 " "1971" "Transport48"
"1977 " "1977" "Transport10"
"2007 " "2007" "Transport46"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Autobussen naar de Hugo de Grootbuurt}}}
Er liepen 2 buslijnen door de 2e Hugo de Grootstraat: lijn 14 en lijn 21.
!!!Lijn14
Lijn 14 (niet te verwarren met de 1e lijn 14 door de Jordaan), was in wezen de opvolger van de 'Sloterdijker', de lokaaldienst van de Haarlemse tram, die in 1954 opgeheven werd. De concessie van de Haarlemse tram verliep in 1954, de 'Sloterdijker' werd opgeheven, de Haaremse tram naar Haarlem - Zandvoort mocht nog 3 jaar door.
!!!Lijn 21
Lijn 21 (niet te verwarren met de 'tractor'-tram naar Sloten), eerst als verlengstuk van de tramlijn 13 in de westelijke tuinsteden, liep later gelijk met lijn 14, maar dan als 'snelbus'.
Lange tijd gold op lijn 21 in de middagspits een uitstapverbod op het traject Centraalstation-2e Hugo de Grootstraat. De passagiers werden verwezen naar lijn 14 die dezelfde route reed. Dit is dus vergelijkbaar met het onderscheid Haarlemse tram/Sloterdijker.
{{vTabs{<<tabs ""
"Bus lijn 14 " "1960" "Transport44"
"Bus lijn 21-A " "Ca. 1965" "Transport45"
"Bus lijn 21-B " "1977" "Transport10"
"Bus lijn 21-C " "2007" "Transport46"
>>}}}

[img[BS geen wapens|Images/BS_mei45.jpg]]

{{BROWN{Info}}}
De Kostverlorenvaart was eertijds de+++^*[grens tussen Amsterdam en Sloten en Nieuwer-Amstel en Sloten &raquo.]
{{sliderBG{
<<tiddler Stadsuitbreiding6>>
Aan de zuidzijde werd in 1896 een groot deel van de gemeente ~Nieuwer-Amstel bij Amsterdam gevoegd. Hier werden o.a. ook grote delen van ~Oud-West (ten zuiden van de De Clercqstraat) gebouwd.
}}}
===

Aan de westzijde van de Kostverlorenvaart nabij de Wiegbrug bevond zich een buurtschap die vroeger 'de drie Baarsjes' of 'Baarsdorp' genoemd werd, of wel kortweg 'de Baarsjes'.
De Baarsjes dankt haar naam aan de herberg 'de Drie Baarsjes', die vlakbij de Tolbrug stond, de latere Wiegbrug.
Het polderniveau lag duidelijk lager dan het+++^*['Amsterdamse peil' &raquo;.]
{{sliderBG{
<<tiddler [[AP & NAP]]>>
}}}
===
Dit is nog altijd te zien is bij de oude bebouwing aan Baarsjesweg en Slatuinenweg (het laatste gedeelte van het vroegere Slatuinenpad).

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1956_Baarsjesweg_bij_Admiraal_de_Ruijterweg_met_brandstoffenhandel_Hemelaar_400.jpg][Foto/1956_Baarsjesweg_bij_Admiraal_de_Ruijterweg_met_brandstoffenhandel_Hemelaar.jpg]]
//Baarsjesweg bij Admiraal de Ruijterweg met brandstoffenhandel Hemelaar, 1956.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1956_Baarsjesweg_hoek_Slatuinenweg_met_brandspuithuisje_en_politiepost_G_L_W_Oppenheim_400.jpg][Foto/1956_Baarsjesweg_hoek_Slatuinenweg_met_brandspuithuisje_en_politiepost_G_L_W_Oppenheim.jpg]]
//Baarsjesweg hoek Slatuinen''weg'' met brandspuithuisje en politiepost op #136. G.L.W. Oppenheim, 1956.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1987_Admiraal_De_Ruijterweg_1-21_met_grafisch_reprobedrijf_Koningsveld-Schnabel_Neroc_400.jpg][Foto/1987_Admiraal_De_Ruijterweg_1-21_met_grafisch_reprobedrijf_Koningsveld-Schnabel_Neroc.jpg]]
//Admiraal de Ruijterweg 1-21 met grafisch reprobedrijf ~Koningsveld-Schnabel Neroc, 1987.
Uiterst rechts - naast Neroc - het begin van de Slatuinenweg.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1988_Admiraal_de_Ruijterweg_met_grafische_drukkerij_Neroc_Slatuinenweg_naar_Baarsjesweg_400.jpg][Foto/1988_Admiraal_de_Ruijterweg_met_grafische_drukkerij_Neroc_Slatuinenweg_naar_Baarsjesweg.jpg]]
//Admiraal de Ruijterweg met grafische drukkerij Neroc en de Slatuinenweg naar de Baarsjesweg, 1988.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_ca_Slatuintjes_rechts_Kostverlorenvaart_en_huizen_Van_Reigersbergenstraat_400.jpg][Foto/1895_ca_Slatuintjes_rechts_Kostverlorenvaart_en_huizen_Van_Reigersbergenstraat.jpg]]
//Slatuintjes met rechts Kostverlorenvaart en huizen van Van Reigersbergenstraat, ca. 1895.
Toegang volkstuincomplex Nieuw Amsterdam/Ons Buiten a/h Slatuinenpad, dat hier (rechts) loopt richting Baarsjesweg.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1913_Admiraaal_de_Ruijterweg_Circus_Hagenbeck_400.jpg][Foto/1913_Admiraaal_de_Ruijterweg_Circus_Hagenbeck.jpg]]
//Admiraal de Ruijterweg met Circus Hagenbeck op het circusterrein bij de Wiegbrug, 1913.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1918_Intocht_Circus_Hagenbeck_in_Amsterdam_Het_Leven_400.jpg][Foto/1918_Intocht_Circus_Hagenbeck_in_Amsterdam_Het_Leven.jpg]]
//Intocht van Circus Hagenbeck in Amsterdam. Het Leven, 1918.//

{{BROWN{Info}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Baarsjes0"
"Situatie 1781 " "Ca. 1781" "Baarsjes2A"
"Situatie 1900 " "1900" "Baarsjes2B"
"Situatie 1918-1925 " "1918-1925" "Baarsjes2E"
"Situatie 1922 " "1922" "Baarsjes2C"
"Situatie 1941 " "1941" "Baarsjes2D"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1920_ca_Adm_De_Ruijterweg_52_gezien_naar_Hugo_de_Grootgracht_400.jpg][Foto/1920_ca_Adm_De_Ruijterweg_52_gezien_naar_Hugo_de_Grootgracht.jpg]]
//Admiraal de Ruijterweg met links #52 (#54 is op de hoek van de Reinier Claeszenstraat), ca. 1920.
Gezien naar Van Reigersbergenstraat/Hugo de Grootkade/Westertoren.
Op de voorgrond het Slatuinenpad met brug over stukje van De Krommert.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1920_ca_De_Krommert_gezien_naar_Hugo_de_Grootgracht_400.jpg][Foto/1920_ca_De_Krommert_gezien_naar_Hugo_de_Grootgracht.jpg]]
//Gezien vanaf zijkant Admiraal de Ruijterweg #52 naar Van Reigersbergenstraat/Hugo de Grootkade/Westertoren.
Op de voorgrond het Slatuinenpad met brug over stukje van De Krommert, ca. 1920.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1920_ca_achterzijde_Adm_de_Ruijterweg_Slatuinenweg_l_in_verte_2e_Kostverlorenkade_400.jpg][Foto/1920_ca_achterzijde_Adm_de_Ruijterweg_Slatuinenweg_l_in_verte_2e_Kostverlorenkade.jpg]]
//Gezien vanaf Slatuinenpad naar brug over een stukje De krommert en naar de Admiraal de Ruijterweg, ca. 1920.
In de verte (midden) hoek De Clercqstraat/2e Kostverlorenkade.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_Baarsjesweg_overhaal_Jan_van_Dijk_400.jpg][Foto/1917_Baarsjesweg_overhaal_Jan_van_Dijk.jpg]]
//Baarsjesweg overhaal  gezien naar de Wiegbrug. Jan van Dijk, 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Keerweer_400.jpg][Foto/2008_Keerweer.jpg]]
//De 'nieuwe' Keerweer ('steeg' + pleintje) gezien vanaf de Slatuinenweg, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1982_keerweer_400.jpg][Foto/1982_keerweer.jpg]]
//Open plek ontstaan door demping van het overhaalsgat en sloop van de omliggende bebouwing, 1982.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1914_ca_Krommert_gezien_naar_Raampoort_Johannes_Baptista_Bickhoff_400.jpg][Foto/1914_ca_Krommert_gezien_naar_Raampoort_Johannes_Baptista_Bickhoff.jpg]]
//Krommert gezien naar Van Reigersbergenstraat/Hugo de Grootkade/Westertoren. Johannes Baptista Bickhoff, ca. 1914.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1941_Baarsjesweg_133-130a_gezien_naar_Adm_De_Ruijterweg_gedempt_gedeelte_vm_Krommert_400.jpg][Foto/1941_Baarsjesweg_133-130a_gezien_naar_Adm_De_Ruijterweg_gedempt_gedeelte_vm_Krommert.jpg]]
//Baarsjesweg 133-130a, gedempt overhaalgat naar De Krommert, gezien naar Admiraal de Ruijterweg, 1941.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925-1930_De_Krommert_gezien_naar_O_naar_brug_254_Reinier_Claeszenstraat_Cornelis_G_Leenheer_400.jpg][Foto/1925-1930_De_Krommert_gezien_naar_O_naar_brug_254_Reinier_Claeszenstraat_Cornelis_G_Leenheer.jpg]]
//De Krommert gezien vanaf brug in de Admiraal de Ruijterweg naar brug in de Reinier Claeszenstraat. Cornelis G. Leenheer, ca. 1927.
Links achterzijde huizen M. H. Trompstraat, rechts achterzijde huizen Admiraal de Ruijterweg.//

{{borderless{
|[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1932_De_Krommert_voorgrond_Admiraal_de_Ruijterweg_achterzijde_l_97_r_95_400.jpg][Foto/1932_De_Krommert_voorgrond_Admiraal_de_Ruijterweg_achterzijde_l_97_r_95.jpg]]<br>//De Krommert gezien naar het oosten, de brug in de Admiraal de Ruijterweg, 1932.//|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;+++^*[Situatie &raquo;]<<tiddler Baarsjes20A>>===|
}}}

[img[De Krommert|Images/1918-1925_Sloten_C3_L1_brug_Adm_de_Ruiterweg_400.jpg]]
//2 Kadasterkaarten van Sloten aan elkaar gezet. 1918(Z)/1925(N).//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1956_Krommert_Ben_Merk_400.jpg][Foto/1956_Krommert_Ben_Merk.jpg]]
//De Krommert gezien vanaf brug in de Admiraal de Ruijterweg naar Reinier Claeszenstraat. Ben Merk, 1956.
Links achterzijde huizen M. H. Trompstraat, rechts achterzijde huizen Admiraal de Ruijterweg.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Overhaalsgat_gezien_vanaf_de_Krommert_naar_Admiraal_de_Ruijterweg_400.jpg][Foto/1934_Overhaalsgat_gezien_vanaf_de_Krommert_naar_Admiraal_de_Ruijterweg.jpg]]
//Overhaalsgat (onder de brug door) gezien vanaf de Krommert naar de Admiraal de Ruijterweg, 1934.
Met zicht op het flatgebouw op de hoek van de Baarsjesweg en e Admiraal de Ruijterweg.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Demping_Krommert_M_H_Trompstraat_Adm_De_Ruijterweg_gez_naar_Reinier_Claeszenstraat_J_M_Arsath_Ro_is_400.jpg][Foto/1959_Demping_Krommert_M_H_Trompstraat_Adm_De_Ruijterweg_gez_naar_Reinier_Claeszenstraat_J_M_Arsath_Ro_is.jpg]]
//Demping van De Krommert gezien naar Reinier Claeszenstraat. J.M. Arsath Ro'is, 1959.
Links achterzijde huizen M. H. Trompstraat, rechts achterzijde huizen Admiraal de Ruijterweg.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1965_Speelplaats_De_Krommert_r_achterzijde_Adm_de_Ruijterweg_56-80_400.jpg][Foto/1965_Speelplaats_De_Krommert_r_achterzijde_Adm_de_Ruijterweg_56-80.jpg]]
//Speelplaats De Krommert, 1965.
Links achterzijde huizen M. H. Trompstraat, rechts achterzijde huizen Admiraal de Ruijterweg.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_ca_De_Krommert_gezien_naar_W_vanaf_Adm_de_Ruijterweg_400.jpg][Foto/1910_ca_De_Krommert_gezien_naar_W_vanaf_Adm_de_Ruijterweg.jpg]]
//De Krommert gezien naar het westen vanaf een huis op de Admiraal de Ruijterweg, ca. 1910.
Op de voorgrond de brug over De Krommert in de Admiraal de Ruijterweg.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1915_De_Krommert_bij_Admiraal_De_Ruijterweg_gezien_naar_W_400.jpg][Foto/1915_De_Krommert_bij_Admiraal_De_Ruijterweg_gezien_naar_W.jpg]]
//De Krommert gezien naar het westen vanaf de brug in de Admiraal de Ruijterweg, 1915.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Baarsjesweg_overhaal_bij_Wiegbrug_400.jpg][Foto/1910_Baarsjesweg_overhaal_bij_Wiegbrug.jpg]]
//Baarsjesweg met overhaal naar De Krommert bij de Wiegbrug, 1910.
Rechts de Wiegbrug met daarachter de gipsfabriek.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1920_ca_Slatuinenpad_1_400.jpg][Foto/1920_ca_Slatuinenpad_1.jpg]]
//Slatuinenpad bij de Admiraal De Ruijterweg, ca. 1920.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Admiraal_de_Ruijterweg_95-97_demping_Krommert_J_M_Arsath_Ro_is_400.jpg][Foto/1959_Admiraal_de_Ruijterweg_95-97_demping_Krommert_J_M_Arsath_Ro_is.jpg]]
//Demping van de Krommert t.h.v de Admiraal de Ruijterweg #95-97. J.M. Arsath Ro'is, 1959.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1781_ca_Amsterdam_detail_400.jpg][Foto/1781_ca_Amsterdam_detail.jpg]]
//Buurtschap 'de 3 Baarsjes' (later 'de Baarsjes') op een kaart uit ca. 1781.
Ook aangegeven: Slatuinenpad (rood; hier nog 'voetpad' geheten) en 'De Krommert' (paars; hier Molenwatering geheten - één van de vele!).  //

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Kaart_Amsterdam_Blad_4_plus_9_detail_400.jpg][Foto/1900_Kaart_Amsterdam_Blad_4_plus_9_detail.jpg]]
//Detail van kaart van Amsterdam, 1900.
Zichtbaar van N naar Z: Tolbrug, overhaal en 'voetpad de Slatuinen' (rood aangegeven).
''Let op:'' Van Speijkstraat werd later Schimmelstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_plattegrond_Amsterdam_Krommert_400.jpg][Foto/1922_plattegrond_Amsterdam_Krommert.jpg]]
//Detail van kaart van Amsterdam, 1922.
Geen overhaal meer maar nog wel het Slatuinenpad hoewel de Admiraal de Ruijterweg het nu doorsnijdt.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1941_Kaart_Amsterdam_Baarsjes_400.jpg][Foto/1941_Kaart_Amsterdam_Baarsjes.jpg]]
//Detail van kaart van Amsterdam, 1941.
Nu: Slatuinenweg tussen Baarsjesweg en Admiraal de Ruijterweg en Willem de Zwijgerlaan voor de rest.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1918-1925_Sloten_C3_L1_detail_400.jpg][Foto/1918-1925_Sloten_C3_L1_detail.jpg]]
//2 Kadasterkaarten van Sloten aan elkaar gezet. 1918(Z)/1925(N).//

{{BROWN{Uitspanning}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Baarsjes3A"
"1917-A " "1917" "van Eck03"
"1917-B " "1917" "van Eck37"
"1917-C " "1917" "van Eck02"
"1936-A " "1936" "van Eck46"
"1936-B " "1936" "van Eck45"
"Ca. 1939 " "Ca. 1939" "Kostverlorenvaart410"
"Ca. 1941 " "Ca. 1941" "Kostverlorenvaart411"
"1956-A " "1956" "Baarsjes03"
"1956-B " "1956" "Kostverlorenvaart412"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Demping_Krommert_Adm_De_Ruijterweg_95-97_J_M_Arsath_Ro_is_400.jpg][Foto/1959_Demping_Krommert_Adm_De_Ruijterweg_95-97_J_M_Arsath_Ro_is.jpg]]
//Demping van de Krommert t.h.v de Admiraal de Ruijterweg #95-97. J.M. Arsath Ro'is, 1959.//

{{BROWN{Info}}}
De Baarsjes dankt haar naam aan de herberg 'de Drie Baarsjes', die vlakbij de Tolbrug stond, de latere Wiegbrug.
De naam 'de Drie Baarsjes' staat al op een document uit 1642; Teunis Cornelisz was de eigenaar. Al in de 17^^e^^ eeuw was deze uitspanning met speeltuin een vermaarde gelegenheid.
Op foto's uit 1917 is het bord 'Speeltuin' nog zichtbaar. In 1936 zit er een brandstofhandel in de speeltuin en in 1941 wordt het huis nog als timmerhuis gebruikt.
In 1956 wordt de dan al vervallen herberg gesloopt.

{{BROWN{Slatuinenpad}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Baarsjes4A"
"Ca. 1895 " "Ca. 1895" "Baarsjes07"
"1910-A " "1910" "J.L. Scherpenisse45"
"1910-B " "1910" "J.L. Scherpenisse52"
"1917 " "1917" "van Eck06"
"Ca. 1920-A " "Ca. 1920" "Baarsjes10"
"Ca. 1920-B " "Ca. 1920" "Baarsjes11"
"Ca. 1920-C " "Ca. 1920" "Baarsjes12"
"Ca. 1920-D " "Ca. 1920" "Baarsjes28"
"1922-A " "1922" "van Eck69"
"1922-B " "1922" "van Eck41"
"1922-C " "1922" "van Eck40"
"1956 " "1956" "Baarsjes04"
"1987 " "1987" "Baarsjes05"
"1988 " "1988" "Baarsjes06"
>>}}}

{{BROWN{Info}}}
In 1697 bekrachtigden de burgemeesters van Amsterdam, als Ambachtsheren van Sloten, Sloterdijk, Oostdorp (Osdorp) en de Vrije Geer, op de 23e oktober van dat jaar de overeenkomst, getroffen tussen het gerecht der gemelde plaatsen en de kerkeraad van Sloterdijk, wegens het maken van een voetpad van de 'Haarlemmertrekweg' af tot aan de 'Groen- of Sala-tuinen'.
Dit pad werd het aan de (zeer) oude Amsterdammers zo goed bekende Slatuinenpad en liep ongeveer volgens het tracé van de huidige Willem de Zwijgerlaan; het kwam uit even ten zuiden van de Wiegbrug op de Baarsjesweg uit. Het laatst overgebleven stuk van het Slatuinenpad - tussen Admiraal de Ruijterweg en Baarsjesweg - is later hernoemd tot Slatuinenweg.
> De Slatuinenweg ligt nog altijd lager dan de omgeving, zoals goed te zien is bij de aansluiting met de Admiraal de Ruijterweg.

{{BROWN{Overhaal}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Baarsjes50"
"Situatie 1918 " "" "Baarsjes5A"
"Ca. 1825 " "Ca. 1825" "Prenten11"
"1890 " "1890" "Jacob Olie09"
"1893 " "1893" "Jacob Olie26"
"Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Kostverlorenvaart416"
"1910 " "1910" "Baarsjes27"
"1917-A " "1917" "van Eck04"
"1917-B " "1917" "Baarsjes13"
"1917-C " "1917" "van Eck54"
"1917-D " "1917" "van Eck65"
"1917-E " "1917" "van Eck07"
"1934 " "1934" "Baarsjes22"
"1941 " "1941" "Baarsjes17"
>>}}}

{{BROWN{Info}}}
Het Sloterpolderniveau lag 1.80 meter lager dan het+++^*['(Normaal) Amsterdamse peil' ».]
{{sliderBG{
<<tiddler [[AP & NAP]]>>
}}}
===

Om dit verschil voor de 'scheepvaart' te overbruggen maakte men gebruik van een z.g.+++^*[overhaal of overtoom &raquo;.]
{{sliderBG{
<<tiddler Overtoom/overhaal>>
}}}
===

In 1921 werd de gemeente Sloten geannexeerd.
Sloten was de belangrijkste leverancier van tuinbouwproducten voor Amsterdam en met de annexatie kwamen zowel tuinderijen als infrastructuur om de producten binnen de stad te brengen aan Amsterdam.
+++!!![Historie overhalen &raquo;]
Er waren twee overhalen vanuit de gemeente Sloten naar de Kostverlorenvaart:
* tussen Slotervaart en Kostverlorenvaart aan het eind van de Overtoomse vaart
* tussen De Krommert en Kostverlorenvaart even ten noorden van het Slatuinenpad (bij Tolbrug/Wiegbrug).
Om de capaciteit te verbeteren en hinder voor het doorgaande vaarverkeer in de Kostverlorenvaart tegen te gaan werden kolken gegraven naar de overhalen die pas resp. 1920 en 1934 weer gedempt werden. 
Na de demping van de Overtoom in 1904 werd de toegang tot Amsterdam een stuk slechter. Het Van Lennepkanaal was de enige directe verbinding met de groentemarkt aan de Marnixstraat. Er was dringend behoefte aan een centraal gelegen overhaal. In 1916 werd de eerste elektrische overhaal aan de Postjeswetering in gebruik gesteld. De overhaal aan de Postjeswetering verdween in 1953 bij de wijziging van polderpeil naar Normaal Amsterdams Peil. Het vervoer over het water werd minder en stopte in 1961.
Rond 1918 verdween het rad van de overhaal bij de Wiegbrug. Het overhaalsgat werd later gedempt.
===

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1918-1925_Keerweer_400.jpg][Foto/1918-1925_Keerweer.jpg]]
//Overhaal met sloot naar De Krommert en Keerweer op kadasterkaart van 1918.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_Situatie_Keerweer_400.jpg][Foto/2010_Situatie_Keerweer.jpg]]
//Google maps: Situatie Keerweer, 2010.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1941_Kaart_Amsterdam_blad_D5_schaal_Krommert_400.jpg][Foto/1941_Kaart_Amsterdam_blad_D5_schaal_Krommert.jpg]]
//Het restant van 'De Krommert' in 1941.//

{{BROWN{Keerweer}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Baarsjes6A"
"Situatie 1918 " "1918" "Baarsjes5A"
"Situatie 2010 " "2010" "Baarsjes5B"
"1917 " "1917" "van Eck65"
"1982 " "1982" "Baarsjes15"
"2008 " "2008" "Baarsjes14"
>>}}}

{{BROWN{Info}}}
Het openbare pad langs de westzijde van het overhaalsgat naar De Krommert heette officieel Baarsjesweg. Dat pad liep liep niet dood; aan het eind liep een korte steeg - het officiële Keerweer - linksaf naar het Slatuinenpad.
Het overhaalsgat is omstreeks 1921 voor een deel gedempt (later volgde het gedeelte bij de Admiraal De Ruijterweg) en door sloop van de bebouwing langs het gat en de steeg ontstond er in de loop der jaren een open plek.
Toen in 1984 nieuwbouw gerealiseerd werd aan de Slatuinenweg en de Baarsjesweg, ontstond een inpandig maar openbaar plein, bereikbaar via een 'steeg' naast Slatuinenweg #32. Een voorstel om plein/steeg weer Keerweer te noemen werd in 1986 goedgekeurd.

{{BROWN{De Krommert}}}
<tabs "">
<tab Info >
{{BROWN{Info}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Baarsjes7A"
"Situatie 1781 " "Ca. 1781" "Baarsjes2A"
"Situatie 1918/1925 " "1918-1925" "Baarsjes2E"
"Situatie 1941 " "1941" "Baarsjes5C"
>>}}}
</tab>

<tab Foto's >
{{BROWN{Foto's}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1910-A " "Ca. 1910" "Baarsjes25"
"1910-B " "1910" "J.L. Scherpenisse45"
"Ca. 1914 " "Ca. 1914" "Baarsjes16"
"1915 " "1915" "Baarsjes26"
"1917 " "1917" "van Eck67"
"Ca. 1920-A " "Ca. 1920" "Baarsjes10"
"Ca. 1920-B " "Ca. 1920" "Baarsjes11"
"Ca. 1920-C " "Ca. 1920" "Baarsjes12"
"Ca. 1927 " "Ca. 1927" "Baarsjes18"
"1932 " "1932" "Baarsjes20"
"1934 " "1934" "Baarsjes22"
"1956 " "1956" "Baarsjes21"
"1959-A " "1959" "Baarsjes23"
"1959-B " "1959" "Baarsjes29"
"1959-C " "1959" "Baarsjes30"
"1965 " "1965" "Baarsjes24"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Info}}}
De Krommert was een poldervaart die nogal kronkelig - oost-west - door de 'Binnenpolder van Slooten en Slooterdijk' liep, van Kostverlorenvaart naar de huidige Admiralengracht (vroeger Molenwatering en 'Thyn Velts Sloot' geheten).
Op oude kaarten van 1750 en 1781 wordt deze vaart al aangegeven als 'Molenwatering' (één van de vele met die naam trouwens).
Onduidelijk is wanneer de naam 'De Krommert' gebruikelijk werd; mogelijk na het aanleggen van de tramlijn naar Haarlem/Zandvoort. De bocht in de Admiraal de Ruijterweg - waar de Jan Evertsenstraat rechtdoor gaat - was halte 'De Krommert'. Ook de buurt eromheen werd - en wordt nog altijd - 'De Krommert' genoemd.
Nadat de overhaal naar de Kostverlorenvaart opgeheven was (ca. 1918, ingebruikname overhaal Postjesweg), verloor 'De Krommert' zijn functie en werden er geleidelijk delen gedempt.
In 1959 werd het restant van 'De Krommert' gedempt.

{{BROWN{Circusterrein}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Baarsjes8A"
"1913-A " "1913" "Baarsjes08"
"1913-B " "1913" "J.L. Scherpenisse44"
"1918-A " "1918" "Baarsjes09"
"1918-B " "1918" "Buurt351"
"1930-A " "1930" "van Eck42"
"1930-B " "1930" "Kostverlorenvaart320"
>>}}}

{{BROWN{Info}}}
We kennen het [[voormalige kermisterrein|Voormalig kermisterrein]] op de driehoek ten zuiden van de Markthallen (1936 - 1957).
Voor die tijd werd een terrein langs de Kostverlorenvaart bij de Wiegbrug als zodanig gebruikt. Er was daar zelfs een circusgebouw dat in 1930 gesloopt werd.

{{BROWN{Badhuis Da Costakade}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Badhuis Da Costakade0"
"Ca. 1900 " "" "Buurt258"
"1968-A " "1968" "Badhuis Da Costakade1"
"1968-B " "1968" "Badhuis Da Costakade2"
"Wachtruimte " "?" "Badhuis Da Costakade3"
"Badkamer " "?" "Badhuis Da Costakade4"
>>}}}

{{BROWN{Badhuis Da Costakade}}}
Naast de 'nieuwbouw' van Tetterode aan de Da Costakade stond ooit ook nog een aardig badhuis op nummer 150.
Stond, want op de foto uit 1974 is het al afgebroken.
!!!Een 'gebruiker' vertelt:
//"In die oude huizen was geen bad, of douche. Velen wasten zich over het aanrecht in de keuken en gingen eens in de week naar het Gemeentelijk badhuis Sparta op de Da Costakade #150. Je kon kiezen tussen stort- en kuipbaden. In onze tijd konden we woensdags een kaartje kopen bij hoofdonderwijzer Ohms (voor 5 cent) dat je het recht gaf om een douche te nemen in het badhuis. We namen in de oorlog om ons haar te wassen een zakje shampoopoeder mee. We genoten van een overvloed aan heerlijk warm water. Er hing altijd zo'n waterdamp met zeepgeur".
Op de deur was een klok, die op een half uur werd ingesteld. Als je daarna nog niet tevoorschijn was gekomen brak de hel los. Voor de dikke badjuffrouw hadden we een lelijk woord, omdat ze altijd op de deur stond te bonzen als we nog niet aangekleed waren.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1968_Da_Costakade_150_badhuis_1_400.jpg][Foto/1968_Da_Costakade_150_badhuis_1.jpg]]  
//Badhuis naast nieuwbouw Tetterode aan de Da Costakade, 1968.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1968_Da_Costakade_150_badhuis_2_400.jpg][Foto/1968_Da_Costakade_150_badhuis_2.jpg]]  
//Badhuis naast nieuwbouw Tetterode aan de Da Costakade, 1968.//

[img[Interieur|Images/badgasten.jpg]]
//Badgasten gelaten wachtend op hun beurt, mannen en vrouwen gescheiden.//

[img[Badcel|Images/badcel.jpg]]
//Badkamer met gevreesde klok.//

{{BROWN{Badhuis}}}
Op de plattegrond van 1941 is goed te zien waar het badhuis zich bevond (in het blok tussen Hugo de Grootkade en 3e Hugo de Grootstraat).
De ingang was zo te zien in de van Houweningenstraat 62 (door de poort), maar sommige bronnen spreken ook over Van Reigersbergenstraat 65, het vroegere 'Hoofdgebouw der Maatschappij voor Vokswoningen', later buurthuis 'De Reiger'.
Kijkend op de plattegrond van 1941 lijkt het badhuis ook vanaf de Van Reigersbergenstraat bereikbaar (+++^*[Van Reigersbergenstraat 65 »]
<<tiddler [[Buurt095]]>>
===wordt ook genoemd als adres voor het badhuis).

Maarschalk Balbo vertrok op 1 juli 1933 uit Ortobello met een eskader van 24 ~Savoia-Marchetti S.55 vliegboten. Bij een tussenstop in Amsterdam verongelukte een vliegtuig; het raakte een dam en kapseisde.
Het eskader vloog verder via de noordelijke Atlantische Oceaan naar de V.S. (Chicago). De terugvlucht ging via de zuidelijke route met aankomst te Ostia op 12-08-1933.
Op de terugweg verongelukte een tweede toestel op de Azoren.

{{BROWN{Bank van lening}}}
Aan de Marnixstraat 315, recht tegenover politiebureau Raampoort, verrees in 1886 nog zo'n statig gebouw (naast het pand van de 3-jarige HBS): de bank van lening #7.
Later was het gebouw in gebruik bij de Gemeentelijke Sociale Dienst tot in de 90er jaren van de vorige eeuw.
Enige tijd geleden zijn er appartementen in gerealiseerd.
{{vTabs{<<tabs ""
"1933 " "1933" "Bank van lening1"
"1971-A " "1971" "Bank van lening2"
"1971-B " "1971" "Bank van lening5"
"2006  " "2006" "Bank van lening3"
"2009 " "2009" "Bank van lening4"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1933_Marnixstraat_Bullebakssluis_gezien_naar_Lijnbaansgracht_en_Bloemgracht_400.jpg][Foto/1933_Marnixstraat_Bullebakssluis_gezien_naar_Lijnbaansgracht_en_Bloemgracht.jpg]]
//Bullebakssluis gezien naar Lijnbaansgracht en Bloemgracht. Rechts - gedeeltelijk - de bank van lening #7, 1933.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1971_Marnixstraat_315_achterzijde_Bank_van_lening_J_M_Arsath_Ro'is_400.jpg][Foto/1971_Marnixstraat_315_achterzijde_Bank_van_lening_J_M_Arsath_Ro'is.jpg]]
//Achterzijde van de bank van lening, toen Gemeentelijke Sociale Dienst. Rechts Raampoort, 1971.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Lijnbaansgracht_bij_Bloemgracht_zicht_op_bank_van_lening_400.jpg][Foto/2006_Lijnbaansgracht_bij_Bloemgracht_zicht_op_bank_van_lening.jpg]]
//Achterzijde voormalige bank van lening (rood-bruin) en daarachter voormalige 3-jarige HBS (bruin) in 2006.//

[img[Appartement Marnixstraat 315|Images/2008_Marnixstraat_315_548_groot.jpg]]
//Er zijn nu appartementen in gemaakt, 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1971_Lijnbaansgracht_achterzijde_bank_van_lening_Marnixstraat_315_400.jpg][Foto/1971_Lijnbaansgracht_achterzijde_bank_van_lening_Marnixstraat_315.jpg]]
//Achterzijde van de 3-jarige HBS en bank van lening, toen Gemeentelijke Sociale Dienst. Rechts Raampoort, 1971.//

/% Bankmedewerker %/
<html><iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/RE13Yrxhj4E" frameborder="0" allowfullscreen></iframe></html>

{{BROWN{Info}}}
Tegenwoordig wordt de school o.a. gebruikt als bedrijvengebouw. Veel oude zaken zijn echter nog aanwezig, b.v. de oude schoolborden, de aanduiding 'hoofdonderwijzer', de haken van de touwen in de gymzaal, de wc-deurtjes, wasgelegenheid, etc..
In het oude schoolgebouw zijn ondermeer gevestigd (situatie 2008):
*Pomydo, kinderdagverblijf (de speelplaats is dus nog altijd in gebruik!), https://pomydo.nl/
*~YogaYoga Westerpark, yogacursussen, http://www.yogayoga.nl/
*Testprofiel, psychotechnisch testen van personeel, http://www.zoekned.nl/Amsterdam/Testprofiel_721600
*Goede Waar & Co, Vereniging voor mens-, dier- en milieuvriendelijk consumeren, https://www.goedewaar.nl/
*AKB, Alternatieve Konsumentenbond, https://sikkema.home.xs4all.nl/akb/home1.html
*RID, dyslexiezorg, https://www.rid.nl/

{{BROWN{Beelden}}}
<<tabs "Beelden"
"Droombeeld" "" "Droombeeld"
"Man met vioolkist " "" "Man met vioolkist"
"Naatje " "" "Naatje"
"Oude Kinkerbrug " "" "OudeKinkerbrug"
"Ratelaar " "" "Ratelaar"
"Rustende tuinder " "" "Rustende tuinder"
"Steen in 3 " "" "Steen in 3"
"Tegenbeeld " "" "Tegenbeeld"
"Verzonken stad " "" "Verzonken stad"
"Volksvrouw " "" "Volksvrouw"
"Vrouwfiguur " "" "Vrouwfiguur"
"Zonder titel " "" "Zonder titel"
"Eenheid de sterkste keten " "" "Eenheid de sterkste keten"
>> 

{{BROWN{Beelden Frederik Hendrikplantsoen}}}
<<tabs ""
"Droombeeld" "" "Droombeeld"
"Verzonken stad " "" "Verzonken stad"
>>

{{BROWN{Beelden Marnixstraat}}}
<<tabs ""
"Volksvrouw " "" "Volksvrouw"
"Man met vioolkist " "" "Man met vioolkist"
>>

{{BROWN{Beijnes/'luxe wagens'}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Beijnes1"
"Tekening " "" "Beijnes2"
"Foto " "" "Haarlemse trams12"
"Interieur " "" "Beijnes3"
>>}}}

{{BROWN{Info}}}
In de jaren tien van de vorige eeuw liet de ESM nieuw materieel bouwen, bestaande uit vijf motorwagens en negen volgrijtuigen. Het gaat hier om de z.g. 'luxe wagens', gebouwd door Beijnes, toen nog gevestigd aan het Haarlemse Stationsplein.
Dit fraaie materieel heeft het tot 1957 volgehouden. Een van de volgrijtuigen is verbouwd tot motorrijtuig, bestemd voor de trektram. De kosten die de laatste operatie met zich meebracht, bestempelde de wagen tot 'Het Gouden Kalf'.

[img[Beijnes|Images/1924_Beijnes_bouwtekening.jpg]]
//Tekening Beijnes/'luxe wagen', 1924.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Beijnes_interieur_400.jpg][Foto/Beijnes_interieur.jpg]]
//Interieur Beijnes/'luxe wagen'.//

{{BROWN{Vuilnisbelt Beltweg}}}
De vuilnisbelt aan de Kattensloot is in gebruik genomen nadat Dr. Sarphati in 1847 de concessie verkreeg tot het ophalen van alle 'haardasch, vuilnis, rioolspeciën en afval der vilderij, vallende binnen de stad Amsterdam en haar jurisdictie'.
Het jaar daarop - 1848 - werd de 'Maatschappij ter bevordering van Landbouw en Landontginning in Nederland' opgericht. Officiëel doel van de onderneming was om:
#'alle tot landbemesting dienende stoffen in de steden of gemeenten van ons vaderland, alwaar dit met voordeel geschieden kan, te doen inzamelen, door gepaste inrichtingen alle mestverlies tegen te gaan'.
#'zoveel mogelijk de doelmatige aanwending dezer stoffen tot het ontginnen en bebouwen van den vaderlandschen grond te helpen bevorderen'.
De Beltweg liep ten noorden van de Kattensloot, ongeveer waar nu de noordzijde van de Jacob Catskade ligt.
In 1887/1888 werd een nieuwe centrale belt in gebruik genomen, ten westen van de Beltbrug op wat nu het Markthallenterrein is.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Situatie_Beltweg_400.jpg][Foto/Situatie_Beltweg.jpg]]
//Situatie van de vuilnisbelt langs de Kattensloot (grijs, met Beltweg), getekend op de kaart van 1822 met een overlay van de huidige situatie (Google Maps 2008).//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1820_Situatie_Beltweg_400.jpg][Foto/1820_Situatie_Beltweg.jpg]]
//Situatie op kaart van 1820: een leeg terrein.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1842_Situatie_Beltweg_400.jpg][Foto/1842_Situatie_Beltweg.jpg]]
//Situatie op kaart van 1842: alleen een gegraven kanaal.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1875_Situatie_Beltweg_400.jpg][Foto/1875_Situatie_Beltweg.jpg]]
//Situatie op kaart van 1875: belten, de asloods van Sarphati, de Beltweg en de Asphaltfabriek.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1881_Situatie_Beltweg_400.jpg][Foto/1881_Situatie_Beltweg.jpg]]
//Situatie op kaart van 1881: belten, de asloods van Sarphati, de Beltweg en de Asphaltfabriek.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1883_Situatie_Beltweg_400.jpg][Foto/1883_Situatie_Beltweg.jpg]]
//Situatie op kaart van 1883: nog steeds vuilnisbelt.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1861_Bouwtekeining_asloods_bij_Kattensloot_Dr_Sarphati_400.jpg][Foto/1861_Bouwtekeining_asloods_bij_Kattensloot_Dr_Sarphati.jpg]]
//Bouwtekening asloods op de belt aan de Kattensloot voor Dr. Sarphati, 1861.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Diamantslijper_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1946_Diamantslijper_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Diamantslijper. Ben van Meerendonk, 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Gemeentelijke_Telefoondienst_1_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1946_Gemeentelijke_Telefoondienst_1_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Gemeentelijke Telefoondienst. Ben van Meerendonk, 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Gemeentelijke_Telefoondienst_2_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1946_Gemeentelijke_Telefoondienst_2_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Gemeentelijke Telefoondienst. Ben van Meerendonk, 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Gemeentelijke_Telefoondienst_3_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1946_Gemeentelijke_Telefoondienst_3_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Gemeentelijke Telefoondienst. Ben van Meerendonk, 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Pottenbakker_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1946_Pottenbakker_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Pottenbakker. Ben van Meerendonk, 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Telegrafist_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1946_Telegrafist_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Telegrafist. Ben van Meerendonk, 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Baggeraars_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Baggeraars_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Baggeraars. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Confectieatelier_De_Groot_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Confectieatelier_De_Groot_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Confectieatelier De Groot. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_IJscoman_Dam_2_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_IJscoman_Dam_2_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//IJscoman op de Dam. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Kapper_op_straat_vanwege_hitte_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Kapper_op_straat_vanwege_hitte_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Kapper op straat vanwege de hitte. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Kolenboer_IJsboer_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Kolenboer_IJsboer_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//~IJsboer en kolenboer. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Mijnwerker_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Mijnwerker_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Mijnwerker. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Max_Nabarro_diamantslijper_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1959_Max_Nabarro_diamantslijper_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Max Nabarro, diamantslijper. Ben van Meerendonk, 1959.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1951_Seinwachter_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1951_Seinwachter_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Seinwachter. Ben van Meerendonk, 1951.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1951_Schillenboer_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1951_Schillenboer_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Schillenboer. Ben van Meerendonk, 1951.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Porder_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Porder_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Porder. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1952_Noodbrug_Kattensloot_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1952_Noodbrug_Kattensloot_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Noodbrug over de Kattensloot tijdens bouw van de nieuwe brug. Ben van Meerendonk, 1952.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1949_Paardendrinkbak_Kon_Sophia_Ver_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1949_Paardendrinkbak_Kon_Sophia_Ver_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Schilder van de paardendrinkbak van de 'Koningin Sophia Vereeniging'. Ben van Meerendonk, 1949.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1952_Kolkenzuigwagen_Stadsreiniging_in_vuilnisschuit_gevallen_op_stortplaats_Stadhouderskade_400.jpg][Foto/1952_Kolkenzuigwagen_Stadsreiniging_in_vuilnisschuit_gevallen_op_stortplaats_Stadhouderskade.jpg]]
//Kolkenzuigwagen ('putjeszuiger') van de Stadsreiniging is in een vuilnisschuit gevallen. Stortplaats Stadhouderskade. Ben van Meerendonk, 1952.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Westermarkt_overstroming_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Westermarkt_overstroming_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Overstroomde Westermarkt. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Baggeren_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1946_Baggeren_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Baggeren. Ben van Meerendonk, 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Voetballer_Ko_Bergman_sigarenzaak_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1946_Voetballer_Ko_Bergman_sigarenzaak_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Sigarenzaak van voetballer Ko Bergman. Ben van Meerendonk, 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Groentezaak_van_Ostadestraat_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Groentezaak_van_Ostadestraat_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Groentezaak van Malsen in de van Ostadestraat. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Terugkeer_geroofde_trams_Duitsland_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1946_Terugkeer_geroofde_trams_Duitsland_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Terugkeer van geroofde trams uit Duitsland. Ben van Meerendonk, 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1952_Nieuwe_trambijwagen_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1952_Nieuwe_trambijwagen_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Nieuwe trambijwagen. Ben van Meerendonk, 1952.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1948_Tram_uit_rails_Plantage_Middenlaan_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1948_Tram_uit_rails_Plantage_Middenlaan_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Plantage Middenlaan, tram uit de rails gelopen. Ben van Meerendonk, 1948.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1960_Weteringcircuit_Railreinigingsvoertuig_GVB_omgeslagen_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1960_Weteringcircuit_Railreinigingsvoertuig_GVB_omgeslagen_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Weteringcircuit met omgeslagen Faun railreinigingsvoertuig van het GVB. Ben van Meerendonk, 1960//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_Brandmelder_Amstelveenseweg_Veerstraat_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1950_Brandmelder_Amstelveenseweg_Veerstraat_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Brandmelder op de Amstelveenseweg, hoek Veerstraat wordt geschilderd. Ben van Meerendonk, 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1964_Trambrievenbus_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1964_Trambrievenbus_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Trambrievenbus. Ben van Meerendonk, 1964.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1951_Tramwachtpost_Raadhuisstraat_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1951_Tramwachtpost_Raadhuisstraat_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Tramwachtpost in de Raadhuisstraat. Ben van Meerendonk, 1951.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1956_Nassaukade_hoek_Frederik_Hendrikplantsoen_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1956_Nassaukade_hoek_Frederik_Hendrikplantsoen_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Nassaukade, hoek Frederik Hendrikplantsoen, tramongeluk. Ben van Meerendonk, 1956.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1945-05-07_Dam_Britse_verkenningseenheid2_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1945-05-07_Dam_Britse_verkenningseenheid2_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Britse verkenningseenheid arriveert op de Dam. Ben van Meerendonk, 7 mei 1945.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Overtoom_hoek_Nassaukade_botsing_met_tram_lijn_1_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1946_Overtoom_hoek_Nassaukade_botsing_met_tram_lijn_1_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Overtoom, hoek Nassaukade, botsing van een vrachtauto van Britse makelij (Fordson) met een tram van lijn 1. Ben van Meerendonk, 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Busongeval_Cornelis_Douwesweg_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1946_Busongeval_Cornelis_Douwesweg_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Autobus bijna in het water van het Zijkanaal I, Cornelis Douwesweg. Ben van Meerendonk, 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Fonteintje_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Fonteintje_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Vrouw met hond bij fonteintje. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Walvisvaarder_Willem_Barendsz_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1946_Walvisvaarder_Willem_Barendsz_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Walvisvaarder Willem Barendsz twee dagen voor het eerste vertrek. Ben van Meerendonk, 24 oktober 1946.
Het vliegtuigje op het achterdek was een Supermarine Walrus - bedoeld als 'walvisverkenner' - maar heeft nooit als zodanig gevlogen.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Walvisvaarder_Willem_Barendsz_2_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1946_Walvisvaarder_Willem_Barendsz_2_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Walvisvaarder Willem Barendsz twee dagen voor het eerste vertrek. Ben van Meerendonk, 24 oktober 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Walvisvaarder_Willem_Barendsz_4_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1946_Walvisvaarder_Willem_Barendsz_4_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Walvisvaarder Willem Barendsz vertrekt voor zijn eerste reis. Ben van Meerendonk, 26 oktober 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Walvisvaarder_Willem_Barendsz_3_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1946_Walvisvaarder_Willem_Barendsz_3_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Walvisvaarder Willem Barendsz vertrekt voor zijn eerste reis. Ben van Meerendonk, 26 oktober 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Walvisvaarder_Willem_Barendsz_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Walvisvaarder_Willem_Barendsz_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Walvisvaarder Willem Barendsz. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Walvisvlees_bonvrij_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Walvisvlees_bonvrij_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Walvisvlees bonvrij. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Ponsband_voor_draaiorgel_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Ponsband_voor_draaiorgel_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Maker van ponsbanden voor een draaiorgel. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Volendam_garnalen_pellen_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1959_Volendam_garnalen_pellen_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Volendamse garnalenpelsters. Ben van Meerendonk, 1959.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Baggeraars2_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Baggeraars2_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Baggeraars. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Banketbakker_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Banketbakker_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Banketbakker. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Willem_Barendsz_8-oktober-1946_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1946_Willem_Barendsz_8-oktober-1946_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Voorbereidingen voor de eerste reis van de Willem Barendsz. Ben van Meerendonk, 8 oktober 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Willem_Barendsz2_8-oktober-1946_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1946_Willem_Barendsz2_8-oktober-1946_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Voorbereidingen voor de eerste reis van de Willem Barendsz. Ben van Meerendonk, 8 oktober 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Pont_over_IJ_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Pont_over_IJ_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Pont over het IJ. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Spoorcontrole_met_Fiat_Topolino_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Spoorcontrole_met_Fiat_Topolino_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Spoorcontrole met een omgebouwde Fiat Topolino. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Banketbakkers_in_opleiding_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Banketbakkers_in_opleiding_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Banketbakkers in opleiding. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Bouw_viaduct_over_Vondelpark_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Bouw_viaduct_over_Vondelpark_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Bouw van het viaduct over het Vondelpark. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Brandweerman_met_spuitstuk_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Brandweerman_met_spuitstuk_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Brandweerman met spuitstuk. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Commelinstraat_kapperszaak_Maison_Heshof_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Commelinstraat_kapperszaak_Maison_Heshof_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Commelinstraat, kappers/kapsters in kapperszaak Maison Heshof. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_CS_verkeersagent_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_CS_verkeersagent_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Cenraal Station, verkeersagent. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Kruidenier_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Kruidenier_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Kruidenier. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Telmachine_vokstelling_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Telmachine_vokstelling_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Telmachine voor de vokstelling. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1952_ARRA_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1952_ARRA_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//De eerste Nederlandse programmeerbare computer, de 'ARRA' - Automatische Relais Rekenmachine Amsterdam, in het Mathematisch Centrum aan de Tweede Boerhaavestraat, 1952.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Pomp_Garage_Tabak_NZ_Voorburgwal_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Pomp_Garage_Tabak_NZ_Voorburgwal_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Pompbediende bij de pomp van garage Tabak op de Nieuwezijds Voorburgwal. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Restaurateur_Nachtwacht_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Restaurateur_Nachtwacht_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Restaurateur aan het werk bij de 'Nachtwacht'. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Schoorsteenveger_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Schoorsteenveger_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Schoorsteenveger. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Tuinman_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Tuinman_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Tuinman. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Han_van_Meegeren_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Han_van_Meegeren_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Meestervervalser Han van Meegeren in het beklaagdenbankje. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1952_Automonteur_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1952_Automonteur_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Automonteur controleert de ontsteking. Ben van Meerendonk, 1952.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Waterlooplein_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Waterlooplein_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Koopman met klant op het Waterlooplein. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Oudezijds_Kolk_schilders_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Oudezijds_Kolk_schilders_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Schilders aan het werk bij de Oudezijds Kolk. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Zwembad_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Zwembad_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Zonder commentaar. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Truck_NS_tegen_kikker_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Truck_NS_tegen_kikker_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Truck van de NS gebotst tegen 'Kikker'. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Proefvaart_walvisjager_Gerrit_W_Vinke_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1946_Proefvaart_walvisjager_Gerrit_W_Vinke_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//IJ, proefvaart van de walvisjager Gerrit W. Vinke. Ben van Meerendonk, 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Willem_Barendtsz_2dg_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1946_Willem_Barendtsz_2dg_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Amsterdam, een deel van de bemanning en de directie van de Walvisvaarder Willem Barendsz bij het hijsen van de vlag twee dagen voor vertrek. Ben van Meerendonk, 24 oktober 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Adm_de_Ruyterweg_H_J_v_Galenstr_Botsing_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1946_Adm_de_Ruyterweg_H_J_v_Galenstr_Botsing_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Admiraal de Ruijterweg, hoek Jan van Galenstraat. Botsing tussen Budapester en vrachtauto. Ben van Meerendonk, 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1953_Nieuwe_slijpwagen_GVB_remise_Tollensstraat_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1953_Nieuwe_slijpwagen_GVB_remise_Tollensstraat_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//GVB remise Tollensstraat, nieuwe slijpwagen. Ben van Meerendonk, 1953.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Westermarkt_Kolkenzuiger_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Westermarkt_Kolkenzuiger_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Westermarkt met kolkenzuiger. Ben van Meerendonk, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1948_Reparatievoertuig_bovenleiding_GemeenteTram_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1948_Reparatievoertuig_bovenleiding_GemeenteTram_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Reparatievoertuig voor de bovenleiding van de ~GemeenteTram. Ben van Meerendonk, 1949.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_Sloterpolder_verhuizing_huis_1_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1950_Sloterpolder_verhuizing_huis_1_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Sloterpolder, een huis wordt verplaatst, tenminste ... Ben van Meerendonk, 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_Sloterpolder_verhuizing_huis_2_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1950_Sloterpolder_verhuizing_huis_2_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Sloterpolder, een huis wordt verplaatst, tenminste ... Ben van Meerendonk, 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_Sloterpolder_verhuizing_huis_3_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1950_Sloterpolder_verhuizing_huis_3_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Sloterpolder, een huis wordt verplaatst, tenminste ... Ben van Meerendonk, 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_Sloterpolder_verhuizing_huis_4_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1950_Sloterpolder_verhuizing_huis_4_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Sloterpolder, een huis wordt verplaatst, tenminste ... Ben van Meerendonk, 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_Sloterpolder_verhuizing_huis_5_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1950_Sloterpolder_verhuizing_huis_5_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Sloterpolder, een huis wordt verplaatst, tenminste ... Ben van Meerendonk, 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1964_Havenarbeiders_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1964_Havenarbeiders_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Havenarbeiders. Ben van Meerendonk, 1964.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1962_Waterlooplein_autosloperij_Jack_Maandag_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1962_Waterlooplein_autosloperij_Jack_Maandag_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Waterlooplein, autosloperij Jack Maandag. Ben van Meerendonk, 1962.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_Sloterpolder_verhuizing_huis_6_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1950_Sloterpolder_verhuizing_huis_6_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Sloterpolder, een huis wordt verplaatst, tenminste ... Ben van Meerendonk, 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_Sloterpolder_verhuizing_huis_7_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1950_Sloterpolder_verhuizing_huis_7_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Sloterpolder, een huis wordt verplaatst, tenminste ... Ben van Meerendonk, 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_Sloterpolder_verhuizing_huis_8_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1950_Sloterpolder_verhuizing_huis_8_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Sloterpolder, een huis wordt verplaatst, tenminste ... Ben van Meerendonk, 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_Sloterpolder_verhuizing_huis_9_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1950_Sloterpolder_verhuizing_huis_9_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Sloterpolder, een huis wordt verplaatst, tenminste ... Ben van Meerendonk, 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1949_CS_Parool_per_spoor1_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1949_CS_Parool_per_spoor1_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Amsterdam CS, Parool per spoor. Ben van Meerendonk, 1949.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1949_CS_Parool_per_spoor2_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1949_CS_Parool_per_spoor2_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Amsterdam CS, Parool per spoor. Ben van Meerendonk, 1949.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1949_CS_Parool_per_spoor3_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1949_CS_Parool_per_spoor3_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Amsterdam CS, Parool per spoor. Ben van Meerendonk, 1949.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1949_CS_Parool_per_spoor4_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1949_CS_Parool_per_spoor4_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Amsterdam CS, Parool per spoor. Ben van Meerendonk, 1949.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1949_CS_Parool_per_spoor5_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1949_CS_Parool_per_spoor5_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Amsterdam CS, Parool per spoor. Ben van Meerendonk, 1949.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Washuis_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1946_Washuis_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Washuis. Ben van Meerendonk, 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1948_Remington_boekhoudrekenmachine_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1948_Remington_boekhoudrekenmachine_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Remington boekhoudrekenmachine. Ben van Meerendonk, 1948.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1949_Boter_van_de_bon_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1949_Boter_van_de_bon_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Boter van de bon. Ben van Meerendonk, 1949.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1948_Broodbezorger_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1948_Broodbezorger_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Broodbezorger. Ben van Meerendonk, 1948//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Zomerstrand_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1947_Zomerstrand_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Zomerstrand Prins Hendrikkade (Oosterdok), Ben van Meerendonk, 1947.
Gezien naar Marine-etablissement. Hier is nu de ingang van de ~IJtunnel.//

{{BROWN{Ben van Meerendonk (1913 - 2008)}}}
Ben van Meerendonk was een Nederlands fotojournalist.
<<tabs ""
"Info " "" "Ben van Meerendonk1"
"Zelfportret " "" "Zelfportret Ben van Meerendonk"
"Foto's " "" "Foto's Ben van Meerendonk"
>>

{{BROWN{Achtergrondinformatie}}}
//Bron: Wikipedia,// https://nl.wikipedia.org/wiki/Ben_van_Meerendonk

Van Meerendonk volgde enige jaren ambachtsschool, maar bleek niet geschikt voor meubelmaker. Hij werd als vijftienjarige loopjongen bij de Verenigde Fotobureaux, en leerde zo fotograferen. Eind jaren dertig werkte hij bij het Algemeen Nederlandsch Foto Persbureau van Sem Presser. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het hem verboden zijn beroep uit te oefenen. Na de oorlog richtte Van Meerendonk in 1945 het Algemeen Hollands Fotopersbureau (AHF) op. Hij fotografeerde vooral in de jaren veertig, vijftig en zestig, en leverde via zijn AHF aan de dagbladen De Telegraaf, De Tijd, De Waarheid, Het Parool, Het Vrije Volk en Trouw.
Daarnaast was hij mede-oprichter van World Press Photo. Als secretaris (1955-1969) en organisator van de jaarlijkse wedstrijd en tentoonstelling verwaarloosde hij zijn eigen werk, wat tenslotte bijdroeg aan het faillissement van zijn fotopersbureau.
Als persfotograaf was Van Meerendonk gespecialiseerd in het dagelijks leven, het Koninklijk Huis, en internationale sterren. Zijn waarschijnlijk beroemdste foto maakte hij toen Jayne Mansfield op 10 oktober 1957 een bezoek aan De Telegraaf bracht. De foto, van Mansfield ten voeten uit bovenop een redactietafel waaraan Telegraafredacteuren zijn gezeten, werd door de verantwoordelijke redacteur van de krant verscheurd.
Van Meerendonk won in 1950, 1958 en 1966 de fotoprijs de Zilveren Camera. In 1988 werd hem de Gouden Speld van Amsterdam uitgereikt. Op het Haveneiland van de Amsterdamse wijk ~IJburg werd in 2006 een straat naar hem genoemd. Stadsdeel Zeeburg verkeerde in de veronderstelling dat Van Meerendonk reeds was overleden. Op 19 oktober van dat jaar werd het straatnaambord onthuld. In 2007 bracht Van Meerendonk een bezoek aan 'zijn' straat.
Van Meerendonk overleed op 94-jarige leeftijd. Zijn fotoarchief van meer dan 70 duizend foto's is sinds 1990 ondergebracht bij het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG).

{{BROWN{Bernardus Franciscus Aloysius Eilers  (1878 - 1951)}}}
//Bron: Stadsarchief Amsterdam//, http://stadsarchief.amsterdam.nl/.

Bernard Eilers werd op 24 april 1878 geboren in een eenvoudig milieu van winkelbediendes en naaisters. Zijn vader stierf toen Bernard vijf jaar oud was en liet zijn vrouw met vier kinderen in behoeftige omstandigheden achter. Hij werd schildersleerling en vanaf september 1890 volgde hij de avondcursus van de Teekenschool voor Kunstambachten en kreeg hij een aanstelling als leerling-lithograaf bij de firma L. van Leer & Co. In 1907 richtte hij zijn eigen Fotochemiegrafische Inrichting Eilers & Wolf op.
<<tabs ""
"Info " "" "Bernard F. A. Eilers_1"
"Fotografie " "" "Bernard F. A. Eilers_2"
"Zelfportet " "" "Zelfportret Bernard Eilers"
"Foto's " "" "Foto's Bernard Eilers"
>>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_ca_Reguliersgracht_bij_Amstelveld_krul_Bernard_Eilers_400.jpg][Foto/1910_ca_Reguliersgracht_bij_Amstelveld_krul_Bernard_Eilers.jpg]]
//Reguliersgracht bij Amstelveld met rechts een krul. Bernard Eilers, ca. 1910.//

Amsterdam was voor Eilers 'de stad der steden', zijn grote liefde, zoals hij zelf zei, en 'de spiegel van zijn ziel'. Anders dan bij een fotograaf als Jacob Olie ging het hem niet om het stadsgezicht als zodanig, maar om 'wat er achter zit, zo ongeveer als bij een schilderij'. Zijn innige verbondenheid met de stad, haar zeventiende-eeuwse grachten evengoed als het drukke handelscentrum rond Dam en Damrak, zijn visie op het karakter en de historische ontwikkeling van Amsterdam, zijn beeldende talenten en zijn grote bewondering voor schilders als Jacob Maris, George Breitner en Willem Witsen vormen samen de ingrediënten voor het kunstenaarschap waarmee Eilers 'het wezen' van Amsterdam vertolkte. Het wezen dat zich volgens hem vooral openbaarde op winterochtenden, wanneer de nevel nog niet is opgetrokken en alles omweeft met een witzilverig licht dat de huizendetails verdoezelt. Dat waren zijn geliefde 'zeurige dagen', waarop de geest van 'meester Witsen' rondwaarde. Zo schiep Eilers zijn eigen Amsterdam, talloze malen opnieuw.

Eilers heeft er veel aan gedaan zijn foto’s ook buiten de internationale kring van kunstfotografen en critici onder de aandacht te brengen. In 1910 en 1912 bracht hij in eigen beheer kunstkalenders met zijn foto's uit en in de jaren twintig verschenen er onder de titel 'Stemmingsbeelden' vier series prentbriefkaarten, in fotogravure op kunstdrukpapier. Aan het eind van de jaren dertig greep Eilers weer naar een ander middel om zijn beelden en ideeën uit te dragen voor een groot publiek: lezingen met lantaarnplaatjes. Hij stelde er drie samen, waarvan de beeldencyclus '40 jaar Amsterdam, de ziel der stad' een doorslaand succes werd.

Na de bevrijding heeft de voorzitter van den Bond van Nederlandse ~Amateur-Fotografen Verenigingen nog gepoogd het stadsbestuur over te halen de collectie voor de stad te verwerven, zodat ze 'niet voorbestemd hoefde te zijn om te vergrijzen in het Gemeentearchief'. Daar zijn ze vele jaren later na een omzwerving toch terechtgekomen. Inmiddels schoongemaakt en gedigitaliseerd, zullen ze op de tentoonstelling weer geprojecteerd worden en een nieuwe generatie in de ban brengen van Eilers' Amsterdam.

Wie zich door Eilers in zijn atelier aan de Amstelveenseweg 83 wilde laten portretteren, kon verzekerd zijn van 'persoonlijke bewerking'. Zijn klanten woonden op loopafstand, in de nieuwe buurten van ~Amsterdam-Zuid en –West. Bewoners van de binnenstad gingen vooral naar het luxe atelier van Jacob Merkelbach op de bovenste etage van het modepaleis van Hirsch & Co aan het Leidseplein.
Toch kwamen in Eilers' bescheiden ambiance niet alleen buurtbewoners. Aan zijn contacten in de wereld van kunsten en wetenschappen danken we een aantal fraaie 'studies' van uiteenlopende figuren als de architecten [[Michel de Klerk]] en H.P. Berlage, de beeldhouwers Hildo Krop en John Rädecker, de schrijvers Israël Querido en Jef Last, de regisseur Frank Luns, de fotografen Henri Berssenbrugge en Adriaan Boer en vele anderen. Eilers hanteerde voor zijn portretten een sobere, heldere stijl, waarvoor critici in zijn tijd veel waardering hadden.

In zijn folder afficheerde hij zich als fotograaf van 'architectonische opnamen, in- en exterieurs, in correcte perspectivische- en kleurverhoudingen'. Op de vroegste opnamen vinden we de bouw van de tramremise aan de Havenstraat en van de plantenboterfabriek aan de Distelweg, beide in opdracht van de Algemeene Beton Maatschappij N.V. Voor de Spoorwegen reisde hij in 1912 het hele land door om stationsgebouwen, spoorlijnen, viaducten, werkplaatsen en seinwachterhuisjes vast te leggen.
Zijn foto's geven een intrigerend kijkje in werkplaatsen en fabriekshallen, winkels en kapperszaken van het vooroorlogse Nederland; van het met de hand vullen van potjes zalf bij Boldoot tot de gestandaardiseerde productie van Gazellefietsen, van lampen en radio's bij Philips en de koekjes van Verkade.

Zijn bloeiperiode wat de architectuurfotografie betreft viel samen met de Amsterdamse School. Het eerste ontwerp in deze richting was het Scheepvaarthuis van [[Jan van der Mey|Johan Melchior van der Mey]].
[[Piet Kramer]] en [[Michel de Klerk]] ontwierpen ook meubels en salons voor de firma 't Woonhuys, die door Eilers werden gefotografeerd. Beroemde projecten van de Amsterdamse School-architecten zijn onder andere de woningblokken in de Spaarndammerbuurt van De Klerk, de villa's in Park Meerwijk in het ~Noord-Hollandse dorp Bergen, waaraan een hele groep architecten heeft meegewerkt, en de woningbouw in ~Plan-Zuid van De Klerk en Kramer. In 1918 verscheen het eerste nummer van Wendingen, tijdschrift voor bouwen en sieren, een uitgave van Architectura et Amicitia. Dit tijdschrift werd voor Eilers het mooiste podium dat hij zich kon wensen voor zijn architectuurfoto's. In de jaren dat Wijdeveld hoofdredacteur was (1918-1925) verschenen Eilers' foto's vaak paginagroot, sierlijk omlijst door Wijdevelds typografie. Anders dan in die dagen gebruikelijk was, vermeldde de titelpagina de naam van de fotograaf, zodat dankzij de internationale verspreiding van het blad Eilers' naam ook over de grenzen bekend werd. Eilers maakte niet alleen architectuuropnamen voor het blad, maar verzorgde ook de fotografie voor beroemd geworden themanummers over schelpen, kristallen en het moderne theater.

Naast de portretfotografie en 'Industrie, Bouw, Werk' was er nog een derde belangrijke pijler waarop Eilers' fotografische onderneming rustte: de kunstreproductie. Onder zijn klanten telde Eilers naast kunstenaars als Jan Toorop en R. N. Roland Holst ook grote musea als het Rijksmuseum en het Frans Halsmuseum, kunsthandelaren als de firma's Douwes en Goudstikker en verzamelaars als Frits Lugt. In 1916 kreeg Eilers de eervolle opdracht de Nachtwacht van Rembrandt na een opknapbeurt te fotograferen

Eilers muntte ook uit in de tot dan toe nauwelijks toegepaste kleurenfotografie die alleen nog maar het best bekeken kon worden door middel van projectie. Eilers was in staat om er clichés van te maken die de Lumières versteld deden staan.

Van Eilers' hand zijn ruim dertig autochromes bewaard: stillevens, portretten, bloemen en planten, een enkel landschap en stadsgezicht, schilderijreproducties en reclameontwerpen. Voor deze gelegenheid zijn ze schoongemaakt en waar nodig van een nieuw dekglas voorzien.

Ook paste hij de techniek van meerkleurendruk toe die hij ook had geleerd als clichémaker (meerkleurendruk). Omdat daarbij gebruik wordt gemaakt van drie platen was deze techniek ongeschikt voor het fotograferen van portretten en landschappen. Even heeft hij de weg bewandeld van broomoliedrukken die de meest fantastische kleuren opleverde. Begin jaren dertig ontwikkelde hij een geheel eigen kleurenprocédé: foto chroma eilers.

Alle bewondering, lovende recensies en erelidmaatschappen ten spijt was het niet Eilers' vinding die voor een doorbraak van de kleurenfotografie zorgde. Die kwam uit een heel andere hoek: de moderne kleurenfilms van Agfa en Kodak. Eilers heeft zich nog korte tijd met deze diafilms vermaakt. In het eerste oorlogsjaar fotografeerde hij met een stereocamera rondom zijn huis en in de stad. Het is wonderlijk om te zien hoe zijn beeldtaal in al die decennia, ondanks alle technische vooruitgang, onveranderd is. Het zijn nog steeds dezelfde motieven die hem verleiden tot het nemen van een foto: besneeuwde dekschuiten, oude huizen die zich in het water spiegelen en herfststemming in het Vondelpark. Voor de fotografen van zijn tijd hadden deze beelden geen betekenis meer, maar wij laten ons er graag door betoveren.

{{BROWN{Achtergrondinformatie}}}
In de tussenliggende jaren had Eilers zich intensief met fotografie beziggehouden. In zijn werk als lithograaf nam de autotypie-fotografie een belangrijke plaats in. De werking van de camera was hem vertrouwd en ook het mengen van baden voor het gieten van de natte platen, het gebruik van kleurfilters, retouche en het experimenteren met kleurbaden behoorden tot zijn dagelijks werk. Voor zijn opdrachtgevers maakte Eilers niet alleen de clichés, maar steeds meer ook de fotografische opnamen. Zo was hij in 1908 al geen onbekende meer in het Rijksmuseum, waar hij opnamen maakte van schilderijen. Twee jaar later fotografeerde hij voor de firma Liberty (Metz & Co) slaap- en woonkamerinterieurs voor een geïllustreerde brochure. Van zijn clichémakerij in de Beursstraat naar zijn Inrichting voor Artistieke Lichtbeeldkunst aan de Amstelveenseweg 83 was zo een minder grote stap dan het op het eerste gezicht lijkt. Dit wordt nog eens onderstreept in de tekst van de reclamefolder voor zijn nieuwe fotografische atelier. Eilers presenteerde zich hierin niet alleen als portret-, reproductie- en architectuurfotograaf, maar hij bood zijn klanten ook 'procédés voor de cliché-techniek' en 'foto-teekening combinaties voor de grafische industrie'.

Hij was lid van de ~Amateur-Fotografen Vereeniging en de Nederlandsche Club voor Fotokunst en de Nederlandsche Fotografen Kunstkring. Hij werd medewerker van het fotografisch tijdschrift De Camera. In februari 1908 trad hij voor het eerst met eigen werk naar buiten. In gebouw Concordia aan de Nieuwezijds Voorburgwal hingen die maand meer dan 50 foto’s, die de kunstcritici lovende bewoordingen ontlokten over de wijze waarop Eilers met zijn foto's atmosfeer en 'geziene en gevoelde stemmingen' als bij Willem Witsen.

In Het Stedelijk Museum toonde Eilers ongebruikelijk werk: heiers en grondwerkers in de immense bouwput aan de westzijde van het Centraalstation en mestkruiers en schuitenjagers langs de vaarten aan de westkant van de stad.

{{BROWN{Fotografie}}}
<<tabs "Bernard_Eilers"
"Amsterdam  " "" "Bernard F. A. Eilers1"
"Internationaal  " "" "Bernard F. A. Eilers2"
"Portretfotografie  " "" "Bernard F. A. Eilers3"
"Architectuurfotografie  " "" "Bernard F. A. Eilers4"
"Reproductie  " "" "Bernard F. A. Eilers5"
"Kleurenfotografie  " "" "Bernard F. A. Eilers6"
>>

{{BROWN{Foto's van beroepen}}}
<tabs "">
<tab 1860 - 1922 >
{{BROWN{1860 - 1922}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1860 " "Ca. 1860" "SR1-02"
"1893 " "1893" "Nostalgie84"
"Ca. 1895 " "Ca. 1895" "Paardentram03"
"1905 " "1905" "J.L. Scherpenisse33"
"1906 " "1906" "Beroepen01A"
"1908-A " "1908" "J.L. Scherpenisse01"
"1908-B " "1908" "Beroepen03"
"1908-C " "1908" "J.L. Scherpenisse85"
"1909 " "1909" "Molens43"
"1911 " "1911" "Nostalgie07"
"1912-A " "1912" "Beroepen05"
"1912-B " "1912" "Beroepen06"
"1912-C " "1912" "Beroepen07"
"1912-D " "1912" "Beroepen08"
"1912-E " "1912" "Nostalgie98"
"1918 " "1918" "Beroepen09"
"1919 " "1919" "Beroepen10"
"Ca. 1920 " "Ca. 1920" "Stadsreiniging6-06"
"1922 " "1922" "Beroepen12"
>>}}}
</tab>

<tab 1923 - 1937 >
{{BROWN{1923 - 1937}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1923 " "1923" "Beroepen12A"
"1925 " "1925" "Beroepen13"
"1929 " "1929" "Nostalgie20"
"1930-A " "1930" "Beroepen15"
"1930-B " "1930" "Beroepen12B"
"Ca. 1930-C " "Ca. 1930" "Stadsreiniging6-17"
"1931 " "1931" "Beroepen16"
"1932 " "1932" "Beroepen17"
"1934-A " "1934" "SR1-15"
"1934-B " "1934" "Nostalgie99"
"1935-A " "1935" "Beroepen19"
"Ca. 1935-B " "Ca. 1935" "Beroepen16A"
"1936-A " "1936" "SR1-18"
"1936-B " "1936" "SR1-17"
"1936-C " "1936" "Beroepen22"
"1936-D " "1946" "Beroepen02"
"Ca. 1937-A " "Ca. 1937" "Beroepen25"
"1937-B " "1937" "Beroepen23"
>>}}}
</tab>

<tab 1937 - 1947 >
{{BROWN{1937 - 1947}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1937-C " "1937" "Beroepen24"
"1938 " "1938" "Beroepen26"
"1939 " "1939" "Nostalgie26"
"1946-A " "1946" "Ben Van Meerendonk01"
"1946-B " "1946" "Ben Van Meerendonk02"
"1946-C " "1946" "Ben Van Meerendonk03"
"1946-D " "1946" "Ben Van Meerendonk04"
"1946-E " "1946" "Ben Van Meerendonk05"
"1946-F " "1946" "Ben Van Meerendonk06"
"1947-A " "1947" "Ben Van Meerendonk07"
"1947-B " "1947" "Ben Van Meerendonk08"
"1947-C " "1947" "Ben Van Meerendonk09"
"1947-D " "1947" "Ben Van Meerendonk10"
"1947-E " "1947" "Ben Van Meerendonk11"
"1947-F " "1947" "Ben Van Meerendonk12"
"1947-G " "1947" "Ben Van Meerendonk16"
"1947-H " "1947" "Ben Van Meerendonk42"
>>}}}
</tab>

<tab 1947 - 1949 >
{{BROWN{1947 - 1949}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1947-I " "1947" "Ben Van Meerendonk44"
"1947-J " "1947" "Ben Van Meerendonk45"
"1947-K " "1947" "Ben Van Meerendonk50"
"1947-L " "1947" "Ben Van Meerendonk52"
"1947-M " "1947" "Ben Van Meerendonk58"
"1947-N " "1947" "Ben Van Meerendonk59"
"1947-O " "1947" "Ben Van Meerendonk60"
"1947-P " "1947" "Ben Van Meerendonk61"
"1947-Q " "1947" "Ben Van Meerendonk62"
"1947-R " "1947" "Ben Van Meerendonk64"
"1947-S " "1947" "Ben Van Meerendonk65"
"1947-M " "1947" "Ben Van Meerendonk53"
"1947-N " "1947" "Ben Van Meerendonk54"
"1947-O " "1947" "Ben Van Meerendonk55"
"1948-A " "1948" "Nostalgie30"
"1948-B " "1948" "Ben Van Meerendonk93"
"1949-A " "1949" "Nostalgie31"
"1949-B " "1949" "Ben Van Meerendonk18"
>>}}}
</tab>

<tab 1950 - heden >
{{BROWN{1950 - heden}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1950 " "1950" "Nostalgie33"
"Ca. 1950-A " "Ca. 1950" "Stadsreiniging6-07"
"1950-B " "1950" "Stadsreiniging4-03"
"1951-A " "1951" "Ben Van Meerendonk14"
"1951-B " "1951" "Ben Van Meerendonk15"
"1951-C " "1951" "Ben Van Meerendonk30"
"1952 " "1952" "Ben Van Meerendonk63"
"1954 " "1954" "Nostalgie39"
"Ca. 1955 " "Ca. 1955" "Beroepen30"
"1959-A " "1959" "Ben Van Meerendonk13"
"1959-B " "1959" "Ben Van Meerendonk43"
"1962 " "1962" "Ben Van Meerendonk80"
"1964 " "1964" "Ben Van Meerendonk79"
"1969 " "1969" "Beroepen29"
"1979 " "1979" "Stadsreiniging5-06"
"1980 " "1980" "Nostalgie45"
>>}}}
</tab>
</tabs>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1906_Hondenmepper_kar_gereed_te_water_rijden_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1906_Hondenmepper_kar_gereed_te_water_rijden_H_M_J_Misset.jpg]]
//Hondenmeppers. De kar met honden staat gereed te water te worden gereden. H.M.J. Misset, 1906.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Haring_zuurverkoper_J_D_Noske_400.jpg][Foto/1936_Haring_zuurverkoper_J_D_Noske.jpg]]
//Haring- en zuurverkoper. J.D. Noske, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1908_Damrak_met_rijtuig_in_de_mist_Bernard_Eilers_400.jpg][Foto/1908_Damrak_met_rijtuig_in_de_mist_Bernard_Eilers.jpg]]
//Koetsier. Rijtuigen op het Damrak. Bernard Eilers, 1908.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1912_IJshandel_Het_Leven_C_J_Hofker_400.jpg][Foto/1912_IJshandel_Het_Leven_C_J_Hofker.jpg]]
//~IJshandelaar. Het Leven, C.J. Hofker, 1912.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1912_Dienstmeisje_Het_Leven_C_J_Hofker_400.jpg][Foto/1912_Dienstmeisje_Het_Leven_C_J_Hofker.jpg]]
//Dienstmeisje. Het Leven, C.J. Hofker, 1912.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1912_Dienstmeisjes_kloppen_kleden_Het_Leven_C_J_Hofker_400.jpg][Foto/1912_Dienstmeisjes_kloppen_kleden_Het_Leven_C_J_Hofker.jpg]]
//Dienstmeisjes kloppen kleden. Het Leven, C.J. Hofker, 1912.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1912_Dienstmeisjes_wachtend_op_de_vuilnisman_Het_Leven_C_J_Hofker_400.jpg][Foto/1912_Dienstmeisjes_wachtend_op_de_vuilnisman_Het_Leven_C_J_Hofker.jpg]]
//Dienstmeisjes wachtend op de vuilnisman. Het Leven, C.J. Hofker, 1912.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1918_Telefooncentraliste_400.jpg][Foto/1918_Telefooncentraliste.jpg]]
//Telefooncentraliste, 1918.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1919_Melkcontrole_Het_leven_400.jpg][Foto/1919_Melkcontrole_Het_leven.jpg]]
//Melkcontroleur. Het Leven, 1919.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_Olieman_met_kar-ga-door_400.jpg][Foto/1922_Olieman_met_kar-ga-door.jpg]]
//Olieman en 'Kar-ga-door', 1922.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1923_2e_Hugo_de_Grootstraat_naar_W_Gem_hondenbewaarplaats_400.jpg][Foto/1923_2e_Hugo_de_Grootstraat_naar_W_Gem_hondenbewaarplaats.jpg]]
//'Hondenmepper' bij de hondenbewaarplaats in de 2e Hugo de Grootstraat, 1923.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_Kar-ga-door_400.jpg][Foto/1930_Kar-ga-door.jpg]]
//Kar-ga-door, 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925_Voddenboer_400.jpg][Foto/1925_Voddenboer.jpg]]
//Voddenboer, 1925.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_Voddenboer_Het_Leven_400.jpg][Foto/1930_Voddenboer_Het_Leven.jpg]]
//Voddenboer. Het Leven, 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1931_Wisselwachter_400.jpg][Foto/1931_Wisselwachter.jpg]]
//Wisselwachter. Het Leven, 1931.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_ca_Kinkerbrug_400.jpg][Foto/1935_ca_Kinkerbrug.jpg]]
//Brugwachter bij Kinkerbrug, ca. 1935.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1932_Groenteman_Het_Leven_400.jpg][Foto/1932_Groenteman_Het_Leven.jpg]]
//Groenteman. Het Leven, 1932.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_Telefooncentralisten_400.jpg][Foto/1935_Telefooncentralisten.jpg]]
//Telefooncentralisten, 1935.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Schillenboer_400.jpg][Foto/1936_Schillenboer.jpg]]
//Schillenboer, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1937_Bredeweg_voddenmannen_zicht_op_Oranje-Vrijstaatkade_400.jpg][Foto/1937_Bredeweg_voddenmannen_zicht_op_Oranje-Vrijstaatkade.jpg]]
//Voddenmannen op de Bredeweg, 1937.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1937_Amsterdam_Orgeldraaiers_verboden_in_binnenstad_H_Sagers_400.jpg][Foto/1937_Amsterdam_Orgeldraaiers_verboden_in_binnenstad_H_Sagers.jpg]]
//Orgeldraaiers protesteren tegen verbod op spelen in de binnenstad. H. Sagers, 1937.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1937_ca_Baarsjes_Bernard_Eilers_400.jpg][Foto/1937_ca_Baarsjes_Bernard_Eilers.jpg]]
//Schuitentrekkers. Bernard Eilers, ca. 1937.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1938_Bierbrouwerswagen_van_Heineken_400.jpg][Foto/1938_Bierbrouwerswagen_van_Heineken.jpg]]
//Bierbrouwerswagen van Heineken, 1938.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1969_Amsterdam_kleermaker_400.jpg][Foto/1969_Amsterdam_kleermaker.jpg]]
//Kleermaker, 1969.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Tramconducteur_NZH_tram_400.jpg][Foto/Tramconducteur_NZH_tram.jpg]]
//Tramconducteur NZH, Amsterdam - Haarlem - Zandvoort, ca. 1955.//

|''Positie'' |''Namen (v.l.n.r.)'' |h
|!Staand<br>&nbsp; |Herman Boer Rookhuizen, Jaap de Krijger, Bep de Krijger, Jan de Krijger, Janneke de Krijger, Jaap Renaud, Jo/Co van Kampen, Suze Alkema, Co/Jo van Kampen, Helena de Koning, Wim van Heertum|
|!Zittend midden |Netty van Essen, Emmy van Lente, Mies Alkema, Tiny van Essen, Hetty van Kampen|
|!Zittend onderaan |Joop van Heertum, Herman van Heertum, Tini Buisman, Theo Otte (Alkema), Adrie de Krijger|

{{BROWN{Bijzondere zaken}}}
+++!!!*[Onderwerp hier niet meer te vinden? »]
<<tiddler Techniek>>
===
<<tabs ""
"Algemeen " "" "Bijzondere zaken1"
"AP & NAP" "" "AP & NAP"
"Dam, 7 mei 1945 " "" "Dam, 7 mei 1945"
"Groentemarkten " "" "Groentemarkten"
"Nutsbedrijven" "" "Nutsbedrijven"
"Onlusten " "" "Onlusten"
"Space invaders " "" "Space invaders"
"Stadsreiniging " "" "Stadsreiniging"
"Straatmeubilair " "" "Straatmeubilair"
"Watt en Halfwatt " "" "Watt en Halfwatt"
>>

{{BROWN{Algemeen}}}
Onder dit kopje een aantal zaken die als zodanig niet direct met de Hugo de Grootbuurt te maken hebben - ook slecht onder het kopje 'omstreken' vallen - maar wel betrekking hebben op Amsterdam, b.v.:
# AP & NAP, het (Normaal) Amsterdams Peil als referentiehoogte.
# De schietpartij op de Dam, 7 mei 1945.
# Elektrische auto's, niets nieuws onder de zon.
# Groentemarkten: de oude groentemarkt aan de Marnixstraat en de Centrale Markthallen.
# Nutsbedrijven, waaronder:
#* Gas met gasfabrieken, zoals de 'Engelse gasfabriek' aan de Marnixstraat en de Westergasfabriek aan de Haarlemmerweg.
#* Elektriciteit met de elektriciteitscentrale 'Electra' aan de Haarlemmerweg.
#* Drinkwater met de Duinwaterleiding met pompstation aan de Haarlemmerweg.
#* Openbaar vervoer in Amsterdam en omstreken.
# Onlusten zoals het 'Aardappeloproer' in 1917 en het Jordaanoproer in 1934.
# Space invaders in de Hugo de Grootbuurt.
# De Stadsreiniging van Amsterdam.
# Straatmeubilair in Amsterdam.
# Komisch duo 'Watt en Halfwatt'

{{BROWN{Bilderdijk-kade/park/straat}}}
<<tabs ""
"Bilderdijkkade " "" "Bilderdijkkade"
"Bilderdijkpark " "" "Bilderdijkpark"
"Bilderdijkstraat " "" "Bilderdijkstraat"
>>

{{BROWN{Bilderdijkkade}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Bilderdijkkade0"
"Juliana ziekenhuis " "" "Juliana ziekenhuis"
"Centrale Inrichting Bilderdijkkade (Stadsreiniging) " "" "Centrale Inrichting Bilderdijkkade"
>>

{{BROWN{Bilderdijkkade}}}
* Het Juliana ziekenhuis op de hoek van de Ter Haarstraat en de Bilderdijkkade
* De Stadsreiniging - aan de overkant - tussen Kwakersstraat en Kinkerstraat.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902_graven_Da_Costagracht_400.jpg][Foto/1902_graven_Da_Costagracht.jpg]]
//Graven van de Bilderdijkgracht. Links het JZ in aanbouw, 1904.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Bilderdijkkade_aanzicht_JZ_400.jpg][Foto/19xx_Bilderdijkkade_aanzicht_JZ.jpg]]
//Bilderdijkkade met Juliana ziekenhuis, vijftiger jaren.//

{{BROWN{Bilderdijkpark}}}
<<tabs "Bilderdijkstraat"
"Info " "" "Bilderdijkpark0"
"Begraafplaats De Liefde " "" "R.K. begraafplaats De Liefde"
"Kerk De Liefde " "" "R.K. kerk De Liefde"
"Herstellingsoord " "" "Herstellingsoord"
"Scholen aan het Bilderdijkpark " "" "Scholen aan het Bilderdijkpark"
"Brug #1935" "" "Brug #1935"
"Foto's " "" "Foto's Bilderdijkpark"
>> 

{{BROWN{Bilderdijkpark}}}
Op het deel van de algemene graven van de R.K. begraafplaats De Liefde werd in 1912 het Bilderdijkpark aangelegd en verrees daarnaast in 1927 een parkherstellingsoord.
Het [[lijkenhuisje|Lijkenhuisje]] was het enige dat herinerde aan de begraafplaats; sinds 2012 is het een restaurant.
In 2005 is het park volledig gerenoveerd.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1941_Situatie_parkherstellingsoord_Bilderdijkpark_400.jpg][Foto/1941_Situatie_parkherstellingsoord_Bilderdijkpark.jpg]]
//Situatie parkherstellingsoord Bilderdijkpark op een kaart uit 1941.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1956_Situatie_parkherstellinsoord_Bilderdijkpark_400.jpg][Foto/1956_Situatie_parkherstellinsoord_Bilderdijkpark.jpg]]
//Situatie parkherstellingsoord Bilderdijkkade op een kaart uit 1956.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_Bilderdijkpark_4a-c_vm_Herstellingsoord_400.jpg][Foto/2010_Bilderdijkpark_4a-c_vm_Herstellingsoord.jpg]]
//Google Street View: voormalig parkhestellingsoord, nu kinderdagverblijf annex bedrijvengebouw, 2010.//

{{BROWN{Info}}}
Op het uiterste puntje van het Bilderdijkpark, op de hoek van de Hugo de Grootgracht en de Bilderdijkgracht, stond een markant, vrijstaand gebouw: een school.
Aan het Bilderdijkpark hebben 2 scholen gestaan:
# De Potgieterschool op #12, dus in het rijtje huizen tussen Bilderdijkstraat en Bilderdijkkade.
# De 'Zandschool' op #18, op de hoek van de Hugo de Grootgracht en de Bilderdijkgracht.

Van de z.g. 'Zandschool' is niet veel bekend.
Zoeken op Bilderdijkpark bij [[Schoolbank|https://www.schoolbank.nl/]] geeft:
# Kleuterschool de Bonte Specht, Bilderdijkpark 18
# Openbare Basisschool De Waterkant, Bilderdijkpark 18
# Potgieterschool, Bilderdijkpark 12

En dus niets over de voorganger van De Waterkant (volgens de foto's waarschijnlijk iets van 'OPENBARE ABACADABRA SCHOOL Nr. xy').
Toch neem ik aan dat er naast de kleuterschool ook een lagere school was:
* Uit het Nieuws van de Dag van 1 april 1913:<br>"Het Gemeentebestuur van Amsterdam heeft aanbesteed: Het bouwen yan een school voor voorbereidend onderwijs in het Bilderdijkpark én het maken van remmingwerken in het belendende vaarwater".
* Het stadsarchief van Amsterdam - foto uit 1957 - spreekt over een ~VLO-school (VLO = Vernieuwd Lager Onderwijs).
Dat de school ook wel 'zandschool' genoemd werd, heeft mogelijk te maken met de grote zandbakken ervoor.
Van kleuterschool de Bonte Specht zijn bij Schoolbank inschrijvingen en klassefoto's te vinden vanaf 1940 t/m 1985+.
Van de Potgieterschool zijn bij Schoolbank inschrijvingen en klassefoto's te vinden vanaf 1925 t/m 1985.
Rond 1984 werd de school afgebroken en werd op dezelfde plaats een nieuwe school gebouwd: openbare basisschool De Waterkant.
De eerste steenlegging voor de nieuwbouw van De Waterkant vond plaats op 15 november 1985.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1956_Situatie_school_Bilderdijkpark_400.jpg][Foto/1956_Situatie_school_Bilderdijkpark.jpg]]
//Situatie van de scholen aan het Bilderdijkpark op een kaart uit 1956.
Op #12 de 'Potgieterschool' en op #18 de 'Zandschool'/'De Bonte Specht'/'De Waterkant'//

{{BROWN{Bilderdijkstraat}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Bilderdijkstraat0"
"Kerk De Liefde " "" "R.K. kerk De Liefde"
"Begraafplaats De Liefde " "" "R.K. begraafplaats De Liefde"
"Scholen bij De Liefde" "" "Scholen bij De Liefde"
"Wooncomplex De Liefde " "" "Wooncomplex De Liefde"
"Even zijde #36 - 48 " "" "Bilderdijkstraat 36-48"
"Sigarenfabriek " "" "Sigarenfabriek Bilderdijkstraat"
"Lettergieterij Tetterode " "" "Lettergieterij Tetterode"
"Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij " "" "Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij"
"Foto's " "" "Foto's Bilderdijkstraat"
>> 

{{BROWN{Bilderdijkstraat 36-48}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Bilderdijkstraat36-48_0"
"Aanzicht " "" "Bilderdijkstraat00"
"Tegeltableaus " "" "Tegels Bilderdijkstraat"
"Foto's " "" "Foto's Bilderdijkstraat 36-48"
>>

{{BROWN{Bilderdijkstraat}}}
Een 'oude' kerk (kapel) aan het Kerkpad, een 'nieuwe' kerk en een wooncomplex - met kapel - tussen de Bilderdijkstraat en de Da Costakade en een begraafplaats (De Liefde) waaraan de kerken en het wooncomplex hun naam ontleenden. De begraafplaats had een lijkenhuisje dat nu als restaurant fungeert.
Verder mooie tegeltableus, twee fabrieken en een depot:
* Een sigarenfabriek in de Bilderdijkstraat
* Lettergieterij Tetterode in de Bilderdijkstraat en aan de Da Costakade
* Depot van de ~Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij uit Den Haag, in de Bilderdijkstraat en aan de Da Costakade.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Bilderdijkstraat_tussen_Bilderdijkpark_De_Clercqstraat_400.jpg][Foto/2009_Bilderdijkstraat_tussen_Bilderdijkpark_De_Clercqstraat.jpg]]
//Google Street View: Bilderdijkstraat tussen de De Clercqstraat (links) en het Bilderdijkpark (rechts), 2009.//

{{BROWN{Info}}}
De even zijde van de Bilderdijkstraat begint pas - voorbij het Bilderdijkpark - bij #36, het café op de hoek van Bilderdijkstraat/Bilderdijkpark. De nummers 2 t/m 34 bestaan niet!

{{vTabs{<<tabs ""
"Situatie " "" "Situatie Bilderdijk-De Clercqstraat"
"Bouwtekening " "" "Bouwtekening Bilderdijkstraat 36-40"
>>}}}
</tab>

<html><iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/MT1tB0tPmxc" frameborder="0" allowfullscreen></iframe></html>

{{BROWN{Lange Bleekerssloot}}}
De Lange Bleekerssloot - als zuidelijke grens van het 'Kostverlorengebied' - liep, grofweg in het verlengde van de Rozengracht, van de Singelgracht bij bolwerk Rijck tot aan de Kostverlorenvaart bij de Tolbrug naar 'De Baarsjes'.
De Rozengracht werd in 1889 gedempt terwijl in de richting van de Dam een nieuwe doorbraak werd gerealiseerd, de Raadhuisstraat.
In 1892 werd de Lange Bleekerssloot tussen Singelgracht en Bilderdijkstraat gedempt en werd een stuk De Clercqstraat aangelegd. Hiermee was een rechtstreekse verbinding tussen de Dam en de nieuwe wijken ten westen van de Singelgracht aangelegd.
De rest van de Lange Bleekerssloot - tussen Bilderdijkstraat en Kostverlorenvaart - werd in 1895 gedempt.
<<<
Het Lange Bleekerspad liep ten noorden van de Lange Bleekerssloot; het Korte Bleekerspad liep ten zuiden van de Lange Bleekerssloot en ten noorden van de Korte Bleekerssloot.
<<<

{{BROWN{Bloemgracht}}}
* De eerste christelijke school in Nederland
* Het postkantoor 'Bloemgracht'
* Roggebroodfabriek Funke, later Hollandia
* Lettergieterij Tetterode
<<tabs ""
"1e christelijke school " "" "Bloemgracht2"
"Postkantoor Bloemgracht " "" "Postkantoor Bloemgracht"
"Roggebroodfabriek " "" "Roggebroodfabriek"
"Lettergieterij Tetterode " "" "Lettergieterij Tetterode"
>>

{{BROWN{Info}}}
Op de hoek van de Bloemgracht (#182) en de Lijnbaansgracht verrees in 1901 een pand waarin een postkantoor gevestigd werd. In 2003 werd het postkantoor gesloten.
Daarna werd het gehele pand gerenoveerd en werd op de begane grond een huisartsenpraktijk gerealiseerd.
!!!Verbouwing tot huisartsenpraktijk (2004)
//Bron: AG architecten BV// https://www.ag-architecten.nl/

In 2003 werd het postkantoor Bloemgracht gesloten en kwam beschikbaar voor het realiseren van een praktijkruimte voor vier huisartsen in een zogenaamd ~HOED-verband (huisartsen onder één dak).
De bestaande ruimte is compleet gestript en ontdaan van alle verouderde techniek.
Het kogelwerende glas in de ramen en de nis waarin zich ooit de kluis van het postkantoor bevond zijn hierbij gehandhaafd.
De oorspronkelijke entree op de hoek is komen te vervallen, zodat de hoekruimte geheel als wachtruimte kon worden benut.
De balie met assistentenkamer heeft een centrale positie gekregen, met zicht op de entree, de wachtruimte en de gang langs de spreekkamers.
De spreekkamers voor de huisartsen zijn langs de gevel gelegd, terwijl de secundaire functies zoals de behandelkamer, het archief en de pantry en het sanitair inpandig een plaats hebben gekregen.
Voor dit project is door AG ook het meubilair ontworpen, zoals de balie, een leestafel en bank in de wachtruimte en de werktafel in een van de artsenkamers.
In dezelfde artsenkamer is in de genoemde nis van de kluis een zitbank ontworpen, geheel in stijl met de vormgeving en uitvoering van het overige maatwerk-meubilair.
De vloer van de wachtruimte is in hardsteen uitgevoerd, de overige vloerafwerking in een effen marmoleum.
Met verlichting en vitrage is een rustige, vrij huiselijke sfeer gecreëerd, die zowel door patienten als door de artsen en hun assistenten gewaardeerd wordt.

+++^*{{BROWN{[1e Christelijke school Bloemgracht »]}}}
Zie ook:
[[Amaliastraat/Marnix (van Sint Aldegonde)-school|Amaliastraat]]
===
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Marnixschool"
"1841-A " "1841" "MvSAschool01"
"1841-B " "1841" "MvSAschool02"
>>}}}

{{BROWN{Bolwerk Haarlem}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Bolwerk Haarlem0"
"1795 " "1795" "Bolwerk Haarlem1"
"1822 " "1822" "Bolwerk Haarlem2"
"Situatie 1822-2007 " "1822-2007" "Bolwerk Haarlem4"
"1e Marnixplantsoen " "2007" "Bolwerk Haarlem3"
"Beeld " "" "Zonder titel"
"1896 " "1896" "Jacob Olie80"
"Ca. 1949 " "Ca. 1949" "Bolwerk Haarlem5"
"Ca. 1955 " "Ca. 1955" "Bolwerk Haarlem6"
"2007 " "2007" "Bolwerk Haarlem7"
>>}}}

{{BROWN{Bolwerk Haarlem}}}
In 1655 werd het Noorderkerkhof bij de Noorderkerk gesloten en vervangen door een kerkhof op het bolwerk Haarlem. Dit kerkhof heette in de volksmond ook Noorderkerkhof of Palmkerkhof.
Op het bolwerk stond korenmolen 'De Palm'. In 1815 begon de sloop van bolwerk en aangrenzende +++^*[courtines »]
<<tiddler Bolwerken1>>===.
In 1866 werd het begraven binnen de bebouwde kom (en dus ook hier) verboden. In 1879 werd op het voormalige kerkhof het Palmplantsoen - het latere 1e Marnixplantsoen - aangelegd.
Er kwam een pad naar een noodbrug ([[Rotterdammerbrug|Brug #150]], naar de stad waar de brug gekocht werd) van de Marnixstraat over het bolwerk naar de Nassaukade.
De na 1815 nog overeind gebleven delen van de courtine tot bolwerk Sloterdijk werden in 1876 geslecht; op de grond waren de lijnbanen "Het Fortuin" en "De Hoop" gevestigd. De eigenaren hadden in 1870 de grond kunnen kopen. In 1881 vroegen zij toestemming die voor woningbouw te mogen bestemmen. De toestemming daarvoor hield wel in dat zij stroken afstonden om de Marnixstraat te verbreden. Delen van de Singelgracht werden in 1868-70 gedempt om de Marnixkade te kunnen aanleggen.
>Dit is het enige bolwerk waarvan de vorm nog origineel is daar de schuine kanten niet weggegraven zijn.

[img[Bolwerk Haarlem 1795|Images/1795_situatie_bolwerk_Haarlem_400.jpg]]
//Bolwerk Haarlem, 1795.
''Let op:'' Noord/zuid verwisseld.//

[img[Bolwerk Haarlem 1822|Images/1822_Bolwerk_Haarlem_400.jpg]]
//Bolwerk Haarlem, 1822.//

[img[1e Marnixplantsoen|Images/2008_1e_Marnixplantsoen_2.jpg]]
//Google Maps: 1e Marnixplantsoen, 2007.
De puntvorm van bolwerk Haarlem is nog altijd aanwezig.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1832-2007_Bolwerk_Haarlem_400.jpg][Foto/1832-2007_Bolwerk_Haarlem.jpg]]
//Situatie bolwerk Haarlem/1e Marnixplantsoen op kaart van 1822 met overlay van kaart 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1949_ca_1e_Marnixplantsoen_voor_toekomstige_speelplaats_1_400.jpg][Foto/1949_ca_1e_Marnixplantsoen_voor_toekomstige_speelplaats_1.jpg]]
//1e Marnixplantsoen, ca. 1949.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_ca_1e_Marnixplantsoen_voor_toekomstige_speelplaats_2_400.jpg][Foto/1955_ca_1e_Marnixplantsoen_voor_toekomstige_speelplaats_2.jpg]]
//1e Marnixplantsoen, ca. 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_1e_Marnixplantsoen_speelplaats_400.jpg][Foto/2007_1e_Marnixplantsoen_speelplaats.jpg]]
//Speelplaats op 1e Marnixplantsoen, gezien naar Marnixstraat, 2007.//

{{BROWN{Bolwerk Nieuwerkerk (Nieuwkerk)}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Bolwerk Nieuwerkerk0"
"1795 " "1795" "Nieuwerkerk2"
"Situatie 1842 " "1842 " "Engelse gasfabriek01"
"Situatie 1875 " "1875 " "Voormalige groentemarkt Marnixstraat1"
"Situatie 1822-2007 " "1822-2007" "Bolwerk Nieuwerkerk1"
>>}}}

{{BROWN{Bolwerk Nieuwerkerk (Nieuwkerk)}}}
Dit bolwerk ontleende zijn naam aan een polder die nadien verzwolgen werd door de Haarlemmermeer. Hier stond 'De Groote Stinkmolen', een zeemleermolen, later een moutmolen.
In 1807-8 werd de walmuur verlaagd. Deze plek kreeg na de slechting vele bestemmingen. Van 1825 tot 1877 stond hier een gasfabriek, de z.g. [[Engelse gasfabriek]].
De wal tussen Nieuwkerk en Rijk is flink genormaliseerd. Hier kwamen diverse vuile industrieën, daarnaast een paardenslagerij. Van 1895 tot 1934 was hier de [[groenmarkt|Voormalige groentemarkt Marnixstraat]], die echter vanaf de eerste dag veel overlast voor het verkeer in de Marnixstraat betekende. De eerst geplempte wal van de Singelgracht werd voorzien van vijf insteekhavens (met de grond van die havens werd aan de overkant de Bleekersloot gedempt, waaruit de De Clercqstraat ontstond). Na WOII lag dit terrein nog lang braak tot een deel voor het streekvervoer (NZH) werd ingericht en Tabak er de parkeergarage neerzette.
In 1944 kwam het Hoofdbureau van Politie klaar en in 1956 werd de [[Oude Kinkerbrug|Brug #169]] (1890) op de hoogte van ~Elandsgracht-Kinkerstraat verbreed. 

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1822-2007_Bolwerk_Nieuwerkerk_400.jpg][Foto/1822-2007_Bolwerk_Nieuwerkerk.jpg]]
//Situatie bolwerk Nieuwerkerk op kaart van 1822 met overlay van kaart 2007.//

{{BROWN{Bolwerk Osdorp (Passeerder)}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Bolwerk Osdorp0"
"1795 " "1795" "Osdorp3"
"Situatie 1822-2007 " "1822-2007" "Bolwerk Osdorp1"
"2007  " "2007" "Bolwerk Osdorp2"
>>}}}

{{BROWN{Bolwerk Osdorp (Passeerder)}}}
Het bolwerk ontleende zijn naam aan het gelijknamige dorp en het synoniem - Passeerder - aan de Passeerdersgracht tussen Prinsen- en Lijnbaansgracht, die op het bolwerk uitkwam. Op bolwerk Osdorp stond 'De kleine Stinkmolen', een zeemleermolen, later een moutmolen, afgebroken in 1797.
Ook stond er de sterrenkijker van het observatorium, dat t.g.v. het bezoek van Tsaar Peter de Grote in 1697-8 was ingericht. In 1807-8 werd de walmuur verlaagd. In 1852 werd op het bolwerk en de geslechte walmuur de suikerraffinaderij van De Bruyn & Zn. gebouwd, na 1877 Amstel Suikerraffinaderij geheten en tot 1905 in werking. In het kader van een grondruil kreeg de suikerfabriek recht tot plempen van ruim 12000 m^^2^^ Singelgracht.
De plek biedt nu ruimte aan het verzorgingshuis Bernardus. Dit huis is in 1912 ontstaan toen het R.K. Gesticht der Liefde St. Bernardus zijn tehuis op het Gasthuishof (Binnengasthuis) aan de Nederlandse Bank verkocht en naar de Marnixstraat verhuisde.
De gemeente Amsterdam kocht een deel van de niet bebouwde grond van het gesticht waar de ATVA gebouwd werd.
De brug hier over de Singelgracht naar de Bosboom Toussaintstraat begon als pontje in 1881, daarna werd het een noodbrug omdat de geplande brug naar de Kinkerstraat moest wachten tot de concessie voor de gasfabriek bij bolwerk Nieuwkerk verliep. In 1911 werd de noodbrug vervangen door een vaste stenen brug en kreeg de naam +++^*[Koekjesbrug &raquo;]<<tiddler Koekjesbrug>>===.
Nagenoeg het hele bolwerk is vergraven om de Singelgracht te normaliseren. Er is nog een flauwe bocht te zien.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1822-2007_Bolwerk_Osdorp_400.jpg][Foto/1822-2007_Bolwerk_Osdorp.jpg]]
//Situatie bolwerk Osdorp (Passeerder) op kaart van 1822 met overlay van kaart 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Bolwerk_Osdorp_400.jpg][Foto/2007_Bolwerk_Osdorp.jpg]]
//Google Maps: Hoofdbureau van politie, ATVA en St. Bernardus, 2007.//

{{BROWN{Bolwerk Rijck (Rijk/Rose)}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Bolwerk Rijck0"
"1875 " "1875" "Rijck3"
"Pontje 1875 " "1875" "Bolwerk Rijck1"
"Situatie 1822 - 2007" "" "Bolwerk Rijck2"
>>}}}

{{BROWN{Bolwerk Rijck (Rijk/Rose)}}}
Dit bolwerk ontleende zijn naam aan het dorp Rijk dat nadien verzwolgen werd door de Haarlemmermeer. Behalve aan korenmolen [[De Victor]] bood dit bolwerk vanaf 1852 plaats aan de leerlooierij Het Zwarte Paard en de sal-ammoniakfabriek van V.d.Elst en Matthes.
In 1887 zegde de stad de pacht op. Ook de molen moest 1897 verdwijnen om plaats te maken voor woningbouw. In 1895 werden Warmoes- en Rozengracht gedempt om een doorbraak te forceren voor het toenemende verkeer. In datzelfde jaar werd begonnen met het dempen van de Bleekersloot (nu de De Clercqstraat) aan de andere kant van de Singelgracht om aan te sluiten op de te maken weg, waarvoor al in 1892 een brug over de Singelgracht gelegd was. Die brug kwam voor rekening van de A'damse Omnibus Mij. die er een tram over aanlegde naar de nieuwbouw (Da Costabuurt). Voor die tijd was er een pontje van het bolwerk Rijck naar het Raampad, mogelijk ook i.v.m. de [[R.K. begraafplaats De Liefde]].
De+++^*[courtine &raquo;]<<tiddler Bolwerken1>>=== tot de Raampoort werd in 1843-4 gesloopt. Op de grond kwam in 1892 een [[brandweerkazerne|Brandweerkazerne]]. Daarnaast een [[armenschool|Armenschool hoek Rozengracht - Marnixstraat]] waarin in 1929 het Museum v.d. Arbeid en nog later het [[NINT]] trok.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1875_Pontje_bolwerk_Rijk_400.jpg][Foto/1875_Pontje_bolwerk_Rijk.jpg]]
//Pontje van bolwerk Rijck naar Raampad op de plattegrond van 1875.<br> Zie ook - gestippeld - het 'nieuwe' pad naar kerkhof De Liefde.//

[img[Bolwerk Rijck|Images/1822_2007_Situatie_molen_De_Victor_400.jpg]]
//Situatie bolwerk Rijck op kaart van 1822 met overlay van de kaart van 2007.//

{{BROWN{Bolwerk Rijckeroort (Rijkeroord)}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Bolwerk Rijckeroort0"
"1795  " "1795" "Bolwerk Rijckeroort1"
"1822  " "1822" "Bolwerk Rijckeroort2"
"Situatie 1822-2007 " "1822-2007" "Bolwerk Rijckeroort4"
"2e Marnixplantsoen " "2007" "Bolwerk Rijckeroort3"
"Gevelsteen " "" "Gevelsteen Rijckeroort"
"Man met vioolkist " "" "Man met vioolkist"
"Steen in 3 " "" "Steen in 3"
>>}}}

{{BROWN{Bolwerk Rijckeroort (Rijkeroord)}}}
Dit bolwerk is vernoemd naar een polder die sindsdien verzwolgen is door de Haarlemmermeer.
Behalve aan korenmolen [[De Bloem]] bood dit bolwerk vanaf 1655 ook plaats aan de nieuwe begraafplaats van de Westerkerk. Begraven binnen de bebouwde kom was immers al enige tijd verboden. Dit Westerkerkhof heeft tot 1866 bestaan, toen het kerkbestuur eindelijk ook in hoogste instantie ongelijk kreeg en de voormalige vestingwerken ook tot de bebouwde kom te rekenen waren. In 1875 werd de grond aan het gemeentebestuur overgedragen en in 1880 besloot dit hier een plantsoen aan te leggen (2e Marnixpantsoen). Voor verbreding van brug #165 werden steeds stukjes van het plantsoen afgesnoept, het laatste in 1968 voor een aanzienlijk bredere Raampoortbrug naast (ten noorden van) de bestaande.
De+++^*[courtine &raquo;]<<tiddler Bolwerken1>>=== tot bolwerk Slotermeer werd 1862 geslecht. In 1865 werd de Schans tot de Zaagmolenspoort tot 20m verbreed en in 1872 Marnixstraat gedoopt.
>Dit bolwerk schijnt oorspronkelijk de naam 'De Bloem' te hebben gedragen, waarnaar de Bloemgracht  is genoemd.
Net ten zuiden van bolwerk Rijckeroort, maar nog ten noorden van de Bullebakssluis (de verbinding tussen Singelgracht en Lijnbaansgracht/Bloemgracht), stond de [[Raampoort]] die in 1844 afgebroken werd.
[[Brug #165]] (Raampoort) verbindt de Marnixstraat bij het 2e Marnixplantsoen met de Nassaukade bij de 2e Hugo de Grootstraat.
[[Brug #160]] (Bullebakssluis) in de Marnixstraat over het water dat Singelgracht met Lijnbaansgracht en Bloemgracht verbindt.

[img[Bolwerk Rijckeroort 1795|Images/1795_situatie_bolwerk_Rijckeroort_400.jpg]]
//Bolwerk Rijckeroort, 1795.
''Let op:'' Noord/zuid verwisseld.//

[img[Bolwerk Rijckeroort 1822|Images/1822_Bolwerk_Rijckeroort_400.jpg]]
//Bolwerk Rijckeroort met Raampoort en Bullebakssluis, 1822.//

[img[2e Marnixplantsoen|Images/2008_2e_Marnixplantsoen.jpg]]
//Google Maps: 2e Marnixplantsoen, 2007.//

[img[2e Marnixplantsoen|Images/1822-2007_Situatie_2e_Marnixplantsoen_400.jpg]]
//Situatie bolwerk Rijckeroort/2e Marnixplantsoen op kaart van 1822 met overlay van kaart 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Marnixstraat_285_gevelsteen_Bolwerk_Reijkeroordt_Martin_Alberts_400.jpg][Foto/2006_Marnixstraat_285_gevelsteen_Bolwerk_Reijkeroordt_Martin_Alberts.jpg]]
//Gevelsteen in het huis Marnixstraat 285.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_ca_Marnixstraat_285_400.jpg][Foto/1955_ca_Marnixstraat_285.jpg]]
//Marnixstraat 285, het huis met de gevelsteen, ca. 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Marnixstraat_285_400.jpg][Foto/2008_Marnixstraat_285.jpg]]
//Google Street View: Marnixstraat 285 in 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Marnixstraat_285_huis_met_gevelsteen_400.jpg][Foto/2008_Marnixstraat_285_huis_met_gevelsteen.jpg]]
//Marnixstraat 285 in 2008. Let op de 'Space invader' op de muur.//

{{BROWN{Bolwerk Slooten (Sloten)}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Bolwerk Slooten0"
"1795 " "1795" "Slooten3"
"Situatie 1822-2007 " "1822-2007" "Bolwerk Slooten1"
"1970 " "1970" "Luchtfoto's06"
"2007 " "2007" "Bolwerk Slooten2"
>>}}}

{{BROWN{Bolwerk Slooten (Sloten)}}}
Een eerdere versie van dit bolwerk was al in 1631 gebouwd als extra verdediging van de zwakke aansluiting van de uitbreiding van 1612 op de oude vestingwal aan de Herengracht. In 1662 werd het bolwerk iets oostelijker in de nieuwe omwalling ingepast. Hierop stond korenmolen 'De Liefde'.
Dit bolwerk bood vanaf 1835 plaats aan de zwavelzuurfabriek van Ketjen en vanaf 1866 aan een pleziertuin met een gebouw voor twee sociëteiten: Bellevue en Concordia.  In 1866 kreeg de societeit een strook Singelgracht in eigendom om te plempen, zodat uitgebreid kon worden. Die stank verspreidende buurman (Ketjen) moesten de sociëteiten tot 1880 dulden en kunnen daarna over het gehele terrein beschikken. Vanaf 1881 werd het complex Maison Stroucken genoemd. Het werd een feest- theater- en vergadercentrum. In datzelfde jaar werd de Leidsekade aangelegd. In 1899 werd de oude naam Bellevue in ere hersteld en was het 't belangrijkste uitgaanscentrum van Amsterdam. In 1939 werd er grootscheeps verbouwd en via een fusie kwam het eerst in handen van het Nieuwe De la Mar theater dat nu weer in handen van Joop van de Ende is.
De schans tussen Leidsegracht en Leidseplein stond bekend als de Trapjesschans omdat het plein alleen toegankelijk was via een stenen trap, daar waar de Lijnbaansgracht met een bocht onder de walmuur door verdween. 
Bolwerk Slooten is niet weggegraven. Het is nu Leidsekade tussen Leidsegracht en Leidsestraat.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1822-2007_Bolwerk_Sloten_400.jpg][Foto/1822-2007_Bolwerk_Sloten.jpg]]
//Situatie bolwerk Slooten/Leidsekade op kaart van 1822 met overlay van kaart 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Bolwerk_Slooten_400.jpg][Foto/2007_Bolwerk_Slooten.jpg]]
//Google Maps: Leidsekade, vroeger bolwerk Slooten. 2007.//

{{BROWN{Bolwerk Slootermeer (Slotermeer/Anjeliers)}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Bolwerk Slootermeer0"
"1795 " "1795" "Slootermeer2"
"Situatie 1881 " "1881"  "Van Oldenbarneveldtkade1"
"Situatie 1822-2007 " "1822 - 2007" "Bolwerk Slootermeer1"
>>}}}

{{BROWN{Bolwerk Slootermeer (Slotermeer/Anjeliers)}}}
Dit bolwerk is vernoemd naar een meer dat na 1641 drooggemaakt werd. Op het bolwerk stond koren- & moutmolen 'De Hooiberg'.
De+++^*[courtine &raquo;]<<tiddler Bolwerken1>>=== tot de Zaagmolenspoort werd 1862 geslecht. In 1865 werd tot de Zaagmolenspoort een 20m breed stuk weg aangelegd, in 1872 Marnixstraat gedoopt. Een deel van de geslechte walmuur tot de Zaagmolenspoort werd in 1880 bestemd tot kinderspeelplaats. Die bleek een jaar later al vernield door de jeugd en is toen omheind. Het bleef speelplaats tot het in 1955 vervangen werd door de Zwem-, Bad- en Wasinrichting [[Marnixbad]]. Dat is in 2004 gesloopt en het jaar daarop vervangen door een sportcentrum.
Tegenover het bolwerk Slootermeer was in 1883 de [[Van Oldenbarneveldtgracht|Van Oldenbarneveldtkade/plein]] gegraven die in 1908 weer gedempt werd.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1822-2007_Bolwerk_Slootermeer_400.jpg][Foto/1822-2007_Bolwerk_Slootermeer.jpg]]
//Situatie bolwerk Slootermeer/Marnixkade/van Oldenbarneveldtplein op kaart van 1822 met overlay van kaart 2007.//

{{BROWN{Bolwerk Sloterdijck (Slooterdyk)}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Sloterdijck0"
"1795 " "1795" "Sloterdijck2"
"Situatie 1822-2007 " "" "Sloterdijck1"
>>}}}

+++!!!^*[Bolwerken »]
<<tiddler Bolwerken1>>
===
<<tabs ""
"Info " "" "Bolwerken0"
"Na 1663 " "" "Stadsuitbreiding4"
"Sloterdijck " "" "Bolwerk Sloterdijck"
"Haarlem " "" "Bolwerk Haarlem"
"Cathuisers " "" "Cathuisers bolwerk"
"Slootermeer " "" "Bolwerk Slootermeer"
"Rijckeroort " "" "Bolwerk Rijckeroort"
"Rijck " "" "Bolwerk Rijck"
"Nieuwerkerk " "" "Bolwerk Nieuwerkerk"
"Osdorp " "" "Bolwerk Osdorp"
"Slooten " "" "Bolwerk Slooten"
>>

{{BROWN{Bolwerken in het beschreven gebied}}}
In het 'Kostverlorengebied' zelf (het gebied omsloten door Kostverlorenvaart, Singelgracht en Lange Bleekerssloot) lagen een zestal bolwerken. Van noord naar zuid:
* bolwerk Sloterdijck
* bolwerk Haarlem
* Cathuisers bolwerk
* bolwerk Slootermeer
* bolwerk Rijckeroort
* bolwerk Rijck
Ten zuiden daarvan lagen nog drie bolwerken:
* bolwerk Nieuwerkerk
* bolwerk Osdorp
* bolwerk Slooten
De laatste drie worden ook genoemd vanwege de 'industrie' aldaar: [[Engelse gasfabriek]], suikerfabriek, zwavelzuurfabriek van Ketjen en de hier uitgebreid beschreven [[groentemarkt|Voormalige groentemarkt Marnixstraat]].
>Veel informatie over de bolwerken is afkomstig van Theo Bakker's domein http://www.theobakker.net/

{{sliderBG{
{{borderless{
|vertical-align:top;''Bolwerk'' of ''bastion'' |   |Vijfhoekig onderdeel van de vestingwal, waarvan een zijde (de keel) open was. Verder bestond een bolwerk uit twee flanken en twee facen. Vanuit een bolwerk werd een gedeelte van de courtines en ernaast liggende bolwerken bestreken|
|vertical-align:top;''Gordijn'' of ''courtine'' ||Het rechte stuk stadswal tussen twee bolwerken|
|vertical-align:top;''Face'' ||Naar buiten gerichte schuine kant van een bastion of bolwerk|
|vertical-align:top;''Flank'' ||Zijde van een bastion die een hoek maakt met de aangrenzende courtine|
}}}
}}}

De C.~XIw kon met een katapult gelanceerd worden (sneller dan het overboord zetten van een watervliegtuig dat vervolgens met eigen motor moet starten).

{{BROWN{Veren}}}
!!!~IJveer
Gestart met 2 stoomboten, uiteindelik zijn er 5 stoomboten geweest. Het aantal zitplaatsen varieerde van 100 tot 200.
In 1933 besloot de NZH 3 nieuwe motorboten - met 100 zitplaatsen - te laten bouwen bij de scheepswerf Concordia te Amsterdam. Ze kregen de namen 'Stad Edam', 'Stad Purmerend' en 'Stad Monnickendam'.
Omdat in de oorlog ook tramboten waren weggehaald, werd in 1947 besloten een nieuw motorschip te laten bouwen bij de scheepswerf G. van Heeten en Co. te Leidsendam, die de naam 'Ir. W.J. Burgerdijk' kreeg.
!!!Markerveer
In 1889 werd in samenwerking met de THHTM een veerdienst ~Monnickendam-Marken gestart met de botters 'Jonge Cornelis' en 'Vrouw Geertje' van schipper C. de Waart. In 1906 werd deze veerdienst, inmiddels uitgebreid met nog een botter (Juliana) en een motorboot (Gouwzee), door de TNHTM overgenomen en kwam schipper C. de Waart in dienst van de TNHTM.
In 1906 werd naast de 'President Roosevelt' - de nieuwe naam van de Gouwzee - een tweede motorboot aangeschaft, de "Koningin Emma".
>In 1905 was een speciale expressdienst ingesteld (rondje Waterland per tram, motorboot, botter, trekschuit) waarbij bovengenoemde schepen gebruikt werden, zie [[Marken Express]].

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1933-1947_NZH_Tramboten_400.jpg][Foto/1933-1947_NZH_Tramboten.jpg]]
//Bouwtekening van de NZH tramboten, 1933/1947.//

{{BROWN{Veren}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Boten WT1"
"Tekening " "" "Boten WT2"
"Ca. 1910 " "Ca. 1910" "Waterlandse trams44"
"Ca. 1912 " "Ca. 1912" "Waterlandse trams49"
"1913 " "1913" "Schepen17"
"Ca. 1950 " "Ca. 1950" "Waterlandse trams63"
>>}}}

{{BROWN{Bouwmaterialenhandel J. Dirkzwager}}}
Bouwmaterialenhandel J. Dirkzwager verkocht zand, grind, stenen, cement etc. en had drie loodsen (#32, 34 en 36) in gebruik (de loods op #38 was in gebruik bij de Fa. K. Vree & Zn t.b.v. onderhoud van de huurwonningen boevn de loodsen).
Jarenlang lagen er een tjalk gevuld met - haast wit - fijn zand (zilverzand) en één of twee dekschuiten met stenen en scherp zand.
<<<
Het zilverzand werd per schip aangevoerd (vaak 's avonds) en als de tjalk gevuld was lag hij erg diep.
Eens werd er blijkbaar te veel zand in geladen; de volgende morgen was de tjalk gezonken.
<<<
Naast de drie loodsen aan de Hugo de Grootkade had Dirkzwager een groot gedeelte van het binnenterrein omsloten door Hugo De Grootkade/Frederik Hendrikstraat/3e Hugo de Grootstraat in gebruik.
Daar stond o.a. ook een cementmolen waarmee mortel gemaakt werd (uit ongebluste kalk en scherp zand).
<<<
* In 1893 werden de huizen met loodsen onderin (#30 - 38) gebouwd voor+++^*[C.W. Wachtels, houtkoper]
<<tiddler Buurt169A>>===.
* Na de bouwmaterialenhandel J. Dirkzwager heeft er een aantal jaren het Integraal Medisch Centrum gezeten (eind 2017 verhuisd naar nieuwbouw in de buurt van de Coentunnel).
* Tegenwoordig vinden we er kinderopvang Oya's (https://www.oyas.nl/aanmelden/vestigingen/hugo/).
<<<
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1935-A " "Ca. 1935" "Buurt406"
"Ca. 1935-B " "Ca. 1935" "Buurt329"
"Ca. 1946 " "Ca. 1946" "Buurt402"
"Ca. 1947 " "Ca. 1947" "Buurt401"
"1959 " "1959" "Bouwmaterialenhandel J. Dirkzwager2"
"1962 " "1962" "Bouwmaterialenhandel J. Dirkzwager1"
"Ca. 1963 " "Ca. 1963" "Buurt407"
"1968 " "1968" "Buurt408"
"1973 " "1973" "Buurt409"
"Achterzijde " "" "Buurt036D"
"Gevelsteen 1893 " "1893" "Buurt382"
"Medisch Centrum "  "2010" "Buurt403"
"Kinderopvang " "2020" "Buurt404"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1962_Hugo_de_Grootkade_vanaf_hoek_Da_Costakade_400.jpg][Foto/1962_Hugo_de_Grootkade_vanaf_hoek_Da_Costakade.jpg]]
//Zicht op bouwmaterialenhandel J. Dirkzwager en ons geboortehuis, 1962.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Hugo_de_Grootkade_Schuit_Dirkzwager_400.jpg][Foto/1959_Hugo_de_Grootkade_Schuit_Dirkzwager.jpg]]
//Schuiten van Dirkzwager, 1959.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1913_Bilderdijkstraat_36-46_Bilderdijkpark_1-4_blad2_400.jpg][Foto/1913_Bilderdijkstraat_36-46_Bilderdijkpark_1-4_blad2.jpg]]
//Bouwtekeningen van de huizen aan de Bilderdijkstraat #36 - 40, ca. 1913.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1886_Da_Costakade_10_Catechismusschool_400.jpg][Foto/1886_Da_Costakade_10_Catechismusschool.jpg]]
//'Ontwerp voor het vergrooten van de Katechismusschool voor de parochie H. Nicolaas en Barbara', 1886.
Oftewel een bouwtekening van de St. Jozefschool aan de Da Costakade #10.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1886_Da_Costakade_10_Uitbreiding_Catechismusschool_400.jpg][Foto/1886_Da_Costakade_10_Uitbreiding_Catechismusschool.jpg]]
//'Ontwerp voor het vergrooten van de Katechismusschool voor de parochie H. Nicolaas en Barbara', 1886.
Oftewel een bouwtekening van de St. Jozefschool aan de Da Costakade #10.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1889_Bouwtekening_Bilderdijkstraat_27_St_Vincentiusschool_400.jpg][Foto/1889_Bouwtekening_Bilderdijkstraat_27_St_Vincentiusschool.jpg]]
//'Ontwerptekening voor het bouwen van een gedeelte school aan de Kerklaan te Amsterdam voor rekening van de vereeniging St. Vincentius à Paulo aldaar', 1889.
N.B. Kerklaan of Kerkhoflaan was geen officiële benaming, maar komt wel op bouwtekeningen voor.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1889_Uitbreiding_RK_Vincentiusschool_2_400.jpg][Foto/1889_Uitbreiding_RK_Vincentiusschool_2.jpg]]
//Bouwtekening voor uitbreiding van de R.K. St. Vincentiusschool, 1889.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1889_Bouwtekening_Bilderdijkstraat_27_St_Vincentiusschool_2_400.jpg][Foto/1889_Bouwtekening_Bilderdijkstraat_27_St_Vincentiusschool_2.jpg]]
//'Ontwerptekening voor het bouwen van een gedeelte school aan de Kerklaan te Amsterdam voor rekening van de vereeniging St. Vincentius à Paulo aldaar', 1889.
N.B. Kerklaan of Kerkhoflaan was geen officiële benaming, maar komt wel op bouwtekeningen voor.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1883_Bouwtekening_De_Liefde_met_toren_1_400.jpg][Foto/1883_Bouwtekening_De_Liefde_met_toren_1.jpg]]
//Ontwerp voor De Liefde met toren (zijaanzicht), 1883.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1883_Bouwtekening_De_Liefde_met_toren_2_400.jpg][Foto/1883_Bouwtekening_De_Liefde_met_toren_2.jpg]]
//Ontwerp voor De Liefde met toren (bovenaanzicht), 1883.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1883_Bouwtekening_De_Liefde_zonder_toren_400.jpg][Foto/1883_Bouwtekening_De_Liefde_zonder_toren.jpg]]
//Uitgevoerd ontwerp van De Liefde 'zonder toren', 1883.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1883_Bouwtekening_De_Liefde_met_toren_4_400.jpg][Foto/1883_Bouwtekening_De_Liefde_met_toren_4.jpg]]
//Ontwerp voor De Liefde met toren (voor-/achteraanzicht), 1883.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1883_Bouwtekening_De_Liefde_zonder_toren_2_400.jpg][Foto/1883_Bouwtekening_De_Liefde_zonder_toren_2.jpg]]
//Uitgevoerd ontwerp van De Liefde 'zonder toren', 1883.//

{{BROWN{Brand/politiemelder}}}
In een periode waarin telefooncellen nog geen gemeengoed waren, kon men via dit opvallende paaltje toch snel de brandweer of politie bereiken. Natuurlijk werd door kwajongens ook veel misbruik gemaakt van de brand- en politiemelders.
De brandmelder 'De rode brigadier' is een ontwerp uit 1927 van+++^*[Pieter Marnette ».]
{{sliderBG{
<<tiddler [[Pieter Lucas Marnette]]>>}}}===
Brandmelders hebben dienst gedaan van 1927 - 1971; politiemelders van 1933 tot in de 60er jaren.
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1925 " "Ca. 1925" "Brandmelder01"
"1950 " "1950" "Ben Van Meerendonk28"
"1971 " "1971" "Nostalgie62"
"2007 " "2007" "Nostalgie63"
"2008-A " "2008" "Nostalgie67"
"2008-B " "2008" "Nostalgie64"
"2008-C " "2008" "Nostalgie65"
"Voet " "" "Nostalgie72"
"Verschil " "" "Nostalgie66"
>>}}}

Kostverlorenvaart.
Brand bij de koolteerfabriek van Spalteholz & Ameschot aan de Buyskade (toen nog Baarsjesweg #18), 14-10-1913.
Nu staat hier het+++^*[complex Stadshuizen &raquo;]<<tiddler Kostverlorenvaart220A>>===- 3 woontorens met bedrijfsruimtes onderin.

/% Commentaar %/
[[link|https://slotenoudosdorp.nl/slotense-brandmelder-in-1933-het-nieuwste-van-het-nieuwste/]]
<html><div align="center"><iframe src="https://slotenoudosdorp.nl/slotense-brandmelder-in-1933-het-nieuwste-van-het-nieuwste/" frameborder="0" width="100%" height="600"></iframe></div></html>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925_ca_Informatie_over_brandmelders_en_oproep_tegen_vernielzucht_400.jpg][Foto/1925_ca_Informatie_over_brandmelders_en_oproep_tegen_vernielzucht.jpg]]
//Informatie over brandmelders en oproep tegen vernielzucht, ca. 1925.//

/% Brandweer %/
<html><iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/9mPen1TxewE" frameborder="0" allowfullscreen></iframe></html>

{{BROWN{Brandweerkazerne}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Brandweerkazerne0"
"1910 " "1910" "J.L. Scherpenisse02"
"Ca. 1929 " "Ca. 1929" "Buurt170"
"1981 " "1981" "Brandweerkazerne2"
"1986 " "1986" "Brandweerkazerne4"
"1986 detail " "1986" "Brandweerkazerne5"
"2000 " "2000" "Brandweerkazerne3"
"Situatie 2007 " "2007" "Brandweerkazerne6"
"2008 " "2008" "Brandweerkazerne7"
>>}}}

{{BROWN{Brandweerkazerne}}}
Als eerste in Nederland beschikte Amsterdam op 15 augustus 1874 over een brandweerkorps, dat volledig uit beroepsmensen bestond.
In de Rozenstraat stond een gebouwtje, dat als hulpwacht ingericht was.
In 1892 werd dit gebouwtje vervangen door een nieuwe kazerne aan de Rozengracht, nabij de brug over de Singelgracht bij de De Clercqstraat. Dat gebouw aan de Rozengracht staat er nu nog.
In 1983 werd het oude [[NINT-gebouw|NINT]] aan de Rozengracht 224 gesloopt om plaats te maken voor een nieuwe brandweerkazerne die in 1985 betrokken werd.
In 1986 lijkt de oude kazerne een museum te worden, maar ik heb hier verder niets over kunnen vinden.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Brandweerkazerne_Rozengracht_238_400.jpg][Foto/1981_Brandweerkazerne_Rozengracht_238.jpg]]
//Brandweerkazerne aan de Rozengracht, 1981.//

[img[Brandweerkazerne3|Images/2000_ca_Brandweerkazerne_H_Marnixstraat_170_400.jpg]]
//De nieuwe brandweerkazerne aan de Marnixstraat, ca. 2000.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1986_Brandweerkazerne_Rozengracht_238_400.jpg][Foto/1986_Brandweerkazerne_Rozengracht_238.jpg]]
//De oude brandweerkazerne, 1986.//

[img[Brandweerkazerne5|Images/1986_Brandweerkazerne_Rozengracht_238_detail_400.jpg]]
//Wordt de oude brandweerkazerne een museum? 1986.//

[img[Brandweerkazerne|Images/2008_Situatie_brandweerkazernes_400.jpg]]
//De oude (''@@color:#e70ee1;paars@@'') en de nieuwe (''@@color:#e80e0d;rood@@'') brandweerkazerne, 2007.
{{BLUE{Let op: De straat tussen Marnixstraat en Nassaukade wordt hier door Google Maps foutief De Clercqstraat genoemd maar heet toch echt Rozengracht!
In 2010 is Google Maps blijkbaar+++*[tot inkeer gekomen  ».]
<<tiddler [[Brandweerkazerne6A]]>>>
===}}}//

[img[Brandweerkazerne|Images/2010_Brandweerkazerne6A.jpg]]

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Brandweerkazerne_Marnixstraat_400.jpg][Foto/2008_Brandweerkazerne_Marnixstraat.jpg]]
//Google Street View: De brandweerkazerne in 2008.//

[img[Bren op Dam|Images/1945-05-07_Dam_Bren.jpg]]
//Een beeldje uit een van de filmpjes die op 7 mei 1945 op de Dam gemaakt zijn.//

[img[Brengun|Images/Brengun.jpg]]
//De Brengun (of kortweg Bren) was een Britse volautomatische lichte mitrailleur die tijdens de Tweede Wereldoorlog veel werd gebruikt.//

{{BROWN{Brievenbus}}}
//Bron: De geschiedenis van de brievenbus in woord en beeld// http://www.iconenvandepost.nl/

{{BROWN{Brievenbus}}}
<tabs "">
<tab Historie >
{{BROWN{Historie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Post in jaartallen " "" "Geschiedenis van de post"
"1850 " "1850" "Brievenbus1"
"1870 " "1870" "Brievenbus11"
"1906 " "1906" "Brievenbus12"
"1914 " "1914" "Brievenbus2"
"1922 " "1922" "Brievenbus3"
"1929 " "1929" "Brievenbus4"
"1936 " "1936" "Brievenbus5"
"1952 " "1952" "Brievenbus6"
"1960 " "1960" "Brievenbus7"
"1971 " "1971" "Brievenbus10"
"1987 " "1987" "Brievenbus8"
"2002 " "2002" "Brievenbus9"
>>}}}
</tab>

<tab Foto's >
{{BROWN{Foto's brievenbussen}}}
{{vTabs{<<tabs "Foto's_brievenbus"
"1851 " "1851" "Prenten90"
"1906 " "1906" "J.L. Scherpenisse12"
"1909 " "1909" "J.L. Scherpenisse11"
"Ca. 1920 " "Ca. 1920" "Nostalgie59"
"1940 " "1940" "WWII40"
"Ca. 1944 " "Ca. 1944" "WWII39"
"Ca. 1950 " "Ca. 1950" "Nostalgie60"
"1960 " "1960" "Brievenbus04"
"1964 " "1964" "Ben Van Meerendonk29"
"1971 " "1971" "Transport48"
"2005 " "2005" "Brievenbus03"
"2006-A " "2006" "Brievenbus01"
"2006-B " "2006" "Brievenbus02"
"2007 " "2007" "Brievenbus05"
>>}}}
</tab>
</tabs>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_TPG_Post_400.jpg][Foto/2006_TPG_Post.jpg]]
//Brievenbus van TPG Post. Rienk Mebius, 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_TNT_Post_400.jpg][Foto/2006_TNT_Post.jpg]]
//Brievenbus van TNT Post in het oranje, 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2005_TPG_Post_400.jpg][Foto/2005_TPG_Post.jpg]]
//Brievenbus van TPG Post, 2005.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/600_1957_tweelingbrievenbus_400.jpg][Foto/600_1957_tweelingbrievenbus.jpg]]
//Tweelingbrievenbus, 1960.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_TNT_Post_rood_400.jpg][Foto/2007_TNT_Post_rood.jpg]]
//Brievenbus van TNT Post, nog in het rood, 2007.//

{{BROWN{Standaardbrievenbus groen 1850}}}

{{borderless tbody{
|vertical-align:top;[<img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/600_04-muscom_400.jpg][Foto/600_04-muscom.jpg]]|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Brievenbus1-1>>|
}}}

~IJzergieterij L.I. Enthoven te Den Haag krijgt in 1850 de opdracht 70 brievenbussen te maken. Tegelijkertijd vervaardigt de Haagse blikslagerij Candel 140 afsluitbare binnentrommels voor de bussen. De hoge rechthoekige bus staat op een vooruitspringend hardstenen voetstuk met een buslichtingdeurtje aan de zijkant. De gietijzeren standaardbrievenbus zal, met de nodige aanpassingen, ruim 110 jaar in het straatbeeld te zien zijn.
+++!!!*[Eigenschappen »]
Materiaal Gietijzer
Afmeting 90 x 200 x 49 cm
Fabrikant L.J. Enthoven & Co, Den Haag. Candel, Den Haag. Vanaf 1899 ook andere Nederlandse gieterijen.
In gebruik vanaf 1850
===
+++!!!*[Ontwerp »]
Het blijft een raadsel wie de majestueuze standaardbrievenbus van 1850 heeft ontworpen. De eerste aflevering bedraagt 67 stuks voor twintig steden en drie in reserve.
Eind 1850 staan de eerste bronsgroene brievenbussen, met één inwerpgleuf, in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht. In verband met de invoering van postzegels voor drukwerk, wordt in 1869 in de bestaande standaardbrievenbussen een tweede inwerpgleuf voor drukwerk aangebracht.
===
+++!!!*[Details vormgeving »]
De voorkant en de beide smallere zijkanten zijn elk verdeeld in drie panelen, ook wel 'spiegels' genaamd. Midden op elk paneel zit een rozet als versiering, behalve op het bovenste paneel aan de voorkant. Daar is in reliëf het rijkswapen 'Je maintiendrai' aangebracht. De brievengleuf zit vlak onder het prachtige dekstuk met als randversiering een eierlijst met slangentongen en als topornament een Grieks 'acroterion'. Het luik voor de buslichting zit in de rechter zijkant.
===

{{BROWN{Buitenwoningbrievenbus 1971}}}

{{borderless tbody{
|vertical-align:top;[<img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/600_1971_buitenwoning_400.jpg][Foto/600_1971_buitenwoning.jpg]]|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Brievenbus10-1>>|
}}}

Voor woningen die meer dan tien meter van de openbare weg zijn verwijderd, schrijft TNT Post een buitenwoningbrievenbus voor.
In 1971 ontwerpt Friso Kramer een buitenbus van groene kunststof in enigszins ellipsachtige vorm. De bovenzijde van de bus heeft twee scharnierende kleppen: een binnenklep met daarin de inwerpgleuf en een buitenklep met een om de bus passende rand. 
Aan de achterzijde is de bus voorzien van een zogeheten schuifzwaluwstaart met groef voor bevestiging aan een paal. De bus heeft aan de voorzijde enkele uitsparingen voor het aanbrengen van een naamplaatje en huisnummers.
+++!!!*[Eigenschappen »]
Materiaal kunststof
Techniek giettechniek
Afmeting 32 x 45,5 x 17 cm
Fabrikant Schoeller Arca Systems, Hardenberg
In gebruik vanaf 1971
===
+++!!!*[Friso Kramer »]
<<tiddler [[Friso Kramer]]>>
===

{{BROWN{Hangbrievenbus platteland 1870}}}

{{borderless tbody{
|vertical-align:top;[<img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/600_1870_hangbrievenbus_400.jpg][Foto/600_1870_hangbrievenbus.jpg]]|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Brievenbus11-1>>|
}}}

In de in 1850 ingevoerde Postwet staat dat alle brievenbussen in een standaardmodel moeten worden uitgevoerd. Zo ook de in 1870 nieuw geïntroduceerde hangbrievenbus. Deze rechthoekige bus ziet men voornamelijk op spoorwegstations en op het platteland.
Aan de voorzijde springt de bus uit. Hier bevindt zich de gleuf (15 x 170 mm) met daarboven een gootvormig kapje. Onder de inwerpopening staat in reliëf het rijkswapen weergegeven volgens besluit van 1815 met schildhouders en lint, met daaronder  in een boog weergegeven 'brievenbus' en nog lager (geschilderd) de tijden van de buslichting.
+++!!!*[Eigenschappen »]
Materiaal gietijzer
Techniek gegoten ijzer
Afmeting 34.5 x 63 x 25.5 cm
Fabrikant ~IJzergeterij De Prins van Oranje. Later ook door de Pletterij, Den Haag en Diepenbrock & Reigers, Ulft
In gebruik vanaf 1870
===

{{BROWN{Hangbrievenbus platteland 1906}}}

{{borderless tbody{
|vertical-align:top;[<img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/600_1906_hangbrievenbus_400.jpg][Foto/600_1906_hangbrievenbus.jpg]]|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Brievenbus12-1>>|
}}}

n 1906 brengt de PTT een groter type hangbrievenbus uit met de inwerpopening niet aan de voorkant maar aan de rechterzijkant. Bij een gleuf aan de voorkant willen poststukken nog wel eens tegen de achterkant stoten. Met een gleuf aan de zijkant kunnen de stukken beter in de bus vallen. Boven de gleuf bevindt zich een kapje ter bescherming tegen de regen.
De voorzijde heeft een vooruitspringend middenstuk waarop in reliëf onder elkaar 'brievenbus', het rijkswapen en "buslichting" staan weergegeven. Op de bovenzijde van de bus staat in reliëf 'administratie der posterijen'.
+++!!!*[Eigenschappen »]
Materiaal gietijzer
Techniek gegoten ijzer
Afmeting 39,5 x 60,5 x 24,5 cm
Fabrikant Diverse ijzergieterijen: Diepenbrock & Reigers, Ulft, Benking & Brongers, Terborg en Nering & Bogel, Deventer
In gebruik vanaf 1906
===

{{BROWN{Standaardbrievenbus rood 1914}}}

{{borderless tbody{
|vertical-align:top;[<img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/600_1914_standaardbrievenbus_400.jpg][Foto/600_1914_standaardbrievenbus.jpg]]|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Brievenbus2-1>>|
}}}

Naar Brits voorbeeld krijgen in 1905 een aantal van de bronsgroene standaardbrievenbussen de kleur rood. In 1914 worden alle standaardbrievenbussen in het rood uitgevoerd en wordt het zelfs de nieuwe officiële kleur. Het uiterlijk van de brievenbus blijft nagenoeg hetzelfde, alleen verdwijnen langzamerhand de decoratieve elementen op de bus. Zo komen op de plaats van het rijkswapen de lichtingstijden te staan.
+++!!!*[Eigenschappen »]
Materiaal gietijzer
Techniek gegoten ijzer
Afmeting 90 x 200 x 49 cm
Fabrikant ~IJzergieterij L.J. Enthoven, Den Haag, Diepenbrock & Reigers, Ulft en Nering Bögel, Deventer
In gebruik vanaf 1914
===
+++!!!*[Officiële kleur »]
Na een aantal proeven werd in 1914 besloten dat rood de officiële kleur voor de brievenbussen werd. Vanaf dit jaar is de standaardbrievenbus, die uiterlijk bijna gelijk is aan de groene standaadbrievenbus, rood met witte letters en het rijkswapen in geel.
===
+++!!!*[Van decoratie naar functionaliteit »]
Langzaamaan maakt decoratie plaats voor functionaliteit. Zo verdwenen de rozetten op de zijpanelen en rond 1930 zag je het rijkswapen minder en minder. Op de plaats van het rijkswapen werden nu de lichtingstijden geschilderd of werden affiches geplakt voor kinderpostzegels en dergelijke. De lichting van de bus werd gedaan door de blikken binnentrommels eruit te halen en naar het postkantoor te brengen. In 1908 werd geëxperimenteerd met 'automatische lichting' met lichtingszakken, net als tegenwoordig.
===

{{BROWN{Trambrievenbus 1922}}}

{{borderless tbody{
|vertical-align:top;[<img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/600_1922_trambrievenbus_400.jpg][Foto/600_1922_trambrievenbus.jpg]]|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Brievenbus3-1>>|
}}}

In de twintigste eeuw is het naast het brieven posten in de trein ook mogelijk om een brief in een tram- of busbrievenbus achter te laten. De rode, rechthoekige brievenbus met uitstekend afdakje is aan de achterzijde van de tram of bus bevestigd. Onder de inwerpopening staat in wit het opschrift 'Posterijen'.
De trambrievenbus is in Amsterdam in gebruik van 1922 tot 1971 bij de trams die tijdens hun route langs het centraal station rijden. Na hun ronde worden de brievenbussen bij het station door een postbeambte geleegd.
+++!!!*[Eigenschappen]
Materiaal blik
Afmeting 26,5 x 66 x 21 cm
In gebruik vanaf 1922
===

{{BROWN{Hangbrievenbus Holland 1929}}}

{{borderless tbody{
|vertical-align:top;[<img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/600_1929_hangbrievenbusholland_400.jpg][Foto/600_1929_hangbrievenbusholland.jpg]]|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Brievenbus4-1>>|
}}}

De hangbrievenbus Holland van ontwerper Anton Kurvers is een voorbeeld van de stijlopvattingen van de jaren dertig van de twintigste eeuw waarin veel ontwerpers en architecten bouwen volgens de Amsterdamse School.
De hangbrievenbus Holland heeft de vorm van twee ineengestoken rechthoekige blokken. In de rechterzijde zit een horizontale brievengleuf, van binnen beschermd door beweegbare tanden en gedekt door een platte kap, die als rand langs de voorzijde doorloopt.
+++!!!*[Eigenschappen »]
Materiaal gietijzer
Techniek gegoten ijzer
Afmeting 46,5 x 70,5 x 30 cm
Fabrikant Machinefabriek en ijzergieterij Holland, Bergen op Zoom
In gebruik vanaf 1929
===
+++!!!*[Weergave melding buslichting »]
Onder de gleuf is een deurtje met afneembaar plaatje voor de buslichtingstijden. Aan de voorzijde is in reliëf 'Posterijen' aangebracht met eronder een opening waarachter het buslichtingsnummer en met rondschrift 'lichting is geschied'.
===
+++!!!*[Anton Kurvers »]
<<tiddler [[Anton Kurvers]]>>
===

{{BROWN{Hangbrievenbus Verblifa 1936}}}

{{borderless tbody{
|vertical-align:top;[<img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/600_1936_hangbrievenbusverblifa_400.jpg][Foto/600_1936_hangbrievenbusverblifa.jpg]]|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Brievenbus5-1>>|
}}}

Anton Kurvers ontwerpt in 1936 een hoge, rechthoekige hangbrievenbus van plaatijzer. Zowel dit goedkopere materiaal als het volstrekt ontbreken van enige ornamentiek duidt erop dat de jaren van de grote crises zijn aangebroken.
Op de voorzijde van de bus bevindt zich de brievengleuf met beschermende kap.
Middenop is een opening met daarachter een schijf met buslichtingnummers en de tekst 'lichting is geschied'.
>Standaard is de bus rood van kleur; deze is in 'oorlogskleuren'. Toen alles verduisterd moest worden tegen eventuele luchtaanvallen van de geallieerden maakten de witte randen de bus beter zichtbaar.
+++!!!*[Eigenschappen »]
Materiaal plaatijzer
Afmeting 40 x 72 x 33 cm
Fabrikant Vereenigde Blikfabrieken, Amsterdam
In gebruik vanaf 1936
===
+++!!!*[Roepnaam Verblifa  »]
De roepnaam 'Verblifa-bus' heeft alles te maken met de producent: de ~VEReenigde ~BLIkFabrieken in Amsterdam.
De brievenbussen worden in twee grootten uitgebracht. Er was een grote Verblifa van 45 kubieke decimeter en een kleine Verblifa voor het platteland van 19 kubieke decimeter.
===
+++!!!*[Meer details van de brievenbus  »]
* Met de plaats voor de inwerpopening aan de voorkant krijgt Anton Kurvers zijn revanche na de nederlaag die hij op dit punt bij de Hollandbus had moeten incasseren. De Verblifa's ontvangen de brieven namelijk aan de frontzijde.
* In de rechterzijkant bevindt een deurtje met afneembaar plaatje voor de buslichtingtijden waarop de tekst 'buslichting' is geschilderd. De bodem is uittrekbaar bij geopende zijdeur, aan de onderzijde zitten twee geleiders voor de postzak.
===
+++!!!*[Anton Kurvers »]
<<tiddler [[Anton Kurvers]]>>
===

{{BROWN{Hangbrievenbus De Koo 1952}}}

{{borderless tbody{
|vertical-align:top;[<img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/600_1952_hangbrievenbusdekoo_290d6_400.jpg][Foto/600_1952_hangbrievenbusdekoo_290d6.jpg]]|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Brievenbus6-1>>|
}}}

Ontwerper Nicolaas de Koo maakt in 1949 het ontwerp voor een kleine, vierhoekige hangbrievenbus die vanaf 1952 op het platteland in gebruik wordt genomen. PTT kiest er voor het eerst voor om de brievenbus niet in staal maar in aluminium uit te voeren. De stalen hangbrievenbussen zijn namelijk erg ingewikkeld en duur om te onderhouden.
De inwerpopening (met 14 draaibare klepjes) bevindt zich aan de voorzijde onder het deksel. Daaronder staat het ~PTT-embleem in reliëf weergegeven.
+++!!!*[Eigenschappen »]
Materiaal aluminium en glas
Afmeting 45 x 59 x 36 cm
Fabrikant Vulcaansoord, Terborg
In gebruik vanaf 1952
Oplage 1.648
===
+++!!!*[Plaatijzer, gietijzer of aluminium »]
Lang werd geaarzeld over het materiaal voor de hangbrievenbus van De Koo: plaatijzer, gietijzer of aluminium. Nadat het besluit was genomen om voor het moderne aluminium te kiezen, bleek er mondiaal een tekort aan dit metaal te zijn en beslist de regering dat het metaal enkel mag worden gebruikt voor militaire doeleinden. Het tekort was ontstaan vanwege de oorlog in Korea.
===
+++!!!*[Toch aluminium »]
Zodra de oorlog in Korea voorbij was, wordt De Koo's ontwerp alsnog in aluminium geproduceerd. Dat geldt alleen voor de kleine plattelandsbus (16 kubieke decimeter) die vanaf 1952 wordt geplaatst. De grotere brievenbussen met een inhoud van 44 kubieke decimeter volgt een jaar later en wordt in gietijzer uitgevoerd. In 1967 hangen er 1648 kleine De Koo's in het land.
===
+++!!!*[Nicolaas De Koo]
<<tiddler [[Nicolaas De Koo]]>>
===

{{BROWN{Tweelingbrievenbus 1960}}}

{{borderless tbody{
|vertical-align:top;<<tiddler Brievenbus04>>|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Brievenbus7-1>>|
}}}

Eind 1956 krijgen de industrieel ontwerpers Rob Parry en Emile Truijen de opdracht een dubbele brievenbus te ontwerpen. De tweelingbrievenbus scheidt de stadspost van de post voor binnen- en buitenland. In 1957 wordt het ontwerp gepresenteerd. In 1960 plaatst PTT twaalf bussen op proef in Den Haag en in 1962 wordt de tweelingbrievenbus definitief ingevoerd.
De tweelingbrievenbus is vele wijzigingen ondergaan, onder andere om hem vandalismebestendig te maken. De tweelingbrievenbus is 45 jaar lang in het straatbeeld te zien.
+++!!!*[Eigenschappen »]
Materiaal polyester
Afmeting 87 x 54 x 36 cm
Fabrikant Philips, Eindhoven
In gebruik vanaf 1959
===
+++!!!*[Rood met grijs »]
De tweelingbrievenbus is in de kleur rood ontworpen met een grijs frontstuk op een stevig onderstel. Middenvoor is het ~PTT-logo geplaatst, ontworpen door Harry Disberg, met linksboven de tekst "posterijen".
===
+++!!!*[Eenvoudig gelicht »]
De brievenbus heeft een automatische buslichting. Met een buslichtingsrek, bestaande uit twee zakken in een ijzeren frame, wordt de brievenbus eenvoudig gelicht. De buslichter steekt met één hand het buslichtingsrek tussen de geleider onder de bus, waardoor de twee zakken vrij kunnen hangen. Vervolgens steekt hij met de andere hand de sleutel in het slot en trekt de klep open. Hierna schuiven de poststukken, door de aflopende vorm van de bodem van de bus, in een vloeiende beweging in de zakken.
===
+++!!!*[Wijzigingen in ontwerp »]
In de loop van zijn lange bestaan heeft de tweelingbrievenbus vele wijzigingen ondergaan om de levensduur van de bus te verlengen. Zo is de bus vandalismebestendig gemaakt, is het gemak voor de buslichter vergroot, zijn er aanpassingen gemaakt waardoor het onderhoud van de bus kon worden beperkt en zijn er aanpassingen gemaakt om het uiterlijk eigentijds te houden.
===
+++!!!*[Rob Parry »]
<<tiddler [[Rob Parry]]>>
===
+++!!!*[Emile Truijen &raquo;]
<<tiddler [[Emile Truijen]]>>
===

{{BROWN{Enkelvoudige brievenbus 1987}}}

{{borderless tbody{
|vertical-align:top;[<img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/600_1987_enkelvoudigebrievenbus_400.jpg][Foto/600_1987_enkelvoudigebrievenbus.jpg]]|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Brievenbus8-1>>|
}}}

In 1986 krijgt het bureau voor industriële ontwerpers NPK industrial design de opdracht een enkelvoudige brievenbus te ontwerpen. Het wordt een functionele brievenbus gemaakt van glad afgewerkt polyester met een bijna vlakke voorzijde. De bus kan zowel aan een standaard als aan een muurbeugel worden bevestigd.
In 1990 valt het ontwerp in de prijzen en wint NPK er de iF, best of category-prijs voor.
+++!!!*[Eigenschappen »]
Materiaal polyester en zink
Afmeting 38 x 55 x 35 cm
Fabrikant Vicon, Emmen
In gebruik vanaf 1987
Oplage 2.200
===
+++!!!*[NPK industrial design »]
<<tiddler [[NPK industrial design]]>>
===

{{BROWN{Tweelingbrievenbus 2002}}}

{{borderless tbody{
|vertical-align:top;[<img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/600_brievenbus2000_400.jpg][Foto/600_brievenbus2000.jpg]]|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Brievenbus9-1>>|
}}}

Ontwerpbureau npk industrial design ontwikkelt in 2002 het prototype voor een nieuwe tweelingbrievenbus. In 2007 worden alle oude tweelingbrievenbussen vervangen door deze nieuwe brievenbussen. De nieuwe versie heeft 50 procent meer capaciteit en is inbraakbestendiger dan zijn voorganger.
De voorzijde van de bus is in tweeën verdeeld. Het bovenste deel is voorzien van twee inwerpopeningen met daaronder smalle stroken voor reclame.
De kleur rood van de voorgaande brievenbus verandert in oranje, de kleur van TNT Post.
+++!!!*[Eigenschappen »]
Materiaal Polyester, metaal
Techniek De tweelingbrievenbus is met een matrijs vervaardigd.
Afmeting 91 x 170 x 48 cm
Fabrikant VDL Groep, Eindhoven
In gebruik vanaf 2002
===
+++!!!*[NPK industrial design »]
<<tiddler [[NPK industrial design]]>>
===

{{sliderBG{
''De Waterlandse tram'', Geert Titsing
* blz. 18: "Dankzij de openning van het Centraalstation in 1889 kon datzelfde jaar nog het houten wachtgebouwtje aan het Damrak naar het Stationsplein verplaatst worden".
* blz. 118, over het '~NZH-koffiehuis': "... in 1892 wordt vermeld dat de NHT voor het buffet in haar wachtlokaal aldaar een solide pachter heeft gevonden".
* blz. 176, bijschrift bij illustratie van wachthuis Damrak: "... Het heeft er maar één jaar gestaan, want in 1889 verplaatste men het naar de nieuwe ~TNHT-steiger voor het Centraal Station".

''Beeldbank Stadsarchief Amsterdam''
Afbeeldingsbestand: 010054000621: Panorama van het Centraal Station, ca. 1894
"... Vooraan staat het houten wachthuisje van de in 1888 opgerichte ~Noord-Hollandsche Tramweg Maatschappij (NHTM), die diensten onderhield op Edam. Dit gebouwtje, naar ontwerp van H.P. Berlage en Th. Sanders, was in 1889 vanaf het Damrak hierheen verplaatst".
}}}

{{BROWN{Brug #108}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Brug #108-0"
"Situatie " "" "Brug #108-1"
"1936 " "1936" "Haarlemse trams05"
"1940 " "1940" "Buurt019"
"1959 " "1959" "Buurt030"
"Ca. 2004 " "Ca. 2004" "Trams48"
"2007 " "" "Brug #108-2"
>>}}}

{{BROWN{Brug #108}}}
Brug #108 in de De Clercqstraat over de Da Costagracht is naamloos.
Na de demping van de Rozengracht in 1889 werd in 1892 de Lange Bleekerssloot tussen Singelgracht en Bilderdijkstraat gedempt; dit werd de De Clercqstraat.
De brug werd in 1892 gebouwd.

[img[Brug #108|Images/2010_Situatie_brug_108.jpg]]
//Google Maps: Situatie, 2010.//

[img[Brug #108|Images/brug_108.jpg]]
//Brug #108 in de De Clercqstraat over de Da Costagracht, 2007.//

{{BROWN{Brug #132}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Brug #132-0"
"Situatie 2008 " "2008" "Brug #132-1"
"1917 " "1917" "van Eck23"
"1948 " "1948" "Brug #132-2"
"2008-A " "2008" "Brug #132-3"
"2008-B " "2008" "Brug #132-4"
"1983 " "1983" "Brug #132-5"
"1990-A " "1990" "Brug #132-6"
"1990-B " "1990" "Kostverlorenvaart113"
"1990-C " "1990" "Kostverlorenvaart116"
"1995 " "1995" "Kostverlorenvaart106"
"2007-A " "2007" "Kostverlorenvaart106A"
"2007-B " "2007" "Kostverlorenvaart106B"
"2008 " "2008" "Brug #132-3"
"2009 " "2009" "Brug #132-7"
"2010 " "2010" "Brug #132-8"
>>}}}

{{BROWN{Brug #132}}}
Een houten voetgangersbrug over de Kostverlorenvaart die de De Wittenkade/1e Keucheniusstraat verbindt met de Jacob Catskade.
Door de omwonenden het 'Kippenbruggetje' genoemd, maar dit is geen officiële benaming.
De eerste brug stamt uit 1911 (gegevens Dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer van Amsterdam), hoewel ook het jaar 1860 wordt genoemd. De waarheid zal wel in het midden liggen.
Zeker is dat de brug voorkomt op plattegronden van Amsterdam uit 1896, 1900 en 1901, maar niet op plattegronden uit 1889 en daarvoor.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Situatie_Kippenbrug_400.jpg][Foto/2008_Situatie_Kippenbrug.jpg]]
//Google Maps: Situatie 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1948_ca_Hennie_Ina_Kippebrug_400.jpg][Foto/1948_ca_Hennie_Ina_Kippebrug.jpg]]
//Hennie en Ina Brons op het 'Kippenbruggetje', ca. 1948.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Kippenbruggetje_Hennie_Ina_400.jpg][Foto/2008_Kippenbruggetje_Hennie_Ina.jpg]]
//Hennie en Ina 'Brons' op het 'Kippenbruggetje', zo'n 60 jaar later, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Hennie_Nellie_400.jpg][Foto/2008_Hennie_Nellie.jpg]]
//Hennie en Nellie 'Brons' op het 'Kippenbruggetje', 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Hoek_1e_Keucheniusstraat_De_Wittenkade_met_zicht_op_kippenbruggetje_400.jpg][Foto/1983_Hoek_1e_Keucheniusstraat_De_Wittenkade_met_zicht_op_kippenbruggetje.jpg]]
//Hoek 1e Keucheniusstraat en De Wittenkade met zicht op het 'Kippenbruggetje', 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_De_Wittenkade_192-190-188_etc_vanaf_kippenbrug_400.jpg][Foto/1990_De_Wittenkade_192-190-188_etc_vanaf_kippenbrug.jpg]]
//De Wittenkade en 1e Keucheniusstraat gezien vanaf het 'Kippenbruggetje', 1990.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Kippenbruggetje_over_Kostverlorenvaart_400.jpg][Foto/2009_Kippenbruggetje_over_Kostverlorenvaart.jpg]]
//'Kippenbruggetje' over de Kostverlorenvaart gezien naar 1e Keucheniusstraat en Van der Palmkade (links, het vroegere 'dok'), 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_Kippenbruggetje_400.jpg][Foto/2010_Kippenbruggetje.jpg]]
//'Kippenbruggetje', 2010.//

{{BROWN{Brug #150}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Brug #150-0"
"Situatie 2007 " "2007" "Brug #150-01"
"1949-A " "1949" "Brug #150-1"
"1949-B " "1949" "Brug #150-2"
"1949-C " "1949" "Brug #150-3"
"Ca. 1949-D " "Ca. 1949" "Brug #150-4"
"1973 " "1973" "Brug #150-5"
"1974 " "1974" "Brug #150-6"
"1983 " "1983" "Brug #150-7"
"2007-A " "2007" "Brug #150-8"
"2007-B " "2007" "Brug #150-9"
"2008 " "2008" "Brug #150-11"
"Naam " "2008" "Brug #150-10"
>>}}}

{{BROWN{Brug #150}}}
De Rotterdammerbrug (brug #150) over de Singelgracht verbindt het 1e Marnixplantsoen met de Nassaukade, de vroegere Buitensingel.
Het 1e Marnixplantsoen is het voormalige bolwerk Haarlem, het enige bolwerk waarvan de vorm nog origineel is daar de schuine kanten niet weggegraven zijn.
In 1880 besloot de gemeenteraad tot het bouwen van een brug tussen het Palmplantsoen en de Nassaukade om een betere verbinding  te maken tussen de in aanbouw zijnde stadsuitbruiding aan de singelgracht en de oude stad. 
Voor die brug werd gebruik gemaakt van de boogbrug, die enige jaren te voren was aangekocht van de gemeente Rotterdam voor fl.1500,- (het was een afdankertje van de Koningshaven aldaar). In 1881 werd die brug voor het verkeer opengesteld en werd het pontveer opgeheven. Men noemde de brug de Rotterdammerbrug en zo heet hij nog steeds.
In 1949/1950 werd deze boogbrug vervangen door een vakwerkbrug, ook een tweedehandsje afkomstig van de Hemweg  (de Rotterdammerbrug zoals ik hem ken).
In 1975 werd deze vakwerkbrug vervangen door een vaste brug.

[img[Brug #150|Images/2007_Situatie_Rotterdammerbrug.jpg]]
//Google Maps: Situatie Rotterdammerbrug, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1949_Oude_Rotterdammerbrug_gezien_naar_Nassaukade_400.jpg][Foto/1949_Oude_Rotterdammerbrug_gezien_naar_Nassaukade.jpg]]
//De 1e Rotterdammerbrug in 1949.//

[img[Nieuwste Rotterdammerbrug|Images/2007_Rotterdammerbrug_naamplaat.jpg]]
//Naambord nieuwste Rotterdammerbrug, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Rotterdammerbrug_400.jpg][Foto/2008_Rotterdammerbrug.jpg]]
//Google Street View: Rotterdammerbrug, gezien vanaf de Nassaukade naar het 1e Marnixplantsoen, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1949_Weghalen_oude_Rotterdammerbrug_2_400.jpg][Foto/1949_Weghalen_oude_Rotterdammerbrug_2.jpg]]
//Weghalen van de oude Rotterdammerbrug, 1949.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1949_Weghalen_oude_Rotterdammerbrug_1_400.jpg][Foto/1949_Weghalen_oude_Rotterdammerbrug_1.jpg]]
//Weghalen van de oude Rotterdammerbrug, 1949.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1949_ca_1e_Marnixplantsoen_met_Rotterdammerbrug_400.jpg][Foto/1949_ca_1e_Marnixplantsoen_met_Rotterdammerbrug.jpg]]
//1e Marnixplantsoen met 2e Rotterdammerbrug, ca. 1949.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1973_Rotterdammerbrug_400.jpg][Foto/1973_Rotterdammerbrug.jpg]]
//Rotterdammerbrug, 1973.//

[img[Nieuwe Rotterdammerbrug|Images/1974_Nieuwe_Rotterdammerbrug_400.jpg]]
//De 2e Rotterdammerbrug, 1974.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Nieuwste_Rotterdammerbrug_gezien_naar_Marnixstraat_400.jpg][Foto/1983_Nieuwste_Rotterdammerbrug_gezien_naar_Marnixstraat.jpg]]
//De nieuwste (3e) Rotterdammerbrug gezien naar de Marnixstraat, 1983.//

[img[Nieuwste Rotterdammerbrug|Images/2007_Rotterdammerbrug.jpg]]
//De 3e Rotterdammerbrug, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Rotterdammerbrug_400.jpg][Foto/2007_Rotterdammerbrug.jpg]]
//Rotterdammerbrug, 2007.//

{{BROWN{Brug #155}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Brug #155-0"
"Situatie 2007  " "2007" "Brug #155-01"
"1890-A " "1890" "Jacob Olie08"
"1890-B " "1890" "Jacob Olie07"
"1952-A " "1952" "Brug #155-30"
"1952-B " "1952" "Trams03"
"1952-C " "1952" "Ben Van Meerendonk17"
"1954-A " "1954" "Brug #155-50"
"1954-B " "1954" "Brug #155-60"
"1954-C " "1954" "Trams31"
"1990 " "1990" "Trams09"
"1993 " "1993" "Brug #155-70"
"2006 " "2006" "Trams10"
"2007 " "2007" "Brug #155-80"
"2009 " "2009" "Brug #155-99"
>>}}}

{{BROWN{Brug #155}}}
De Kattenslootbrug (brug #155) over de Kattensloot ligt bij de Jacob Catskade.
In de tijd van Jacob Olie was dit een dubbele ophaalbrug, die in 1891 vervangen werd door een dubbele basculebrug.
In 1952 is de brug over de Kattensloot nog de enige brug zonder bovenleiding (zie foto 1952-B).
In 1954 werd deze brug vervangen door een brede basculebrug. Toentertijd werd verteld dat het de breedste basculebrug van Europa was; ik kan mij nog herinneren dat deze nieuwe brug - die scheef in de Nassaukade ligt - een geweldige indruk op mj maakte.
|''Maten van de brug''|>|h
|Doorvaarten en/of overspanningen | 1 |
|Hoofddoorvaart breedte | 11.88 m |
|Hoofddoorvaart hoogte | 2.17 m + N.A.P. |
|Waterstand ter plaatse | 0.40 m - N.A.P. |

[img[Brug #155|Images/2008_Situatie_Kattenslootbrug.jpg]]
//Google Maps: Situatie Kattenslootbrug, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1952_Kattenslootbrug_400.jpg][Foto/1952_Kattenslootbrug.jpg]]
//Kattenslootbrug over Kattensloot, 1952.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1954_Noodbrug_Jacob_Catskade_beschadigd_door_aanvaring_kraanlichter_400.jpg][Foto/1954_Noodbrug_Jacob_Catskade_beschadigd_door_aanvaring_kraanlichter.jpg]]
//Noodbrug over de Kattensloot - tijdens bouw van de nieuwe brug - beschadigd door aanvaring van een kraanlichter, 1954.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1954_Bouw_brug_over_de_Kattensloot_bij_Jacob_Catskade_400.jpg][Foto/1954_Bouw_brug_over_de_Kattensloot_bij_Jacob_Catskade.jpg]]
//Bouw brug over de Kattensloot, 1954.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1993_Brug_over_de_Kattensloot_bij_Jacob_Catskade_400.jpg][Foto/1993_Brug_over_de_Kattensloot_bij_Jacob_Catskade.jpg]]
//Brug over de Kattensloot, 1993.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Brug_over_Kattensloot_400.jpg][Foto/2007_Brug_over_Kattensloot.jpg]]
//Brug over de Kattensloot, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Kattenslootbrug_400.jpg][Foto/2009_Kattenslootbrug.jpg]]
//Kattenslootbrug gezien vanaf 1e Marnixplantsoen, 2009.//

{{BROWN{Brug #160}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Brug #160-0"
"Situatie 1822 " "1822" "Bolwerk Rijckeroort2"
"Situatie 2007 " "2007" "Brug #160-1"
"1769 " "1769" "Prenten04"
"1844 " "1844" "Raampoort3"
"1895 " "1895" "Raampoort10"
"1933 " "1933" "Bank van lening1"
"1979 " "1979" "Raampoort21"
"Naam " "2007" "Brug #160-2"
>>

{{BROWN{Brug #160}}}
Brug #160, Bullebakssluis (bij de Raampoort) over het water dat Singelgracht met Lijnbaansgracht en Bloemgracht verbindt.

//Net ten zuiden van bolwerk Rijckeroort was in het+++^*[gordijn »]
<<tiddler Bolwerken1>>
===een verwulft gemaakt waardoor de Bloemgracht op de stadsvest uitliep. Het sluisje - de Bullebakssluis - stamt uit 1613.
Bron: De Amsterdamsche Schans & de Buitensingel, J. van Eck.//

Volgens de middeleeuwse mythe woonde hier, in een gewelf naast een sluisje het waterspook de Bullebak, dat kinderen die te dicht bij de waterkant kwamen het water in sleurde.
>Niet te verwarren met brug #149, [[Bullebak|http://www.bruggenvanamsterdam.nl/marnixstraat_hoek_brouwersgracht.htm]], Marnixstraat hoek Brouwersgracht.
|''Maten van deze brug'' |>|h
|Doorvaarten en/of overspanningen | 1 |
|Hoofddoorvaart breedte | 4.60 m |
|Hoofddoorvaart hoogte | 1.80 m + N.A.P. |
|Waterstand ter plaatse | 0.40 m - N.A.P. |

[img[Brug #160|Images/2007_Situatie_Bullebakssluis.jpg]]
//Google Maps: Bullebakssluis bij Raampoort, 2007.//

[img[Brug #160|Images/2007_Bullebakssluis.jpg]]
//Naambord Bullebakssluis, 2007.//

{{BROWN{Brug #161}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Brug #161-0"
"Situatie 2006 " "2006" "Brug #161-1"
"Ca. 1770 " "Ca. 1770" "Prenten06"
"1928 " "1928" "Trams13"
"2007 " "2007" "Brug #161-4"
"Naam " "2007" "Brug #161-5"
>>}}}

{{BROWN{Brug #161}}}
De Zaagpoort (brug #161) over de Singelgracht verbindt de Nassaukade bij het Frederik Hendrikplantsoen met het Marnixplein. De brug ligt iets zuidelijker dan de oorspronkelijke brug bij de Zaagmolenpoort ten zuiden van het Cathuisers bolwerk. De Zaagmolenpoort werd gesloopt in 1856.
Rond 1854 werd de brug achter de Zaagmolenpoort vervangen door een nieuwe - vaste - houten brug over de Singelgracht (brug #161, Zaagpoort), iets zuidelijker dan de oude brug.
In 1928 werd de brug verbreed en in 2005/2006 werd hij geheel gerestaureerd, waarbij de lantaarns een historich uiterlijk hebben gekregen.
|''Maten van deze brug'' |>|h
|Doorvaarten en/of overspanningen | 4 |
|Hoofddoorvaart breedte	 | 6.40 m |
|Hoofddoorvaart hoogte | 1.66 m + N.A.P. |
|Waterstand ter plaatse | 0.40 m - N.A.P. |

[img[Zaagpoort|Images/2010_Situatie_Zaagpoort.jpg]]
//Google Maps: Situatie brug #161, Zaagpoort, 2010.//

[img[Zaagpoort 2007|Images/2007_Zaagpoort.jpg]]
//Brug #161, Zaagpoort in 2007.//

[img[Naam Zaagpoort)|Images/2007_Naam_Zaagpoort.jpg]]
//Naambord Zaagpoort, 2007.//

{{BROWN{Brug #165}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Brug #165-0"
"Situatie 2007 " "2007" "Brug #165-1"
"1795 " "1795" "Bolwerk Rijckeroort1"
"1770 " "1770" "Prenten07"
"1828 " "1828" "Prenten12"
"Ca. 1890 " "Ca. 1890" "Trams00"
"Ca. 1907 " "Ca. 1907" "Buurt169"
"1952 " "1952" "Brug #165-3"
"1967 " "1967" "Brug #165-4"
"1969 " "1969" "Brug #165-5"
"2007 " "2007" "Brug #165-6"
"2008 " "2008" "Stukje Buitensingel9"
"Naam " "2007" "Brug #165-7"
>>}}}

{{BROWN{Brug # 165}}}
Brug # 165, Raampoort over de Singelgracht verbindt de Nassaukade bij de 2e Hugo de Grootstraat met de Marnixstraat bij politiebureau Raampoort.

{{BROWN{Historie van brug #165}}}
Een Vroedschapsbesluit van 1614 bepaalde dat er een brug over de Singelgracht zou worden gebouwd om het toen nieuwe terrein voor de ramen van de lakenbereiders buiten de stad bereikbaar te maken.
Toen de fortificatie in de omgeving van het [[Bolwerk Rijckeroort]] in steen werd opgetrokken, werd in de muur tegenover de brug een opening gemaakt die Raampoort - naar de ramen van de lakenbereiders - werd genoemd . Deze Raampoort werd in 1844 afgebroken.
In 1860 werd de 87 m lange houten (ophaal)brug vervangen door een kortere - vaste - stalen brug met de naam Raampoort.
Het plan Kalff voorzag niet in een straat die aansloot op deze brug. Pas in 1969 werd een nieuwe brug gebouwd (naast de in gebruik zijnde brug) die in het verlengde lag van de 2e Hugo de Grootstraat. Dit ging aan de stadszijde ten koste van een gedeelte van het 2e Marnixplantsoen.

[img[Brug #165|Images/2007_Situatie_Raampoort.jpg]]
//Google Maps: Situatie brug #165, Raampoort, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1952_Nassaukade_2e_Hugo_de_Grootstraat_400.jpg][Foto/1952_Nassaukade_2e_Hugo_de_Grootstraat.jpg]]
//Drukte bij de brug Raampoort, 1952.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1967_Brug_over_de_Singelgracht_bij_de_Raampoort_400.jpg][Foto/1967_Brug_over_de_Singelgracht_bij_de_Raampoort.jpg]]
//Brug Raampoort, 1967.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1969_Nassaukade_bij_2e_Hugo_de_Grootstraat_400.jpg][Foto/1969_Nassaukade_bij_2e_Hugo_de_Grootstraat.jpg]]
//De nieuwe brug Raampoort; ernaast ligt nog de oude brug, 1969.//

[img[Raampoort (2007)|Images/2007_brug_nr165_400.jpg]]
//Huidige brug Raampoort, 2007.//

[img[Raampoort|Images/2007_Naam_brug 165_400.jpg]]
//Naambord Raampoort, 2007.//

{{BROWN{Brug #166}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Brug #166-0"
"Ca. 1905 " "Ca. 1905" "Buurt381"
"Situatie 2007 " "2007" "Brug #166-1"
"2007  " "2007" "Brug #166-2"
>>}}}

{{BROWN{Brug #166}}}
De Nassaubrug (brug #166) overbrugt de Hugo de Grootgracht bij de Nassaukade.
Wat opvalt is het laat 19e eeuwse karakter, in het bijzonder de vakwerkliggers aan de dagzijden.
|''Maten van deze brug'' |>|h
|Doorvaarten en/of overspanningen | 1 |
|Hoofddoorvaart breedte | 10.97 m |
|Hoofddoorvaart hoogte | 1.76 m + N.A.P. |
|Waterstand ter plaatse | 0.40 m - N.A.P. |

[img[Situatie Nassaubrug|Images/2007_Situatie_Nassaubrug_400.jpg]]
//Google Maps: Nassaubrug over de Hugo de Grootgracht, 2007.//

[img[Situatie Nassaubrug|Images/2007_Nassaubrug_400.jpg]]
//Nassaubrug over de Hugo de Grootgracht, 2007.//

{{BROWN{Brug #167}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Brug #167-0"
"Situatie " "" "Brug #167-1"
"Pontje 1875 " "1875" "Bolwerk Rijck1"
"1910 " "1910" "J.L. Scherpenisse02"
"Ca. 1929 " "Ca. 1929" "Buurt170"
"1985 " "1985" "Transport203"
"2008 " "2008" "Trams49"
>>}}}

{{BROWN{Brug #167}}}
Brug #167, de Ryckerbrug, over de Singelgracht verbindt de Rozengracht met de De Clercqstraat. De brug is genoemd naar het voormalige bolwerk Rijck.
Na de demping van de Rozengracht in 1889 werd in 1892 de Lange Bleekerssloot tussen Singelgracht en Bilderdijkstraat gedempt; dit werd de De Clercqstraat.
In 1893 werd de Rijckerbrug geopend, noodzakelijk voor het verkeersplan.
Hiervoor was de enige verbinding tussen bolwerk Rijck en de Buitensingel - ter plekke Raampad geheten - een pontje waar zeer druk gebruik van werd gemaakt.
<<<
//J. van Eck, De Amsterdamsche Schans & de Buitensingel://
Hoewel de overtocht per pontje slechts 1 cent per persoon bedroeg, leverde de pacht een niet gering bedrag voor de stad op. Dit bleek uit een verzoekschrift van de pachter Harff, waarbij hij op 11 april 1888 verzocht, omdat hij een tweede knecht had moeten nemen, de pacht tot fl. 2700 per jaar te verminderen; op het verzoek werd echter afwijzend beslist.
<<<

[img[Brug #167|Images/2010_Situatie_Rijckerbrug.jpg]]
//Google Maps: Situatie, 2010.//

[img[Brug #167|Images/Rijckerbrug_167.jpg]]
//Brug #167, de Ryckerbrug, over de Singelgracht verbindt de Rozengracht met de De Clercqstraat, 2007.//

{{BROWN{Brug #169}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Brug #169-0"
"Situatie 2007 " "2007" "Brug #169-1"
"Situatie 1941 " "1941" "Brug #169-2"
"Ca. 1904 " "Ca. 1904" "Brug #169-3"
"1954 " "1954" "Brug #169-4"
"1956 " "1956" "Brug #169-5"
"2006 " "2006" "Brug #169-9"
"2007 " "2007" "Brug #169-6"
"2008 " "2008" "Brug #169-8"
"Vogels " "2010" "Brug #169-10"
"Naam " "2007" "Brug #169-7"
>>}}}

{{BROWN{Brug #169}}}
De Oude Kinkerbrug (brug #169) over de Singelgracht verbindt de Kinkerstraat met de Elandsgracht.
De eerste brug werd gebouwd in 1890. De Elandsgracht werd gedempt in 1891. Beide zaken hadden te maken met de aanleg van de groentemarkt, die in 1895 startte op de Marnixstraat.
In 1956 werd de brug vernieuwd.
|''Maten van deze brug'' |>|h
|Doorvaarten en/of overspanningen | 2 |
|Hoofddoorvaart breedte | 2 x 7.00 m |
|Hoofddoorvaart hoogte | 1.80 m + N.A.P. |
|Waterstand ter plaatse | 0.40 m - N.A.P. |

[img[Situatie Oude Kinkerbrug|Images/2008_Situatie_OudeKinkerbrug.jpg]]
//Google Maps: Situatie 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_Oude_KInkerbrug_vogel_400.jpg][Foto/2010_Oude_KInkerbrug_vogel.jpg]]
//Aan de rand van de Oude Kinkerbrug zitten een viertal vogels, 2010.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1941_Situatie_OudeKinkerbrug_400.jpg][Foto/1941_Situatie_OudeKinkerbrug.jpg]]
//Situatie van de 1e Oude Kinkerbrug op een kaart uit 1941.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1904_ca_OudeKinkerbrug_gezien_vanaf_Kinkerstraat_400.jpg][Foto/1904_ca_OudeKinkerbrug_gezien_vanaf_Kinkerstraat.jpg]]
//Oude Kinkerbrug gezien vanaf de Kinkerstraat, ca. 1904.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1954_Brug_169_vanaf_politiebureau_400.jpg][Foto/1954_Brug_169_vanaf_politiebureau.jpg]]
//Oude Kinkerbrug gezien vanaf het hoofdbureau van politie, 1954.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1956_Vernieuwing_Oude_Kinkerbrug_400.jpg][Foto/1956_Vernieuwing_Oude_Kinkerbrug.jpg]]
//Vernieuwing Oude Kinkerbrug, 1956.//

[img[Oude Kinkerbrug|Images/2007_OudeKinkerbrug.jpg]]
//Oude Kinkerbrug met een beeld van Ton Kalle op alle 4 hoeken, 2007.//

[img[Naambord Oude Kinkerbrug|Images/2007_Naambord_OudeKinkerbrug.jpg]]
//Naambord Oude Kinkerbrug, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_OudeKinkerbrug_400.jpg][Foto/2008_OudeKinkerbrug.jpg]]
//Google Street View: Oude Kinkerbrug, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Oude_Kinkerbrug_400.jpg][Foto/2006_Oude_Kinkerbrug.jpg]]
//Beeld van Ton Kalle op Oude Kinkerbrug, 2006.//

{{BROWN{Brug #171}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Brug #171-0"
"Situatie 2007 " "2007" "Brug #171-1"
"1932-A " "1932" "Kostverlorenvaart202"
"1932-B " "1932" "Kostverlorenvaart204"
"1932-C " "1932" "Kostverlorenvaart203"
"Ca. 1935 " "Ca. 1935" "Brug #171-2"
"1983 " "1983" "Brug #171-3"
"2007 " "2007" "Brug #171-5"
"2010 " "2010" "Brug #171-4"
>>}}}

{{BROWN{Brug #171}}}
Brug #171, de Van Hallbrug over de Kostverlorenvaart, verbindt de Kostverlorenstraat met de Van Hallstraat.
Deze brug werd in 1932 gebouwd.
|''Maten van deze brug'' |>|h
|Doorvaarten en/of overspanningen | 1 |
|Hoofddoorvaart breedte | 11.87 m |
|Hoofddoorvaart hoogte | 2.20 m + N.A.P., 2.27 m + N.A.P. |
|Waterstand ter plaatse | 0.40 m - N.A.P. |

[img[Kostverlorenbrug|Images/2007_Situatie_Kostverlorenbrug.jpg]]
//Google Maps: situatie 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_ca_Kostverlorenvaart_Van_Hallbrug_400.jpg][Foto/1935_ca_Kostverlorenvaart_Van_Hallbrug.jpg]]
//Kostverlorenvaart met Van Hallbrug, ca. 1935.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Hoek_1e_Kostverlorenkade_Kostverlorenstraat_vanaf_brug_400.jpg][Foto/1983_Hoek_1e_Kostverlorenkade_Kostverlorenstraat_vanaf_brug.jpg]]
//1e Kostverlorenkade/Kostverlorenstraat gezien vanaf de Van Hallbrug, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_Van_Hallbrug_open_400.jpg][Foto/2010_Van_Hallbrug_open.jpg]]
//De Van Hallbrug staat open, 2010.//

[img[Van Hallbrug|Images/2007_Brug 171_400.jpg]]
//Van Hallbrug, 2007.//

{{BROWN{Brug #173}}}
<tabs mytabs>
<tab Info >
<<tiddler [[Brug #173-0]]>>
</tab>

<tab Tolbrug >
{{BROWN{Tolbrug}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1825 " "Ca. 1825" "Prenten11"
"1890-A " "1890" "Jacob Olie09"
"1890-B " "1890" "Jacob Olie10"
"Ca. 1900-A " "Ca. 1900" "Kostverlorenvaart402"
"Ca. 1900-B " "Ca. 1900" "Kostverlorenvaart416"
"1902-A" "1902" "Prenten101"
"1902-B" "1902" "Prenten102"
>>}}}
</tab>

<tab Wiegbrug >
{{BROWN{Wiegbrug}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Situatie 2007  " "2007" "Brug #173-1"
"Tracé trambaan" "1900" "Brug #173-4"
"Ca. 1904 " "Ca. 1904" "Buurt192"
"Ca. 1905 " "Ca. 1905" "Buurt191"
"1910 " "1910" "Baarsjes27"
"1917 " "1917" "van Eck35"
"Ca. 1925 " "Ca. 1925" "Haarlemse trams03"
"1939 " "1939" "Brug #173-7"
"1946 " "1946" "Brug #173-8"
"1988-A " "1988" "Trams19"
"1988-B " "1988" "Trams20"
"1989 " "1989" "Trams21"
"2007  " "2007" "Brug #173-9"
"2008  " "2008" "Brug #173-10"
"Naam " "2005" "Brug #173-6"
"Beeld " "2007" "Brug #173-11"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Tolbrug/Wiegbrug}}}
De Wiegbrug (brug #173) over de Kostverlorenvaart verbindt de De Clercqstraat met de Admiraal de Ruijterweg.
>In de oude kelders van de Wiegbrug is een klein museum, helaas zeer beperkt toegankelijk. In dit museum zijn de oude balusters, gereedschappen en andere materialen van Publieke Werken tentoongesteld.
+++!!!*[Historie van de Tolbrug/Wiegbrug »]
De eerste (ophaal)brug die hier over de Kostverlorenvaart gebouwd werd (ca. 1786), was toentertijd de enige brug over de Kostverlorenvaart tussen de Haarlemmerweg en de Overtoomse vaart. Hij verbond het Lange Bleekerspad buiten de muren van Amsterdam en de Maljapenkade aan de rand van de Sloterpolder (nu Baarsjesweg). Hier lag het buurtje [[de Baarsjes|De Baarsjes]], genoemd naar de herberg De Drie Baarsjes en hier begon ook het Slatuinenpad dat naar de Haarlemmerweg liep.
De brug was een tolbrug en hij werd later zelfs de Tolbrug genoemd (verandering van soortnaam naar eigennaam).
Toen in 1885 een dubbele basculebrug (de Beltbrug, brug #324) over de Kostverlorenvaart bij de 2e Hugo de Grootstraat werd gebouwd, verloor de brug haar monopoliepositie van vaste oeververbinding over de Kostverlorenvaart en werd de aversie tegen het tolgeld steeds groter.
In 1902 verleende de gemeente Amsterdam een voorlopige vergunning voor het aanleggen en exploiteren van een elektrische tram tussen  Amsterdam, Haarlem en Zandvoort (aan de ESM, de Electrische ~Spoorweg-Maatschappij). Als voorwaarde werd onder meer gesteld, dat de Tolbrug moest worden afgebroken. Op de plaats van de Tolbrug zou een nieuwe brug komen, een wiegbrug (toen nog als soortnaam, namelijk een rolbasculebrug, later als eigennaam). Het duurde tot 1904 voor de blauwe tram over de Wiegbrug reed; het overige verkeer kon pas in 1905 gebruik maken van de Wiegbrug.
>De Wiegbrug was niet voorzien van een doorlopende stroomdraad zodat een 'Sloterdijker' op eigen kracht en snelheid over de brug moest zien te rijden. Was de snelheid niet groot genoeg dan bleef de tram halverwege de brug steken en moest deze m.b.v. een 'Haarlemmer' - die meer stroombeugels had - verder geduwd worden tot de stroomdraad aan de andere zijde van de brug bereikt was.
De brug - van oorsprong 12 m breed - werd tot 16 m verbreed in 1931. 
In 1988-1989 werd de brug geheel vernieuwd, waarbij het brugwachtershuisje en het contragewicht naar de westelijke kant verplaatst werd.
Aangezien het een belangrijke verkeersader voor de trams was, bleef de brug beschikbaar voor trams, fietsers en voetgangers. De nieuwe brug is in twee delen opgeleverd; midden op de brug is de lasnaad te zien. Er hoefde dus geen noodbrug aangelegd te worden.
Het enige wat nu nog aan de Tolbrug herinnert is de Tolbrugstraat, bijna in het verlengde van waar eens die zoveel besproken smalle oeververbinding lag.
===

|''Maten van deze brug'' |>|h
|Doorvaarten en/of overspanningen | 1 |
|Hoofddoorvaart breedte | 11.80 m |
|Hoofddoorvaart hoogte | 2.10 m + N.A.P. |
|Waterstand ter plaatse | 0.40 m - N.A.P. |

[img[Wiegbrug|Images/2007_Situatie_Wiegbrug.jpg]]
//Google Maps: Situatie, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Wiegbrug_400.jpg][Foto/2008_Wiegbrug.jpg]]
//Wiegbrug, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Beeld_aan_Wiegbrug_400.jpg][Foto/2007_Beeld_aan_Wiegbrug.jpg]]
//Beeld aan de Wiegbrug, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Haarlemse_trambaan_400.jpg][Foto/1900_ca_Haarlemse_trambaan.jpg]]
//Ontworpen tracé trambaan naar Haarlem/Zandvoort, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2005_Wiegbrug_naam_400.jpg][Foto/2005_Wiegbrug_naam.jpg]]
//Naambord Wiegbrug, 2005.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1939_Schuilkelder_Wiegbrug_400.jpg][Foto/1939_Schuilkelder_Wiegbrug.jpg]]
//Schuilkelder Wiegbrug, 1939.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Wiegbrug_richting_Adm_de_Ruijterweg_400.jpg][Foto/1946_Wiegbrug_richting_Adm_de_Ruijterweg.jpg]]
//Wiegbrug gezien in richting Admiraal de Ruijterweg, 1946.//

[img[Wiegbrug|Images/2007_brug 173_400.jpg]]
//Wiegbrug gezien in richting Admiraal de Ruijterweg, 2007.//

{{BROWN{Brug #1935}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Brug #1935-0"
"Situatie 2008 " "" "Brug #1935-1"
"1990-A " "1990" "Brug #1935-6"
"1990-B " "1990" "Brug #1935-7"
"2007 " "2007" "Brug #1935-2"
"2009-A " "2009" "Brug #1935-4"
"2009-B " "2009" "Brug #1935-5"
"2012 " "" "Brug #1935-8"
"Naam " "2007" "Brug #1935-3"
>>}}}

{{BROWN{Brug #1935}}}
Brug #1935, over de Hugo de Grootgracht, verbindt de Hugo de Grootkade/Van Reigersbergenstraat met het Bilderdijkpark.
De brug - de Katterug - werd in 1994 als voetgangersbrug aangelegd.
In 2009 is hij vervangen door een bredere brug met gescheiden paden voor fietsers en voetgangers.
> De oude 'Katterug' had de functie van voetgangersbrug, en was ook vanwege de steile helling niet geschikt voor fietsers en minder validen.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Situatie_Katterugbrug_400.jpg][Foto/2008_Situatie_Katterugbrug.jpg]]
//Google Maps: Situatie Katterugbrug, 2008.//

[img[Katterugbrug|Images/2007_katterugbrug_1.jpg]]
//Katterugbrug, 2007.//

[img[Naam Katterugbrug|Images/2007_katterugbrug_naam.jpg]]
//Naambordje 'Katterug'//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_katterug3_400.jpg][Foto/2009_katterug3.jpg]]
//De nieuwe 'Katterug' in 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_katterug4_400.jpg][Foto/2009_katterug4.jpg]]
//De nieuwe 'Katterug' in 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Opening_Katterug_Frans_Brusselman_1_400.jpg][Foto/1990_Opening_Katterug_Frans_Brusselman_1.jpg]]
//Opening Katterugbrug. Op de achtergrond school De Waterkant aan het Bilderdijkpark, Frans Busselman, 1990.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Opening_Katterug_Frans_Brusselman_2_400.jpg][Foto/1990_Opening_Katterug_Frans_Brusselman_2.jpg]]
//Opening Katterugbrug. Op de achtergrond school De Waterkant aan het Bilderdijkpark, Frans Busselman, 1990.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2012_Katterug_vanuit_De_Werf_400.jpg][Foto/2012_Katterug_vanuit_De_Werf.jpg]]
//Katterug gezien vanuit woon- en zorgcentrum 'De Werf', 2012.//

{{BROWN{Brug #266}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Brug #266-0"
"Situatie 2007 " "2007" "Brug #266-1"
"1913 " "1913" "Brug #266-2"
"1914 " "1914" "Kostverlorenvaart430"
"1932 " "1932" "Kostverlorenvaart431"
"Ca. 1935 " "Ca. 1935" "Beroepen16A"
"Situatie 1936 " "1936" "Brug #266-4"
"1936-A " "1936" "Kostverlorenvaart421"
"Ca. 1936-B " "Ca. 1936" "Kostverlorenvaart437"
"1937 " "1937" "Kostverlorenvaart432"
"1967 " "1967" "Brug #266-3"
"1986 " "1986" "Kostverlorenvaart438"
"2005 " "2005" "Brug #266-5"
"2007-A " "2007" "Brug #266-9"
"2007-B " "2007" "Brug #266-10"
"Naam " "2007" "Brug #266-11"
>>}}}

{{BROWN{Brug #266}}}
De Kinkerbrug (brug #266) over de Kostverlorenvaart verbindt de Kinkerstraat met de Postjesweg.
De eerste brug - een draaibrug - werd gebouwd in 1913/1914.
In 1937 werd deze vervangen door een basculebrug.
Tijdens de bouw van deze basculebrug waren er 2 noodbruggen in gebruik: een (voetgangers)brug bij de Hasebroekstraat en een brug bij de Borgerstraat.
In 2003 werd de brug gerenoveerd.
|''Maten van deze brug'' |>|h
|Doorvaarten en/of overspanningen | 1 |
|Hoofddoorvaart breedte | 11.88 m |
|Hoofddoorvaart hoogte | 2.24 m + N.A.P. , 2.30 m + N.A.P. |
|Waterstand ter plaatse | 0.40 m - N.A.P. |

[img[Kinkerbrug|Images/2007_Situatie_Kinkerbrug.jpg]]
//Google Maps: situatie 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Kinkerbrug_400.jpg][Foto/2007_Kinkerbrug.jpg]]
//Kinkerbrug, 2007.//

[img[Kinkerbrug|Images/2007_Naambord_Kinkerbrug_266.jpg]]
//Naambord Kinkerbrug, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1913_ca_Bouw_Kinkerbrug_bij_Penn&Bauduin_400.jpg][Foto/1913_ca_Bouw_Kinkerbrug_bij_Penn&Bauduin.jpg]]
//Bouw van de Kinkerbrug bij Penn & Bauduin te Dordrecht, 1913.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1967_Kinkerbrug_Baarsjesweg_219-209-etc_400.jpg][Foto/1967_Kinkerbrug_Baarsjesweg_219-209-etc.jpg]]
//Kinkerbrug gezien naar Baarsjesweg, 1967.//

[img[Situatie noodbruggen|Images/1922_Situatie_Kinkerbrug.jpg]]
//Situatieschets met noodbruggen bij Borgerstraat en Hasebroekstraat, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2005_Kinkerbrug_open_400.jpg][Foto/2005_Kinkerbrug_open.jpg]]
//De Kinkerbrug staat open, 2005.//

[img[Kinkerbrug|Images/2007_Kinkerbrug_266.jpg]]
//De Kinkerbrug, 2007.//

{{BROWN{Brug #324}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Brug #324-0"
"Situatie 2007 " "2007" "Brug #324-1"
"1884 " "1884" "Brug #324-2"
"1917 " "1917" "van Eck16"
"Ca. 1933-A " "Ca. 1933" "Brug #324-3"
"1933-B " "1933" "Brug #324-4"
"1934 " "1934" "Brug #324-5"
"Ca. 1935 " "Ca.1935" "Brug #324-17"
"1939 " "1939" "Brug #324-6"
"2006-A " "" "Brug #324-11"
"2006-B " "" "Brug #324-13"
"2006-C " "" "Brug #324-14"
"2006-D " "" "Brug #324-15"
"2006-E " "" "Brug #324-12"
"2006-F " "" "Brug #324-16"
"2007 " "2007" "Brug #324-9"
"2008-A " "2008" "Brug #324-7"
"2008-B " "2008" "Brug #324-8"
"2008-C " "2008" "Molens57"
"Naam " "2008" "Brug #324-10"
>>}}}

{{BROWN{Brug #324}}}
Brug #324, de Beltbrug over de Kostverlorenvaart, is genoemd naar de vuilnisbelt die tot 1888 aan de westkant van de Kostverlorenvaart gelegen heeft.
De brug verbindt de 2e Hugo de Grootstraat met de Jan van Galenstraat.
De eerste brug - een dubbele basculebrug - werd gebouwd in 1884.
In 1933/1934 werd een nieuwe brug gebouwd en in 2007 werd de brug nogmaals vernieuwd.
|''Maten van deze brug'' |>|h
|Doorvaarten en/of overspanningen | 1 |
|Hoofddoorvaart breedte | 12.00 m |
|Hoofddoorvaart hoogte | 2.22 m + N.A.P., 2.52 m + N.A.P. |
|Waterstand ter plaatse | 0.40 m - N.A.P. |

[img[Beltbrug|Images/2007_Situatieschets_Beltbrug.jpg]]
//Google Maps: situatie 2007 met rechtsboven molen De Otter.//

[img[Beltbrug|Images/2008_Naambord_brug 324_400.jpg]]
//Naambord Beltbrug, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Interieur_machinekamer_Beltbrug_3_Ton_vanRijn_400.jpg][Foto/2006_Interieur_machinekamer_Beltbrug_3_Ton_vanRijn.jpg]]
//Interieur van de machinekamer van de Beltbrug. Ton van Rijn, 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Interieur_machinekamer_Beltbrug_5_Ton_vanRijn_400.jpg][Foto/2006_Interieur_machinekamer_Beltbrug_5_Ton_vanRijn.jpg]]
//Interieur van de machinekamer van de Beltbrug. Ton van Rijn, 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Interieur_machinekamer_Beltbrug_6_Ton_vanRijn_400.jpg][Foto/2006_Interieur_machinekamer_Beltbrug_6_Ton_vanRijn.jpg]]
//Interieur van de machinekamer van de Beltbrug. Ton van Rijn, 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Interieur_machinekamer_Beltbrug_7_Ton_vanRijn_400.jpg][Foto/2006_Interieur_machinekamer_Beltbrug_7_Ton_vanRijn.jpg]]
//Interieur van de machinekamer van de Beltbrug. Ton van Rijn, 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Interieur_machinekamer_Beltbrug_Ton_vanRijn_400.jpg][Foto/2006_Interieur_machinekamer_Beltbrug_Ton_vanRijn.jpg]]
//Interieur van de machinekamer van de Beltbrug. Ton van Rijn, 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Interieur_machinekamer_Beltbrug_4_Ton_vanRijn_400.jpg][Foto/2006_Interieur_machinekamer_Beltbrug_4_Ton_vanRijn.jpg]]
//Interieur van de machinekamer van de Beltbrug. Ton van Rijn, 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_ca_Beltbrug_400.jpg][Foto/1935_ca_Beltbrug.jpg]]
//Nieuwe Beltbrug, ca. 1935.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1884_Situatieschets_bij_bouwtekening_Beltbrug_400.jpg][Foto/1884_Situatieschets_bij_bouwtekening_Beltbrug.jpg]]
//Situatieschets bij de bouwtekening van de Beltbrug, 1884.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1933_ca_voorbereidingen_bouw_nieuwe_Beltbrug_gezien_naar_Oostelijk_Marktkanaal_400.jpg][Foto/1933_ca_voorbereidingen_bouw_nieuwe_Beltbrug_gezien_naar_Oostelijk_Marktkanaal.jpg]]
//Voorbereidingen voor de bouw van een nieuwe Beltbrug gezien naar het Oostelijk Marktkanaal, ca. 1933.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1933_Kostverlorenvaart_Beltbrug_vernieuwd_400.jpg][Foto/1933_Kostverlorenvaart_Beltbrug_vernieuwd.jpg]]
//De Beltbrug wordt vernieuwd, 1933.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_2e_Hugo_de_Grootstraat_naar_Beltbrug_400.jpg][Foto/1934_2e_Hugo_de_Grootstraat_naar_Beltbrug.jpg]]
//De vernieuwde Beltbrug gezien vanuit 2e Hugo de Grootstraat, 1934.
Rechts de ingang van de Gillis van Ledenberchstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1939_Schuilkelder_Beltbrug_400.jpg][Foto/1939_Schuilkelder_Beltbrug.jpg]]
//De machinekamer van de Beltbrug als schuilkelder, 1939.//

[img[Beltbrug|Images/2008_brug 324_400.jpg]]
//Beltbrug, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Beltbrug_400.jpg][Foto/2008_Beltbrug.jpg]]
//Beltbrug, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Kostverlorenvaart_Beltbrug_met_De_Otter_400.jpg][Foto/2007_Kostverlorenvaart_Beltbrug_met_De_Otter.jpg]]
//Rennovatie Beltbrug, 2007.//

{{BROWN{Brug #7}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Brug #7-0"
"Situatie 2007 " "2007" "Brug #7-1"
"1895-A " "1895" "Jacob Olie49"
"1895-B " "1895" "Jacob Olie50"
"1922-A " "1922" "Brug #7-2"
"1922-B " "1922" "Brug #7-3"
"1958 " "1958" "Brug #7-4"
"2007 " "2007" "Brug #7-5"
>>}}}

{{BROWN{Brug #7}}}
Brug #7 over de Hugo de Grootgracht verbindt de Frederik Hendrikstraat met de Bilderdijkstraat.
De brug - zonder naam - werd in 1895 gebouwd op dennen palen; de constructie zelf bestond uit stalen liggers.
In 1922 werd de brug gerenoveerd en in 1958 werd de brug verbreed; de constructie bestaat nu uit stalen liggers en gewapend beton.
|''Maten van de brug''||h
|Doorvaarten en/of overspanningen | 1 |
|Hoofddoorvaart breedte | 10.00 m |
|Hoofddoorvaart hoogte | 2.10 m + N.A.P. |
|Waterstand ter plaatse | 0.40 m - N.A.P. |

[img[Situatie brug over Hugo de Grootgracht|Images/2007_situatie_brug_over_HdG-gracht_bij_FH-straat_400.jpg]]
//Google Maps: Situatie, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_Brug_over_Hugo_de_Grootgracht_vernieuwing_wegdek_400.jpg][Foto/1922_Brug_over_Hugo_de_Grootgracht_vernieuwing_wegdek.jpg]]
//Vernieuwing van het wegdek, 1922.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_Brug_over_Hugo_de_Grootgracht_vernieuwing_wegdek_2_400.jpg][Foto/1922_Brug_over_Hugo_de_Grootgracht_vernieuwing_wegdek_2.jpg]]
//Vernieuwing van het wegdek, 1922.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1958_Verbreding_brug_over_Hugo_de_Grootgracht_400.jpg][Foto/1958_Verbreding_brug_over_Hugo_de_Grootgracht.jpg]]
//Verbreding van de brug, 1958.//

[img[Brug over de Hugo de Grootgracht|Images/2007_Brug_over_de_Hugo_de_Grootgracht_400.jpg]]
//Brug over de Hugo de Grootgracht, 2007.//

De Ryckerbrug (brug #167) over de Singelgracht verbindt de Rozengracht met de De Clercqstraat.
<<tabs "Brug#_167"
"TabName1" "" "Brug# 167-1"
"TabName2" "" "Brug# 167-2"
"TabName3" "" "Brug# 167-3"
"TabName4" "" "Brug# 167-4"
>> 

{{BROWN{Bruggen}}}
Voor meer informatie over Amsterdamse bruggen en hun nummer, zie http://www.bruggenvanamsterdam.nl/
+++!!![Brugnummers & namen van beschreven bruggen »]
Bijna alle Amsterdamse bruggen hebben een brugnummer.
Brug #1 is de brug van het Muntplein over het Singel. Van daaruit zijn de bruggen verder genummerd over het Singel, de Grachtengordel en in cirkels verder naar de buitenwijken toe.
De logica bij de nummering van de bruggen over de Kostverlorenvaart is niet echt duidelijk en de brug over de Hugo de Grootgracht bij de Frederik Hendrikstraat/Bilderdijkstraat is helemaal een buitenbeentje, die staat n.l. bekend als brug #7.
<<tiddler Brugnummers>>
===
<<tabs ""
"Brug#7 " "Frederik Hendrikstraat/Bilderdijkstraat" "Brug #7"
"Brug#108 " "Da Costagracht/De Clercqstraat" "Brug #108"
"Brug#132 " "'Kippenbruggetje'" "Brug #132"
"Brug#150 " "Rotterdammerbrug" "Brug #150"
"Brug#155 " "Kattenslootbrug" "Brug #155"
"Brug#160 " "Bullebakssluis" "Brug #160"
"Brug#161 " "Zaagpoort" "Brug #161"
"Brug#165 " "Raampoort" "Brug #165"
"Brug#166 " "Nassaubrug" "Brug #166"
"Brug#167 " "Ryckerbrug" "Brug #167"
"Brug#169 " "Oude Kinkerbrug" "Brug #169"
"Brug#171 " "Van Hallbrug" "Brug #171"
"Brug#173 " "Wiegbrug" "Brug #173"
"Brug#266 " "Kinkerbrug" "Brug #266"
"Brug#324 " "Beltbrug" "Brug #324"
"Brug#1935 " "Katterug" "Brug #1935"
>>/%
Brug #108 De Clercqstraat, over Da Costagracht, geen naam
Brug #167 De Clercqstraat/Rozengracht over Singelgracht, Ryckerbrug
%/

{{BROWN{Bruggen 2e Hugo de Grootstraat}}}
Twee bruggen:
* brug #165, 'Raampoort' bij de Raampoort (waar anders)
* brug #324, 'Beltbrug' bij de overgang naar de Jan van Galenstraat.
<<tabs ""
"Brug#165 " "Raampoort" "Brug #165"
"Brug#324 " "Beltbrug" "Brug #324"
>>

{{BROWN{Bruggen Hugo de Grootkade}}}
Drie bruggen over de Hugo de Grootgracht:
* brug #166, 'Nassaubrug', bij de Nassaukade
* brug #7, naamloos, bij de Fredrik Hendrikstraat/Bilderdijkstraat
* brug #1935, 'Katterug', een (nieuwere) voetgangers/fietsersbrug bij de Van Reigersbergenstraat.
<<tabs ""
"Brug#7 " "Frederik Hendrikstraat/Bilderdijkstraat" "Brug #7"
"Brug#166 " "Nassaubrug" "Brug #166"
"Brug#1935 " "Katterug" "Brug #1935"
>>

{{BROWN{Bruggen over de Kostverlorenvaart en de Kattensloot}}}
<<tabs ""
"Brug#132 " "'Kippenbruggetje'" "Brug #132"
"Brug#155 " "Kattenslootbrug" "Brug #155"
"Brug#171 " "Van Hallbrug" "Brug #171"
"Brug#324 " "Beltbrug" "Brug #324"
"Brug#173 " "Wiegbrug" "Brug #173"
"Brug#266 " "Kinkerbrug" "Brug #266"
>>

{{BROWN{Bruggen in/bij de Marnixstraat}}}
<<tabs ""
"Brug#150 " "Rotterdammerbrug" "Brug #150"
"Brug#160 " "Bullebakssluis" "Brug #160"
"Brug#161 " "Zaagpoort" "Brug #161"
"Brug#165 " "Raampoort" "Brug #165"
"Brug#169 " "Oude Kinkerbrug" "Brug #169"
>>

{{BROWN{Bruggen in/bij de Nassaukade}}}
<<tabs ""
"Brug#150 " "Rotterdammerbrug" "Brug #150"
"Brug#155 " "Kattenslootbrug" "Brug #155"
"Brug#161 " "Zaagpoort" "Brug #161"
"Brug#165 " "Raampoort" "Brug #165"
"Brug#166 " "Nassaubrug" "Brug #166"
"Brug#169 " "Oude Kinkerbrug" "Brug #169"
>>

|''#'' | ''Naam''|''Locatie'' |''Huidig type'' |h
| 7| - |Over de Hugo de Grootgracht; verbindt de Frederik Hendrikstraat met de Bilderdijkstraat|vaste brug|
| 108| - |Over de Da Costagracht in de De Clercqstraat|vaste brug|
| 132| @@color:grey;'Kippenbruggetje'@@ {{BLUE{^^*^^}}}|Over de Kostverlorenvaart; verbindt de De Wittenkade/1e Keucheniusstraat met de Jacob Catskade.|houten voetgangersbrug|
| 150| Rotterdammerbrug|Over de Singelgracht; verbindt het 1e Marnixplantsoen met de Nassaukade|vaste brug|
| 155| Kattenslootbrug|Overbrugt de Kattensloot bij Nassaukade/Jacob Catskade|basculebrug|
| 160| Bullebakssluis|Over het water dat Singelgracht met Lijnbaansgracht en Bloemgracht verbindt|vaste brug|
| 161| Zaagpoort|Over de Singelgracht; verbindt de Nassaukade bij het Frederik Hendrikplantsoen met het Marnixplein|vaste brug|
| 165| Raampoort|Over de Singelgracht; verbindt de Nassaukade bij de 2e Hugo de Grootstraat met de Marnixstraat|vaste brug|
| 166| Nassaubrug|Overbrugt de Hugo de Grootgracht bij de Nassaukade|vaste brug|
| 167| Rijckerbrug|Overbrugt de Singelgracht; verbindt de Rozengracht met de De Clercqstraat |vaste brug|
| 169| Oude Kinkerbrug|Over de Singelgracht; verbindt de Kinkerstraat met de Elandsgracht|vaste brug|
| 171| Van Hallbrug|Over de Kostverlorenvaart; verbindt de Kostverlorenstraat met de Van Hallstraat|basculebrug|
| 173| Wiegbrug|Over de Kostverlorenvaart; verbindt de De Clercqstraat met de Admiraal de Ruijterweg|rolbasculebrug|
| 266| Kinkerbrug|Over de Kostverlorenvaart; verbindt de Kinkerstraat met de Postjesweg|basculebrug|
| 324| Beltbrug|Over de Kostverlorenvaart; verbindt de 2e Hugo de Grootstraat met de Jan van Galenstraat|basculebrug|
| 1935| Katterug|Over de Hugo de Grootgracht; verbindt Hugo de Grootkade/Van Reigersbergenstraat met Bilderdijkpark|Voetgangers - fietsersbrug|
{{BLUE{^^*^^ Geen officiële naam}}}

{{BROWN{Budapesters}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Budapesters1"
"Tekening " "" "Budapesters2"
"Motorcompartiment " "" "Budapesters7"
"Foto " "" "Haarlemse trams28"
"Interieur-A " "" "Budapesters4"
"Interieur-B " "" "Budapesters3"
"Interieur-C " "" "Budapesters5"
"Interieur-D " "" "Budapesters6"
>>}}}

{{BROWN{Info}}}
Vanaf 1924 verschenen de 'Budapesters' (zo genoemd vanwege de fabrikant Ganz Danubius in Budapest, Hongarije), maar nu onder de vlag van een nieuwe exploitant, de NZHTM.
De NZHTM baatte als ~NS-dochter tramlijnen uit in Noord- en ~Zuid-Holland en leek het aangewezen bedrijf zich over de inmiddels ~NS-dochter geworden ESM te ontfermen. De NZHTM stelde op ~Amsterdam-Zandvoort zeven Budapester-motorwagens en dertien Budapester-volgrijtuigen in dienst in de kleur Pruisisch blauw. Het zal geen verbazing wekken dat die kleur ook verscheen op het oudere materieel.

[img[Budapester|Images/1924-1926_Budapester_bouwtekening.jpg]]
//Tekening Budapester, 1924-1926.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Budapester_interieur2_400.jpg][Foto/Budapester_interieur2.jpg]]
//Interieur Budapester.//

[img[Interieur Budapester|Images/Budapester_interieur1.jpg]]
//Interieur Budapester//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Budapester_interieur3_400.jpg][Foto/Budapester_interieur3.jpg]]
//Interieur Budapester.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1985_Interieur_gerestaureerde_B412_400.jpg][Foto/1985_Interieur_gerestaureerde_B412.jpg]]
//Interieur van de in 1985 gerestaureerde B412.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Motorcompartiment_Budapester_400.jpg][Foto/Motorcompartiment_Budapester.jpg]]
//Motorcompartiment van een Budapester.//

{{BROWN{Buiksloters}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Buiksloters1"
"Tekening 1 " "" "Buiksloters2"
"Tekening 2 " "" "Buiksloters3"
"Foto " "" "Waterlandse trams37"
>>}}}

{{BROWN{Info}}}
De naam Buiksloters ontleent de serie A 37-40 aan het gebruik voor de lokaaldienst naar Buiksloot.
De Eerste Nederlandsche Electrische ~Tram-Maatschappij (ENET) werd in juni 1898 te Haarlem opgericht. Een jaar later - juli 1899 - werd de tramlijn Haarlem – Zandvoort geopend.
Als motorwagens werden de 2-assige ENET 31-38 gebruikt die door Beijnes gebouwd waren. Een primeur, vandaar de tekst 'EERSTE NEDERLANDSCHE ELECTRISCHE TRAM' op de zijkant van deze wagens.
Na 5 jaar werden ze in 1904 vervangen door de 'Métallurgiques' (genoemd naar de Belgische fabriek met als bijnaam 'Kikker') waarmee de ESM startte op de lijn ~Amsterdam-Haarlem-Zanvoort.
Toen er behoefte ontstond aan 4-assige volgwagens werden 6 van de 8 motorwagens verbouwd tot 3 4-assige volgwagens ESM 62-64.
>De 2 niet verbouwde motorwagens werden gebruikt respectievelijk als dienstmotorwagen en aanhangrijtuig voor de Haarlemse stadsdienst.
Om het comfort te verhogen werd in 1914 ESM 63 door Beijnes verbouwd tot een 40 cm bredere wagen. Het was eerst de bedoeling er een motorwagen van te maken, maar het werd uiteindelijk een volgwagen (de al aangebrachte koplampen bleven zitten).
<<<
Deze ESM 63 stond onder het personeel bekend als 'Kip met hoge poten'.
Daar nieuwbouw  van een wagenbak praktisch even duur was als een 'verbouwing', werden de 2 resterende frames (van ESM 62 en 64) voorzien van nieuwe rijtuigbakken. Deze volgwagens - in 1936 omgenummerd tot B&nbsp;252-253 - waren de voorlopers van de Beijnes/'luxe wagens' die in 1918 gebouwd zouden worden voor de lijn ~Amsterdam-Zandvoort.
<<<
De beide resterende wagenbakken werden nu weer doorgezaagd en - evenals de beide overgebleven 2-assers uit de ENET 31-38 serie - op z.g. Maximum Traction draaistellen geplaatst en voorzien van 2 motoren die de assen met grote wielen aandreven. Zo ontstonden de ESM 37-40 uit ESM 62-64 en de ESM 58-59.
Deze 'verjongde' motorwagens gingen dienst doen op de Haarlemse stadslijnen.
In 1932 gingen de ESM 37-40 - zonder lichtkap en richtingsborden - als A 37-40 naar de Waterlandse tram om daar dienst te doen op de lokaaldienst ~Amsterdam-Buiksloot.
In 1937 werden de A 37 en A 39 teruggehaald naar Haarlem. Ze werden daarna gebruikt voor een tussendienst van Aerdenhout naar de Tempeliersstraat die tussen 1934 en 1944 af en toe reed en voor extra trams naar Zandvoort bij warm zomerweer, net als de A 58 en A 59. Na de oorlog keerde de tussendienst niet terug en werden de A 37 en A 39 nog alleen als boodschappenwagen gebruikt. In 1947 werd de bak van de A 39 (de beste van de twee) op de trucks van de A 37 gezet. Naar ~NZH-gebruik werd daarbij de bak vernummerd in A 37. De andere bak en truck werden gesloopt. De A 37 werd bekend als geldtram die reed van het Hoofdkantoor aan de Leidsevaart naar het haltekantoor aan de Tempeliersstraat. Op 1 augustus 1957 werd de A 37 naar het Spoorwegmuseum gebracht. In de loop der jaren is daar een restauratie uitgevoerd, waarbij de lichtkap weer is hersteld. In 1989 is de A37 opgenomen in de collectie van het NZH Vervoer museum in Haarlem, dat ongeveer staat op de plek van de oude werkplaats van de ENET.
Na de opheffing van de Haarlemse stadstram in 1948, gingen de A 58-59 naar de lijn ~Amsterdam-Sloterdijk.
De A 38 werd in 1945 opgeblazen bij het passeren van een ondermijnde brug tijdens een rit t.b.v. de duitse bezetters.
De andere wagens gingen successievelijk weer naar Haarlem terug en werden in de loop van de tijd gesloopt.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Ombouw_historie_A37-40_400.jpg][Foto/Ombouw_historie_A37-40.jpg]]
//Ombouwhistorie A 37 - 40.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Tekening_A37-40_400.jpg][Foto/Tekening_A37-40.jpg]]
//Tekening Buiksloters, A 37 - 40.//

[[link|https://www.bunkerinfo.nl/2017/01/seefliegerhorst-schellingwoude.html]]

<html><div align="center"><iframe src="https://www.bunkerinfo.nl/2017/01/seefliegerhorst-schellingwoude.html" frameborder="0" width="100%" height="600"></iframe></div></html>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1885_ca_Bloemgracht_gezien_vanaf_Lijnbaansgracht_400.jpg][Foto/1885_ca_Bloemgracht_gezien_vanaf_Lijnbaansgracht.jpg]]
//Bloemgracht gezien vanaf Lijnbaansgracht, ca. 1885.<br>Links op de hoek een winkel in scheepsbenodigheden. Later verrees hier het postkantoor Bloemgracht.<br>De schoorsteen is van roggebroodfabriek Funke, later Hollandia.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_ca_Van_Reigersbergenstraat_400.jpg][Foto/1895_ca_Van_Reigersbergenstraat.jpg]]
//De Van Reigersbergenstraat in aanbouw. Op de achtergrond huizen aan de Van Houweningenstraat, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Hugo_de_Grootkade_kerkpad_400.jpg][Foto/1900_ca_Hugo_de_Grootkade_kerkpad.jpg]]
//Kerkpad, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Kostverlorenvaart_Bij_Hugo_de_Grootgracht_400.jpg][Foto/1900_ca_Kostverlorenvaart_Bij_Hugo_de_Grootgracht.jpg]]
//Hugo de Grootgracht, hoek Kostverlorenvaart, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Kostverlorenvaart_Bij_Hugo_de_Grootgracht_2_400.jpg][Foto/1900_ca_Kostverlorenvaart_Bij_Hugo_de_Grootgracht_2.jpg]]
//Hugo de Grootgracht, hoek Kostverlorenvaart, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Hugo_de_Grootkade_Raampoort_rechts_DaCostakade_400.jpg][Foto/1905_Hugo_de_Grootkade_Raampoort_rechts_DaCostakade.jpg]]
//Hugo de Grootkade gezien naar Raampoort, 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Hugo_de_Grootkade_rechts_DaCostakade_400.jpg][Foto/1905_Hugo_de_Grootkade_rechts_DaCostakade.jpg]]
//Da Costakade gezien naar Hugo de Grootkade, 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1909_ca_Kinkerstraat_359_gezien_naar_Kostverlorenvaart_stoomgemaal_Kostverloren_l_Lootsstraat_400.jpg][Foto/1909_ca_Kinkerstraat_359_gezien_naar_Kostverlorenvaart_stoomgemaal_Kostverloren_l_Lootsstraat.jpg]]
//Kinkerstraat gezien naar Kostverlorenvaart met stoomgemaal Kostverloren. Links Lootsstraat, ca. 1909.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_ca_Bilderdijkpark_18_VLO-school_400.jpg][Foto/1955_ca_Bilderdijkpark_18_VLO-school.jpg]]
//School op Bilderdijkpark #18. Toch niet alleen kleuters? Ca. 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1929_ca_Gipsfabriek_De_Clercqstraat_naar_hoek_Baarsjesweg_Adm_de_Ruijterweg_400.jpg][Foto/1929_ca_Gipsfabriek_De_Clercqstraat_naar_hoek_Baarsjesweg_Adm_de_Ruijterweg.jpg]]
//Gipsfabriek aan de Kostverlorenvaart/De Clercqstraat gezien naar de Wiegbrug, ca. 1929.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1929_2e_Kostverlorenkade_De_Clercqstraat_afbraak_gipsfabriek_400.jpg][Foto/1929_2e_Kostverlorenkade_De_Clercqstraat_afbraak_gipsfabriek.jpg]]
//2e Kostverlorenkade gezien naar de De Clercqstraat. Afbraak van de gipsfabriek, 1929.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1929_De_Clercqstraat_hoek_Bilderdijkstraat_400.jpg][Foto/1929_De_Clercqstraat_hoek_Bilderdijkstraat.jpg]]
//De Clercqstraat hoek Bilderdijkstraat, 1929.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_Van_Oldenbarneveldtstraat_gezien_naar_Hugo_de_Grootkade_400.jpg][Foto/1930_ca_Van_Oldenbarneveldtstraat_gezien_naar_Hugo_de_Grootkade.jpg]]
//Van Oldenbarneveldtstraat gezien naar Hugo de Grootkade, ca. 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1931_Brand_houtbewerkingsplaats_Gillis_van_Ledenberchstraat_gezien_naar_Kostverlorenvaart_400.jpg][Foto/1931_Brand_houtbewerkingsplaats_Gillis_van_Ledenberchstraat_gezien_naar_Kostverlorenvaart.jpg]]
//Ravage na brand in een houtbewerkingsplaats aan de Gillis van Ledenberchstraat, gezien naar de Kostverlorenvaart, 1931.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_Agatha_Dekenstraat_hoek_Jan_Hanzenstraat_gezien_naar_De_Clercqstraat_400.jpg][Foto/1935_Agatha_Dekenstraat_hoek_Jan_Hanzenstraat_gezien_naar_De_Clercqstraat.jpg]]
//Agatha Dekenstraat hoek Jan Hanzenstraat gezien naar De Clercqstraat, 1935.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Kinkerstraat_bij_rechts_Jan_Pieter_Heijestraat_400.jpg][Foto/1936_Kinkerstraat_bij_rechts_Jan_Pieter_Heijestraat.jpg]]
//Kinkerstraat bij Jan Pieter Heijestraat, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1937_Van_Oldenbarneveldtstraat_48-52_hoek_1e_Hugo_de_Grootstraat_13_400.jpg][Foto/1937_Van_Oldenbarneveldtstraat_48-52_hoek_1e_Hugo_de_Grootstraat_13.jpg]]
//Weduwenstichting, 1e Hugo de Grootstraat 13, op de hoek van de Van Oldenbarneveldtstraat, 1937.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940_Bilderdijkstraat_Bilderdijkpark_400.jpg][Foto/1940_Bilderdijkstraat_Bilderdijkpark.jpg]]
//Bilderdijkstraat hoek Bilderdijkpark, 1940.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940_ca_De_Clercqstraat_gezien_naar_Da_Costakade_kruispunt_Bilderdijkstraat_400.jpg][Foto/1940_ca_De_Clercqstraat_gezien_naar_Da_Costakade_kruispunt_Bilderdijkstraat.jpg]]
//De Clercqstraat gezien naar Da Costakade en kruispunt Bilderdijkstraat, ca. 1940.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940_Hugo_de_Grootkade_72_tm_88_met_Van_Houweningen_en_Van_Reigersbergenstraat_400.jpg][Foto/1940_Hugo_de_Grootkade_72_tm_88_met_Van_Houweningen_en_Van_Reigersbergenstraat.jpg]]
//Hugo de Grootkade 72 t/m 88 met Van Houweningen en Van Reigersbergenstraat, 1940.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_De_Liefde_Bilderdijkstraat_23_400.jpg][Foto/1947_De_Liefde_Bilderdijkstraat_23.jpg]]
//R.K. kerk De Liefde, Bilderdijkstraat 23, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1948_Da_Costakade_De_Liefde_400.jpg][Foto/1948_Da_Costakade_De_Liefde.jpg]]
//Da Costakade met R.K. kerk De Liefde, 1948.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Da_Costakade_De_Liefde_detail_400.jpg][Foto/19xx_Da_Costakade_De_Liefde_detail.jpg]]
//Ietwat horizontaal uitgerekt detail van een foto van de Da Costakade, 1948. //

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1949_2e_Hugo_de_Grootstraat_naar_Raampoort_400.jpg][Foto/1949_2e_Hugo_de_Grootstraat_naar_Raampoort.jpg]]
//2e Hugo de Grootstraat gezien naar Raampoort, 1949.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1962_Hugo_de_Grootkade_vanaf_hoek_Da_Costakade_400B.jpg][Foto/1962_Hugo_de_Grootkade_vanaf_hoek_Da_Costakade.jpg]]
//Hugo de Grootkade, 1962.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_Van_Reigersbergenstraat_voorbereiding_bevrijdingsdag_400.jpg][Foto/1955_Van_Reigersbergenstraat_voorbereiding_bevrijdingsdag.jpg]]
//Van Reigersbergenstraat, voorbereiding bevrijdingsdag, 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1957_Bilderdijkpark_VLO_school_400.jpg][Foto/1957_Bilderdijkpark_VLO_school.jpg]]
//VLO school, Bilderdijkpark #18, 1957.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1957_Hoek_Gillis_van_Ledenberchstraat_2e_Hugo_de_Grootstraat_400.jpg][Foto/1957_Hoek_Gillis_van_Ledenberchstraat_2e_Hugo_de_Grootstraat.jpg]]
//Hoek Gillis van Ledenberchstraat/2e Hugo de Grootstraat, 1957.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Bilderdijkgracht_gezien_naar_Bilderdijkpark_400.jpg][Foto/1959_Bilderdijkgracht_gezien_naar_Bilderdijkpark.jpg]]
//Bilderdijkgracht gezien naar Bilderdijkpark met VLO school, 1959.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Da_Costakade_400.jpg][Foto/1959_Da_Costakade.jpg]]
//Da Costakade, 1959.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_De_Clercqstraat_hoek_Da_Costakade_naar_Raamkerk_400.jpg][Foto/1959_De_Clercqstraat_hoek_Da_Costakade_naar_Raamkerk.jpg]]
//De Clercqstraat hoek Da Costakade gezien naar Hugo de Grootkade, 1959.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Hoek_2e_Kostverlorenkade_Bilderdijkkade_gezien_naar_L_Hugo_de_Grootgracht_Bilderdijkpark_400.jpg][Foto/1959_Hoek_2e_Kostverlorenkade_Bilderdijkkade_gezien_naar_L_Hugo_de_Grootgracht_Bilderdijkpark.jpg]]
//Hoek 2e Kostverlorenkade/Bilderdijkkade gezien naar Hugo de Grootgracht (links) en Bilderdijkpark, 1959.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Hoek_Bilderdijkstraat_Hugo_de_Grootkade_400.jpg][Foto/1959_Hoek_Bilderdijkstraat_Hugo_de_Grootkade.jpg]]
//Hoek Bilderdijkstraat/Hugo de Grootkade, 1959.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Hoek_Nassaukade_Hugo_de_Grootkade_400.jpg][Foto/1959_Hoek_Nassaukade_Hugo_de_Grootkade.jpg]]
//Hoek Nassaukade/Da Costakade, met rechts de Hugo de Grootkade, 1959.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Hugo_de_Grootkade_400.jpg][Foto/1959_Hugo_de_Grootkade.jpg]]
//Hugo de Grootkade, 1959.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Hugo_de_Grootkade_2_400.jpg][Foto/1959_Hugo_de_Grootkade_2.jpg]]
//Hugo de Grootkade hoek Nassaukade, 1959.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Hugo_de_Grootkade_achterzijde_Fred_Hendrikstraat_1_400.jpg][Foto/1959_Hugo_de_Grootkade_achterzijde_Fred_Hendrikstraat_1.jpg]]
//Achterzijde Hugo de Grootkade {{BLUE{30}}}, 28, ..., gezien vanaf de achterplaats
van het toenmalige Jeugdhonk op #28.  J.M. Arsath Ro'is, 1959.

<<tiddler Buurt036>>
Vanuit hetzelfde standpunt genomen:+++*[achterzijde Frederik Hendrikstraat &raquo;]
<<tiddler [[Buurt037]]>>
===//

{{borderless{
|<<tiddler Buurt036A>>|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Buurt036C>>|
}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Hugo_de_Grootkade_achterzijde_Fred_Hendrikstraat_1A_400.jpg][Foto/1959_Hugo_de_Grootkade_achterzijde_Fred_Hendrikstraat_1A.jpg]]
//Hugo de Grootkade #30 ^^I^^, achterzijde.//

{{borderless{
|<<tiddler Buurt036>>|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Buurt036E>>|
}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Hugo_de_Grootkade_achterzijde_Fred_Hendrikstraat_1B_400.jpg][Foto/1959_Hugo_de_Grootkade_achterzijde_Fred_Hendrikstraat_1B.jpg]]
//Zichtbaar (uitvergroot): bergruimte boven de loodsen, witte stenen, vrachtwagen (met tekst Zilverzand) en een werknemer, 1959.//|

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Hugo_de_Grootkade_achterzijde_Fred_Hendrikstraat_2_400.jpg][Foto/1959_Hugo_de_Grootkade_achterzijde_Fred_Hendrikstraat_2.jpg]]
//Achterzijde Frederik Hendrikstraat bij Hugo de Grootkade.  J.M. Arsath Ro'is, 1959.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Hugo_de_Grootkade_Da_Costakade_400.jpg][Foto/1959_Hugo_de_Grootkade_Da_Costakade.jpg]]
//Da Costakade gezien naar Hugo de Grootkade, 1959.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Hugo_de_Grootkade_hoek_Fred_Hendrikstraat_overzijde_400.jpg][Foto/1959_Hugo_de_Grootkade_hoek_Fred_Hendrikstraat_overzijde.jpg]]
//Hugo de Grootkade hoek Frederik Hendrikstraat, 1959.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Hugo_de_Grootkade_werf_Kostverlorenvaart_400.jpg][Foto/1959_Hugo_de_Grootkade_werf_Kostverlorenvaart.jpg]]
//Hugo de Grootkade met stratenmakerswerf aan de Kostverlorenvaart, 1959.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1961_Hoek_Hugo_de_Grootkade_Nassaukade_400.jpg][Foto/1961_Hoek_Hugo_de_Grootkade_Nassaukade.jpg]]
//Hoek Hugo de Grootkade/Nassaukade, 1961.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1961_Hugo_de_Grootkade_kade_Raamkerk_400.jpg][Foto/1961_Hugo_de_Grootkade_kade_Raamkerk.jpg]]
//Hugo de Grootkade met Raamkerk, 1961.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1962_van_Oldenbarneveldtstraat_gezien_naar_Hugo_de_Grootkade_400.jpg][Foto/1962_van_Oldenbarneveldtstraat_gezien_naar_Hugo_de_Grootkade.jpg]]
//Van Oldenbarneveldtstraat gezien naar Hugo de Grootkade, 1962.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1963_Bilderdijkpark_speelterriein_1_400.jpg][Foto/1963_Bilderdijkpark_speelterriein_1.jpg]]
//Bilderdijkpark, speelterriein, 1963.
Rechts het voormalige parkherstellingsoord.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1963_Bilderdijkpark_speelterriein_2_400.jpg][Foto/1963_Bilderdijkpark_speelterriein_2.jpg]]
//Bilderdijkpark, speelterriein en daarnaast ~VLO-school, 1963.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1965_Postkantoor_op_hoek_Bloemgracht_Lijnbaansgracht_400.jpg][Foto/1965_Postkantoor_op_hoek_Bloemgracht_Lijnbaansgracht.jpg]]
//Postkantoor op de hoek Bloemgracht/Lijnbaansgracht, 1965.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1968_Hugo_de_Grootkade_hoek_Fred_Hendrikstraat_overzijde_400.jpg][Foto/1968_Hugo_de_Grootkade_hoek_Fred_Hendrikstraat_overzijde.jpg]]
//Hugo de Grootkade hoek Frederik Hendrikstraat, 1968.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1969_Hugo_de_Grootkade_400.jpg][Foto/1969_Hugo_de_Grootkade.jpg]]
//Hugo de Grootkade, 1969.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1970_Hugo_de_Grootkade_hoek_Van_Reigersbergenstraat_400.jpg][Foto/1970_Hugo_de_Grootkade_hoek_Van_Reigersbergenstraat.jpg]]
//Hugo de Grootkade hoek Van Reigersbergenstraat, 1970.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1970_Postkantoor_op_hoek_Bloemgracht_Lijnbaansgracht_400.jpg][Foto/1970_Postkantoor_op_hoek_Bloemgracht_Lijnbaansgracht.jpg]]
//Postkantoor op de hoek Bloemgracht/Lijnbaansgracht, 1970.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1971_Frederik_Hendrikstraat_400.jpg][Foto/1971_Frederik_Hendrikstraat.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat met stukje van voormalige Voorweg, 1971.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1971_Nassaukade_hoek_Hugo_de_Grootkade_1_400.jpg][Foto/1971_Nassaukade_hoek_Hugo_de_Grootkade_1.jpg]]
//Nassaukade hoek Da Costakade, 1971.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1971_Nassaukade_hoek_Hugo_de_Grootkade_2_400.jpg][Foto/1971_Nassaukade_hoek_Hugo_de_Grootkade_2.jpg]]
//Nassaukade hoek Hugo de Grootkade, 1971.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1972_Nassaukade_117-116-etc_400.jpg][Foto/1972_Nassaukade_117-116-etc.jpg]]
//Nassaukade 117, 116, ..., 1972.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1973_Hugo_de_Grootkade_De_Poort_400.jpg][Foto/1973_Hugo_de_Grootkade_De_Poort.jpg]]
//Da Costakade gezien naar Hugo de Grootkade met De Poort, 1973.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1979_Postkantoor_op_hoek_Bloemgracht_Lijnbaansgracht_400.jpg][Foto/1979_Postkantoor_op_hoek_Bloemgracht_Lijnbaansgracht.jpg]]
//Postkantoor op hoek Bloemgracht/Lijnbaansgracht, 1979.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1979_Postkantoor_op_hoek_Bloemgracht_Lijnbaansgracht_2_400.jpg][Foto/1979_Postkantoor_op_hoek_Bloemgracht_Lijnbaansgracht_2.jpg]]
//Postkantoor op hoek Bloemgracht/Lijnbaansgracht, 1979.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_2e_Hugo_de_Grootstraat_20-30_400.jpg][Foto/1983_2e_Hugo_de_Grootstraat_20-30.jpg]]
//2e Hugo de Grootstraat 20-30, links Hugo de Grootplein, rechts de Van Oldenbarneveldtstraat, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_2e_Hugo_de_Grootstraat_2-18_400.jpg][Foto/1983_2e_Hugo_de_Grootstraat_2-18.jpg]]
//2e Hugo de Grootstraat 2-18, links de Van Oldenbarneveldtstraat, rechts de Nassaukade, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_3e_Hugo_de_Grootstraat_hoek_Van_Houweningenstraat_400.jpg][Foto/1983_3e_Hugo_de_Grootstraat_hoek_Van_Houweningenstraat.jpg]]
//3e Hugo de Grootstraat hoek Van Houweningenstraat, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_3e_Hugo_de_Grootstraat_hoek_Van_Houweningenstraat_naar_De_Poort_400.jpg][Foto/1983_3e_Hugo_de_Grootstraat_hoek_Van_Houweningenstraat_naar_De_Poort.jpg]]
//3e Hugo de Grootstraat hoek Van Houweningenstraat met zicht op De Poort, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_3e_Hugo_de_Grootstraat_naar_De_Poort_400.jpg][Foto/1983_3e_Hugo_de_Grootstraat_naar_De_Poort.jpg]]
//3e Hugo de Grootstraat gezien naar De Poort, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1967_2e_Hugo_de_Grootstraat_gezien_vanaf_Beltbrug_400.jpg][Foto/1967_2e_Hugo_de_Grootstraat_gezien_vanaf_Beltbrug.jpg]]
//2e Hugo de Grootstraat gezien vanaf Beltbrug, 1967.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Frederik_Hendrikplantsoen_7B-21_hoek_Frederik_Hendrikstraat_400.jpg][Foto/1983_Frederik_Hendrikplantsoen_7B-21_hoek_Frederik_Hendrikstraat.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen 7B-21 hoek Frederik Hendrikstraat, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Frederik_Hendrikschool_voor_openbaar_basisonderwijs_zijgevel_400.jpg][Foto/1983_Frederik_Hendrikschool_voor_openbaar_basisonderwijs_zijgevel.jpg]]
//Zijgevel Frederik Hendrikschool voor openbaar basisonderwijs, 1983.
Frederik Hendrikstraat, hoek Van Oldenbarneveldtplein.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2000_Frederik_Hendrikstraat_2-4-6_vrnl_naast_FH_108_400.jpg][Foto/2000_Frederik_Hendrikstraat_2-4-6_vrnl_naast_FH_108.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat #2-4-6-8 (v.r.n.l.), naast (aan rechterzijde) Frederik Hendrikplantsoen #108, 2000.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Gemeente_badhuis_Van_Houweningenstraat_62-64_400.jpg][Foto/1983_Gemeente_badhuis_Van_Houweningenstraat_62-64.jpg]]
//Gemeente badhuis in de Van Houweningenstraat 62, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Hoek_Van_Houweningenstraat_2e_Hugo_de_Grootstraat_400.jpg][Foto/1983_Hoek_Van_Houweningenstraat_2e_Hugo_de_Grootstraat.jpg]]
//Hoek Van Houweningenstraat/2e Hugo de Grootstraat, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Hugo_de_Grootkade_hoek_Fred_Hendrikstraat_overzijde_400.jpg][Foto/1983_Hugo_de_Grootkade_hoek_Fred_Hendrikstraat_overzijde.jpg]]
//Hugo de Grootkade hoek Frederik Hendrikstraat, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Hugo_de_Grootkade_hoek_Van_Houweningenstraat_400.jpg][Foto/1983_Hugo_de_Grootkade_hoek_Van_Houweningenstraat.jpg]]
//Hugo de Grootkade hoek Van Houweningenstraat, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Hugo_de_Grootkade_hoek_Van_Reigersbergenstraat_400.jpg][Foto/1983_Hugo_de_Grootkade_hoek_Van_Reigersbergenstraat.jpg]]
//Hugo de Grootkade hoek Van Reigersbergenstraat, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Hugo_de_Grootkade_hoek_Van_Reigersbergenstraat_2_400.jpg][Foto/1983_Hugo_de_Grootkade_hoek_Van_Reigersbergenstraat_2.jpg]]
//Hugo de Grootkade hoek Van Reigersbergenstraat, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Van_Houweningenstraat_65-77_rechts_achterzijde_Hugo_de_Grootkade_400.jpg][Foto/1983_Van_Houweningenstraat_65-77_rechts_achterzijde_Hugo_de_Grootkade.jpg]]
//Van Houweningenstraat 65-77 met rechts de achterzijde van de Hugo de Grootkade, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Van_Oldenbarneveldtstraat_103_400.jpg][Foto/1983_Van_Oldenbarneveldtstraat_103.jpg]]
//Van Oldenbarneveldtstraat 103, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_van_Oldenbarneveldtstraat_vanuit_2e_Hugo_de_Grootstraat_naar_De_Poort_400.jpg][Foto/1983_van_Oldenbarneveldtstraat_vanuit_2e_Hugo_de_Grootstraat_naar_De_Poort.jpg]]
//Van Oldenbarneveldtstraat gezien vanuit de 2e Hugo de Grootstraat naar De Poort, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Van_Reigersbergenstraat_gezien_vanuit_2e_Hugo_de_Grootstraat_400.jpg][Foto/1983_Van_Reigersbergenstraat_gezien_vanuit_2e_Hugo_de_Grootstraat.jpg]]
//Van Reigersbergenstraat gezien vanuit de 2e Hugo de Grootstraat, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1986_Bilderdijkstraat_138-136-134-etc_400.jpg][Foto/1986_Bilderdijkstraat_138-136-134-etc.jpg]]
//Bilderdijkstraat 138, 136, 134 ..., 1986.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1986_Da_Costakade_gezien_naar_Hugo_de_Grootkade_De_Poort_400.jpg][Foto/1986_Da_Costakade_gezien_naar_Hugo_de_Grootkade_De_Poort.jpg]]
//Da Costakade gezien naar Hugo de Grootkade met De Poort, 1986.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1986_Hugo_de_Grootkade_hoek_Fred_Hendrikstraat_400.jpg][Foto/1986_Hugo_de_Grootkade_hoek_Fred_Hendrikstraat.jpg]]
//Hugo de Grootkade hoek Frederik Hendrikstraat, 1986.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1988_Bilderdijkpark_400.jpg][Foto/1988_Bilderdijkpark.jpg]]
//Bilderdijkpark, 1988.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1988_Hugo_de_Grootkade_werf_Kostverlorenvaart_400.jpg][Foto/1988_Hugo_de_Grootkade_werf_Kostverlorenvaart.jpg]]
//Hoek Hugo de Grootkade/Kostverlorenvaart met stratenmakerswerf, 1988.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1989_Da_Costakade_Huize_De_Liefde_400.jpg][Foto/1989_Da_Costakade_Huize_De_Liefde.jpg]]
//Da Costakade met 'Huize De Liefde', daarnaast het proefstation voor bouwmaterialen Koning en Bienfait, 1989.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1993_Hoek_Frederik_Hendrikstraat_3e_Hugo_de_Grootstraat_De_Poort_400.jpg][Foto/1993_Hoek_Frederik_Hendrikstraat_3e_Hugo_de_Grootstraat_De_Poort.jpg]]
//Hoek Frederik Hendrikstraat/3e Hugo de Grootstraat gezien naar De Poort, die gerenoveerd wordt, 1993.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1993_Hugo_de_Grootkade_rechts_DaCostakade_400.jpg][Foto/1993_Hugo_de_Grootkade_rechts_DaCostakade.jpg]]
//Hugo de Grootkade met in de achtergrond de Da Costakade, 1993.
Verpleeghuis 'De Poort' wordt gerenoveerd.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1994_Frederik_Hendrikstraat_tussen_3e_Hugo_deGrootstraat_Hugo_de_Grootplein_400.jpg][Foto/1994_Frederik_Hendrikstraat_tussen_3e_Hugo_deGrootstraat_Hugo_de_Grootplein.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat tussen 3e Hugo de Grootstraat en Hugo de Grootplein, 1994.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902_ca_Hugo_de_Grootkade_graven_gracht_400.jpg][Foto/1902_ca_Hugo_de_Grootkade_graven_gracht.jpg]]
//De huizen aan het Kerkpad zijn gesloopt, ca. 1897..
Rechts - net zichtbaar en herkenbaar aan het torentje - de St. Jozefschool (later Da Costakade #20) naast de R.K. kerk De Liefde.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1996_Frederik_Hendrikstraat_inham_400.jpg][Foto/1996_Frederik_Hendrikstraat_inham.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat, nieuwbouw naast inham (stukje Voorweg), 1996.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2000_Hugo_de_Grootkade_hoek_Fred_Hendrikstraat_overzijde_400.jpg][Foto/2000_Hugo_de_Grootkade_hoek_Fred_Hendrikstraat_overzijde.jpg]]
//Hugo de Grootkade hoek Frederik Hendrikstraat, 2000.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_Westelijk_Marktkanaal_bij_Kostverlorenvaart_links_Reinier_Claeszenstraat_400.jpg][Foto/1930_Westelijk_Marktkanaal_bij_Kostverlorenvaart_links_Reinier_Claeszenstraat.jpg]]
//Westelijk Marktkanaal bij Kostverlorenvaart links Reinier Claeszenstraat, 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1974_Dacostakade_110-102_400.jpg][Foto/1974_Dacostakade_110-102.jpg]]
//Da Costakade 110 - 102, voormalig depot van de ~Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij (ZHB, #106 - 110), proefstation voor bouwmaterialen Koning en Bienfait (#104) en 'Huize De Liefde' (#102), 1974.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Bouwterrein_v_Reigersbergenstraat_HdGkade_gezien_naar_N_400.jpg][Foto/1990_Bouwterrein_v_Reigersbergenstraat_HdGkade_gezien_naar_N.jpg]]
//Bouwterrein Van Reigersbergenstraat, hoek Hugo de Grootkade, gezien naar het noorden, 1990.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Van_Reigersbergenstraat_HdGkade_gezien_vanaf_hoek_Bilderdijkkade_2e_Kostverlorenkade_400.jpg][Foto/1990_Van_Reigersbergenstraat_HdGkade_gezien_vanaf_hoek_Bilderdijkkade_2e_Kostverlorenkade.jpg]]
//Gezicht op nieuwbouw Van Reigersbergenstraat. Vanaf de hoek Bilderdijkkade/2e Kostverlorenkade, 1990.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Van_Reigersbergenstraat_gezien_van_Geuzenkade_400.jpg][Foto/2006_Van_Reigersbergenstraat_gezien_van_Geuzenkade.jpg]]
//Van Reigersbergenstraat, hoek Hugo de Grootkade, gezien vanaf Geuzenkade, 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Van_Reigersbergenstraat_2_Gem_Dienst_Herhuisvesting_voorheen_CBH_400.jpg][Foto/1983_Van_Reigersbergenstraat_2_Gem_Dienst_Herhuisvesting_voorheen_CBH.jpg]]
//Van Reigersbergenstraat 2, Gemeentelijke Dienst Herhuisvesting voorheen CBH, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Van_Reigersbergenstraat_65_Buurthuis_De_Reiger_2_400.jpg][Foto/1983_Van_Reigersbergenstraat_65_Buurthuis_De_Reiger_2.jpg]]
//Van Reigersbergenstraat 65, buurthuis 'De Reiger' vroeger Hoofdgebouw der Maatschappij voor Vokswoningen, 1983.
N.B. Wordt ook genoemd als adres voor het badhuis tussen Van Reigersbergenstraat en Van Houweningenstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Van_Reigersbergenstraat_65-39_vrnl_400.jpg][Foto/1990_Van_Reigersbergenstraat_65-39_vrnl.jpg]]
//Van Reigersbergenstraat, gezien naar 2e Hugo de Grootstraat. Rechts op #65, buurthuis 'De Reiger', 1990.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Van_Reigersbergenstraat_65_Buurthuis_De_Reiger_1_400.jpg][Foto/1983_Van_Reigersbergenstraat_65_Buurthuis_De_Reiger_1.jpg]]
//Van Reigersbergenstraat 65, buurthuis 'De Reiger', 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Van_Reigersbergenstraat_Gemeentelijke_Dienst_Herhuisvesting_CBH_400.jpg][Foto/1983_Van_Reigersbergenstraat_Gemeentelijke_Dienst_Herhuisvesting_CBH.jpg]]
//Van Reigersbergenstraat gezien naar 2e Hugo de Grootstraat, links Gemeentelijke Dienst Herhuisvesting, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1952_ca_Frederik_Hendrikplantsoen_klimkooi_1_400.jpg][Foto/1952_ca_Frederik_Hendrikplantsoen_klimkooi_1.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen, klimkooi, ca. 1952//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1986_Hoek_Bilderdijkstraat_De_Clercqstraat_400.jpg][Foto/1986_Hoek_Bilderdijkstraat_De_Clercqstraat.jpg]]
//Hoek Bilderdijkstraat/De Clercqstraat, 1986.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1986_Hoek_Bilderdijkstraat_De_Clercqstraat_detail_400.jpg][Foto/1986_Hoek_Bilderdijkstraat_De_Clercqstraat.jpg]]

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1931_Bloemgracht_hoek_Lijnbaansgracht_Nico_Swaager_400.jpg][Foto/1931_Bloemgracht_hoek_Lijnbaansgracht_Nico_Swaager.jpg]]
//Het postkantoor op de hoek van de Bloemgracht en de Lijnbaansgracht. Nico Swaager, 1931.<br>Links de 'zuigbuis' van roggebroodfabriek Funke (later Hollandia).//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1979_Bloemgracht_182-180-178_enz_Martin_Alberts_400.jpg][Foto/1979_Bloemgracht_182-180-178_enz_Martin_Alberts.jpg]]
//Bloemgracht met, links op de hoek van de Lijnbaansgracht, het postkantoor. Martin Alberts, 1979.<br>Hier goed te zien dat de gevels van postkantoor en roggebroodfabriek nu in dezelfde stijl zijn.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1963_ca_Bilderdijkpark_speelterrein_parkherstellingsoord_400.jpg][Foto/1963_ca_Bilderdijkpark_speelterrein_parkherstellingsoord.jpg]]
//Bilderdijkpark, speelplaats school, 1963.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1987_Bilderdijkpark_18_school_De_Waterkant_400.jpg][Foto/1987_Bilderdijkpark_18_school_De_Waterkant.jpg]]
//Openbare school De Waterkant, Bilderdijkpark #18, 1987.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1999_Bilderdijkpark_18_school_De_Waterkant_400.jpg][Foto/1999_Bilderdijkpark_18_school_De_Waterkant.jpg]]
//Openbare school De Waterkant, Bilderdijkpark #18, 1999.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1986_Bilderdijkpark_18_bouw_De_Waterkant_400.jpg][Foto/1986_Bilderdijkpark_18_bouw_De_Waterkant.jpg]]
//Bouw van openbare school De Waterkant, Bilderdijkpark #18, 1986.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Hugo_de_Grootplein_gezien_naar_l_Frederik_Hendrikstraat_400.jpg][Foto/1900_ca_Hugo_de_Grootplein_gezien_naar_l_Frederik_Hendrikstraat.jpg]]
//Hugo de Grootplein gezien naar - links - Frederik Hendrikstraat, ca. 1900.
De gebouwen links - bij het torentje - waren twee+++^*[scholen »]
<<tiddler [[School Kinderbad02]]>>
===; later verrees hier de 'nieuwbouw' (1937) van de ambachtsschool.
Naast het hoekhuis Hugo de Grootplein (links) is nog net iets van het School Kinderbad te zien.
Tussen de Ambachtsschool en het School Kinderbad is later nog een+++^*[blok van 3 huizen &raquo;]
<<tiddler [[Buurt399]]>>
===gebouwd.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Hugo_de_Grootplein_gezien_naar_Nassaukade_400.jpg][Foto/1900_ca_Hugo_de_Grootplein_gezien_naar_Nassaukade.jpg]]
//Hugo de Grootplein gezien naar 2e Hugo de Grootstraat richting Nassaukade, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Hugo_de_Grootplein_1_400.jpg][Foto/19xx_Hugo_de_Grootplein_1.jpg]]
//Hugo de Grootplein #1, hoek 2e Hugo de Grootstraat, ca. 2000.
Hier zat vroeger een filiaal van het voormalige 'P. de Gruyter & Zn'.
De+++^*[blauwe tegels &raquo;]<<tiddler "Buurt400">>===sieren nog altijd de pui.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1971_Frederik_Hendrikstraat_Elimkapel_400.jpg][Foto/1971_Frederik_Hendrikstraat_Elimkapel.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat #11-15, gebouw Elim, 1971.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_ca_Hugo_de_Grootplein_400.jpg][Foto/1910_ca_Hugo_de_Grootplein.jpg]]
//Hugo de Grootplein, ca. 1910.
Het hoge gebouw rechts - Frederik Hendrikstraat #115 - was van 1902 tot 1937 de ambachtsschol voor timmerlieden 'Concordia Inter Nos'.
In 1937 verhuisde de ambachtsschool naar nieuwbouw in dezelfde straat (#79-81-83) en werd het hier 'De Eerste Amsterdamsche Christelijke Nijverheidsschool' gevestigd.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Hugo_de_Grootkade_1_400.jpg][Foto/2009_Hugo_de_Grootkade_1.jpg]]
//Hugo de Grootkade. Google Street View. 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Hugo_de_Grootkade_3_400.jpg][Foto/2009_Hugo_de_Grootkade_3.jpg]]
//Hugo de Grootkade vanaf Nassaukade. Google Street View, 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Hugo_de_Grootkade_hoek_Fred_Hendrikstraat_400.jpg][Foto/1959_Hugo_de_Grootkade_hoek_Fred_Hendrikstraat.jpg]]
//Hoek Hugo de Grootkade/Frederik Hendrikstraat. Nog geheel intact, 1959.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1965_Hugo_de_Grootkade_hoek_Fred_Hendrikstraat_400.jpg][Foto/1965_Hugo_de_Grootkade_hoek_Fred_Hendrikstraat.jpg]]
//Hoek Hugo de Grootkade/Frederik Hendrikstraat. Gestut, 1965.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1969_Hugo_de_Grootkade_hoek_Fred_Hendrikstraat_400.jpg][Foto/1969_Hugo_de_Grootkade_hoek_Fred_Hendrikstraat.jpg]]
//Hoek Hugo de Grootkade/Frederik Hendrikstraat. Alleen nog begane grond, 1969.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Hugo_de_Grootkade_hoek_Fred_Hendrikstraat_2_400.jpg][Foto/1983_Hugo_de_Grootkade_hoek_Fred_Hendrikstraat_2.jpg]]
//Hoek Hugo de Grootkade/Fredrik Hendrikstraat. Alles weg, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1985_Hugo_de_Grootkade_hoek_Fred_Hendrikstraat_400.jpg][Foto/1985_Hugo_de_Grootkade_hoek_Fred_Hendrikstraat.jpg]]
//Hoek Hugo de Grootkade/Fredrik Hendrikstraat. Nieuwbouw, 1985.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1994_Hoek_Frederik_Hendrikstraat_Hugo_de_Grootkade_400.jpg][Foto/1994_Hoek_Frederik_Hendrikstraat_Hugo_de_Grootkade.jpg]]
//Fredrik Hendrikstraat, hoek Hugo de Grootkade, 1994.//

[img[Hugo de Grootkade bij Frederik Hendrikstraat|Images/2008_Hugo_de_Grootkade_50_2_400.jpg]]
//Hugo de Grootkade. Links nog een stukje van de nieuwbouw te zien, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Hoek_Hugo_de_Grootkade_Frederik_Hendrikstraat_400.jpg][Foto/2008_Hoek_Hugo_de_Grootkade_Frederik_Hendrikstraat.jpg]]
//Google Street View: Hoek Hugo de Grootkade/Frederik Hendrikstraat, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Hugo_de_Grootkade_in_vogelvlucht_400.jpg][Foto/2008_Hugo_de_Grootkade_in_vogelvlucht.jpg]]
//De Hugo de Grootkade in vogelvlucht, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Van_Houweningenstraat_400.jpg][Foto/2009_Van_Houweningenstraat.jpg]]
//Van Houweningenstraat gezien naar 2e Hugo de Grootstraat, 2009.//

[img[Tegeltableau|Images/Van_Houweningenstraat_62_tegeltableau.jpg]]
//Tegeltableau boven de ingang van het Gemeentebadhuis Van Houweningenstraat 62.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1985_Gemeente_badhuis_Van_Houweningenstraat_62-64_400.jpg][Foto/1985_Gemeente_badhuis_Van_Houweningenstraat_62-64.jpg]]
//Gemeentebadhuis gezien vanuit de poort in de Van Houweningenstraat 62, 1985.
''Let op:'' De originele tegeltableaus 'BADEN'.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1985_Gemeente_badhuis_Van_Houweningenstraat_62-64_interieur1_400.jpg][Foto/1985_Gemeente_badhuis_Van_Houweningenstraat_62-64_interieur1.jpg]]
//Wachtruimte van het Gemeentebadhuis Van Houweningenstraat 62, 1985.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1985_Gemeente_badhuis_Van_Houweningenstraat_62-64_interieur2_400.jpg][Foto/1985_Gemeente_badhuis_Van_Houweningenstraat_62-64_interieur2.jpg]]
//Interieur Gemeentebadhuis Van Houweningenstraat 62, 1985.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1985_Gemeente_badhuis_Van_Houweningenstraat_62-64_stookkelder1_400.jpg][Foto/1985_Gemeente_badhuis_Van_Houweningenstraat_62-64_stookkelder1.jpg]]
//Stookkelder van het Gemeentebadhuis Van Houweningenstraat 62, 1985.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1985_Gemeente_badhuis_Van_Houweningenstraat_62-64_stookkelder2_400.jpg][Foto/1985_Gemeente_badhuis_Van_Houweningenstraat_62-64_stookkelder2.jpg]]
//Stookkelder van het Gemeentebadhuis Van Houweningenstraat 62, 1985.//

[img[Tegeltableau|Images/Van_Reigersbergenstraat_65_tegeltableau.jpg]]
//Tegeltableau boven de ingang van Van Reigersbergenstraat 65.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_ca_Bilderdijkstraat_bij_Kwakersplein_400.jpg][Foto/1907_ca_Bilderdijkstraat_bij_Kwakersplein.jpg]]
//Bilderdijkstraat bij Kwakersplein, ca. 1907.
Rechts het depot van de ~Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_1e_Hugo_de_Grootstraat_400.jpg][Foto/1981_1e_Hugo_de_Grootstraat.jpg]]
//1e Hugo de Grootstraat, 1981.
Links is nog net de aardappelhandel/groentewinkel van Lindeman in de Frederik Hendrikstraat te zien.
Links en rechts de Rombout Hogerbeetsstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_1e_Hugo_de_Grootstraat_vanaf_Nassaukade_400.jpg][Foto/1900_ca_1e_Hugo_de_Grootstraat_vanaf_Nassaukade.jpg]]
//1e Hugo de Grootstraat gezien vanaf de Nassaukade, ca. 1900.
In de verte molen 'Het Luipaard'.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1915_ca_1e_Hugo_de_Grootstraat_vanaf_Nassaukade_400.jpg][Foto/1915_ca_1e_Hugo_de_Grootstraat_vanaf_Nassaukade.jpg]]
//1e Hugo de Grootstraat gezien vanaf de Nassaukade, ca. 1915.
Molen 'Het Luipaard' inmiddels zonder wieken.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_ca_1e_Hugo_de_Grootstraat_38-46_v_r_n_l_Frederik_Hendrikstraat_62-68_400.jpg][Foto/
1946_ca_1e_Hugo_de_Grootstraat_38-46_v_r_n_l_Frederik_Hendrikstraat_62-68.jpg]]
//1e Hugo de Grootstraat met snoepwinkeltje (3e winkel vanaf rechts), 1946.
Rechts de Frederik Hendrikstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1963_ca_1e_Hugo_de_Grootstraat_16_400.jpg][Foto/
1963_ca_1e_Hugo_de_Grootstraat_16.jpg]]
//1e Hugo de Grootstraat #16 met wasserette, 1963. Zat hier niet de paardenslager?//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_2e_Hugo_de_Grootstraat_naar_Nassaukade_400.jpg][Foto/1900_ca_2e_Hugo_de_Grootstraat_naar_Nassaukade.jpg]]
//2e Hugo de Grootstraat gezien naar naar Nassaukade, ca. 1900.
De vermelding 'hugo de Grootkade' op de ansichtkaart is onjuist.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1972_Nassaukade_hoek_2e_Hugo_de_Grootstraat_400.jpg][Foto/1972_Nassaukade_hoek_2e_Hugo_de_Grootstraat.jpg]]
//Hoek Nassaukade/2e Hugo de Grootstraat, 1972.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_2e_Hugo_de_Grootstraat_Kinderdagverblijf_Prinses_Irene_400.jpg][Foto/1981_2e_Hugo_de_Grootstraat_Kinderdagverblijf_Prinses_Irene.jpg]]
//Kinderdagverblijf Prinses Irene, 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Hoek_Nassaukade_2e_Hugo_de_Grootstraat_400.jpg][Foto/2008_Hoek_Nassaukade_2e_Hugo_de_Grootstraat.jpg]]
//Het gebouw in 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_ca_2e_Hugo_de_Grootstraat_vanaf_Nassaukade_400.jpg][Foto/1910_ca_2e_Hugo_de_Grootstraat_vanaf_Nassaukade.jpg]]
//2e Hugo de Grootstraat gezien vanaf de Nassaukade, ca. 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Gevelsteen_Weduwestichting_1e_Hugo_de_Grootstraat_400.jpg][Foto/2009_Gevelsteen_Weduwestichting_1e_Hugo_de_Grootstraat.jpg]]
//Gevelsteen Weduwestichting, op de hoek van de 1e Hugo de Grootstraat en de Van Oldenbarneveldtstraat, 2009.//

[img[Gevelsteen|Images/2005_Gevelsteen_Weduwenstichting_Van_Oldenb_straat.jpg]]
//Gevelsteen Weduwenstichting in de Van Oldenbarneveldtstraat, 2005.//

[img[Gevelsteen|Images/2005_Gevelsteen_Weduwenstichting_1e_HdGstraat.jpg]]
//Gevelsteen Weduwenstichting, 1e Hugo de Grootstraat #13, 2005.//

[img[Gevelsteen|Images/2005_Hugo_de_Groothof.jpg]]
//Gevelsteen met tekst 'Hugo de Groothof - 8 September 1982' bij de ingang, 1e Hugo de Grootstraat, #13, 2005.//

[img[Hugo de Groothof|Images/2005_Binnenhof_WS_1.jpg]]
//Binnenterrein Hugo de Groothof, 2005.//

[img[Hugo de Groothof|Images/2005_Binnenhof_WS_2.jpg]]
//Binnenterrein Hugo de Groothof, 2005.//

[img[Hugo de Groothof|Images/2005_Binnenhof_WS_3.jpg]]
//Binnenterrein Hugo de Groothof, 2005.//

[img[Hugo de Groothof|Images/2005_Binnenhof_WS_4.jpg]]
//Binnenterrein Hugo de Groothof, 2005.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2012_Bilderdijkpark_Amsterdam_400.jpg][Foto/2012_Bilderdijkpark_Amsterdam.jpg]]
//Bilderdijkpark gezien naar de huizen aan het Bilderdijkpark,2012.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2012_Bilderdijkpark_1_400.jpg][Foto/2012_Bilderdijkpark_1.jpg]]
//Bilderdijkpark, 2012.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Bilderdijkpark_1_400.jpg][Foto/2009_Bilderdijkpark_1.jpg]]
//Restauratie van het hekwerk, 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Bilderdijkpark_3_400.jpg][Foto/2009_Bilderdijkpark_3.jpg]]
//Restauratie van het hekwerk, 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928_De_Clercqstraat_gezien_naar_N_gipsfabriek_400.jpg][Foto/1928_De_Clercqstraat_gezien_naar_N_gipsfabriek.jpg]]
//Vanaf de De Clercqstraat gezien naar de gipsfabriek, 1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Frederik_Hendrikstraat_33-43_vlnr_400.jpg][Foto/1983_Frederik_Hendrikstraat_33-43_vlnr.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat, nog maar 3 huizen over, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1870_Bouwtekening_Lange_Bleekerspad_72_stoomgipsfabriek_en_branderij_400.jpg][Foto/1870_Bouwtekening_Lange_Bleekerspad_72_stoomgipsfabriek_en_branderij.jpg]]
//Bouwtekening Lange Bleekerspad #72, aanbouw stoomgipsfabriek en branderij, 1870.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1873_Bouwtekening_Lange_Bleekerspad_72_vernieuwen_stoomgipsfabriek_400.jpg][Foto/1873_Bouwtekening_Lange_Bleekerspad_72_vernieuwen_stoomgipsfabriek.jpg]]
//Bouwtekening Lange Bleekerspad #72, vernieuwen_ van de stoomgipsfabriek, 1873.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_RK_De_Liefde_vanaf_schans_A_Martin_400.jpg][Foto/1892_RK_De_Liefde_vanaf_schans_A_Martin.jpg]]
//R.K. kerk De Liefde gezien vanaf de overzijde van de Singelgracht. A. Martin, 1892.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Bilderdijkstraat_23_gezien_naar_brug_108_over_de_Da_Costagracht_400.jpg][Foto/1900_Bilderdijkstraat_23_gezien_naar_brug_108_over_de_Da_Costagracht.jpg]]
//R.K. kerk De Liefde met links de - inmiddels fors grotere - St. Vincentiusschool en rechts de St. Jozefschool, gezien naar brug #108 over de Da Costagracht, 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_ca_Bilderdijkstraat_De_Liefde_400.jpg][Foto/1905_ca_Bilderdijkstraat_De_Liefde.jpg]]
//Bilderdijkstraat met R.K. kerk De Liefde en St. Vincentiusschool, ca. 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_ca_2e_Hugo_de_Grootstraat_gezien_naar_HdG-plein_400.jpg][Foto/1905_ca_2e_Hugo_de_Grootstraat_gezien_naar_HdG-plein.jpg]]
//2e Hugo de Grootstraat gezien naar het Hugo de Grootplein, ca. 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_ca_2e_Hugo_de_Grootstraat_gezien_naar_HdG-plein_400.jpg][Foto/1910_ca_2e_Hugo_de_Grootstraat_gezien_naar_HdG-plein.jpg]]
//2e Hugo de Grootstraat gezien naar het Hugo de Grootplein, ca. 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_2e_Hugo_Grootstraat_23-33_L_Van_Oldenbarneveldtstraat_82-86_400.jpg][Foto/1983_2e_Hugo_Grootstraat_23-33_L_Van_Oldenbarneveldtstraat_82-86.jpg]]
//2e Hugo Grootstraat #23-33, links de Van Oldenbarneveldtstraat #82-86, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1967_Hugo_de_Grootplein_gezien_naar_Kostverlorenvaart_400.jpg][Foto/1967_Hugo_de_Grootplein_gezien_naar_Kostverlorenvaart.jpg]]
//Hugo de Grootplein gezien naar Beltbrug over Kostverlorenvaart, 1967.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1970_Hugo_de_Grootkade_20_De_Poort_400.jpg][Foto/1970_Hugo_de_Grootkade_20_De_Poort.jpg]]
//Hugo de Grootkade #20, ingang van De Poort, 1970.
Links de onderdoorgang naar de 3e Hugo de Grootstraat en de Van Oldenbarneveldtstraat//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Hugo_de_Grootplein_2-12_vrnl_400.jpg][Foto/1983_Hugo_de_Grootplein_2-12_vrnl.jpg]]
//Hugo de Grootplein #2-12 (v.r.n.l.), 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1972_1e_Hugo_de_Grootstraat_Nassaukade_J_M_Arsath_Ro'is_400.jpg][Foto/1972_1e_Hugo_de_Grootstraat_Nassaukade_J_M_Arsath_Ro'is.jpg]]
//1e Hugo de Grootstraat hoek Nassaukade. J.M. Arsath Ro'is, 1972.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Nassaukade_bij_Raampoort_400.jpg][Foto/1900_ca_Nassaukade_bij_Raampoort.jpg]]
//Nassaukade bij Raampoort, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_ca_Gezicht_op_Raampoort_over_Singelgracht_gezien_vanaf_Nassaukade_400.jpg][Foto/1907_ca_Gezicht_op_Raampoort_over_Singelgracht_gezien_vanaf_Nassaukade.jpg]]
//Gezicht op brug en politiebureau Raampoort gezien vanaf de Nassaukade, ca. 1907.
Op het reclamebord bij de brug: 'Houtkooperij C.W. Wachtels, Hugo de Grootkade 30'.//

[img[Houtkoperij C.W. Wachtels|Images/1907_ca_Raampoort_detail.jpg]]
//Reclamebord op brug # 165, Raampoort, ca. 1907.
Voor volledige foto, zie [[brug Raampoort|Buurt169]].//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1929_ca_Brandweerkazerne_Rozengracht_238_gezien_vanaf_Nassaukade_400.jpg][Foto/1929_ca_Brandweerkazerne_Rozengracht_238_gezien_vanaf_Nassaukade.jpg]]
//Brandweerkazerne Rozengracht en 'Kikker' op brug #167, gezien vanaf Nassaukade hoek De Clercqstraat, 1929.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1982_Bilderdijkpark_400.jpg][Foto/1982_Bilderdijkpark.jpg]]
//Bilderdijkpark #12, Potgieterschool, 1982.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1982_Bilderdijkpark_Zandschool_400.jpg][Foto/1982_Bilderdijkpark_Zandschool.jpg]]
//Bilderdijkpark #, de 'Zandschool', 1982.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_ca_Parkherstellingsoor_III_Bilderdijkpark_400.jpg][Foto/1927_ca_Parkherstellingsoor_III_Bilderdijkpark.jpg]]
//Parkherstellingsoor III, Bilderdijkpark, ca. 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Bilderdijkpark_18_school_De_Waterkant_400.jpg][Foto/1990_Bilderdijkpark_18_school_De_Waterkant.jpg]]
//Bilderdijkpark met op #13 de voormalige Potgieterschool (links) en op #18 school De Waterkant (rechts), 1990.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Frederik_Hendrikstraat_400.jpg][Foto/1900_ca_Frederik_Hendrikstraat.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat, gezien naar 3e Hugo de Grootstraat (rechts sigarenfabriek) en Bilderdijkstraat, ca. 1900.
In de verte is de R.K. kerk De Liefde te zien.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Frederik_Hendrikstraat_2_400.jpg][Foto/1900_ca_Frederik_Hendrikstraat_2.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat, gezien vanf brug over de Hugo de Grootkade naar 3e Hugo de Grootstraat (links sigarenfabriek) en verder, ca. 1900.
In de verte te zien: Hugo de Grootplein, Maria Magdalenakerk (hoek Zaanstraat/Spaarndammerstraat) en het torentje van de school die stond op de plek waar later de Ambachtsschool kwam.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_ca_Frederik_Hendrikstraat_400.jpg][Foto/1910_ca_Frederik_Hendrikstraat.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat, gezien vanaf 1e Hugo de Grootstraat naar Hugo de Grootplein, ca. 1910.
De gebouwen links bij het torentje waren twee+++^*[scholen »]
<<tiddler [[School Kinderbad02]]>>===die stonden op de plaats waar later de Ambachtsschool kwam.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_ca_Frederik_Hendrikstraat_2_400.jpg][Foto/1910_ca_Frederik_Hendrikstraat_2.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat, gezien vanaf Van Oldenbarneveldtplein (links) naar 1e Hugo de Grootstraat, ca. 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1996_Frederik_Hendrikstraat_l_3eHdGstr_r_HdGkade_400.jpg][Foto/1996_Frederik_Hendrikstraat_l_3eHdGstr_r_HdGkade.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat, gezien naar (links) 3e Hugo De grootstraat en (rechts) Hugo de Grootkade, 1996.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1976_Frederik_Hendrikstraat_gezien_naar_Hugo_de_Grootplein_400.jpg][Foto/1976_Frederik_Hendrikstraat_gezien_naar_Hugo_de_Grootplein.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat, gezien van Hugo de Grootkade naar Hugo de Grootplein, 1976.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1982_Frederik_Hendrikstraat_WSBZ_400.jpg][Foto/1982_Frederik_Hendrikstraat_WSBZ.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat #105, het voormalige School Kinderbad, later WSBZ, 1982.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Frederik_Hendrikstraat_tussen_HdGkade_3e_HdGstraat_400.jpg][Foto/1983_Frederik_Hendrikstraat_tussen_HdGkade_3e_HdGstraat.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat tussen Hugo de Grootkade en 3e Hugo de Grootstraat, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Frederik_Hendrikplantsoen_98-108_vrnl_FHstraat_2-4-6_400.jpg][Foto/1983_Frederik_Hendrikplantsoen_98-108_vrnl_FHstraat_2-4-6.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen #98-108 (v.r.n.l.), daarna Frederik Hendrikstraat #, 4, 6, ..., 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Frederik_Hendrikplantsoen_400.jpg][Foto/1981_Frederik_Hendrikplantsoen.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen met links de Van Houweningenschool, 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Van_Oldenbarneveldtkade_400.jpg][Foto/1900_ca_Van_Oldenbarneveldtkade.jpg]]
//Van Oldenbarneveldtgracht en -kade, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1908_ca_Van_Oldenbarneveldtstraat_Hugo_de_Grootschool_400.jpg][Foto/1908_ca_Van_Oldenbarneveldtstraat_Hugo_de_Grootschool.jpg]]
//Van Oldenbarneveldtstraat gezien naar Van Oldenbarneveldtplein, met Hugo de Grootschool, later GGD, ca. 1908.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Van_Oldenbarneveldtstraat_400.jpg][Foto/1900_ca_Van_Oldenbarneveldtstraat.jpg]]
//Van Oldenbarneveldtstraat, gezien van 3e naar 2e Hugo de grootstraat, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1901_ca_Van_Oldenbarneveldtstraat_naar_Hugo_de_Grootkade_400.jpg][Foto/1901_ca_Van_Oldenbarneveldtstraat_naar_Hugo_de_Grootkade.jpg]]
//Van Oldenbarneveldtstraat, gezien vanuit 2e Hugo de Grootstraat naar Hugo de Grootkade, ca. 1901.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_ca_Bleekersloot_400.jpg][Foto/1895_ca_Bleekersloot.jpg]]
//(Lange) Bleekersloot, ca. 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_Bleekersloot_Uitgave_Trenkler_400.jpg][Foto/1895_Bleekersloot_Uitgave_Trenkler.jpg]]
//Lange Bleekersloot, gezien naar Kostverlorenvaart, 1895.
In de verte zijn de+++*[huizen van de Baarsjes, aan de overzijde van de Kostverlorenvaart »]
<<tiddler [[van Eck04]]>>
===, te zien.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_ca_Einde_De_Clercqstraat_bij_Wiegbrug_400.jpg][Foto/1905_ca_Einde_De_Clercqstraat_bij_Wiegbrug.jpg]]
//Gezien naar de De Clercqstraat met Wiegbrug en gipsfabriek (links), ca. 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1904_ca_Wiegbrug_De_Clercqstraat_in_aanbouw_400.jpg][Foto/1904_ca_Wiegbrug_De_Clercqstraat_in_aanbouw.jpg]]
//Wiegbrug in aanbouw, ca. 1904.
Gipsfabriek net zichtbaar achter de 'klep'; de De Clercqstraat is nog redelijk leeg.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928_ca_De_Clercqstraat_gipsfabriek_400.jpg][Foto/1928_ca_De_Clercqstraat_gipsfabriek.jpg]]
//De De Clercqstraat bij de Wiegbrug met links de gipsfabriek, ca. 1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1965_ca_Van_Oldenbarneveldtstraat_52-56_en_hoger_400.jpg][Foto/1965_ca_Van_Oldenbarneveldtstraat_52-56_en_hoger.jpg]]
//Van Oldenbarneveldtstraat #52-56-etc ca. 1956//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Van_Oldenbarneveldtstraat_40-42-44_vrnl_GGD_400.jpg][Foto/1983_Van_Oldenbarneveldtstraat_40-42-44_vrnl_GGD.jpg]]
//Van Oldenbarneveldtstraat #40-42-44 (v.r.n.l.). GGD op #42, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Van_Oldenbarneveldtstraat_3e_naar_2e_Hugo_de_Grootstraat_400.jpg][Foto/2007_Van_Oldenbarneveldtstraat_3e_naar_2e_Hugo_de_Grootstraat.jpg]]
//Van Oldenbarneveldtstraat, gezien van 3e naar 2e Hugo de Grootstraat, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Van_Oldenbarneveldtstraat_gezien_naar_VOplein_400.jpg][Foto/2006_Van_Oldenbarneveldtstraat_gezien_naar_VOplein.jpg]]
//De Van Oldenbarneveldtstraat gezien naar het Van Oldenbarneveldtplein, 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_ca_De_Clerqstraat_hoek_Da_Costakade_400.jpg][Foto/1905_ca_De_Clerqstraat_hoek_Da_Costakade.jpg]]
//De Clerqstraat, hoek Da Costakade, ca. 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Bilderdijkstraat_De_Liefde_400.jpg][Foto/1900_ca_Bilderdijkstraat_De_Liefde.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, R.K. kerk De Liefde, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_400.jpg][Foto/1900_ca_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, R.K. kerk De Liefde, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_Kerk_De_Liefde_W_C_Ladiges_400.jpg][Foto/1930_ca_Kerk_De_Liefde_W_C_Ladiges.jpg]]
//R.K. kerk De Liefde, gezien vanaf het Bilderdijkpark. W.C. Ladiges, ca. 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Da_Costakade_kerkzaal_De_Liefde_400.jpg][Foto/2009_Da_Costakade_kerkzaal_De_Liefde.jpg]]
//Da Costakade #12, kerkzaal De Liefde, 2009. Rechtsboven de 'kerkklok'.
Rechts - op #10 - de 'oude' pastorie uit 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Da_Costakade_kerkzaal_De_Liefde_2_400.jpg][Foto/2009_Da_Costakade_kerkzaal_De_Liefde_2.jpg]]
//Da Costakade #12, kerkzaal De Liefde, 2009. Rechtsboven de 'kerkklok'.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Da_Costakade_kerkzaal_De_Liefde_3_400.jpg][Foto/2009_Da_Costakade_kerkzaal_De_Liefde_3.jpg]]
//Da Costakade #10, de 'oude' pastorie uit 1905, 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2004_Da_Costakade_12_St_Nicolaas_Barbara_De_Liefde_400.jpg][Foto/2004_Da_Costakade_12_St_Nicolaas_Barbara_De_Liefde.jpg]]
//Da Costakade #12, glas-in-loodramen (1894) afkomstig uit de voormalige kerk De Liefde, 2004.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2004_Da_Costakade_12_St_Nicolaas_De_Liefde_400.jpg][Foto/2004_Da_Costakade_12_St_Nicolaas_De_Liefde.jpg]]
//Da Costakade #12, glas-in-loodraam (1894) uit de voormalige kerk De Liefde, voorstellende Sint Nicolaas, 2004.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2004_Da_Costakade_12_St_Antonius_De_Liefde_400.jpg][Foto/2004_Da_Costakade_12_St_Antonius_De_Liefde.jpg]]
//Da Costakade #12, glas-in-loodraam (1894) uit de voormalige kerk De Liefde, voorstellende Sint Antonius, 2004.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2004_Da_Costakade_12_St_Barbara_De_Liefde_400.jpg][Foto/2004_Da_Costakade_12_St_Barbara_De_Liefde.jpg]]
//Da Costakade #12, glas-in-loodraam (1894) uit de voormalige kerk De Liefde, voorstellende Sint Barbara, 2004.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2004_Da_Costakade_12_kerkzaal_De_Liefde_4_400.jpg][Foto/2004_Da_Costakade_12_kerkzaal_De_Liefde_4.jpg]]
//Da Costakade #12, kerkzaal De Liefde, 2004.
Net naast de 'oude' pastorie op #10 uit 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2004_kerkzaal_De_Liefde_1_400.jpg][Foto/2004_kerkzaal_De_Liefde_1.jpg]]
//Da Costakade #12, interieur kerkzaal De Liefde, 2004.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2004_kerkzaal_De_Liefde_2_400.jpg][Foto/2004_kerkzaal_De_Liefde_2.jpg]]
//Da Costakade #12, Maria-altaar in kerkzaal De Liefde, 2004.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2004_kerkzaal_De_Liefde_3_400.jpg][Foto/2004_kerkzaal_De_Liefde_3.jpg]]
//Da Costakade #12, Maria-altaar in kerkzaal De Liefde, 2004.
Tegeltableau afkomstig uit de voormalige kerk De Liefde, 2004.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2004_kerkzaal_De_Liefde_4_400.jpg][Foto/2004_kerkzaal_De_Liefde_4.jpg]]
//Da Costakade #12, interieur kerkzaal De Liefde, 2004.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2004_kerkzaal_De_Liefde_5_400.jpg][Foto/2004_kerkzaal_De_Liefde_5.jpg]]
//Da Costakade #12, interieur kerkzaal De Liefde, 2004.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2004_kerkzaal_De_Liefde_6_400.jpg][Foto/2004_kerkzaal_De_Liefde_6.jpg]]
//Da Costakade #12, interieur kerkzaal De Liefde, 2004.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1973_Da_Costakade_26-22_scholen_400.jpg][Foto/1973_Da_Costakade_26-22_scholen.jpg]]
//Da Costakade #26-22 (v.l.n.r.), 1973.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1973_Da_Costakade_28-20_400.jpg][Foto/1973_Da_Costakade_28-20.jpg]]
//Da Costakade #28-20 (v.l.n.r.), 1973//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1978_Bilderdijkstraat_27_RK_Mariaschool_400.jpg][Foto/1978_Bilderdijkstraat_27_RK_Mariaschool.jpg]]
//Bilderdijkstraat #27, de R.K. Mariaschool, naast De Liefde, 1978.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_400.jpg][Foto/1981_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, R.K. kerk De Liefde met rechts de Mariaschool, 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Bilderdijkstraat_27_RK_GLO_school_400.jpg][Foto/1981_Bilderdijkstraat_27_RK_GLO_school.jpg]]
//Bilderdijkstraat #, toren van de R.K. Mariaschool, 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1978_Da_Costakade_20_scholengemeenschap_De_Liefde_400.jpg][Foto/1978_Da_Costakade_20_scholengemeenschap_De_Liefde.jpg]]
//Da Costakade #20, Scholengemeenschap De Liefde, 1978.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Da_Costakade_22A_Mariaschool_400.jpg][Foto/1981_Da_Costakade_22A_Mariaschool.jpg]]
//Da Costakade #22A, Mariaschool, 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Da_Costakade_26_St_Theresiaschool_400.jpg][Foto/1981_Da_Costakade_26_St_Theresiaschool.jpg]]
//Da Costakade #26, St. Theresiaschool, 1981.
N.B. De gevelsteen vermeldt: Teresia, zonder 'h'.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1986_Da_Costakade_26_St_Theresiaschool_400.jpg][Foto/1986_Da_Costakade_26_St_Theresiaschool.jpg]]
//Da Costakade #26, St. Theresiaschool, 1986.
Ten tijde van de foto dependance van de Dr Rijk Kramerschool, Nassaukade #124.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1986_Da_Costakade_22A_Mariaschool_400.jpg][Foto/1986_Da_Costakade_22A_Mariaschool.jpg]]
//Da Costakade #22A, Mariaschool, 1986.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1989_Da_Costakade_Rijk_Kramer_Oude_Westen_scholen_400.jpg][Foto/1989_Da_Costakade_Rijk_Kramer_Oude_Westen_scholen.jpg]]
//Da Costakade 26 - 20 (ged.), 1989.
Ten tijde van de foto is:
* #26 (St. Theresiaschool) dependance van de Dr Rijk Kramerschool, Nassaukade #124
* #22A (Mariaschool) in gebruik bij scholengemeenschap 'De Oude Wester'.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1978_Da_Costakade_kerk_school_De_Liefde_400.jpg][Foto/1978_Da_Costakade_kerk_school_De_Liefde.jpg]]
//Da Costakade, achterzijde van R.K. kerk De Liefde met ernaast op #20, Scholengemeenschap De Liefde, 1978.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1985_Da_Costakade_achterzijde_De_Liefde_400.jpg][Foto/1985_Da_Costakade_achterzijde_De_Liefde.jpg]]
//Da Costakade, achterzijde van R.K. kerk De Liefde, 1985.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1989_Da_Costakade_22A_ged_22-20-18_enz_Ino_Roël_400.jpg][Foto/1989_Da_Costakade_22A_ged_22-20-18_enz_Ino_Roël.jpg]]
//Da Costakade #22A (ged.) - 20. Ino Roël, 1989.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Da_Costakade_sloop_scholengemeenschap_2_400.jpg][Foto/1990_Da_Costakade_sloop_scholengemeenschap_2.jpg]]
//Da Costakade, St. Theresiaschool reeds gesloopt, 1990.
De slagerij op de hoek (#30) en het woonhuis daarnaast (#28) worden niet gesloopt.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Da_Costakade_20-22-22A_26_vrnl_sloop_panorama_400.jpg][Foto/1990_Da_Costakade_20-22-22A_26_vrnl_sloop_panorama.jpg]]
//Da Costakade, St. Theresiaschool reeds gesloopt, 1990.
Men is bezig de Mariaschool (#22A) en het zusterhuis (#22) te slopen. De slagerij op de hoek (#30) en het woonhuis daarnaast (#28) worden niet gesloopt.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Da_Costakade_20-22-22A_26_vrnl_sloop_400.jpg][Foto/1990_Da_Costakade_20-22-22A_26_vrnl_sloop.jpg]]
//Da Costakade, St. Theresiaschool reeds gesloopt, 1990.
Men is bezig de Mariaschool (#22A) en het zusterhuis (#22) te slopen.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Da_Costakade_sloop_kerk_scholen_De_Liefde_400.jpg][Foto/1990_Da_Costakade_sloop_kerk_scholen_De_Liefde.jpg]]
//Da Costakade, sloop van de R.K. kerk De Liefde, 1990.
Men is bezig de St. Jozef/Mariaschool (#20) te slopen.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Sloop_De_Liefde_vanaf_v_Reigersbergenstraat_400.jpg][Foto/1990_Sloop_De_Liefde_vanaf_v_Reigersbergenstraat.jpg]]
//De sloop van de R.K. kerk De Liefde, gezien vanaf de nieuwbouw aan de Van Reigersbergenstraat, 1990.
N.B. In het midden is het lijkenhuisje in het Bilderdijkpark te zien.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Bilderdijkstraat_23_interieur_De_Liefde_J_Merkelbach_400.jpg][Foto/19xx_Bilderdijkstraat_23_interieur_De_Liefde_J_Merkelbach.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, interieur van de R.K. kerk De Liefde, J. Merkelbach.
N.B. Foto mogelijk gemaakt ten tijde van de inwijding in 1885.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1978_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_preekstoel_400.jpg][Foto/1978_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_preekstoel.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, R.K. kerk De Liefde, preekstoel, 1978.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1980_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_detail_preekstoel_400.jpg][Foto/1980_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_detail_preekstoel.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, R.K. kerk De Liefde, detail preekstoel, 1980.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Bilderdijkstraat_23_interieur_De_Liefde_orgeltribune_400.jpg][Foto/1981_Bilderdijkstraat_23_interieur_De_Liefde_orgeltribune.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, R.K. kerk De Liefde, orgeltribune, 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Bilderdijkstraat_23_Sloop_De_Liefde_3_400.jpg][Foto/1990_Bilderdijkstraat_23_Sloop_De_Liefde_3.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, sloop van R.K. De Liefde en omliggende scholen, 1990.
Gezien vanaf de Bilderdijkstraat naar de Da Costakade; links is het torentje van de St. Jozefschool/St. Mariaschool, Da Costakade #20, nog te zien.
N.B. Het eerste deel van de St. Vincentiusschool/Mariaschool (rechts) is al gesloopt; nu is de 'uitbreiding' van deze school goed te zien.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_grote_vergaderzaal_pastorie_400.jpg][Foto/1981_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_grote_vergaderzaal_pastorie.jpg]]
//Da Costakade #10, grote vergaderzaal van de pastorie van De Liefde, 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_grote_vergaderzaal_pastorie_2_400.jpg][Foto/1981_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_grote_vergaderzaal_pastorie_2.jpg]]
//Da Costakade #10, grote vergaderzaal van de pastorie van De Liefde, 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1978_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_kruiswegstaties_400.jpg][Foto/1978_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_kruiswegstaties.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, R.K. kerk De Liefde - kruiswegstaties, 1978.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1978_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_Maria-altaar_400.jpg][Foto/1978_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_Maria-altaar.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, R.K. kerk De Liefde - Maria-altaar, 1978.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1978_Bilderdijkstraat_23_interieur_De_Liefde_400.jpg][Foto/1978_Bilderdijkstraat_23_interieur_De_Liefde.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, interieur van R.K. kerk De Liefde, 1978.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1980_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_Maria-altaar_400.jpg][Foto/1980_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_Maria-altaar.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, R.K. kerk De Liefde - Maria-altaar, 1980.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1980_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_mozaiek_kruiswegstatie_400.jpg][Foto/1980_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_mozaiek_kruiswegstatie.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, R.K. kerk De Liefde - mozaiek kruiswegstatie, 1980.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1980_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_tegeltableau_kruisweg_400.jpg][Foto/1980_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_tegeltableau_kruisweg.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, R.K. kerk De Liefde - tegeltableau kruisweg, 1980.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1980_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_wandmozaiek_400.jpg][Foto/1980_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_wandmozaiek.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, R.K. kerk De Liefde - wandmozaiek, 1980.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1980_Bilderdijkstraat_23_interieur_De_Liefde_2_400.jpg][Foto/1980_Bilderdijkstraat_23_interieur_De_Liefde_2.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, sacristie R.K. kerk De Liefde, 1980.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1980_Bilderdijkstraat_23_interieur_De_Liefde_3_400.jpg][Foto/1980_Bilderdijkstraat_23_interieur_De_Liefde_3.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, interieur R.K. kerk De Liefde, 1980.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1980_Bilderdijkstraat_23_interieur_De_Liefde_4_400.jpg][Foto/1980_Bilderdijkstraat_23_interieur_De_Liefde_4.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, interieur R.K. kerk De Liefde, 1980.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1980_Bilderdijkstraat_23_interieur_De_Liefde_gewelf_boven_orgel_400.jpg][Foto/1980_Bilderdijkstraat_23_interieur_De_Liefde_gewelf_boven_orgel.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, interieur R.K. kerk De Liefde - gewelf boven orgel, 1980.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1980_Bilderdijkstraat_23_interieur_De_Liefde_muurschilderingen_koor_400.jpg][Foto/1980_Bilderdijkstraat_23_interieur_De_Liefde_muurschilderingen_koor.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, interieur R.K. kerk De Liefde - muurschilderingen koor, 1980.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Bilderdijkstraat_23_Sloop_De_Liefde_4_400.jpg][Foto/1990_Bilderdijkstraat_23_Sloop_De_Liefde_4.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, sloop van de R.K. kerk De Liefde, 1990.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Bilderdijkstraat_23_Sloop_De_Liefde_2_400.jpg][Foto/1990_Bilderdijkstraat_23_Sloop_De_Liefde_2.jpg]]
//Sloop van de R.K. kerk De Liefde, Bilderdijkstraat #23, 1990.
Gezien vanaf de Bilderdijkstraat naar de Da Costakade; in het midden de achterzijde van de St. Jozefschool/St. Mariaschool, Da Costakade #20.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Bilderdijkstraat_23_Sloop_De_Liefde_400.jpg][Foto/1990_Bilderdijkstraat_23_Sloop_De_Liefde.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, sloop van de R.K. kerk De Liefde, 1990.
Links huizen aan de Bilderdijkstraat richting Hugo de Grootkade, rechts de achterzijde van de St. Jozefschool/St. Mariaschool, Da Costakade #20.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_kerkdeur_400.jpg][Foto/1981_Bilderdijkstraat_23_De_Liefde_kerkdeur.jpg]]
//Bilderdijkstraat #23, kerkdeur van de R.K. kerk De Liefde, 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Da_Costakade_hoek_Hugo_de_Grootkade_400.jpg][Foto/1900_ca_Da_Costakade_hoek_Hugo_de_Grootkade.jpg]]
//Da Costakade, hoek Hugo de Grootkade, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Da_Costakade_150_Badhuis_Sparta_400.jpg][Foto/1900_ca_Da_Costakade_150_Badhuis_Sparta.jpg]]
//Da Costakade #150, Badhuis 'Sparta', ca. 1900.
Links zien we de achterzijde van een stukje Tetterode aan de Bilderdijkstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Da_Costakade_20_scholengemeenschap_De_Liefde0_400.jpg][Foto/1981_Da_Costakade_20_scholengemeenschap_De_Liefde0.jpg]]
//Da Costakade #20, scholengemeenschap De Liefde, 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Da_Costakade_12-20_detail_400.jpg][Foto/1981_Da_Costakade_12-20_detail.jpg]]
//Da Costakade #12 naast de pastorie (rechts) op #10 en #20, de scholengemeenschap, 1981.
Waar zijn #14, 16 en 18?//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Bilderdijkstraat_11_400.jpg][Foto/1981_Bilderdijkstraat_11.jpg]]
//Bilderdijkstraat #11, een crèche,  1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1975_Bilderdijkstraat_Bilderdijkpark_400.jpg][Foto/1975_Bilderdijkstraat_Bilderdijkpark.jpg]]
//Bilderdijkstraat, gezien - vanaf brug over de Hugo de Grootgracht - naar de De Clercqstraat, 1975.
Rechts het Bilderdijkpark.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1912_ca_De_Clercqstraat_hoek_Bilderdijkstraat_400.jpg][Foto/1912_ca_De_Clercqstraat_hoek_Bilderdijkstraat.jpg]]
//De Clercqstraat, hoek Bilderdijkstraat, ca. 1912.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_De_Clercqstraat_met_links_Bilderdijkstraat_400.jpg][Foto/1900_ca_De_Clercqstraat_met_links_Bilderdijkstraat.jpg]]
//De Clercqstraat, hoek Bilderdijkstraat, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_ca_De_Clercqstraat_kruising_Bilderdijkstraat_gezien_richting_C_400.jpg][Foto/1927_ca_De_Clercqstraat_kruising_Bilderdijkstraat_gezien_richting_C.jpg]]
//De De Clercqstraat bij de kruising met de Bilderdijkstraat, ca. 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_ca_Bilderdijkstraat_23-tm-33_400.jpg][Foto/1927_ca_Bilderdijkstraat_23-tm-33.jpg]]
//Kerstbomenverkoop in de Bilderdijkstraat bij de De Clercqstraat, ca. 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Bilderdijkstraat_hoek_De_Clercqstraat_400.jpg][Foto/1981_Bilderdijkstraat_hoek_De_Clercqstraat.jpg]]
//De De Clercqstraat bij de kruising met de Bilderdijkstraat, 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1985_Bilderdijkstraat_hoek_l_Hugo_de_Grootkade_400.jpg][Foto/1985_Bilderdijkstraat_hoek_l_Hugo_de_Grootkade.jpg]]
//Bilderdijkstraat, links de Hugo de Grootkade, 1985.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Bilderdijkstraat_13_ged-15-17_vlnr_gekraakt_400.jpg][Foto/1981_Bilderdijkstraat_13_ged-15-17_vlnr_gekraakt.jpg]]
//Bilderdijkstraat, gekraakte panden op #15 en 17, 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1987_Bilderdijkstraat_11_Frans_Brusselman_400.jpg][Foto/1987_Bilderdijkstraat_11_Frans_Brusselman.jpg]]
//Bilderdijkstraat #11, protesterende crèche. Frans Busselman, 1987.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Bilderdijkstraat_17_gekraakt_400.jpg][Foto/1981_Bilderdijkstraat_17_gekraakt.jpg]]
//Bilderdijkstraat, gekraakte panden op #15 en 17, 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_ca_Bilderdijkstraat_7_400.jpg][Foto/1917_ca_Bilderdijkstraat_7.jpg]]
//Bilderdijkstraat #7, ca. 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1986_Bilderdijkstraat44_kunstgebitten_400.jpg][Foto/1986_Bilderdijkstraat44_kunstgebitten.jpg]]
//Bilderdijkstraat #44, kunstgebitten en reparaties, 1986.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_ca_Bilderdijkstraat_38_400.jpg][Foto/1950_ca_Bilderdijkstraat_38.jpg]]
//Bilderdijkstraat #38, sigarenzaak, ca. 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1986_Bilderdijkstraat_40-38-36_vlnr_400.jpg][Foto/1986_Bilderdijkstraat_40-38-36_vlnr.jpg]]
//Bilderdijkstraat #40, 38, 36, 1986.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1986_Bilderdijkstraat_40_400.jpg][Foto/1986_Bilderdijkstraat_40.jpg]]
//Bilderdijkstraat #40, 1986.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Bilderdijkstraat_urinoir_400.jpg][Foto/1981_Bilderdijkstraat_urinoir.jpg]]
//Bilderdijkstraat met rechts een urinoir bij het Bilderdijkpark, 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1985_Bilderdijkpark_zicht_op_De_Liefde_400.jpg][Foto/1985_Bilderdijkpark_zicht_op_De_Liefde.jpg]]
//Zicht op de R.K. kerk De Liefde vanaf het Bilderdijkpark, 1985.
Rechts het café, Bilderdijkstraat #36.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1986_Bilderdijkstraat_36_tm_48_400.jpg][Foto/1986_Bilderdijkstraat_36_tm_48.jpg]]
//Bilderdijkstraat #36 t/m 48, 1986.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_ca_Bilderdijkstraat_l_Kwakersplein_400.jpg][Foto/1905_ca_Bilderdijkstraat_l_Kwakersplein.jpg]]
//Bilderdijkstraat bij Kwakersplein, ca. 1905.
Rechts het depot van de ~Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1941_ca_Bilderdijkstraat_hoek_Potgieterstraat_400.jpg][Foto/1941_ca_Bilderdijkstraat_hoek_Potgieterstraat.jpg]]
//Bilderdijkstraat, hoek Potgieterstraat: Bilderdijkschool, ca. 1941.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_ca_Bilderdijkstraat_91-97_Tijdgeest_ZHB_400.jpg][Foto/1955_ca_Bilderdijkstraat_91-97_Tijdgeest_ZHB.jpg]]
//Bilderdijkstraat #87-97, depot van de ~Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij met links meubelzaak 'De Tijdgeest', ca. 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940_ca_Marnixstraat_284-292_Sint_Bernardusgesticht_400.jpg][Foto/1940_ca_Marnixstraat_284-292_Sint_Bernardusgesticht.jpg]]
//Marnixstraat #284 - 292, Sint Bernardusgesticht, ca. 1940.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_ca_Marnixstraat_284-292_ATVA_400.jpg][Foto/1922_ca_Marnixstraat_284-292_ATVA.jpg]]
//Marnixstraat #284 - 292, ATVA, ca. 1922.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910-1939_Singelgracht_achterzijde_Marnixstraat_400.jpg][Foto/1910-1939_Singelgracht_achterzijde_Marnixstraat.jpg]]
//Singelgracht met achterzijde van huizen aan de Marnixstraat, ca. 1935.
Rechts de voormalige armenschool, later het NINT.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1973_ca_Gillis_van_Ledenberchstraat_1-3_voor_renovatie_400.jpg][Foto/1973_ca_Gillis_van_Ledenberchstraat_1-3_voor_renovatie.jpg]]
//Gillis van Ledenberchstraat #1-3-5 etc. voor renovatie, 1971.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1971_Gillis_van_Ledenberchstraat_11-hs_voor_renovatie_400.jpg][Foto/1971_Gillis_van_Ledenberchstraat_11-hs_voor_renovatie.jpg]]
//Gillis van Ledenberchstraat #11-hs voor renovatie, 1971.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1971_Gillis_van_Ledenberchstraat_11-hs_voor_renovatie2_400.jpg][Foto/1971_Gillis_van_Ledenberchstraat_11-hs_voor_renovatie2.jpg]]
//Gillis van Ledenberchstraat #11-hs voor renovatie, 1971.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1932_ca_Gillis_van_Ledenberchstraat_54-52_enz_400.jpg][Foto/1932_ca_Gillis_van_Ledenberchstraat_54-52_enz.jpg]]
//Gillis van Ledenberchstraat #54-52 enz., ca. 1932.
Rechts in de verte het bedrijvengebouw op de hoek van de Zaagmolenstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Gillis_van_Ledenberchstraat_12-10-6-4-2_naar_Zaagmolenstraat_400.jpg][Foto/1990_Gillis_van_Ledenberchstraat_12-10-6-4-2_naar_Zaagmolenstraat.jpg]]
//Gillis van Ledenberchstraat #12 - 10 ... 2 naar Zaagmolenstraat, 1990.
Bedrijvengebouw op de hoek van de Zaagmolenstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Gillis_van_Ledenberchstraat_54-52-50_enz_400.jpg][Foto/1990_Gillis_van_Ledenberchstraat_54-52-50_enz.jpg]]
//Gillis van Ledenberchstraat #54-52-50 enz, 1990.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Kostverlorenvaart_vnm_boekbinderij_GvLstraat_400.jpg][Foto/2008_Kostverlorenvaart_vnm_boekbinderij_GvLstraat.jpg]]
//Kostverlorenvaart met zicht op de voormalige boekbinderij Stokkink aan de Gillis van Ledenberchstraat, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2005_Kostverlorenvaart_nieuwbouw1_400.jpg][Foto/2005_Kostverlorenvaart_nieuwbouw1.jpg]]
//Kostverlorenvaart, nieuwbouw in en naast de voormalige boekbinderij Stokkink aan de Gillis van Ledenberchstraat, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_Kostverlorenvaart_vm_boekbinderij_1_400.jpg][Foto/2010_Kostverlorenvaart_vm_boekbinderij_1.jpg]]
//Kostverlorenvaart, nieuwbouw in en naast de voormalige boekbinderij Stokkink aan de Gillis van Ledenberchstraat, 2010.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_Kostverlorenvaart_vm_boekbinderij_2_400.jpg][Foto/2010_Kostverlorenvaart_vm_boekbinderij_2.jpg]]
//Kostverlorenvaart, nieuwbouw naast de voormalige boekbinderij Stokkink aan de Gillis van Ledenberchstraat, 2010.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_Kostverlorenvaart_vm_boekbinderij_4_400.jpg][Foto/2010_Kostverlorenvaart_vm_boekbinderij_4.jpg]]
//Kostverlorenvaart, nieuwbouw in en naast de voormalige boekbinderij Stokkink aan de Gillis van Ledenberchstraat, 2010.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1926_Tetterode_bezoek_25_Deense_boekdrukkers_400.jpg][Foto/1926_Tetterode_bezoek_25_Deense_boekdrukkers.jpg]]
//Bezoek van 25 Deense boekdrukkers aan Tetterode, 1926.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1960_Tetterodebus_met_drukpers_W_A_Meischke_400.jpg][Foto/1960_Tetterodebus_met_drukpers_W_A_Meischke.jpg]]
//Interieur van demonstratiebus - met Heidelberger drukpers - van Tetterode. W.A. Meischke, 1960.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1960_Tetterodebus_met_drukpers_2_W_A_Meischke_400.jpg][Foto/1960_Tetterodebus_met_drukpers_2_W_A_Meischke.jpg]]
//Demonstratiebus - met Heidelberger drukpers - van Tetterode. W.A. Meischke, 1960.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1903_Tetterode_lettermagazijn_400.jpg][Foto/1903_Tetterode_lettermagazijn.jpg]]
//Lettermagazijn van Tetterode, 1903.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1978_Tetterode_directiekamer_400.jpg][Foto/1978_Tetterode_directiekamer.jpg]]
//Directiekamer, Lettergieterij Amsterdam v/h N. Tetterode, 1978.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Bloemgracht_134-136_Lettergieterij_Tetterode_rechts_3e_Leliedwarsstraat_400.jpg][Foto/1900_ca_Bloemgracht_134-136_Lettergieterij_Tetterode_rechts_3e_Leliedwarsstraat.jpg]]
//Lettergieterij 'Amsterdam' v/h N. Tetterode, Bloemgracht 134 - 136, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1926_Tetterode_Bilderdijkstraat_157_400.jpg][Foto/1926_Tetterode_Bilderdijkstraat_157.jpg]]  
//Lettergieterij Tetterode, ca. 1926.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_Bilderdijkstraat_157-165_Jan_van_Dijk_400.jpg][Foto/1930_ca_Bilderdijkstraat_157-165_Jan_van_Dijk.jpg]]
//Bilderdijkstraat 157-165. Jan van Dijk, ca. 1930.
Het meest linkse pand - de voormalige 'stoom-melkinrichting Holland' uit ca. 1902 - behoort dan eveneens tot Tetterode.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1948_Tetterode_achterzijde_Da_Costakade_152-164_400.jpg][Foto/1948_Tetterode_achterzijde_Da_Costakade_152-164.jpg]]  
//Achterzijde Lettergieterij Tetterode met nieuwbouw aan de Da Costakade, 1948.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1974_Achterzijde_Tetterode_Da_Costakade_164-162_enz_400.jpg][Foto/1974_Achterzijde_Tetterode_Da_Costakade_164-162_enz.jpg]]  
//Achterzijde Lettergieterij Tetterode met nieuwbouw aan de Da Costakade, 1974.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1978_Bilderdijkstraat_157_Tetterode_directiekamer_400.jpg][Foto/1978_Bilderdijkstraat_157_Tetterode_directiekamer.jpg]]
//Directievertrek Lettergieterij Amsterdam v/h Tetterode, Bilderdijkstraat 157-165, 1978.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1978_Bilderdijkstraat_157_Tetterode_hal_1_400.jpg][Foto/1978_Bilderdijkstraat_157_Tetterode_hal_1.jpg]]
//Hal Lettergieterij Amsterdam v/h N. Tetterode, Bilderdijkstraat 157-165, 1978.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1978_Bilderdijkstraat_157_Tetterode_hal_2_400.jpg][Foto/1978_Bilderdijkstraat_157_Tetterode_hal_2.jpg]]
//Hal Lettergieterij Amsterdam v/h N. Tetterode, Bilderdijkstraat 157-165, 1978.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Tetterode_400.jpg][Foto/2008_Tetterode.jpg]]
//Google Street View: Voormalig Tetterode in de Bilderdijkstraat, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Tetterode_Da_Costakade_400.jpg][Foto/2008_Tetterode_Da_Costakade.jpg]]
//Google Street View: Voormalig Tetterode aan de Da Costakade, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Google_Street_View_Tetterode_400.jpg][Foto/2008_Google_Street_View_Tetterode.jpg]]
//Google Street View: Voormalig Tetterode in de Bilderdijkstraat, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_ca_F_L_Edema_vd_Tuuk_directiekantoor_400.jpg][Foto/1907_ca_F_L_Edema_vd_Tuuk_directiekantoor.jpg]]
//F.L. Edema v/d Tuuk in zijn directiekantoor, ca. 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_ervoor_Tetterode_kantoor_400.jpg][Foto/1910_ervoor_Tetterode_kantoor.jpg]]
//Kantoor van Tetterode, ca. 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1978_Bilderdijkstraat_157_Tetterode_3_400.jpg][Foto/1978_Bilderdijkstraat_157_Tetterode_3.jpg]]
//Bilderdijkstraat, Tetterode, 1978.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1974_Da_Costakade_110-78_400.jpg][Foto/1974_Da_Costakade_110-78.jpg]]
//Da Costakade met v.l.n.r. voormalige Busken Huetschool, voormalig depot van de ~Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij (ZHB), proefstation voor bouwmaterialen Koning en Bienfait en 'Huize De Liefde', 1974.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Da_Costakade_ZHB_De_Liefde_400.jpg][Foto/2009_Da_Costakade_ZHB_De_Liefde.jpg]]
//Da Costakade met v.l.n.r. Busken Huetschool, voormalig depot van de ZHB, voormalig proefstation voor bouwmaterialen Koning en Bienfait en 'Huize De Liefde', 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_De_Nieuwe_Liefde_37_400.jpg][Foto/2011_De_Nieuwe_Liefde_37.jpg]]
//Da Costakade met 'De Nieuwe Liefde' op #102, 2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_De_Nieuwe_Liefde_34_400.jpg][Foto/2011_De_Nieuwe_Liefde_34.jpg]]
//Da Costakade #102, interieur 'De Nieuwe Liefde', 2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_De_Nieuwe_Liefde_35_400.jpg][Foto/2011_De_Nieuwe_Liefde_35.jpg]]
//Da Costakade #102, interieur 'De Nieuwe Liefde', 2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_De_Nieuwe_Liefde_41_400.jpg][Foto/2011_De_Nieuwe_Liefde_41.jpg]]
//Da Costakade #102, interieur 'De Nieuwe Liefde', 2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_De_Nieuwe_Liefde_43_400.jpg][Foto/2011_De_Nieuwe_Liefde_43.jpg]]
//Da Costakade #102, interieur 'De Nieuwe Liefde', 2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_De_Nieuwe_Liefde_44_400.jpg][Foto/2011_De_Nieuwe_Liefde_44.jpg]]
//Da Costakade #102, interieur 'De Nieuwe Liefde', 2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_De_Nieuwe_Liefde_45_400.jpg][Foto/2011_De_Nieuwe_Liefde_45.jpg]]
//Da Costakade #102, interieur 'De Nieuwe Liefde', 2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Hugo_de_Grootkade_400.jpg][Foto/1900_ca_Hugo_de_Grootkade.jpg]]
//Hugo de Grootkade, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Raamkerk_400.jpg][Foto/1900_ca_Raamkerk.jpg]]
//Raamkerk, ca. 1900.//

{{borderless{
|vertical-align:top;<<tiddler [[Bouwmaterialenhandel J. Dirkzwager1]]>>|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;+++*[Situatie Hugo de Grootkade #30 &#185; &raquo;]<<tiddler Buurt326A>>===|
}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1962_Hugo_de_Grootkade_vanaf_hoek_Da_CostakadeB_400.jpg][Foto/1962_Hugo_de_Grootkade_vanaf_hoek_Da_CostakadeB.jpg]]
//Hugo de Grootkade met de 'Wachtels huizen' (#38, 36, 34, 32 en 30), 1962.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Hugo_de_Grootkade_vanaf_Kostverlorenvaart_400.jpg][Foto/1900_ca_Hugo_de_Grootkade_vanaf_Kostverlorenvaart.jpg]]
//Hugo de Grootkade, gezien vanaf de Kostverlorenvaart naar de Raampoort, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Hugo_de_Grootkade_vanaf_nog_niet_bebouwde_Da_Costakade_400.jpg][Foto/1900_ca_Hugo_de_Grootkade_vanaf_nog_niet_bebouwde_Da_Costakade.jpg]]
//Hugo de Grootkade, gezien vanaf de Da Costakade in aanleg, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_ca_Hugo_de_Grootkade_400.jpg][Foto/1935_ca_Hugo_de_Grootkade.jpg]]
//Hugo de Grootkade, ca. 1935.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Hugo_de_Grootkade_22-18_J_M_Arsath_Ro_is_400.jpg][Foto/1959_Hugo_de_Grootkade_22-18_J_M_Arsath_Ro_is.jpg]]
//Hugo de Grootkade met Gereformeede Raamkerk. J.M. Arsath Ro'is, 1959.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1965_ca_Hugo_de_Grootkade_naar_Kostverlorenvaart_400.jpg][Foto/1965_ca_Hugo_de_Grootkade_naar_Kostverlorenvaart.jpg]]
//Hugo de Grootkade hoek Frederik Hendrikstraat, ca. 1965.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Hugo_de_Grootkade_400.jpg][Foto/1983_Hugo_de_Grootkade.jpg]]
//Hugo de Grootkade met rechts de Van Houweningenstraat, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Hugo_de_Grootkade_2_400.jpg][Foto/1983_Hugo_de_Grootkade_2.jpg]]
//Hugo de Grootkade bij de hoek met de Van Reigersbergenstraat, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1987_Hugo_de_Grootkade_400.jpg][Foto/1987_Hugo_de_Grootkade.jpg]]
//Hugo de Grootkade, oneven zijde, 1987.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Hugo_de_Grootkade_aanzicht_400.jpg][Foto/1981_Hugo_de_Grootkade_aanzicht.jpg]]
//Hugo de Grootkade, 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1969_Hugo_de_Grootkade_met_De_Poort_400.jpg][Foto/1969_Hugo_de_Grootkade_met_De_Poort.jpg]]
//Hugo de Grootkade met verpleeghuis 'De Poort', 1969.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Hugo_de_Grootkade_De_Poort_400.jpg][Foto/1981_Hugo_de_Grootkade_De_Poort.jpg]]
//Hugo de Grootkade met verpleeghuis 'De Poort', 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Hugo_de_Grootkade_58-60-62_enz_vrnl_400.jpg][Foto/1983_Hugo_de_Grootkade_58-60-62_enz_vrnl.jpg]]
//Hugo de Grootkade #58 - 60 - 62 enz.,1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Hugo_de_Grootkade_hoek_Van_Houweningenstraat1_400.jpg][Foto/1983_Hugo_de_Grootkade_hoek_Van_Houweningenstraat1.jpg]]
//Hugo de Grootkade, hoek Van Houweningenstraat, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1996_Hugo_de_Grootkade_Poort_na_verbouwing_400.jpg][Foto/1996_Hugo_de_Grootkade_Poort_na_verbouwing.jpg]]
//Hugo de Grootkade met verpleeghuis 'De Poort' na de verbouwing, 1996.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_Hugo_de_Grootkade_nieuwbouw1_400.jpg][Foto/2010_Hugo_de_Grootkade_nieuwbouw1.jpg]]
//Hugo de Grootkade, nieuwbouw vanaf de Frederik Hendrikstraat, 2010.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_Hugo_de_Grootkade_nieuwbouw2_400.jpg][Foto/2010_Hugo_de_Grootkade_nieuwbouw2.jpg]]
//Hugo de Grootkade, nieuwbouw vanaf de Frederik Hendrikstraat, 2010.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940-05-10_Amsterdam_J_D_Noske_400.jpg][Foto/1940-05-10_Amsterdam_J_D_Noske.jpg]]
//Prins Hendrikkade gezien naar Damrak. J.D. Noske, 10 mei 1940.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_3e_Hugo_de_Grootstraat_naar_FH_straat_400.jpg][Foto/1900_ca_3e_Hugo_de_Grootstraat_naar_FH_straat.jpg]]
//3e Hugo de Grootstraat, gezien naar de Frederik Hendrikstraat, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_3e_Hugo_de_Grootstraat_naar_Kostverlorenvaart_400.jpg][Foto/1900_ca_3e_Hugo_de_Grootstraat_naar_Kostverlorenvaart.jpg]]
//3e Hugo de Grootstraat, gezien naar de Frederik Hendrikstraat, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1932_ca_1e_Hugo_de_Grootstraat_400.jpg][Foto/1932_ca_1e_Hugo_de_Grootstraat.jpg]]
//1e Hugo de Grootstraat, gezien naar de Rombout Hogerbeetsstraat en de Frederik Hendrikstraat, ca. 1932.
Links de ingang van de Gillis van Ledenberchstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_1e_Hugo_de_Grootstraat_n_GvLstraat_400.jpg][Foto/1983_1e_Hugo_de_Grootstraat_n_GvLstraat.jpg]]
//1e Hugo de Grootstraat, gezien naar de Gillis van Ledenberchstraat, 1983.
Links en rechts voor de Rombout Hogerbeetsstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_1e_Hugo_de_Grootstraat_vanaf_Nassaukade_400.jpg][Foto/1983_1e_Hugo_de_Grootstraat_vanaf_Nassaukade.jpg]]
//1e Hugo de Grootstraat, gezien vanaf de Nassaukade naar de Gillis van Ledenberchstraat, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1975_Frederik_Hendrikstraat_81-97_gesloopt_400.jpg][Foto/1975_Frederik_Hendrikstraat_81-97_gesloopt.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat, nieuwbouw ambachtsschool (in twee fases), 1975.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1975_Frederik_Hendrikstraat_81-97_gesloopt2_400.jpg][Foto/1975_Frederik_Hendrikstraat_81-97_gesloopt2.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat, nieuwbouw ambachtsschool (in twee fases), 1975.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1918_Amsterdam_Circus_Hagenbeck_Het_Leven_400.jpg][Foto/1918_Amsterdam_Circus_Hagenbeck_Het_Leven.jpg]]
//Circus Hagenbeck. Het Leven, 1918.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1970_ca_HdGkade_Poort2_400.jpg][Foto/1970_ca_HdGkade_Poort2.jpg]]
//3e Hugo de Grootstraat met achterzijde van De Poort en onderdoorgang naar de Hugo de Grootkade, ca. 1970.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1970_ca_HdGkade_Poort3_400.jpg][Foto/1970_ca_HdGkade_Poort3.jpg]]
//De Van Oldenbarneveldtstraat met zicht op De Poort en de onderdoorgang naar de Hugo de Grootkade, ca. 1970.
Rechts de 3e Hugo de Grootstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1996_HdGkade_Poort_na_renovatie4_400.jpg][Foto/1996_HdGkade_Poort_na_renovatie4.jpg]]
//Hal van verpleeghuis De Poort na de renovatie, 1996.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1971_Frederik_Hendrikstraat_met_stukje_Voorweg_400.jpg][Foto/1971_Frederik_Hendrikstraat_met_stukje_Voorweg.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat met rechts een 'stukje Voorweg' en links Puul's vishandel, 1971.
Puul's vishandel en het pand ernaast waren in 1913 gebouwd als winkel van 'De Dageraad'.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Frederik_Hendrikstraat_hoek_3e_HdGstr_400.jpg][Foto/2009_Frederik_Hendrikstraat_hoek_3e_HdGstr.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat hoek 3e Hugo de Grootstraat, 2009.
Rechts het Hugo de Grootplein.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Frederik_Hendrikstraat_57_l_59_r_1e_Hugo_de_Grootstraat_400.jpg][Foto/1983_Frederik_Hendrikstraat_57_l_59_r_1e_Hugo_de_Grootstraat.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat met links #57 en rechts #59 (aardappelhandel/groentewinkel van Lindeman), gezien naar de 1e Hugo de Grootstraat, richting Nassaukade, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1945-1950_Frederik_Hendrikstraat_gezien_naar_1e_HdGstraat_400.jpg][Foto/1945-1950_Frederik_Hendrikstraat_gezien_naar_1e_HdGstraat.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat gezien naar de 1e Hugo de Grootstraat, richting Frederik Hendrikplantsoen, ca. 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Frederik_Hendrikstraat_68_r_400.jpg][Foto/1983_Frederik_Hendrikstraat_68_r.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat met links de 1e Hugo de Grootstraat gezien naar de Gillis van Ledenberchstraat, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Frederik_Hendrikstraat_88-90-92_enz_rechts_vrnl_400.jpg][Foto/1983_Frederik_Hendrikstraat_88-90-92_enz_rechts_vrnl.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat gezien naar 1e Hugo de Grootstraat richting Hugo de Grootplein, 1983.
Links, net voorbij de 1e Hugo de Grootstraat de aardappelhandel/groentewinkel van Lindeman.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Frederik_Hendrikstraat_88-100_r_1e_Hugo_de_Straat_400.jpg][Foto/1983_Frederik_Hendrikstraat_88-100_r_1e_Hugo_de_Straat.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat, gezien naar Hugo de grootplein. Rechts de 1e Hugo de Grootstraat, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Frederik_Hendrikstraat_132-154A_vrnl_400.jpg][Foto/1983_Frederik_Hendrikstraat_132-154A_vrnl.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat tussen 3e Hugo de Grootstraat en Hugo de Grootplein (rechts), 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Frederik_Hendrikstraat_134-154A_rechts_vrnl_400.jpg][Foto/1983_Frederik_Hendrikstraat_134-154A_rechts_vrnl.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat, gezien vanaf Hugo de Grootplein naar 3e Hugo de Grootstraat, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2013_Hugo_de_Grootkade_De_Poort_400.jpg][Foto/2013_Hugo_de_Grootkade_De_Poort.jpg]]
//Hugo de Grootkade met zicht op de vernieuwde 'De Poort', 2013.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1915_ca_FHplantsoen_104-108_FHstraat_2-6_400.jpg][Foto/1915_ca_FHplantsoen_104-108_FHstraat_2-6.jpg]]
//Rechts Frederik Hendrikplantsoen #104 - 108, links Frederik Henfrikstraat #2 - 6, ca. 1915.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_ca_Frederik_Hendrikplantsoen_r_FHstraat_400.jpg][Foto/1927_ca_Frederik_Hendrikplantsoen_r_FHstraat.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen met rechts de Frederik Hendrikstraat, ca. 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940_ca_Frederik_Hendrikplantsoen_400.jpg][Foto/1940_ca_Frederik_Hendrikplantsoen.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen met links de Amaliastraat en rechts de Gerard Schaepstraat, ca.1940.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1971_Frederik_Hendrikplantsoen_400.jpg][Foto/1971_Frederik_Hendrikplantsoen.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen gezien naar de Amaliastraat, 1971.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_2e_Hugo_de_Grootstraat_bij_HdGplein_Ino_Roël_400.jpg][Foto/1983_2e_Hugo_de_Grootstraat_bij_HdGplein_Ino_Roël.jpg]]
//Stukje 2e Hugo de Grootstraat tussen Rombout Hogerbeetsstraat (links) en Hugo de Grootplein (rechts). Ino Roël, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_2e_Hugo_de_Grootstraat_bij_Rombout_Hogerbeetsstraat_400.jpg][Foto/1983_2e_Hugo_de_Grootstraat_bij_Rombout_Hogerbeetsstraat.jpg]]
//2e_Hugo de Grootstraat gezien naar het Hugo de Grootplein met links de Rombout Hogerbeetsstraat en rechts de Van Houweningenstraat, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Van_Oldenbarneveldtstraat_21-39_enz_midden_1e_Hugo_de_Grootstraat_400.jpg][Foto/1983_Van_Oldenbarneveldtstraat_21-39_enz_midden_1e_Hugo_de_Grootstraat.jpg]]
//Van Oldenbarneveldtstraat #21 - 39 enz., gezien naar de 1e Hugo de Grootstraat, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_1e_Hugo_de_Grootstraat_11_hoek_van_Oldenbarneveldtstraat_400.jpg][Foto/1983_1e_Hugo_de_Grootstraat_11_hoek_van_Oldenbarneveldtstraat.jpg]]
//Van Oldenbarneveldtstraat, hoek 1e Hugo de Grootstraat (links naar Nassaukade), 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_1e_Hugo_de_Grootstraat_25-35_r_Rombout_Hogerbeetsstraat_400.jpg][Foto/1983_1e_Hugo_de_Grootstraat_25-35_r_Rombout_Hogerbeetsstraat.jpg]]
//De 1e Hugo de Grootstraat met rechts de Rombout Hogerbeetsstraat, 1983.
Links richting Frederik Hendrikstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1967_2e_Hugo_de_Grootstraat_vanaf_Nassaukade_400.jpg][Foto/1967_2e_Hugo_de_Grootstraat_vanaf_Nassaukade.jpg]]
//De 2e Hugo de Grootstraat gezien vanaf de Nassaukade, 1967.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_2e_Hugo_de_Grootstraat_35-39_l_Van_Houweningenstr_r_Reigersbergenstr_400.jpg][Foto/1983_2e_Hugo_de_Grootstraat_35-39_l_Van_Houweningenstr_r_Reigersbergenstr.jpg]]
//De 2e Hugo de Grootstraat tussen (links) de Van Houweningenstraat en (rechts) de Van Reigersbergenstraat, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1967_2e_Hugo_de_Grootstraat_vanaf_Nassaukade2_400.jpg][Foto/1967_2e_Hugo_de_Grootstraat_vanaf_Nassaukade2.jpg]]
//De 2e Hugo de Grootstraat gezien vanaf de Nassaukade, 1967.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Frederik_Hendrikplantsoen_links_Lodewijk_Tripstraat_400.jpg][Foto/1900_ca_Frederik_Hendrikplantsoen_links_Lodewijk_Tripstraat.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen met links de Lodewijk Tripstraat, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1915_ca_Frederik_Hendrikplantsoen_gezien_naar_ZW_400.jpg][Foto/1915_ca_Frederik_Hendrikplantsoen_gezien_naar_ZW.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen gezien naar het zuid-westen, ca. 1915.
N.B. Huizen links staan op het Frederik Hendrikplantsoen, hoek Frederik Hendrikstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925_ca_Frederik_Hendrikplantsoen_li_Westertoren_re_Marnixkade_400.jpg][Foto/1925_ca_Frederik_Hendrikplantsoen_li_Westertoren_re_Marnixkade.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen met links de Westertoren en rechts de Marnixkade, ca.1925.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1945_Frederik_Hendrik_plantsoen_provisorisch_oorlogsmonument_J_W_Hofman_400.jpg][Foto/1945_Frederik_Hendrik_plantsoen_provisorisch_oorlogsmonument_J_W_Hofman.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen met provisorisch oorlogsmonument. J.W. Hofman, ca. juni 1945.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_ca_Brug_166_Nassaukade_vóór_Hugo_de_Grootgracht_400.jpg][Foto/1905_ca_Brug_166_Nassaukade_vóór_Hugo_de_Grootgracht.jpg]]
//Brug #166 bij de Nassaukade, over de Hugo de Grootgracht, ca. 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Gevelsteen_Wachtels_400.jpg][Foto/1893_Gevelsteen_Wachtels.jpg]]
//Gevelsteen tussen de ramen van het souterrain van Hugo de Grootkade #30.
Eerste steen gelegd door H.J.A & J.Chr. Wachtels, 19-9-1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1966_Hugo_de_Grootkade_18_400.jpg][Foto/1966_Hugo_de_Grootkade_18.jpg]]
//Hugo de Grootkade #18, het laatste huis dat niet gesloopt werd t.b.v. 'De Poort', 1966.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1966_Hugo_de_Grootkade_18_2_400.jpg][Foto/1966_Hugo_de_Grootkade_18_2.jpg]]
//Hugo de Grootkade #18, het laatste huis dat niet gesloopt werd t.b.v. 'De Poort', 1966.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1966_Hugo_de_Grootkade_22_400.jpg][Foto/1966_Hugo_de_Grootkade_22.jpg]]
//Bouwput t.b.v. De Poort. Hugo de Grootkade, gezien naar Nassaukade, 1966.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1966_Achtergevels_Hugo_de_Grootkade_12-20A_400.jpg][Foto/1966_Achtergevels_Hugo_de_Grootkade_12-20A.jpg]]
//Achtergevels van Hugo de Grootkade #12 - 20, 1966.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Kwakersplein_gezien_van_Bilderdijkstraat_naar_Bilderdijkkade_400.jpg][Foto/1910_Kwakersplein_gezien_van_Bilderdijkstraat_naar_Bilderdijkkade.jpg]]
//Kwakersplein gezien van de Bilderdijkstraat naar de Bilderdijkkade, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1971_Frederik_Hendrikplantsoen_schaakhuisje_400.jpg][Foto/1971_Frederik_Hendrikplantsoen_schaakhuisje.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen met schaakhuisje, 1971.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Frederik_Hendrikplantsoen_speelplaats_gez_naar_Nassaukade_400.jpg][Foto/19xx_Frederik_Hendrikplantsoen_speelplaats_gez_naar_Nassaukade.jpg]]
//Speelplaats op het Frederik Hendrikplantsoen gezien naar Nassaukade, ca. 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Bilderdijkstraat_vm_Tetterode_400.jpg][Foto/1983_Bilderdijkstraat_vm_Tetterode.jpg]]
//Bilderdijkstraat, voormalig Tetterode, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1903_Tetterode_grafeerafdeling_400.jpg][Foto/1903_Tetterode_grafeerafdeling.jpg]]
//Tetterode, grafeerafdeling, 1903.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1903_Tetterode_lettermagzijn_letterkisten_400.jpg][Foto/1903_Tetterode_lettermagzijn_letterkisten.jpg]]
//Magazijn Tetterode, 1903.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1992_Da_Costakade_110-108-106_vrnl_400.jpg][Foto/1992_Da_Costakade_110-108-106_vrnl.jpg]]
//Da Costakade, v.l.n.r voormalige Busken Huetschool (ged.),
 #110 - 106, depot van de de voormalige ~Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij,
 #104 voormalig proefstation Koning & Bienfait, #102 (ged.) Huize De Liefde, 1992//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_2e_Hugo_de_Grootstraat_3-19_Han_van_Gool_400.jpg][Foto/1981_2e_Hugo_de_Grootstraat_3-19_Han_van_Gool.jpg]]
//2e Hugo de Grootstraat #3-19. Han van Gool, 1981.
Links naar de Nassaukade, rechts naar de Van Oldebarneveldtstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Nassaukade_hoek_2e_Hugo_de_Grootstraat_400.jpg][Foto/1981_Nassaukade_hoek_2e_Hugo_de_Grootstraat.jpg]]
//Nassaukade hoek 2e Hugo de Grootstraat, 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Nassaukade_119-112_Han_van_Gool_400.jpg][Foto/1981_Nassaukade_119-112_Han_van_Gool.jpg]]
//Nassaukade #119 - 112 (vlnr), Han van Gool, 1981.
Op de nummers 119 - 116 etagewoningen uit 1881 van de architect H. Leguyt.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Hugo_de_Grootkade_rechts_van_De_Poort_400.jpg][Foto/1981_Hugo_de_Grootkade_rechts_van_De_Poort.jpg]]
//Hugo de Grootkade met links 'De Poort' en rechts daarvan #16, 14, 12, 10 etc., 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_Hugo_de_Grootkade_4-12_Jan_van_Dijk_400.jpg][Foto/1930_ca_Hugo_de_Grootkade_4-12_Jan_van_Dijk.jpg]]
//Hugo de Grootkade #12, 10, ... 4 (vlnr), Jan van Dijk, ca. 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1975_Frederik_Hendrikstraat_99-105_400.jpg][Foto/1975_Frederik_Hendrikstraat_99-105.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat #99 t/m #105 (vlnr), 1975.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Brasserie-de-Groot_400.jpg][Foto/Brasserie-de-Groot.jpg]]
//Brasserie De Groot, 2017.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/194x_Ton4_400.jpg][Foto/194x_Ton4.jpg]]
//Ton bij de heer Dirkzwager en zijn 'knechten', ca. 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/194x_Betty_Cock_Ton_400.jpg][Foto/194x_Betty_Cock_Ton.jpg]]
//Betty, Cock en Ton in de tjalk gevuld met zilverzand (voor fijne mortel), ca. 1946.
(Op de dekschuiten lag scherp zand voor grove mortel).//

[img[Integraal Medisch Centrum|Images/2010_HdG_Integraal_Medisch_Centrum_400.jpg]]
//Google Street View: Integraal Medisch Centrum, 2010.//

[img[Kinderopvang Oya's|Images/Kinderopvang_Oyas.jpg]]
//Google Street View: Kinderopvang Oya's, 2020.
''N.B.:'' Links een  foto van de Raamkerk.//

[img[Hugo de Grootkade 30-III+IV|Images/2020_HdG_400.jpg]]
//Oververhitte woningmarkt in Amsterdam.
Hugo de Grootkade 30-III+IV, 1052LT Amsterdam, 2020.
Het pand heeft een oppervlakte van 145m² en heeft 5 kamers kamers waarvan 4 slaapkamers. De geschatte waarde van deze woning is € 795.000.
[[Bron|https://www.oozo.nl/woningen/amsterdam/frederik-hendrikbuurt/frederik-hendrikbuurt-zuidoost/woning/693750/woning-hugo-de-grootkade-30-iii-iv-amsterdam]]//

[img[Dirkzwager|Images/1935_ca_HdG_400.jpg]]
//Firma Dirkzwager met tjalk gevuld met zilverzand, ca. 1935.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1963_ca_Gezonken_tjalk_Dirkzwager_400.jpg][Foto/1963_ca_Gezonken_tjalk_Dirkzwager.jpg]]
//Gezonken tjalk van Dirkzwager, ca. 1963.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1968_Tjalk_Dirkzwager_400.jpg][Foto/1968_Tjalk_Dirkzwager.jpg]]
//Tijdens de bouw van 'De Poort' werd de tjalk zo te zien al niet meer als 'zandschip' gebruikt, 1968.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1973_Tjalk_Dirkzwager_400.jpg][Foto/1973_Tjalk_Dirkzwager.jpg]]
//In 1973 lag de tjalk er onttakeld bij.//

{{BROWN{Buyskade}}}
De overzijde van de Kostverlorenvaart heette vroeger Costverlorenkadijk of Maljapenkade. Het noordelijkste stuk langs de Kostverlorenvaart - voorbij de splitsing Kattensloot, zeg maar vanaf het Kippenbruggetje - werd vanaf 1898 De Wittenkade genoemd.
Het stuk vanaf het Kippenbruggetje naar het zuiden werd eerst Baarsjesweg. Pas later (na annexatie van deel Sloten in 1896?) werd het eerste stuk Buyskade en ten zuiden van de Wiegbrug bleef het Baarsjesweg.
Tussen [[Beltbrug|Brug #324]] en [[Wiegbrug|Brug #173]] ontstonden nog Kop van Jut (na bebouwing van het [[voormalig 'Kermisterrein'|Voormalig kermisterrein]]) en Geuzenkade na de de aanleg van het Westelijk Marktkanaal.
<<tabs ""
"Westelijk Entrepot " "" "Westelijk Entrepot"
"Van Hallbrug " "Van Hallbrug" "Brug #171"
"Van der Palmkade " "" "Van der Palmkade"
"'Kippenbruggetje' " "'Kippenbruggetje'" "Brug #132"
"Langs de Buyskade " "" "Langs de Buyskade"
>>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_Kostverlorenvaart_2e_Kostverlorenkade_1-21_bouw_kademuur_detail_400.jpg][Foto/1930_ca_Kostverlorenvaart_2e_Kostverlorenkade_1-21_bouw_kademuur_detail.jpg]]
//Links Buyskade, rechts 2e Kostverlorenkade, ca. 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_plattegrond_Amsterdam_Buyskade_400.jpg][Foto/1922_plattegrond_Amsterdam_Buyskade.jpg]]
//Buyskade op de plattegrond van 1922.//

//Bronnen: [[pondes|https://www.pondes.nl]] & [[delpher|https://www.delpher.nl]]//

|C.W. Wachtels|trouwdatum|echtgenote|kinderen|h
|Cornelis Wilhelm Wachtels<br>25-01-1854 — 16-02-1942<br>houtkoper/houthandelaar|29-05-1879|Alida Buddingh<br>1858 — 21-5-1883|Hermina Jacoba Alida Wachtels (1882)<br>Cornelia Wachtels (1884)|
|~|26-06-1884|Maria Gerritsz<br>1854 — 14-3-1900|Johannetta Christina Wachtels (1888)|
|~|20-04-1909|Hermina Johanna Jolink<br>1888 — 24-6-1948||

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1887_Bouwtekening_Bilderdijkkade_50-58_Stalgebouwen_Stadsreiniging_400.jpg][Foto/1887_Bouwtekening_Bilderdijkkade_50-58_Stalgebouwen_Stadsreiniging.jpg]]
//Bouwtekening stalgebouwen Stadsreiniging, Bilderdijkkade 50 - 58, 1887.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1887_Bouwtekening_Bilderdijkkade_50-58_Gebouwen_Stadsreiniging_400.jpg][Foto/1887_Bouwtekening_Bilderdijkkade_50-58_Gebouwen_Stadsreiniging.jpg]]
//Bouwtekening van een aantal gebouwen voor de Stadsreiniging Bilderdijkkade, 1887.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1903_Bilderdijkkade_50-58_Vergroten_stalgebouw_Stadsreiniging_detail_400.jpg][Foto/1903_Bilderdijkkade_50-58_Vergroten_stalgebouw_Stadsreiniging_detail.jpg]]
//Bouwtekening vergroten stalgebouw van de Stadsreiniging aan de Bilderdijkkade #50, 1903.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1909_ca_Bilderdijkkade_50_gebouw_Stadsreiniging_brug_164_r_Kwakersstraat_400.jpg][Foto/1909_ca_Bilderdijkkade_50_gebouw_Stadsreiniging_brug_164_r_Kwakersstraat.jpg]]
//Gebouw van de Stadsreiniging aan de Bilderdijkkade, hoek Kwakersstraat, ca. 1909.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_ca_Bilderdijkkade_50_binnenplaats_Stadsreiniging_Jan_van_Dijk_400.jpg][Foto/1910_ca_Bilderdijkkade_50_binnenplaats_Stadsreiniging_Jan_van_Dijk.jpg]]
//Bilderdijkkade, binnenplaats Stadsreiniging, ca. 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1915_ca_Bilderdijkkade_50-58_Gebouw_Stadsreiniging_brug_164_r_Kwakerstraat_2_400.jpg][Foto/1915_ca_Bilderdijkkade_50-58_Gebouw_Stadsreiniging_brug_164_r_Kwakerstraat_2.jpg]]
//Gebouw van de Stadsreiniging aan de Bilderdijkkade, ca. 1915.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1931_Kwakersstraat_1-3_v.l.n.r_hoge_gebouw_lage_gebouw_van_tramremise_400.jpg][Foto/1931_Kwakersstraat_1-3_v.l.n.r_hoge_gebouw_lage_gebouw_van_tramremise.jpg]]
//Kwakersstraat 1 - 3. Het hoge gebouw is van de Stadsreiniging, het lage gebouw van de tramremise, 1931.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1986_Bilderdijkkade_50_Stadsreiniging_400.jpg][Foto/1986_Bilderdijkkade_50_Stadsreiniging.jpg]]
//Centrale Inrichting Bilderdijkkade 50 - 58, Stadsreiniging, 1986.//

{{BROWN{Centrale Inrichting Bilderdijkkade van de Stadsreiniging}}}
Na het ontstaan van de Stadsreiniging in 1877, was er al snel behoefte aan een nieuw terrein voor al het materieel (overgenomen van de Maatschappij ter bevordering van Landbouw en Landontginning in Nederland).
Dit werd uiteindelijk de Centrale Inrichting Bilderdijkkade naast de tramremise Tollensstraat (nu monument).
In 1889 konden de paarden in de nieuw gebouwde stallen aan de Centrale Inrichting Bilderdijkkade 50 - 58, waar ook een hoefsmederij was ingericht. Later kwamen daar nog verschillende reparatie-inrichtingen bij.
In 1904 vond uitbreiding van de stallen plaats tot 160 paarden.
De oorspronkelijk houten opstallen werden geleidelijk vervangen en waren in 1908 gereed. Ook de kantoren voor de hoofdadministratie, ontworpen boven de werkplaatsen, grenzende aan de Kwakersstraat kwamen in 1908 gereed zodat het hoofdkantoor kon verhuizen van de O.Z. Voorburgwal naar Bilderdijkkade.
<<<
* Voor het hele gebied (Centrale Inrichting Bilderdijkkade + remise) werd in 2008 een vernieuwingsplan 'De Hallen' gemaakt - door sommigen 'Manhattan in de Kinkerbuurt' genoemd - dat in 2009 vanwege de recessie - voorlopig? - afgeblazen werd.
* Meer informatie omtrent de Stadsreiniging (en foto's) zijn te vinden bij [[Stadsreiniging]].
<<<

{{BROWN{Cas Oorthuys}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Cas Oorthuys0"
"Portret " "" "Cas Oorthuys1"
"Foto's " "" "Foto's Cas Oorthuys"
>>

{{BROWN{Cas Oorthuys (1908 - 1975)}}}
Oorspronkelijk opgeleid tot architect begon Oorthuys zijn fotografische carrière als communistisch arbeidersfotograaf. Van 1936 tot 1942 werkte hij als reportagefotograaf voor het sociaal-democratische weekblad Wij.
Tijdens de Duitse bezetting zat zijn huis vol onderduikers en werkte hij mee aan de vervalsing van persoonsbewijzen. Na een korte detentie in kamp Amersfoort raakte hij na Dolle Dinsdag betrokken bij de later zo genoemde groep+++^*[De Ondergedoken Camera »]
<<tiddler [[De Ondergedoken Camera]]>>
===. In dit verband maakte hij tijdens de Hongerwinter illegaal foto’s van de barre leefomstandigheden en het verzet.
Ook na de bevrijding stond sociaal engagement aanvankelijk centraal voor Oorthuys. Hiervan getuigt zijn fotoboek Een staat in wording (1947), dat een vreedzame oplossing van de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd beoogde. Maar het liep anders en mede hierdoor veranderde zijn visie op de functie van fotografie. Het medium was voor hem niet langer vooral een politiek wapen. Hij ging de mens en het menselijk handelen vanuit een vorm van human interest fotograferen. Onder de titel mensen/people stelde hij in 1969 een solotentoonstelling samen in het Stedelijk Museum, begeleid door een gelijknamige publicatie. Vijftien thema’s vormden de leidraad voor de selectie, beginnend met de dood en eindigend met lachen; elk vooraf gegaan door een tekst of gedicht van een bevriende auteur. Hij putte hiervoor uit zijn archief dat vooral ontstond door talloze opdrachten voor bedrijfsboeken, jaarverslagen en boekpublicaties van de Amsterdamse uitgeverij Contact - zoals de serie De Schoonheid van ons Land , circa veertig foto- en reispockets (1951-1965) of Rotterdam dynamische stad (1959).
Cas Oorthuys heeft als geen andere fotograaf in de periode van de wederopbouw uitdrukking gegeven aan het groeiende zelfbewustzijn van de Nederlanders. Zijn enorme productiviteit in de periode 1945 tot 1975 resulteerde in één van de meest omvangrijke en best toegankelijke Nederlandse fotoarchieven.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_Cas_Oorthuys_zelfportret_400.jpg][Foto/1955_Cas_Oorthuys_zelfportret.jpg]]
//Portret van Cas Oorthuys toegeschreven aan Mies Meertens, 1955.//

{{BROWN{Cathuisers bolwerk (Karthuizers/Kathuysers)}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Cathuisers0"
"1795 " "1795" "Cathuisers2"
"Situatie 1822-2007 " "" "Cathuisers1"
>>}}}

{{BROWN{Cathuisers bolwerk (Karthuizers/Kathuysers)}}}
Dit bolwerk ontleende zijn naam nu eens niet aan een dorp of stad buiten de Amsterdamse omwalling maar aan het dichtbij gelegen Cathuisers- of Karthuizerklooster in de Jordaan. Dit klooster was al sinds 1577 niet meer als zodanig in gebruik maar de naam leeft vandaag nog in Jordaanse straatnamen voort. Op het bolwerk stond korenmolen 'De Kat'.
Ten zuiden van dit bolwerk was de Zaagmolenpoort, voornamelijk ten dienste van het werkvolk van de Zaagmolens.
Van dit bolwerk is niets meer over; de Singelgracht is hier als langs een lineaal rechtgetrokken. Dat hier ooit een bolwerk was blijkt hoogstens uit de Nassaukade er tegenover. Daar is de bocht om het bolwerk aangeplempt en tot Frederik Hendrikplantsoen gemaakt.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1822-2007_Kathuisersbolwerk_400.jpg][Foto/1822-2007_Kathuisersbolwerk.jpg]]
//Situatie Cathuisers bolwerk/Frederik Hendrikplantsoen op kaart van 1822 met overlay van kaart 2007.//

[img[Cathuisers bolwerk|Images/1795_Bolwerk_Cathuisers_400.jpg]]
//Cathuisers bolwerk, 1795.
''Let op:'' Noord/zuid verwisseld.//

De Bilderdijkstraat en de Frederik Hendrikstraat zijn ontworpen als deel van de Ceintuurbaan, de rondweg van Amsterdam.
Deze rondweg zou eerst doorlopen tot aan de Houthaven (met een brug over de Haarlemmerweg en een doorgang onder de spoorlijn naar Zaandam), maar later besloot de gemeente hem te laten stoppen bij het Frederik Hendrikplein (benaming 1886), het latere Frederik Hendrikplantsoen (benaming 1897), om daar aan te sluiten op de Nassaukade.
> De rondweg zou pas in 1947 gereed zijn toen de brug over het Vondelpark in de Constantijn Huygensstraat gebouwd werd.

{{BROWN{Centrale Inrichting Bilderdijkkade}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "CIBilderdijkkade0"
"1887-A " "1887" "CIB01"
"1887-B " "1887" "CIB02"
"1903 " "1903" "CIB03"
"1907-A " "1907" "Prenten85"
"1907-B " "1907" "Prenten87"
"1909 " "Ca. 1909" "CIB04"
"1910 " "Ca. 1910" "CIB05"
"1915-A " "Ca. 1915" "CIB06"
"1915-B " "Ca. 1915" "SR1-12"
"1916 " "Ca. 1916" "SR1-13"
"1918 " "Ca. 1918" "Stadsreiniging4-22"
"1931 " "1931" "CIB07"
"1937-A " "1937" "SR1-19"
"1937-B " "1937" "SR1-20"
"1938 " "Ca. 1938" "Stadsreiniging3-10"
"1952-A " "Ca. 1952" "Stadsreiniging4-23"
"1952-B " "Ca. 1952" "Stadsreiniging4-24"
"1986 " "1986" "CIB08"
>>}}}

{{BROWN{Centrale Markthallen}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Centrale Markthallen1"
"Situatie 1922 " "" "Centrale Markthallen01"
"1930 " "1930" "Centrale Markthallen02"
"1940-A " "1940" "Kostverlorenvaart317"
"1940-B " "1940-1941" "Centrale Markthallen04"
"1945 " "1945" "Centrale Markthallen05"
"1950-A " "1950" "Centrale Markthallen06"
"1950-B " "1950" "Centrale Markthallen07"
"1955-A " "1950" "Centrale Markthallen03"
"1955-B " "1955" "Centrale Markthallen08"
"1955-C " "1955" "Centrale Markthallen09"
"1955-D " "1955" "Centrale Markthallen10"
"1955-E " "1955" "Centrale Markthallen11"
"1955-F " "1955" "Centrale Markthallen12"
"1955-G " "1955" "Centrale Markthallen13"
"1955-H " "1955" "Centrale Markthallen14"
"1955-I " "1955" "Centrale Markthallen15"
"Film brand " "1955" "Centrale Markthallen16"
"Film Markthallen " "" "Video_ETV23Y"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_plattegrond_Amsterdam_Markthallen_400.jpg][Foto/1922_plattegrond_Amsterdam_Markthallen.jpg]]
//Situatie Centrale belt/Centrale Markthallen getekend op kaart van 1922.
Links het rond 1930 gegraven Westelijk Marktkanaal //@@color:#00A1FB;███@@;// in het midden het toen iets verlengde en verbrede oostelijke beltkanaal, nu Oostelijk Marktkanaal //@@color:#8EB8B2;█@@@@color:#00A1FB;██@@//
//@@color:#FF00FF;███@@// begrenzing centrale belt (tot 1922).
//@@color:#B504FF;███@@// begrenzing uitbreiding van centrale markthallen (vanaf 1934).
//@@color:#07FE01;███@@// begrenzing 'kermisterrein' (vanaf 1934).
//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_Voormalige_centrale_belt_gezien_naar_N_400.jpg][Foto/1930_Voormalige_centrale_belt_gezien_naar_N.jpg]]
//Voormalige centrale belt, gezien naar het noorden, 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_Bloemenveiling_bij_Centrale_Markthallen_achter_Marcanti_400.jpg][Foto/1955_Bloemenveiling_bij_Centrale_Markthallen_achter_Marcanti.jpg]]
//Bloemenveiling bij Centrale Markthallen achter Marcanti, 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940-1941_Centrale_Markthallen_400.jpg][Foto/1940-1941_Centrale_Markthallen.jpg]]
//Centrale Markthallen, ca. 1940-41.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1945_RAF_luchtfoto_Markthallen_aardappelloodsen_400.jpg][Foto/1945_RAF_luchtfoto_Markthallen_aardappelloodsen.jpg]]
//RAF luchtfoto van de Centrale Markthallen, 1945.
De 15 in de oorlog gebouwde aardappelloodsen zijn rood omcirkeld.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_Markthallen_in_vogelvlucht_400.jpg][Foto/1950_Markthallen_in_vogelvlucht.jpg]]
//Centrale Markthallen in vogelvlucht. In het midden de grote hal, links het koelhuis en rechts de 3 resterende aardappelloodsen, 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_Bloemenveiling_bij_Centrale_Markthallen_achtergrond_aardappelloodsen_400.jpg][Foto/1950_Bloemenveiling_bij_Centrale_Markthallen_achtergrond_aardappelloodsen.jpg]]
//Bloemenveiling bij de Centrale Markthallen; op de achtergrond de 3 resterende aardappleloodsen, 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_Brand_in_3_aardappelloodsen_bij_Centrale_Markthallen_1_400.jpg][Foto/1955_Brand_in_3_aardappelloodsen_bij_Centrale_Markthallen_1.jpg]]
//Brand in 3 (?, het lijken er minimaal 6; brand van 1946 of 1948?) aardappelloodsen, 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_Brand_in_3_aardappelloodsen_bij_Centrale_Markthallen_2_400.jpg][Foto/1955_Brand_in_3_aardappelloodsen_bij_Centrale_Markthallen_2.jpg]]
//Brand in 3 aardappelloodsen, 1955.//

{{BROWN{Historie Centrale Markthallen}}}
De groentemarkt aan de Marnixstraat, gestart in 1895 en ruim 21.000 m^^2^^ groot, voldeed na 10 jaar eigenlijk al niet meer. De markt was niet overdekt en de bereikbaarheid van de markt over land was niet al te best omdat de Marnixstraat ook een belangrijke verkeersader was.
Toezicht op hygiëne en controle op aanvoer van goederen en inning van de verschuldigde belastinggelden bleek ook problematisch.
Een nieuw - overdekt en afgesloten - marktterrein was nodig.
Reeds in 1912 werd een voorstel tot oprichting van overdekte markten bij het Gemeentebestuur ingediend. De eerste Wereldoorlog vertraagde de uitvoering van deze plannen. Wel werd in 1916 de Dienst van het Marktwezen - als afzonderlijke dienst - ingesteld; voordien was deze dienst namelijk ondergebracht bij Politie of Belastingdienst.
In 1922 werd een nieuw voorstel aan de Gemeenteraad voorgelegd, maar het duurde tot 1926 voor een nieuw, aangepast plan, door de Gemeenteraad goedgekeurd werd. Dit plan voorzag in havens, pakhuizen, een grote markthal en een koelhuis op het terrein van de voormalige centrale belt dat met de komst van de vuilverbranding in 1919 vrijgekomen was. Dit terrein werd nog fors naar het toen nog 'vrije' westen uitgebreid.
Met het greedmaken van dit terrein werd in 1927 begonnen.
De havencomplexen met nieuw gegraven Westelijk Marktkanaal  en tot Oostelijk Marktkanaal vetrgraven oostelijke beltkanaal (het westelijke beltkanaal werd gedempt) werden in 1930 opgeleverd.
De pakhuizen waren klaar in 1931, de markthal in 1932, het koelhuis in 1933 en in 1934 kwamen spoorlijnen en bestrating gereed.
De officiële opening vond plaats op 15 oktober 1934. Daarvoor had een negendaagse tentoonsteling van aardappelen, groenten en fruit - de Amato - ruim 200.000 bezoekers getrokken.
De bereikbaarheid van de Centrale Markthallen via de Jan van Galenstraat was toentertijd uitstekend.
Gedurende de Tweede Wereldoorlog werden er nog 15 aardappelloodsen - vlak langs de Jan van Galenstraat gebouwd.
In 1946 werden daarvan 9 door brand verwoest en in 1948 gingen er nog 3 in vlammen op. In 1955 brandden de laatste 3 aardappeloodsen tot de grond toe af.
Tot in de jaren 70 beschikte het terrein over een eigen spooraansluiting, en ook werd veel groente en fruit per tuindersschuit aangevoerd. Tegenwoordig vindt het vervoer per vrachtwagen plaats, en heet het complex Food Center Amsterdam.
Op het terrein bevindt zich een monument van +++^*[Hildo Krop »]
{{sliderBG{
<<tiddler [[Hildo Krop]]>>}}}
===ter nagedachtenis aan de vele Joodse kooplieden die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_Brand_in_3_aardappelloodsen_bij_Centrale_Markthallen_3_400.jpg][Foto/1955_Brand_in_3_aardappelloodsen_bij_Centrale_Markthallen_3.jpg]]
//Brand in 3 aardappelloodsen, 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_Brand_in_3_aardappelloodsen_bij_Centrale_Markthallen_4_400.jpg][Foto/1955_Brand_in_3_aardappelloodsen_bij_Centrale_Markthallen_4.jpg]]
//Brand in 3 aardappelloodsen, 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_Brand_in_3_aardappelloodsen_bij_Centrale_Markthallen_5_400.jpg][Foto/1955_Brand_in_3_aardappelloodsen_bij_Centrale_Markthallen_5.jpg]]
//Brand in 3 aardappelloodsen, 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_Brand_in_3_aardappelloodsen_bij_Centrale_Markthallen_6_400.jpg][Foto/1955_Brand_in_3_aardappelloodsen_bij_Centrale_Markthallen_6.jpg]]
//Brand in 3 aardappelloodsen, 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_Brand_in_3_aardappelloodsen_bij_Centrale_Markthallen_8_400.jpg][Foto/1955_Brand_in_3_aardappelloodsen_bij_Centrale_Markthallen_8.jpg]]
//Brand in 3 aardappelloodsen, 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_Brand_in_3_aardappelloodsen_bij_Centrale_Markthallen_7_gewonde_400.jpg][Foto/1955_Brand_in_3_aardappelloodsen_bij_Centrale_Markthallen_7_gewonde.jpg]]
//Een gewonde bij de brand in 3 aardappelloodsen, 1955.//

<html>
<iframe src="http://embed.vpro.nl/player/?src=urn:vpro:media:program:7043929&amp;skin=geschiedenis" width="640" height="360" frameborder="0" scrolling="no"></iframe>
</html>
''Vereist Microsoft Silverlight''
N.B. Het laden van het filmpje kan lang duren.

{{BROWN{Voormalige centrale vuilnisbelt}}}
I.v.m. de stadsuitbreiding (na 1875) diende de [[vuilnisbelt Beltweg|Vuilnisbelt Beltweg]] te verdwijnen.
Door de annexaties van Sloten's grondgebied in 1877 en 1896 verkreeg Amsterdam ruimte aan de westzijde van de Kostverlorenvaart.
Reeds voor deze annexaties was met Sloten overeengekomen dat Amsterdam een strook grond (uiteindelijk uitleg 1896) kon gebruiken, o.a. voor+++^*[vuilnisbelt »]
{{sliderBG{
Centrale belt aan de Kostverlorenvaart bij de Beltbrug
}}}
===
,+++^*[gasfabriek »]
{{sliderBG{
Westergasfabriek aan de Haarlemmerweg
}}}
===
,+++^*[begraafplaats &raquo]
{{sliderBG{
Begraafplaats St. Barbara aan de Spaarndammerdijk ter vervanging van begraafplaats De Liefde (Bilderdijkpark)
}}}
===, ...
In de zuidelijke punt van deze strook werd een nieuwe belt aangelegd die al voor 1888 in gebruik genomen werd, hoewel pas in 1888 ook de compostbereiding aldaar plaats vond (eerst aan de Beltweg, later - tijdelijk - op het voormalige terrein van de 'Engelse gasfabriek' aan de Schans).
Bij de indienststelling van de vuilverbranding in ~Amsterdam-Noord in 1919 kwam er een einde aan deze belt. Thans vinden we op die strook de oostzijde van de Centrale Markthallen langs het Oostelijk Marktkanaal en een stuk van het voormalige 'kermisterrein'.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_Centrale_belt_Het_Leven_C_J_Hofker_400.jpg][Foto/1917_Centrale_belt_Het_Leven_C_J_Hofker.jpg]]
//Centrale belt. Het Leven, C.J. Hofker, 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1887_Situatieschets_Admin_kantoor_beltbazenwoningen_400.jpg][Foto/1887_Situatieschets_Admin_kantoor_beltbazenwoningen.jpg]]
//Situatieschets van administratiekantoor voor 'den ambtenaar belast met de mestbereiding en verkoop' en 'beltbazenwoningen', 1887.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_ouderwetse_verbrandingsoven_op_de_vuilnisbelt_400.jpg][Foto/1900_ca_ouderwetse_verbrandingsoven_op_de_vuilnisbelt.jpg]]
//Ouderwetse verbrandingsoven op de vuilnisbelt, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1911_Centrale_belt_1_Het_Leven_400.jpg][Foto/1911_Centrale_belt_1_Het_Leven.jpg]]
//Centrale belt. Het Leven, 1911.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1911_Centrale_belt_2_Het_Leven_400.jpg][Foto/1911_Centrale_belt_2_Het_Leven.jpg]]
//Centrale belt. Het Leven, 1911.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1911_Centrale_belt_3_Het_Leven_400.jpg][Foto/1911_Centrale_belt_3_Het_Leven.jpg]]
//Centrale belt. Het Leven, 1911.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1911_Centrale_belt_Het_Leven_E_Padberg_400.jpg][Foto/1911_Centrale_belt_Het_Leven_E_Padberg.jpg]]
//Centrale belt. Het Leven, E. Padberg, 1911.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_Stadsreiniging_centrale_belt_Het_Leven_400.jpg][Foto/1917_Stadsreiniging_centrale_belt_Het_Leven.jpg]]
//Centrale belt. Het Leven, 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_ca_Centrale_belt_400.jpg][Foto/1917_ca_Centrale_belt.jpg]]
//Centrale belt. Ca. 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_Stadsreiniging_centrale_belt_Het_Leven_C_J_Hofker_400.jpg][Foto/1917_Stadsreiniging_centrale_belt_Het_Leven_C_J_Hofker.jpg]]
//Centreale belt. Het Leven, C.J.Hofker, 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_Oostelijk_Marktkanaal_zicht_op_Visseringstraat_400.jpg][Foto/1927_Oostelijk_Marktkanaal_zicht_op_Visseringstraat.jpg]]
//Het latere 'Oostelijk Marktkanaal' met zicht op de 'beltbazenwoningen' aan de Visseringstraat, 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_Kaart_Amsterdam_belt_400.jpg][Foto/1922_Kaart_Amsterdam_belt.jpg]]
//Situatie voormalige centrale belt in 1922.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_Centralebelt_Het_Leven_C_J_Hofker_400.jpg][Foto/1917_Centralebelt_Het_Leven_C_J_Hofker.jpg]]
//Centrale belt. Het Leven, C.J. Hofker, 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_Voormalige_centrale_belt_gezien_naar_N_400.jpg][Foto/1930_Voormalige_centrale_belt_gezien_naar_N.jpg]]
//Voormalige centrale belt gezien naar het noorden, 1930.//

In 1888 werd op de scheepswerf van Koninklijke Maatschappij  'De Schelde' een torpedoboot (Cerberus) gebouwd voor de Nederlandse Marine, bestemd voor ~Nederlands-Indië.
In oktober van het zelfde jaar installeerde Willem Smit een felle elektrische booglamp waarmee men een zicht had van 1500 meter. De lamp werd aangedreven door een (stoom)dynamo ook fabricaat Willem Smit. Daarnaast werd ook de complete elektrische verlichting door Willem aangelegd.
Hiermee was de Cerberus de eerste torpedoboot van de Nederlandse Marine met elektrische verlichting.

{{BROWN{Christelijke Nijverheidsschool}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Christelijke Nijverheidsschool0"
"Bouwtekening " "" "Ambachtsschool3"
"Situatie 1904 " "" "Ambachtsschool4"
"Situatie 2012 " "" "Ambachtsschool2"
"Ca. 1910 " "Ca.1910" "Buurt111"
"1939 " "1939" "Christelijke Nijverheidsschool1"
"1983 " "1983" "Christelijke Nijverheidsschool2"
"1990 " "1990" "Christelijke Nijverheidsschool3"
"2008-A " "2008" "Christelijke Nijverheidsschool4"
"2008-B " "2008" "Christelijke Nijverheidsschool5"
"2008-C " "2008" "Christelijke Nijverheidsschool6"
>>}}}

{{BROWN{Christelijke Nijverheidsschool}}}
De 'Eerste Amsterdamsche Christelijke Nijverheidsschool' voor meisjes, Frederik Hendrikstraat 111 - 115, was ook een opvallend, hoog gebouw. Tenminste het stuk dat vanaf de straat zichtbaar was. Het grootste gedeelte van de school bevond zich echter op het binnenterrein van het blok omgeven door Frederik Hendrikstraat, Hugo de Grootplein, 2e Hugo de Grootstraat, Van Oldenbarneveldtstraat en 3e Hugo de Grootstraat. Daar waar vroeger [[het Volkspark|Het Volkspark]] lag.
De school werd in 1902 gebouwd als [['Avondambachtsschool voor Timmerlieden', 'Concordia Inter Nos'|Ambachtsschool Concordia Inter Nos]]. Nadat de ambachtsschool in 1937 naar nieuwbouw in dezelfde straat (#79-81-83) verhuisde, werd het hier 'De Eerste Amsterdamsche Christelijke Nijverheidsschool' gevestigd.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1939_Frederik_Hendrikstraat_111-115_1e_Adamse_Chr_Nijverheidschool_400.jpg][Foto/1939_Frederik_Hendrikstraat_111-115_1e_Adamse_Chr_Nijverheidschool.jpg]]
//Eerste Amsterdamsche Christelijke Nijverheidschool voor meisjes, 1939.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Frederik_Hendrikstraat_111-115_vm_1e_Adamse_Chr_Nijverheidsschool_400.jpg][Foto/1983_Frederik_Hendrikstraat_111-115_vm_1e_Adamse_Chr_Nijverheidsschool.jpg]]
//Geen nijverheidsschool meer, maar gekraakt in 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Frederik_Hendrikstraat_111-115_Vrouweninloophuis_De_Helse_Hex_400.jpg][Foto/1990_Frederik_Hendrikstraat_111-115_Vrouweninloophuis_De_Helse_Hex.jpg]]
//Vrouweninloophuis 'De Helse Hex', 1990.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Hugo_de_Grootplein_Parool_Elenbaas_400A.jpg][Foto/2008_Hugo_de_Grootplein_Parool_Elenbaas.jpg]]
//Luchtfoto Peter Elenbaas ('Het Parool'): Het gebouw staat er nog in 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_vm_Chr_Nijverheidsschool_400.jpg][Foto/2008_vm_Chr_Nijverheidsschool.jpg]]
//Google Street View: Nog altijd 'alternatief', maar wel opgeknapt in 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Chr_Nijverheidsschool_400.jpg][Foto/2008_Chr_Nijverheidsschool.jpg]]
//Google Street View: Nog altijd 'alternatief', maar wel opgeknapt in 2008.//

{{BROWN{Chronologisch overzicht groentemarkt Marnixstraat}}}
We spreken dan over het gebied tussen de bolwerken Rijck (aan het eind van de Rozengracht) en Osdorp (tussen Looiers- en Passeerdersgracht).
Tussen genoemde bolwerken lag bolwerk Nieuwerkerck (aan het eind van de Elandsstraat).
| ''Datum'' |''Activiteit'' |h
| 1796/1797 |Molen De Star op het bolwerk Osdorp afgebroken|
| 1808 |De Grote Stinkmolen op het bolwerk Nieuwerkerck afgebroken|
| 1825 |Gasfabriek van de Amsterdamse Pijpgaz Compagnie op het bolwerk Nieuwkerk|
| 1834 |De Engelse Imperial Continental Gaz Association (ICGA) neemt de gasfabriek over en breidt deze in de loop der jaren uit|
| 1852 |De suikerraffinaderij Fa. De Bruyn & Zonen wordt gebouwd op bolwerk Osdorp|
| 1877 |De raffinaderij gaat failliet en wordt overgenomen/voortgezet door de ~Amstel-Suikerraffinaderij|
| 1887 |Gasfabriek wordt ontmanteld (gasfabricage wordt voortgezet door de nieuwe Westergasfabriek aan de Haarlemmerweg)|
| 1890 |Oude Kinkerbrug over de Singelgracht gebouwd|
| 1891 |Elandsgracht gedempt en brug over Lijnbaansgracht gemaakt|
| 1894-1899 |De meeste bebouwing langs de Marnixstraat wordt gerealiseerd: 9 blokjes (3 - 6 panden per blok) woon- en bedrijfspanden en 2 koffiehuizen|
| 1895 |Groentemarkt Marnixstraat begint|
| 1898 |Molen De Victor op bolwerk Rijck wordt afgebroken|
| 1900 |Een stenen loods achter Marnixstraat 202 - 210 plus een tweetal kantoortjes voor de marktmeesters|
| 1901 |De raffinaderij wordt afgebroken en hier verrijst nu het St. Bernardusgesticht|
| 1901 |Marnixstraat 250a wordt gebouwd|
| 1902 |Marnixstraat 240 wordt gebouwd|
| 1916 |Er wordt een houten veilinghal gebouwd op het terrein waar nu het hoofdbureau van politie staat|
| Ca. 1916 |Er wordt een extra hulpbrug gebouwd over het doorvaartkanaal PQ|
| 1918 |Amsterdams Tehuis Voor Arbeiders (ATVA)|
| 1926 |Bebouwing langs wal W (nu Groenmarktkade)|
| 1934 |Centrale Markthallen aan de Jan van Galenstraat geopend, groentemarkt Marnixstraat gesloten|
| 1936 |Onderstation GEB achter Marnixstraat 222 - 226 ten zuiden van de doorvaart PQ (enkele gebouwtjes en de hulpbrug verdwijnen)|
| 1937 |Veilinghal en Marnixstraat 266 - 280 gesloopt voor toekomstig politiebureau|
| Ca. 1941 |(Foto 1937) Marnixstraat 258-268 afgebroken|
| 1944 |Hoofdpolitiebureau geopend|
| 1949 |Trappen in kades verwijderd|
| 1953 |Haven VW gedempt|
| 1954? |Laatste insteekhaven gedempt|
| 1954 |Busstation NZH voor de dienst naar Haarlem - Zandvoort|
| 1956 |Oude Kinkerbrug vervangen door een nieuwe|
| 1968 |De resterende huizen tussen Elandsgracht en doorvaart PQ (Marnixstraat 222 - 256) gesloopt voor de dat jaar gebouwde parkeergarage en tevens het onderstation GEB verplaatst naar noordzijde doorvaart PQ|
| Ca. 1995 |Voormalig koffiehuis, Marnixstraat 212, verbrand en afgebroken. Nu is daar een plantsoentje aangelegd|

{{BROWN{Chronologisch overzicht van de kanalen}}}

//Bron:// http://www.theobakker.net/pdf/noordzeekanaal.pdf

Noordzeekanaal – de kortste weg naar zee, een chronologisch overzicht in het kort.
| ''Datum'' |''Activiteit'' |h
| 1795 |De toegang over zee tot Amsterdam is onbruikbaar geworden voor grote zeeschepen door dichtslibben van de doorvaart langs Pampus (<3m) en van het IJ. Er zijn op het IJ en in de stad dagelijks 16+++^*[rosbaggermolens &raquo;]<<tiddler "Rosbaggermolen">>===werkzaam, zonder afdoende resultaat|
| 1808 |De winnaar van een prijsvraag, in 1805 geïnitieerd door Amsterdam en uitgeschreven door de  Hollandsche  Maatschappij der Wetenschappen, is Jan Blanken met een plan de vaargeul in het IJ door bedijking te versmallen. Amsterdam is furieus om de afsluiting van de stad door een dokdijk en het verdwijnen van ligplaatsen ‘op stroom’ en weigert de prijs uit te reiken|
| 1816 |Koning Willem I oppert het idee voor doorgraving van de duinen ter hoogte van het Wijkermeer. Zijn waterstaatingenieurs verwerpen de mogelijkheid als onuitvoerbaar en te duur. Jan Blanken heeft dan al opdracht  gekregen een kanaal van het IJ naar Den Helder te ontwerpen en zijn plannen voor het IJ daaraan aan te passen|
| 1817 |Begin werkzaamheden in Den Helder aan ~Groot-Noordhollands Kanaal. Die moeten samengaan met de aanleg van de dokdijk voor het Open Havenfront in Amsterdam, maar de stad verzet zich en wil liever dat de overheid het IJ met stoombaggermolens op diepte houdt|
| 1821 |Prijsvraag Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen, met als winnaar A.F. Goudriaan. Hij oppert het plan het IJ af te sluiten en een kanaal door Waterland en Marken te graven om Pampus te omzeilen. Er wordt inderdaad gegraven aan het kanaal maar in 1828 werd het werk gestopt|
| 1828 |Liever dan het plan Goudriaan uit te voeren staakt Amsterdam het verzet tegen de dokdijk, die Blanken had  voorgesteld. Tussen 1828 en ’35 wordt die inderdaad in sterk gewijzigde vorm aangelegd|
| 1851 |Amsterdam is door een aardverschuiving in de raadssamenstelling rijp voor een Noordzeekanaal. Dat mondt in 1853 uit in een eerste concessieaanvraag, die na veel discussie in 1859 resulteert in de gevraagde concessie. Wat nu volgt is een eindeloos touwtrekken over de verdeling van de kosten tussen het Rijk en de stad Amsterdam|
| 1863 |Na teruggave van de eerste concessie krijgt nu de Amsterdamsche Kanaal Maatschappij een concessie tot aanleg van het Noordzeekanaal|
| 1865 |De eerste spade gaat in de duinen (Breesaap) in de grond. Dit is zeer symbolisch en meer bedoeld om de subsidie van Amsterdam veilig te stellen dan dat men technisch klaar is om het werk te beginnen. De Breesaap is nog niet eens in eigendom van de Kanaalmaatschappij overgegaan|
| 1876 |Het Noordzeekanaal wordt geopend door koning Willem III, terwijl het kanaal nog helemaal niet af is. Er moet nog twee jaar gebaggerd worden voor het op de ontwerpdiepte is, er is nog geen loskade aan het kanaal ter beschikking en er is geen verlichting langs. De aanneemsom was ƒ 27 miljoen maar de kosten liepen tot 1883 op tot ƒ 50 miljoen|
| 1883 |De kanaalmaatschappij gaat in liquidatie; in 1882 had zij reeds alle rechten en verplichtingen aan de Staat overgedragen|

{{BROWN{Cijfers van ATAX}}}
Gijs Mom heeft een boek geschreven over de geschiedenis van de elektrische auto: {{BLUE{The electric vehicle: technology and expectations in the automobile age}}}.
Het boek is - gedeeltelijk - in te zien bij [[Google books|http://books.google.nl/books?id=5689qa8vrLQC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false]].
Gijs Mom kon in de archieven van de ATAX duiken en daaruit interessant cijfermateriaal halen van directeur J.E. Friderichs.
Enkele interessante grafieken/tabellen uit een andere publicatie van Gijs Mom worden hieronder gegeven (de kwaliteit van de grafieken uit het e-boek was te slecht om hier te tonen).
Opmerkelijk - ten minste voor mij - was dat de kosten voor elektrische taxi's altijd hoger geweest zijn dan voor benzine taxi's.
De betrouwbaarheid van benzine taxi's liet echter in het begin te wensen over (zie ook de proef met een [[autobus in 1908|Autobus]]). Dat was een belangrijke reden om in het begin voor elektrische aandrijving te kiezen.
<<tabs "txt_vTabs"
"-1- " "" "ATAX01"
"-2- " "" "ATAX02"
"-3- " "" "ATAX03"
"-4- " "" "ATAX04"
"-5- " "" "ATAX05"
"-6- " "" "ATAX06"
"-7- " "" "ATAX07"
"-8- " "" "ATAX08"
"-9- " "" "ATAX09"
"-10- " "" "ATAX10"
"-11- " "" "ATAX11"
>>
<<tiddler {{setStylesheet(store.getTiddlerText('Start##styles'),'verticalTabStylesheet');'';}}>>

<html><nowiki><a href="javascript:;"  title="Sluit alle informatieblokken"

onmouseover="
	this.href='javascript:void(eval(decodeURIComponent(%22(function(){try{('
	+encodeURIComponent(encodeURIComponent(this.onclick))
	+')()}catch(e){alert(e.description?e.description:e.toString())}})()%22)))';"
onclick="
	story.closeAllTiddlers(); 
 	return false;
"><img src="Images/Close.png"></a></html>

/%
!out
$1
!end
%/<<tiddler ColorFool##out with: {{
var tid='$1';
if(tid=='$'+'1') tid='ColorPalette';
var out='!Here are all the colors defined in ' + tid + ':\n|width:120px; color |width:60px; #hex |width:150px; sample |h\n';
var cols = store.calcAllSlices(tid);
for(var c in cols) {
	if(cols[c].match(/^#[0-9A-F]{3}$|^#[0-9A-F]{6}$|^RGB\([\d,\s]{5,}\)$/i)||['Black', 'Green', 'Silver', 'Lime', 'Gray', 'Olive', 'White', 'Yellow','Maroon', 'Navy', 'Red', 'Blue', 'Purple', 'Teal', 'Fuchsia', 'Aqua', 'Orange'].contains(cols[c])) {
    out+='| [['+c+'|'+tid+']]| {{{'+cols[c]+'}\}\} |padding:5px 2px; @@padding:5px 10em;background-color:'+cols[c]+';&nbsp;@@|\n';
  }
}
out;}}
>>

//{{{
Background: #fff
Foreground: #000
PrimaryPale: #8cf
PrimaryLight: #18f
PrimaryMid: #04b
PrimaryDark: #014
SecondaryPale: #ffc
SecondaryLight: #def
SecondaryMid: #8cf
SecondaryDark: #841
TertiaryPale: #eee
TertiaryLight: #ccc
TertiaryMid: #999
TertiaryDark: #666
Error: #f88
//}}}

{{BROWN{Da Costakade}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Da Costakade0"
"R.K. kerk De Liefde " "" "R.K. kerk De Liefde"
"Scholen bij De Liefde" "" "Scholen bij De Liefde"
"Wooncomplex De Liefde " "" "Wooncomplex De Liefde"
"Huize De Liefde " "" "Huize De Liefde"
"Koning & Bienfait " "" "Koning & Bienfait"
"Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij " "" "Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij"
"Lettergieterij Tetterode " "" "Lettergieterij Tetterode"
"Badhuis Da Costakade " "" "Badhuis Da Costakade"
"Foto's " "" "Foto's Da Costakade"
>>

{{BROWN{Info}}}
* R.K. kerk De Liefde en later het woonconcomplex De Liefde - tussen Bilderdijkstraat en Da Costakade.
* Pastorie van De Liefde aan de Da Costakade.
* Scholen bij De Liefde, aan de Da Costakade en in de Bilderdijkstraat).
* Het parochiehuis/de bioscoop 'Huize De Liefde' aan de Da Costakade.
* Depot van de ~Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij uit Den Haag, in de Bilderdijkstraat en aan de Da Costakade. 
* Lettergieterij Tetterode in de Bilderdijkstraat en aan de Da Costakade.
* Naast Tetterode aan de Da Costakade - een badhuis.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1901-1921_Tolstraat_hoek_Toldwarsstraat_vm_bakkerij_De_Dageraad_400.jpg][Foto/1901-1921_Tolstraat_hoek_Toldwarsstraat_vm_bakkerij_De_Dageraad.jpg]]
//Tolstraat, hoek Toldwarsstraat. De voormalige bakkerij van 'De Dageraad', ca. 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1915_ca_Tolstraat_hoek_Toldwarsstraat_400.jpg][Foto/1915_ca_Tolstraat_hoek_Toldwarsstraat.jpg]]
//Tolstraat, hoek Toldwarsstraat. Bakkerij en karren van 'De Dageraad', ca. 1915.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1920_ca_Vogelplein_4_Alg_Arbeiders_Coöperatie_De_Dageraad_400.jpg][Foto/1920_ca_Vogelplein_4_Alg_Arbeiders_Coöperatie_De_Dageraad.jpg]]
//Vogelplein #4, winkels van de Algemene Arbeiders Coöperatie 'De Dageraad', ca. 1920.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_Tolstraat_77_De_Dageraad_400.jpg][Foto/2011_Tolstraat_77_De_Dageraad.jpg]]
//Tolstraat #77, gevelsteen van 'De Dageraad', 2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1911_Het_Volk_advertentie_De_Dageraad_400.jpg][Foto/1911_Het_Volk_advertentie_De_Dageraad.jpg]]
//Advertentie van 'De Dageraad' in Het Volk van vrijdag 22 december 1911.//

{{BROWN{Dam, 7 mei 1945}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Dam0"
"Foto's " "" "Foto's WWII Dam"
"Filmpjes " "" "Filmpjes8"
>>

{{BROWN{Info}}}
<<tabs ""
"De feiten " "" "Dam1"
"De achtergronden " "" "Dam2"
"Situatie Dam 7 mei " "" "Dam5"
"De fotografen" "" "Dam3"
"Het Snotneusje " "" "Het Snotneusje"
"Links " "" "Dam4"
>>

{{BROWN{De feiten}}}
Op 4 mei 1945 capituleerde de Duitse admiraal Von Friedeburg te Lüneburg namens de Duitse troepen in ~Noordwest-Duitsland, Nederland, ~Sleeswijk-Holstein en Denemarken voor de Britse veldmaarschalk Montgomery.
De capitulatie ging de volgende dag in.
Op die dag , 5 mei dus, ontbood de Canadese generaal Charles Foulkes de Duitse opperbevelhebber Johannes Blaskowitz naar Hotel 'De Wereld' in Wageningen om daar in het bijzijn van Prins Bernhard (commandant van de Binnenlandse Strijdkrachten) de+++^*[uitwerking van de capitulatie van de Duitse troepen in Nederland »]
<<tiddler WWII48>>
===te bespreken. Blaskowitz vroeg 24 uur bedenktijd.
Een dag later - dus op 6 mei 1945 - werden de uitgewerkte voorwaarden van de capitulatie getekend in een boerderij te Nude, even buiten Wageningen.
> Later zou, mede dankzij Foulkes, de mythe ontstaan dat Blaskowitz namens de Duitse troepen in Nederland op 5 mei had gecapituleerd in Hotel 'De Wereld', in het bijzijn van Prins Bernhard.
Op maandag 7 mei is het feest op de Dam in Amsterdam. Duizenden mensen hebben zich verzameld om de Canadese bevrijders te verwelkomen, die+++^*[die&nbsp;dag&nbsp;&raquo;]
<<tiddler Parool1>>
===verwacht worden.
De Canadezen verschijnen echter niet. Wel verschijnt er rond 13:00 uur een+++^*[Britse verkenningseenheid &raquo;]
<<tiddler [[Polar Bears]]>>
===en die wordt warm onthaald. 
Als de Britten de Dam op rijden, komen hen twee Duitse overvalwagens met Grüne Polizei tegenmoet, maar die verdwijnen snel.
Ook de Britten verlaten na een half uur de Dam om per radio verslag aan hun hoofdkwartier uit te brengen. De verbinding was echter slecht en daarom reden ze terug richting Berlagebrug, waar ze de radio weer konden gebruiken. Ze ontvingen het bevel daar op hun hoofdmacht te wachten.
Rond de Dam vonden schermutselingen tussen Binnenlandse Strijdkrachten en Duitsers plaats:
* In de Paleisstraat worden+++^*[twee Duitsers aangehouden &raquo;]
<<tiddler WWII125>>
===, een van hen weigert zijn wapen over te dragen en wordt neergeschoten.
* In de Raadhuisstraat wordt een+++^*[Duitse vrachtwagen beschoten &raquo;]
<<tiddler WWII127A>>
===; de chauffeur wordt gedood.
* Op de Nieuwezijds Voorburgwal wordt een auto van de Wehrmacht door de BS+++^*[beschoten &raquo;]
<<tiddler WWII126A>>
===.
De grote vreugde op de Dam veranderde in paniek en angst toen er plotseling op de mensenmassa werd geschoten vanuit 'De Groote Club'. Rond 15.00 uur schoten Duitse militairen van de Kriegsmarine op de feestende menigte. Er ontstond paniek en de burgers vluchtten alle kanten op. Velen probeerden zichzelf in veiligheid te brengen door naar het Damrak en de aanliggende straten te rennen. Een aantal mensen zocht dekking achter kiosken, lantaarnpalen en het draaiorgeltje 'Het Snotneusje', maar verder gaf het grote plein bijna geen mogelijkheid om te schuilen. Een bloedbad was het gevolg. Er vielen 22 dodelijke slachtoffers en er waren ruim honderd gewonden (waarvan een aantal nog later overleden is). Ze werden neergeschoten of onder de voet gelopen.
Wanneer een overvalwagen van de Grüne Polizei vanaf het Rokin komt aanrijden om de rust te herstellen, opent de BS het vuur en vallen er nog meer slachtoffers.
De Nederlandse majoor Carel Frederik Overhoff die Gewestelijk Commandant van het strijdend gedeelte der Binnenlandse Strijdkrachten, Gewest 10, te Amsterdam was, heeft met gevaar voor eigen leven tijdens de schietpartij ingegrepen. Hij heeft, zo staat in de voordracht voor de -+++^*[later ingetrokken &raquo;]
<<tiddler Overhoff>>
===- Militaire ~Willems-Orde, //"met gevaar voor eigen leven, op een motor met zijspan gezeten, alleen vergezeld door een Duitse officier en een wachtmeester der Koninklijke Marechaussee, als bestuurder, door zijn persoonlijk krachtig en kordaat optreden en door zich moedig tussen de vurenden te begeven, waarbij de bestuurder van het motorrijwiel vlak voor hem dodelijk werd getroffen, het vuren door beide partijen doen staken en de orde hersteld, door welk moedig en beleidvol optreden Amsterdam gespaard bleef voor een noodlottiger omvang of verscherping van dit incident, dat aan de burgerij reeds een aantal van ongeveer twintig doden en honderd en twintig gewonden had gekost"//.
Op 9 mei 1945 geven de Duitsers in 'De Groote Club' zich over aan de Canadezen en leveren hun wapens in, waarna ze als krijgsgevangenen worden weggevoerd.
Er is ''geen'' uitgebreid onderzoek gedaan.

{{BROWN{De achtergronden}}}
> BS = Binnenlandse Strijdkrachten; ook wel NBS = Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten.
''1.'' De BS mocht slechts+++^*[ongewapend »]
<<tiddler Proclamatie_prins_Bernhard>>
===op straat zijn.
''2.'' De BS mocht niet+++^*[ontwapenen &raquo;]
<<tiddler Regeringsverklaring>>
===.
Desondanks trekt de BS in Amsterdam zich niets van deze strikte orders aan en gaat toch gewapend de straat op (zie punt 3).
Gewapend met geweren,+++^*[Stenguns &raquo;]
<<tiddler Stengun>>
===en zelfs hier en daar een+++^*[Brengun &raquo;]
<<tiddler Brengun>>
===, zelfs+++^*[op de Dam temidden van kinderen &raquo;]
<<tiddler [[Bren op Dam]]>>
===.
Ook worden Duitse soldaten ontwapend en opgebracht zoals op diverse foto's en filmpjes te zien is.
En dat terwijl de Duitsers - en dus ''niet'' de BS - tot de aankomst van de Canadezen verantwoordelijk waren voor de orde.
''3.'' Commandant Overhoff van de Binnenlandse Strijdkrachten hield er blijkbaar+++^*[andere ideeën &raquo]
Volgens van Renterghem ^^*^^ waren Overhoff en Wehrmacht bevelhebber Schröder goede bekenden. Deze twee hebben volgens van Renterghem al op 6 mei een afspraak gemaakt over de gedeeltelijke ontwapening door de BS van de Duitse troepen in Amsterdam op 7 mei. Echter deze afspraak werkte niet in relatie tot de SS in Amsterdam, de SD in Amsterdam en de Kriegsmarine in De Groote Club. Die beschouwden de Wehrmacht op dat moment als 'verraders'. De situatie bij De Dam werd bepaald door Kriegsmarine en SS.

^^*^^ Tonny van Renterghem, auteur van 'De laatste huzaar – Verzet zonder kogels'.
===op na: ontwapening zou door de BS moeten gebeuren.
Het bovenstaande heeft tot een kruitvat geleid. Wie de lont in dat kruitvat gestoken heeft is nooit helemaal duidelijk geworden.
Het meest waarschijnlijke is dat de schermutselingen rond de Dam de aanleiding zijn geweest tot de schietpartij.
<<<
Na afloop van de schietpartij zal Oberleutnant Claasen van de Kriegsmarine verklaren dat hij en zijn mannen van mening waren dat ze door de BS werden aanvallen. Dit komt overeen met een schriftelijke ooggetuigenverklaring van een Amsterdammer aan dr. L. de Jong in 1968. Volgens de getuige werd na het eerste schot door de BS in de Paleisstraat door een tweetal BS'ers, die achter een draaiorgel stonden, meteen in de richting van de Duitse matrozen geschoten. Letterlijk schrijft hij: 'De BS'ers achter het draaiorgel schoten naar het balkon, schuin boven hun hoofden. Het duurde niet lang of de partijen waren in gevecht'.
Vanaf de hoek ~Nieuwendijk-Dam en ~Rokin-Dam wordt nu door de BS gericht met Stenguns op de Grote Club geschoten, waarop de Duitsers een ~MG-machinegeweer in stelling brengen en hiermee terugschieten.
~BS-commandant Overhoff slaat meteen alarm bij Wehrmachtcommandant Schröder en krijgt Hauptmann Bergmann van de Feldgendarmerie mee om de+++^*[orde te herstellen &raquo;]
<<tiddler [[Hauptmann_Bergmann]]>>
===en het vuren te doen beëindigen.
<<<
De Canadese troepen arriveerden op 8 mei rond 09:30 uur op de Dam. Daar waren ze bepaald niet te spreken over de schietincidenten. De commandant van de Binnenlandse Strijdkrachten werd er aan herinnerd dat het verboden was dat zijn mannen gewapend over straat liepen. Voorts werd er door de Canadezen+++^*[aangekondigd &raquo;]
<<tiddler [[BS_mei45]]>>
===dat ze op een ieder zou schieten die zich gewapend op straat vertoonde, of zelfs maar een schiethouding zou aannemen.
Slechts een klein+++^*[select groepje leden van de Binnenlandse Strijdkrachten &raquo;]
<<tiddler [[Dragen_vuurwapens]]>>
===, die door de Canadese generaal Foulkes of zijn vertegenwoordigers waren geautoriseerd, mocht wapens dragen en waren voorzien van Britse armbanden.
Op 9 mei 1945 om 07:00 uur volgde ook pas de+++^*[overgave &raquo;]
<<tiddler Overgave>>
===van de Duitse matrozen in de Grote Club.
Overigens heeft geen van de Duitsers ooit terecht gestaan omdat men van oordeel was dat het hele incident te wijten was aan een+++^*[misverstand &raquo;]
<<tiddler Misverstand>>
===tussen de Binnenlandse Strijdkrachten en de Kriegsmarine. Er is ''geen'' uitgebreid onderzoek gedaan.
<<<
Inmiddels is er een [[onderzoek|https://www.facebook.com/DeDam7Mei1945]] gaande vanuit een groep nabestaanden, geholpen door historici en genealogen. Ook het stadsarchief van Amsterdam verleent medewerking aan dit onderzoek. Hoofddoel van dit onderzoek is om de namen van de slachtoffers te achterhalen, teneinde op 7 mei 2015 een memorial te kunnen onthullen, i.p.v. de huidige gedenkplaat die op 7 mei 1947 door ondernemers van de omgeving Dam op het pand van de Groote Club geplaatst is.
Op moment van schrijven zijn de+++^*[namen &raquo;]
<<tiddler Lijst_slachtoffers>>
===van ruim dertig dodelijke Damslachtoffers bekend (dus inclusief later in ziekenhuis overleden gewonden).
<<<

{{BROWN{De fotografen}}}
In afwachting van de bevrijders hadden {{BLUE{minstens vijftien}}} fotografen zich met hun zorgvuldig bewaarde films op verschillende locaties geposteerd:
procuratiehouder {{BLUE{Wil .F. Leijns}}} (amateurfotograaf) in zijn kantoor op de vierde verdieping in gebouw Industria (hoek Dam/Rokin), {{BLUE{Cas Oorthuys}}} en {{BLUE{Kryn Taconis}}} op de hoek van de Dam en het Damrak, {{BLUE{Wiel van der Randen}}} op het dak van de kosterij van de Nieuwe Kerk, {{BLUE{Frits Lemaire}}} in de tribune voor het Koninklijk Paleis, {{BLUE{Margreet Meijboom-van Konijnenburg}}} vanuit de Bijenkorf en {{BLUE{Bert Haanstra}}} bij de kiosk voor gebouw Industria. 
Spaarnestad-fotograaf {{BLUE{Van der Randen}}} had vanaf de Nieuwe Kerk recht tegenover 'De Groote Club' het beste zicht op het gebeuren. Met zijn kleinbeeldcamera zag hij hoe de verkenningseenheid twee vrachtwagens vol bewapende Duitse militairen passeerde en vervolgens hoe mensen tijdens het salvo vanuit 'De Groote Club' dekking zochten achter lantarenpalen. Maar op het moment suprème moest hij zijn filmrolletje verwisselen. Daardoor kon hij vervolgens slechts de slachtoffers van de schietpartij en de hulpverlening vastleggen.

|''#''|''Fotograaf''|''Locatie''|''Foto's in wiki''|h
|1|Wil F. Leijns|4e verdieping gebouw Industria| √ |
|2|[[Cas Oorthuys]]|hoek Dam/Damrak| √ |
|3|Kryn Taconis|hoek Dam/Damrak| √ |
|4|[[Wiel van der Randen]]|dak consistoriekamer Nieuwe Kerk| √ |
|5|Frits Lemaire|Centraal station/tribune voor Koninklijk Paleis| √ |
|6|Margreet Meijboom-van Konijnenburg|Bijenkorf| √ |
|7|Bert Haanstra|bij kiosk voor gebouw Industria| √ |
|8|Jacobus Wicher Hofman|Eggertstraat, Dam| √ |
|9|Hans Sibbelee|rond Dam| √ |
|10|Carel Blazer|rond Dam| √ |
|11|[[Ben van Meerendonk]]|Dam| √ |
|12|Ad Windig|op en rond Dam| √ |
|13|J.C. Uijtenboogaart|Telefoonkantoor ~Spuistraat-Singel| √ |
|14|J.M. Coesel|Paleisstraat| √ |
|15|Puck Voute|Paleisstraat||
|16|J.A. Fernhout|?||
|17|J.W. Jongkind|?||
|18|Piet Out|?||
|19|Woudhuizen|?||
|20|Emmy Andriesse|Dam en omgeving||
|21|Willem van de Poll|rond Dam||
|22|Charles Breyer| ''*'' | √ |
|23|Sem Presser| ''*'' | √ |
|''*'' 'Gesignaleerd' bij Berlagebrug, ook rond Dam? |>|>|>|

{{BROWN{Links}}}
[[Facebookpagina van de stichting "De Dam 7 mei 1945, memorial 2015"|https://www.facebook.com/DeDam7Mei1945]]
[[Website van de 'Stichting Memorial 2015 voor Damslachtoffers 7 mei 1945'|https://de-dam-zevenmei1945.nl/nl/category/getuigenissen/]]
[[Gerard's WOII blog|http://gerard45.bloggertje.nl/note/7278/de-schietpartij-op-de-dam-7.html]]
[[Kunstproject van Ronald van Tienhoven|https://www.facebook.com/pages/07051945-Ronald-van-Tienhoven/311163439010610]]

{{BROWN{Situatie schietpartij op de Dam}}}
[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1945-05-07_Situatieschets_schietpartij_Dam_Overhoff_400.jpg][Foto/1945-05-07_Situatieschets_schietpartij_Dam_Overhoff.jpg]]
//Situatieschets van de Dam tijdens het vuurgevecht gevoegd bij de oorlogsherinneringen van C.F. Overhoff.//

Eén slechte foto van bus #6, het stoom-chassis van ~Darracq-Serpollet en een vrachtwagen van ~Darracq-Serpollet.
<<tabs "Darracq-Serpollet"
"Bus #6 " "" "Transport43"
"Stoom-chassis " "" "Transport201"
"Vrachtwagen " "" "Transport202"
>> 

<tabs "">
<tab 1995-2008 >
{{vTabs{<<tabs ""
"1995-A " "1995" "Molens64"
"1995-B " "1995" "Molens65"
"2003 " "2003" "Molens55"
"2005-A " "2005" "Molens56"
"2005-B " "2005" "Molens73"
"2005-C " "2005" "Molens74"
"2005-D " "2005" "Molens72"
"2006 " "2006" "Molens62"
"2006 Video 'Einde' " "2006" "Video_De_Otter"
"2007-A " "2007" "Molens56A"
"2007-B " "2007" "Molens66"
"2008-A " "2008" "Molens57"
"2008-B " "2008" "Molens58"
"2008-C " "2008" "Molens76"
>>}}}
</tab>

<tab 2017-heden >
{{BROWN{2017-heden}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"2017 " "2017" "Molens77"
"2020-A " "2020" "Molens78"
"2020-B " "2020" "Molens79"
"2020-C " "2020" "Molens80"
"2020-D " "2020" "Molens81"
"2020-E " "2020" "Molens82"
>>}}}
</tab>
</tabs>

<tabs "">
<tab 1880 - 1917 >
{{BROWN{1880 - 1917}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1880 " "1880" "Prenten91"
"Ca. 1885 " "Ca. 1885" "Molens75"
"1900-A " "Ca. 1900" "Molens31"
"1900-B " "Ca. 1900" "Molens33"
"1906 " "1906" "J.L. Scherpenisse74"
"1909" "1909" "Molens43"
"1910 " "1910" "Molens44"
"1911 " "1911" "Molens59"
"1917-A " "1917" "Molens47"
"1917-B " "1917" "van Eck16"
"1917-C " "1917" "van Eck31"
>>}}}
</tab>

<tab 1918 - 1990 >
{{BROWN{1918 - 1990}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1924 " "1924" "Molens46"
"1925 " "1925" "Prenten79"
"1933 " "1933" "Molens53"
"1940 " "1940" "Molens54"
"1943 " "1943" "Molens67"
"1982-A " "1982" "Molens63"
"1982-B " "1982" "Molens69"
"1982-C " "1982" "Molens71"
"1982-D " "1982" "Molens70"
"1990 " "1990" "Molens68"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{De Baarsjes}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Baarsjes1"
"Uitspanning " "" "Baarsjes3"
"Slatuinenpad/weg " "" "Baarsjes4"
"Overhaal " "" "Baarsjes5"
"Keerweer " "" "Baarsjes6"
"De Krommert " "" "Baarsjes7"
"Wiegbrug " "" "Brug #173"
"Circusterrein " "" "Baarsjes8"
>>

{{BROWN{Molen De Bloem}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "De Bloem0"
"Situatie 1822-2007 " "1822-2007" "De Bloem1"
"1654 " "1654" "Prenten01"
"1750 " "Ca. 1750" "Prenten03"
"1765 " "Ca. 1765" "Prenten05"
"1770 " "1770" "Prenten07"
"1780 " "Ca. 1780" "Prenten08"
"1828 " "1828" "Prenten12"
"1896 " "1896" "Jacob Olie54"
"1922 " "1922" "Molens60"
"1924 " "Ca. 1924" "Molens49A"
"Situatie 2007 " "2007" "De Bloem2"
"2000 " "2000" "De Bloem5"
"Gevelsteen " "" "Bolwerk Rijckeroort5"
>>}}}

{{BROWN{Molen De Bloem}}}
De eerste molen De Bloem op bolwerk Rijckeroort was een+++^*[standerdmolen ».]
{{sliderBG{
<<tiddler Standerdmolen>>
}}}
===

Deze korenmolen had eerst gestaan op een 'stuckzen lants' buiten de Regulierspoort, daarna aan een van de paden ten westen van de Jan Roodenpoort (op het Rootscherlaeckenspadt) de huidige Jordaan, maar werd in 1614 naar Bolwerk Rijckeroort verplaatst.
In 1765-1768 werd deze molen vervangen door een achtkantige+++^*[stellingmolen &raquo;.]
{{sliderBG{
<<tiddler Stellingmolen>>
}}}
===

Toen de Marnixstraat doorgetrokken moest worden, moest de molen worden afgebroken en werd hij in 1878 verplaatst naar de Haarlemmerweg, waar hij nog jaren in gebruik geweest is als korenmolen.
>In 1878 stond De Bloem dus in de gemeente Sloten; in 1921 werd Sloten door Amsterdam geannexeerd.
Sinds 1927 is de gemeente Amsterdam eigenaar van de molen (de molen staat op terrein, dat volgens Raadsbesluit van  20 oktober 1926 aangewezen is voor onteigening in het belang der volkshuisvesting). Tot 1 juni 1931 werd de molen verhuurd voor fl.1,- voor het gehele tijdvak. Sedertdien is de molen 'De Bloem' steeds verhuurd geweest aan telgen uit de familie Schuurman en staat hij er nog steeds.
Op initiatief van de VVV 'Amsterdam' werd de molen in het toeristenseizoen 1962 opengesteld voor bezoekers. De VVV organiseerde in samenwerking met de 'NZH' stadsrondritten, waarbij de molen als 'koffie-stop' in de route werd opgenomen. Daartoe heeft de Dienst der Publieke Werken de nodige voorzieningen getroffen (toiletten, keuken).

[img[2e Marnixplantsoen|Images/1822-2007_Situatie_2e_Marnixplantsoen_400.jpg]]
//Situatie bolwerk Rijckeroort/2e Marnixplantsoen op kaart van 1822 met overlay van kaart 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Haarlemmerweg_De_Bloem_400.jpg][Foto/2007_Haarlemmerweg_De_Bloem.jpg]]
//Molen De Bloem aan de Haarlemmerweg aan het eind van het Westelijk Marktkanaal, 2007.//

[img[Molen De Bloem|Images/2000_ca_Molen_De_Bloem_Haarlemmerweg_400.jpg]]
//Molen De Bloem aan de Haarlemmerweg, ca. 2000.//

{{BROWN{De Clercqstraat}}}
<<tabs ""
"Info " "" "De Clercqstraat0"
"Wiegbrug " "" "Brug #173"
"Gipsfabriek " "" "Gipsfabriek"
"Restant rails " "" "Restant rails"
"Foto's " "" "Foto's De Clercqstraat"
>>

{{BROWN{De Clercqstraat}}}
De De Clerqstraat loopt - als verlengde van de Rozengracht - van de Singelgracht tot aan de Kostverlorenvaart; voorbij de Kostverlorenvaart wordt het Admiraal de Ruijterweg.
Eertijds liep hier de+++^*[Lange Bleekerssloot]
{{sliderBG{
<<tiddler Bleekerssloot>>
}}}
===, die na demping de De Clerqstraat werd.

{{BROWN{Molen De Eenhoorn}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "De Eenhoorn0"
"Situatie 1822-2007 " "" "Eenhoorn1"
"Ca. 1900-A " "Ca. 1900" "Molens34"
"Ca. 1900-B " "Ca. 1900" "Molens33"
"Ca. 1900-C " "Ca. 1900" "Molens32"
"1909 " "1909" "Molens43"
"1912 " "1912" "Molens44A"
"1917-A " "1917" "van Eck01"
"1917-B " "1917" "van Eck63"
"1917-C " "1917" "van Eck66"
"1924 " "1924" "Molens46"
"1927 " "1927" "Molens50A"
"1928 " "1928" "Molens51A"
"1929 " "1929" "Molens51"
>>}}}

{{BROWN{Molen De Eenhoorn}}}
Molen De Eenhoorn, een+++^*[paltrokmolen »]
{{sliderBG{
<<tiddler Paltrokmolen>>
}}}
===
uit 1638 stond tussen de Kostverlorenvaart en de Achterweg (nu Gillis van Ledenberchstraat, ongeveer halverwege tussen Zaagmolenstraat en 1e Hugo de Grootstraat).
In 1929 werd hij t.b.v. de stadsuitbreiding afgebroken; de molen zaagde nog toen de sloper het erf op stapte om zijn werk te doen!

{{BROWN{Info}}}
* Een kerk aan het Kerkpad #76, 1786 - 1885/1912.
* Een 'nieuwe' kerk aan de Bilderdijkstraat #23, 1885 - 1990.
* Een kerkzaal op de Da Costakade #12, 1990 - heden.
* Een pastorie op de Da Costakade #10, 1905 - heden.

{{BROWN{Historie van de R.K. begraafplaats De Liefde}}}
Hoewel de oude R.K. kerk De Liefde in 1786 gebouwd werd, is de begraafplaats De Liefde pas in 1845 in gebruik genomen. Dit kerkhof kon men bereiken via het Kerkpad.
Nadat in 1885 de nieuwe R.K. kerk De Liefde gebouwd was, werd de ingang van het kerkhof verplaatst naar het Raampad langs de Singelgracht bij het pontje naar bolwerk Rijck (zoals te zien is op de plattegrond van 1875).
+++!!![Bekende Nederlanders die hier begraven werden »]
{{sliderBG{
* Componist Johannes van Bree (1801 - 1857)
* Componist Joannes Josephus Viotta (1814 - 1859)
* Schrijver Joseph Alberdingk Thijm (1820 - 1889)
* Judocus Smits, stichter en hoofdredacteur van dagblad De Tijd (1813 - 1872)
}}}
===

Daar het kerkhof (te) klein was, werd al in 1893 begraafplaats St. Barbara aan de Spaarndammerdijk in gebruik genomen (toen nog gemeente Sloten).
Vanaf 1898 werden op De Liefde geen nieuwe algemene graven meer uitgegeven.
Op het deel van de algemene graven werd in 1912 het Bilderdijkpark aangelegd. In 1927 werd er ook een parkherstellingsoord geopend.
Bijzettingen in eigen graven werden nog toegestaan tot 1936.
In 1962 werden de laatste restanten van het kerkhof geruimd. Veel stoffelijke resten, van vooral bekende en vooraanstaande Amsterdamse katholieken, waren toen al overgebracht naar Sint Barbara.
Het enige dat nu nog rest van de begraafplaats is het voormalige lijkenhuisje, nu - sinds 2012 - restaurant.

[img[Situatie 1822-1900-2007|Images/1822_1900_2007_situatie_De_Liefde_400.jpg]]
//Situatie 1822-2007. Kaart 1822 met overlay van kaart 2007.
De 'nieuwe' R.K. kerk De Liefde (paars) ingetekend; de nieuwe ingang van het kerkhof wordt aangegeven door de (rode) pijl.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1938_ca_RK_begraafplaats_De_Liefde_Charles_Breijer_400.jpg][Foto/1938_ca_RK_begraafplaats_De_Liefde_Charles_Breijer.jpg]]
//R.K. begraafplaats De Liefde. Charles Breijer, ca. 1938.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1948_Bilderdijkpark_resterende_graven_2_400.jpg][Foto/1948_Bilderdijkpark_resterende_graven_2.jpg]]
//Nog resterende graven op de begraafplaats De Liefde, gezien naar de Geuzenkade, 1948.
//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1948_Bilderdijkpark_resterende_graven_1_400.jpg][Foto/1948_Bilderdijkpark_resterende_graven_1.jpg]]
//Nog resterende graven op de begraafplaats De Liefde, 1948.
Gezien naar het parkherstellingsoord en - daarachter - de Hugo de Grootkade.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1948_Bilderdijkpark_herstellingsoord_400.jpg][Foto/1948_Bilderdijkpark_herstellingsoord.jpg]]
//Het vernieuwde parkherstellingsoord in het Bilderdijkpark, 1948.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_Bilderdijkpark_opening_herstellingsoord_door_prins_Hendrik_400.jpg][Foto/1927_Bilderdijkpark_opening_herstellingsoord_door_prins_Hendrik.jpg]]
//Opening van het parkherstellingsoord in het Bilderdijkpark door prins Hendrik, 1927.
N.B. Rechts is nog net het lijkenhuisje te zien.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_RK_kerk_De_Liefde_Kerkpad_76_400.jpg][Foto/1910_RK_kerk_De_Liefde_Kerkpad_76.jpg]]
//R.K. kerk De Liefde aan het Kerkpad #76, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_RK_kerk_De_Liefde_2_400.jpg][Foto/1895_RK_kerk_De_Liefde_2.jpg]]
//R.K. kerk De Liefde in 1895, met links de - nog zeer kleine - St. Vincentiusschool en rechts de St. Jozefschool.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1896_RK-kerk_De_Liefde_400.jpg][Foto/1896_RK-kerk_De_Liefde.jpg]]
//R.K. kerk De Liefde met rechts ernaast de St. Jozefschool, 1896.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1978_RK_kerk_De_Liefde_400.jpg][Foto/1978_RK_kerk_De_Liefde.jpg]]
//R.K. kerk De Liefde in 1978.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1978_Da_Costakade_10_Deuromlijsting_met_stoep_pastorie_De_Liefde_400.jpg][Foto/1978_Da_Costakade_10_Deuromlijsting_met_stoep_pastorie_De_Liefde.jpg]]
//De zware houten deur van de pastorie aan de Da Costakade 10, 1978.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1993_Wooncomplex_De_Liefde_Bilderdijkstraat_400.jpg][Foto/1993_Wooncomplex_De_Liefde_Bilderdijkstraat.jpg]]
//Bilderdijkstraat, wooncomplex De Liefde, 1993.//

[img[Wooncomplex De Liefde|Images/2001_NieuwbouwDeLiefde3.jpg]]
//Da Costakade, wooncomplex De Liefde, 2001.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_De_Liefde_appartementen_400.jpg][Foto/2008_De_Liefde_appartementen.jpg]]
//Google Street View: Bilderdijkstraat, wooncomplex De Liefde, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Da_Costakade_De_Liefde1_400.jpg][Foto/2009_Da_Costakade_De_Liefde1.jpg]]
//Da Costakade, wooncomplex De Liefde, 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Da_Costakade_De_Liefde2_400.jpg][Foto/2009_Da_Costakade_De_Liefde2.jpg]]
//Binnenplaats wooncomplex De Liefde, Bilderdijkstraat/Da Costakade, 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_Da_Costakade_De_Liefde_400.jpg][Foto/2011_Da_Costakade_De_Liefde.jpg]]
//Binnenplaats wooncomplex De Liefde, Bilderdijkstraat/Da Costakade, 2011.//

{{BROWN{De Nieuwe Liefde}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"2011-A " "" "Buurt317"
"2011-B " "" "Buurt318"
"2011-C " "" "Buurt319"
"2011-D " "" "Buurt320"
"2011-E " "" "Buurt321"
"2011-F " "" "Buurt322"
"2011-G " "" "Buurt323"
>>}}}

De Ondergedoken Camera (1943 -1945) was een groep Nederlandse fotografen die verzetswerk verrichtten tijdens de Tweede Wereldoorlog door de Bezetting te documenteren.
De groep ontstond op initiatief van de fotograaf Fritz Kahlenberg en verzetsman Tonny van Renterghem. Het betrof hier zowel professionele fotografen als amateurs. Het doel was om hun capaciteiten in te zetten om de bezetting door de Duitsers te documenteren. Omdat fotograferen was verboden werkten zij onder zeer moeilijke omstandigheden en bleven ze voor hun eigen veiligheid vaak anoniem voor elkaar en kenden ze elkaar soms enkel bij schuilnaam.
Met de grootst mogelijke logistieke problemen als het ontbreken van materiaal, beperkte stroom waardoor carbidlampen ingezet moesten worden en een centrale "donkere kamer" werd ingericht lukte het hen om veel op de foto vast te leggen. De fototoestellen werden vaak verborgen onder de jas, ingebouwd in meegenomen boodschappentassen of aktetassen met ergens een gaatje voor de lens. Vooral de vrouwelijke leden konden onopvallend te werk gaan met een geen argwaan wekkende boodschappentas.
Ook konden foto's gemaakt van Duitse soldaten, arrestaties van verzetsmensen en dergelijke gebruikt worden door het verzet en doorgegeven worden aan de geallieerden.
De resultaten van hun werk betroffen duizenden foto's waarvan een deel reeds twee weken na de bevrijding werd tentoongesteld, "Amsterdam tijdens de Hongerwinter" was een andere tentoonstelling in 1947.

Leden van deze bijzondere verzetsgroep waren:
|Emmy Andriesse |J.W. Hofman |Hans Poley |
|Paul Bessem |C. Holzappel |[[Wiel van der Randen]]   |
|Carel Blazer |Menno Huizinga |J. van Rhijn |
|D. de Boer Jr. |Fritz Kahlenberg |Lydia Riezouw |
|Karel Bönnekamp |Margreet van Konijnenburg   |Neeltje Roelse |
|Pieter Johannes de Booys   |Ary Koppejan |Hans Sibbelee |
|Charles Breijer |Boris Kowadlo |Kryn Taconis |
|Violette Cornelius |Frits Lamberts |Jo Vissers |
|Cobie Douma |W.F. Leijns |Dé van Wijk |
|Jack Dudok van Heel |Frits Lemaire |Ad Windig |
|Dr. C. Faber |Marius Meijboom |Ed van Wijk |
|Ferdinand Grimeyer |[[Cas Oorthuys]] ||
|Bert Haanstra |Jan Osinga ||

{{BROWN{Molen De Otter}}}
<tabs "">
<tab Info >
{{BROWN{Info}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "De Otter0"
"Situarie 1822-2007  " "1822 - 2007" "De Otter1"
>>}}}
</tab>

<tab De 'oude' Otter >
{{BROWN{De 'oude' Otter (1880 - 1990)}}}
<<tiddler "De 'oude' Otter">>
</tab>

<tab De 'nieuwe' Otter >
{{BROWN{De 'nieuwe' Otter (1995 - heden)}}}
<<tiddler "De 'nieuwe' Otter">>
</tab>

<tab De werf van de Otter>
{{BROWN{De werf van de Otter}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1940 " "Ca. 1940" "Werf Otter01"
"1982-A " "1982" "Werf Otter02"
"1982-B " "1982" "Werf Otter03"
"1982-C " "1982" "Werf Otter04"
"1982-D " "1982" "Werf Otter05"
"1982-E " "1982" "Werf Otter06"
>>}}}
</tab>

<tab Gebed zonder end >
<<tiddler "De Otter2">>
</tab>

</tabs>

{{BROWN{2006}}}
!!!Rechtbank van Amsterdam verbiedt verplaatsing Houtzaagmolen De Otter
Op 22 augustus 2006 heeft de Rechtbank van Amsterdam in haar uitspraak geoordeeld dat het Stadsdeel Westerpark géén vergunning hoeft af te geven om verplaatsing van de Molen naar Uitgeest mogelijk te maken.
Eigenaar gaat in beroep bij Raad van State
Door deze uitspraak mag de eigenaar de molen niet verplaatsen, hetgeen wel nodig is om het monument te redden van de ondergang. De molen staat door gebrek aan bruikbare wind stil en zal daardoor in hoog tempo vervallen.
Het allerlaatste wat de eigenaar, Stichting Houtzaagmolen De Otter, nu nog kan doen is de zaak voorleggen aan de Raad van State. Dat gaat zij dan ook doen.

rvs{{BROWN{2007}}}
*+++!!!*[Raad van State schort zitting over De Otter op »]
Op 1 februari 2007 behandelde de Raad van State het beroep tegen de uitspraak van de rechtbank van Amsterdam.
Al snel besloot het college dat de beide partijen nogmaals om de tafel moesten gaan zitten om overeenstemming te bereiken over een nieuw windonderzoek ter plaatse. Dit onderzoek zou moeten uitwijzen of De Otter nu wel of niet meer kan zagen.
Om kort te gaan heeft de Raad van State besloten dat De Otter en het stadsdeel opnieuw rond de tafel moeten gaan zitten om te proberen tot overeenstemming te komen over een nieuw uit te voeren windonderzoek (maar dan ter plaatse van de molen) dat zou moeten aantonen dat De Otter wel of niet meer kan zagen op de huidige locatie.
Deze overeenstemming moet uiterlijk binnen 3 maanden zijn bereikt.
Als er dan nog geen overeenstemming is bereikt over een uit te voeren windonderzoek, wordt de zitting voortgezet.
Één en ander betekent dat de verplaatsing er niet makkelijker op is geworden en ons zeker meer geld zal gaan kosten
Positief zou men kunnen aanmerken dat we nu in staat zullen zijn om het ongelijk van het stadsdeel aan te tonen, zodat aan het eeuwige welles-nietes spelletje een einde zal komen.
===

*+++!!!*[Overleg met stadsdeel mislukt »]
De Otter nodigde het stadsdeel uit om de besprekingen zo spoedig mogelijk te beginnen.
Meteen al bij de eerste bijeenkomst op 5 maart 2007 strandde het overleg echter jammerlijk.
Het stadsdeel wil alleen haar eigen zin doordrijven:
'Zullen we dan maar een elektromotortje in De Otter inbouwen?' Wat tot dusver een wrange grap in molenminnend Nederland was, is vanmiddag gelanceerd als serieus voorstel van het stadsdeel Westerpark om de historische zaagmolen voor het stadsdeel te behouden. Zonder respect te tonen voor de cultuur-historische waarde van de unieke houtzaagmolen De Otter, wil het stadsdeelbestuur koste wat kost dit monument in Amsterdam-west behouden, zelfs als de wieken dan elektrisch zouden moeten worden aangedreven. Cynisch is dat de Otter de wind uit de wieken is genomen door de bouwpolitiek van datzelfde stadsdeel.
De eigenares van de molen heeft tevergeefs bepleit bij het stadsdeel om De Otter nog een kans op overleven in de ruimte van Uitgeest te bieden. Het stadsdeel weigerde. De eigenares ging naar de Raad van State. Deze vroeg beide partijen nog eens samen goed uit te zoeken of  de ingebouwde Otter nu kan zagen of niet. Vanmiddag zaten beide partijen in Amsterdam aan tafel om dat onderzoek voor te bereiden. Maar op voorhand liet drs. ing. Rolf Steenwinkel, wethouder van het stadsdeel, weten dat, wat de uitkomst van zo'n onderzoek ook zou zijn, het stadsdeel De Otter per se binnen z'n muren wil houden. 'Hij kan toch draaien met een motortje?', aldus een opgewekte wethouder.
De eigenares van De Otter gaat nu aan de Raad van State berichten dat het onderzoek helaas geen zin heeft.
Een fopmolen is voor haar geen optie.
We zijn dus weer terug bij af.
===

*+++!!!*[Raad van State: Beroep van De Otter is gegrond »]
Op 30 mei 2007 heeft de Raad van State uitspraak gedaan over het beroep dat De Otter had ingediend tegen het besluit van het stadsdeel om de vergunning voor de verplaatsing te weigeren. Het stadsdeel-besluit is door de Raad van State vernietigd.
Volgens de Raad van State heeft De Otter het beroep terecht aangevoerd, heeft het stadsdeel niet zorgvuldig genoeg gehandeld en moet het stadsdeel opnieuw een beslissing nemen nadat zij zich beter over de windbelemmeringen heeft geïnformeerd. Het stadsdeel is veroordeeld tot het betalen van de proceskosten.
De eigenaar van de molen, 'Stichting Houtzaagmolen De Otter' , zal -na intern beraad over de uitspraak- zo spoedig mogelijk contact met het stadsdeel opnemen om de toekomst van een werkende Otter te verzekeren.
===

*+++!!!*[De Otter opnieuw in onderhandeling met het stadsdeel »]
Na de uitspraak van de Raad van State zijn er opnieuw initiatieven ondernomen om middels onderhandelingen tot een oplossing voor de toekomst van De Otter te komen.
Op initiatief van de provinciale molencommissie hebben zowel het stadsdeel als De Otter ingestemd om onder leiding van een mediationcommissie te bezien of er langs de weg van onderhandelingen een goede toekomst voor De Otter kan worden veilig gesteld.
De onderhandelingen begonnen op 27 augustus en zouden aanvankelijk 3 maanden duren. Door onvoorziene persoonlijke omstandigheden liep het mediation-traject uit tot half april 2008. Zoals gebruikelijk bij mediation was afgesproken om tijdens de onderhandelingen absolute 'radiostilte' in acht te nemen. Geen mededelingen naar pers, internet of wat dan ook. De eindconclusie van de commissie kwam op 11 april 2008, waarin werd geconcludeerd dat verplaatsing van De Otter onvermijdelijk was maar dat moest worden getracht om het stadsdeel te compenseren middels de plaatsing van een replica. (Lees hier de volledige eindconclusie). Hierbij werd besloten om de radiostilte nog tot september aan te houden om in die tijd te proberen om de realisatie van een replica van de grond te tillen.
Dit mislukte jammerlijk. Geen van de partijen in het overleg bleek de financiering van de bouw van een replica te kunnen en/of willen realiseren. De Stichting Houtzaagmolen De Otter heeft totaal geen inkomsten meer en kan dus geen geld op tafel brengen.
===

{{BROWN{2008}}}
!!!De Otter bepleit tevergeefs spoedige verplaatsing bij rechtbank Amsterdam (november 2008)
Al tijdens de mediation werd er door De Otter bij het stadsdeel op aangedrongen om met het windonderzoek ter plaatse bij De Otter te beginnen. Dit onderzoek was door de Raad van State als voorwaarde gesteld als het stadsdeel alsnog de vergunning voor de verplaatsing wilde weigeren. Omdat het stadsdeel dit onderzoek nog steeds niet was begonnen vroeg De Otter aan de rechtbank van Amsterdam om in staat gesteld te worden om de molen te verplaatsen. De rechtbank echter ging hierin niet mee. De Otter heeft beroep aangetekend.

{{BROWN{2009}}}
*+++!!!*[Spoedig windonderzoek ter plaatse rond De Otter; molen gaat weer in de zeilen »]
Na alle vruchteloze pogingen om via overleg tot een oplossing te komen wordt dan eindelijk het door de Raad van State geëiste windonderzoek rond de molen opgestart. Voor dit onderzoek worden 2 masten naast de molen opgericht waarin meetapparatuur wordt gemonteerd die alle gegevens over windrichting en snelheid continu zullen vastleggen. De metingen worden uitgevoerd door de firma Peutz, geflankeerd door de firma Ecofys. Na afloop levert dat een geweldige hoeveelheid meetgegevens op waaruit moet blijken of de molen op z'n plek kan zagen. Dat kan echter alleen als ook bekend is bij welke wind De Otter kàn zagen! Om dat te weten te komen moet de molen tijdens de meetperiode dus zo veel mogelijk klaar staan om te malen, zodat de meetresultaten kunnen worden vergeleken met de prestaties van de molen.
Dit alles betekent dat de molen weer uit de mottenballen wordt gehaald en zoveel als mogelijk wordt bemand door de molenaar.
Het is de bedoeling dat de metingen op 1 februari beginnen. Na 3 maanden zal een tussentijdse evaluatie van de tot dan toe vergaarde gegevens worden gedaan.
Het is dus mogelijk dat u de molen zo nu en dan weer ziet draaien, al zal dat -om de bekende redenen- niet vaak zijn.
===

*+++!!!*[De Otter weer draaivaardig ten behoeve van windonderzoek »]
Maart 2009: 3 jaar stilstand heeft De Otter geen goed gedaan.
Dat bleek maar al te zeer toen de molen begin februari weer uit de mottenballen werd gehaald.
Weer en wind hebben de molen in die tijd behoorlijk te grazen genomen ondanks de geconserveerde staat.
De kap van de molen lekte aanzienlijk en bij nadere inspectie bleek de vorstbalk geheel verrot te zijn op de plek waar deze balk door de kap naar buiten gaat.
Over het hele molenlijf groeit inmiddels alg en mos; een kwalijke ontwikkeling.
Met zo'n 8 molenaars werd de molen in 2 weekenden zoveel mogelijk draaivaardig gemaakt: De molen werd 'opgezet' zodat hij niet meer zo zwaar op de rollen op de ringmuur draagt. Dit was nodig omdat de constructie behoorlijk was uitgezakt. Op zich geen abnormale ontwikkeling bij een paltrokmolen maar de ingreep was wel nodig.
Daarna werden de windborden weer in het gevlucht bevestigd en ook de zeilen werden weer ingehangen.
Tijdens en na deze werkzaamheden bleek het gevlucht zeer zwaar te draaien en uiteindelijk zat er geen beweging meer in.
De bovenas moest worden afgesteld, een karwei voor de molenmaker die toch al was ingeschakeld om de kap weer waterdicht te maken.
Allereerst werd de vorstbalk geamputeerd, waardoor de molen een nog beroerder uiterlijk kreeg.
Eigenlijk moet de hele vorstbalk worden vervangen, maar daarvoor ontbreekt het de stichting eenvoudig de benodigde financiën. Het blijft dus bij deze nood-ingreep.
Vervolgens werd de 'wond' weer waterdicht gemaakt
Tenslotte werd de bovenas afgesteld en De Otter staat er nu dus weer draaivaardig bij, geëscorteerd door 2 masten met windmeters....
Jammer nu dat al deze moeite en kosten totaal voor niets lijken te zijn: Het stadsdeel heeft meerdere malen verklaard zich niets van de uitslag van het onderzoek aan te trekken. Ook als het uitwijst dat De Otter inderdaad niet kan zagen (en dat kan niet anders, want hij draait niet), wil het de molen niet laten gaan naar z'n nieuwe plek waar hij nog eeuwen mee kan.
En daarmee komen we dus uiteindelijk wéér bij de rechter uit.
===

{{BROWN{2010}}}
*+++!!!*[Windonderzoek wijst uit: Géén bruikbare windonderzoek meer bij De Otter »]
Van februari 2009 tot februari 2010 heeft er ter plaatse rond De Otter een windonderzoek plaats gevonden waarbij continu de windsnelheid en windrichting zijn gemeten, 24 uur per dag, 7 dagen per week.
De Raad van State had in haar uitspraak van 30 mei 2007 bepaald dat het stadsdeel van zo'n onderzoek moest aantonen dat De Otter nog zou kunnen werken.
Aan de hand van vooraf afgesproken normen is m.b.v. de gegevens die deze metingen hebben opgeleverd uitgerekend hoe vaak de molen in die periode zou hebben kunnen draaien.
Het onderzoek is nu afgerond en het eindresultaat wijst uit dat er nog slechts in 4,9% van de beschikbare tijd met de molen had kunnen worden gedraaid (Let wel: draaien betekent nog niet zagen! Daar laat het onderzoek zich niet over uit.
In de praktijk betekent het dat er nog veel minder mogelijkheden overblijven om de molen te laten draaien. Immers, er staat niet 7 dagen per week een molenaar klaar om in z'n vrije tijd de molen te bedienen. Zoals door de eigenaar al jaren is gesteld, blijven er per jaar maar een paar dagen over waarop de molen zou kunnen draaien en dat betekent de praktisch dat de molen gewoon stil staat en daardoor vervalt.
De eigenaar van de molen heeft daarom in haar reactie het stadsdeel uitgenodigd om de molen nu zo snel mogelijk te verplaatsen om het monument voor het nageslacht te behouden.
===

*+++!!!*[Stadsdeel blijft weigeren »]
Het stadsdeel echter heeft in haar (eigen)wijsheid besloten dat de molen moet blijven staan en weigert iedere medewerking, zoals het verstrekken van een monumentenvergunning, die nodig is om tot verplaatsing over te mogen gaan. In een uitvoerige brief wringt het zich in allerlei bochten om haar gelijk te bevechten. Geen middel blijft daarbij onbeproefd en zij gaat zelfs zo ver om voor te stellen om de vóóraf afgesproken normen waarmee het onderzoek het eindresultaat heeft berekend àchteraf te veranderen om op die manier tot een (voor het stadsdeel) gunstiger uitkomst te komen. Een ronduit beschamende vertoning.
===

*+++!!!*[Eigenaar gaat in beroep »]
De eigenaar, Stichting Houtzaagmolen De Otter, heeft er het volste vertrouwen in dat alle oneigenlijke en ondeugdelijke argumenten kunnen worden weerlegd en start daarom de juridische procedures die haar ter beschikking staan.
Wordt vervolgd.
===

{{BROWN{2011}}}
*+++!!!*[De Otter mag worden verplaatst naar Uitgeest »]
Op 13 mei heeft de rechtbank van Amsterdam uitspraak gedaan in de beroepszaak die de Stichting Houtzaagmolen De Otter had aangespannen tegen Stadsdeel West, die weigert om de monumentenvergunning af te geven die nodig is om de molen te verplaatsen naar een windrijke plek in Uitgeest.
De rechter stelde De Otter op alle punten in het gelijk en verleende ons op die manier de zo fel begeerde monumentenvergunning.
Niet geheel onverwacht gaat het stadsdeel echter in beroep bij de Raad van State.
De Otter ziet dat met het volste vertrouwen tegemoet. Immers diezelfde Raad van State stelde De Otter al eerder in het gelijk, maar bood het stadsdeel nog de mogelijkheid om middels een windonderzoek ter plaatse aan te tonen dat De Otter op z'n eigen plek nog kan draaien en zagen.
Dat windonderzoek is inmiddels geweest en de conclusie daarvan is dat er nog slechts 4,9% met de molen kan worden gedraaid, zagen lukt al helemaal niet meer.
Wij verwachten dan ook dat de Raad van State haar eerdere uitspraak zal bevestigen nu vaststaat dat de molen op z'n huidige plaats geen overlevingskansen meer heeft.
Ons geduld wordt nog even op de proef gesteld ...
===

*+++!!!*[Opnieuw uitstel door uitspraak Raad van State »]
Op 2 november 2011 heeft de Raad van State uitspraak gedaan in de zaak rond de verplaatsing van Houtzaagmolen De Otter.
Eerder had de Rechtbank van Amsterdam uitgesproken dat De Otter verplaatst mocht worden omdat de windsituatie dusdanig was verslechterd dat de molen niet meer kan draaien. Dat wordt door de Raad van State onderschreven.
Tevens bepaalde de rechtbank dat de stichting Houtzaagmolen De Otter geacht werd de benodigde vergunning in haar bezit te hebben.
Dat laatste is evenwel door de Raad van State vernietigd. Voor het overige heeft zij het oordeel van de rechtbank van Amsterdam onderschreven, waarmee eenduidig is vastgesteld dat de molen niet meer kan draaien.
De stichting Houtzaagmolen De Otter zal de Commissie Bezwaar en Beroep van de gemeente Amsterdam het verzoek doen de zaak met spoed te behandelen.
===

{{BROWN{2012}}}
!!!Commissie Bezwaar en Beroep verwerpt de bezwaren van De Otter
Op 7 maart 2012 ontvingen wij het advies van de bezwaarschriftencommissie van het stadsdeel West t.a.v. ons bezwaar tegen de weigering van het stadsdeel om vergunning te verlenen om De Otter te verplaatsen naar Uitgeest. Daarin verwerpt de commissie de bezwaren van De Otter en wordt het stadsdeel in het gelijk gesteld.
Echt verrassend was dit niet, maar opmerkelijk was wel dat de commissie in feite niet verder kwam dan het onverkort overnemen van het bekende lijstje van drogredenen die het stadsdeel in de afgelopen jaren als een mantra ter berde heeft gebracht.
De stichting Houtzaagmolen De Otter gaat zich nu over de te nemen stappen beraden.
!!!De Otter gaat in beroep bij rechtbank van Amsterdam
Op 12 april 2012 is De Otter in beroep gegaan bij de rechtbank van Amsterdam tegen de herhaalde weigering van het stadsdeel om de vergunning voor verplaatsing te verlenen.
Wanneer de zaak bij de rechtbank zal dienen is nog niet bekend. 

{{BROWN{2015}}}

De kap van de molen is in 2015 opgeknapt.

{{BROWN{2016}}}
!! Gaat molen De Otter na een jarenlange impasse in de verkoop?
Het Parool, 26 november 2016, Bien Borren

Drie partijen hebben interesse getoond in de zeventiende-eeuwse houtzaagmolen De Otter in ~Amsterdam-West.
Ze hebben de gemeente gevraagd het bestemmingsplan van de molen te wijzigen, zodat het pand een andere invulling kan krijgen na een eventuele verkoop.

De molen aan de Kostverlorenvaart in West is al jaren het middelpunt van getouwtrek tussen het stadsdeel, omwonenden en de eigenaar.
In 2012 zinde molenaar Paul Rijkers op een verhuizing naar het molenpark in Uitgeest, sinds hoogbouw in de buurt de wind belemmert en draaien bijna onmogelijk maakt. 'Een molen die geen wind vangt, is gedoemd af te sterven,' zei hij destijds tegen Het Parool.
!!! Wind
Maar het stadsdeel wilde geen monumentenvergunning verstrekken voor de verplaatsing. West wil de oudste houtzaagmolen van Nederland behouden op de oorspronkelijke plek aan de vaart, ongeacht of de wieken daar genoeg wind vangen.
Stichting Houtzaagmolen De Otter, eigenaar van de molen, spande een juridische procedure aan tegen de gemeente om verhuizing af te dwingen, maar is inmiddels ook in gesprek met mogelijke kopers. 
'De kans is reëel dat er op korte termijn een einde komt aan de juridische procedure,' schrijft stadsdeelvoorzitter Gerolf Bouwmeester in een brief aan het algemeen bestuur van West. Hij inventariseert namens het stadsdeel de toekomsscenario's.
!!! Toetsingskader
Het stadsdeel gaat ervan uit dat De Otter gekocht wordt door een ontwikkelaar en kijkt naar de mogelijkheden om het bestemmingsplan te wijzigen. 
De input van de buurt wordt daarbij meegenomen. Er komt een informatieavond voor omwonenden en geïnteresseerde partijen.

{{BROWN{2017}}}

In 2017 werden activiteiten ontplooid om de molen en het bij behorende erf te (gaan) onderhouden, zie ook https://www.facebook.com/houtzaagmolendeotter/
!!! Molen De Otter leeft: meer draaidagen in aantocht
https://www.dewestkrant.nl, 18-7-2017
Na jarenlange stilstand heeft molen De Otter zaterdag weer gedraaid. Dat gaat vaker gebeuren, zegt ~Robert-Jan Prins. Met twee andere vrijwillige molenaars heeft Prins zich ontfermd over de houtzaagmolen uit 1631, die roerloos stond te verkommeren. 'Veel mensen kwamen zaterdag spontaan kijken. De molen leeft weer, zeiden ze', aldus Prins. Bij gunstige wind zal De Otter vrijdag opnieuw draaien.

~Robert-Jan Prins en kompanen Willem Roose en Roel Gremmer konden het niet langer aanzien en benaderden alle betrokken partijen met de vraag of zij als vrijwilligers konden helpen. Het trio gaat achterstallig onderhoud verrichten en de molen weer af en toe laten draaien.
!!! Brandgevaar
De drie gediplomeerde molenaars begonnen met het maaien van hoog gras rond de molen. De wilde begroeiing was riskant met het oog op brandgevaar, aldus Prins. De molen bleek nog 'krakend en piepend' te kunnen draaien. De basisconstructie is volgens Prins nog wel goed, maar er is wel dringend onderhoud zoals schilderwerk nodig. 'De basisconstructie uit 1631 is uniek en mag absoluut niet verloren gaan'.
!!! Wind
Het gebrek aan wind door nieuwbouwprojecten in de buurt was een belangrijk argument voor het plan om De Otter te verplaatsen. Maar volgens Prins kan de molen wel degelijk draaien, ook al zijn de omstandigheden allesbehalve ideaal. 'De molen staat middenin de stad en veel minder goed dan in een polder. Je hebt alleen nog uit twee hoeken wind, en dan onregelmatig. Maar als we tijd hebben en er is wind, dan zal de molen weer draaien'.
!!! Molen De Otter blijft staan
Op 4 augustus 2017 bepaalde de rechtbank dat de De Otter definitief op zijn huidige locatie blijft staan. Daarmee kwam een einde aan een sinds 2004 slepend conflict, toen stadsdeel Westerpark (thans stadsdeel West) weigerde een vergunning te verlenen aan Stichting Houtzaagmolen 'De Otter' voor verplaatsting van de molen naar Uitgeest.

{{BROWN{2018}}}
*+++!!!*[Houtzaagmolen De Otter blijft definitief op z'n plek op de Kostverlorenkade in West »]
Het Parool 29 juni 2018.

De stichting die de molen beheert heeft een hoger beroep over de verplaatsing van de molen naar buiten de stad ingetrokken, meldt stadsdeel West.
Het stadsdeel weigerde in 2004 een vergunning te verstrekken aan een stichting die het monumentale gevaarte uit 1638 naar Uitgeest wilde verplaatsen. De stichting wilde de verplaatsing omdat er door nieuwbouw in de wijk niet meer genoeg wind zou waaien om de molen te laten draaien.
!!! Oud beleid
In september vorig jaar oordeelde de bestuursrechter dat het stadsdeel zich terecht heeft verzet hiertegen. De stichting beriep zich namelijk op oud beleid, waarin het vooral ging over het belang van het draaiend houden van een molen.
In het nieuwe beleid dat in 2011 werd ingevoerd, geldt dat de originele locatie van een molen zwaarder weegt dan het draaien. Op grond daarvan vond de rechter het terecht dat West de vergunning weigerde.
!!! Opknapbeurt
Maar de stichting was het daar niet mee eens, en kondigde een hoger beroep aan. Dat is nu van de baan. Volgens de advocaat van de stichting zijn de vooruitzichten om de molen 'op een andere locatie in oorspronkelijke glorie te laten herrijzen als werkend monument goeddeels vervlogen'.
Stadsdeel West zegt verheugd te zijn dat de juridische strijd nu echt ten einde is. Ondertussen wordt gekeken hoe het gebied rond de molen een opknapbeurt kan krijgen, onder meer door de komst van een museum met kleinschalige horeca.
===

*+++!!!*[Houtzaagmolen De Otter heeft zijn tanden terug »]
Het Parool 28 november 2018, Patrick Meershoek

Ik weet niet of u er iets van heeft meegekregen, maar vorige week reed een lange stoet liefhebbers van de historische molen vrolijk toeterend door de stad. Wacht, ik moet dat zorgvuldiger formuleren: ik kwam terug van een bezoek aan houtzaagmolen De Otter, hield mij verder keurig aan de geldende verkeersregels en was bijzonder in mijn nopjes.

Het opwindende nieuws was dat De Otter voor het eerst in lange tijd weer eens een plank had gezaagd, precies de activiteit waarvoor de paltrokmolen meer dan vierhonderd jaar geleden werd neergezet op de werf aan de Kostverlorenvaart. ­

Toe­ge­geven: één enkele plank maakt nog geen ~VOC-schip, maar in het licht van gebeurtenissen van afgelopen jaren was hier toch sprake van een wonderbaarlijke wederopstanding.

De afgelopen vijftien jaar was de arme Otter inzet van een lelijke knokpartij tussen de eigenaar van de molen en het stads­bestuur, die elkaar uit liefde voor een en dezelfde molen aan gort procedeerden.

Terwijl de strijdende partijen in de rechtszaal stonden te bakkeleien over wie er gelijk had, raakte de goede ­oude houtzaagmolen steeds ­dieper in de versukkeling.

Onbegrijpelijk eigenlijk dat dat kon gebeuren. De Otter is een leeftijdsgenoot van de Westerkerk en de Stadsschouwburg, twee geliefde monumenten die maar hoeven te hoesten om bezorgde Amsterdammers te doen toesnellen met warme kruiken en pannetjes kippensoep. Het industriële erfgoed van De Otter kon van ellende uit elkaar vallen, zonder dat er een haan naar kraaide.

Gelukkig is er een genootschap waarop zieltogende molens kunnen rekenen: dat van de molenaars. In het geval van De Otter kwamen drie molenaars naar Amsterdam om, met goedkeuring van de eigenaar en de gemeente, de verwaarloosde molen in hun vrije tijd op te lappen.

­Vorig jaar kon de molen weer draaien, het zagen van de eerste plank was vorige week een nieuwe mijlpaal in de revalidatie.

Over de schouders van ~Robert-Jan, Peter Paul, Willem en Roel keken heel wat voormalige molenaars tevreden toe. In 1638 was Barend Willems Prins de eerste eigenaar van De Otter. Daarna volgden Adriaan Claesz, Gerrit Simonsz Gelepey, Pieter Buys, Jan Teunisse Buys, Magdalena Schrader, Sikke Kleyn, Willem Napels, Jan Bruyn, Gerrit Bruyn, Abraham Jacob Krudop, Helena ­Beumer, Cornelis Sodekampff en, in 1817, Gerrit van der Bijl.

In 1877 besloot de gemeenteraad dat de honderd houtzaagmolens in het gebied moesten wijken voor woningbouw. De ­Otter bleef als enige bewaard en herinnert als een van de laatste vijf overgebleven paltrokmolens in het land aan wat ooit een bloeiende industrie was.

De renovatie van De Otter is nog niet klaar. Er liggen her en der zakken subsidie te wachten, maar de ambtelijke molens draaien niet op wind. De houtzaagmolen zelf heeft met vier eeuwen ervaring geen grote haast. Als wij er allemaal niet meer zijn, zal de Otter krakend en kreunend zijn rondjes draaien aan de Kostverlorenvaart.
Een geruststellende en troost­rijke gedachte.
===

{{BROWN{2019}}}

Het Parool 12 april 2019, Patrick Meershoek
!! Houtzaagmolen De Otter heeft nieuwe eigenaar
De Otter heeft een nieuwe eigenaar. De historische molen aan de Kostverlorenvaart is in het bezit gekomen van houthandel G.T. van der Bijl, die plannen heeft klaar liggen om de molen weer permanent te laten draaien.

Met de aankoop is een einde gekomen aan een ingewikkelde constructie rond de oudste houtzaagmolen van het land. Het getouwtrek over de toekomst van De Otter leidde tot rechtszaken die jarenlang voortsleepten en een molen die stond te verkommeren.

Maar dat is nu voorbij, benadrukt directeur Guido Mensink namens G.T. van der Bijl. 'We maken een nieuwe start. Alles draait vanaf nu weer om de vraag: hoe gaan we de molen en het molenerf behouden en toegankelijk maken voor het publiek?'
!!! Historisch monument
De paltrokmolen uit 1631 is een historisch monument en een zeldzaamheid: er zijn er slechts vijf van bewaard gebleven. Wat De Otter nog een extra bijzonder maakt, is dat het historische molenerf nog overeind staat, inclusief de houtloods en de voormalige arbeiderswoningen.

Het terrein is wel dringend aan een opknapbeurt toe. Er ligt een aanvraag voor de vergunning klaar om de monumentale opstallen op te knappen. De gemeente heeft geld gereserveerd om de oude kademuur te herstellen. Mensink: 'Als alles volgens plan verloopt, zijn die werkzaamheden eind volgend jaar klaar'.

De eeuwenoude molen zelf verkeert in goede staat, mede dankzij de groep vrijwillige molenaars die tijdens de juridische impasse van de afgelopen jaren de molen hebben onderhouden en geregeld hebben laten draaien. 'De molen heeft eigenlijk alleen een nieuwe lik verf nodig, maar dat zijn de kosten niet'.

Mensink is met de gemeente in gesprek over een toekomstige invulling van het terrein. Er zijn plannen voor een klein museum met horeca en ambachtelijke bedrijvigheid. 'De Otter was de eerste van meer dan twintig houtzaagmolens die hier vanaf het begin van de zeventiende eeuw in deze buurt stonden en onder meer hout leverden voor de scheepsbouw', aldus de directeur.
!!! Rijke geschiedenis
'De Gouden Eeuw is letterlijk hier gestart. Er ligt op deze plek een rijke geschiedenis. Die verhalen willen we vertellen, in combinatie met de mogelijkheid een kijkje te nemen in de molen." Sinds enkele maanden zaagt de Otter weer. Mensink: "Het zal nooit meer een productiemolen worden, maar demonstraties kunnen wel worden gegeven'.

Voor de financiering van de plannen werkt de nieuwe eigenaar samen met de Triodos Bank. 'Daar zijn we erg blij mee', zegt Mensink. 'Triodos is onder meer actief op de Zaanse Schans, dus de bank heeft veel kennis in huis over cultureel erfgoed. Samen willen we een toekomstbestendige plek maken voor deze rijke Amsterdamse historie'.

{{BROWN{2020}}}

Het Parool 18 januari 2020, Patrick Meershoek
!! De oudste houtzaagmolen ter wereld draait weer als een tierelier
Daar stond ie dan, de oudste houtzaagmolen ter wereld uit 1631, te verpieteren aan de Kostverlorenvaart in West. Vier molenaars schonken De Otter een tweede leven. 'Met een gunstige wind zagen we een meter hout per uur'.

Hallelujah, hij doet het weer. Het harde bewijs ligt op de zaagvloer van de molen in de vorm van een in zes planken gezaagde douglasspar en kleine hoopjes zaagsel. 'Die boom heeft hier ruim vijftien jaar liggen wachten', zegt molenaar Roel Gremmer (53). 'De verwachting was dat De Otter nooit meer zou zagen. De omstandigheden zijn ook zeker niet optimaal, maar met een gunstige wind, zagen we een meter hout per uur. Dat lukt echt niet elke dag, maar we kunnen in elk geval de molen geregeld aan het werk zetten'.

Want dat is belangrijk: een windmolen moet draaien. Zeker als het om zo’n bijzonder exemplaar gaat. De Otter aan de Kostverlorenvaart stamt uit 1631 en is daarmee de oudste nog bestaande houtzaagmolen ter wereld. Er zijn in het land nog vier vergelijkbare molens te vinden, maar die werden pas in de 18de eeuw gebouwd. Gremmer: 'In het Openluchtmuseum in Arnhem staat ook een historische houtzaagmolen. Die draait op de wind, maar voor het zagen wordt een elektromotor gebruikt. Het is toch het mooiste als het helemaal op de wind kan'.
!!! Eerste hulp voor molens
Gremmer streek in 2017 neer op de molenwerf in West. Samen met drie collega’s uit het land verleende de molenaar de levensreddende eerste hulp aan De Otter, die op dat moment al meer dan tien jaar werkeloos stond te verkommeren. 'Het ging ons aan het hart', vertelt Gremmer die molen De 1100 Roe in Osdorp als standplaats heeft. De Otter was op dat moment inzet van een hoog opgelopen conflict tussen de eigenaar van de molen en de gemeente. De vier molenaars kregen groen licht om het noodzakelijke onderhoud te plegen.

Twee jaar later zijn bergen werk verzet. 'We zijn maar begonnen met het maaien van het onkruid rond de molen', zegt molenaar Willem Roose (50), in het dagelijks leven werkzaam op De Roode Leeuw in Gouda. 'Dat stond anderhalve meter hoog. Het was duidelijk dat er lang niets met de molen was gedaan. Er stonden zwammen op de zaagvloer. Hij stond er belabberd bij'. De Otter ziet er nu weer piekfijn uit, schoongemaakt, fris in de verf en de teer, de Amsterdamse vlag wapperend op de kap van de molen.

In mei 2017 kon De Otter voor het eerst sinds lange tijd weer zijn rondjes draaien. Dat was een opluchting, want het verhaal was dat de wieken van de molen als gevolg van de oprukkende hoogbouw in de buurt maar moeizaam in beweging waren te krijgen. 'Een molen moet vrij wind kunnen vangen', zegt Gremmer. 'De Otter is niet voor niets neergezet buiten de stadswallen, dat was ook handig voor de aanvoer van het hout. Er is veel veranderd in de omgeving, maar met windkracht vier uit de goede hoek draait hij nog steeds als een tierelier'.
!!! Stoomcursus
Geen van de molenaars had ervaring met een houtzaagmolen, en dat betekende dat de zorg voor De Otter meteen ook een stoomcursus werd. Gremmer: 'Ik ben eerst maar eens gaan buurten bij Jos van Schooten. Die zit op De Eenhoorn in Haarlem, een van de vier andere paltrokmolens in het land. Tim Doeves van houtzaagmolen Het Jonge Schaap op de Zaanse Schans heeft me onder meer geleerd hoe ik de zaagbladen scherp moet houden. Zo zit het wereldje ook wel in elkaar hoor. Iedereen wil graag helpen, zeker als het om De Otter gaat'.

Het kost tijd om het zagen onder de knie te krijgen. De zaagramen met de zaagbladen zijn nog wel te vinden, maar waar zitten de wuifelaar en de krabbelstok? Hoe werkt de tandheugel? Waar is het fluitgat? 'We zijn het maar gewoon gaan uitproberen', vertelt Gremmer die aangeeft nog steeds diep onder de indruk te zijn van het zaagmechanisme dat na vier eeuwen nog steeds prima functioneert.

Een staande ovatie dus graag voor Cornelis Corneliszoon die in 1593 het octrooi verwierf voor Het Juffertje, de eerste houtzaagmolen ter wereld die hij een jaar eerder in Uitgeest had gebouwd. Met behulp van een krukas wist Corneliszoon de kracht van de draaiende wieken in de wind om te zetten in een op- en neergaande beweging. Een ingenieus mechanisme zorgt ervoor dat de zaagbladen verticaal op en neer gaan, terwijl tegelijkertijd de boomstam op de zaagslee horizontaal door het zaagraam wordt geduwd.
!!! Zevenhonderd molens
Met zijn uitvinding zette Corneliszoon een ontwikkeling in beweging met enorme gevolgen. De Zaanstreek groeide met zevenhonderd draaiende molens uit tot het eerste industriegebied ter wereld. Korenmolens, specerijenmolens, oliemolens, papiermolens: in afwachting van stoom en elektriciteit was wind de drijvende kracht achter de Gouden Eeuw. De houtzaagmolens leverden een onmisbare bijdrage aan de scheepsbouw, en daarmee aan de sterke positie van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden op het wereldtoneel.

Amsterdam kreeg zijn eerste houtzaagmolen in 1598. Die stond net buiten de Sint Anthonispoort, een van de drie toenmalige stadspoorten. De stad kon niet tippen aan de bedrijvigheid bij de Zaanse buren, maar telde halverwege de 17de eeuw toch zo’n tachtig molens, waarvan het merendeel gebruikt voor het malen van graan. Tussen de Raampoort en de Zaagmolenpoort in West stonden enkele tientallen zaagmolens die hout leverden aan de scheepswerven in de stad. Een zeer Amsterdams detail: de molenaars moesten jaarlijks windgeld afdragen.
!!! Stoommachine
Tegen het einde van de 19de eeuw raakten de molens steeds meer in de verdrukking. De stoommachine was gekomen en de stad rukte steeds verder op. In 1881 werd nog melding gemaakt van 25 werkende molens in West, maar veertig jaar later moest historicus en molenkenner G.J. Honig beteuterd vaststellen dat er daar nog maar drie van overeind stonden: De Otter, De Eenhoorn en Het Luipaard.

Gezien de grote opruiming onder de andere molens, mag het gerust een wonder worden genoemd dat De Otter bewaard en gespaard is gebleven. Dat heeft ermee te maken dat de houthandel naast de molen altijd in bedrijf is gebleven. De houtzaagmolen werd sinds het begin van de vorige eeuw niet meer gebruikt, maar de molen mocht blijven staan aan de Kostverlorenvaart. Ook om sentimentele redenen, het was Gerrit van der Bijl die in 1817 voor 2575 gulden eigenaar werd van de molen en de basis legde voor houthandel Van der Bijl.

In bijna vier eeuwen tijd was De Otter getuige van oorlogen, plagen, beeldenstormen en branden in de stad, maar de meest turbulente periode uit zijn bestaan waren waarschijnlijk toch de afgelopen dertig jaar. De historische molen werd inzet van een slepend conflict tussen de nieuwe eigenaar, de Bloemendaalse houthandelaar, miljonair en molenfanaat Arthur de Jong Luneau, die eind jaren negentig met zijn beleggingsmaatschappij houthandel Van der Bijl met molen en al had overgenomen, en de gemeente.

Dankzij de nieuwe eigenaar kreeg De Otter zijn wieken terug, maar daarna brak al snel de pleuris uit. De Jong Luneau zag met lede ogen toe hoe de oprukkende hoogbouw in de nabije omgeving zijn molen letterlijk de wind uit de zeilen nam. Hij kondigde aan De Otter te verhuizen naar een erfgoedpark in Uitgeest, de historische geboortegrond van de windmolen waar De Otter ongestoord zijn rondjes kon draaien. Het stadsdeelbestuur wilde er niets van weten en stapte naar de rechter.

Terwijl eigenaar en gemeente elkaar gedurende bijna tien jaar voor de rechter bestreden, raakte De Otter werkeloos in de versukkeling. Het deed pijn aan de ogen om het verval te zien van de voor veel geld gerestaureerde molen en de aangrenzende houtloodsen. Tragisch genoeg kwam er pas een einde aan het conflict met het overlijden van De Jong Luneau in 2018. Twee jaar daarvoor had hij in zijn woonplaats nog wel een koninklijke onderscheiding opgespeld gekregen, mede voor zijn inspanningen voor De Otter.
!!! Klein museum
Nu staan alle neuzen weer dezelfde kant op, zegt Roel Gremmer, die zich met de andere vrijwillige molenaars al die tijd nadrukkelijk buiten het conflict heeft gehouden. 'De lucht is gelukkig geklaard. Van der Bijl heeft een nieuwe eigenaar die mooie plannen heeft met de molen en het terrein. De gemeente is daar ook enthousiast over. Er moet een klein museum komen waar het verhaal van de molens wordt verteld. En de bezoekers kunnen met eigen ogen zien hoe de oudste houtzaagmolen ter wereld zijn werk doet'.

Dat gaat nog wel een paar jaar duren. Er zijn plannen om de oude houtloodsen af te breken en over te brengen naar een gespecialiseerde restaurateur in Zaandam om daarna, opgeknapt en wel, weer te worden opgebouwd. In de tussentijd kan de gemeente de kade naast de molen laten herstellen. Gremmer: 'Aan de molen moet ook nog het een en ander gebeuren. De balkenkraan die de boomstammen naar de zaagvloer hijst, moet worden vervangen. We krijgen daarvoor een eik die weg moet uit het Vondelpark'.

Er is veel sympathie voor De Otter, stellen de molenaars tevreden vast. Bij liefhebbers in het land, maar ook in de buurt. 'Er komen vaak mensen aanwaaien om te kijken of te helpen. We hadden pas een Engelsman over de vloer. Hij is timmerman en werkt onder andere mee aan de restauratie van de Westminster Hall in Londen, uit 1397. Die bemoeit zich nu ook een beetje met de molen', zegt Roose. 'Maar het ís ook een heel bijzondere molen. Echt iets om verschrikkelijk zuinig op te zijn'.

{{BROWN{Molen De Otter}}}
Houtzaagmolen De Otter staat aan de Kostverlorenvaart/Gillis van Ledenberchstraat, iets ten noorden van de 2e Hugo de Grootstraat.
De Otter is een+++^*[paltrokmolen »]
{{sliderBG{
<<tiddler Paltrokmolen>>
}}}
===, gebouwd in 1631 of vlak daarna. Het is daarmee één van de oudste molens in het Kostverlorengebied (De Bijl en het Luipaard uit 1630, De Otter uit 1631).
In 1817 wordt de molen gekocht door Gerrit van der Bijl, oprichter van+++^*[houthandel Gt. van der Bijl &raquo;.]
{{sliderBG{
<<tiddler [[van der Bijl]]>>
}}}
===
Door de stadsuitbreidng werden langzamerhand alle nabijgelegen molens afgebroken. In 1925 is De Otter, nadat de houten as was gescheurd, onttakeld. De romp is echter blijven staan.
In 1977 werd De Otter op de monumentenlijst geplaatst en in 1994 startte een ingrijpende restauratie die in 1996 werd afgerond. Daarna is de molen in beheer van een stichting enige jaren werkzaam geweest totdat er te weing wind overbleef.
De vele hoge bebouwing die sinds de restauratie in de directe omgeving van de molen is gerealiseerd heeft de molen letterlijk de wind uit de zeilen genomen.

In ''2006'' vertrok de laatste molenaar. De Otter werd toen geconserveerd en in de rouwstand gezet.
> De houthandel bij de molen is in 2008 gesloten.
Er was sprake van verplaatsen van de molen naar Industrieel Erfgoedpark 'De Hoop' in Uitgeest, maar dat werd uiteindelijk in 2017 door de rechter verboden.

Gelukkig is er een genootschap waarop zieltogende molens kunnen rekenen: dat van de molenaars. In het geval van De Otter kwamen in ''2017'' drie molenaars naar Amsterdam om, met goedkeuring van de eigenaar en de gemeente, de verwaarloosde molen in hun vrije tijd op te lappen.
Na enige tijd kon de molen weer draaien; het zagen van de eerste plank eind ''2018'' was een nieuwe mijlpaal in de revalidatie.
In ''2019'' kreeg de molen een nieuwe eigenaar: houthandel Gt. van der Bijl en was de cirkel rond.

Er zijn plannen om de oude houtloodsen af te breken en over te brengen naar een gespecialiseerde restaurateur in Zaandam om daarna, opgeknapt en wel, weer te worden opgebouwd. In de tussentijd kan de gemeente de kade naast de molen laten herstellen. Gremmer: 'Aan de molen moet ook nog het een en ander gebeuren. De balkenkraan die de boomstammen naar de zaagvloer hijst, moet worden vervangen. We krijgen daarvoor een eik die weg moet uit het Vondelpark'.

Meer informatie:
[[Wikipedia|https://nl.wikipedia.org/wiki/De_Otter_(Amsterdam)]]
[[Facebook|https://www.facebook.com/houtzaagmolendeotter/]]

[img[Situatie molen De Otter|Images/1822_2007_Situatie_molen_De_Otter_400.jpg]]
//Situatie molen De Otter op kaart uit 1822 met overlay van de kaart uit 2007.//

{{BROWN{Info van de laatste jaren oftewel een gebed zonder end ...}}}

Onderstaande informatie (2006 t/m 2011) verkregen van http://tudl1539.home.xs4all.nl/ (deze site is nu echter niet meer vrij toegankelijk).
Informatie daarna uit krantenartikelen.
Wie niet alles wil lezen beperkt zich tot de tab '2020' waar de historie in een notendop staat.
<<tabs ""
"2006 " "2006" "De Otter 2006"
"2007 " "2007" "De Otter 2007"
"2008 " "2008" "De Otter 2008"
"2009 " "2009" "De Otter 2009"
"2010 " "2010" "De Otter 2010"
"2011 " "2011" "De Otter 2011"
"2012 " "2012" "De Otter 2012"
"2015 " "2015" "De Otter 2015"
"2016 " "2016" "De Otter 2016"
"2017 " "2017" "De Otter 2017"
"2018 " "2018" "De Otter 2018"
"2019 " "" "De Otter 2019"
"2020 " "" "De Otter 2020"
>>

//Bron: Vereniging Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad// http://www.amsterdamsebinnenstad.nl

Nadat in 1627 in Amsterdam aan het met de hand zagen van stammen en balken een einde was gekomen en het gilde van hen die zich met deze arbeid bezighielden, op 15 september was opgeheven, waren de houtkopers alhier afhankelijk van de productie van de zaagmolens in de Zaanstreek en in Waterland.
!!Compagnie
Op 5 januari 1630 richtten 21 van hen bij akte voor notaris Laurens Lamberti een compagnie op voor het stichten van houtzaagmolens. Niemand mocht voor minder dan ƒ 1000 deelnemen en zij kwamen te zamen tot ƒ 40.000. Voorts verwachtten zij van het stadsbestuur een octrooi omtrent de invoer van gezaagd hout in Amsterdam en de bouw van houtzaagmolens bij de stad. In concept werd dit octrooi op 28 juni 1630 door de vroedschap goedgekeurd en kon daarop door burgemeesters vastgesteld. Buiten de Regulierspoort en de Raampoort werden (16 en 12) terreinen aangewezen, waarop de leden van de compagnie met uitsluiting van alle anderen zaagmolens en de bijbehorende kleine woningen mochten bouwen. De eerste tien jaar zou geen grondhuur betaald behoeven te worden, voor de volgende tien jaar zouden burgemeesters en thesaurieren een redelijke huurprijs vaststellen. Als de molens gereed waren, zou geen gezaagd hout meer in Amsterdam ingevoerd mogen worden.
Op 15 juli 1630 sloot de compagnie een contract met de molenmakers de gebroeders Claes en Frans Dirksz., bijgenaamd Meulen. Dezen kregen opdracht gedurende tien jaar de nodige molens te bouwen en te onderhouden. Zij zouden daarvoor ieder ƒ 500 's jaars ontvangen. Bij hun dood zouden de weduwen of kinderen ƒ 200 's jaars krijgen tot het eind van de tienjarige periode. De gebroeders Meulen ontvingen een door de compagnie te bepalen vergoeding voor hun veerzagerij. Zij werden verplicht een administratie bij te houden van al het door de molens gezaagde hout en zij moesten ervoor zorgen dat het op tijd werd afgeleverd. Als de zagerij goed 'zonder doppen' verliep, zouden de gebroeders aan de Staten octrooi vragen, dat door de compagnie voor ƒ 200 ineens zou worden overgenomen. Reeds op 1 augustus 1630 verleenden de ~Staten-Generaal aan Claes en Frans Dirksz. voor twaalf jaar octrooi voor een '//{{blue{inventie waerdoor de sagen der hout- ofte saechmolens die door den wint worden gedreven, in suicker manieren sullen connen gedwongen ende gestiert worden, dat niet allen noyt geene bochten off cromten, m't gesaechde hout en sullen worden bevonden, maer dat oock de sagen veel rechter ende gladder sullen doorgaen ende het wagenschot mitsgaders ander fijn hout veel subtylder dunner ende bequamer sagen ende doven, dat off t'selve by twee de beste hantsagers van 't Lant waere gesaecht}}}//'. Zes dagen later verhoogden de houtzagers het kapitaal van hun compagnie tot ƒ 74.700.
Claes Dirksz. wordt op 4 augustus 1631 'meester of fabriek van de zaagmolens' genoemd, als hij ten verzoeke van Paulus Hilmers, boekhouder van de compagnie, verklaart als lasthebber van de houtkoper Claes Jansz. een smid, wonende in De Vergulde Clopper op de Breestraat, te hebben aangenomen om voor de compagnie ijzerwerk te maken.
!!Problemen
Dat ijzerwerk gaf nog al eens problemen. Op 22 maart 1631 lieten de bewindhebbers der compagnie een Claesgen Thijssen, smidswinkelhoudster op de Breestraat bij de Moddermolensteeg, door notaris Lamberti aanzeggen dat het ijzerwerk aan de Waelsmolen niet voldeed. Op 24 april 1632 maakte notaris Nicolaas Gerrit Rooleeu twee akten op over door de grofsmid Jacob Jans in Hoorn geleverde 'bedriebochte crecken' die niet behoorlijk in een triangel gemaakt waren. Zijn Amsterdamse collega Jan Abrahams moest ze oversmeden om ze voor de houtzaagmolens bruikbaar te maken.
Ook over Claes Dirksz. Meulen waren de bewindhebbers niet tevreden. Op 20 mei 1633 ontsloegen zij hem van de overeenkomst van 15 juli 1630. Hij ontving daarbij 600 Carolusguldens, een kwartaal huishuur en enige gereedschappen. Het octrooi van 1 augustus 1630 had hij op 20 februari 1632 aan de compagnie overgedragen. Het werd op 16 maart 1632 aangevuld met bepalingen omtrent een as met drie krukken in triangel voor het zagen van krom en licht hout. De rechtsgeleerde Hugo de Groot was er zelfs aan te pas gekomen om te verklaren dat het octrooi voor verkoop vatbaar was. Broer Frans Dirksz. had al op 21 maart 1631 de dienst van de houtzaagmolenaars verlaten, zij kochten hem uit voor ƒ 75.
Niet alleen met hun 'fabriek', ook met elkaar konden de zaagmolenaars het op den duur niet goed vinden. Op 14 juni 1638 werd hun op hun verzoek door de vroedschap toegestaan, de compagnie op te heffen en de molens te verkopen. Ook anderen zou het voortaan vrij staan houtzaagmolens op te richten. Voor de werven van de voormalige compagniesmolens zou geen huur betaald behoeven te worden, zolang ze voor zaagmolens gebruikt werden. Ter uitvoering van deze vroedschapsresolutie droegen burgemeesters op 26 december 1638 aan Barend Willemsz. Prins over de molenwerf no. 1 'buiten dezer stede nieuwe fortificatie omtrent achter de Carthuisers'. Prins werd daarmee de eerste individuele eigenaar van De Otter.
De Otter is een betrekkelijk kleine molen, die gebruikt werd voor het zagen van balken. Op het Amsterdamse Gemeentearchief is een bestek aanwezig van een dergelijke molen, gedateerd 16 juli 1630, waarin de timmerman Jacob Sybrantsz. aanneemt, deze in drie maanden te bouwen voor 350 Carolus guldens. De romp is samengesteld uit eikehout en grenehout, waarbij ook gebruik is gemaakt van eiken krommers. De Otter is ongetwijfeld de oudste nog bestaande paltrok van ons land. De Held Jozua te Zaandam, De Eenhoorn te Haarlem en Mijn Genoegen in het Nederlands Openluchtmuseum te Arnhem stammen uit de achttiende eeuw, terwijl De Gekroonde Poelenburg aan de Zaanse Schans na een brand in 1904 herbouwd is.
!!De paltrok
Kenmerkend voor de paltrok is dat de molenromp met de aan beide zijkanten aangebouwde luifels in zijn geheel draaibaar is. De gehele molen rust op een in het midden opgestelde staander, de koningsstijl. Een groot rollager op een stenen ringmuur draagt de niet werkende molen nauwelijks, maar steunt en stabiliseert deze en houdt hem in balans, als er met windkracht gezaagd wordt. Bovendien wordt het rollager gebruikt om met behulp van het kruirad de molen zo te draaien -kruien in molenaarstaal- dat het wiekenkruis de wind kan vangen.
!!Na 1926
Sinds 1926 heeft De Otter geen wiekenkruis meer. De firma Van der Bijl heeft de romp echter steeds goed onderhouden, zodat De Otter niet de minste is in het kwintet der Nederlandse paltrokken. De omgeving is evenwel niet ideaal, omdat door bebouwing in de nabijheid de windvang wordt belemmerd. Dat heeft ertoe geleid dat door sommigen wordt gesproken over de wenselijkheid de molen te verplaatsen. Er wordt daarbij zelfs gedacht aan overbrenging naar Uitgeest, waar Cornelis Cornelisz. in 1592 de eerste paltrok gebouwd zou hebben. De Stichting Paltrok De Hoop wil de romp van De Otter naar de Binnenmeer aldaar verplaatsen, waar de plaats van de eerste paltrok nog vrijwel ongeschonden aanwezig is. Anderen denken aan overbrenging naar een terrein aan de Haarlemmerweg om De Otter althans voor Amsterdam te behouden.
Daarbij moet wel worden bedacht dat op de huidige plaats aan de Gilles van Ledenberchstraat 76-78, waar de molen nu drie en een halve eeuw staat, ook de molenwerf met de vroegere woningen van de baas en de knechten en de loodsen met de gebruikelijke versiering van een uitgezaagde suikerpot op de toppen van de gevels nog aanwezig is. Het botenhuis is verdwenen, maar de insteekhaven aan de Kostverlorenvaart is er nog wel. In het kantoor van de houthandel wordt het bovenlicht uit een der woningen bewaard, dat een fraai uitgesneden otter vertoont.

{{BROWN{De Poort}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "De Poort1"
"1968 " "1968" "De Poort01"
"1969 " "1969" "Buurt336"
"1970 " "1970" "Buurt165"
"Ca. 1970 " "Ca. 1970" "Buurt352"
"Ca. 1970 " "Ca. 1970" "Buurt353"
"1973 " "1973" "De Poort02"
"1981 " "1981" "Buurt337"
"1993-A " "1993" "Buurt084"
"1993-B " "1993" "Buurt083"
"1996-A " "1996" "Buurt340"
"1996-B " "1996" "Buurt354"
"2007 " "2007" "De Poort03"
"2009 " "2009" "De Poort04"
"2013 " "2013" "Buurt364"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1968_Hugo_de_Grootkade_bouw_De_Poort_400.jpg][Foto/1968_Hugo_de_Grootkade_bouw_De_Poort.jpg]]
//Bouw van De Poort, 1968.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1973_Hugo_de_Grootkade_met_De_Poort_400.jpg][Foto/1973_Hugo_de_Grootkade_met_De_Poort.jpg]]     
//De Poort aan de Hugo de Grootkade, 1973.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_ca_Hugo_de_Grootkade_De_Poort_kapel_400.jpg][Foto/2007_ca_Hugo_de_Grootkade_De_Poort_kapel.jpg]]
//De ingang van de kerkzaal in De Poort, ca. 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Hugo_de_Grootkade_1_400.jpg][Foto/2009_Hugo_de_Grootkade_1.jpg]]
//De Poort. Google Street View, 2009.//

{{BROWN{Historie van De Poort}}}
Tijdens de verbouwing van Huize Horizont aan de Nieuwe Herengracht, begin jaren zestig, speelde de Diakonie van de Gereformeerde Kerk in Amsterdam met de gedachte een tweede verpleeghuis te bouwen. Vanzelfsprekend viel het oog op de panden van de Weezenstichting aan de Hugo de Grootkade. De ernaast gelegen Raamkerk werd, als gevolg van het teruglopende bezoekersaantal, in het najaar van 1963 gesloten. Jeugdhonk ’t Trefpunt verhuisde naar de 3e Hugo de Grootstraat. De panden werden in 1964 gesloopt en het terrein werd bouwrijp gemaakt. Tevens werd geconstateerd dat de naastgelegen panden Hugo de Grootkade 20 en 20A ernstige constructieve gebreken vertoonden. Besloten werd deze percelen te kopen en vervolgens te slopen. Natuurlijk bracht dit alles extra kosten met zich mee, maar uiteindelijk kwam de financiering rond en konden verpleeghuis De Poort aan de Hugo de Grootkade en een daarbij behorend zusterhuis aan de Planciusstraat worden gebouwd.
Hoewel al in 1969 de eerste bewoners in De Poort kwamen, was de officiële feestelijke opening 'pas' op 8 januari 1970. Er was ruimte voor 220 bewoners, waarvan een groot deel dementerend.
!!!Veranderingen na 1969
In 1993 was De Poort toe aan renovatie. De bewoners verhuisden voor twee jaar naar Osdorp. In 1995 werd De Poort opnieuw geopend.
Bij de renovatie is de onderdoorgang van Hugo de Grootkade naar 3e Hugo de Grootstraat/Van Oldenbarneveldtstraat 'gesneuveld'.

De tijden veranderen en daarmee de eisen die aan verpleeghuizen worden gesteld. Eén van de wensen van de bewoners is het hebben van meer privacy. Dat betekent voor De Poort dat de drie- en vierbedskamers zullen verdwijnen en er alleen nog maar één- en tweebedskamers komen. Er wordt daarom opnieuw een verbouwing van De Poort voorbereid.

{{BROWN{Molen De Samson}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "De Samson0"
"Situatie 1822-2007  " "1822 - 2007" "De Samson1"
"1890-A " "1890" "Jacob Olie11"
"1890-B " "1890" "Jacob Olie09"
"1892-A " "1892" "Jacob Olie21"
"1892-B " "1892" "Molens20"
"1892-C " "1892" "Jacob Olie22"
"1893-A " "1893" "Jacob Olie29"
"1893-B " "1893" "Jacob Olie34"
"1893-C  " "1893" "Jacob Olie28"
"1894 " "1894" "Jacob Olie45"
"1895  " "1895" "Jacob Olie49"
>>}}}

{{BROWN{Molen De Samson}}}
+++^*[Houtzaagmolen »]
{{sliderBG{
<<tiddler Houtzaagmolen>>
}}}
===De Samson stond op de hoek van de Kostverlorenvaart en de Molen- of Kuiperssloot. De plaats van molen De Samson nu: in Kostverlorenvaart bij (nieuwbouw) van de Van Reigersbergenstraat.
De Samson of Simson heette eertijds De Bruinvis.
De Samson was een achtkantige bovenkruier, gebouwd in 1765 en afgebroken in 1895.
Op veel foto's van Jacob Olie is deze molen te zien.

[img[Situatie De Samson|Images/1822-2007_Situatie_molen_De_Samson_400.jpg]]
//Situatie molen De Samson op de kaart van 1822 met overlay van de kaart van 2007.//

{{BROWN{Molen De Victor}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "De Victor0"
"Situatie 1822-2007 " "1822 - 2007" "De Victor1"
"1882 " "1882" "Prenten25"
"1886-A " "1886" "De Victor2"
"1886-B " "1886" "Prenten30"
"1886-C " "1886" "Prenten105"
"1890-A " "1890" "Jacob Olie13"
"1890-B " "1890" "Jacob Olie12"
"Ca. 1896  " "Ca. 1896" "Molens25"
>>}}}

{{BROWN{Molen De Victor}}}
Van ca. 1614 tot 1685 stond op bolwerk Rijck aan het einde van de Rozengracht de+++^*[standerdmolen »]
{{sliderBG{
<<tiddler Standerdmolen>>
}}}
===De Smeerpot, een korenmolen.
In 1685 werd deze molen vervangen door een achtkantige+++^*[stellingmolen &raquo;]
{{sliderBG{
<<tiddler Stellingmolen>>
}}}
===De Victor, ook een korenmolen.
De Victor, die ook bekend stond als De St. Victor of De Veghter, werd in 1898 afgebroken.
Ook molen De Victor is op veel foto's van Jacob Olie te zien.

[img[Situatie molen De Victor|Images/1822_2007_Situatie_molen_De_Victor_400.jpg]]
//Situatie molen De Victor op kaart uit 1822 met overlay van de kaart uit 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1886_NINT_molen_De_Victor_400.jpg][Foto/1886_NINT_molen_De_Victor.jpg]]
//Molen De Victor op bolwerk Rijck aan het eind van de Rozengracht, 1886.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1822_Kadasterkaarten_Kostverlorengebied_400.jpg][Foto/1822_Kadasterkaarten_Kostverlorengebied.jpg]]
//Kaart Kostverlorengebied, gebaseerd op kadasterkaarten van 1822. Ton Gerner, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1822_Kadasterkaarten_Kostverlorengebied_met_overlay_Google_Maps_2007_400.jpg][Foto/1822_Kadasterkaarten_Kostverlorengebied_met_overlay_Google_Maps_2007.jpg]]
//Kaart Kostverlorengebied, gebaseerd op kadasterkaarten van 1822, met overlay van Google Maps kaart. Ton Gerner, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Plattegrond_Hugo_de_Grootbuurt_Misset_400.jpg][Foto/1890_Plattegrond_Hugo_de_Grootbuurt_Misset.jpg]]
//Getekend kaartje van de Hugo de Grootbuurt. H.M.J. Misset, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1896_Plattegrond_IJ_400.jpg][Foto/1896_Plattegrond_IJ.jpg]]
//Plattegrond van een gedeelte van het afgesloten IJ, 1896.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1941_Kaart_Amsterdam_blad_D5_schaal_1_2500_400.jpg][Foto/1941_Kaart_Amsterdam_blad_D5_schaal_1_2500.jpg]]
//Kaart van Amsterdam, blad D5, Kostverlorengebied, 1941.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Kaart_Amsterdam_Blad_4_plus_9_400.jpg][Foto/1900_Kaart_Amsterdam_Blad_4_plus_9.jpg]]
//Kaart van Amsterdam, blad 4 en 9 samengevoegd, 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1966_ca_Plattegrond_Hugo_de_Grootbuurt_75_400.jpg][Foto/1966_ca_Plattegrond_Hugo_de_Grootbuurt_75.jpg]]
//Plattegrond van het Kostverlorengebied, 1966.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1976_Amsterdam_Kostverlorenvaartgebied_75_400.jpg][Foto/1976_Amsterdam_Kostverlorenvaartgebied_75.jpg]]
//Plattegrond van het Kostverlorengebied, 1976.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_plattegrond_Kostverlorenvaartgebied_400.jpg][Foto/2008_plattegrond_Kostverlorenvaartgebied.jpg]]
//Plattegrond van het Kostverlorengebied (Google Maps), 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1881_plattegrond_Kostverlorengebied_400.jpg][Foto/1881_plattegrond_Kostverlorengebied.jpg]]
//Kostverlorengebied op kaart van 1881 (A.J. van der Stok).//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892-1903_Buurt_WW_XX_400.jpg][Foto/1892-1903_Buurt_WW_XX.jpg]]
//Kadasterkaarten van buurt WW & XX 'aan elkaar geplakt', datering 1892 - 1903.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1918-1925_Sloten_C3_L1_combined_400.jpg][Foto/1918-1925_Sloten_C3_L1_combined.jpg]]
//2 Kadasterkaarten van Sloten aan elkaar gezet (Admiraal de Ruijterweg).
Sloten C3, 1918(Z) en Sloten L1, 1925(N).//

[[Start]]
[[Inleiding]]

{{BROWN{Dienstregeling Haarlemse tram}}}
In de jaren vijftig was de dienstregeling zodanig opgezet dat op de volledige lijn met de diensten A t/m G en I een 15/20-minutendienst ~Amsterdam-Zandvoort v.v. gereden werd.
In de spitsuren reden negen tussendiensten ~Amsterdam-Haarlem v.v. met de dienstletters H en K t/m R.
Tenslotte waren er vijf diensten S t/m W ~Spuistraat-Sloterdijk v.v. Op het traject ~Spuistraat-Sloterdijk kon je in de spitsuren dus 22 diensten waarnemen, een indrukwekkend geheel.
Toen op 6 oktober 1954 de dienst ~Spuistraat-Sloterdijk was opgeheven, verdween ook de I-dienst ~Amsterdam-Zandvoort. Deze I-dienst alsmede een S-dienst werden toegevoegd aan ~Amsterdam-Haarlem. In de loop van 1957 is het aantal 'Haarlemse' diensten verminderd.
Behalve dienstletters kende de NZHVM ook de dienstnummers 1 t/m 10 die naar behoefte werden ingezet voor extra trams. Meestal ging het om druk strandvervoer naar/van Zandvoort.
De trams ~Spuistraat-Sloterdijk waren voorts herkenbaar aan een groen vierkant bord op de kop van de wagen. 

<script>
        window.DigitalClock_tick=function(id){
                var e=document.getElementById(id); if (!e) return;
                e.innerHTML=new Date().formatString(e.fmt);
                setTimeout('window.DigitalClock_tick('+id+')',e.tick*1000);
        }
        var e=createTiddlyElement(place,'a',new Date().getTime()+Math.random());
        e.onclick=function(){this.paused=!this.paused;window.DigitalClock_tick(this.id);}
        e.fmt=('$1'=='$'+'1')?'hh:0mm:0ss':'$1';
        e.tick=('$2'=='$'+'2')?'1':'$2';
        window.DigitalClock_tick(e.id);
</script>

''@@color:#04b;<<today [[DDD, DD MMM YYYY]]>>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<<tiddler DigitalClock>>@@''
/%
''@@font-size: 16pt;border:1px solid #000;padding: 0em 0.3em 0.1em 0.3em;background:#def;color:#04b;Dordrecht, <<today [[DDD, DD MMM YYYY]]>>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;<<tiddler DigitalClock>>@@''
%/

{{BROWN{Diverse foto's}}}
<tabs "">
<tab 1895 - 1925 >
{{BROWN{1895 - 1925}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1882 " "Ca. 1882" "Nostalgie106"
"1895-A " "1895" "Nostalgie01"
"1895-B " "1895" "Paardentram1-1"
"1895-C " "1895" "Trams26"
"1895-D " "1895" "Trams29"
"1895-E " "1895" "Nostalgie47"
"Ca. 1909 " "Ca. 1909" "Buurt008"
"1910 " "1910" "Buurt387"
"1911 " "1911" "Nostalgie08"
"1913 " "1913" "Nostalgie09"
"1914-A " "1914" "Nostalgie10"
"1914-B " "1914" "Nostalgie11"
"1918 " "1918" "Nostalgie104"
"1920 " "1920" "Nostalgie13"
"1924 " "1924" "Nostalgie14"
"1925-A " "1925" "Nostalgie15"
"1925-B " "1925" "Nostalgie16"
>>}}}
</tab>

<tab 1926 - 1949 >
{{BROWN{1926 - 1949}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1931 " "1931" "Nostalgie21"
"1931-1932 " "1931-1932" "Nostalgie101"
"1934-A " "1934" "Nostalgie22"
"1934-B " "1934" "Nostalgie93"
"1934-C " "1934" "Nostalgie105"
"1935 " "1935" "Buurt015"
"1935-1936 " "1935-1936" "Nostalgie102"
"1936-A " "1936" "Buurt016"
"1936-B " "1936" "Nostalgie24"
"1937-A " "1937" "Nostalgie25"
"1937-B " "1937" "Nostalgie103"
"1946 " "1946" "Nostalgie28"
"1947 " "1947" "Ben Van Meerendonk56"
"1948 " "1948" "Nostalgie29"
"1949 " "1949" "Nostalgie32"
>>}}}
</tab>

<tab 1950 - heden >
{{BROWN{1950 - heden}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1951 " "1951" "Nostalgie34"
"1952-A " "1952" "Nostalgie35"
"1952-B " "1952" "Ben Van Meerendonk57"
"1955 " "1955" "Nostalgie40"
"1956 " "1956" "Nostalgie41"
"1965 " "1965" "Nostalgie42"
"1968 " "1968" "Nostalgie43"
"1969 " "1969" "Nostalgie44"
"2004 " "2004" "Nostalgie46"
>>}}}
</tab>

</tabs>

{{BROWN{Diverse veren}}}
<tabs "">
<tab 1910 - 1949 >
{{BROWN{1910 - 1949}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1910-A " "1910" "Transport06"
"1910-B " "1910" "J.L. Scherpenisse41"
"Ca. 1910 " "Ca. 1910" "Transport77"
"Ca. 1913 " "Ca. 1913" "Schepen17"
"1917 " "1917" "van Eck15"
"1920 " "1920" "van Eck71"
"Ca. 1925 " "Ca. 1925" "Kostverlorenvaart107"
"1927-A " "1927" "Transport75"
"1927-B " "1927" "Transport76"
"Ca. 1930-A " "Ca. 1930" "Transport16"
"Ca. 1930-B " "Ca. 1930" "Transport80"
"1930 " "1930" "Transport16A"
"Ca. 1934 " "Ca. 1934" "Transport78"
"1935 " "1935" "Transport49"
"1937 " "1937" "Transport30"
>>}}}
</tab>

<tab 1950 - heden >
{{BROWN{1950 - heden}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1950 " "Ca. 1950" "Waterlandse trams63"
"Ca. 1955 " "Ca. 1955" "Waterlandse trams20"
"Ca. 1962 " "Ca. 1962" "Transport59"
"1967 " "1967" "Transport60"
"2012 " "2012" "Transport70"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Diversen}}}
{{vTabs{<<tabs "Diversen_Haarlemse_tram"
"Dienstregeling " "" "Dienstregeling Haarlemse tram"
"Logo NZHTM " "" "Logo NZHTM"
"Logo NZHVM " "" "Logo NZH"
"Verkoop materieel " "" "Transport205"
"Vakantiehuisje " "" "Transport206"
"Gesloopt " "" "Transport207"
"In de fik " "" "Transport208"
>>}}}

{{BROWN{Doorgangshuis}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Doorgangshuis1"
"Bouwtekening 1 " "1891" "Doorgangshuis2A"
"Bouwtekening 2 " "1891" "Doorgangshuis2B"
"1983 " "1983" "Doorgangshuis3"
"2008 " "2008" "Doorgangshuis4"
>>}}}

{{BROWN{Doorgangshuis voor gevallen vrouwen}}}
Vanaf onze veranda hadden we uitzicht op de z.g. 'tassenfabriek' in de 3e Hugo de Grootstraat.
Nooit geweten dat deze 'tassenfabriek' ooit gebouwd was als 'Doorgangshuis voor gevallen vrouwen', zoals de bouwtekeningen laten zien.
Het huis werd gebouwd t.b.v. 'De vereeniging tot opbeuring van boetvaardige gevallen vrouwen' zoals de bouwtekening uit 1891 vermeldt.

Later is er sprake van een (ander) doorgangshuis, een kinderhuis van de vereeniging 'Mirjam'.
Leden van deze vereniging zetten zich in om weeskinderen onder te brengen in pleeggezinnen of in het kinderhuis in de Hugo de Grootstraat.
Dit blijkt ook uit de [[Genealogie van de famile Camfferman|https://www.famvandevelde.nl/camff/parenteel/gen7dq.html]]:

//Gijsbertha Elizabeth Camfferman is geboren op dinsdag 19 juni 1894 in het huis aan de Overtoom Wijk J, nr 365 in Nieuwer Amstel.
Gijsbertha staat vermeld in de Bijzondere Registers van Amsterdam, als 'verpleegde' in het 'Kinderhuis van de Vereeniging Mirjam' aan de 3e Hugo de Grootstraat 7 in Amsterdam. Zij is daar samen met haar broer Hendrik ingeschreven op 1 juni 1906.
Op 4 september 1906 zijn zij verhuisd naar de Torenlaan 4 in Zeist.
Op 9 november 1911 is zij daarvandaan teruggekomen in Huis Mirjam en op 1 juli 1907 verhuisd naar de Waterooseweg in Apeldoorn.
Op 11 november 1912 is zij als dienstbode weer ingeschreven in huis Mirjam, afkomstig uit Apeldoorn.
Op 9 januari 1913 is zij vertrokken naar het Doorgangshuis in de Turnstraat in Groningen.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1891_3e_Hugo_de_Grootstraat_huis_voor_gevallen_vrouwen_400.jpg][Foto/1891_3e_Hugo_de_Grootstraat_huis_voor_gevallen_vrouwen.jpg]]
//Bouwtekening voor een doorgangshuis voor gevallen vrouwen, 1891.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1891_Bouwtekening_doorgangshuis_400.jpg][Foto/1891_Bouwtekening_doorgangshuis.jpg]]
//Bouwtekening voor een doorgangshuis voor gevallen vrouwen, 1891.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_3e_Hugo_de_Grootstraat_t_Trefpunt_400.jpg][Foto/1983_3e_Hugo_de_Grootstraat_t_Trefpunt.jpg]]
//De voormalige tassenfabriek naast buurthuis 't Trefpunt in 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_3e_Hugo_de_Grootstraat_tassenfabriek_400.jpg][Foto/2008_3e_Hugo_de_Grootstraat_tassenfabriek.jpg]]
//De voormalige tassenfabriek in 2008.//

{{BROWN{Dornier Do X}}}
De Dornier Do X was in 1929 de grootste, zwaarste en krachtigste vliegboot ooit gemaakt.
Er werden er maar 3 gebouwd, waarvan 2 voor Italië.
|''Eigenschappen'' |>|h
|Bemanning | 10 - 14|
|Passagiers | 66 - 100|
|Lengte | 40 m|
|Vleugelbreedte | 48 m|
|Leeggewicht | 28250 kg|
|Max. gewicht | 56000 kg|
|Motoren/propellors | 12|
|Max. snelheid | 211 km/h|
|Kruissnelheid | 175 km/h|
|Actie-radius | 1700 km|
|Max. hoogte | 3200 m|

/% Draaiorgelman %/
<html><iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/L6GCIZNAvMY" frameborder="0" allowfullscreen></iframe></html>

[img[Dragen vuurwapens|Images/Dragen_vuurwapens.jpg]]

{{BROWN{Drinkwater}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Drinkwater0"
"Situatie 1900 " "" "Electra1"
"Foto's " "" "Foto's pompstation"
>>

{{BROWN{Info}}}
//Bron: Wikipedia, de vrije encyclopedie//
!!Amsterdamsche ~Duinwater-Maatschappij
De Amsterdamsche ~Duinwater-Maatschappij was een waterleidingbedrijf dat de drinkwatervoorziening in Amsterdam verzorgde. Het bedrijf bestond van 1851 tot 1896 en was het eerste waterleidingbedrijf in Nederland. De Amsterdamsche ~Duinwater-Maatschappij was de voorloper van de Gemeentewaterleidingen Amsterdam.
!!Geschiedenis
In steden zoals Amsterdam werd vanouds het drinkwater uit grachten en sloten gehaald. Dit water was echter zwaar vervuild, temeer omdat ook de riolering erop uit kwam. Daarom moest men zijn toevlucht nemen tot de opvang van regenwater en de aanvoer van schoon water uit de Vecht. Eind 18e eeuw werden er waterbakken aangelegd, waarin dit -vrijwel ongezuiverde water- werd bewaard. Dit water werd aan huis verkocht. Andere wijzen om aan water te komen waren het vergaren van hemelwater en het gebruik van pompen, die zich gewoonlijk in de keuken bevonden.
Ondanks deze voorziening braken er regelmatig epidemieën uit van cholera en tyfus. Men ontdekte dat deze ziekten voortkwamen uit het drinken van besmet water. Zo ontstonden er plannen om een drinkwaternet aan te leggen. Het was Jacob van Lennep die het denkbeeld opperde om zoetwater uit de duinen te betrekken en dit naar Amsterdam te vervoeren. De eerste plannen omstreeks 1840 voorzagen in een leiding van uitgeholde boomstammen vanuit de Brouwerskolk te Bloemendaal. Dit was een waterloop die vers duinwater ontving, wat onder meer voor het bierbrouwen werd gebruikt.
Na de cholera-epidemie van 1848 kwam het project in een stroomversnelling. Een door Jacob van Lennep gestimuleerde geldinzamelingscampagne bracht niet het gewenste resultaat, maar met behulp van Engelse geldschieters kon men in 1851 toch de maatschappij oprichten en een aanvang met de werkzaamheden maken. In Londen had men namelijk al ervaring met een waterleidingbedrijf. Aldus kwam er een pompstation bij Vogelenzang waar water uit de duinen werd opgepompt en door gietijzeren leidingen naar de Willemspoort te Amsterdam werd geleid, waar met het water aanvankelijk voor een cent per emmer verkocht. De werken waren gereed in 1853. Het wingebied werd herhaaldelijk uitgebreid en zou uitgroeien tot de Amsterdamse Waterleidingduinen.
Vervolgens werd een waterleidingnet uitgebouwd. Slechts de rijkere inwoners van Amsterdam konden een aansluiting op dit net veroorloven. Aldus nam ook het watergebruik toe. In 1865 werd het waterwingebied uitgebreid, en bij de cholera-epidemie van 1866 vielen in Amsterdam vrijwel geen slachtoffers. Er waren toen 8505 particuliere aansluitingen en 56 tappunten. Vanwege verdere toename van het gebruik werd in 1877 een tweede pijpleiding vanuit de duinen aangelegd.
!!Overgang naar overheidsbedrijf
Problemen waren onder meer de te hoge tarieven en de soms stagnerende watertoevoer. In 1888 werd een waterleiding vanuit de Vecht aangelegd, met een zuiveringsstation te Weesperkarspel. Dit werd echter ongeschikt verklaard voor drinkwater en mocht enkel voor reinigingsdoeleinden worden gebruikt. Er moesten gescheiden waterleidingnetten komen. Pas omstreeks 1930 was de zuivering van het Vechtwater zover verbeterd dat de leidingnetten konden worden samengevoegd. Aangezien de inwoners weinig Vechtwater afnamen kwam de Maatschappij in financiële moeilijkheden. In 1896 werd deze door de gemeente Amsterdam overgenomen. Sindsdien heette het bedrijf Gemeentewaterleidingen. In 1900 werd door dit gemeentelijk bedrijf een nieuw pompstation aan de Haarlemmerweg in werking gesteld.

//Plaats: Frederik Hendrikplantsoen//

{{BROWN{Droombeeld}}} door Cephas Stauthamer, 1965
Een geabstraheerde hond, een beeld dat door kinderen graag als speelobject gebruikt wordt.

{{BROWN{Cephas Stauthamer (1899-1983)}}}
Stauthamer werd opgeleid aan de Rijksacademie voor Beeldende Kunsten in Amsterdam en was naast beeldhouwer ook schilder en medailleur. Hij vervaardigde onder meer de erepenning voor de stad Leeuwarden en de herdenkingspenning ter gelegenheid van het honderdjarig bestaan van de Winkler Prins Encyclopedie in 1970. Zijn beeldhouwwerk is, verspreid over Nederland, in de openbare ruimte te vinden. Stauthamer was als docent verbonden aan de Academie voor Beeldende Kunsten Arnhem.
<<tabs "txt_vTabs"
"-1- " "" "Droombeeld1"
"-2- " "" "Droombeeld2"
"-3- " "" "Droombeeld3"
>>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Droombeeld1_400.jpg][Foto/2006_Droombeeld1.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen, 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Droombeeld2_400.jpg][Foto/2006_Droombeeld2.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen, 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Droombeeld3_400.jpg][Foto/2009_Droombeeld3.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen, 2009.//

{{BROWN{Drop down links}}}
Bij 'drop down links' wordt extra informatie 'uitgevouwen' door op zo'n link te klikken. Door nogmaals op de link te klikken verdwijnt die informatie weer.
> I.p.v. 'uitvouwen' kan ook een 'pop-up' getoond worden die weer verdwijnt door nogmaals op de link te klikken.
Drop down links komen in twee vormen voor:
# Als een blauwe (sub)kop, in deze wiki dus blauwe tekst met een lijn eronder
# Als een blokje met lichtblauwe rand

Hieronder de twee soorten. Klik ''hieronder'' op {{BLUE{drop down link 1 »}}} en/of {{buttonstyle{drop down link 2 »}}} om de link te openen. Klik nogmaals op de link om hem weer te sluiten.
+++!!!*[drop down link 1 »]
<<tiddler TestDropDownLink>>
===

De tweede vorm (die ook {{BLUE{in}}} een regel gebruikt kan worden):+++*[drop down link 2 &raquo;]
<<tiddler TestDropDownLink>>
===


> {{BLUE{Bij beide soorten kan de informatie ook getoond worden als 'pop-up' (i.p.v. uitgevouwen onder de drop down link):}}}+++^*[drop down link 2 als popup &raquo;]
<<tiddler TestDropDownLink>><br>
===

/***
|''Name:''|DropDownMenuPlugin|
|''Description:''|Create dropdown menus from unordered lists|
|''Author:''|Saq Imtiaz ( lewcid@gmail.com )|
|''Source:''|http://tw.lewcid.org/#DropDownMenuPlugin|
|''Code Repository:''|http://tw.lewcid.org/svn/plugins|
|''Version:''|2.1|
|''Date:''|11/04/2007|
|''License:''|[[Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 License|http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/]]|
|''~CoreVersion:''|2.2.5|

!!Usage:
* create a two-level unordered list using wiki syntax, and place {{{<<dropMenu>>}}} on the line after it.
* to create a vertical menu use {{{<<dropMenu vertical>>}}} instead.
* to assign custom classes to the list, just pass them as parameters to the macro {{{<<dropMenu className1 className2 className3>>}}}

!!Features:
*Supports just a single level of drop-downs, as anything more usually provides a poor experience for the user.
* Very light weight, about 1.5kb of JavaScript and 4kb of CSS.
* Comes with two built in css 'themes', the default horizontal and vertical. 

!!Customizing:
* to customize the appearance of the menu's, you can either add a custom class as described above or, you can edit the CSS via the StyleSheetDropDownMenu shadow tiddler.

!!Examples:
* [[DropDownMenuDemo]]

***/
//{{{
//!BEGIN-PLUGIN-CODE
config.macros.dropMenu={

	dropdownchar: "\u00bb",

	handler : function(place,macroName,params,wikifier,paramString,tiddler){
		list = findRelated(place.lastChild,"UL","tagName","previousSibling");
		if (!list)
			return;
		addClass(list,"suckerfish");
		if (params.length){
			addClass(list,paramString);
		}
		this.fixLinks(list);
	},
	
	fixLinks : function(el){
		var els = el.getElementsByTagName("li");
		for(var i = 0; i < els.length; i++) {
			if(els[i].getElementsByTagName("ul").length>0){
				var link = findRelated(els[i].firstChild,"A","tagName","nextSibling");
				if(!link){
					var ih = els[i].firstChild.data;
					els[i].removeChild(els[i].firstChild);
					var d = createTiddlyElement(null,"a",null,null,ih+this.dropdownchar,{href:"javascript:;"});
					els[i].insertBefore(d,els[i].firstChild);
				}
				else{
					link.firstChild.data = link.firstChild.data + this.dropdownchar;
					removeClass(link,"tiddlyLinkNonExisting");
				}
			}
			els[i].onmouseover = function() {
				addClass(this, "sfhover");
			};
			els[i].onmouseout = function() {
				removeClass(this, "sfhover");
			};
		}
	}	
};

config.shadowTiddlers["StyleSheetDropDownMenuPlugin"] = 
	 "/*{{{*/\n"+
	 "/***** LAYOUT STYLES -  DO NOT EDIT! *****/\n"+
	 "ul.suckerfish, ul.suckerfish ul {\n"+
	 "	margin: 0;\n"+
	 "	padding: 0;\n"+
	 "	list-style: none;\n"+
	 "	line-height:1.4em;\n"+
	 "}\n\n"+
	 "ul.suckerfish  li {\n"+
	 "	display: inline-block; \n"+
	 "	display: block;\n"+
	 "	float: left; \n"+
	 "}\n\n"+
	 "ul.suckerfish li ul {\n"+
	 "	position: absolute;\n"+
	 "	left: -999em;\n"+
	 "}\n\n"+
	 "ul.suckerfish li:hover ul, ul.suckerfish li.sfhover ul {\n"+
	 "	left: auto;\n"+
	 "}\n\n"+
	 "ul.suckerfish ul li {\n"+
	 "	float: none;\n"+
	 "	border-right: 0;\n"+
	 "	border-left:0;\n"+
	 "}\n\n"+
	 "ul.suckerfish a, ul.suckerfish a:hover {\n"+
	 "	display: block;\n"+
	 "}\n\n"+
	 "ul.suckerfish li a.tiddlyLink, ul.suckerfish li a, #mainMenu ul.suckerfish li a {font-weight:bold;}\n"+
	 "/**** END LAYOUT STYLES *****/\n"+
	 "\n\n"+
	 "/**** COLORS AND APPEARANCE - DEFAULT *****/\n"+
	 "ul.suckerfish li a {\n"+
	 "	padding: 0.5em 1.5em;\n"+
	 "	color: #FFF;\n"+
	 "	background: #0066aa;\n"+
	 "	border-bottom: 0;\n"+
	 "	font-weight:bold;\n"+
	 "}\n\n"+
	 "ul.suckerfish li:hover a, ul.suckerfish li.sfhover a{\n"+
	 "	background: #00558F;\n"+
	 "}\n\n"+
	 "ul.suckerfish li:hover ul a, ul.suckerfish li.sfhover ul a{\n"+
	 "	color: #000;\n"+
	 "	background: #eff3fa;\n"+
	 "	border-top:1px solid #FFF;\n"+
	 "}\n\n"+
	 "ul.suckerfish ul li a:hover {\n"+
	 "	background: #e0e8f5;\n"+
	 "}\n\n"+
	 "ul.suckerfish li a{\n"+
	 "	width:9em;\n"+
	 "}\n\n"+
	 "ul.suckerfish ul li a, ul.suckerfish ul li a:hover{\n"+
	 "	display:inline-block;\n"+
	 "	width:9em;\n"+
	 "}\n\n"+
	 "ul.suckerfish li {\n"+
	 "	border-left: 1px solid #00558F;\n"+
	 "}\n"+
	 "/***** END COLORS AND APPEARANCE - DEFAULT *****/\n"+
	 "\n\n"+
	 "/***** LAYOUT AND APPEARANCE: VERTICAL *****/\n"+
	 "ul.suckerfish.vertical li{\n"+
	 "	width:10em;\n"+
	 "	border-left: 0px solid #00558f;\n"+
	 "}\n\n"+
	 "ul.suckerfish.vertical ul li, ul.suckerfish.vertical li a, ul.suckerfish.vertical li:hover a, ul.suckerfish.vertical li.sfhover a {\n"+
	 "	border-left: 0.8em solid #00558f;\n"+
	 "}\n\n"+
	 "ul.suckerfish.vertical li a, ul.suckerfish.vertical li:hover a, ul.suckerfish.vertical li.sfhover a,  ul.suckerfish.vertical li.sfhover a:hover{\n"+
	 "	width:8em;\n"+
	 "}\n\n"+
	 "ul.suckerfish.vertical {\n"+
	 "	width:10em; text-align:left;\n"+
	 "	float:left;\n"+
	 "}\n\n"+
	 "ul.suckerfish.vertical li a {\n"+
	 "	padding: 0.5em 1em 0.5em 1em;\n"+
	 "	border-top:1px solid  #fff;\n"+
	 "}\n\n"+
	 "ul.suckerfish.vertical, ul.suckerfish.vertical ul {\n"+
	 "	line-height:1.4em;\n"+
	 "}\n\n"+
	 "ul.suckerfish.vertical li:hover ul, ul.suckerfish.vertical li.sfhover ul { \n"+
	 "	margin: -2.4em 0 0 10.9em;\n"+
	 "}\n\n"+
	 "ul.suckerfish.vertical li:hover ul li a, ul.suckerfish.vertical li.sfhover ul li a {\n"+
	 "	border: 0px solid #FFF;\n"+
	 "}\n\n"+
	 "ul.suckerfish.vertical li:hover a, ul.suckerfish.vertical li.sfhover a{\n"+
	 "	padding-right:1.1em;\n"+
	 "}\n\n"+
	 "ul.suckerfish.vertical li:hover ul li, ul.suckerfish.vertical li.sfhover ul li {\n"+
	 "	border-bottom:1px solid  #fff;\n"+
	 "}\n\n"+
	 "/***** END LAYOUT AND APPEARANCE: VERTICAL *****/\n"+
	 "/*}}}*/";
store.addNotification("StyleSheetDropDownMenuPlugin",refreshStyles);
//!END-PLUGIN-CODE
//}}}

Een duikboot, is een vaartuig dat onder water kan varen. Ook wel onderzeeboot of onderzeeër genoemd.
<<<
De Nederlandse marine maakte onderscheid tussen {{BLUE{duikboten}}} en {{BLUE{onderzeeboten}}}: een {{BLUE{duikboot}}} was een vaartuig dat zich voornamelijk boven water verplaatste en pas onder water ging om aan tegenstanders te ontsnappen of aan te vallen. Tot aan het eind van de Tweede Wereldoorlog was dit de gewone werkwijze voor duikboten. De topsnelheid was aan de oppervlakte doorgaans groter dan onder water. De U-boot is een typisch voorbeeld van een duikboot.
Een {{BLUE{onderzeeboot}}} daarentegen blijft langer onder water en komt slechts aan de oppervlakte zodra dat nodig is. Dit werd pas mogelijk door de toepassing van een+++^*[snorkel of snuiverinstallatie &raquo;]<<tiddler Snorkel>>===. Aangezien de Nederlandse marine de eerste was die de snuiver toepaste en zij zich ervan bewust was dat haar duikboten daardoor langer onder water konden blijven dan de vaartuigen van andere mogendheden is zij dit onderscheid gaan maken.
Dit strikte onderscheid tussen duikboot en onderzeeboot is elders onbekend.
<<<

Architect E.G. Wentink (1844 - 1911) ontwierp o.a. de Immanuelkerk in Driebergen (gebouwd in 1888). Hij werd daarna door Abraham Kuyper gevraagd om de Raamkerk te ontwerpen, zie [[Langs de A12 tussen Arnhem en Utrecht|https://www.heuvelrugtopografie.nl/home/monumenten/engweg-28/]], hieronder weergegeven:

<html><iframe src="https://www.heuvelrugtopografie.nl/home/monumenten/engweg-28/" frameborder="0" width="900"; height="600"></iframe></html>

<<option txtUserName>>
<<toggleTag systemConfig TabEditPlugin>>
----
SearchOptionsPlugin
<<option chkSearchResultsOptions>> Show 'options...' slider
<<option chkSearchListTiddler>> Write list to tiddler

//Plaats: Noordermarkt, plein rond de Noorderkerk//

{{BROWN{Eenheid de sterkste keten}}} door Sofie Hupkens, 1987
Het beeld herdenkt het [[Jordaanoproer]] uit juli 1934.
Het monument bestaat uit drie vrouwen, om hen heen is een brede band gewikkeld. Het is de verbeelding van de solidariteit in de Jordaan en van de belangrijke rol van de vrouw daarin.

{{BROWN{Jordaanoproer (1934)}}}
Enkele dagen nadat de regering Colijn in juli 1934 de werkloosheidsuitkering met 10 procent had verminderd braken in de Jordaan grote rellen uit. De politie werd met stenen bekogeld en er werden barricades opgeworpen. Al snel verplaatsten de onlusten zich naar andere wijken: de Spaarndammerbuurt, de Indische Buurt, Amsterdam Noord en de Oostelijke Eilanden.
De politie trad hard op en eenheden van de militaire politie werden ingezet. Na 5 dagen met onlusten werd de stad weer rustig. Er werden 5 doden en 56 gewonden geteld.
;Het strijdlied van de straat door Jef Last:
://Men noemt ons opgeschoten jongens in de kranten,//
://Wij zijn de schrik der nette burgerij.//
://De wereld doemde ons tot lanterfanten,//
://Want d'arbeid had voor ons geen plaatsje vrij.//
Nog ieder jaar wordt op 4 juli het oproer herdacht, bij het monument worden bloemen gelegd.

{{BROWN{Sophie Hupkens (1952)}}}
Menselijke figuren en gezichten staan centraal in het werk van Sophie of Sofie Hupkens. In bronzen beelden probeert Hupkens steeds de emotie of de verstilling en de kracht in de mens vast te leggen.
<<tabs "txt_vTabs"
"-1- " "" "Eenheid de sterkste keten1"
"-2- " "" "Eenheid de sterkste keten2"
"-3- " "" "Eenheid de sterkste keten3"
"-4- " "" "Eenheid de sterkste keten4"
>>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Eenheid_de_sterkste_keten_1_400.jpg][Foto/2006_Eenheid_de_sterkste_keten_1.jpg]]
//'Eenheid de sterkste keten', 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Eenheid_de_sterkste_keten_2_400.jpg][Foto/2006_Eenheid_de_sterkste_keten_2.jpg]]
//'Eenheid de sterkste keten', 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_Eenheid_de_sterkste_keten_3_400.jpg][Foto/2011_Eenheid_de_sterkste_keten_3.jpg]]
//'Eenheid de sterkste keten', 2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_Eenheid_de_sterkste_keten_4_400.jpg][Foto/2011_Eenheid_de_sterkste_keten_4.jpg]]
//'Eenheid de sterkste keten', 2011.//

[img[Eenhoorn|Images/1822-2007_Situatie_molen_De_Eenhoorn.jpg]]
//Situatie molen De Eenhoorn op kaart uit 1822 met overlay van de kaart uit 2007.//

[[Eerste begin]]
Een eerste versie van 'De Hugo de Grootbuurt' werd al in 2007 gemaakt (in Word).
Word bleek echter niet echt handig hiervoor:
# het vereist een lineaire structuur (zoals een boek)
# 'embedded' foto's maken het Word bestand erg groot
~RoboHelp (waarmee ik als schrijver gewerkt had en waarbij informatieblokken gekoppeld werden aan een inhoudsopgave) zou een prima oplossing zijn voor 1) maar niet voor 2).
Na enig gesnuffel op internet kwam ik echter software voor een z.g. persoonlijke wiki tegen: ~TiddlyWiki. Dit voldeed zowel aan 1) als aan 2) (foto's als externe bestanden).
Hoewel de leercurve nogal steil was, zag ik al gauw de vele mogelijkheden die ~TiddlyWiki bood. Ideaal voor mijn 'Hugo de Grootbuurt'.
De eerste versie hiervan in ~TiddlyWiki verscheen eind 2007 als ~CD-versie.
Later gehost in mijn Dropbox. En toen Dropbox deze host-mogelijkheid om zeep hielp (2016), gehost op een eigen server.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1898_Egger-Lohner-Elektromobil1_400.jpg][Foto/1898_Egger-Lohner-Elektromobil1.jpg]]
//~Egger-Lohner C14, 1899.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1898_Egger-Lohner-Elektromobil2_400.jpg][Foto/1898_Egger-Lohner-Elektromobil2.jpg]]
//~Egger-Lohner C14, 1899.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1898_Egger-Lohner-C2_400.jpg][Foto/1898_Egger-Lohner-C2.jpg]]
//De teruggevonden ~Egger-Lohner C2 Phaeton (Porsche P1, 1899) die vanaf 1902 tot 2013 in een Oostenrijkse schuur stond.
Accu's en bekleding hadden het niet overleefd maar de motor werkte nog.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1899_Egger-Lohner_C14_1_400.jpg][Foto/1899_Egger-Lohner_C14_1.jpg]]
//~Egger-Lohner C14, 1899.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1899_Egger-Lohner_C14_2_400.jpg][Foto/1899_Egger-Lohner_C14_2.jpg]]
//~Egger-Lohner C14, 1899.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1898_Egger-Lohner_C2_400.jpg][Foto/1898_Egger-Lohner_C2.jpg]]
//Porsche museum Stuttgart: de teruggevonden ~Egger-Lohner C2 Phaeton (Porsche P1, 1899).
In originele - niet gerestaureerde toestand; het blauwe plexiglas dient alleen om de originele vormen van het koetswerk aan te geven.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1898_Egger-Lohner_C2_orig_400.jpg][Foto/1898_Egger-Lohner_C2_orig.jpg]]
//De teruggevonden ~Egger-Lohner C2 Phaeton (Porsche P1, 1899) die vanaf 1902 tot 2013 in een Oostenrijkse schuur stond.
Accu's en bekleding hadden het niet overleefd maar de motor werkte nog.//

{{sliderBG{
In 1904 vanaf het Spui waar een grenen haltegebouw van de Haarlemse tram was, ter hoogte van de Voetboogstraat. Bij vertrek van het Spui werd de baan van de Gemeentetram - lijn 1 en 2 Spui/Nieuwezijds Voorburgwal - gekruist.
De E.S.M.-trams hinderden de gemeentelijke tramdienst nogal en daarom werd het beginpunt in 1914 verlegd naar de Spuistraat waar een bestaand pand tot haltegebouw verbouwd werd.
Tot 1 september 1957 is dit het eindpunt gebleven.
>Het grenen haltegebouw verhuisde toen naar de Tempelierstraat in Haarlem waar het niet zo tot zijn recht kwam. Doordat men er enkele uitstulpingen aan vast timmerde en wegens de ingeklemde plek tussen de belendende percelen maakte het een rommelige indruk.
}}}

{{BROWN{Electra}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Electra0"
"Situatie 1900 " "" "Electra1"
"Lompenmagazijn " "" "Electra2"
"Gemeentelijke Centrale Wasserij " "" "Electra3"
"Foto's " "" "Foto's Electra"
>>

{{BROWN{NV 'Electra' Maatschappij voor Electrische Stations, 1892-1913}}}

//Bron: Geschiedenis van de techniek in Nederland//

In oktober 1882 lagen bij B & W van Amsterdam tien concessieaanvragen op tafel. Het duurde echter tot september 1890 voordat men daadwerkelijk een elektriciteitsconcessie verleende. De zaak werd vertraagd door twijfels over de kwaliteit en de noodzaak van elektrische verlichting en door het politieke debat over de aard van de te verlenen concessie.
Aanvankelijk beschouwde de gemeente elektrische verlichting als een luxe. Bovendien zou elektrisch licht onbetrouwbaar zijn zodat de gasverlichting toch gehandhaafd zou moeten worden. Het feit dat de gemeente in 1882 aan de vooravond stond van de beslissing over de vervanging van de aflopende en verouderde gasconcessie was echter doorslaggevend voor het uitstel. In 1885 kwam B & W op de zaak terug. Men verwees naar de technische ontwikkelingen en de positieve ervaringen met elektrische verlichting in Berlijn en andere steden. Op voordracht van B & W ging de gemeenteraad akkoord met een regeling die onder bepaalde voorwaarden de mogelijkheid schiep van tijdelijke, kort lopende vergunningen. In 1887 opende de Directie Publieke Werken, onder aanhoudende druk van offertes en de publieke opinie, de weg naar onderhandelingen over een feitelijke concessie. In 1889 achtte B & W de tijd rijp voor een beslissing. Elektrisch licht was nog altijd duur, maar de geringere warmte-ontwikkeling, geen bederf van de atmosfeer en de mogelijkheid om 'sterke' lampen te gebruiken zouden dat compenseren.

Een gemeentelijke centrale was bij voorbaat uitgesloten. De gasconcessie uit 1883 bepaalde namelijk dat de gemeente zich tot 1913 niet op de verlichtingsmarkt mocht begeven. Daardoor had het debat in de gemeenteraad zich sinds 1885 toegespitst op de looptijd van het contract en de monopoliepositie van de concessionaris. Vanaf 1889 kreeg het idee van een voorziening in dienst van het algemene belang de overhand. Het gevolg was dat de concessie, die in 1890 aan de NV 'Electra', Maatschappij voor Electrische Stations werd gegund, niet uitsluitend was en dat de gemeente het bedrijf na 12 jaar zou mogen opkopen. Bovendien had de gemeente een behoorlijk deel van de bedrijfswinst bedongen.

De NV Electra en de NEM waren de belangrijkste mededingers voor een concessie in Amsterdam. In verband met haar beperkte financiële armslag en geringe technische kennis had de NEM hiervoor in 1888 een speciale overeenkomst met de AEG uit Berlijn afgesloten. Later zou de AEG zelf rechtstreeks met de gemeente onderhandelen. Electra was feitelijk een afsplitsing van 'Helios', A.G. für elektrisches Licht und Telegraphenbau uit Keulen, maar had ook sterke banden met de Amsterdamse financiële wereld. De AEG probeerde in Amsterdam het gelijkstroomsysteem te slijten, terwijl Helios in licentie van Ganz & Co. uit Boedapest zich sterk maakte voor een wisselstroomcentrale. Het soort systeem speelde in Amsterdam echter een ondergeschikte rol.

Van een 'battle of the systems', die in de literatuur zoveel aandacht krijgt, is hoegenaamd geen sprake. 'Aan technische vraagstukken, zoals de toepasssing van wissel- of gelijkstroom en de hoogte van de spanning, was men bij de principiële discussie [over de aard van de concessie] niet toegekomen'. In het Amsterdamse stadsbestuur zou zelfs nauwelijks iemand rondlopen die 'er iets van wist'. Deze oppervlakkige benadering is deels te verklaren uit het feit dat Amsterdam geen eigen centrale bouwde, maar zich beperkte tot een concessie aan een particulier. Toch is de Amsterdamse houding opmerkelijk. Men koos namelijk impliciet voor wisselstroom, een systeem dat in die jaren nog nauwelijks was uitgewerkt. Ganz had weliswaar enige ervaring opgedaan bij projecten in Italië, maar Helios moest haar eerste wisselstroomcentrale nog openen.

In 1889 had Keulen als eerste gemeente in Duitsland besloten, dat wisselstroom de beste oplossing was en men had aan Helios de opdracht gegeven aan de rand van de stad een gemeentelijke centrale te bouwen. Voorafgaand aan deze beslissing had Keulen zich uitgebreid laten informeren door de directeur van de gasfabriek. Deze had een aantal elektrotechnische firma's uitgenodigd om plannen in te dienen. Het resultaat was dat alle bestaande systemen met elkaar vergeleken konden worden. Helios was de enige firma die wisselstroom als volwaardige optie presenteerde. Na het afwegen van de voor- en nadelen koos Keulen tenslotte voor Helios omdat haar centrale buiten de stad gebouwd kon worden. De centrale werd in 1892 geopend en diende als model voor die van Amsterdam.

De keuze om met de NV Electra in zee te gaan moet dan ook uit andere dan technische gronden verklaard worden. Electra was vooral slim en doortastend in het onderhandelingsproces. Men aanvaardde de steeds weer veranderende voorwaarden van het stadsbestuur, terwijl de NEM steeds de discussie aanging. Van belang was ook dat Electra als enige daadwerkelijk gebruik maakte van de in 1888 aan enkele firma's verstrekte vergunning. Vanuit haar blokcentrale in de Kalverstraat voorzag Electra vanaf februari 1889 een deel van de Amsterdamse binnenstad van stroom. Met dit financieel risicovolle bruggehoofd kweekte Electra veel goodwill. Electra liet ook als eerste het zogenaamde volledige elektrische systeem varen, nadat het Amsterdamse gemeentebestuur had geëist dat de consumenten zelf hun installateur mochten kiezen. Electra gaf daarmee het monopolie prijs op de aanleg van de lampen in de huizen. De contacten van Electra met Amsterdamse financiers waren ook belangrijk.

Het aanbod van de NEM werd door de grote invloed van de AEG als een minder Amsterdamse aangelegenheid gezien. Uiteindelijk bleek de AEG ook minder geïnteresseerd in de Amsterdamse concessie. De kapitaalbehoefte in de elektrotechnische industrie lag daaraan ten grondslag. Deze was van een dergelijke omvang dat het moeilijk was om de eigen middelen te lang in een centrale vast te leggen. Men zocht daarom naar mogelijkheden waarbij de centrales zelfstandige vennootschappen werden. In Amsterdam leek die opzet gedoemd te mislukken omdat er nauwelijks iemand te vinden zou zijn die het geïnvesteerde kapitaal zou willen overnemen.

Voor Helios lag de zaak anders: Amsterdam en Keulen waren haar eerste grote wisselstroom-op-drachten. Ze moesten als uithangbord dienen. Tenslotte zal het aangeboden tarief ook een rol hebben gespeeld. Electra kwam met een eenheidsprijs van 46 cent per kWh; de AEG rekende 60 cent per kWh. Het AEG tarief bleek foutief te zijn berekend, maar de inschrijvingsprocedure belemmerde een correctie. Electra stortte fl. 100.000 als zakelijk onderpand en verkreeg in september 1890 de door haar zo fel begeerde concessie.

De centrale werd gebouwd aan de Haarlemmerweg en kon in mei 1892 feestelijk geopend worden. Met 1500 kW was het veruit de grootste centrale van Nederland. Bij de opening waren 6100 lampen aangesloten. De centrale draaide tot juli 1913, toen de stroomlevering werd overgenomen door de ~Gemeente-Electriciteitswerken. De gemeente zocht al in 1898 naar mogelijkheden om elektriciteit ook voor andere doeleinden dan licht te gebruiken.

Uiteindelijk koos men voor de combinatie van gelijkstroom (tram en havenoutillage) en draaistroom (overige toepassingen). Samenwerking met Electra werd door deskundigen ontraden omdat het bedrijf verouderd was en geen winstgevende exploitatie zou opleveren. Haar éénfase-wisselstroomsysteem was ongeschikt voor het aandrijven van motoren en het was beter om een apart hoog- en laagspanningsnet aan te leggen in plaats van één transformator per klant, hetgeen grote verliezen in het net veroorzaakte. Bovendien lag de centrale van Electra ongunstig ten opzichte van de havens waardoor het transport van de gelijkstroom duur zou worden. In de praktijk bleek dat Electra veel hogere tarieven hanteerde. De gemiddelde opbrengst per kWh lag in 1912 zo'n 40% hoger. Electra verloor dan ook steeds meer terrein aan het gemeentelijke bedrijf en toen de gemeente in 1913 de zaak tegen billijke voorwaarden wilde overnemen sloot men de centrale. Het net werd voorlopig intact gelaten.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1897-1914_Haarlemmerweg_273-299_gezien_vanaf_Westergasfabriek_rechts_Centrale_Electra_400.jpg][Foto/1897-1914_Haarlemmerweg_273-299_gezien_vanaf_Westergasfabriek_rechts_Centrale_Electra.jpg]]
//Haarlemmerweg #273-299, gezien vanaf de Westergasfabriek, ca. 1908.
Midden links het pompstation van de Duinwaterleiding en rechts elektriciteitscentrale 'Electra'.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1913_Haarlemmerweg_299_Electriciteitscentrale_Electra_1_400.jpg][Foto/1913_Haarlemmerweg_299_Electriciteitscentrale_Electra_1.jpg]]
//Haarlemmerweg #299, interieur electriciteitscentrale 'Electra', 1913.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1913_Haarlemmerweg_299_Electriciteitscentrale_Electra_2_400.jpg][Foto/1913_Haarlemmerweg_299_Electriciteitscentrale_Electra_2.jpg]]
//Haarlemmerweg #299, interieur electriciteitscentrale 'Electra', 1913.
Machinekamer van de NV 'Electra', Maatschappij voor Electrische Stations in Amsterdam in 1892. De centrale telde vier wisselstroomdynamo's of generatoren met een gezamenlijk vermogen van 1500kW. De dynamo's waren direct gekoppeld, dus zonder tussenkomst van riemen, op de as van de stoommachines. Met 125 of 170 omwentelingen per minuut waren het zogenaamde langzaam lopende machines.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1913_Haarlemmerweg_299_Electriciteitscentrale_Electra_3_400.jpg][Foto/1913_Haarlemmerweg_299_Electriciteitscentrale_Electra_3.jpg]]
//Haarlemmerweg #299, interieur electriciteitscentrale 'Electra', 1913.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1914-1928_Haarlemmerweg_Gemeentelijk_Lompenmagazijn_400.jpg][Foto/1914-1928_Haarlemmerweg_Gemeentelijk_Lompenmagazijn.jpg]]
//Haarlemmerweg, Gemeentelijk Lompenmagazijn, 1914-1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1914-1928_Haarlemmerweg_Gemeentelijk_Lompenmagazijn_Locomotief_111_HSM_400.jpg][Foto/1914-1928_Haarlemmerweg_Gemeentelijk_Lompenmagazijn_Locomotief_111_HSM.jpg]]
//Haarlemmerweg, Gemeentelijk Lompenmagazijn met locomotief #111 van de HSM, 1914-1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_Haarlemmerweg_299-303_Voormalige_Centrale_Electra_400.jpg][Foto/1930_ca_Haarlemmerweg_299-303_Voormalige_Centrale_Electra.jpg]]
//Haarlemmerweg #299-303, voormalige Centrale 'Electra', ca. 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Haarlemmerweg_299_Lompenmagazijn2_400.jpg][Foto/19xx_Haarlemmerweg_299_Lompenmagazijn2.jpg]]
//Haarlemmerweg #299, voormalige centrale 'Electra', daarna lompenmagazijn, 19xx.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Haarlemmerweg_299_Lompenmagazijn_400.jpg][Foto/19xx_Haarlemmerweg_299_Lompenmagazijn.jpg]]
//Haarlemmerweg #299, voormalige centrale 'Electra', daarna lompenmagazijn, 19xx.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Kaart_Amsterdam_detail_400.jpg][Foto/1900_Kaart_Amsterdam_detail.jpg]]
//'Electrisch station Electra' en 'Pompstation der Duinwaterleiding' op plattegrond van 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Haarlemmerweg_waterleiding_gemeentewasserij3_400.jpg][Foto/19xx_Haarlemmerweg_waterleiding_gemeentewasserij3.jpg]]
//Rechts, Haarlemmerweg #299, '~Gemeente-Wasscherij', ca. 1935.
Links daarvan een gedeelte van het pompstation der Duinwaterleiding.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1960_Sportpark_Van_Hogendorpstraat_gezien_naar_Gem_Centrale_Wasserij_400.jpg][Foto/1960_Sportpark_Van_Hogendorpstraat_gezien_naar_Gem_Centrale_Wasserij.jpg]]
//Sportpark Van Hogendorpstraat, gezien naar de Gemeentelijke Centrale Wasserij, 1960.//

{{BROWN{Lompenmagazijn 1913 - 1932}}}

Na het sluiten van 'Electra' werd het gebouw in gebruik genomen als lompenmagazijn. Als zodanig is het in gebruik geweest tot 1932 waarna de '~Gemeente-Wasscherij' er gehuisvest werd.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1913_Haarlemmerweg_299_Centrale_Electra_S_C_H_Vries3_400.jpg][Foto/1913_Haarlemmerweg_299_Centrale_Electra_S_C_H_Vries3.jpg]]
//Haarlemmerweg #299, Elektriciteitscentrale Electra. S.C.H. Vries, 1913.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Haarlemmerweg_299_Lompenmagazijn1_400.jpg][Foto/19xx_Haarlemmerweg_299_Lompenmagazijn1.jpg]]
//Haarlemmerweg #299, voormalige centrale 'Electra', daarna lompenmagazijn, 19xx.//

{{BROWN{Gemeentelijke Centrale Wasserij 1932 - }}}

Vanaf 1932 was de '~Gemeente-Wasscherij' er gehuisvest. Een wasserijbedrijf waar o.a. de was van gemeentelijke inrichtingen, ziekenhuizen enz. wordt behandeld, thans (1959) Centrale Wasserij geheten.
De ~Gemeente-Wasscherij behoorde later tot de Dienst der Gemeentelijke Was- en Schoonmaak, Bad- en Zweminrichtingen (WSBZ).

{{BROWN{Elektriciteit}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Elektriciteit0"
"Electra " "" "Electra"
"Straatlantaarns " "" "Straatlantaarn"
>>

{{BROWN{Elektriciteit}}}
//Bron: Ons Amsterdam, oktober 2005//

Amsterdam had in 1879 al kennis gemaakt met elektrische verlichting, toen op de Dam en in en rond restaurant Die Port van Cleve een proef met booglampen met koolstofstaven werd uitgevoerd. Twee jaar eerder had de stad nog een voorstel van de ~Russisch-Franse uitvinder Jabochkoff afgewezen voor een proef in de Stadsschouwburg, zoals die in de Parijse Opera al brandden. Stadsingenieur Van Niftrik was enthousiast en zag Amsterdam al als eerste elektrisch verlichte stad. Elektriciteit was 'verre overtreffende die van in onzen leeftijd eerste algemeen in toepassing gebrachte verlichting met steenkoolgas'. Zijn baas, wethouder Tromp, had er echter niets in gezien, maar twee jaar later brandden die lampen dan toch op de Dam. Daar zou het overigens voorlopig bij blijven. Krasnapolsky verlichtte weliswaar zijn Wintertuin vanaf 1883 elektrisch, maar de Engelse gasfabriek blokkeerde de toepassing ervan voor de straatverlichting. Om de 'Engelse' te omzeilen nam de gemeente de centrale van Maatschappij Electra op de Hoogte Kadijk over, en kon het nieuwe licht er toch komen. In 1904 werd het Stationsplein al verlicht door booglampen. In de jaren erna zouden de hoofdstraten en pleinen volgen. De meeste van die booglampen aan fraaie Jugendstil-armaturen werden echter wel uit zuinigheid om twaalf uur 's nachts gedoofd. In het Museum Energetica, dat in die voormalige centrale is gehuisvest, is nog zo'n Jabochkoff-lamp te zien waarmee de elektrificatie van de stad begon. De primeur voor de eerste elektrisch verlichte straat had overigens Noord, waar van 1904 tot 1914 C.G. Mohrmann met een eigen kleine centrale de niet meer bestaande Laanweg en de door hem gebouwde huizen daaraan verlichtte.

{{BROWN{Elektrisch versus benzine}}}

||Elektrisch |Benzine |h
|Rendement | 83% | 10 - 55% |

Elektrisch betrouwbaar, zwaar, kleine acti-radius
Benzine onbetrouwbaar, lichter, grotere actie-radius

Benzine werd steeds goedkoper
Massa-productie (T-Ford) verlaagde productiekosten.

Slechte wegen => stadsgebruik
Marketing vrouwen

Je nach Aufbau und Motorisierung kostete ein Lohner-Porsche in den Folgejahren zwischen 10.000 und 35.000 österreichische Kronen und damit wesentlich mehr als ein vergleichbares Fahrzeug mit Verbrennungsmotor.

Prductiekosten elektrisch hoger dan benzine.

{{BROWN{Elektrische trams NZH}}}
Voor de Waterlandse tram gebruikte de NZH haar 'overtollig' materieel van de lijn Amsterdam - Zandvoort.
+++!!!*[Waterlands tramtypes »]
|''Type'' |''Bouwjaar'' | ''Constructie'' |''NZH#''|''Lijn''|''Gewicht''<br>@@float:right;''(ton)''@@ |''Max. snelheid''<br>@@float:right;''(km/h)''@@ |h
|Métallurgiques/'Kikkers' | 1904| van origine: hout<br>later: hout/staalplaat |A 14, 16, 19, 21 - 29|Volendam| 17.15| 65|
|Sloterdijkers| 1899/1916| Hout/staalplaat |A 73 -77|Purmerend| 15.1| 50|
|'Buiksloters' |1899/1915-16| Hout/staalplaat |A 37 - 40|Buiksloot| 9.65| 40|
<<<
A  : elektrische motorwagens en stoomlocomotieven
BY : elektrische aanhangwagens en wagens voor stoomtrams
CY : goederenwagens, zowel voor stoom- als elektrische tractie
HY : hulpmaterieel, zowel voor stoom- als elektrische tractie
>xY : wagens van de categorieën B, C en H, speciaal bedoeld voor dienst in Waterland
* Sinds 1933 kende de NZHTM geen stoomtrams meer
* Op de lijn Amsterdam/Sloterdijk/Zandvoort reden Kikkers in de combinaties A, ~A-B-A of ~A-B-A-A; in Waterland reden vaak de combinaties A, ~A-BY of ~A-BY-BY.
<<<
===
+++!!!*[Volgwagens &raquo;]
De aanhangwagens stamden nog uit de stoomtramtijd en daarmee grotendeels uit de 19e eeuw.
Er waren in 1953 nog 16 stuks aanwezig, genummerd BY 1 – BY 18. De BY 5 en BY 8 waren reeds gesloopt, zij het dat de bak van de BY 8 nog zonder onderstellen op het emplacement Amsterdam Noord stond om daar dienst te doen als personeelsverblijf.
Bijzondere exemplaren waren de z.g. luxe wagens BY 10 en BY 11 die meestal ten gerieve van toeristen dienst deden in de 'Marken Expres' achter motorwagen A 25.
De BY 1 – BY 3 hadden afdelingen voor goederenvervoer.
===
<<tabs ""
"Kikkers " "" "Kikkers"
"Sloterdijkers/Purmerenders " "" "Sloterdijkers"
"Buiksloters " "" "Buiksloters"
>>

{{BROWN{Foto's elektrische auto's}}}
<<tabs ""
"Puur elektrische auto's " "" "Foto's elektrische auto's"
"Hybrides " "" "Foto's hybride auto's"
>>

{{BROWN{Gebouw Elim}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Elim0"
"1950 " "Ca. 1950" "Elim1"
"1971 " "1971" "Buurt110"
"1994 " "1994" "Elim2"
"1996 " "1996" "Elim3"
"2008 " "2008" "Elim4"
>>}}}

{{BROWN{Gebouw Elim}}}
Tussen het 'stukje Voorweg' - bij de voormalige visboer - en het Van Oldenbarneveldtplantsoen stond gebouw Elim (Elimkapel), Frederik Hendrikstraat #13 (#11-15).
De zware houten toegangsdeur maakte indertijd indruk op mij.
Gebouw Elim was gebouwd in 1911 voor de Hersteld Evangelische Lutherse gemeente in Amsterdam om door de week de - Lutherse - mensen bij elkaar te brengen (allerlei verenigingswerk). 's Avonds werden er ook diensten gehouden.
Ook na de hereniging van beide Lutherse kerken in 1953, behield Elim deze functies. Bij de reorganisatie in 1983, t.g.v. de ontkerkeling, werd het gebouw gesloten. Daarna werd hier de 'As Souna' moskee gevestigd.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_ca_Frederik_Hendrikstraat_13_Gebouw_Elim_400.jpg][Foto/1950_ca_Frederik_Hendrikstraat_13_Gebouw_Elim.jpg]]
//Gebouw Elim, ca. 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1994_Frederik_Hendrikstraat_13_Moskee_As_Souna_400.jpg][Foto/1994_Frederik_Hendrikstraat_13_Moskee_As_Souna.jpg]]
//De 'As Souna' moskee, gevestigd in gebouw Elim, 1994.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1996_Frederik_Hendrikstraat_7A-15_400.jpg][Foto/1996_Frederik_Hendrikstraat_7A-15.jpg]]
//De 'As Souna' moskee, met daarnaast nieuwbouw tot aan het Van Oldenbarneveldtplantsoen, 1996.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Elim_nu_moskee_400.jpg][Foto/2008_Elim_nu_moskee.jpg]]
//Google Street View: De 'As Souna' moskee in 2008.//

!!!Emile Truijen (1928 - 2003)
Emile Truijen volgde zijn opleiding voor interieurarchitect aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten te Den Haag. Tussen 1954 en 1958 werkte hij samen met industrieel ontwerper [[Rob Parry]] aan het ontwerp voor de tweelingbrievenbus.
Vanaf 1962 ging Truijen een samenwerkingsverband aan met Jan Lucassen. Dit leidde in 1962 tot de oprichting van het ontwerpbureau Tel Design.
Truijen was van 1964 tot 1978 hoogleraar Industrieel Ontwerpen aan de TU Delft.

{{BROWN{Engelse gasfabriek}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Engelse gasfabriek0"
"Situatie 1842 " "1842" "Engelse gasfabriek01"
"Situatie 1875 " "1875" "Voormalige groentemarkt Marnixstraat1"
"1882 " "1882" "Prenten24"
"1886-A " "1886" "Prenten31"
"1886-B " "1886" "Prenten29"
"1887 " "1887" "Prenten32"
>>}}}

{{BROWN{Engelse gasfabriek}}}
In 1825 werd de Gasfabriek van de Amsterdamse Pijpgaz Compagnie op het bolwerk Nieuwkerk geopend. Deze gasfabriek lag aan de Schans op de locatie van de huidige Marnixstraat 204-260. 
In 1834 neemt de Engelse Imperial Continental Gaz Association (ICGA) deze gasfabriek over en breidt deze in de loop der jaren uit. Sindsdien spreekt men over de 'Engelse gasfabriek'.
Bij besluit van 1883 werd aan de ICGA de concessie verleend om - met uitsluiting van anderen - van 1 september 1887 tot 1 augustus 1916 gas in Amsterdam te mogen leveren. Daarbij was bedongen dat, na het gereedkomen van de nieuw te bouwen gasfabriek aan de Haarlemmerweg, de terreinen van de fabriek aan de Schans uiterlijk 1 september 1891, ontdaan van opstallen, aan de gemeente zouden worden teruggegeven.
In 1887 wordt de Engelse gasfabriek ontmanteld. De gasfabricage wordt dan voortgezet door de in 1885 gebouwde Westergasfabriek aan de Haarlemmerweg.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1842_plattegrond_gasfabriek_Schans_400.jpg][Foto/1842_plattegrond_gasfabriek_Schans.jpg]]
//Situatie Engelse gasfabriek op bolwerk Nieuwerkerk, 1842.//

{{sliderBG{
Een entrepot is een economische douaneregeling. Het woord entrepot is afkomstig uit het Frans en betekent een verzegelde opslagplaats, meestal een grote loods, een pakhuis of ook een koel- en vrieshuis, waar aangevoerde goederen uit het buitenland onder douanetoezicht opgeslagen worden waarvan de bestemming, met name verbruik in binnen- of buitenland, mogelijk nog niet vaststaat. De lading is entre of 'tussen' herkomst en bestemming.
Zolang de goederen in het entrepot zijn opgeslagen (en de uiteindelijke bestemming niet vaststaat), zijn er over deze goederen (voorlopig) geen invoerrechten verschuldigd. Bij het verlaten van het entrepot moeten alleen dan invoerrechten betaald worden, indien de goederen in het vrije binnenlands verkeer (tegenwoordig binnen de EU) worden gebracht.
}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Europa-Indie_400.jpg][Foto/Europa-Indie.jpg]]

/***
|''Name:''|FadingMessagesPlugin|
|''Description:''|Automatically clear a displayed message after an interval |
|''Author:''|PaulDowney (psd (at) osmosoft (dot) com) |
|''Source:''|http://whatfettle.com/2008/07/FadingMessagesPlugin/ |
|''CodeRepository:''|http://svn.tiddlywiki.org/Trunk/contributors/PaulDowney/plugins/FadingMessagesPlugin/ |
|''Version:''|0.2|
|''License:''|[[BSD License|http://www.opensource.org/licenses/bsd-license.php]] |
|''Comments:''|Please make comments at http://groups.google.co.uk/group/TiddlyWikiDev |
|''~CoreVersion:''|2.4|
|''Overrides:''|displayMessage|
|''Requires:''|WikifiedMessagesPlugin|
!!Documentation
Displayed messages automatically fade away after a short interval. 
!!Options
|<<option txtFadingMessagesTimeout>>|<<message config.optionsDesc.txtFadingMessagesTimeout>>|
|<<option chkAnimate>>|<<message config.optionsDesc.chkAnimate>>|
!!Code
***/
//{{{
if(!version.extensions.FadingMessagesPlugin) {
version.extensions.FadingMessagesPlugin = {installed:true};

	config.options.txtFadingMessagesTimeout = 5;
	config.optionsDesc.txtFadingMessagesTimeout = "seconds before a displayed message clears itself";

	config.animDurationFade = 900;

	config.extensions.FadingMessages = {
		Fader: function(e,done)
		{
			e.style.overflow = 'hidden';
			e.style.display = 'block';
			var p = [];
			p.push({style: 'display', atEnd: 'none'});
			p.push({style: 'opacity', start: 1, end: 0, template: '%0'});
			p.push({style: 'filter', start: 100, end: 0, template: 'alpha(opacity:%0)'});
			return new Morpher(e,config.animDurationFade,p,done);
		},  
		clearMessageBox: function(e)
		{
			try { removeNode(e); } catch(ex) {}
			var msgArea = document.getElementById("messageArea");
			var n = msgArea.getElementsByTagName('div');
			if(!(n&&n.length)){
				msgArea.style.display = "none";
			}
		},
		fadeMessageBox: function(e)
		{
			var me = config.extensions.FadingMessages;
			if(config.options.chkAnimate && anim){
				anim.startAnimating(new me.Fader(e,me.clearMessageBox));
			}else{
				me.clearMessageBox(e);
			}
		},
		createClearAllButton: function(e)
		{
			return null;
		},
		createClearMessageButton: function(e)
		{
			var me = config.extensions.FadingMessages;
			return createTiddlyButton(createTiddlyElement(e,"span",null,"messageClear"),
				"×","",
				function(){me.clearMessageBox(e);});
		},
		_displayMessage: displayMessage,
		displayMessage: function(text,linkText)
		{
			var me = config.extensions.FadingMessages;
			var e = me._displayMessage(text,linkText);
			if(e){
				window.setTimeout(function(){me.fadeMessageBox(e);},config.options.txtFadingMessagesTimeout*1000);
			}
			return e;
		}
	};

	displayMessage = config.extensions.FadingMessages.displayMessage;
	config.extensions.WikifiedMessages.createClearMessageButton = config.extensions.FadingMessages.createClearMessageButton;
	config.extensions.WikifiedMessages.createClearAllButton = config.extensions.FadingMessages.createClearAllButton;
}
//}}}

{{BROWN{Familie}}}

De informatie omtrent familie is hier weggehaald en in een aparte 'Familie' wiki geplaatst (en vanwege privacy beveiligd met een wachtwoord).

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/193x_Vader_oom_Wim_tante_Gre_stoep_weeshuis_400.jpg][Foto/193x_Vader_oom_Wim_tante_Gre_stoep_weeshuis.jpg]]
//Voor v.l.n.r.: Cor Gerner, Wim Boeker en Wim Gerner.
Achter v.l.n.r.: Gré Faillé, ''???'' en ''???''.
Op de stoep van het weeshuis, ca. 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1943_ca_Trouwfoto_Jan_Wijkhuizen_boven_vader_moeder_Betty_Cock_400.jpg][Foto/1943_ca_Trouwfoto_Jan_Wijkhuizen_boven_vader_moeder_Betty_Cock.jpg]]
//Trouwerij van Jan Wijkhuizen met Elly Diepersloot, rechts vader en moeder Wijkhuizen.
2e rij links Bram Wijkhuizen en in het midden tante Bets, ca. 1943.
Op de bovenste rij nog wat 'bekenden', zie+++^*[detailfoto »]
<<tiddler "Familie10_detail">>
===
//

[img[Detail familie|Images/1943_ca_Trouwfoto_Jan_Wijkhuizen_boven_vader_moeder_Betty_Cock_detail.jpg]]
//Boven v.r.n.l. moeder Gerner, vader Gerner, Cock en daaronder Betty.
Linksboven oom Wim en middenboven tante Gré.
Middenonder tante Bets.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/192x_Cor_en_Alie_verloofd_400.jpg][Foto/192x_Cor_en_Alie_verloofd.jpg]]
//Verlovingsfoto Cor Gerner en Alie de Graaf Bierbrouwer, 17-2-1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/192x_Vader_met_Alie_400.jpg][Foto/192x_Vader_met_Alie.jpg]]
//Cor Gerner met Alie de Graaf Bierbrouwer in de omgeving van Sonnevanck, ca. 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928-07-15_Wim_en_Cor_in_tuin_weeshuis_400.jpg][Foto/1928-07-15_Wim_en_Cor_in_tuin_weeshuis.jpg]]
//Vader en oom Wim in de tuin van het weeshuis, 15-7-1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935-9-12_Vader_moeder_Omas_opas_400.jpg][Foto/1935-9-12_Vader_moeder_Omas_opas.jpg]]
//Trouwdag van vader en moeder Gerner, Stadskanaal 12-9-1935.
V.l.n.r. Oma Wijkhuizen, opa Wijkhuizen, vader, moeder, oma de Vries, opa de Vries.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1923_ca_Alie_15j_400.jpg][Foto/1923_ca_Alie_15j.jpg]]
//Alie de Graaf Bierbrouwer, ca. 1923.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928_ca_Alie_400.jpg][Foto/1928_ca_Alie.jpg]]
//Alie de Graaf Bierbrouwer, ca. 1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928-08-24_Alie_Cor_400.jpg][Foto/1928-08-24_Alie_Cor.jpg]]
//Alie de Graaf Bierbrouwer & Cor Gerner, 24-8-1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934-04-09_Voordracht_400.jpg][Foto/1934-04-09_Voordracht.jpg]]
//Voordracht 'De gouden bruiloft van Tante Trui en Oome Hein', 9 April 1934.
Rechts Cor Gerner.//

[img[Ferdinand Porsche|Images/Ferdinand_Porsche.jpg]]
//Ferdinand Porsche//

{{BROWN{Ferwerda & Tieman}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Herengracht " "" "Ferwerda & Tieman1"
"Da Costakade " "" "Ferwerda & Tieman2"
"Tegel " "" "Ferwerda & Tieman3"
"Reclame 1 " "" "Ferwerda & Tieman4"
"Reclame 2 " "" "Ferwerda & Tieman5"
"Reclame 3 " "" "Ferwerda & Tieman6"
"Reclame 4 " "" "Ferwerda & Tieman7"
"Reclame 5 " "" "Ferwerda & Tieman8"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_ca_Herengracht_88_Hoofdkantoor_Ferwerda_Tieman_400.jpg][Foto/1895_ca_Herengracht_88_Hoofdkantoor_Ferwerda_Tieman.jpg]]
//Hoofdkantoor wijnkopersfirma Ferwerda & Tieman, Herengracht 88, ca. 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_ca_Wijnhandel_Ferwerda_Tieman_Da_Costakade_102_400.jpg][Foto/1905_ca_Wijnhandel_Ferwerda_Tieman_Da_Costakade_102.jpg]]
//Hoofdkantoor wijnkopersfirma Ferwerda & Tieman, Da Costakade 102, ca. 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1903_ca_Ferwerda_Tieman_400.jpg][Foto/1903_ca_Ferwerda_Tieman.jpg]]
//Tegel van het hoofdkantoor Ferwerda & Tieman op de Da Costakade, ca. 1903.//

[img[Reclame Ferwerda & Tieman|Images/1920_ca_Ferwerda_Tieman_by_Jan_Rotgans_1881-1969_400.jpg]]
//Reclame van Ferwerda & Tieman, ca. 1920.<br>Onworpen door Jan Rotgans (1881-1969).//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Ferwerda_Tieman_5_400.jpg][Foto/Ferwerda_Tieman_5.jpg]]
//Reclame.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Ferwerda_Tieman_6_400.jpg][Foto/Ferwerda_Tieman_6.jpg]]
//Reclame.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Ferwerda_Tieman_7_400.jpg][Foto/Ferwerda_Tieman_7.jpg]]
//Reclame.//

[img[Ferwerda & Tieman|Images/Ferwerda_Tieman_prijslijst_Jan_van_Keulen.jpg]]
//In de vijftiger jaren door Jan van Keulen (1913 - 1994) ontworpen voor een prijslijst van Ferwerda & Tieman.//

{{BROWN{Filmpjes}}}
Een aantal korte filmpjes over Amsterdam.
<<<
@@color:blue;Om de filmpjes te starten: <<tiddler Play_refresh>>Een aantal filmpjes kan niet rechtstreeks vertoond worden; er wordt dan doorgelinkt naar de betreffende website.
Veel filmpjes stonden vroeger op https://www.etv.nl/ en zijn nu te vinden op het [[Youtube kanaal|https://www.youtube.com/user/ETVnl/videos]] van https://oefenen.nl/@@
<<<
<<tabs ""
"Wijken " "" "Filmpjes1"
"Straten/parken/buitenplaatsen " "" "Filmpjes2"
"Gebouwen/complexen " "" "Filmpjes3"
"Beroepen " "" "Filmpjes4"
"Diversen " "" "Filmpjes5"
"Trams " "" "Filmpjes6"
"'Blauwe' trams " "" "Filmpjes7"
"Dam, 7 mei 1945 " "" "Filmpjes8"
"Dornier Do X " "" "Filmpjes9"
>> 

{{BROWN{Filmpjes Stadsreiniging}}}
<<tabs ""
"Putjesschepper " "" "Putjesschepper"
"Vuilnisman " "" "Vuilnisman"
>> 

{{BROWN{Filmpjes van wijken/stadsdelen}}}
|[[Wijken/stadsdelen|Filmpjes1]]|''@@color:navy;tijd (min)@@''|h
|[[Wittenburg|Video_ETV15Y]] | 2:08 |
|[[Jordaan|Video_ETV22Y]] | 3:05 |
|[[De Pijp|Video_ETV26Y]] | 2:46 |
|[[Bos en Lommer|Video_ETV25Y]] | 2:25 |
|[[Amsterdam-Zuid|Video_ETV27Y]] | 2:27 |
|[[Westelijke tuinsteden|Video_ETV10Y]] | 2:05 |
|[[Amsterdam-Noord|Video_ETV29Y]] | 2:38 |
|[[Tuindorp Oostzaan|Video_ETV30Y]] | 2:53 |
|[[Bijlmermeer|Video_ETV18Y]] | 2:02 |
|[[Historie van Oud-West|Video_Oud-West]] | 2:40 |

{{BROWN{Filmpjes van straten/parken/buitenplaatsen}}}
|[[Straten/parken/buitenplaatsen|Filmpjes2]]|''@@color:navy;tijd (min)@@''| ''@@color:navy;opmerkingen@@'' |h
|[[Rokin|Video_ETV04Y]] | 2:11 ||
|[[Kinkerstraat|Video_ETV24Y]] | 2:29 ||
|[[Vondelpark|Video_ETV13Y]] | 2:14 ||
|[[Amsterdamse bos|Video_ETV19Y]] | 1:53 ||
|[[Franckendael|Video_ETV28Y]] | 2:37 ||
|[[Artis]] | 2:16 ||

{{BROWN{Filmpjes van gebouwen/complexen}}}
|[[Gebouwen/complexen|Filmpjes3]]|''@@color:navy;tijd (min)@@''| ''@@color:navy;opmerkingen@@'' |h
|!Markten |!|!|
|[[Markten, Centrale Markthallen|Video_ETV23Y]] | 2:55 ||
|[[Brand in 3 aardappelloodsen|Centrale Markthallen16]] | 0:44 |vereist Microsoft Silverlight|
|!Westergasfabriek |!|!|
|[[Westergasfabriek|Video_ETV21Y]] | 2:40 ||
|[[Westergasfabriek, rondleiding 2009|Video_Westergasfabriek2]] | 3:07 ||
|[[Aanbouw: Westergasfabriek|Video_Westergasfabriek3]] | 14:18 ||
|!Diversen |! |!|
|[[Het paleis op de Dam]]| 2:18 ||
|[[Oude Kerk|Video_ETV05Y]] | 2:01 ||
|[[Maria Magdalenakerk|Video_ETV11Y]] | 2:19 ||
|[[De Waag|Video_ETV03Y]] | 2:25 ||
|[[Centraal Station|Video_ETV07Y]] | 2:29 ||
|[[Lloyd hotel|Video_ETV14Y]] | 2:14 ||
|[[Paleis voor Volksvlijt|Video_Paleis voor Volksvlijt]]| 5:07 ||
|[['Einde' molen De Otter|Video_De_Otter]]| 8:47 |@@via ~YouTube@@|
|[[Schiphol|Video_ETV20Y]] | 2:03 ||
|[[Horeca Huize De Liefde|Video_Horeca_De_Liefde]] | 0:50 ||

{{BROWN{Filmpjes van beroepen}}}
|[[Beroepen|Filmpjes4]]|''@@color:navy;tijd (min)@@''| ''@@color:navy;opmerkingen@@'' |h
|[[Putjesschepper]] | 2:16 | |
|[[Vuilnisman]] | 1:58 |  |
|[[Havenarbeider]] | 2:32 |  |
|[[Draaiorgelman]] | 2:02 |  |
|[[Brandweer]] | 2:22 |  |
|[[Melkboer]] | 2:16 |  |
|[[Bankmedewerker]] | 1:47 |  |
|[[Verpleegkundige]] | 2:28 |  |
|[[Juf]] | 2:21 |  |
|[[Zwemlerares]] | 1:55 |  |
|[[Huisvuilinzameling te Amsterdam in de jaren '20|Video_Ratelaar]] | 5:26 ||

{{BROWN{Diverse filmpjes}}}
|[[Diversen|Filmpjes5]]|''@@color:navy;tijd (min)@@''| ''@@color:navy;opmerkingen@@'' |h
|[[Groei grachtengordel Amsterdam in 17e eeuw|Video_alg1]]| 5:04 ||
|[[Amsterdam rond 1922]]| 9:01 |
|[[Gedempte grachten Amsterdam|https://youtu.be/ElGGOHhECrk]]| 20:33 | @@externe link@@ |
|[[Amsterdamse grachten|Video_ETV06Y]] | 2:26 ||
|[[De Amsterdamse school|Video_ETV09Y]]| 2:00 ||
|[[De haven|Video_ETV08Y]] | 2:29 ||
|[[Joods Amsterdam|Video_ETV02Y]] | 2:11 ||
|[[Diamantindustrie|Video_ETV12Y]] | 2:28 ||
|[[Buurtwinkels|Video_Buurtwinkels]] | 6:18 ||
|[[Horeca Huize De Liefde|Video_Horeca_De_Liefde]] | 0:50 ||
|[[Opening herstellingsboot Wilhelmina|Video_Wilhelmina]] | 3:35 |(loopt door tot 4:19)|
|[[Ajax]]| 2:16 | |

{{BROWN{Filmpjes van trams}}}
|[[Trams|Filmpjes6]]| ''@@color:navy;jaar@@'' |''@@color:navy;tijd (min)@@''|''@@color:navy;opmerkingen@@''|h
|[[Brievenbus aan de tram|Video_Tram01]]| 1922 | 1:10 ||
|[[Laatste rit paardentram|Video_Tram03]] | 1934 | 1:20 ||
|[[Drie-assers uit 1971|Video_Tram12]] | Ca. 1970 | 7:31 ||
|[[Een ritje met de Electrische Museumtramlijn Amsterdam (E.M.A.)|Video_Tram13]] | 2010 | 5:16 ||
|[[GVB Amsterdam 100 jaar |Video_Tram14]] | - | 5:01 ||
|[[Trams in Amsterdam|Video_Tram15]] | 2009 | 9:47 ||
|[[Trams in Amsterdam deel 2|Video_Tram16]] | 2009 | 7:40 ||

{{BROWN{Filmpjes van 'Blauwe' trams}}}
|[[Trams|Filmpjes6]]| ''@@color:navy;jaar@@'' |''@@color:navy;tijd (min)@@''| ''@@color:navy;opmerkingen@@'' |h
|--[[Tramlijn Amsterdam-Sloterdijk-Spuistraat|Video_Tram04]]--| | 5:18 |niet meer aanwezig|
|--[[Tram Haarlem - NZH remise|Video_Tram05]]--| 1956 | 6:13 |niet meer aanwezig|
|[[Tramlijn Amsterdam-Zandvoort|Video_Tram19]]|  | 12:24 ||
|[[Einde NZH (foto's)|Video_Tram08]]| | 2:12 ||
|--[[Blauwe tram van Volendam tot Leiden deel 1|Video_Tram07]]--| | 9:53 |niet meer aanwezig|
|--[[Blauwe tram van Volendam tot Leiden deel 2|Video_Tram09]]--| | 9:27 |niet meer aanwezig|
|--[[Blauwe tram van Volendam tot Leiden deel 3|Video_Tram10]]--| | 6:37 |niet meer aanwezig|
|[[Opening elektrische tramlijn Monnickendam|Video_Tram02]]| 1932 | 1:10 ||
|--[[Tramlijn Amsterdam - Volendam |Video_Tram17]]--| 1955-'56 | 8:18 |niet meer aanwezig|
|--[[Blauwe tram film in kleur; in en rond Leiden|Video_Tram11]]--| 1960 | 9:42 |niet meer aanwezig|
|[[Laatste rit NZH Amsterdam Zandvoort|Video_Tram18]]| 31-8-1957 | 2:05 ||
|[[Blauwe tram Zandvoort|Blauwe tram film 4 zandvoort]]|| 12:24 ||
|[[Interview met de Blauwe Tram legende: Dhr. L.J.P. Albers]]| 2013 | 3:09 ||
|[[Amsterdam - Zandvoort]]| | 9:09 ||
|[[Halfweg en de Blauwe tram|Video_Tram20]]| 1904-1957 | 4:22 ||
|[[De Blauwe Tram in Leiden|Video_Tram21]]| | 9:34 ||
|[[De Blauwe Tram Den Haag - Voorburg|Video_Tram22]]| | 11:39 ||
|[[Tram Edam - Amsterdam|Video_Tram23]]| | 0:55 ||
|[[Stuurstandrit op stoomtram van Amsterdam - Monnickendam en Purmerend|Video_Tram24]]| 1915 | 2:05 ||
|[[Tramlijn Amsterdam Monnickendam Volendam|Video_Tram25]]| | 19:44 ||
|[[Geschiedenis Tramlijn Amsterdam Haarlem Zandvoort|Video Tram26]]| | 44:46 ||

{{BROWN{Filmpjes van de schietpartij op de Dam, 7 mei 1945}}}
|[[Schietpartij op de Dam, 7 mei 1945|Filmpjes8]]|''@@color:navy;tijd (min)@@''| ''@@color:navy;opmerkingen@@'' |h
|[[Dam 07-05-1945, George Formby|Video_Dam4]] | 0:34 | |
|[[Deel 6 van de oorlogsdumentaire 'De Oorlog' met o.a. afspraken omtrent BS en interview Flip Bool|Video_Dam6]] | 6:42 ||
|[[Stadsarchief: Doden op 7 mei 1945|https://archief.amsterdam/stukken/tweede_wereldoorlog/doden_op_7_mei_1945/index.nl.html]] | 2:21 | @@externe link@@ |
|[[Open images: Schietpartij op de Dam (1945)|Video_Dam3]] | 2:16 | @@externe link@@ |
|[[Stichting 'De Dam 7 mei 1945, memorial 2015' |Video_Dam5]] | 4:21 | |
|[[Draaiorgel 'Het Snotneusje'|Video_Dam2]] | 0:59 |

{{BROWN{Filmpjes van de Dornier Do X}}}
|[[Dornier Do X|Filmpjes9]]|''@@color:navy;tijd (min)@@''| ''@@color:navy;opmerkingen@@'' |h
|[[Aankomst Dornier Do-X te Amsterdam (1930)|Video_Dornier_Do-X_1]]| 3:58||
|[[Rondreis Dornier Do-X (1930-1932)|Video_Dornier_Do-X_2]]| 10:31||

{{BROWN{Fokker}}} onze bekendste vliegtuigbouwer.
Heeft naast civiele toestellen ook de nodige militaire vliegtuigen gebouwd, waaronder (in Ned. dienst):

|''Type'' |''rol'' |''aantal'' |''in dienst bij'' |''dienstperiode'' |h
| C.IV|verkenningsvliegtuig | 30| LVA| 1923-1938|
| ~S-III|lesvliegtuig | 18| MLD| 1923-1938|
| C.V|varianten: verkenner, bommenwerper | 71| LVA| 1925-1940|
|~| ^^1^^| ?| MLD| ?|
| S.IV|lesvliegtuig| 30| LVA| 1924-1940|
| T.IV|verkenningsbommenwerper ^^1^^ | 12| MLD| 1927-193x|
| T.~IVa|verkenningsbommenwerper ^^1^^ | 12| MLD| 1935-1942|
| C.~VIIw|verkenningsvliegtuig ^^1^^| 30| MLD| 1932-194x|
| D.XVI|jachtvliegtuig| 12| LVA| 1929-?|
| C.~VIIIw|verkenningsbommenwerper ^^1^^| 9| MLD| 1930-1940|
| C.IX|verkenner/dagbommenwerper|  5| LVA| 1931-1940|
| D.XVII|jachtvliegtuig| 10| LVA| 1934-1940|
| C.X|verkenningsvliegtuig| >16| LVA| 1934-1940|
| C.~XIw|verkenningsvliegtuig ^^1^^ | 14| MLD| 1938-1942|
| D.XXI|jachtvliegtuig| 36| LVA| 1936-1948?|
| G1|jachtkruiser| 36+10| LVA| 1936-1940?|
   ^^1^^ watervliegtuig
|LVA|toenmalige Luchtvaart Afdeling van de landmacht|
|MLD|Marine Luchtvaart Dienst|

/***
|Name|FontSizePlugin|
|Created by|SaqImtiaz|
|Location|http://lewcid.googlepages.com/lewcid.html#FontSizePlugin|
|Version|1.0@@color:red;b@@|
|Requires|~TW2.x|
!Description:
Resize tiddler text on the fly. The text size is remembered between sessions by use of a cookie.
You can customize the maximum and minimum allowed sizes.
(only affects tiddler content text, not any other text)

Also, you can load a TW file with a font-size specified in the url.
Eg: http://lewcid.googlepages.com/lewcid.html#font:110

!Demo:
Try using the font-size buttons in the sidebar, or in the MainMenu above.

!Installation:
Copy the contents of this tiddler to your TW, tag with systemConfig, save and reload your TW.
Then put {{{<<fontSize "font-size:">>}}} in your SideBarOptions tiddler, or anywhere else that you might like.

!Usage
{{{<<fontSize>>}}} results in <<fontSize>>
{{{<<fontSize font-size: >>}}} results in <<fontSize font-size:>>

!Customizing:
The buttons and prefix text are wrapped in a span with class fontResizer, for easy css styling.
To change the default font-size, and the maximum and minimum font-size allowed, edit the config.fontSize.settings section of the code below.

!Notes:
This plugin assumes that the initial font-size is 100% and then increases or decreases the size by 10%. This stepsize of 10% can also be customized.

!History:
*@@color:red;18-08-06, version 1.0b : added the same capability for edit template (BG)@@
*27-07-06, version 1.0 : prevented double clicks from triggering editing of containing tiddler.
*25-07-06,  version 0.9

!Code
***/

//{{{
config.fontSize={};

//configuration settings
config.fontSize.settings =
{
            defaultSize : 100,  // all sizes in %
            maxSize : 200,
            minSize : 40,
            stepSize : 10
};

//startup code
var fontSettings = config.fontSize.settings;

if (!config.options.txtFontSizeedit)
            {config.options.txtFontSizeedit = fontSettings.defaultSize;
            saveOptionCookie("txtFontSizeedit");}
if (!config.options.txtFontSizeview)
            {config.options.txtFontSizeview = fontSettings.defaultSize;
            saveOptionCookie("txtFontSizeview");}
setStylesheet(".tiddler .editor {font-size:"+config.options.txtFontSize+"%;}\n","fontResizerStylesedit");
setStylesheet(".tiddler .viewer {font-size:"+config.options.txtFontSize+"%;}\n","fontResizerStylesview");
setStylesheet("#contentWrapper .fontResizer .button {display:inline;font-size:105%; font-weight:bold; margin:0 1px; padding: 0 3px; text-align:center !important;}\n .fontResizer {margin:0 0.5em;}","fontResizerButtonStyles");

//macro
config.macros.fontSize={};
config.macros.fontSize.handler = function (place,macroName,params,wikifier,paramString,tiddler)
{

               var sp = createTiddlyElement(place,"span",null,"fontResizer");
               sp.ondblclick=this.onDblClick;
               if (params[0])
                           createTiddlyText(sp,params[0]);
               createTiddlyButton(sp,"+","increase font-size",this.incFont);
               createTiddlyButton(sp,"=","reset font-size",this.resetFont);
               createTiddlyButton(sp,"–","decrease font-size",this.decFont);
}

config.macros.fontSize.onDblClick = function (e)
{
             if (!e) var e = window.event;
             e.cancelBubble = true;
             if (e.stopPropagation) e.stopPropagation();
             return false;
}

config.macros.fontSize.setFont = function ()
{
               saveOptionCookie("txtFontSizeedit");
               saveOptionCookie("txtFontSizeview");
               setStylesheet(".tiddler .editor {font-size:"+config.options.txtFontSizeedit+"%;}\n","fontResizerStylesedit");
               setStylesheet(".tiddler .viewer {font-size:"+config.options.txtFontSizeview+"%;}\n","fontResizerStylesview");
}

config.macros.fontSize.incFont=function()
{
               if (config.options.txtFontSizeedit < fontSettings.maxSize)
                  config.options.txtFontSizeedit = (config.options.txtFontSizeedit*1)+fontSettings.stepSize;
               if (config.options.txtFontSizeview < fontSettings.maxSize)
                  config.options.txtFontSizeview = (config.options.txtFontSizeview*1)+fontSettings.stepSize;
               config.macros.fontSize.setFont();
}

config.macros.fontSize.decFont=function()
{

               if (config.options.txtFontSizeedit > fontSettings.minSize)
                  config.options.txtFontSizeedit = (config.options.txtFontSizeedit*1) - fontSettings.stepSize;
               if (config.options.txtFontSizeview > fontSettings.minSize)
                  config.options.txtFontSizeview = (config.options.txtFontSizeview*1) - fontSettings.stepSize;
               config.macros.fontSize.setFont();
}

config.macros.fontSize.resetFont=function()
{

               config.options.txtFontSizeedit=fontSettings.defaultSize;
               config.options.txtFontSizeview=fontSettings.defaultSize;
               config.macros.fontSize.setFont();
}

config.paramifiers.font =
{
               onstart: function(v)
                  {
                   config.options.txtFontSizeedit = v;
                   config.options.txtFontSizeview = v;
                   config.macros.fontSize.setFont();
                  }
};
//}}}

{{BROWN{Fonteintje}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Happertje"
"1908 " "1908" "J.L. Scherpenisse10"
"1925 " "1925" "Nostalgie57"
"1929 " "1929" "Nostalgie56"
"1947 " "1947" "Ben Van Meerendonk35"
"Ca. 1950" "Ca. 1950" "Nostalgie55"
"1953 " "1953" "Nostalgie50"
"Ca. 1955 " "Ca. 1955" "Nostalgie58"
"Ca. 1956 " "Ca. 1956" "Happertje4"
"2009 " "2009" "Happertje3"
"Oud-Zuid " "" "Happertje1"
"Oud-West " "" "Happertje2"
>>}}}

[img[Jacobus van Eck|Images/19xx_Jacob_van_Eck_1873-1946.jpg]]
//Jacobus van Eck.//

{{BROWN{Foto's 1e Hugo de Grootstraat}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Buurt133"
"Ca. 1915 " "Ca. 1915" "Buurt134"
"Ca. 1932 " "Ca. 1932" "Buurt346"
"1946 " "1946" "Buurt135"
"1963 " "1963" "Buurt136"
"1972 " "1963" "Buurt167"
"1981 " "1981" "Buurt132"
"1983-A " "1983" "Buurt373"
"1983-B " "1983" "Buurt347"
"1983-C " "1983" "Buurt348"
"1983-D " "1983" "Buurt357"
"1983-E " "1983" "Buurt361"
"1983-F " "1983" "Buurt359"
"1983-G " "1983" "Buurt372"
>>}}}

{{BROWN{Foto's 2e Hugo de Grootstraat}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1905 " "Ca. 1905" "Buurt161"
"Ca. 1910 " "Ca. 1910" "Buurt162"
"1949 " "1949" "Buurt023"
"1957 " "1957" "Buurt027"
"1960 " "1960" "Transport44"
"1967-A " "1967" "Buurt063"
"1967-B " "1967" "Buurt374"
"1967-C " "1967" "Buurt376"
"1977 " "1977" "Transport10"
"1981 " "1981" "Buurt394"
"1983-A " "1983" "Buurt163"
"1983-B " "1983" "Buurt075"
"1983-C " "1983" "Buurt058"
"1983-D " "1983" "Buurt059"
"1983-E " "1983" "Buurt068"
"1983-F " "1983" "Buurt375"
"1983-G " "1983" "Buurt076"
"1983-H " "1983" "Buurt369"
"1983-I " "1983" "Buurt370"
>>}}}

{{BROWN{2e Kostverlorenkade}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1930 " "Ca. 1930" "Kostverlorenvaart324"
"Ca. 1930 - detail " "Ca. 1930" "Buyskade01"
"Ca. 1940 " "Ca. 1940" "Kostverlorenvaart326"
"1959 " "1959" "Buurt031"
"1961 " "1961" "Kostverlorenvaart330"
>>

{{BROWN{Foto's 3e Hugo de Grootstraat}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Even zijde " "1962" "3e Hugo de Grootstraat1"
"Gat in even zijde " "2007" "3e Hugo de Grootstraat2"
"Hoek-A " "1983" "3e Hugo de Grootstraat3"
"Hoek-B " "2008" "3e Hugo de Grootstraat4"
"Ca. 1900-A " "Ca. 1900" "Buurt344"
"Ca. 1900-B " "Ca. 1900" "Buurt345"
"1955 " "1955" "Buurt025"
"Ca. 1970 " "Ca. 1970" "Buurt352"
"1983-A " "1983" "Buurt060"
"1983-B " "1983" "Buurt061"
"1983-C " "1983" "Buurt062"
"1993-D " "1993" "Buurt083"
"2009 " "2009" "Buurt356"
>>}}}

{{BROWN{Foto's Aardappeloproer in 1917}}}
<<tabs "txt_vTabs"
"-1- " "1917" "Schepen03"
"-2- " "1917" "Aardappeloproer03"
"-3- " "1917" "Aardappeloproer01"
"-4- " "1917" "Voormalige groentemarkt Marnixstraat10"
"-5- " "1917" "Voormalige groentemarkt Marnixstraat9"
"-6- " "1917" "Transport11"
"-7- " "1917" "Aardappeloproer02"
"-8- " "1917" "Winkels07"
"-9- " "1917" "Nostalgie12"
"-10- " "1917" "Aardappeloproer04"
>>
<<tiddler {{setStylesheet(store.getTiddlerText('Start##styles'),'verticalTabStylesheet');'';}}>>

{{BROWN{Foto's Christelijke school}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1841-A " "1841" "MvSAschool01"
"1841-B " "1841" "MvSAschool02"
"1923-A " "1923" "MvSAschool03"
"1923-B " "1923" "MvSAschool04"
"1923-C " "1923" "MvSAschool05"
"1983-A " "1983" "MvSAschool06"
"1983-B " "1983" "MvSAschool07"
"1983-C " "1983" "MvSAschool08"
"2005 " "2005" "MvSAschool09"
>>}}}

{{BROWN{Foto's van Ben van Meerendonk}}}
<tabs "">

<tab 1945 - 1946 >
{{BROWN{1945 - 1946}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1945 " "" "Ben Van Meerendonk32"
"1946-A " "1946" "Ben Van Meerendonk01"
"1946-B " "1946" "Ben Van Meerendonk02"
"1946-C " "1946" "Ben Van Meerendonk03"
"1946-D " "1946" "Ben Van Meerendonk04"
"1946-E " "1946" "Ben Van Meerendonk05"
"1946-F " "1946" "Ben Van Meerendonk06"
"1946-G " "1946" "Ben Van Meerendonk21"
"1946-H " "1946" "Ben Van Meerendonk22"
"1946-I " "1946" "Ben Van Meerendonk24"
"1946-J " "1946" "Ben Van Meerendonk33"
"1946-K " "1946" "Ben Van Meerendonk34"
"1946-L " "1946" "Ben Van Meerendonk46"
"1946-M " "1946" "Ben Van Meerendonk47"
"1946-N " "1946" "Ben Van Meerendonk36"
"1946-O " "1946" "Ben Van Meerendonk37"
"1946-P " "1946" "Ben Van Meerendonk39"
"1946-Q " "1946" "Ben Van Meerendonk38"
>>}}}
</tab>

<tab 1946 - 1947 >
{{BROWN{1946 - 1947}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1946-R " "1946" "Ben Van Meerendonk68"
"1946-S " "1946" "Ben Van Meerendonk69"
"1946-T " "1946" "Ben Van Meerendonk70"
"1946-U " "1946" "Ben Van Meerendonk90"
"1947-A " "1947" "Ben Van Meerendonk40"
"1947-B " "1947" "Ben Van Meerendonk41"
"1947-C " "1947" "Ben Van Meerendonk07"
"1947-D " "1947" "Ben Van Meerendonk16"
"1947-E " "1947" "Ben Van Meerendonk20"
"1947-F " "1947" "Ben Van Meerendonk23"
"1947-G " "1947" "Ben Van Meerendonk08"
"1947-H " "1947" "Ben Van Meerendonk09"
"1947-I " "1947" "Ben Van Meerendonk10"
"1947-J " "1947" "Ben Van Meerendonk11"
"1947-K " "1947" "Ben Van Meerendonk12"
"1947-L " "1947" "Ben Van Meerendonk35"
"1947-M " "1947" "Ben Van Meerendonk42"
"1947-N " "1947" "Ben Van Meerendonk44"
>>}}}
</tab>

<tab 1947 >
{{BROWN{1947}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1947-O " "1947" "Ben Van Meerendonk45"
"1947-P " "1947" "Ben Van Meerendonk48"
"1947-Q " "1947" "Ben Van Meerendonk49"
"1947-R " "1947" "Ben Van Meerendonk50"
"1947-S " "1947" "Ben Van Meerendonk51"
"1947-T " "1947" "Ben Van Meerendonk52"
"1947-U " "1947" "Ben Van Meerendonk53"
"1947-V " "1947" "Ben Van Meerendonk54"
"1947-W " "1947" "Ben Van Meerendonk55"
"1947-X " "1947" "Ben Van Meerendonk56"
"1947-Y " "1947" "Ben Van Meerendonk58"
"1947-Z " "1947" "Ben Van Meerendonk59"
"1947-AA " "1947" "Ben Van Meerendonk60"
"1947-AB " "1947" "Ben Van Meerendonk61"
"1947-AC " "1947" "Ben Van Meerendonk62"
"1947-AD " "1947" "Ben Van Meerendonk64"
"1947-AE " "1947" "Ben Van Meerendonk65"
"1947-AF " "1947" "Ben Van Meerendonk66"
>>}}}
</tab>

<tab 1947 - 1950 >
{{BROWN{1947 - 1950}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1947-AG " "1947" "Ben Van Meerendonk67"
"1947-AH " "1947" "Ben Van Meerendonk71"
"1947-AI " "1947" "Ben Van Meerendonk94"
"1948-A " "1948" "Ben Van Meerendonk26"
"1948-B " "1948" "Ben Van Meerendonk91"
"1948-C " "1948" "Ben Van Meerendonk93"
"1949-A " "1949" "Ben Van Meerendonk73"
"1949-B " "1949" "Ben Van Meerendonk18"
"1949-C " "1949" "Haarlemse trams60"
"1949-D " "1949" "Ben Van Meerendonk86"
"1949-E " "1949" "Ben Van Meerendonk85"
"1949-F " "1949" "Ben Van Meerendonk89"
"1949-G " "1949" "Ben Van Meerendonk87"
"1949-H " "1949" "Ben Van Meerendonk88"
"1949-I " "1949" "Ben Van Meerendonk92"
"1950-A " "1950" "Ben Van Meerendonk28"
"1950-B " "1950" "Ben Van Meerendonk74"
"1950-C " "1950" "Ben Van Meerendonk75"
>>}}}
</tab>

<tab 1950 - 1956 >
{{BROWN{1950 - 1956}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1950-D " "1950" "Ben Van Meerendonk76"
"1950-E " "1950" "Ben Van Meerendonk77"
"1950-F " "1950" "Ben Van Meerendonk78"
"1950-G " "1950" "Ben Van Meerendonk81"
"1950-H " "1950" "Ben Van Meerendonk82"
"1950-I " "1950" "Ben Van Meerendonk83"
"1950-J " "1950" "Ben Van Meerendonk84"
"1951-A " "1951" "Ben Van Meerendonk14"
"1951-B " "1951" "Ben Van Meerendonk15"
"1951-C " "1951" "Ben Van Meerendonk30"
"1952-A " "1952" "Ben Van Meerendonk17"
"1952-B " "1952" "Ben Van Meerendonk19"
"1952-C " "1952" "Ben Van Meerendonk25"
"1952-D " "1952" "Ben Van Meerendonk57"
"1952-E " "1952" "Ben Van Meerendonk63"
"1953 " "1953" "Ben Van Meerendonk71"
"1956 " "1956" "Ben Van Meerendonk31"
>>}}}
</tab>


<tab 1959 - 1964 >
{{BROWN{1959 - 1964}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1959-A " "1959" "Ben Van Meerendonk13"
"1959-B " "1959" "Ben Van Meerendonk43"
"1960 " "1960" "Ben Van Meerendonk27"
"1962 " "1962" "Ben Van Meerendonk80"
"1964-A " "1964" "Ben Van Meerendonk29"
"1964-B " "1964" "Ben Van Meerendonk79"
>>}}}
</tab>

</tabs> 

{{BROWN{Foto's van Bernard Eilers}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1908-A " "1908" "Beroepen03"
"Ca. 1908-B " "Ca. 1908" "Voormalige groentemarkt Marnixstraat5"
"1910-A " "1910" "Transport06"
"Ca. 1910-B " "Ca. 1910" "Bernard F. A. Eilers07"
"1911-A " "1911" "Nostalgie07"
"1911-B " "1911" "Schepen25"
"1911-C " "1911" "Schepen26"
"1911-D " "1911" "Schepen27"
"1924 " "1924" "Nostalgie14"
"Ca. 1937 " "Ca. 1937" "Beroepen25"
>>}}}

{{BROWN{Foto's Bilderdijkpark}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1940 " "1940" "Buurt018"
"1985 " "1985" "Buurt277"
"1988 " "1988" "Buurt080"
"2009-A " "2009" "Buurt152"
"2009-B " "2009" "Buurt153"
"2012-A " "2012" "Buurt151"
"2012-B " "2012" "Buurt150"
>>}}}

{{BROWN{Foto's Bilderdijkstraat}}}
<tabs "">
<tab 1900 - 1928 >
{{BROWN{1900 - 1928}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Buurt263"
"Ca. 1902 " "Ca. 1902" "Prenten115"
"1905-A " "1905" "J.L. Scherpenisse15"
"1905-B " "1905" "J.L. Scherpenisse14"
"1905-C " "1905" "J.L. Scherpenisse16"
"1905-D " "1905" "J.L. Scherpenisse19"
"1905-E " "1905" "J.L. Scherpenisse18"
"1905-F " "1905" "J.L. Scherpenisse17"
"Ca. 1905-A " "Ca. 1905" "Buurt160"
"Ca. 1905-B " "Ca. 1905" "Buurt279"
"Ca. 1907 " "Ca. 1907" "Buurt131"
"1910 " "1910" "Buurt387"
"Ca. 1910 " "Ca. 1910" "Haarlemse trams14"
"Ca. 1912 " "Ca. 1912" "Buurt262"
"Ca. 1917 " "Ca. 1917" "Buurt271"
"1917 " "1917" "Winkels13"
"Ca. 1927-A " "Ca. 1927" "Buurt264"
"Ca. 1927-B " "Ca. 1927" "Buurt265"
>>}}}
</tab>

<tab 1929 - heden >
{{BROWN{1929 - heden}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1929 " "1929" "Buurt012"
"Ca. 1941 " "Ca. 1941" "Buurt280"
"Ca. 1955 " "Ca. 1955" "Buurt281"
"1960 " "1960" "Trams41"
"1975 " "1975" "Buurt261"
"1978 " "1978" "De Liefde22"
"1981-A " "1981" "Buurt260"
"1981-B " "1981" "Buurt266"
"1981-C " "1981" "Buurt268"
"1981-D " "1981" "Buurt270"
"1985 " "1985" "Buurt267"
"1986-A " "1986" "Buurt100"
"1986-B " "1986" "Buurt077"
"1987 " "1987" "Buurt269"
"1993 " "1993" "De Liefde30"
"2008 " "2008" "De Liefde32"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Foto's Bilderdijkstraat 36-48}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1940 " "1940" "Buurt018"
"Ca. 1950 " "Ca. 1950" "Buurt273"
"1981 " "1981" "Buurt276"
"1985 " "1985" "Buurt277"
"1986-A " "1986" "Buurt100"
"1986-B " "1986" "Buurt272"
"1986-C " "1986" "Buurt274"
"1986-D " "1986" "Buurt275"
"1986-E " "1986" "Buurt278"
>>}}}

{{BROWN{Foto's Cas Oorthuys}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1944-A " "" "WWII36"
"1944-B " "" "WWII41"
"1945-A " "" "WWII116"
"1945-B " "" "WWII117"
"1945-C " "" "WWII118"
>>}}}

{{BROWN{Foto's Da Costakade}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Buurt257"
"1905 " "1905" "Buurt007"
"Ca. 1905-B " "Ca. 1905" "Buurt198"
"1908 " "1908" "J.L. Scherpenisse07"
"Ca. 1940 " "Ca. 1940" "Buurt019"
"1948-A " "1948" "Buurt022"
"1948-B " "1948" "Winkels20"
"1959-A " "1959" "Buurt029"
"1959-B " "1959" "Buurt030"
"1959-C " "1959" "Buurt038"
"1973 " "1973" "Buurt055"
"1974-A " "1974" "Buurt090"
"1974-B " "1974" "Buurt315"
"1986 " "1986" "Buurt078"
"1989 " "1989" "Buurt082"
"2009 " "2009" "Buurt316"
>>}}}

{{BROWN{Foto's Bleekerssloot & De Clercqstraat}}}
<tabs "">
<tab Lange Bleekerssloot >
{{BROWN{Lange Bleekerssloot}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1890 " "1890" "Jacob Olie111"
"1895 " "1895" "Buurt190"
"1892" "1892" "Prenten42"
"1898" "1898" "Prenten118"
"1903-A " "1903" "Prenten63"
"1903-B " "1903" "Prenten117"
>>}}}
</tab>

<tab De Clercqstraat >
{{BROWN{De Clercqstraat}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Buurt263"
"Ca. 1904 " "Ca. 1904" "Buurt192"
"Ca. 1905-A " "Ca. 1905" "Buurt191"
"Ca. 1905-B " "Ca. 1905" "Buurt198"
"Ca. 1910 " "Ca. 1910" "Haarlemse trams14"
"Ca. 1912 " "Ca. 1912" "Buurt262"
"1917 " "1917" "van Eck35"
"Ca. 1925 " "Ca. 1925" "Haarlemse trams03"
"Ca. 1927 " "Ca. 1927" "Buurt264"
"Ca. 1928 " "Ca. 1928" "Buurt193"
"1929 " "1929" "Buurt012"
"1936 " "1936" "Haarlemse trams05"
"1940 " "1940" "Buurt019"
"1948" "1948" "Winkels20"
"1959 " "1959" "Buurt030"
"1981 " "1981" "Buurt266"
"Ca. 2004 " "Ca. 2004" "Trams48"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Foto's}}}
<tabs "">
<tab Elektriciteitscentrale >
{{BROWN{Elektriciteitscentrale 1892 - 1913}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1908 " "" "Electra01"
"1913-A " "" "Electra20"
"1913-B " "" "Electra02"
"1913-C " "" "Electra03"
"1913-D " "" "Electra04"
>>}}}
</tab>

<tab Lompenmagazijn >
{{BROWN{Lompenmagazijn 1913 - 1932}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1914-1928-A " "" "Electra05"
"1914-1928-B " "" "Electra06"
"19xx-A " "" "Electra08"
"19xx-B " "" "Electra09"
"19xx-C " "" "Electra21"
"Ca. 1930 " "" "Electra07"
>>}}}
</tab>

<tab Centrale wasserij >
{{BROWN{Centrale wasserij 1932 - }}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1935 " "" "Electra10"
"1960 " "" "Electra11"
"1985 " "" "Luchtfoto's17""
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Prenten/foto's Frederik Hendrikplantsoen}}}
<tabs "">
<tab 1e serie >
{{BROWN{1e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1861 " "1861" "Jacob Olie01"
"1875" "1875" "Prenten17"
"1886 " "Ca. 1886" "Prenten89"
"1890 " "1890" "Jacob Olie06"
"1896 " "1896" "Jacob Olie53"
"Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Buurt377"
"Ca. 1915-A " "Ca. 1915" "Buurt378"
"Ca. 1915-B " "Ca. 1915" "Buurt365"
"Ca. 1925 " "Ca. 1925" "Buurt379"
"Ca. 1927 " "Ca. 1927" "Buurt366"
"Ca. 1940 " "Ca. 1940" "Buurt367"
"1945" "1945" "Buurt380"
"Ca. 1950-A " "Ca. 1950" "Nostalgie55"
"Ca. 1950-B " "Ca. 1950" "Buurt389"
"1952-A " "1952" "Trams22"
"1952-B " "1952" "Trams23"
"Ca. 1952 " "Ca. 1952" "Buurt099"
>>}}}
</tab>

<tab 2e serie >
{{BROWN{2e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1953 " "1953" "Trams24"
"1954 " "1954" "Trams30"
"1956 " "1956" "Ben Van Meerendonk31"
"1960 " "1960" "Trams42"
"1971-A " "1971" "Buurt368"
"1971-B " "1971" "Buurt388"
"1974 " "1974" "Luchtfoto's09"
"1981 " "1981" "Buurt184"
"1983-A " "1983" "Buurt064"
"1983-B " "1983" "Buurt183"
"2005 " "2005" "Luchtfoto's13"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Foto's Frederik Hendrikstraat}}}
<tabs "">
<tab 1e serie >
{{BROWN{1e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1900-A " "Ca. 1900" "Buurt175"
"Ca. 1900-B " "Ca. 1900" "Buurt176"
"Ca. 1900-C " "Ca. 1900" "Buurt344"
"Ca. 1910-A " "Ca. 1910" "Buurt177"
"Ca. 1910-B " "Ca. 1910" "Buurt178"
"Ca. 1915 " "Ca. 1915" "Buurt365"
"Ca. 1927 " "Ca. 1927" "Buurt366"
"Ca. 1934 " "Ca. 1934" "Trams16"
"Ca. 1947 " "Ca. 1947" "Buurt358"
"1959 " "1959" "Buurt037"
"1968 " "1968" "Buurt047"
"1971 " "1971" "Buurt051"
"1975 " "1975" "Buurt399"
"1976 " "1976" "Buurt180"
>>}}}
</tab>

<tab 2e serie >
{{BROWN{2e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1983-A " "1983" "Buurt069"
"1983-B " "1983" "Trams43"
"1983-C " "1983" "Buurt182"
"1983-D " "1983" "Buurt362"
"1983-E " "1983" "Buurt363"
"1983-F " "1983" "Buurt357"
"1983-G " "1983" "Buurt361"
"1983-H " "1983" "Buurt360"
"1983-I " "1983" "Buurt358"
"1983-J " "1983" "Buurt359"
"1983-K " "1983" "Buurt065"
"1983-L " "1983" "Buurt064"
"1983-M " "1983" "Buurt183"
>>}}}
</tab>

<tab 3e serie >
{{BROWN{2e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1983-D " "1983" "Buurt362"
"1986 " "1986" "Buurt079"
"1993 " "1993" "Buurt083"
"1994-A " "1994" "Buurt119"
"1994-B " "1994" "Buurt085"
"1995 " "1995" "Buurt179"
"2000-A " "2000" "Buurt088"
"2000-B " "" "Buurt066"
"2009 " "2009" "Buurt356"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Foto's van George Breitner}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1888 " "1888" "Molens17"
"1893 " "1893" "Nostalgie84"
"Ca. 1895-A " "Ca. 1895" "Kostverlorenvaart502"
"1895-B " "1895" "Nostalgie01"
"Ca. 1896 " "Ca. 1896" "Molens25"
>>}}}

{{BROWN{Van Hallbrug tot Beltbrug}}}
<tabs "">

<tab 1917 - 1939 >
{{BROWN{1917 - 1939}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1917-B " "1917" "van Eck18"
"1917-C " "1917" "van Eck63"
"1917-D " "1917" "van Eck66"
"1917-E " "1917" "van Eck17"
"1917-F " "1917" "van Eck31"
"1924 " "1924" "Molens46"
"Ca. 1927 " "Ca. 1927" "Molens50A"
"1929 " "1929" "Molens51"
"Ca. 1929 " "Ca. 1929" "Molens51A"
"Ca. 1930 " "Ca. 1930" "Kostverlorenvaart224"
"1931 " "1931" "Buurt014"
"Ca. 1932 " "Ca. 1932" "Buurt288"
"1933 " "1933" "Molens53"
"1934 " "1934" "Brug #324-5"
"Ca. 1935 " "Ca. 1935" "Kostverlorenvaart230"
>>}}}
</tab>

<tab 1940 - heden >
{{BROWN{1940 - heden}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1940-A " "Ca. 1940" "Kostverlorenvaart227"
"Ca. 1940-B " "Ca. 1940" "Kostverlorenvaart228"
"Ca. 1940-C " "Ca. 1940" "Molens54"
"1957 " "1957" "Buurt027"
"1971-A " "1971" "Buurt285"
"1971-B " "1971" "Buurt286"
"1971-C " "1971" "Buurt287"
"1990-A " "1990" "Buurt289"
"1990-B " "1990" "Buurt290"
"2005 " "2005" "Molens56"
"2006 " "2006" "Molens62"
"2008-A " "2008" "Kostverlorenvaart227A"
"2008-B " "2008" "Buurt291"
"2008-C " "2008" "Buurt292"
"2010-A " "2010" "Buurt295"
"2010-B " "2010" "Buurt293"
"2010-C " "2010" "Buurt294"
>>}}}
</tab>

</tabs>

{{BROWN{Foto's van J.L. Scherpenisse}}}
<tabs "">

<tab 1905 >
{{BROWN{1905 }}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1905-A " "1905" "J.L. Scherpenisse09"
"1905-B " "1905" "J.L. Scherpenisse15"
"1905-C " "1905" "J.L. Scherpenisse14"
"1905-D " "1905" "J.L. Scherpenisse16"
"1905-E " "1905" "J.L. Scherpenisse19"
"1905-F " "1905" "J.L. Scherpenisse18"
"1905-G " "1905" "J.L. Scherpenisse17"
"1905-H " "1905" "J.L. Scherpenisse32"
"1905-I " "1905" "J.L. Scherpenisse33"
"1905-J " "1905" "J.L. Scherpenisse35"
"1905-K " "1905" "J.L. Scherpenisse47"
"1905-L " "1905" "J.L. Scherpenisse49"
"1905-M " "1905" "J.L. Scherpenisse59"
"1905-N " "1905" "J.L. Scherpenisse71"
"1905-O " "1905" "J.L. Scherpenisse73"
"1905-P " "1905" "J.L. Scherpenisse76"
"1905-Q " "1905" "J.L. Scherpenisse80"
>>}}}
</tab>

<tab 1905 - 1906 >
{{BROWN{1905 - 1906}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1905-R " "1905" "J.L. Scherpenisse81"
"1905-S " "1905" "J.L. Scherpenisse82"
"1905-T " "1905" "J.L. Scherpenisse86"
"1906-A " "1906" "J.L. Scherpenisse12"
"1906-B " "1906" "J.L. Scherpenisse37"
"1906-C " "1906" "J.L. Scherpenisse38"
"1906-D " "1906" "J.L. Scherpenisse55"
"1906-E " "1906" "J.L. Scherpenisse57"
"1906-F " "1906" "J.L. Scherpenisse61"
"1906-G " "1906" "J.L. Scherpenisse62"
"1906-H " "1906" "J.L. Scherpenisse63"
"1906-I " "1906" "J.L. Scherpenisse64"
"1906-J " "1906" "J.L. Scherpenisse65"
"1906-K " "1906" "J.L. Scherpenisse74"
"1906-L " "1906" "J.L. Scherpenisse75"
"1906-M " "1906" "J.L. Scherpenisse83"
"1906-N " "1906" "J.L. Scherpenisse84"
>>}}}
</tab>

<tab 1907 >
{{BROWN{1907}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1907-A " "1907" "J.L. Scherpenisse04"
"1907-B " "1907" "J.L. Scherpenisse21"
"1907-C " "1907" "J.L. Scherpenisse22"
"1907-D " "1907" "J.L. Scherpenisse25"
"1907-E " "1907" "J.L. Scherpenisse26"
"1907-F " "1907" "J.L. Scherpenisse40"
"1907-G " "1907" "J.L. Scherpenisse34"
"1907-H " "1907" "J.L. Scherpenisse43"
"1907-I " "1907" "J.L. Scherpenisse54"
"1907-J " "1907" "J.L. Scherpenisse56"
"1907-K " "1907" "J.L. Scherpenisse60"
"1907-L " "1907" "J.L. Scherpenisse77"
"1907-M " "1907" "J.L. Scherpenisse78"
"1907-N " "1907" "J.L. Scherpenisse89"
"1907-O " "1907" "J.L. Scherpenisse90"
"1907-P " "1907" "J.L. Scherpenisse92"
>>}}}
</tab>

<tab 1907 - 1908 >
{{BROWN{1907 - 1908}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1907-Q " "1907" "J.L. Scherpenisse94"
"1907-R " "1907" "J.L. Scherpenisse96"
"1908-A " "1908" "J.L. Scherpenisse01"
"1908-B " "1908" "J.L. Scherpenisse06"
"1908-C " "1908" "J.L. Scherpenisse07"
"1908-D " "1908" "J.L. Scherpenisse03"
"1908-E " "1908" "J.L. Scherpenisse10"
"1908-F " "1908" "J.L. Scherpenisse30"
"1908-G " "1908" "J.L. Scherpenisse29"
"1908-H " "1908" "J.L. Scherpenisse36"
"1908-I " "1908" "J.L. Scherpenisse42"
"1908-J " "1908" "J.L. Scherpenisse69"
"1908-K " "1908" "J.L. Scherpenisse70"
"1908-L " "1908" "J.L. Scherpenisse79"
"1908-M " "1908" "J.L. Scherpenisse85"
"1908-N " "1908" "J.L. Scherpenisse91"
"1908-O " "1908" "J.L. Scherpenisse95"

>>}}}
</tab>

<tab 1909 - 1910 >
{{BROWN{1909 - 1910}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1909-A " "1909" "J.L. Scherpenisse20"
"1909-B " "1909" "J.L. Scherpenisse11"
"1909-C " "1909" "J.L. Scherpenisse13"
"1909-D " "1909" "J.L. Scherpenisse28"
"1909-F " "1909" "J.L. Scherpenisse50"
"1909-G " "1909" "J.L. Scherpenisse51"
"1909-H " "1909" "J.L. Scherpenisse66"
"1909-I " "1909" "J.L. Scherpenisse72"
"Ca. 1909-A " "Ca. 1909" "J.L. Scherpenisse39"
"Ca. 1909-B " "Ca. 1909" "J.L. Scherpenisse88"
"Ca. 1909-C " "Ca. 1909" "J.L. Scherpenisse46"
"Ca. 1909-D " "Ca. 1909" "J.L. Scherpenisse48"
"Ca. 1909-E " "Ca. 1909" "J.L. Scherpenisse93"
"1910-A " "1910" "J.L. Scherpenisse02"
"1910-B " "1910" "J.L. Scherpenisse31"
"1910-C " "1910" "J.L. Scherpenisse41"

>>}}}
</tab>

<tab 1910 - 1913 >
{{BROWN{1910 - 1913}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1910-D " "1910" "J.L. Scherpenisse45"
"1910-E " "1910" "J.L. Scherpenisse52"
"1910-F " "1910" "J.L. Scherpenisse53"
"1910-G " "1910" "J.L. Scherpenisse68"
"1912-A " "1912" "J.L. Scherpenisse23"
"1912-B " "1912" "J.L. Scherpenisse24"
"1912-C " "1912" "J.L. Scherpenisse27"
"1912-D " "1912" "J.L. Scherpenisse58"
"1912-E " "1912" "J.L. Scherpenisse67"
"1913-A " "1913" "J.L. Scherpenisse05"
"1913-B " "1913" "J.L. Scherpenisse08"
"1913-C " "1913" "J.L. Scherpenisse44"
"1913-D " "1913" "J.L. Scherpenisse87"
>>}}}
</tab>

</tabs>

{{BROWN{Foto's van het Jordaanoproer in 1934}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"-1- " "1934" "Jordaanoproer13"
"-2- " "1934" "Jordaanoproer01"
"-3- " "1934" "Jordaanoproer02"
"-4- " "1934" "Jordaanoproer03"
"-5- " "1934" "Jordaanoproer04"
"-6- " "1934" "Jordaanoproer05"
"-7- " "1934" "Jordaanoproer06"
"-8- " "1934" "Jordaanoproer07"
"-9- " "1934" "Jordaanoproer08"
"-10- " "1934" "Jordaanoproer09"
"-11- " "1934" "Jordaanoproer10"
"-12- " "1934" "Jordaanoproer11"
"-13- " "1934" "Jordaanoproer12"
"-14- " "1934" "Jordaanoproer14"
"-15- " "1934" "Jordaanoproer15"
"-16- " "1934" "Jordaanoproer16"
"-17- " "1934" "Jordaanoproer17"
>>}}}

{{BROWN{Foto's Koning & Bienfait}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Logo " "" "Koning_Bienfait3"
"1930-A " "1930" "Koning_Bienfait2"
"1930-B " "1930" "Koning_Bienfait1"
"1974-A " "1974" "Buurt090"
"1974-B " "1974" "Buurt315"
"1989 " "1989" "Buurt082"
"1992 " "1992" "Buurt393"
"2009 " "2009" "Buurt316"
>>}}}

{{BROWN{Foto's Lettergieterij Tetterode}}}
<tabs "">
<tab Bloemgracht >
{{BROWN{Bloemgracht}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Nic" "" "Nicolaas Tetterode"
"Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Buurt301"
"1902 " "1902" "Prenten59"
>>}}}
</tab>

<tab Bilderdijkstraat >
{{BROWN{Bilderdijkstraat}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1903 " "1903" "Prenten84"
"1912 " "1912" "Prenten111"
"Ca. 1926 " "Ca. 1926" "Buurt302"
"Ca. 1930 " "Ca. 1930" "Buurt303"
"1983 " "1983" "Buurt390"
"2008-A " "2008" "Buurt309"
"2008-B " "2008" "Buurt311"
>>}}}
</tab>

<tab Da Costakade >
{{BROWN{Da Costakade}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1948 " "1948" "Buurt304"
"1974 " "1974" "Buurt305"
"2008-B " "2008" "Buurt310"
>>}}}
</tab>

<tab Interieur >
{{BROWN{Interieur}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1903-A " "1903" "Buurt299"
"1903-B " "1903" "Buurt391"
"1903-C " "1903" "Buurt392"
"Ca. 1907-A " "Ca. 1907" "Buurt312"
"Ca. 1907-B " "Ca. 1907" "Buurt313"
"1926 " "1926" "Buurt296"
"1978-A " "1978" "Buurt306"
"1978-B " "1978" "Buurt307"
"1978-C " "1978" "Buurt308"
"1978-D " "1978" "Buurt300"
"1978-E " "1978" "Buurt314"
>>}}}
</tab>

<tab Diversen >
{{BROWN{Diversen}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1960-A " "1960" "Buurt298"
"1960-B " "1960" "Buurt297"
>>}}}
</tab>

</tabs>

{{BROWN{Foto's Marken Express}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1903 " "1903" "Waterlandse trams48"
"Ca. 1910-A " "Ca. 1910" "Waterlandse trams44"
"Ca. 1910-B " "Ca. 1910" "Waterlandse trams45"
"Ca. 1910-C " "Ca. 1910" "Waterlandse trams46"
"Ca. 1912 " "Ca. 1912" "Waterlandse trams49"
"Ca. 1950 " "Ca. 1950" "Waterlandse trams34"
"1956-A " "1956" "Waterlandse trams40"
"1956-B " "1956" "Waterlandse trams59"
"1956-C " "1956" "Waterlandse trams39"
"1956-D " "1956" "Waterlandse trams41"
"1956-E " "1956" "Waterlandse trams50"
>>}}}

{{BROWN{Foto's Marnixstraat}}}
<tabs "">
<tab 1e serie >
{{BROWN{1e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1892 " "1892" "Jacob Olie139"
"1900 " "1900" "Trams04"
"1907-A " "1907" "J.L. Scherpenisse77"
"1907-B " "1907" "J.L. Scherpenisse78"
"Ca. 1922 " "Ca. 1922" "Buurt283"
"Ca. 1929 " "Ca. 1929" "Transport66"
"1933 " "1933" "Bank van lening1"
"1934 " "1934" "Jordaanoproer12"
"Ca. 1934 " "Ca. 1934" "Trams17"
"1935 " "1935" "Trams18"
"Ca. 1935" "Ca. 1935" "Buurt284"
"1937-A " "1937" "Trams75"
"1937-B " "1937" "Transport67"

>>}}}
</tab>

<tab 2e serie >
{{BROWN{2e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1940 " "Ca. 1940" "Buurt282"
"1950 " "1950" "Marnixstraat 240-4"
"Ca. 1950 " "Ca. 1950" "Nostalgie37"
"1952-B " "1952" "Nostalgie36"
"1952-C " "1952" "Nostalgie38"
"Ca. 1955 " "Ca. 1955" "Bolwerk Rijckeroort6"
"1956 " "1956" "3-jarige HBS-3"
"1967 " "1967" "Trams53"
"1971 " "1971" "NINT5"
"2007 " "2007" "Bolwerk Haarlem7"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Foto's van de Nassaukade}}}
<tabs "">
<tab 1890 - 1972 >
{{BROWN{1890 - 1972}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1890 " "1890" "Jacob Olie112"
"Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Buurt168"
"1905 " "1905" "J.L. Scherpenisse59"
"1909 " "1909" "J.L. Scherpenisse20"
"1910 " "1910" "Transport06"
"1911 " "1911" "Nostalgie07"
"1952 " "1952" "Trams03"
"1953 " "1953" "Trams24"
"1959-A " "1959" "Buurt035"
"1959-B " "1959" "Buurt033"
"1960 " "1960" "Trams42"
"1961 " "1961" "Buurt041"
"1971-A " "1971" "Buurt053"
"1971-B " "1971" "Buurt052"
"1972-A " "1972" "Buurt054"
"1972-B " "1963" "Buurt167"
>>}}}
</tab>

<tab 1973 heden >
{{BROWN{1973 heden}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1981-A " "1981" "Buurt395"
"1981-B " "1981" "Buurt396"
"1990 " "1990" "Trams09"
"Ca. 2000 " "Ca. 2000" "Stukje Frederik Hendrikplantsoen8"
"2006 " "2006" "Trams10"
"2008 " "2008" "Stukje Frederik Hendrikplantsoen9"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Foto's van radio & TV}}}

<tabs "">
<tab 1913 - 1926 >
{{BROWN{1913 - 1926}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1912 " "1912" "Nostalgie94"
"1913 " "1913" "Nostalgie90"
"1922-A " "1922" "Nostalgie76"
"1922-B " "1922" "Nostalgie77"
"1924-A " "1924" "Winkels08"
"1924-B " "1924" "Winkels09"
"1924-C " "1924" "Nostalgie85"
"1924-D " "1924" "Nostalgie86"
"1924-E " "1924" "Nostalgie87"
"1924-F " "1924" "Nostalgie89"
"1925 " "1925" "Nostalgie17"
"1926 " "1926" "Nostalgie73"
>>}}}
</tab>

<tab 1927 - 1967 >
{{BROWN{1927 - 1967}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1927-A " "1927" "Nostalgie18"
"1927-B " "1927" "Nostalgie91"
"1928 " "1928" "Nostalgie19"
"1934 " "1934" "Nostalgie93"
"1940 " "1940" "Nostalgie75"
"1943 " "1943" "Nostalgie88"
"1945 " "1945" "Nostalgie78"
"Ca. 1954 " "Ca. 1954" "Nostalgie108"
"1965-A " "1965" "Nostalgie107"
"1965-B " "1965" "Nostalgie74"
"1967 " "1967" "Nostalgie27"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Foto's luchthaven Schellingwoude}}}
<tabs "">
<tab 1916 - 1940 >
{{BROWN{1916 - 1940}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1921 " "1921" "Schellingwoude15"
"1928 " "1928" "Schellingwoude05"
"1929-A " "1929" "Schellingwoude06"
"1929-B " "1929" "Schellingwoude08"
"1930-A " "1930" "Schellingwoude07"
"1930-B " "1930" "Schellingwoude10"
"1930-C " "1930" "Schellingwoude14"
"1930-D " "1930" "Schellingwoude09"
"1931-A " "1931" "Schellingwoude01"
"1931-B " "1931" "Schellingwoude04"
"1933 " "1933" "Schellingwoude18"
"1936 " "1936" "Schellingwoude12"
"1938 " "1938" "Schellingwoude13"
>>}}}
</tab>

<tab 1940 - 1945 >
{{BROWN{1940 - 1945}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1940-A " "1940" "WWII202"
"1940-B " "1940" "WWII200"
"Ca. 1941 " "Ca. 1941" "WWII201"
"1944 " "1944" "WWII206"
"1940-1945-A " "1940-1945" "WWII203"
"1940-1945-B " "1940-1945" "WWII204"
"1940-1945-C " "1940-1945" "WWII205"
"1940-1945-D " "1940-1945" "WWII207"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Foto's van de Stadsreiniging}}}
<<tabs ""
"Paard " "" "Stadsreiniging1"
"Stoom " "" "Stadsreiniging2"
"Elektrisch " "" "Stadsreiniging3"
"Benzine/diesel " "" "Stadsreiniging4"
"Water " "" "Stadsreiniging5"
"Diversen " "" "Stadsreiniging6"
>> 

{{BROWN{Foto's uit de periode 1940 - 1945}}}
<tabs "">
<tab 1940>
{{BROWN{1940}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1940-A " "1940" "WWII01"
"1940-B " "1940" "Buurt343"
"1940-C " "1940" "WWII40"
"1940-D " "1940" "WWII02"
"1940-E " "1940" "WWII03"
"1940-F " "1940" "WWII04"
"1940-G " "1940" "WWII05"
"1940-H " "1940" "WWII06"
"1940-I " "1940" "WWII07"
"1940-J " "1940" "WWII08"
"1940-K " "1940" "WWII09"
"1940-L " "1940" "WWII38"
"1940-M " "1940" "WWII10"
"1940-N " "1940" "WWII11"
"1940-O " "1940" "WWII12"
"1940-P " "1940" "WWII13"
"1940-Q " "1940" "WWII14"
"1940-R " "1940" "Trams74"
>>}}}
</tab>

<tab 1940 - 1941>
{{BROWN{1940 - 1941}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1940-S " "1940" "Stadsreiniging3-12"
"1940-T " "1940" "Haarlemse trams51"
"1940-U " "1940" "Nostalgie75"
"1940-V " "1940" "WWII200"
"1940-W " "1940" "WWII202"
"1941-A " "1941" "WWII15"
"1941-B " "1941" "WWII16"
"1941-C " "1941" "WWII17"
"1941-D " "1941" "WWII18"
"1941-E " "1941" "WWII19"
"1941-F " "1941" "WWII20"
"1941-G " "1941" "WWII21"
"1941-H " "1941" "WWII22"
"1941-I " "1941" "WWII23"
"1941-J " "1941" "WWII24"
"1941-K " "1941" "WWII25"
"1941-L " "1941" "WWII43"
"1941-M " "1941" "WWII45"
"Ca. 1941 " "Ca. 1941" "WWII201"
>>}}}
</tab>

<tab 1942 - 1944>
{{BROWN{1942 - 1944}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1942 " "1942" "WWII26"
"1943-A " "1943" "WWII27"
"1943-B " "1943" "WWII28"
"1943-C " "1943" "WWII29"
"1943-D " "1943" "WWII30"
"1943-E " "1943" "WWII31"
"1943-F " "1943" "WWII32"
"1943-G " "1943" "WWII46"
"1943-H " "1943" "WWII33"
"1943-I " "1943" "WWII34"
"1943-J " "1943" "WWII47"
"1943-K " "1943" "WWII42"
"1943-L " "1943" "Nostalgie88"
"1944-A " "1944" "WWII35"
"1944-B " "1944" "WWII36"
"1944-C " "1944" "WWII41"
"1944-D " "1944" "WWII206"
"Ca. 1944 " "Ca. 1944" "WWII39"
>>}}}
</tab>

<tab 1945>
{{BROWN{1945}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1945-A " "1945" "WWII37"
"1945-B " "1945" "WWII44"
"1945-C " "1945" "WWII48"
"1945-D " "1945" "WWII51"
"1945-E " "1945" "WWII50"
"1945-F " "1945" "WWII49"
"1945-G " "1945" "Buurt380"
"1945-H " "1945" "Nostalgie78"
"1940-1945-A " "1940-1945" "WWII52"
"1940-1945-B " "1940-1945" "WWII53"
"1940-1945-C " "1940-1945" "WWII54"
"1940-1945-D " "1940-1945" "WWII207"
"1940-1945-E " "1940-1945" "WWII203"
"1940-1945-F " "1940-1945" "WWII204"
"1940-1945-G " "1940-1945" "WWII205"
>>}}}
</tab>

<tab 7 mei 1945>
<<tiddler [[Foto's WWII Dam]]>>
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Prenten/foto's Van Oldenbarneveldtgracht/plein}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1885-A " "ca. 1885" "Molens35"
"Ca. 1885-B " "Ca. 1885" "Molens16"
"Ca. 1885-C " "Ca. 1885" "Van Oldenbarneveldtkade4"
"Ca. 1895 " "Ca. 1895" "Van Oldenbarneveldtkade6"
"Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Buurt185"
"1901 " "1901" "Prenten56"
"1907 " "1907" "Prenten112"
"1957 " "1957" "Van Oldenbarneveldtkade5"
"1983 " "1983" "Buurt065"
"1991 " "1991" "Van Oldenbarneveldtkade7"
>>}}}

{{BROWN{Prenten/foto's van de Vinkenbuurt}}}
<tabs "">
<tab 1820 - 1898 >
{{BROWN{1820 - 1898}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1820 " "Ca. 1820" "Prenten10"
"1852 " "1852" "Prenten16"
"1890-A " "1890" "Jacob Olie14"
"1890-B " "1890" "Jacob Olie15A"
"1890-C " "1890" "Jacob Olie16"
"1891-A " "1891" "Jacob Olie19"
"1891-B " "1891" "Jacob Olie20"
"1893-A " "1893" "Jacob Olie43"
"1893-B " "1893" "Prenten45"
"Ca. 1894 " "Ca. 1894" "Prenten46"
"1894 " "1894" "Vinkenbuurt09"
"Ca. 1895-A " "Ca. 1895" "Vinkenbuurt10"
"Ca. 1895-B " "Ca. 1895" "Vinkenbuurt11"
"Ca. 1895-C " "Ca. 1895" "Prenten47"
"1895-D " "1895" "Prenten49"
"1898 " "1898" "Prenten51"
>>
</tab>

<tab 1899 - 1915 >
{{BROWN{1899 - 1915}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1899 " "Ca. 1899" "Prenten52"
"1900 " "1900" "Prenten55"
"1902-A " "1902" "Prenten57"
"1902-B " "1902" "Prenten58"
"1903 " "1903" "Prenten62"
"Ca. 1904 " "Ca.1904" "Prenten64"
"Ca. 1905 " "Ca. 1905" "Vinkenbuurt12"
"1905-A " "1905" "Prenten66"
"1905-B " "1905" "Prenten67"
"Ca. 1906 " "Ca. 1906" "Prenten70"
"Ca. 1913-A " "Ca. 1913" "Prenten73"
"Ca. 1913-B " "Ca. 1913" "Prenten74"
"Ca. 1915 " "Ca. 1915" "Prenten75"
>>
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Foto's van schietpartij op de Dam, 7 mei 1945}}}
<tabs "">
<tab 1e serie >
{{BROWN{1e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"- 1 - " "1945" "WWII103"
"- 2 - " "1945" "WWII101"
"- 3 - " "1945" "WWII114"
"- 4 - " "1945" "WWII128"
"- 5 - " "1945" "Ben Van Meerendonk32"
"- 6 - " "1945" "WWII119"
"- 7 - " "1945" "WWII102"
"- 8 - " "1945" "WWII105"
"- 9 - " "1945" "WWII107"
"- 10 - " "1945" "WWII133"
"- 11 - " "1945" "WWII110"
"- 12 - " "1945" "WWII112"
"- 13 - " "1945" "WWII127"
"- 14 - " "1945" "WWII126"
"- 15 - " "1945" "WWII125"
>>}}}
</tab>

<tab 2e serie >
{{BROWN{2e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"- 1 - " "1945" "WWII129"
"- 2 - " "1945" "WWII113"
"- 3 - " "1945" "WWII131"
"- 4 - " "1945" "WWII100"
"- 5 - " "1945" "WWII139"
"- 6 - " "1945" "WWII106"
"- 7 - " "1945" "WWII109"
"- 8 - " "1945" "WWII115"
"- 9 - " "1945" "WWII124"
"- 10 - " "1945" "WWII111"
"- 11 - " "1945" "WWII136"
"- 12 - " "1945" "WWII108"
>>}}}
</tab>

<tab 3e serie >
{{BROWN{3e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"- 1 - " "1945" "WWII104"
"- 2 - " "1945" "WWII116"
"- 3 - " "1945" "WWII130"
"- 4 - " "1945" "WWII117"
"- 5 - " "1945" "WWII134"
"- 6 - " "1945" "WWII138"
"- 7 - " "1945" "WWII118"
"- 8 - " "1945" "WWII137"
"- 9 - " "1945" "WWII135"
"- 10 - " "1945" "WWII123"
"- 11 - " "1945" "WWII121"
"- 12 - " "1945" "WWII120"
"- 13 - " "1945" "WWII132"
"- 14 - " "1945" "WWII122"
"- 15 - " "1945" "WWII140"
>>}}}
</tab>

</tabs>

<<tiddler "Foto's Waterlandse trams">>

{{BROWN{Foto's van Waterlandse trams}}}
<tabs "">
<tab 1895 - 1898 >
{{BROWN{1895 - 1898}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1895-A " "Ca. 1895" "Waterlandse trams03"
"1895-B " "1895" "Waterlandse trams07"
"1895-C " "1895" "Waterlandse trams10"
"1895-D " "1895" "Waterlandse trams29"
"1896 " "1896" "Jacob Olie85"
"1898-A " "1898" "Waterlandse trams12"
"1898-B " "1898" "Waterlandse trams13"
"1898-C " "1898" "Waterlandse trams11"
"1898-D " "1898" "Waterlandse trams15"
"1898-E " "1898" "Waterlandse trams17"
"1898-F " "1898" "Waterlandse trams16"
"1898-G " "1898" "Waterlandse trams02"
>>}}}
</tab>

<tab 1900 - 1935 >
{{BROWN{1900 - 1935}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Waterlandse trams18"
"Ca. 1905-A " "Ca. 1905" "Waterlandse trams08"
"Ca. 1905-B " "Ca. 1905" "Waterlandse trams25"
"Ca. 1930-A " "Ca. 1930" "Waterlandse trams23"
"Ca. 1930-B " "Ca. 1930" "Waterlandse trams28"
"Ca. 1930-C " "Ca. 1930" "Waterlandse trams33"
"1932-A " "1932" "Waterlandse trams14"
"1932-B " "1932" "Waterlandse trams04"
"Ca. 1932-C " "Ca. 1932" "Waterlandse trams19"
"1932-D " "1932" "Waterlandse trams05"
"Ca. 1935-A " "Ca. 1935" "Waterlandse trams38"
"Ca. 1935-B " "Ca. 1935" "Waterlandse trams37"
>>}}}
</tab>

<tab 1936 - 2010 >
{{BROWN{1936 - 2010}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1936 " "1936" "Waterlandse trams27"
"1942 " "1942" "Waterlandse trams42"
"1945 " "1945" "Waterlandse trams47"
"Ca. 1948 " "Ca. 1948" "Waterlandse trams26"
"Ca. 1950 " "Ca. 1950" "Waterlandse trams34"
"Ca. 1955 " "Ca. 1955" "Waterlandse trams31"
"1956-A " "1956" "Waterlandse trams24"
"1956-B " "1956" "Waterlandse trams30"
"1956-C " "1956" "Waterlandse trams39"
"1956-D " "1956" "Waterlandse trams41"
"1956-E " "1956" "Waterlandse trams40"
"2010-A " "2010" "Waterlandse trams35"
"2010-B " "2010" "Waterlandse trams36"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Foto's van Wiel van der Randen}}}
<tabs "">
<tab 1e serie >
{{BROWN{1e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1934-A " "1934" "Jordaanoproer10"
"1934-B " "1934" "Jordaanoproer11"
"1934-C " "1934" "Jordaanoproer15"
"1934-D " "1934" "Jordaanoproer17"
"1934-E " "1934" "Jordaanoproer06"
"1934-F " "1934" "Jordaanoproer07"
"1934-G " "1934" "Jordaanoproer09"
"1936 " "1936" "Schepen55"
"1940 " "1940" "Haarlemse trams51"
"1942 " "1941" "WWII25"
>>}}}
</tab>

<tab 2e serie >
{{BROWN{2e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1945-A " "1945" "WWII103"
"1945-B " "1945" "WWII101"
"1945-C " "1945" "WWII105"
"1945-D " "1945" "WWII102"
"1945-E " "1945" "WWII119"
"1945-F " "1945" "WWII133"
"1945-G " "1945" "WWII107"
"1945-H " "1945" "WWII112"
"1945-I " "1945" "WWII100"
"1945-J " "1945" "WWII139"
"1945-K " "1945" "WWII106"
"1945-L " "1945" "WWII109"
>>}}}
</tab>

<tab 3e serie >
{{BROWN{3e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1945-M " "1945" "WWII106"
"1945-N " "1945" "WWII104"
"1945-O " "1945" "WWII106"
"1945-P " "1945" "WWII109"
"1945-Q " "1945" "WWII106"
"1945-R " "1945" "WWII104"
"1945-S " "1945" "WWII108"
"1945-T " "1945" "WWII134"
"1945-U " "1945" "WWII138"
"1945-V " "1945" "WWII132"
"1945-W " "1945" "WWII49"
>>}}}
</tab>

</tabs>

{{BROWN{Foto's Willem Barendsz}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1946-A " "1946" "Ben Van Meerendonk46"
"1946-B " "1946" "Ben Van Meerendonk47"
"1946-B1 " "1946" "Ben Van Meerendonk69"
"1946-C " "1946" "Ben Van Meerendonk37"
"1946-D " "1946" "Ben Van Meerendonk39"
"1946-E " "1946" "Ben Van Meerendonk38"
"1946-F " "1946" "Schepen14"
"1946-G " "1946" "Ben Van Meerendonk68"
"1946-H " "1946" "Ben Van Meerendonk36"
"1946-I " 1946" "Vliegtuig18"
"1947 " "1947" "Ben Van Meerendonk40"
"1953 " "1953" "Schepen70"
"Ca. 1957 " "Ca. 1957" "Schepen59"
>>

{{BROWN{Foto's ~Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1905-B " "Ca. 1905" "Buurt279"
"Ca. 1907 " "Ca. 1907" "Buurt131"
"1955 " "" "Buurt281"
"1974-A " "" "Buurt090"
"1974-B " "" "Buurt315"
"1992 " "1992" "Buurt393"
"2009 " "" "Buurt316"
"50 jaar ZHB " "" "ZHB1"
"Het Loosje-A " "" "ZHB2"
"Het Loosje-B " "" "ZHB3"
>>}}}

{{BROWN{Foto's bedrijvengebouw}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"2005 " "2005" "MvSAschool09"
"2008-A " "2008" "MvSAschool10"
"2008-B " "2008" "MvSAschool11"
"2008-C " "2008" "MvSAschool12"
"2008-D " "2008" "MvSAschool13"
"2008-E " "2008" "MvSAschool14"
"2008-F " "2008" "MvSAschool15"
"2008-G " "2008" "MvSAschool16"
"2008-H " "2008" "MvSAschool17"
"2008-I " "2008" "MvSAschool18"
"2015 " "2015" "MvSAschool19"
>>}}}

{{BROWN{Foto's brievenbussen}}}
{{vTabs{<<tabs "Foto's_brievenbus"
"1851 " "1851" "Prenten90"
"1906 " "1906" "J.L. Scherpenisse12"
"1909 " "1909" "J.L. Scherpenisse11"
"Ca. 1920 " "Ca. 1920" "Nostalgie59"
"1940 " "1940" "WWII40"
"Ca. 1944 " "Ca. 1944" "WWII39"
"Ca. 1950 " "Ca. 1950" "Nostalgie60"
"1960 " "1960" "Brievenbus04"
"1964 " "1964" "Ben Van Meerendonk29"
"1971 " "1971" "Transport48"
"2005 " "2005" "Brievenbus03"
"2006-A " "2006" "Brievenbus01"
"2006-B " "2006" "Brievenbus02"
"2007 " "2007" "Brievenbus05"
>>

{{BROWN{Foto's van duikboten}}}
<tabs "">
<tab 1e serie >
{{BROWN{1e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1907 " "1907" "Schepen95"
"1911 " "1911" "Schepen96"
"1916 " "1916" "Schepen104"
"Ca. 1918 " "Ca. 1918" "Schepen98"
"1923 " "1923" "Schepen57"
"1926-A " "1926" "Schepen60"
"1926-B " "1926" "Schepen62"
"1926-C " "1926" "Schepen101"
"Ca. 1928-A " "Ca. 1928" "Schepen97"
"Ca. 1928-B " "Ca. 1928" "Schepen90"
"Ca. 1929-A " "Ca. 1929" "Schepen99"
"Ca. 1929-B " "Ca. 1929" "Schepen103"
"1930 " "1930" "Schepen109"
"Ca. 1930 " "Ca. 1930" "Schepen100"
"1934 " "1934" "Schepen102"
"1935 " "1935" "Schepen86"
>>}}}
</tab>

<tab 2e serie >
{{BROWN{2e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1936-A " "1936" "Schepen01"
"1936-B " "1936" "Schepen02"
"1936-C " "1936" "Schepen54"
"1936-D " "1936" "Schepen55"
"1938 " "1938" "Schepen63"
"1939-A " "1939" "Schepen36"
"1939-B " "1939" "Schepen56"
"1940 " "1940" "Schepen58"
"1941 " "1941" "Schepen61"
"1942 " "1942" "Schepen105"
"Ca. 1944 " "Ca. 1944" "Schepen107"
"1948 " "1948" "Schepen106"
"1953 " "1953" "Schepen108"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Andere elektrische auto's}}}
{{vTabs{
<<tabs ""
"1881-A " "1881" "eAuto09"
"1881-B " "1881" "eAuto03"
"1888 " "1888" "eAuto08"
"1897 " "1897" "eAuto12"
"1899-A " "1899" "La Jamais Contente"
"1900 " "1900" "eAuto15"
"1904-A " "1904" "eAuto05"
"1904-B " "1904" "eAuto16"
"1910-A " "1910" "eAuto01"
"Ca. 1910-B " "Ca. 1910" "eAuto02"
"1912-A " "1912" "eAuto13"
"1912-B " "1912" "eAuto14"
"1915 " "1915" "eAuto06"
"1919 " "1919" "eAuto17"
"1922 " "1922" "eAuto07"
"1922 - 1927 " "1922-1927" "eAuto10"
>>}}}

{{BROWN{Porsche elektrische auto's}}}
{{vTabs{
<<tabs ""
"1899-A " "1898" "Egger-Lohner_C2_orig"
"1899-B " "1898" "Egger-Lohner3"
"1899-C " "1898" "Egger-Lohner_C2"
"1899-D" "" "Lohner-Porsche05"
"1899-E " "1898" "Egger-Lohner1"
"1899-F " "1898" "Egger-Lohner2"
"1899-G " "1899" "Egger-Lohner5"
"1899-H " "1899" "Egger-Lohner4"
"1900-A " "1900" "Lohner-Porsche01"
"1900-B " "1900" "Lohner-Porsche02"
>>}}}

{{BROWN{Foto's elektrische auto's}}}
<<tabs ""
"ATAX " "" "Taxi's1"
"Stadsreiniging " "" "Stadsreiniging3A"
"Porsche " "" "Foto's eAuto's Porsche"
"Andere auto's " "" "Foto's eAuto's"
>>

{{BROWN{Foto's gipsfabriek}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1870 " "1870" "Buurt156"
"1873 " "1873" "Buurt157"
"Ca. 1904 " "Ca. 1904" "Buurt192"
"Ca. 1905 " "Ca. 1905" "Buurt191"
"1910 " "1910" "Baarsjes27"
"1917-A " "1917" "van Eck68"
"1917-B " "1917" "van Eck35"
"1917-C " "1917" "Kostverlorenvaart314"
"1917-D " "1917" "van Eck32"
"1925-A " "1925" "Haarlemse trams03"
"Ca. 1925-B" "Ca. 1925" "Kostverlorenvaart319"
"1928 " "1928" "Buurt154"
"Ca. 1928 " "Ca. 1928" "Buurt193"
"1929-A " "1929" "Buurt010"
"1929-B " "1929" "Buurt011"
>>}}}

{{BROWN{Foto's van huizen aan de voormalige groentemarkt Marnixstraat}}}
<<tabs ""
"Algemeen " "" "Groentemarkt1"
"182 - 198 " "" "Groentemarkt2"
"200 - 220 " "" "Groentemarkt3"
"222 - 256 " "" "Groentemarkt4"
"258 - 280 " "" "Groentemarkt5"
>> 

{{BROWN{Foto's hybride auto's}}}
<tabs "">
<tab Lohner-Porsche 1 >
{{BROWN{~Lohner-Porsche}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1900-A " "1900" "Lohner-Porsche03"
"1900-B " "1900" "Lohner-Porsche04"
"1900-C " "1900" "Lohner-Porsche09"
"1900-D " "1900" "Lohner-Porsche08"
"1901-A " "1901" "Lohner-Porsche06"
"1901-B " "1901" "Lohner-Porsche14"
"1901-C " "1901" "Lohner-Porsche_Mixte01"
"1902 " "1902" "hAuto04"
"1903 " "1903" "Lohner-Porsche07"
"1904 " "1904" "Lohner-Porsche10"
"Ca. 1905 " "Ca. 1905" "Lohner-Porsche13"
"1905 " "1905" "Lohner-Porsche11"
"1908 " "1908" "Lohner-Porsche12"
>>}}}
</tab>


<tab Lohner-Porsche 2 >
{{BROWN{~Lohner-Porsche}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"190x-A " "190x" "hAuto05"
"190x-C " "190x" "hAuto06"
"190x-D " "190x" "hAuto07"
"190x-E " "190x" "Lohner-Porsche15"
"190x-F " "190x" "Lohner-Porsche_Mixte02"
"190x-G " "190x" "Lohner-Porsche_Mixte03"
>>}}}
</tab>


<tab Andere hybrides >
{{BROWN{Andere hybrides}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1910-A " "1910" "hAuto02"
"1910-B " "1910" "hAuto03"
"1916 " "1916" "hAuto01"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Foto's openbaar vervoer}}}
<<tabs ""
"Omnibussen " "" "Omnibussen"
"Paardentrams " "" "Paardentrams"
"Elektrische trams " "" "Trams"
"Haarlemse trams " "" "Haarlemse trams"
"Waterlandse trams " "" "Foto's Waterlandse trams"
"Treinen " "" "Treinen"
"Autobussen " "" "Autobussen"
"Taxi's " "" "Taxi's"
"Veren " "" "Veren"
>>

{{BROWN{Foto's}}}
<tabs "">
<tab Pompstation >
{{BROWN{Pompstation}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1908 " "" "Electra01"
"Ca. 1900-A " "" "Pompstation01"
"Ca. 1900-B " "" "Pompstation02"
"1925 " "" "Pompstation04"
"19xx " "" "Pompstation05"
"Ca. 1935 " "" "Electra10"
"Ca. 1960 " "" "Luchtfoto's16"
"1985 " "" "Luchtfoto's17"
"1994 " "" "Pompstation03"
"2007-E " "" "Pompstation20"
"2007-F " "" "Pompstation21"
"2009 " "" "Pompstation23"
>>}}}
</tab>

<tab Restaurant >
{{BROWN{Restaurant}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"2004 " "" "Pompstation14"
"2007-A " "" "Pompstation10"
"2007-B " "" "Pompstation11"
"2007-C " "" "Pompstation12"
"2007-D " "" "Pompstation13"
"2011 " "" "Pompstation22"
>>}}}
</tab>

<tab Restanten >
{{BROWN{Restanten}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"2013-A " "" "Pompstation31"
"2013-B " "" "Pompstation32"
"2013-C " "" "Pompstation33"
"2013-D " "" "Pompstation34"
"2013-E " "" "Pompstation35"
"2013-F " "" "Pompstation36"
"2013-G " "" "Pompstation37"
"2013-H " "" "Pompstation38"
"2013-I " "" "Pompstation39"
>>}}}
</tab>

</tabs>

{{BROWN{Foto's van straatlantaarns}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Oude kroonlantaarns " "" "Oude kroonlantaarns"
"Ca. 1890 " "Ca. 1890" "Nostalgie49"
"1896 " "1896" "Jacob Olie73"
"Ca. 1910 " "Ca. 1910" "Nostalgie70"
"1912 " "1912" "Lantaarn Vogelwijk"
"1926 " "1926" "Nostalgie53"
"Ca. 1930 " "Ca. 1930" "Kostverlorenvaart316"
"1958 " "" "Nostalgie61"
"Ca. 2000 " "Ca. 2000" "Lantaarns Blauwbrug1"
"2007 " "2007" "Lantaarns Blauwbrug2"
>>}}}

{{BROWN{Foto's van andere oorlogsschepen}}}
<tabs "">
<tab 1874 - 1894 >
{{BROWN{1874 - 1894}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1874 " "1874" "Schepen87"
"1877 " "1877" "Schepen91"
"1888 " "1888" "Schepen77"
"Ca. 1890-A " "Ca. 1890" "Schepen21"
"1890-B " "1890" "Jacob Olie140"
"1891-A " "1891" "Jacob Olie101"
"1891-B " "1891" "Jacob Olie114"
"1891-C " "1891" "Jacob Olie135"
"1891-D " "1891" "Jacob Olie168"
"Ca. 1981 " "Ca. 1981" "Schepen32"
"1892 " "1892" "Jacob Olie116"
"1893-A " "1893" "Jacob Olie102"
"1893-B " "1893" "Jacob Olie108"
"1893-C " "1893" "Jacob Olie134"
"1894-A " "1894" "Jacob Olie46"
"1894-B " "1894" "Jacob Olie119"
>>}}}
</tab>

<tab 1894 - 1900 >
{{BROWN{1894 - 1900}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1894-C " "1894" "Jacob Olie121"
"1894-D " "1894" "Jacob Olie122"
"Ca. 1894 " "Ca. 1894" "Schepen47"
"1895-A " "1895" "Jacob Olie103"
"1895-B " "1895" "Jacob Olie117"
"1895-C " "1895" "Jacob Olie120"
"Ca. 1895 " "Ca. 1895" "Schepen31"
"1896-A " "1896" "Jacob Olie77"
"1896-B " "1896" "Jacob Olie118"
"1898-A " "1898" "Schepen48"
"1898-B " "1898" "Schepen94"
"1899-A " "1899" "Jacob Olie86"
"1899-B " "1899" "Jacob Olie100"
"Ca. 1900-A " "Ca. 1900" "Schepen29"
"Ca. 1900-B " "Ca. 1900" "Schepen64"
"Ca. 1900-C " "Ca. 1900" "Schepen79"

>>}}}
</tab>

<tab 1901 - 1911 >
{{BROWN{1901 - 1911}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1902 " "Ca. 1902" "Schepen85"
"1907-A " "1907" "J.L. Scherpenisse25"
"1907-B " "1907" "J.L. Scherpenisse26"
"1907-C " "1907" "J.L. Scherpenisse40"
"1909-A " "1909" "J.L. Scherpenisse28"
"1909-B " "1909" "Schepen28"
"1909-C " "1909" "Schepen34"
"Ca. 1910-A " "Ca. 1910" "Schepen20"
"Ca. 1910-B " "Ca. 1910" "Schepen93"
"1910-A " "1910" "Schepen30"
"1910-B " "1910" "Schepen52"
"1911-A " "1911" "Schepen06"
"1911-B " "1911" "Schepen25"
"1911-C " "1911" "Schepen26"
"1911-D " "1911" "Schepen27"
>>}}}
</tab>

<tab 1911 - 1926 >
{{BROWN{1911 - 1926}}}
{{vTabs{<<tabs ""

"1911-E " "1911" "Schepen46"
"1911-F " "1911" "Schepen71"
"1912-A " "1912" "Schepen22"
"1912-B " "1912" "Schepen23"
"1912-C " "1912" "Schepen88"
"Ca. 1915 " "Ca. 1915 " "Schepen81"
"1917-A " "1917" "Schepen08"
"1917-B " "1917" "Schepen40"
"1920 " "1920" "Schepen39"
"Ca. 1920 " "1920" "Schepen80"
"Ca. 1921-A " "Ca. 1921" "Schepen49"
"Ca. 1921-B " "Ca. 1921" "Schepen50"
"1923 " "1923" "Schepen19"
"1924 " "1924" "Schepen65"
"Ca. 1925 " "Ca. 1925" "Schepen35"
"1926 " "1926" "Schepen68"

>>}}}
</tab>

<tab 1927 - 1935 >
{{BROWN{1927 - 1935}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1928-A " "Ca. 1928" "Schepen18"
"Ca. 1928-B " "Ca. 1928" "Schepen90"
"1929-A " "1929" "Schepen09"
"1929-B " "1929" "Schepen24"
"1930-A " "1930" "Schepen75"
"1930-B " "1930" "Schepen82"
"Ca. 1930-A " "Ca. 1930" "Schepen12"
"Ca. 1930-B " "Ca. 1930" "Schepen74"
"Ca. 1930-C " "Ca. 1930" "Schepen92"
"1931 " "1931" "Schepen38"
"1933 " "1933" "Schepen51"
"1934 " "1934" "Schepen33"
"1935-A " "1935" "Schepen11"
"1935-B " "1935" "Schepen37"
"Ca. 1935 " "1935" "Schepen78"

>>}}}
</tab>

<tab 1936 - heden >
{{BROWN{1936 - heden}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1936-A " "1936" "Schepen44"
"1936-B " "1936" "Schepen45"
"1937 " "1937" "Schepen69"
"1938 " "1938" "Schepen13"
"1939 " "1939" "Schepen83"
"1942 " "1942" "Schepen76"
"1944 " "1944" "Schepen66"
"1946 " "1946" "Schepen53"
"1955 " "1955" "Schepen84"
"1959 " "1959" "Schepen112"
"Ca. 1960 " "Ca.1960" "Schepen67"
"1962 " "1962" "Schepen89"
"1966 " "1966" "Schepen16"
"2008 " "2008" "Schepen42"
"2009 " "2009" "Schepen41"
"2011 " "2011" "Schepen43"
>>}}}
</tab>

</tabs>

{{BROWN{Foto's}}}
<<tabs ""
"Jacob Olie " "" "Jacob Olie foto's"
"Jacobus van Eck " "" "van Eck"
"Bernard Eilers " "" "Foto's Bernard Eilers"
"George Breitner" "" "Foto's George Breitner"
"Ben van Meerendonk " "" "Foto's Ben van Meerendonk"
"J.L. Scherpenisse " "" "Foto's J.L. Scherpenisse"
>>

{{BROWN{Foto's van oorlogsschepen}}}
<<tabs ""
"Duikboten " "" "Foto's duikboten"
"Andere oorlogsschepen" "" "Foto's van andere oorlogsschepen"
>>

{{BROWN{Foto's van watervliegtuigen/vliegboten}}}
<tabs "">

<tab Catalina >
{{BROWN{Consolidated ~PBY-5A Catalina}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1953 " "Ca. 1953" "Vliegtuig94"
"Ca. 1954 " "Ca. 1954" "Vliegtuig03"
"Ca. 2005 " "Ca. 2005" "Vliegtuig01"
"Ca. 2015-A " "Ca. 2015" "Vliegtuig04"
"Ca. 2015-B " "Ca. 2015" "Vliegtuig22"
>>}}}
</tab>

<tab Dornier >
{{BROWN{Diverse Dorniers}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1929 " "Ca. 1929" "Vliegtuig26"
"1930-A " "1930" "Schellingwoude10"
"1930-B " "1930" "Schellingwoude14"
"1930-C " "1930" "Schellingwoude09"
"Ca. 1930 " "Ca. 1930" "Vliegtuig25"
"1931-A " "1931" "Schellingwoude01"
"1931-B " "1931" "Schellingwoude04"
"Ca. 1936 " "Ca. 1936" "Vliegtuig09"
"1937-A " "1937" "Vliegtuig20"
"1937-B " "1937" "Vliegtuig24"
"1939 " "1939" "Vliegtuig27"
"Ca. 1939 " "Ca. 1939" "Vliegtuig28"
"1940 " "1940" "WWII200"
"1940-1945 " "1940-1945" "WWII205"
"2017 " "2017" "Vliegtuig23"
>>}}}
</tab>

<tab Fokker >
{{BROWN{Diverse Fokkers}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1937-A " "1937" "Vliegtuig11"
"1937-B " "1937" "Vliegtuig10"
"1938-A " "1938" "Vliegtuig12"
"1938-B " "1938" "Vliegtuig13"
"1938-C " "1938" "Vliegtuig14"
"1938-D " "1938" "Vliegtuig15"
"1938-E " "1938" "Vliegtuig16"
"1938-F " "1938" "Vliegtuig17"
"1938-G " "1938" "Vliegtuig21"
"Ca. 1938-A" "Ca. 1938" "Vliegtuig05"
"Ca. 1938-B" "Ca. 1938" "Vliegtuig06"
"Ca. 1942 " "Ca. 1942" "Vliegtuig07"
>>}}}
</tab>

<tab Walrus >
{{BROWN{Supermarine Walrus I}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1946-A " "1946" "Ben Van Meerendonk36"
"1946-B " 1946" "Vliegtuig18"
"1947 " "1947" "Vliegtuig19"
>>}}}
</tab>

<tab Van Berkel >
{{BROWN{Van Berkel}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1921 " "1921" "Schellingwoude15"
"1924 " "1924" "Schellingwoude11"
"1925 " "1925" "Vliegtuig95"
"1929-A " "1929" "Vliegtuig08"
"1929-B " "1929" "Schellingwoude06"
>>}}}
</tab>

<tab Diversen >
{{BROWN{Diversen}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1928 " "1928" "Schellingwoude05"
"1929-A " "1929" "Schellingwoude06"
"1929-B " "1929" "Schellingwoude08"
"1930 " "1930" "Schellingwoude07"
"1933 " "1933" "Schellingwoude18"
"1936 " "1936" "Schellingwoude12"
"1940 " "1940" "WWII202"
"Ca. 1941 " "Ca. 1941" "WWII201"
"1944 " "1944" "WWII206"
"1940-1945-A " "1940-1945" "WWII203"
"1940-1945-B " "1940-1945" "WWII204"
"1940-1945-D " "1940-1945" "WWII207"
>>}}}
</tab>

</tabs>

<<tabs "Foto's_wachthuis_Jacob_Olie"
"1891 " "1891" "Jacob Olie88"
"1892 " "1892" "Jacob Olie84"
"1894 " "1894" "Jacob Olie90"
"-94A " "1894" "Jacob Olie91"
>>

{{BROWN{Foto's exterieur}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1890 " "1890" "Weeshuis01"
"1905 " "1905" "Weeshuis02"
"Ca. 1920 " "19xx" "Weeshuis05"
"Ca. 1927 " "Ca. 1927" "Weeshuis28"
"1941-A " "1941" "Weeshuis06"
"1941-B " "1941" "Weeshuis15"
"Ca. 1943 " "Ca. 1943" "Weeshuis29"
"1959-A " "1959" "Weeshuis03"
"1959-B " "1959" "Weeshuis04"
>>}}}

{{BROWN{Foto's interieur}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1941-A " "1941" "Weeshuis07"
"1941-B " "1941" "Weeshuis13"
"1941-C " "1941" "Weeshuis11"
"1941-D " "1941" "Weeshuis12"
"1941-E " "1941" "Weeshuis14"
"1941-F " "1941" "Weeshuis09"
"1941-G " "1941" "Weeshuis10"
"1941-H " "1941" "Weeshuis08"
"Ca. 1943 " "Ca. 1943" "Weeshuis30"
"2016 " "2016" "Weeshuis17"
>>}}}

{{BROWN{Foto's weeshuis personen}}}

<tabs "">
<tab 1e serie >
{{BROWN{1e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Weeshuis20"
"Ca. 1920 " "Ca. 1920" "Weeshuis24"
"Ca. 1922 " "Ca. 1922" "Weeshuis34"
"Ca. 1923 " "Ca. 1923" "Familie89"
"1925 " "1925" "Weeshuis23"
"Ca. 1925-A " "Ca. 1925" "Weeshuis22"
"Ca. 1925-B " "Ca. 1925" "Weeshuis27"
"Ca. 1925-C " "Ca. 1925" "Weeshuis33"
"Ca. 1928-A " "Ca. 1928" "Weeshuis18"
"Ca. 1928-B " "Ca. 1928" "Weeshuis25"
"Ca. 1928-C " "Ca. 1928" "Weeshuis26"
"Ca. 1928-D " "Ca. 1928" "Familie90"
"1928-A " "1928" "Familie47"
"1928-B " "1928" "Familie91"
"1930 " "1930" "Familie11"

>>}}}
</tab>

<tab 2e serie >
{{BROWN{2e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1930-A " "Ca. 1930" "Familie09"
"Ca. 1930-B " "Ca. 1930" "Familie13"
"Ca. 1930-C " "Ca. 1930" "Weeshuis31"
"Ca. 1930-D " "Ca. 1930" "Weeshuis32"
"1931 " "1931" "Weeshuis35"
"1934 " "1934" "Familie94"
"1935 " "1935" "Familie48"
"1941-A " "1941" "Weeshuis16"
"1941-B " "1941" "Weeshuis21"
"1941-C " "1941" "Weeshuis19"
"Ca. 1943-A " "Ca. 1943" "Weeshuis29"
"Ca. 1943-B " "Ca. 1943" "Familie10"
"Ca. 1943-C " "Ca. 1943" "Weeshuis30"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Fotoalbum}}}
De meeste foto's in dit album komen verder niet voor bij alle beschreven onderwerpen. [[Kunstenaars]] (fotografen, tekenaars, ...) bevat ook veel foto's die niet gekoppeld zijn aan een beschreven onderwerp.
De foto's zijn te vergroten door erop te klikken. De grote foto opent dan in een nieuwe tab of in een nieuw window van de browser. Verder inzoomen kan door op de grote foto te klikken ([img[Plusteken|Images/Zoom-in.png]] zichtbaar); nogmaals klikken ([img[Minteken|Images/Zoom-out.png]] zichtbaar) toont de foto weer op normale grootte.
<<tabs ""
"Gebieden " "" "Gebieden"
"Nostalgie " "" "Nostalgische foto's"
"1940 - 1945  " "1940-1945" "Foto's Tweede wereldoorlog"
>>
/%
"Familie " "" "Familie"
%/

{{sliderBG{
//Bron: Wikipedia://

Een fotochroom (van het Duitse: photochrom) is een stof die onder invloed van licht kan veranderen van kleur. Sommige stoffen kunnen in het licht of donker van een andere golflengte hun oorspronkelijke kleur terugkrijgen. Deze techniek (fotochromie) is in de fotografie gebruikt voor het maken van een kleurenafdruk van een zwart-wit-fotonegatief. Hierbij wordt gebruikgemaakt van vier tot veertien lithografiestenen, gemaakt uit rotsachtige substanties, om zo de afdruk in te kleuren met verschillende soorten inkt.
Het fotochroomproces was het populairst in de jaren '90 van de 19e eeuw toen kleurenfotografie al wel in ontwikkeling was, maar nog extreem duur. Fotochroom werd ontwikkeld in Zürich en kreeg bekendheid door het Amerikaanse bedrijf Detroit Photographic Company, dat vele briefkaarten uitgaf waarbij gebruikgemaakt werd van de fotochroomtechniek. Toen het Amerikaans Congres toestemming gaf voor de 1-penny-briefkaart, werden duizenden fotochroomafdrukken, meestal van steden of landschappen, afgedrukt en verkocht als briefkaarten.
}}}

{{BROWN{Fotografen}}}
<<tabs ""
"Jacob Olie " "" "Jacob Olie"
"George H. Breitner " "" "George H. Breitner"
"Jacobus van Eck " "" "Jacobus van Eck"
"Bernard F. A. Eilers " "" "Bernard F. A. Eilers"
"Johannes L. Scherpenisse " "" "J.L. Scherpenisse"
"Ben van Meerendonk " "" "Ben van Meerendonk"
"Wiel van der Randen" "" "Wiel van der Randen"
"Cas Oorthuys " "" "Cas Oorthuys"
>> 

{{sliderBG{
De aangetroffen kleuren waren dodekop-rood voor de hoed, goud voor het kruis, bol en biezen en parelgrijs voor de parels. Het keizerskroontje op de kroonlantaarn wijkt dus, wat kleurstelling betreft, af van de kleur die de keizerskroon op het stadswapen heeft (blauw van oudsher, goud-geel sinds 1898). De keizerskroon op de Westertoren was oorspronkelijk blauw, maar is in 1988 goud-geel geschilderd, om de kroon in overeenstemming te brengen met het stadswapen.
Bij de laatste restauratie in 2006 zijn keizerskroon en vazen (weer) blauw geschilderd.
}}}

{{BROWN{Frederik Hendrik-plantsoen/straat}}}
<<tabs ""
"Frederik Hendrikplantsoen " "" "Frederik Hendrikplantsoen"
"Frederik Hendrikstraat " "" "Frederik Hendrikstraat"
>>

{{BROWN{Frederik Hendrikplantsoen}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Info Frederik Hendrikplantsoen"
"Situatie 1822-2007 " "1822-2007" "Stukje Frederik Hendrikplantsoen2"
"Stukje plantsoen " "" "Stukje Frederik Hendrikplantsoen"
"Brug #161 " "" "Brug #161"
"Beelden " "" "Beelden Frederik Hendrikplantsoen"
"Prenten/foto's " "" "Foto's Frederik Hendrikplantsoen"
>>

{{BROWN{Frederik Hendrikstraat}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Frederik Hendrikstraat0"
"Sigarenfabriek " "" "Sigarenfabriek Bout"
"Het Volkspark" "" "Het Volkspark"
"Nijverheidsschool " "" "Christelijke Nijverheidsschool"
"Hugo de Grootplein " "" "Hugo de Grootplein"
"School Kinderbad " "" "School Kinderbad"
"Ambachtsschool " "" "Ambachtsschool Concordia Inter Nos"
"Stukje Voorweg " "" "Stukje Voorweg"
"Elim " "" "Elim"
"Frederik Hendrikplantsoen " "" "Frederik Hendrikplantsoen"
"Foto's " "" "Foto's Frederik Hendrikstraat"
>> 

{{BROWN{Frederik Hendrikstraat}}}
<<tiddler Ceintuurbaan>>Hier te vinden:
* Sigarenfabriek
* Het Volkspark
* Nijverheidsschool
* School Kinderbad
* Ambachtsschool
* Stukje Voorweg
* Gebouw Elim

!!!Friso Kramer (1922)
Friso Kramer is een Nederlands industrieel vormgever en is de zoon van de Amsterdamse School-architect [[Piet Kramer]]. Hij studeerde onder meer aan het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs te Amsterdam voor interieurarchitect.
In 1945 trad hij in dienst bij Bureau J.P. Kloos. Hij werkte toen ook nog samen met Frans Paulussen in een bureau voor binnenshuisarchitectuur.
Van 1948-1963 werkte hij bij De Cirkel, waar stalen meubelen werden vervaardigd.
In 1963 richtte hij, samen met Wim Crouwel, Benno Wissing, Paul en Dick Schwartz het ontwerpbureau Total Design op.
Van 1971 tot 1983 was hij directeur van het ontwerpbureau van Ahrend.
Een van de meest bekende werken van Kramer is het kegelvormige straatlantaarn-(paaltop)armatuur. Dit armatuur was oorspronkelijk ontworpen voor de stad Den Haag, maar genoot verder in het land ook grote populariteit. Voorts ontwierp Kramer nog twee straatlantaarn-armaturen voor de stad Den Haag. Overigens werden alle Kramer-armaturen geproduceerd door Industria.

[img(auto,100px)[Images/Friso_Kramer.jpg]]

[img[GAB|Images/1943_GAB_400.jpg]]
//Bericht van het Gewestelijk Arbeidsbureau, 5-3-1943.//

{{BROWN{GE/GEB}}}
~Gemeente-Elektriciteitswerken (GE) is de voorganger van het ~Gemeente-Energiebedrijf (GEB) van Amsterdam.
Het GEB ontstond in 1941 door het samenvoegen van de ~Gemeente-Elektriciteitswerken en de ~Gemeente-Gasfabrieken, en werd in 1985 opgeheven door splitsing en verzelfstandiging. Het is nu onderdeel van Nuon (Vattenfall).
Er zijn nog heel wat transformatorhuisjes, transformatorzuilen (zie [[Peperbus]]) en schakelkasten (kabel/koppel/splitskasten) te vinden. Veel zijn er in de Amsterdamse Schoolstijl; in 1928 ontworpen door+++^*[Pieter Marnette ».]
{{sliderBG{
<<tiddler [[Pieter Lucas Marnette]]>>}}}===
<<tabs ""
"Kasten " "" "GEB kasten"
"Klokken " "" "GEB klokken"
"Logo's " "" "GEB logo"
>>

{{BROWN{Kasten}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Oudste kabelkast " "" "GEB01"
"Model G (GE) " "" "GEB02"
"Model G (GEB) " "" "GEB07"
"Model H (GE) " "" "GEB04"
"Model H open " "" "GEB10"
"Model H (GEB)" "" "GEB08"
"Model J (GE) " "" "GEB03"
"Model J (GEB) " "" "GEB09"
"Fruitmachine " "" "GEB11"
"Muurkastje 1 " "" "GEB05"
"Muurkastje 2 " "" "GEB06"
>>}}}

{{BROWN{Klokken}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Jacob Obrechtplein " "Ca. 1985" "GEB20"
"Raadhuisstraat " "2011" "GEB21"
"Westerstraat " "" "GEB22"
>>}}}

{{BROWN{Logo's}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Gas " "" "GEB30"
"'Elektra' " "" "GEB31"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Langestraat_Kabelkast_400.jpg][Foto/19xx_Langestraat_Kabelkast.jpg]]
//Gietijzeren kabelkast in de Langestraat, 2004.//
+++^*[Vermoedelijk de oudste kast »]
{{sliderBG{
Dit is het enige gave en bestaande exemplaar van dit type en is in 2011 tot gemeentelijk monument verklaard.
De kast is ouder dan de meer bekendere kasten uit de Amsterdamse Schoolperiode.
De kabelkast draagt het logo van ~Gemeente-Elektriciteitswerken (GE) en is getuige het gietmerk gemaakt door de Amsterdamse ~IJzergieterij Zimmer.
Dit betekent dat deze kast vermoedelijk het oudst bekende type kabelkast is dat in opdracht van de gemeente is gemaakt en behoort tot het typische Amsterdamse industrieel erfgoed.
}}}
===

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_GE_1928_marnette_400.jpg][Foto/2008_GE_1928_marnette.jpg]]
//Kabelkast GE model G, 2008.
Een ontwerp uit 1928 van Pieter Marnette.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Kabelkast_model_J_400.jpg][Foto/2009_Kabelkast_model_J.jpg]]
//Kabelkast GE model J, 2009.<br>Een ontwerp uit 1928 van Pieter Marnette.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2004_kabelkast_model_H_400.jpg][Foto/2004_kabelkast_model_H.jpg]]
//Kabelkast GE model H, 2004.<br>Een ontwerp uit 1928 van Pieter Marnette.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_GEB_muurkastje_400.jpg][Foto/2006_GEB_muurkastje.jpg]]
//Kastje voor straatverlichting, 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Muurkastje_voor_hangende_straatverlichting_400.jpg][Foto/2009_Muurkastje_voor_hangende_straatverlichting.jpg]]
//Muurkastje voor hangende straatverlichting, 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_GEB_model_G_400.jpg][Foto/2008_GEB_model_G.jpg]]
//Kabelkast GEB model G, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Concertgebouwplein_model_H_400.jpg][Foto/2009_Concertgebouwplein_model_H.jpg]]
//Concertgebouwplein met Kabelkast GEB model H. Rienk Mebius, 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_Van_Woustraat_GEB_model_J_400.jpg][Foto/2011_Van_Woustraat_GEB_model_J.jpg]]
//Van Woustraat met kabelkast GEB model J, 2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Splitskast_model_H_museumtuin_400.jpg][Foto/2008_Splitskast_model_H_museumtuin.jpg]]
//En zo ziet de GE splitskast model H er van binnen uit..., 2008.<br>Te zien in de tuin van Museum Het Schip op de hoek van de Zaanstraat en de Oostzaanstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Prinsengracht_model_J_400.jpg][Foto/2009_Prinsengracht_model_J.jpg]]
//Prinsengracht, 2009. Model J als 'fruitmachine'.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1985_ca_Jacob_Obrechtplein_GEB-synchroonklok_400.jpg][Foto/1985_ca_Jacob_Obrechtplein_GEB-synchroonklok.jpg]]
//Jacob Obrechtplein met synchroonklok van het GEB, ca. 1985.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_Raadhuisstraat_klok_GEB_400.jpg][Foto/2011_Raadhuisstraat_klok_GEB.jpg]]
//Raadhuisstraat met synchroonklok van het GEB, 2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Westerstraat_klok_GEB_400.jpg][Foto/2007_Westerstraat_klok_GEB.jpg]]
//GEB synchroonklok in de Westerstraat, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_Korte_Marnixkade_bij_Bullebak_GEB_logo_400.jpg][Foto/2011_Korte_Marnixkade_bij_Bullebak_GEB_logo.jpg]]
//Korte Marnixkade, GEB gaslogo. Rienk Mebius, 2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_GEB_logo_400.jpg][Foto/2010_GEB_logo.jpg]]
//GEB (elektrisch) logo, 2010.//

{{BROWN{Gasfabrieken}}}
<<tabs ""
"Info algemeen " "" "Gasfabrieken1"
"Engelse gasfabriek" "" "Engelse gasfabriek"
"Westergasfabriek " "" "Westergasfabriek"
"Diversen gas" "" "Winkels02"
>> 

//Bron: Stadsarchief Amsterdam// http://stadsarchief.amsterdam.nl/

{{BROWN{Geschiedenis van de Gemeente Gasfabrieken}}}
Vanaf 1835 is er in Amsterdam fabriekmatig gas uit steenkool geproduceerd. Omdat de twee particuliere gasfabrieken zeer grote winsten maakten kwamen er steeds meer voorstanders van gemeentelijke exploitatie. Op 5 oktober 1878 stelden Burgemeester en Wethouders de Gemeenteraad voor over te gaan tot de oprichting van een gemeentelijke fabriek. Dit leidde tot langdurige discussies en onderhandelingen met de gasfabrieken over vernieuwing van de concessies. Op 23 juli 1883 werd een concessie verleend aan de Imperial Continental Gas Association (ICGA). Deze Londense maatschappij nam de klanten over van de twee tot die tijd in Amsterdam opererende gasfabrieken, te weten van de Hollandsche Gasfabriek, van wie de concessie verlopen was, en van de Amsterdamsche Pijp-Gaz Compagnie (APGC), een bedrijf waar de ICGA reeds grootaandeelhouder van was.
De ICGA ging voortvarend te werk. Daags na het verlenen van de concessie werd de eerste paal geslagen voor de bouw van een gasfabriek aan de Haarlemmertrekvaart en een tweede fabriek aan de Linnaeusstraat verrees vrijwel tegelijkertijd. Ook het leidingenstelsel werd drastisch uitgebreid. Het bedrijf floreerde. Echter, de concessiebepalingen gaven in de loop der jaren voortdurende aanleiding tot geschillen met de gemeente en in de Raad groeide het aantal voorstanders van gemeentelijke exploitatie. B en W dienden mei 1895 een voordracht in bij de Raad om de concessie in te trekken. Na weer ruim twee jaar overleg besloot de Raad op 11 november 1897 tot gemeentelijke exploitatie van de Gasfabrieken. Dit leidde tot de overname van beide fabrieken en het kantoor aan de Keizersgracht op 10 augustus 1898.
De eerste jaren van de gemeente-exploitatie werden gekenmerkt door steeds stijgende productie en belangrijke vernieuwingen en uitbreidingen. Het begon in 1900/03 met de bouw van een gashouder van 100.000 m3 aan de gasfabriek aan de Haarlemmertrekvaart, voortaan de Westergasfabriek genoemd. Een tweede nieuwe gashouder met een inhoud van 60.000 m3 werd in 1904/05 gebouwd aan de fabriek aan de Linnaeusstraat, na de overname de Oostergasfabriek genoemd.
Ten behoeve van de gasproductie startte men in 1904 bij beide fabrieken met de bouw van een watergasfabriek. Het grote voordeel van een watergasinstallatie is dat die in korte tijd kan produceren. Dat is met name van belang wanneer bij plotseling invallende strenge koude de vraag naar gas in korte tijd sterk stijgt.
In 1906 werd begonnen met de aanleg van een geheel nieuwe fabriek, de Zuidergasfabriek. Nog voordat deze fabriek volledig in bedrijf was werd besloten tot de stichting van een vierde fabriek boven het IJ, de Noordergasfabriek. Beide fabrieken werden in 1913 in bedrijf genomen.

{{BROWN{Gebieden}}}
<<tabs ""
"Kostverlorenvaart " "" "Kostverlorenvaart"
"Vinkenbuurt " "" "Foto's Vinkenbuurt"
>> 

{{BROWN{Geboortehuis}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Geboortehuis0"
"Situatie 1822-2007" "1822-2007" "Hugo de Grootgracht3"
"Kaart 1890 " "" "Hugo de Grootgracht1"
"Situatie 1892-1903 " "" "Situatie geboortehuis"
"Gevelsteen 1893 " "1893" "Buurt382"
"Naambordje " "" "Naambordje Gerner"
"Achterzijde 1959 " "1959" "Buurt036B"
"Voorzijde - 1962 " "1962" "Buurt326"
"2020 " "2020" "Buurt405"
>>}}}

{{BROWN{Geboortehuis, Hugo de Grootkade #30 ^^I^^}}}
Ons huis werd samen met de belendende percelen (#32 - 38) gebouwd voor de heer+++^*[Wachtels, houtkoper »]
<<tiddler Buurt169A>>
===.
Vandaar de vier loodsen op de begane grond op #32 - 38.
Volgens zeggen bewoonde de eigenaar #30; t.o.v. #32 - 38 is #30 breder - maar minder diep - en heeft balkonnetjes en veranda's op alle verdiepingen. I.h.a. is #30 'ruimer' opgezet dan de percelen ernaast.
Het souterrain was als kantoor in gebruik; waarschijnlijk woonde de eigenaar op de z.g. beletage.
Een gevelsteen geeft de naam Wachtels aan met het bouwjaar 1893.
Van deze Wachtels is verder niet veel bekend. Wat ik kon vinden, volgt hier:
*+++!!!*[Persoonsgegevens Cornelis Wilhelm Wachtels &raquo;]
<<tiddler "C.W. Wachtels">>===

*+++!!!*[Huur grond aan de Hugo de Grootkade &raquo;]
//Bron: Het Nieuws van den Dag, 1 december 1890//

Ter secretarie zijn ter lezing nedergelegd:
No. 640. Voordracht van B. en W. om hen te machtigen tot de verhuring voor den tijd van 10 jaren aan C. W. Wachtels, van den gemeentegrond, gelegen aan de Hugo de Grootkade, kad. sectie C, Nos 5134, 477 en 6795
===

*+++!!!*[Inbraak in 1910 &raquo;]
//Bron: Algemeen Handelsblad 15-01-1910//

In het kantoor der N.V. Houthandel v/h Merrie Bruijn en firma Wachtels, Hugo de Grootkade te Amsterdam, zijn Zaterdagnacht inbrekers aan den gang geweest. Zij hebben zich waarschijnlijk door over het hek van het belendende Gereformeerde Weeshuis te klimmen toegang tot de werf verschaft en zijn van daaruit het kantoor gelegen aan de voorzijde van het benedenhuis van perceel Hugo de Grootkade 30, binnengedrongen door van de buiten- en binnendeur elk een paneel te verwijderen. Eenmaal binnen, zijn de heeren aan het rondsnuffelen gegaan en hebben zij ook hun krachten beproefd op de brandkast.
Ze werden evenwel - het was ongeveer vier uur in den morgen - in hun werk gestoord, doordat de dienstbode, die in een alcoof achter het kantoor sliep, door het gedruis dat de inbrekers maakten, wakker werd en alarm maakte. Zoodoende bleef het bij een poging om de brandkast open te breken.
De eenige buit der heeren bestond uit wat post- en plakzegels tot een waarde van acht à negen gulden en eenige sigaren. Een schrijfmachine, die eveneens uit het kantoor verdwenen was, werd hedenmorgen in de loods van den houthandel teruggevonden.
===

*+++!!!*[Paard te water in 1911 &raquo;]
//Bron: Algemeen Handelsblad 25-07-1911//

Hedenmorgen omstreeks half elf geraakte een paard met ledigen houtwagen van de firma Wachtels in de Hugo de Grootkade bij de Van Houweningenstraat.
De koetsier werd spoedig gered, doch schijnt inwendige kneuzingen opgedaan te hebben, zoodat hij naar huis moest worden gedragen. Sinck's toestel verleende hulp.
===

*+++!!!*[Telefoonboek 1915 &raquo;]
|''Telefoonnummer'' |''Bedrijf'' |''Adres'' |h
| N821 |Mersie Bruijn & Fa. Wachtels, N.V. Houthandel voorh. |Zeeburgerpad |
| N4432 |Wachtels, C.W., Houtkooper, |Hugo de Grootkade 30 |
===


In 1914 was C.W. Wachtels al woonachtig te Haarlem. Waarschijnlijk heeft hij in die tijd het terrein met de panden verkocht aan J. Dirkzwager die er een handel in bouwmaterialen vestigde.

Jarenlang, van 1884 tot 1975, heeft een markant gebouw de - westelijke - kop van de Oostelijke Handelskade gedomineerd.
Het gebouw werd er neergezet ten behoeve van de Algemene dienst waarin ondergebracht de post en de telegraaf, douane, havendienst, politie, brandweer en het filiaal van de Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut. Het gebouw heeft uiteindelijk bekendheid gekregen als het+++^['KNMI-gebouw' ».]
{{sliderBG{
<<tiddler [[KNMI-gebouw]]>>
}}}
===
Deze dependance van het KNMI verwerkte niet alleen de weerberichten. Ook de zeekaarten werden op deze locatie bijgewerkt.
De torens aan westelijke zijde van het gebouw, op de kop van het eiland, hadden niet alleen een decoratieve functie. Naast dat ze de meteorologische apparatuur herbergden, werden de torens ook gebruikt voor de tijdaanduiding en om met kegels en ballen door te geven of er storm op komst was. Kapiteins keken dan ook meerdere keren per dag vol verwachting uit naar de toren om te zien of ze uit konden varen.
Om onvergefelijke redenen is het mooie KNMI gebouw gesloopt.

{{BROWN{Gebouw voor weduwen & wezen}}}
Op de hoek van de Nassaukade bevond zich ook zo’n ‘vreemd’ stuk wat niet in het stratenplan paste. In mijn tijd was het een 'bewaarschool' (in 1981 heette het Kinderdagverblijf 'Prinses Irene').
In 1881 stonden de 4 percelen op de prent uit 1881 er al (2e Hugo de Grootstraat #2, 4, 6, 8); de bouwtekeningen stammen uit 1880.
Het stadsarchief van Amsterdam heeft het over het ‘Gebouw van het Protestants Weduwen en Wezen Fonds’.
Het stadsarchief heeft ook het 'Archief van de Vereeniging tot Oprichting en Instandhouding van het Protestantsch Weduwen- en Wezenfonds te Amsterdam'. Uit de lijst met stukken is het volgende te halen:
* //Dossier betreffende het 100-jarig bestaan van het weduwen- en weezenfonds, 1974.//<br>Het fonds is blijkbaar in 1874 opgericht.
* //Statuten en reglementen, 1881 - 1965.//<br>De vereniging heeft blijkbaar tot 1965 bestaan.
* //Huurcontract met de Vereeniging tot Verbetering van kleine-kinderbewaarplaatsen te Amsterdam. 1920 sept. 1. 2e Hugo de Grootstraat nr. 2 met tuin benevens voor- en achterkamer behorend bij perceel nr. 4.//<br>De 'bewaarschool' zat er dus al vanaf 1920.
* //Dossier der vrijwillige verkoping der 7 dubbele woonhuizen met bovenwoningen en erven en het gebouw met tuin en erf; gelegen aan de 2e Hugo de Grootstraat nr. 1, 3, 5, 7, 8, 6, 4 en 2.//<br>Naast de 4 percelen op de prent (#2, 4, 6, 8) waren er dus ook nog 4 percelen aan de overkant (#1, 3, 5, 7).
De 4 percelen op de prent beslaan precies het stuk tussen Nassaukade en Van Oldenbarneleveldtstraat.
> De huizen aan de Nassaukade (nummers 116 - 119) zijn iets later gebouwd; er bestaan bouwtekeningen uit 1881.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1880_Bouwtekening_2e_HdGstraat_2-8_400.jpg][Foto/1880_Bouwtekening_2e_HdGstraat_2-8.jpg]]
//Bouwtekening 2e Hugo de Grootstraat #2-8, 1880.//

{{BROWN{Gebouw voor weduwen & wezen}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Gebouw W&W0"
"Bouwtekening " "" "Gebouw W&W1"
"1881 " "1881" "Prenten23"
"Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Buurt137"
"Ca. 1910 " "Ca. 1910" "Buurt141"
"1972 " "1972" "Buurt138"
"1981 " "1981" "Buurt139"
"2008 " "2008" "Buurt140"
>>}}}

De foto’s/prenten/plattegronden zijn voor een groot deel afkomstig uit de Beeldbank van het stadsarchief van Amsterdam. Verder zijn er ook veel - nostalgische - foto's afkomstig van Spaarnestad Photo.
Foto's en prenten zijn te vinden bij de verschillende onderwerpen, bij [[Kunstenaars]] (fotografen en tekenaars) en in het [[Fotoalbum]] (nostalgische foto's, 1940 - 1945, ...).

Op http://www.watwaswaar.nl (vroeger http://www.dewoonomgeving.nl) zijn oude kaarten van Nederland te vinden, o.a. kadasterkaarten uit de periode 1811 - 1832. Deze kaarten zijn ook te vinden bij het Rijksarchief ~Noord-Holland: http://ranh.pictura-dp.nl/.
Een aantal kadasterkaarten uit 1822 van delen van Amsterdam  heb ik digitaal aan elkaar geplakt en 'opgepoetst' (ongerechtigheden verwijderd en netjes ingekleurd) tot wat ik noem Kaart 1822. Deze kaart beslaat een wat ruimer gebied dan hierboven genoemd en loopt in het zuiden door tot het gebied rond het Buiten Gasthuis (het latere Wilhelmina Gasthuis).
Tevens heb ik vergelijkbare delen van Amsterdam in Google maps (2007) digitaal aan elkaar geplakt en 'opgepoetst' (niet-relevante informatie verwijderd). M.b.v. drie ijkpunten (1e Marnixplantsoen/bolwerk Haarlem, molen De Otter en het Raamplein) zijn de kaarten - digitaal - over elkaar heen gelegd. Zo is de huidige situatie goed te vergelijken met die uit 1822.
<<<
# Hier - in deze Wiki - zijn de kaart van 1822 en 1822/2007 te vinden bij de 'Deelplattegronden van Amsterdam' ('1822' en '1822 - overlay'), zie [[Deelplattegronden|Kaarten & plattegronden3]]. De 'overlay' kaart is met een vaste transparantie beschikbaar.
# De kaarten (1822 en 2007) zijn in het programma Inkscape over elkaar gelegd zoals boven beschreven. In Inkscape is transparantie van een laag instelbaar (0 - 100%).
# Sinds enige tijd is op de [[HisGIS site|http://hisgis.fa.knaw.nl/?db=amsterdam&layer=050percelen%201832&style=0&x0=111125.547413&x1=111151.16539899999&y0=496175.436306&y1=496149.81831999996&useGM=1&raster=_]] iets vergelijkbaars te zien (in principe voor heel Nederland, maar zeer uitgebreid voor b.v. Amsterdam). De kadasterkaarten uit 18xx - 1832 zijn gedigitaliseerd en je kan er verschillende nieuwere kaarten als achtergrond instellen (b.v. Amsterdam 2013). Met twee schuiven is in te zoomen en is de transparantie instelbaar. M.b.v. meerdere lagen zijn ook andere gegevens te tonen (b.v. percelen, gebouwen, ...).<br>Helaas ontbreken namen van straten, molens etc. Die worden op mijn kaart wel getoond.
<<<
Later vond ik ook nog kadasterkaarten uit 1890, dus ten tijde van de eerste bebouwing van het gebied ten westen van de Singelgracht. Die moeten echter nog digitaal aan elkaar geplakt worden, waarna ze ook over de kaarten van 1822 en 2007 te leggen zijn.
Verder heb ik in de loop der tijd een aardige verzameling (digitale) plattegronden van Amsterdam (en omgeving) verzameld uit de periode 1342 tot heden. Vooral de plattegronden van 1922 en ca. 1939 zijn mooie exemplaren, die veel informatie verschaft hebben. Zie [[Plattegronden van Amsterdam|Kaarten & plattegronden2]].
<<<
Google Maps/Google Street View (https://maps.google.nl/) heeft tegenwoordig uitstekende foto-mogelijkheden om Amsterdam te verkennen.
De tegenhanger van Microsoft (Bing Maps https://www.bing.com/maps/) heeft o.a de mogelijkheid van 'vogelvlucht-weergave'.
<<<

{{BROWN{~Gemeente-Tram}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Gemeente-Tram info"
"Tramnet 1900 " "1900" "Gemeente-Tram01"
"Tramtypes " "" "Tramtypes"
"Trams Hugo de Grootbuurt " "" "Trams Hugo de Grootbuurt"
"Paardenveiling " "1904" "Prenten65A"
"Foto's trams " "" "Trams"
"Filmpjes trams " "" "Filmpjes6"
>> 

!!!Het ontstaan van de ~Gemeente-Tram
Hoewel de concessie aan de A.O.M. op 9 juni 1881 voor een periode van 29 jaar verlengd werd - dus tot 1910 - nam de gemeenteraad op 12 oktober 1898 het besluit het trambedrijf van de A.O.M. over te nemen; de concessie van de A.O.M. verliep dus 10 jaar eerder dan gepland!
De officiële overgangsdatum naar ~Gemeente-Tram werd 1 januari 1900.
<<<
Het leerstuk was dat openbare nutsbedrijven in handen van de overheid moesten zijn. Reeds in de jaren 90 van de 19e eeuw nam de gemeente het waterbedrijf, het gasbedrijf, het elektriciteitsbedrijf, de telefoondienst en de reinigingsdienst over; de naasting van de tram was het sluitstuk van deze ontwikkeling.
<<<
De gemeente werd zo eigenaar van:
* 242 tramwagens,
* 758 paarden,
* 777 man personeel in vaste dienst en 45 in tijdelijke dienst,
* 56 km aan spoor.
+++!!!*[Het vervolg &raquo;]
Ook werd besloten te beginnen met elektrificatie van de trams (de A.O.M. had plannen hiervoor in de ijskast gezet vanwege de dreigende overname).
In februari 1900 werd bekend dat er 12 elektrische motorwagens gebouwd zouden worden.
Op 14 augustus 1900 reed de eerste elektrische tram van Zoutkeetsgracht naar het Leidseplein en vice versa (lijn 10).
Toch liet de ~Gemeente-Tram in 1900 ook nog acht nieuwe paardentrams bouwen om in een tekort aan paardentrams te voorzien.
Van 1900 tot 1902 werd gebruik gemaakt van het +++^*[trolleysysteem &raquo;]
<<tiddler Stroomafnemers>>
===
(zie foto's 1900-A en 1900-B), daarna ging men over naar een sleepbeugel. Pas veel later - 1957, bij de eerste gelede trams - werd de pantograaf ingevoerd. Nog tot 1983 reden er in Amsterdam trams met een sleepbeugel.
<<<
Bij veel bruggen ontbrak in eerste instantie de bovenleiding, zodat de tram een 'aanloop' moest nemen om de brug over te komen.
In 1952 is de brug over de Kattensloot nog de enige brug zonder bovenleiding (zie foto 1952).
<<<
Na elektrificatie van tramlijnen waren minder paarden nodig. In 1904 werden 400 van de 754 trampaarden geveild in de remise in de Linnaeusstraat.
Naast de elektrische tram bleef de paardentram nog een tijdje bestaan. Pas in 1922 werden de laatste paarden publiekelijk verkocht.
De laatste paardentram reed in 1916 van het Nassauplein naar Sloterdijk. Echter, in 1921 kreeg Amsterdam door annexatie van de Gemeente Sloten er - tijdelijk, tot 1922 - weer een paardentram bij! In 1922 werd [[de tram naar Sloten|Tram naar Sloten]] 'gemechaniseerd'; er kwam een 'tractor' i.p.v. het paard.
===

[img[Tramnet|Images/1900_Tramwegnet_Gemeente-Tram.jpg]]
//Het tramnet in 1900.//

{{BROWN{Gemeentelijke hondenbewaarplaats}}}
Aan het einde van de 2e Hugo de Grootstraat, bij de Kostverlorenvaart, bevond zich vroeger de Gemeentelijke Hondenbewaarplaats (tussen Van Reigersbergenstraat en de Kostverlorenvaart).
Deze bevond zich op het gemeenteterrein langs de Kostverlorenvaart tussen Hugo de Grootgracht en 2e Hugo de Grootstraat, de z.g. bestratingswerf of 'Stratenmakerswerf'.
Zwerfhonden werden gevangen door de z.g. 'hondenmepper' en naar de hondenbewaarplaats gebracht. Als zich binnen drie dagen geen eigenaar had gemeld, werden de honden verdronken. Zie voor meer bijzonderheden het verhaal bij [[Herman Misset]].
<<tabs "txt_vTabs"
"- 1 - " "1923" "Beroepen12A"
"- 2 - " "1917" "van Eck29"
"- 3 - " "1906" "Prenten69"
>>
<<tiddler {{setStylesheet(store.getTiddlerText('Start##styles'),'verticalTabStylesheet');'';}}>>

{{BROWN{George Hendrik  Breitner (1857-1923)}}}
//Bron: Stadsarchief Amsterdam//, http://stadsarchief.amsterdam.nl/.

Breitner was een dubbeltalent. Hij werd niet alleen bekend als schilder, maar ook als fotograaf. Er zijn zo’n 2000 foto’s van Breitner over verschillende collecties verspreid. Het Stadsarchief Amsterdam bewaart een collectie van maar liefst 263 glasplaatnegatieven van Breitner. Deze collectie, die in 1997 de kern vormde van een expositie in het Archief, is nu via Internet te zien
<<tabs ""
"Achtergrondinformatie " "" "George H. Breitner_1"
"Fotografie " "" "George H. Breitner_2"
"Portret " "" "Portret George Breitner"
"Foto's " "" "Foto's George Breitner"
>>

Zelden liet Breitner iemand poseren voor zijn stadsgezichten. Het zou niet passen bij zijn vluchtige momentopnamen, toen 'ogenbliksfotografieën' genoemd. Dat was nog niet zo gemakkelijk, want wanneer hij er met de glasplatencamera en statief op uit trok, was het moeilijk onopgemerkt te blijven. Dankbaar maakte Breitner dan ook gebruik van de net geïntroduceerde handcamera. Eindeloos en verdekt opgesteld kon hij zijn stadsgenoten fotograferen. Bovendien kon hij experimenteren met allerlei perspectieven, zoals goed te zien is in de serie rondom de Nieuwe Kerk.

De op het eerste gezicht bijna achteloos gemaakte opnamen, blijken in werkelijkheid weldoordachte studies van onderwerpen. Breitner experimenteerde bewust met diverse camera's en formaten. In de collectie bevinden zich een groot aantal glasplaatnegatieven van 10 x 10 cm. Dit ongebruikelijke vierkante formaat moest Breitner speciaal bestellen bij de fotohandel. Hij maakte ook foto's van een meer gangbaar formaat van 9 x 12 cm en het grotere 13 x 18 cm. De negatieven van dat laatste formaat blinken uit in technische kwaliteit. Breitner moet zich hiervan bewust zijn geweest. Zo maakte hij van dezelfde plek op de hoek van de Keizersgracht en Reguliersgracht, zo te zien op hetzelfde moment, foto's met twee verschillende camera’s.
Misschien ging hij nog eens naar die hoek om de compositie te verbeteren met een andere camera. Of bracht hij twee camera's mee op zijn wandelingen door de stad.

Breitner heeft op verschillende plekken in de stad gewoond en die buurten zijn ook terug te vinden in zijn werk. Van 1893 tot 1899 woonde Breitner aan de Lauriergracht. Aan het einde van die periode verhuisde hij naar het Prinseneiland. Steeds weer trok hij eropuit om de aangrenzende Haarlemmerbuurt te fotograferen.
Op veel van zijn foto's is de stad bijna verstild, schijnbaar verlaten als een dorp. Het lijkt alsof het altijd slecht weer was in Breitner's stad: mist, sneeuw, miezerig dooiweer, regen of schemer. Maar niet alleen die verstilling van de stad trok hem. Het zijn juist de foto's van het winkelende publiek in de Kalverstraat of een dienstbode langs de grachten die Breitner bekend maakten. Ook de veranderingen in de stad, zoals de sloop van een huis en de bouwputten konden rekenen op zijn belangstelling. Nooit richtte hij zijn lens echter op de overal om hem heen verrijzende nieuwbouw.
Dikwijls fotografeerde Breitner hele series van onderwerpen of buurten. Zo ontstonden reeksen van de Overtoom, de Haarlemmerbuurt, rondom de Nieuwe Kerk, het Begijnhof en het Damrak. Ook sjouwde hij zijn camera de trappen van de Waag en de Munttoren op om het uitzicht over de stad vast te leggen.

{{BROWN{Achtergrondinformatie}}}
Breitner werd in 1857 in Rotterdam geboren. Al vroeg werd zijn aanleg voor tekenen duidelijk en op zijn 18-de bezocht hij de Haagse kunstacademie. Ruim tien jaar later verhuisde hij naar de hoofdstad, die als een magneet werkte op jonge kunstenaars uit het hele land. Al snel kwam hij daar in contact met de Tachtigers, een groep kunstenaars rond het literaire tijdschrift De Nieuwe Gids, die voor veel vernieuwingen zorgde in de kunstwereld.
Zijn eerste foto’s dateren waarschijnlijk uit het begin van die Amsterdamse jaren. De camera zou hem zo’n 25 jaar lang blijven boeien en er ontstond al gauw een wisselwerking tussen zijn schilderkunst en zijn fotografie. De foto’s waren daarbij meer dan alleen een hulpmiddel. Rond 1900 begon de fotografie steeds meer een eigen plaats in te nemen binnen zijn werk.

{{BROWN{Fotografie}}}
<<tabs "George_H_Breitner"
"De vrijheid van de handcamera  " "" "George H. Breitner1"
"De collectie  " "" "George H. Breitner2"
"Het stadse leven  " "" "George H. Breitner3"
>>

*Ons Amsterdam, maandblad over heden en verleden van Amsterdam
*J. van Eck, De Amsterdamsche Schans & de Buitensingel
*Vele internet bronnen. Een aantal van de gebruikte websites zijn te vinden bij+++^*[interessante sites »]
<<tiddler "Interessante sites">>

{{BROWN{Geschiedenis van de Stadsreiniging}}}
!!!Wat vooraf ging
//Bron: Ons Amsterdam, Bronnen uit Amsterdam, 100 jaar stadsreiniging (1877 - 1977),// http://www.bronnenuitamsterdam.nl/

In 1847 kwam dr. Sarphati met een zeer gunstige aanbieding voor het inzamelen van afvalstoffen om deze daarna te gebruiken bij de verbetering en aanwinning van grond voor landbouw, waarmee zich de Maatschappij ter bevordering van Landbouw en Landontginning in Nederland zou belasten.
Daarop kreeg hij de concessie tot het ophalen van alle 'haardasch, vuilnis, poortaarde' (faecaliën), rioolspeciën en afval der vilderij binnen de stad Amsterdam en derzelver jurisdictie'.
Kort daarna ging de concessie over in handen van de Maatschappij ter bevordering van Landbouw en Landontginning in Nederland. Deze Maatschappij hield zich, evenals haar voorgangers, uitsluitend bezig met de inzameling van het vuil.
Aan het schoonhouden der straten werd niets gedaan. Het kon dan ook niet uitblijven dat deze steeds meer vervuilden en soms gewoon onbegaanbaar waren.
In 1854 kwam hieraan een eind, doordat de 'Maatschappij voor den Werkenden Stand' een afdeling Straatreiniging oprichtte, die zich tegen een bescheiden vergoeding van de inwoners belastte met het vegen en schoonhouden van de straten.
+++!!![Ontstaan Stadsreiniging (1877) »]
//Bron: Ons Amsterdam, Bronnen uit Amsterdam, 100 jaar stadsreiniging (1877 - 1977),// http://www.bronnenuitamsterdam.nl/

Na een dertigtal jaren leidden een onvoldoende aan de tijd aangepaste dienstverlening na een zwakke financiële situatie van de Maatschappij ter bevordering van Landbouw en Landontginning in Nederland ertoe, dat burgemeester en wethouders de gemeenteraad voorstelden de gehele stadsreiniging in eigen beheer te nemen. De raad ging hiermee akkoord en na afwikkeling van de verschillende zaken startte op 1 oktober 1877 de Stadsreiniging. Uiteraard begon de nieuwe dienst met een beperkte hoeveelheid materieel, voor zover nodig met paardetractie. Voor de verwerking van het vuil beschikte men over een tweetal opslagplaatsen voorzien van een asloods.
Elf jaar na de oprichting, in 1888 werd een nieuwe centrale belt in gebruik genomen. Op den duur was deze echter niet meer te handhaven. De grote vuilnishopen verspreidden een enorme stank; de ratten en vliegen tierden er welig en het was geen wonder dat deze belt in een 'kwade reuk' bij de bevolking kwam te staan.
In verschillende richtingen werd naar een betere oplossing gezocht. Deze vond men uiteindelijk in een in 1919 in gebruik gestelde vuilverbranding, die de stad van veel narigheid verlostte.
In 1880, dus kort na haar oprichting, nam de Stadsreiniging ook de reiniging van de openbare weg en de riolering voor haar rekening waardoor de diensten van de Maatschappij voor den Werkenden Stand overbodig werden.
Gebeurde het veegwerk eerst nog met de hand, al gauw ging men over tot het in gebruik nemen van een tiental eenvoudige veegmachines.
Het zal duidelijk zijn dat de Stadsreiniging na 1900, in de tijd van de toenemende mechanisatie, steeds meer werd gestroomlijnd en uitgebreid, ieder jaar opnieuw. Handvegers maakten plaats voor door een paard getrokken vegers en deze stonden op hun beurt hun plaats weer af aan de elektrische veegmachines, die uiteindelijk vervangen werden door de huidige moderne veegauto's. De huisvuil paard en kar maakte plaats voor voor de huisvuilauto en deze werd weer achterhaald door de huidige perscontainerauto. Het vertrouwde Boldootkarretje (faecaliënwagen) werd vervangen, de Liernurwagens ruimden hun plaats in voor moderne putzuigers enz.,enz.
===
+++!!![Stadsreiniging na 1877  »]
|!Jaar |! |
|1877 |Ontstaan Stadsreiniging (ophalen van huisvuil) als Gemeentedienst |
|Vanaf 1877 |Verbetering en uitbreiding van het - verwaarloosde - materieel dat overgenomen was van de Maatschappij ter bevordering van Landbouw en Landontginning in Nederland<br> Het verkrijgen van geschikte nieuwe arbeidskrachten bleek een probleem |
|1880 |Verdeling van de stad in 6 secties. Schoonhouden van de openbare weg overgenomen van de Maatschappij voor de Werkenden Stand |
|1881 |Ook diepwerk grachten bij Stadsreiniging. Daartoe werden 2 baggermolens en een sleepbootje aangekocht |
|1884 |Werkzaamheden Stadsreiniging vastgelegd: |
| |<<tiddler Stadsreinigingstaken>> |
|1885 |Oprichting van lossteigers zodat vuilnis wagens daar hun vracht konden overstorten i.p.v. op de belt(en) |
|1887 |Verwijdering van gezonken vaartuigen toegevoegd aan werkzaamheden |
|1888 |[[Centrale vuilnisbelt|Voormalige centrale vuilnisbelt]] gereed |
|1889 |Paarden gestald in de nieuw gebouwde houten stallen aan de [[Centrale Inrichting Bilderdijkkade]] |
|1904 |Stalgebouwen Bilderdijkkade vergroot; plaats voor 160 paarden |
|1908 |Alle houten opstallen inmiddels vervangen door stenen opstallen<br>Hoofdkantoor, hoek Bilderdijkkade/Kwakersstraat gereed |
|1911-1912 |2 stoom-auto-rioolbaggermachines, later nog een elektrische machine  |
|1929 |Aantal secties uitgebreid tot 9 |
|Tot 1930/31 |100 putjesscheppers waren actief, daarna werden het 9 putzuigmachines en 18 man |
|Tot 1937 |Nog paarden in gebruik (in 1937 waren er nog 2).<br>Vervanging van 115 paardewagens (van 3 m^^2^^) en 15 elektrische wagens door 80 vuilnisauto's (van 6 m^^2^^) |
|1931 - 1937 |Invoering gestandariseerde vuilnisemmer, de z.g. Ochsner-emmer |
|1932 |Invoering van de bekende 'veegdriewieler' met aluminium bak |
|Tot 1940 |10 elektrische asfaltwasmachines waren in bedrijf<br>in 1977 doen 3 benzine-auto's hetzelfde werk |
===

Brievenbus en post zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Vandaar eerst een korte opsommimg van jaartallen uit de postgeschiedenis.
|''Jaartal'' |''Gebeurtenis'' |h
| 1799 |Staatsbedrijf der Posterijen Telegrafie en Telefonie (naar Frans voorbeeld) |
| 1807 |De postwet regelde het staatsmonopolie op het verzamelen, vervoeren en uitreiken van brieven |
| 1844 |Postvervoer per trein |
| 1848 |Algemeen belang centraal (tarieven omlaag) |
| 1850 |Eerste brievenbussen |
| 1852 |De eerste postzegel |
| 1920-1930 |Van vier naar drie postbezorgingen per dag |
| 1931 |Eerste sorteermachine |
| 1932 |Derde bezorging vervalt |
| 1960 |Invoering tweelingbrievenbus (rood/grijs) |
| 1969 |Nog maar één bezorging per dag |
| 1977 |Introductie van de postcode |
| 1989 |Verzelfstandiging PTT Post (en PTT Telecom) |
| 2002 |PTT Post wordt TPG Post |
| 2006 |TPG Post wordt TNT Post |
| 2011 |TNT Post wordt ~PostNL |

[img[Images/arms.gif]]
In 1867 is tevens een gevelarm ontwikkeld, voor bevestiging van lantaarns aan gevels. Op deze vooral in smalle straten en stegen toegepaste gevelarmatuur werd dezelfde vierkante lantaarn toegepast als op de mast van 1867.

Het huis met de gevelsteen, Marnixstraat 285.
De gevelsteen is afkomstig van molen De Dommekracht die in 1614 op het bolwerk geplaatst werd. In 1765-1768 werd deze molen vervangen door de achtkantige stellingmolen [[De Bloem]].
<<tabs "Gevelsteen_Rijckeroort"
"Gevelsteen  " "" "Bolwerk Rijckeroort5"
"Ca. 1955 " "1955" "Bolwerk Rijckeroort6"
"2008-A " "2008" "Bolwerk Rijckeroort8"
"2008-B " "2008" "Bolwerk Rijckeroort7"
>> 

{{BROWN{}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Gillis van Ledenberchstraat0"
"Situatie 1822-2007 " "" "Kostverlorenvaart200"
"Situatie 1922 " "" "Kostverlorenvaart201"
"Molen De Eenhoorn " "" "De Eenhoorn"
"Molen Het Luipaard" "" "Het Luipaard"
"Molen De Otter " "" "De Otter"
"Foto's " "" "Foto's Gillis van Ledenberchstraat"
>>

{{BROWN{Info}}}
De Gillis van Ledenberchstraat loopt van de Zaagmolenstraat tot de 2e Hugo de Grootstraat evenwijdig aan de Kostverlorenvaart.
Toen gebouwd werd vanaf de 2e Hugo de Grootstraat naar het noorden, heette de tweede zijstraat vanaf de Frederik Hendrikstraat (dus het dichtste bij de Kostverlorenvaart) 2e Hugo de Grootdwarsstraat. In 1919 werd dit pas de Gillis van Ledenberchstraat.
> De eerste zijstraat vanaf de Frederik Hendrikstraat werd eerst de 1e Hugo de Grootdwarsstraat genoemd; dit werd in 1919 de Rombout Hogerbeetsstraat.
Langs de hele Kostverlorenvaart was veel bedrijvigheid. De laatste tientallen jaren is er veel verdwenen en vervangen door woningbouw (De Wittenkade, Van der Palmkade, Buyskade, Gillis van Ledenberchstraat, ...).
In 1922 stonden er nog enkele houtzaagmolens:
# 't Luipaard. Deze molen was al vóór 1917 buiten gebruik. In 1920 werd de molen onttakeld, maar pas in 1931 afgebroken.
# De Otter. Deze werd in 1925, nadat de houten as was gescheurd, onttakeld. De romp is echter blijven staan totdat hij in 1994 - 1996 gerestaureerd werd..
# De Eenhoorn. De molen zaagde nog toen de sloper in 1929 het erf op stapte om zijn werk te doen!

{{BROWN{Gipsfabriek}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Gipsfabriek0"
"Situatie 1922 " "1922" "Gipsfabriek1"
"Foto's gipsfabriek " "" "Foto's gipsfabriek"
"Foto's 2e Kostverlorenkade " "" "Foto's 2e Kostverlorenkade"
>>

{{BROWN{Gipsfabriek}}}
Op de punt tussen Kostverlorenvaart en de De Clercqstraat, net ten noorden van de huidige Wiegbrug, stond jarenlang de Hollandse Stoom Gipsfabriek van Disselkoen & de Kok.
De fabriek stond er al voor 1870; bouwtekeningen van 1870 en 1873 tonen n.l. uitbreidingen.
In 1929 werd de gipsfabriek afgebroken.
De Kostverlorenvaart werd ter plekke verbreed en hier werd de 2e Kostverlorenkade aangelegd.
+++!!![Hellsloten, Wilhelm Johannes, 1881  -  1968 »]
Willem Johannes Hellsloten werkte vanaf juni 1902 tot 7 augustus 1915, als koetsier bij de Hollandse Stoom Gipsfabriek aan de De Clercqstraat in Amsterdam. Volgens de arbeidsovereenkomst, werkte hij 6 dagen in de week van 6 uur in de morgen tot 7 uur in de avond.
Bij nachtdienst op zondag van 6 uur in de avond tot 6 uur de volgende morgen.
Zijn loon bedroeg fl. 11,90 per week voor 6 werkdagen. Overwerk werd betaald met fl. 0,20 per uur. Indien er door de werkgever schade werd geleden, veroorzaakt door de werkman, wordt 25 cent ingehouden met een maximum gelijkstaande met een loon van 12 dagen of fl. 25,-  (//Bron: Arbeidsovereenkomst  Hollandse  Stoom  Gipsfabriek  d.d.1909//)
Hij werd later groenteventer, wat waarschijnlijk kwam omdat zijn moeder dat ook was.
Hij moest waarschijnlijk met moeder mee om geld te verdien.
Toen moeder het niet meer kon, is hij een groentezaak begonnen op de Frederik Hendrikstraat.
De juiste locatie van deze groenten zaak in niet helemaal te achterhalen, maar ik weet uit mijn jeugd dat er aan de Frederik Hendrikstraat diversen groentezaken gevestigd waren.
Er zat er een in een soort keldertje niet ver van het Frederik Hendrikplantsoen.
Later is de groentenzaak verhuisd naar de 2e Hugo de Grootstraat hoek Van Oldenbarbeveldtstraat.
De naam van deze winkel was Hellsloten en Zn. In augustus 1960 werd de groentezaak aan de 2e Hugo de Grootstraat gesloten.
===

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_Situatie_gipsfabriek_400.jpg][Foto/1922_Situatie_gipsfabriek.jpg]]
//Situatie gipsfabriek (''@@color:#f905e3;paars@@'') en ijzergieterij (''@@color:#1000ff;blauw@@'') op de plattegrond van 1922.//

{{BROWN{Girobus}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Girobus01"
"1971 " "" "Girobus02"
"1979-A " "" "Girobus03"
"1979-B " "" "Girobus04"
"2008-A " "" "Girobus05"
"2008-B " "" "Girobus06"
>>}}}

{{BROWN{Info Girobus}}}
De Gemeentegiro Amsterdam (GGA), opgericht in 1917, was het eerste girale betalingssysteem in Nederland.
Pas een jaar later ging de Postcheque- en Girodienst (PCGD) van start.
De Gemeentegiro had eigen brievenbussen door de hele stad, zij waren volgens een ontwerp in de stijl van de Amsterdamse School en blauw van kleur.
De rekeninghouders zonden hun opdrachten dus buiten de PTT om. Dat was geoorloofd want het monopolie van PTT gold alleen voor interlokaal briefverkeer.
> In de girobussen werden ook veel ansichtkaarten van toeristen aangetroffen.
De eerste girobus werd in 1918 door+++^*[Pieter Marnette »]
{{sliderBG{
<<tiddler [[Pieter Lucas Marnette]]>>}}}===ontworpen. Het was een vrijstaande, cilindervormige bus, met verticale groeven (zogenaamde 'cannelures'). Op het deksel stonden de woorden 'Gemeentelijk Girokantoor', met daaronder het stadswapen van de stad.
Door de enorme stadsuitbreiding die Amsterdam in deze jaren doormaakte ontstond al snel behoefte aan meer girobussen.
In 1919 trok de Dienst Publieke Werken, die ook verantwoordelijk was voor de plaatsing van de bussen, de architect+++^*[Anton Kurvers &raquo;]
{{sliderBG{
<<tiddler [[Anton Kurvers]]>>}}}
===
aan. In 1926 kreeg hij de opdracht om een nieuwe - makkelijk te plaatsen en verplaatsen - girobus te realiseren. Deze bus kreeg een helmvorm en is gemaakt van gietijzer. De woorden 'Gemeente Giro' werden in een strak lettertype op de bus aangebracht.
> Het ontwerp voor deze hangende bus was reeds door Kurvers in 1922 gemaakt.
Verschillende girobussen zijn nog te bezichtigen bij Museum Het Schip op de hoek van de Zaanstraat en de Oostzaanstraat.
In 1979 werd de Gemeentegiro overgenomen door de Postgiro/Rijkspostspaarbank, in 1986 werd deze combinatie geprivatiseerd en ging over in de Postbank N.V., die daarna op 10 februari 2009 samenging met ING Bank, waarbij de ING werd gevormd.
Vanaf de overname van de Gemeentegiro moesten giro-overschrijvingen in een envelop via de brievenbussen van de PTT worden verzonden.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1971_Amstelveenseweg_Girobus_ontwerp_1918_400.jpg][Foto/1971_Amstelveenseweg_Girobus_ontwerp_1918.jpg]]
//Staande girobus op de Amstelveensewg, 1971.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1979_ca_Hobbemakade_girobus_400.jpg][Foto/1979_ca_Hobbemakade_girobus.jpg]]
//Hangende girobus op de Hobbemakade, hoek Roelof Hartstraat, ca. 1979.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1979_ca_Hobbemakade_girobus_verwijderd_400.jpg][Foto/1979_ca_Hobbemakade_girobus_verwijderd.jpg]]
//Girobus verwijderd op de Hobbemakade, hoek Roelof Hartstraat, ca. 1979.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Oostzaanstraat_museum_Schip_girobus_400.jpg][Foto/2008_Oostzaanstraat_museum_Schip_girobus.jpg]]
//Staande girobus in de Oostzaanstraat bij museum Het Schip, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Oostzaanstraat_museum_Schip_girobus_hangend_400.jpg][Foto/2008_Oostzaanstraat_museum_Schip_girobus_hangend.jpg]]
//Hangende girobus op het Spaarndammerplantsoen bij museum Het Schip, 2008.//

{{BROWN{Google Maps kaart}}}
Op de volgende Google Maps kaart wordt aangegeven welke plaatsen beschreven zijn in ''@@color:blue;Hugo de Grootbuurt en omstreken@@''.
Het kerngebied - voor het gemak het ''@@color:blue;Kostverlorengebied@@'' genoemd - is daarop met een blauwe lijn aangegeven. De rode lijn omsluit een ruimer gebied waarin zich ook beschreven plaatsen bevinden.

<HTML>
<iframe width="425" height="350" frameborder="0" scrolling="no" marginheight="0" marginwidth="0" src="https://maps.google.nl/maps/ms?ie=UTF8&amp;hl=nl&amp;t=h&amp;source=embed&amp;msa=0&amp;msid=111723466548624997009.00044c2abb0810a9cb99d&amp;ll=52.376679,4.871134&amp;spn=0.018339,0.036478&amp;z=14&amp;output=embed"></iframe><br /><small><a href="https://maps.google.nl/maps/ms?ie=UTF8&amp;hl=nl&amp;t=h&amp;source=embed&amp;msa=0&amp;msid=111723466548624997009.00044c2abb0810a9cb99d&amp;ll=52.376679,4.871134&amp;spn=0.018339,0.036478&amp;z=14" style="color:#0000FF;font-size:12pt;" target="blank">Kostverlorengebied weergeven op een grotere kaart</a></small>
</HTML>
+++!!!*[Legenda &raquo;]
[img[Gebieds marker|Images/Gebieds-marker.png]]//Geeft - samen met een lijn - het beschreven kerngebied aan.//
[img[Molen rood|Images/Molen_Rood.png]]//Plaats van voormalige molen.//
[img[Molen groen|Images/Molen_Groen.png]]//Nog bestaande molen.//
[img[Pin rood|Images/Pin_Rood.png]]//Plaats van voormalig gebouw.//
[img[Pin groen|Images/Pin_Groen.png]]//Nog bestaand gebouw.//
[img[Pin blauw-groen|Images/Pin_Blaauw-groen.png]]//Brug.//
[img[Ballon groen|Images/Ballon_Groen.png]]//Bestaande situatie (gebied, park, ...).//
[img[Ballon rood|Images/Ballon_Rood.png]]//Voormalige situatie (bolwerk, kerkhof, park, ...).//
[img[Ballon lila|Images/Ballon_Lila.png]]//Voormalige straatnaam, naam van sloot, ....//
<<<
Met Google Street View kan je nu in Google Maps door de straten van Amsterdam lopen!
* Klik op bovenstaande link 'Grotere kaart weergeven in nieuw venster/tab'.
* Navigeer/zoom in naar de gewenste plek.
* Versleep het 'gele mannetje' (linksboven) naar die plek (Google Street View is alleen mogelijk binnen de verschijnende blauwe lijnen).
* Klik op de witte pijlen om door een straat te lopen of - als een ellips (zonder vergrootglas) zichtbaar is - dubbelklik om te verplaatsen.
* Met de linker muisknop ingedrukt kan je - door slepen - de kijkrichting veranderen.
* Inzoomen kan - als er een vierhoek of ellips met vergrootglas zichtbaar is - door te dubbelklikken.
<<<
===

{{BROWN{Google Maps kaart}}}
Op de volgende Google Maps kaart wordt aangegeven welke plaatsen beschreven zijn in ''@@color:blue;Hugo de Grootbuurt en omstreken@@''.
Het kerngebied - voor het gemak het ''@@color:blue;Kostverlorengebied@@'' genoemd - is daarop met een blauwe lijn aangegeven. De rode lijn omsluit een ruimer gebied waarin zich ook beschreven plaatsen bevinden.

<HTML>
<iframe width="425" height="350" frameborder="0" scrolling="no" marginheight="0" marginwidth="0" src="https://maps.google.nl/maps/ms?ie=UTF8&amp;hl=nl&amp;t=h&amp;source=embed&amp;msa=0&amp;msid=111723466548624997009.00044c2abb0810a9cb99d&amp;ll=52.376679,4.871134&amp;spn=0.018339,0.036478&amp;z=14&amp;output=embed"></iframe><br /><small><a href="https://www.google.com/maps/d/edit?mid=zWMz5j9DWz04.kA87CxeUrlLA&ie=UTF8&hl=nl&t=h&source=embed&msa=0&ll=52.376679%2C4.871134&spn=0.018339%2C0.036478&z=14" style="color:#0000FF;font-size:12pt;" target="blank">Kostverlorengebied weergeven op een grotere kaart</a></small>
</HTML>
+++!!!*[Legenda &raquo;]
[img[Gebieds marker|Images/Gebieds-marker.png]]//Geeft - samen met een lijn - het beschreven kerngebied aan.//
[img[Molen rood|Images/Molen_Rood.png]]//Plaats van voormalige molen.//
[img[Molen groen|Images/Molen_Groen.png]]//Nog bestaande molen.//
[img[Pin rood|Images/Pin_Rood.png]]//Plaats van voormalig gebouw.//
[img[Pin groen|Images/Pin_Groen.png]]//Nog bestaand gebouw.//
[img[Pin blauw-groen|Images/Pin_Blaauw-groen.png]]//Brug.//
[img[Ballon groen|Images/Ballon_Groen.png]]//Bestaande situatie (gebied, park, ...).//
[img[Ballon rood|Images/Ballon_Rood.png]]//Voormalige situatie (bolwerk, kerkhof, park, ...).//
[img[Ballon lila|Images/Ballon_Lila.png]]//Voormalige straatnaam, naam van sloot, ....//
<<<
Met Google Street View kan je nu in Google Maps door de straten van Amsterdam lopen!
* Klik op bovenstaande link 'Grotere kaart weergeven in nieuw venster/tab'.
* Navigeer/zoom in naar de gewenste plek.
* Versleep het 'gele mannetje' (linksboven) naar die plek (Google Street View is alleen mogelijk binnen de verschijnende blauwe lijnen).
* Klik op de witte pijlen om door een straat te lopen of - als een ellips (zonder vergrootglas) zichtbaar is - dubbelklik om te verplaatsen.
* Met de linker muisknop ingedrukt kan je - door slepen - de kijkrichting veranderen.
* Inzoomen kan - als er een vierhoek of ellips met vergrootglas zichtbaar is - door te dubbelklikken.
<<<
===



https://www.google.com/maps/d/edit?mid=zWMz5j9DWz04.kA87CxeUrlLA&ie=UTF8&hl=nl&t=h&source=embed&msa=0&ll=52.376679%2C4.871134&spn=0.018339%2C0.036478&z=14

{{BROWN{Goudriaankanaal}}}

Het Noordhollands kanaal was vanaf zijn opening in 1824 eigenlijk al een flop: te bewerkelijk om door te varen. Het probleem van de ontoegankelijkheid van Amsterdam, de schrik van menig havenstad, was niet opgelost. Er moest iets anders gebeuren. Koning en Stad hadden verschillende ideeën, net zoals de twee inspecteurs-generaal van 's Rijks Waterstaat, de heren Jan Blanken en Adrianus Goudriaan. De laatste wilde het buiten-IJ afdammen met een sluis voor de kleine scheepvaart en Amsterdam voor de grote schepen bereikbaar maken via een breed kanaal door Waterland en dwars door het eiland Marken. Amsterdam was tegen afsluiting van het IJ. Het tobte verder met+++^*[rosbaggermolens &raquo;]<<tiddler "Rosbaggermolen">>=== en+++^*[scheepskameel &raquo;]<<tiddler "Scheepskameel">>===en dubte over de toekomst met het roemruchte verleden in het achterhoofd.
Toen kwam de watersnoodramp van 1825, die weliswaar niet Amsterdam, maar wel grote delen van het land trof. Het woord afsluiting kreeg vleugels. De Koning drukte door en financierde het zelf. In 1826 beginnen de werkzaamheden. Amsterdam blijft agiteren en lobby'en. Het werk vordert snel - het kanaal door Marken is klaar - maar niet snel genoeg om de veranderlijke besluitvorming voor te zijn. Amsterdam gaat nu accoord met de aanleg van de Ooster- en Westerdoksdijk. Ook dat werd geacht een oplossing te zijn voor de veiligheid van de stad en het dichtslibben van de haven. In ruil voor deze 'gehoorzaamheid', laat de Koning de werkzaamheden aan het kanaal in 1828 stopzetten.

<<<
* In 1828 wijst de Kamer van Koophandel de koning op de ondiepte van het water bij Marken, volgens de Kamer vergelijkbaar met Pampus. Goudriaan erkende de problemen met het ondiepe water bij Marken. Een oplossing daarvoor, lange havenhoofden, zou het project nog duurder maken. De koning besloot daarop de aanleg van het kanaal en de dam te staken. Op Marken was het kanaal toen al bevaarbaar!
* De dam in de Gouwzee werd - gedeeltelijk - gesloopt en het kanaal werd in de loop der jaren grotendeels gedempt. De sloten aan weerszijden van het kanaal zijn er nog wel. Van de dam resteerd nog altijd een drempel. Met een kieljacht kun je er niet overheen, je moet via de vaargeul door de opening, die gemarkeerd wordt door een+++^*[betonnen pyramide in de Gouwzee &raquo;]<<tiddler "Goudriaankanaal03">>===.
<<<
<<tiddler "Goudriaankanaalplan">>

{{BROWN{Goudriaankanaal}}}
<tabs "">
<tab Info >
{{BROWN{Info}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Goudriaankanaal info"
"Tracé " "" "Goudriaankanaal01"
"2015 " "" "Goudriaankanaal02"
>>}}}
</tab>

<tab Foto's >
{{BROWN{Foto's}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"2011-A " "2011" "Goudriaankanaal03"
"2011-B " "2011" "Goudriaankanaal04"
"2016-A " "2016" "Goudriaankanaal05"
"2016-B " "2016" "Goudriaankanaal06"
"2016-C " "2016" "Goudriaankanaal07"
>>}}}
</tab>
</tabs>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Trace_Goudriaankanaal_400.jpg][Foto/Trace_Goudriaankanaal.jpg]]
//Tracé Goudriaankanaal.//
<<tiddler "Goudriaankanaalplan">>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2016_Trace_Goudriaankanaal_400.jpg][Foto/2016_Trace_Goudriaankanaal.jpg]]
//Nog altijd is het tracé van het Goudriaankanaal zichtbaar, Google maps, 2015.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_Pyramide_Gouwzee_markering_da_Goudriaan_Eric_Speelman_400.jpg][Foto/2011_Pyramide_Gouwzee_markering_da_Goudriaan_Eric_Speelman.jpg]]
//Betonnen pyramide in de Gouwzee, markering bij de vaargeul door de onder water liggende drempel, restant van de deels in 1828 weer weggehaalde dam van Goudriaan. Eric Speelman, 2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_Pyramide2_Gouwzee_markering_da_Goudriaan_Eric_Speelman_400.jpg][Foto/2011_Pyramide2_Gouwzee_markering_da_Goudriaan_Eric_Speelman.jpg]]
//Plaquette op de betonnen pyramide in de Gouwzee. Eric Speelman, 2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2016_Contouren_Goudriaankanaal_Siebe_Swart_400.jpg][Foto/2016_Contouren_Goudriaankanaal_Siebe_Swart.jpg]]
//Waterland met Durgerdam en Polder ~IJdoorn (rechts). In het midden het Kinselmeer, links daar van het Goudriaankanaal. Marken in het verschiet. Rechts IJsselmeer met aan de horizon Flevoland. Siebe Swart, 2016.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2016_Contouren2_Goudriaankanaal_Siebe_Swart_400.jpg][Foto/2016_Contouren2_Goudriaankanaal_Siebe_Swart.jpg]]
//Waterland. Holysloot (rechts) en water van Holysloter Die, links deel van de ronde Blijkmeerpolder en het Kinselmeer. Diagonaal het Goudriaankanaal naar Durgerdam. Aan de horizon Amsterdam met ~IJburg (links) en ~Amsterdam-Noord (rechts). Siebe Swart, 2016.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2016_Contouren3_Goudriaankanaal_Siebe_Swart_400.jpg][Foto/2016_Contouren3_Goudriaankanaal_Siebe_Swart.jpg]]
//Restanten van het Goudriaankanaal, met het dorpje Holysloot in het verschiet, midden rechts het Kinselmeer. Siebe Swart, 2016.//

!!! Goudriaans plan voor de afsluiting van het IJ en de Gouwzee, en een 150 meter breed kanaal door Waterland en Marken.

# Een 150 m breed kanaal vanuit het IJ bij Durgerdam door Waterland, aan de overzijde van de Gouwzee door het eiland Marken vanaf "het kruis" aan de Z.W. kust naar een punt even bezuiden van de Marker vuurtoren aan de oostkust.
# De afsluiting van het IJ door een dam van de buitenpolder ~IJdoorn naar de Diemer buitenpolder met daarin een sluis voor kleinere schepen.
# Een dam tussen het noordwestelijke punt van Marken en de Katwouder polder.
# Monnnickendam werd afgesloten van de Zuiderzee. Om dit stadje te compenseren werd een afgeleid kanaal  geprojecteerd.
# Gouwzee zou ingepolderd worden tot aan de zuidelijke kanaaldijk.

{{BROWN{Grafzerk Jacob Olie}}}
{{vTabs{<<tabs "Grafzerk_Jacob_Olie"
"Parool " "" "Grafzerk Jacob Olie1"
"Grafzerk-1 " "" "Grafzerk Jacob Olie2"
"Grafzerk-2 " "" "Grafzerk Jacob Olie3"
>>}}}

//Bron: Het Parool 19-09-08.//
!!!Grafzerk Jacob Olie ligt voor oud vuil
AMSTERDAM - Begraafplaats De Nieuwe Ooster is er een beetje verlegen mee. Afgelopen zondag trof een verraste bezoeker aan het begin van vak 81 zomaar een stapeltje oude grafzerken aan.
Daarbij de steen van Jacob Olie, de beroemde Amsterdamse stadsfotograaf, die van 1834 tot 1905 leefde.
"Wordt de steen van één van de illustere zonen van Amsterdam binnenkort verpulverd? Was er geen familie meer om de grafrechten te voldoen? Weet men bij de Nieuwe Ooster niet wie Jacob Olie was?" vroeg de bezoeker zich af.
Joris Pelgrom van De Nieuwe Ooster ging donderdag meteen na de melding kijken, maar moest op veel vragen het antwoord schuldig blijven.
De grafzerk van Olie is volgens hem afkomstig uit een veel grotere stapel die er misschien al veertig jaar ligt. Oude grafstenen van geruimde graven worden vaak vermalen en voor de paden gebruikt.
Jacob Olie blijkt niet voor te komen in het gedigitaliseerde archief van de begraafplaats.
"Het is daarom niet duidelijk of zijn graf geruimd is. We zullen opzoeken waar hij heeft gelegen," aldus Pelgrom.
Dat kan volgens hem alleen in het kaartensysteem van het Gemeentearchief. "Daarna moeten we zien of we de steen weer op dezelfde plek terug kunnen plaatsen." Eerder bleek het graf van Theo Thijssen op De Nieuwe Ooster geruimd te zijn. Pelgrom: "Thijssen had een algemeen graf dat maar tien jaar bewaard blijft. Jan Wolkers heeft later een prachtig monument voor Thijssen gemaakt dat hier nu staat."
De vondst van de grafsteen van Jacob Olie is des te pijnlijker omdat De Nieuwe Ooster zich juist meer wil profileren op de historische Amsterdammers die een laatste rustplaats op de begraafplaats vonden.
(FRANS BOSMAN)

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Grafsteen_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/2008_Grafsteen_Jacob_Olie.jpg]]
//De grafzerk van Jacob Olie in 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_Grafsteen_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/2010_Grafsteen_Jacob_Olie.jpg]]
//De grafzerk van Jacob Olie in 2010.//

{{BROWN{Foto's van huizen aan de voormalige groentemarkt Marnixstraat}}}
Een serie foto's van de huizen aan de Marnixstraat (nummers 182 - 280), de voormalige groentemarkt.
Marnixstraat 212 en 228 werden gebouwd als koffiehuis, de andere huizen werden gebouwd als woon/bedrijfspanden, hetgeen duidelijk zichtbaar is.
Van de oorspronkelijke huizen resten slechts de nummers 182 - 220 (minus 212 dat door brand verwoest is).

{{BROWN{Algemeen}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Groentemarkt0"
"Huisnummers  " "<1934" "Voormalige groentemarkt Marnixstraat4"
"Restant " "1980" "Luchtfoto's12"
"Vernieuwd  " "1970" "Luchtfoto's08"
>>}}}

{{BROWN{182 - 198}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"182-198-A  " "2008" "Groentemarkt2-1"
"182-198-B  " "2008" "Groentemarkt2-2"
"184-186  " "2008" "Groentemarkt2-3"
"188-190  " "2008" "Groentemarkt2-4"
"190-194  " "2008" "Groentemarkt2-5"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Marnixstraat_182-198_Hoekhuis_Rozengracht_237_Martin_Alberts_400.jpg][Foto/2008_Marnixstraat_182-198_Hoekhuis_Rozengracht_237_Martin_Alberts.jpg]]
//Marnixstraat 182 - 198 (vrnl). Martin Alberts, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Marnixstraat_182-198_Hoekhuis_Rozengracht_237_Martin_Alberts_2_400.jpg][Foto/2008_Marnixstraat_182-198_Hoekhuis_Rozengracht_237_Martin_Alberts_2.jpg]]
//Marnixstraat 182 - 198 (vrnl). Martin Alberts, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Marnixstraat_184-186_Martin_Alberts_400.jpg][Foto/2008_Marnixstraat_184-186_Martin_Alberts.jpg]]
//Marnixstraat 184 - 186 (vrnl). Martin Alberts, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Marnixstraat_188-190_Martin_Alberts_400.jpg][Foto/2008_Marnixstraat_188-190_Martin_Alberts.jpg]]
//Marnixstraat 188 - 190 (vrnl). Martin Alberts, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Marnixstraat_190ged-194_Martin_Alberts_400.jpg][Foto/2008_Marnixstraat_190ged-194_Martin_Alberts.jpg]]
//Marnixstraat 190 (ged.) - 194 (vrnl). Martin Alberts, 2008.//

{{BROWN{200 - 220}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"200-200A-200B  " "2008" "Groentemarkt3-1"
"202-210  " "2008" "Groentemarkt3-2"
"202-204  " "2008" "Groentemarkt3-3"
"212  " "1960" "Groentemarkt3-4"
"214-220-A  " "1955" "Groentemarkt3-5"
"214-220-B  " "2008" "Groentemarkt3-6"
"218-220  " "2008" "Groentemarkt3-7"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Marnixstraat_200-200A-200B_Martin_Alberts_400.jpg][Foto/2008_Marnixstraat_200-200A-200B_Martin_Alberts.jpg]]
//Marnixstraat 200 - 200B (vrnl). Martin Alberts, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Marnixstraat_202-210_Martin_Alberts_400.jpg][Foto/2008_Marnixstraat_202-210_Martin_Alberts.jpg]]
//Marnixstraat 202 - 210 (vrnl). Martin Alberts, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Marnixstraat_202-204_Martin_Alberts_400.jpg][Foto/2008_Marnixstraat_202-204_Martin_Alberts.jpg]]
//Marnixstraat 202 - 204 (vrnl). Martin Alberts, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1960_ca_Marnixstraat_212_400.jpg][Foto/1960_ca_Marnixstraat_212.jpg]]
//Voormalig koffiehuis Marnixstraat 212, ca. 1960. Afgebrand in 90er jaren.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_ca_Marnixstraat_214-220_etc_detail_400.jpg][Foto/1955_ca_Marnixstraat_214-220_etc_detail.jpg]]
//Marnixstraat 214 - 220 (vrnl).
Let op de frivole dakkapellen van 220. Ca. 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Marnixstraat_214-220_Martin_Alberts_400.jpg][Foto/2008_Marnixstraat_214-220_Martin_Alberts.jpg]]
//Marnixstraat 214 - 220 (vrnl). Martin Alberts, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Marnixstraat_218-220_Martin_Alberts_400.jpg][Foto/2008_Marnixstraat_218-220_Martin_Alberts.jpg]]
//Marnixstraat 218 - 220 (vrnl).
Helaas, de frivole dakkapellen zijn verdwenen. Martin Alberts, 2008.//

{{BROWN{222 - 256}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"222-226  " "1960" "Groentemarkt4-1"
"222-234  " "1895" "Groentemarkt4-2"
"230-238 " "1960" "Groentemarkt4-3"
"230-240 " "1956" "Groentemarkt4-4"
"230-240 achter " "1968" "Groentemarkt4-5"
"234-240 achter  " "1936" "Groentemarkt4-6"
"240-250A  " "1959" "Groentemarkt4-7"
"250A " "1960" "Groentemarkt4-8"
"252-256 " "1934" "Trams17"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1960_ca_Marnixstraat_222-226_400.jpg][Foto/1960_ca_Marnixstraat_222-226.jpg]]
//Marnixstraat (vrnl) 222 - 226, ca. 1960.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_ca_Marnixstraat_234ged-232-230_etc_Smit_400.jpg][Foto/1895_ca_Marnixstraat_234ged-232-230_etc_Smit.jpg]]
//Marnixstraat (vlnr) 234 (ged.) - 230, 228, 226 - 222, etc., ca. 1895. //

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1960_ca_Marnixstraat_230-238_400.jpg][Foto/1960_ca_Marnixstraat_230-238.jpg]]
//Marnixstraat (vrnl) 230 - 238, ca. 1960.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1956_Marnixstraat_240_400.jpg][Foto/1956_Marnixstraat_240.jpg]]
//Marnixstraat (vrnl) 230 - 238, 240, 1956.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1968_Achterzijde_Marnixstraat_240_400.jpg][Foto/1968_Achterzijde_Marnixstraat_240.jpg]]
//Achterzijde Marnixstraat (vlnr) 230 - 238, 240, 1968.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Marnixstraat_240_haven_IK_J_van_Eck_400.jpg][Foto/1936_Marnixstraat_240_haven_IK_J_van_Eck.jpg]]
//Achterzijde Marnixstraat 234 - 238 en 240 met haven IK. J. van Eck, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Marnixstraat_240-250A_400.jpg][Foto/1959_Marnixstraat_240-250A.jpg]]
//Marnixstraat (vrnl) 240, 242 - 250, 250A, 1959.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1960_ca_Marnixstraat_250A_400.jpg][Foto/1960_ca_Marnixstraat_250A.jpg]]
//Marnixstraat 250A, ca. 1960.//

{{BROWN{258 - 280}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"258-268  " "1939" "Groentemarkt5-1"
"258-268 achter  " "1939" "Groentemarkt5-2"
"270-280  " "1939" "Groentemarkt5-3"
"270-280 achter  " "1939" "Groentemarkt5-4"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1939_ca_Marnixstraat_258-268_Fritz_Engel_400.jpg][Foto/1939_ca_Marnixstraat_258-268_Fritz_Engel.jpg]]
//Marnixstraat 258 - 268 (vrnl). Fritz Engel, ca. 1939.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1939_ca_Marnixstraat_258-268_haven_DE_rechts_loods_fruitmarkt_400.jpg][Foto/1939_ca_Marnixstraat_258-268_haven_DE_rechts_loods_fruitmarkt.jpg]]
//Achterzijde Marnixstraat 258 - 268 (vlnr) aan haven DE. Fritz Engel, ca. 1939.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1939_ca_Marnixstraat_270-280_400.jpg][Foto/1939_ca_Marnixstraat_270-280.jpg]]
//Marnixstraat 270 - 280 (vrnl). Ca. 1939.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1939_ca_Marnixstraat_270-280_Fritz_Engel_2_400.jpg][Foto/1939_ca_Marnixstraat_270-280_Fritz_Engel_2.jpg]]
//Achterzijde Marnixstraat 270 - 280 (vlnr) aan haven AB. Fritz Engel, ca. 1939.//

{{BROWN{Groentemarkten}}}
Voordat de groentemarkt aan de Marnixstraat in gebruik genomen werd (voor 1895), waren er door de gehele stad verspreide groentemarkten - zoals de groentemarkt op de Prinsengracht en de appelmarkt op de Singel.
In 1934 werden de Centrale Markthallen aan de Jan van Galenstraat geopend en kon de groentemarkt aan de Marnixstraat gesloten worden.
Het terrein ten zuiden van de Centrale Markthallen - ontstaan door het graven van het Westelijk Marktkanaal - werd bekend als het 'kermisterrein'.
<<tabs ""
"Groentemarkt Marnixstraat " "" "Voormalige groentemarkt Marnixstraat"
"Centrale Markthallen " "" "Centrale Markthallen"
"Kermisterrein " "" "Voormalig kermisterrein"
"Video groentemarkt Marnixstraat/Centrale Markthallen" "" "Video_ETV23Y"
>>

[img[Huisartsenpraktijk|Images/2004_Huisartsenpraktijk_Bloemgracht_1.jpg]]
//Praktijkruimte van de huisartsenpraktijk Bloemgracht, 2004.//

[img[Huisartsenpraktijk|Images/2004_Huisartsenpraktijk_Bloemgracht_2.jpg]]
//Entree en balie van de huisartsenpraktijk Bloemgracht, 2004.//

[img[Huisartsenpraktijk|Images/2004_Huisartsenpraktijk_Bloemgracht_3.jpg]]
//Wachtkamer van de huisartsenpraktijk Bloemgracht, 2004.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Huisartsenpraktijk_Bloemgracht_400.jpg][Foto/2008_Huisartsenpraktijk_Bloemgracht.jpg]]
//Google Street View: Huisartsenpraktijk 'Bloemgracht', 2008.//

{{BROWN{Haarlemse tram}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Haarlemse tram info"
"Tramnet " "" "Tramnet"
"Hergebruik " "" "Hergebruik Haarlemse tram"
"Tramtypes " "" "Haarlemse tramtypes"
"Restanten " "" "Restanten Haarlemse tram"
"Diversen " "" "Diversen Haarlemse tram"
"Foto's Haarlemse trams " "" "Haarlemse trams"
"Blauwe tramfluit " "" "NZH geluid"
"Filmpjes 'Blauwe' trams " "" "Filmpjes7"
>> 

{{BROWN{Inleiding}}}
De 'Blauwe Tram' is in het algemeen de verzamelnaam voor de tram zoals hij gereden heeft tussen 1881 en 1961 in het gebied tussen Scheveningen, Den Haag, Leiden, Katwijk, Noordwijk, Haarlem, Zandvoort, Amsterdam, Purmerend, Edam en Volendam. Voor de lijnen Amsterdam, Purmerend, Edam en Volendam zie [[Waterlandse tram]].
De trams hadden vanaf 1924 (exploitatie door NZH) een donkerblauwe kleur.
De 'Haarlemse tram' (volgens Amsterdammers), de tramlijn Amsterdam – Haarlem – Zandvoort behoorde ruim een halve eeuw tot de belangrijkste en drukste tramlijnen van Nederland.
Ondanks het feit dat deze lijn voor een groot deel evenwijdig liep aan de spoorlijn Amsterdam – Haarlem had deze als groot voordeel een rechtstreekse verbinding te vormen tussen de binnenstad van Amsterdam en die van Haarlem.
De 'Sloterdijker', de tramlijn Amsterdam - Sloterdijk, was het kleine zusje van de Haarlemse tram.
+++!!!*[Korte historie van de Haarlemse tram »]
<<tiddler [[Historie Haarlemse tram]]>>
===
+++!!!*[Einde Haarlemse tram maar daarna opnieuw een tram op de Admiraal de Ruijterweg &raquo;]
<<tiddler [[Tram Admiraal de Ruijterweg]]>>
===

{{BROWN{Foto's van Haarlemse trams}}}
<tabs "">
<tab 1904 - 1926 >
{{BROWN{1904 - 1926}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1904-A " "1904" "Haarlemse trams17"
"1904-B " "1904" "Haarlemse trams02"
"1904-C " "1904" "Haarlemse trams16"
"Ca. 1905-A " "Ca. 1905" "Haarlemse trams47"
"Ca. 1905-B " "Ca. 1905" "Haarlemse trams54"
"Ca. 1910-A " "Ca. 1910" "Haarlemse trams46"
"Ca. 1910-B " "Ca. 1905" "Haarlemse trams50"
"Ca. 1910-C " "Ca. 1910" "Haarlemse trams14"
"Ca. 1910-D " "Ca. 1910" "Haarlemse trams27"
"1911 " "1911" "Haarlemse trams19"
"1914 " "1914" "Haarlemse trams42"
"1916 " "1916" "Haarlemse trams18"
"1917 " "1917" "Haarlemse trams38"
"1921 " "1921" "Haarlemse trams22"
"Ca. 1922 " "Ca. 1922" "Haarlemse trams37"
"Ca. 1924 " "Ca.1924" "Haarlemse trams40"
"Ca. 1925 " "Ca. 1925" "Haarlemse trams03"

>>}}}
</tab>

<tab 1927 - 1949 >
{{BROWN{1927 - 1949}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1927-A " "1927" "Trams14"
"1927-B " "1927" "Haarlemse trams21"
"Ca. 1927-C " "Ca. 1927" "Haarlemse trams26"
"1928-A " "1928" "Haarlemse trams20"
"1928-B " "1928" "Haarlemse trams39"
"Ca. 1929 " "Ca. 1929" "Buurt170"
"Ca. 1930 " "Ca. 1930" "Haarlemse trams45"
"1936 " "1936" "Haarlemse trams05"
"1939 " "1939" "Haarlemse trams52"
"1940 " "1940" "Haarlemse trams51"
"1946 " "1946" "Ben Van Meerendonk70"
"1947-A " "1947" "Ben Van Meerendonk67"
"1947-B " "1947" "Waterlandse trams01"
"1948 " "1948" "Haarlemse trams06"
"1949 " "1949" "Haarlemse trams60"
>>}}}
</tab>

<tab 1950 - 1955 >
{{BROWN{1950 - 1955}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1950-A " "1950" "Haarlemse trams23"
"1950-B " "1950" "Haarlemse trams59"
"Ca. 1950-C " "Ca. 1950" "Haarlemse trams41"
"Ca. 1950-D " "Ca. 1950" "Haarlemse trams57"
"1951 " "1951" "Ben Van Meerendonk30"
"1952 " "1952" "Haarlemse trams24"
"1953-A " "1953" "Haarlemse trams07"
"1953-B " "1953" "Haarlemse trams08"
"1953-C " "1953" "Haarlemse trams31"
"1954-A " "1954" "Haarlemse trams48"
"1954-B " "1954" "Haarlemse trams49"
"1954-C " "1954" "Haarlemse trams58"
"1955-A " "1955" "Haarlemse trams09"
"Ca. 1955-B " "Ca. 1955" "Haarlemse trams25"
"Ca. 1955-C " "Ca. 1955" "Beroepen30"
"Ca. 1955-D " "Ca. 1955" "Haarlemse trams13"
"Ca. 1955-E " "Ca. 1955" "Haarlemse trams56"
>>}}}
</tab>

<tab 1956 - heden >
{{BROWN{1956 - heden}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1956 " "1956" "Haarlemse trams10"
"1957-A " "1957" "Haarlemse trams11"
"1957-B " "1957" "Haarlemse trams12"
"1957-C " "1957" "Haarlemse trams53"
"1986  " "1986" "Haarlemse trams28"
"2001 " "2001" "Haarlemse trams29"
"2005 " "2005" "Haarlemse trams35"
"2007 " "2007" "Haarlemse trams34"
"2008 " "2008" "Haarlemse trams32"
"2009 " "2008" "Haarlemse trams33"
>>}}}
</tab>
</tabs>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Haarlemse_trambaan_400.jpg][Foto/1900_ca_Haarlemse_trambaan.jpg]]
//Ontwerp Haarlemse trambaan: via Rozengracht, toekomstige De Clercqstraat met Wiegbrug, toekomstige Admiraal de Ruijterweg naar Haarlemmerweg. Ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1904_1e_feestelijk_versierde_Motorwagen_nr_3_van_ESM_Haarlemmerweg_bij_Sloterdijk_400.jpg][Foto/1904_1e_feestelijk_versierde_Motorwagen_nr_3_van_ESM_Haarlemmerweg_bij_Sloterdijk.jpg]]
//De eerste - feestelijk versierde - Haarlemse tram (Kikker) bij Sloterdijk, 1904.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1918_ca_Kostverlorenvaart_Wiegbrug_naar_N_400.jpg][Foto/1918_ca_Kostverlorenvaart_Wiegbrug_naar_N.jpg]]
//Haarlemse tram (Kikkers voor en achter, in het midden een Beijnes/'luxe wagen') op de Wiegbrug, ca. 1925.
N.B. Geen bovenleiding boven de brug!
Links Baarsjesweg/Admiraal de Ruijterweg, rechts 2e Kostverlorenkade/hoek De Clercqstraat met gipsfabriek.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_NZH_Tram_Krommert_400.jpg][Foto/1927_NZH_Tram_Krommert.jpg]]
//Haarlemse tram en lijn 13 bij de Krommert, 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_De_Clercqstraat_bij_Da_Costakade_begrafenis_Dr_Wibaut_400.jpg][Foto/1936_De_Clercqstraat_bij_Da_Costakade_begrafenis_Dr_Wibaut.jpg]]
//De Haarlemse tram (Beijnes/'luxe wagens') voor de brandweerkazerne Rozengracht op de brug over de Singelgracht naar de De Clercqstraat, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1948_Zandvoort_Haarlemmer_tram_400.jpg][Foto/1948_Zandvoort_Haarlemmer_tram.jpg]]
//Haarlemse tram (Budapester) in Zandvoort, 1948.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1953_ca_Admiraal_De_Ruijterweg_107-111_gezien_naar_Jan_van_Galenstraat_400.jpg][Foto/1953_ca_Admiraal_De_Ruijterweg_107-111_gezien_naar_Jan_van_Galenstraat.jpg]]
//Haarlemse tram (Budapester) op de Admiraal de Ruijterweg, 1953.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1953_Rozengracht_ongeluk_met_NZH-tram_400.jpg][Foto/1953_Rozengracht_ongeluk_met_NZH-tram.jpg]]
//Ongeluk met Haarlemse tram (Budapester) op de Rozengracht, 1953.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_Botsing_NZH_tram_vrachtauto_Sloterdijk_400.jpg][Foto/1955_Botsing_NZH_tram_vrachtauto_Sloterdijk.jpg]]
//Botsing van Haarlemse tram (Budapester) met een vrachtauto bij Sloterdijk, 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1956_Rozengracht_84-86-88_ etc_v_r_n_l_Budapester_400.jpg][Foto/1956_Rozengracht_84-86-88_ etc_v_r_n_l_Budapester.jpg]]
//Haarlemse tram (Budapester) op de Rozengracht, 1956.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1957_Haarlemse_tram_op_brug_Prinsengracht_400.jpg][Foto/1957_Haarlemse_tram_op_brug_Prinsengracht.jpg]]
//Haarlemse tram (Budapester) op de brug bij de Prinsengracht, 1957.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1957_Kikker_Raadhuisstraat_400.jpg][Foto/1957_Kikker_Raadhuisstraat.jpg]]
//Haarlemse tram (Beijnes/'luxe wagen' voor en achter met een Limburger ertussen) in de Raadhuisstraat, 1957.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1958_ca_Haarlemse_tram_bij_de_Krommert_links_van_Speijkstraat_rechts_Jan_Evertsenstraat_400.jpg][Foto/1958_ca_Haarlemse_tram_bij_de_Krommert_links_van_Speijkstraat_rechts_Jan_Evertsenstraat.jpg]]
//Haarlemse tram (Budapester B 461) bij de Krommert; links Van Speijkstraat, rechts Jan Evertsenstraat, ca. 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_ca_Bilderdijkstraat_hoek_De_Clercqstraat_Haarlemse_tram_400.jpg][Foto/1905_ca_Bilderdijkstraat_hoek_De_Clercqstraat_Haarlemse_tram.jpg]]
//De Clercqstraat, hoek Bilderdijkstraat met Haarlemse tram (Kikker, nog met sleepbeugel), ca. 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_ca_Bilderdijkstraat_hoek_De_Clercqstraat_Haarlemse_tram_detail_400.jpg][Foto/1905_ca_Bilderdijkstraat_hoek_De_Clercqstraat_Haarlemse_tram.jpg]]

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Traject_Haarlem-Amsterdam_400.jpg][Foto/Traject_Haarlem-Amsterdam.jpg]]
//Traject Haarlemse tram in vergelijking met het spoortraject ~Amsterdam-Haarlem.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1904_Admiraal_de_Ruijterweg_bij_Baarsjes_motorwagen_25_ESM_400.jpg][Foto/1904_Admiraal_de_Ruijterweg_bij_Baarsjes_motorwagen_25_ESM.jpg]]
//Admiraal de Ruijterweg bij buurtschap 'De Baarsjes'. Motorwagen 25 (Kikker) van de ESM, 1904.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1904_Spuistraat_l_Heisteeg_opening_Haarlemse_tram_400.jpg][Foto/1904_Spuistraat_l_Heisteeg_opening_Haarlemse_tram.jpg]]
//Spuistraat, links Heisteeg, gezien naar het Postkantoor. Opening Haarlemse tram (Kikker), 1904.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1916_Bloemendaal_ESM_82-84_400.jpg][Foto/1916_Bloemendaal_ESM_82-84.jpg]]
//Bloemendaal, 1916. Eén van de bijwagens ESM 82-84. Via paardentram naar motorbus naar bijwagen.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1911_Haarlemse_tram_Het_Leven_400.jpg][Foto/1911_Haarlemse_tram_Het_Leven.jpg]]
//Haarlemse tram (Kikker). Het Leven, 1911.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928_Rozengracht_l_Lijbaansgracht_ESM_motorwagen_serie_A1-A34_400.jpg][Foto/1928_Rozengracht_l_Lijbaansgracht_ESM_motorwagen_serie_A1-A34.jpg]]
//Rozengracht, hoek Lijnbaansgracht. ESM motorwagen (Kikker), 1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_Admiraal_de_Ruijterweg_hoek_De_Rijpstraat_A4_400.jpg][Foto/1927_Admiraal_de_Ruijterweg_hoek_De_Rijpstraat_A4.jpg]]
//Admiraal de Ruijterweg hoek De Rijpstraat. Aanrijding met ex-ESM A4 (Kikker), 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1921_Zandvoort_Haarlemse_tram_Beyneswagen_400.jpg][Foto/1921_Zandvoort_Haarlemse_tram_Beyneswagen.jpg]]
//Zandvoort, halte Kostverloren. Haarlemse tram (Beijnes/'luxe wagen'), 1921.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_Zandvoort_eind-_vertrekpunt_Haarlemse_tram_400.jpg][Foto/1950_Zandvoort_eind-_vertrekpunt_Haarlemse_tram.jpg]]
//Zandvoort, vertrek-/eindpunt Haarlemse tram (hier met Budapester), 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1952_Zandvoort_ongeluk_met_Haarlemse_tram_400.jpg][Foto/1952_Zandvoort_ongeluk_met_Haarlemse_tram.jpg]]
//Zandvoort, ongeluk met Haarlemse tram (Kikker voorop), 1952.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_ca_Spuistraat_Haarlemse_tram_400.jpg][Foto/1955_ca_Spuistraat_Haarlemse_tram.jpg]]
//Spuistraat, vertrek-/eindpunt Haarlemse tram, hier Beijnes/'luxe wagen', ca. 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_ca_Admiraal_de_Ruijterweg_tramongeluk_A73_400.jpg][Foto/1927_ca_Admiraal_de_Ruijterweg_tramongeluk_A73.jpg]]
//Admiraal de Ruijterweg, tramongeluk met A73, ca. 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_ca_Bloemendaal_bijwagen_motorbus_400.jpg][Foto/1910_ca_Bloemendaal_bijwagen_motorbus.jpg]]
//Bloemendaal, Haarlemse tram. Bijwagen uit serie 82-84 (eerst paardentram, toen autobus, nu bijwagen ESM, ca. 1910. //

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1986_gerestaureerde_B412_Albers_400.jpg][Foto/1986_gerestaureerde_B412_Albers.jpg]]
//In 1986 gerestaureerde Budapester B412 voor de remise, L.J.P. Albers, 1986.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2001_gerestaureerde_B412_400.jpg][Foto/2001_gerestaureerde_B412.jpg]]
//In 1986 gerestaureerde Budapester B412, 2001.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Limburger_B254_L_J_P_Albers_400.jpg][Foto/19xx_Limburger_B254_L_J_P_Albers.jpg]]
//Limburger B254, L.J.P. Albers.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1953_Spuistraat_ontsporing_B464_400.jpg][Foto/1953_Spuistraat_ontsporing_B464.jpg]]
//Spuistraat, Budapester B464 ontspoord, 1953.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/A14_NZH_museum_1_400.jpg][Foto/A14_NZH_museum_1.jpg]]
//De A 14 Kikker in het NZH museum, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/A14_NZH_museum_2_400.jpg][Foto/A14_NZH_museum_2.jpg]]
//De A 14 Kikker naast de BY 2 in het NZH museum, 2009.//

[img[A14 NZH museum|Images/2007_Haarlem_NZH_A14.jpg]]
//De A 14 Kikker naast de volgwagen BY 2 in het NZH museum, 2007//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2005_gerestaureerd_B412_400.jpg][Foto/2005_gerestaureerd_B412.jpg]]
//In 1986 gerestaureerde Budapester B412, 2005//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1957_B464_Harfsen_400.jpg][Foto/1957_B464_Harfsen.jpg]]
//Harfsen, B 464 als zomerwoning, 1957.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_ca_Zandvoort_Budapester_400.jpg][Foto/1922_ca_Zandvoort_Budapester.jpg]]
//Zandvoort met Budapester, ca. 1922.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_Admiraal_de_Ruijterweg_botsing_met_vuilniswagen_Het_Leven_400.jpg][Foto/1917_Admiraal_de_Ruijterweg_botsing_met_vuilniswagen_Het_Leven.jpg]]
//Admiraal de Ruijterweg, botsing Kikker met een vuilniswagen. Het Leven, 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928_Spuistraat_Haarlemse_tram_400.jpg][Foto/1928_Spuistraat_Haarlemse_tram.jpg]]
//Spuistraat, eindpunt Haarlemse tram, Kikker met Beijnes/'luxe wagen', 1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1924_ca_Sloterdijk_Haarlemmerweg_gez_naar_O_emplac_Haarlemse_tram_eindpunt_GTr_400.jpg][Foto/1924_ca_Sloterdijk_Haarlemmerweg_gez_naar_O_emplac_Haarlemse_tram_eindpunt_GTr.jpg]]
//Sloterdijk, Haarlemmerweg gezien naar het oosten. Links papierfabriek, de latere Coca Colafabriek.
Emplacement van de Haarlemse tram (met o.a. de A 76) en - in de verte net nog zichtbaar - eindpunt van lijn 18 van de ~Gemeente-Tram, ca. 1924.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_ca_Sloterdijk_Haarlemmerweg_Kikker_A8_400.jpg][Foto/1950_ca_Sloterdijk_Haarlemmerweg_Kikker_A8.jpg]]
//Sloterdijk, Haarlemmerweg, emplacement NZH met Kikker A 8, ca. 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1914_Sloterdijk_ontsporing_Het_Leven_400.jpg][Foto/1914_Sloterdijk_ontsporing_Het_Leven.jpg]]
//Sloterdijk, Kikker ontspoord. Het Leven, 1914.//

De Métallurgique 34 onderging in 1911 een metamorfose: het interieur werd omgetoverd in een restaurant met een klein keukentje en 8 kleine tafels met 2 draaifauteuils en een losse tabouret per tafel.
De kleur van de wagen werd donkerblauw i.p.v. het toen gangbare crème.
Een jaar reed het restaurant als sneltram tussen Haarlem en Amsterdam waarna men het experiment beëindigde.; de 34 werd volgrijtuig met normale zitplaatsen.
[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/ESM-R34-1_400.jpg][Foto/ESM-R34-1.jpg]]

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Krokodil_400.jpg][Foto/Krokodil.jpg]]
//Werktram A 1051 bijgenaamd 'De Krokodil'.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_Eindpunt_Haarlemse_tram_Spuistraat_bij_Spui_400.jpg][Foto/1930_ca_Eindpunt_Haarlemse_tram_Spuistraat_bij_Spui.jpg]]
//Eindpunt van de Haarlemse tram in de Spuistraat vlakbij het Spui, ca. 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1904-1914_Spui_haltegebouw_Haarlemse_tram_400.jpg][Foto/1904-1914_Spui_haltegebouw_Haarlemse_tram.jpg]]
//Spui - gezien richting Rokin - met grenen haltegebouw bij eindpunt van de Haarlemse tram, ca. 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1904-1914_Spui_haltegebouw_Haarlemse_tram_2_400.jpg][Foto/1904-1914_Spui_haltegebouw_Haarlemse_tram_2.jpg]]
//Spui met grenen haltegebouw bij eindpunt van de Haarlemse tram (rechts).
Kikker passeert Nieuwezijds Voorburgwal, ca. 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1954_Haarlem_Tempelierstraat_haltekantoor_NZH_400.jpg][Foto/1954_Haarlem_Tempelierstraat_haltekantoor_NZH.jpg]]
//Haarlem, Tempelierstraat met haltekantoor van de NZH, 1954.
N.B. Oorspronkelijk stond dit grenen gebouw aan het Spui in Amsterdam.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1956_Haarlem_Tempelierstraat_haltekantoor_NZH_A37_400.jpg][Foto/1956_Haarlem_Tempelierstraat_haltekantoor_NZH_A37.jpg]]
//Haarlem, Tempelierstraat met haltekantoor van de NZH en 'boodschappenwagen' A 37, 1954.
De A 37 staat nu - gerestaureerd - in het NZH Vervoer museum.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_ca_Spui_gezien_naar_Rokin_haltegebouw_ESM_400.jpg][Foto/1910_ca_Spui_gezien_naar_Rokin_haltegebouw_ESM.jpg]]
//Spui met haltegebouw van de ESM, gezien naar Rokin, ca. 1910.
In 1914 verhuisde het eindpunt van de Haarlemse tram van Spui naar Spuistraat en het haltegebouw naar de Tempelierstraat in Haarlem.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940_Spuistraat_eindpunt_Haarlemse_tram_Wiel_van_der_Randen_400.jpg][Foto/1940_Spuistraat_eindpunt_Haarlemse_tram_Wiel_van_der_Randen.jpg]]
//Spuistraat, eindpunt Haarlemse tram. Wiel van der Randen, 1940.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1939_Zandvoort_vrouw_wordt_toegang_ontzegd_400.jpg][Foto/1939_Zandvoort_vrouw_wordt_toegang_ontzegd.jpg]]
//Zandvoort, een vrouw in badpak wordt de toegang tot de tram ontzegd, 1939.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1957_Raadhuisstraat_Budapester_400.jpg][Foto/1957_Raadhuisstraat_Budapester.jpg]]
//Raadhuisstraat met Budapester, 1957.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_ca_Spui_gezien_naar_Rokin_400.jpg][Foto/1905_ca_Spui_gezien_naar_Rokin.jpg]]
//Spui, gezien naar Rokin, het eindpunt van de Haarlemse tram, ca. 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1923_A1001_400.jpg][Foto/1923_A1001.jpg]]
//Werkloc A 1001, 1923.
In 1923 liet de NZH 4 werklocs bouwen op basis van bestaande onderstellen; in 1960 - 1961 werden ze gesloopt.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_ca_Raadhuisstraat_Budapester_B455_400.jpg][Foto/1955_ca_Raadhuisstraat_Budapester_B455.jpg]]
//Raadhuisstraat met Budapester B 455, ca. 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_ca_Haarlem_Markervrouwen_op_stap_met_NZH_H_J_M_Valks_400.jpg][Foto/1950_ca_Haarlem_Markervrouwen_op_stap_met_NZH_H_J_M_Valks.jpg]]
//Haarlem, Markervrouwen op stap met NZH. H.J.M. Valks, ca. 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1954_Westermarkt_Budapester_Hamburgers_400.jpg][Foto/1954_Westermarkt_Budapester_Hamburgers.jpg]]
//Westermarkt, een Budapester trekt 3 Hamburgers, 1954//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_Admiraal_De_Ruijterweg_botsing_Haarlemse_tram_400.jpg][Foto/1950_Admiraal_De_Ruijterweg_botsing_Haarlemse_tram.jpg]]
//Admiraal De Ruijterweg, hoek Jan van Galenstraat, een botsing met de Haarlemse tram, 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1949_Haarlemse_tram_uit_de_rails_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1949_Haarlemse_tram_uit_de_rails_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Hoek Raadhuisstraat/Spuistraat, Haarlemse tram uit de rails gelopen. Ben van Meerendonk, 1949.//

{{BROWN{Haarlemse tramtypes}}}
Het materieel van de Haarlemse tram bestond uit veel verschillende types, ook veroorzaakt door overnames (b.v. ENET) en verschillende exploitanten zoals de ESM en NZHTM. De NZHTM had reeds een uitgebreid tramnet in ~Zuid-Holland, zij het op+++^*[normaalspoor i.p.v. meterspoor »]
<<tiddler [[Spoorbreedte en spoorwijdte]]>>
===.
Er is in de loop der tijd ontzettend veel 'verbouwd': motorwagens werden bijwagens en omgekeerd, wagens werden samengevoegd tot nieuwe wagens, ombouw van breed- naar smalspoor ... zodat het een ratjetoe werd. Zie b.v. [[Historie A 37 - 40|Buiksloters]] en [[Historie A 73 - 77|Sloterdijkers]].
Toch zijn er een aantal duidelijk herkenbare types.
+++!!!*[Haarlemse tramtypes & wagencombinaties &raquo;]
<<tiddler [[Haarlemse tramtypes & wagencombinaties]]>>
===
<<tabs "Haarlemse_tramtypes"
"Kikkers " "" "Kikkers"
"Beijnes/'luxe wagens' " "" "Beijnes"
"Budapesters " "" "Budapesters"
"Hamburgers " "" "Hamburgers"
"Limburgers" "" "Limburgers"
"Speciale wagens " "" "Speciale wagens"
>>

{{BROWN{(alleen de meest voorkomende types)}}}
|''Type'' |''Fabrikant/plaats''|''Bouwjaar'' | ''Constructie'' |''NZH#''| ''Treinschakeling<br>(wagencombinatie)'' |''Gewicht''<br>@@float:right;''(ton)''@@ |''Max. snelheid''<br>@@float:right;''(km/h)''@@ |h
|Kikkers |Métallurgique/~Marchienne-au-Pont (B)| 1904| van origine: hout<br>later: hout/staalplaat |A 1 - A 30| A of ~A-B-A of ~A-B-A-A | 17.15| 65|
|Hamburgers |Falkenried/Hamburg (D)| 1906| Hout/staalplaat |B 65 – B 70|| 13.76| -|
|Beijnes/'luxe wagens' |Beijnes/Haarlem (NL)| 1916-1918| Hout/staalplaat |A 251 – A 263<br>B 251<br>B 252 – B 253| ~A-B-A of ~A-B-A-A | 20.8<br> 16.64<br> 13.8| 75<br>-<br>-|
|Limburgers |Beijnes/Haarlem (NL)| 1917| Hout/staalplaat |B 254 – B 257|| 12.72| -|
|Budapesters |Ganz/Budapest (H)| 1922-1926| Staal, geklonken |A 451 – A 459<br>B 451 – B 466| ~B-A-B of ~B-A | 34.5 (A)<br>20.2 (B)| 80-85|
<<<
{{BROWN{Wagentype}}}
A : elektrische motorwagens
B : aanhangwagens
C : goederenwagens
H : hulpmaterieel
<<<
De meeste tramstellen reden in combinaties van een of meer motorwagens en bijwagens, vanaf de jaren twintig vooral in+++^*[treinschakeling &raquo;]
<<tiddler Treinschakeling>>
===, zodat aan de eindpunten niet gerangeerd behoefde te worden (het z.g. 'omlopen'). Op een lijn met kopstations zijn er 3 mogelijkheden:
# De motorwagen moet 'omlopen' bij het kopstation
# De wagens worden in 'treinschakeling' gebruikt: zowel aan het begin als aan het eind een motorwagen
# Er wordt een 'trek-duwcombinatie' gebruikt, zoals vaak met Budapesters, waarbij de bijwagens van+++^*[stuurstanden &raquo;]
<<tiddler Stuurstand>>
===waren voorzien.

{{BROWN{Hamburgers}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Hamburgers1"
"Tekening " "" "Hamburgers2"
"Foto 1 " "" "Haarlemse trams58"
"Foto 2 " "" "Hamburgers3"
>>}}}

{{BROWN{Info}}}
Vanaf 1924 verschenen de 'Hamburgers' op de lijn; zo genoemd vanwege de fabrikant Falkenried in Hamburg.

[img[Hamburger|Images/1924_Bouwtekening_Hamburger.jpg]]
//Tekening Hamburger, 1924.//

[img[Hamburger|Images/Tempeliersstraat_Budapester_Hamburger.jpg]]
//Tempeliersstraat, Budapester met daarachter Hamburgers.//

{{BROWN{Openbaar drinkfonteintje}}}
Het bekendste openbare drinkfonteintje is het kleine drinkfonteintje, in de volksmond 'happertje' genoemd. 's Winters werken ze niet om bevriezing te voorkomen.
Vroeger zag je ze veel, tegenwoordig minder vaak, maar toch komen er ook nieuwe bij, o.a. in het Vondelpark.
Een ander model 'drinkfonteintje' zag er meer uit als een brandkraan; je moest een hendel bedienen om water 'uit de kraan' te laten komen (o.a. foto 1956).
Een voor mij geheel onbekend type wordt getoond op de foto uit 1925.

{{BROWN{Happertje in ~Oud-Zuid}}}
Voor het project 'watermanifestatie' is door het stadsdeel Oud-zuid opdracht gegeven om het openbaar drinkfonteintje, in de volksmond 'happertje' genoemd, een opvallend en kunstzinnig uiterlijk te geven. Er staan 2 happertjes bij ingangen van het Sarphatiepark.
Het ontwerp is in mozaïek uitgevoerd door kunstenares Siomara van Eer van [[Mosaic Affairs|https://mosaicaffairs.com/projecten-in-opdracht/]].
<<tabs "Happertje1"
"-1- " "" "Happertje1-1"
"-2- " "" "Happertje1-2"
"-3- " "" "Happertje1-3"
"-4- " "" "Happertje1-4"
"-5- " "" "Happertje1-5"
"-6- " "" "Happertje1-6"
>>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Happertje_Sarphatipark_01_400.jpg][Foto/Happertje_Sarphatipark_01.jpg]]
//Happertje bij ingang Sarphatipark.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Happertje_Sarphatipark_02_400.jpg][Foto/Happertje_Sarphatipark_02.jpg]]
//Happertje bij ingang Sarphatipark.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Happertje_Sarphatipark_03_400.jpg][Foto/Happertje_Sarphatipark_03.jpg]]
//Happertje bij ingang Sarphatipark.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Happertje_Sarphatipark_04_400.jpg][Foto/Happertje_Sarphatipark_04.jpg]]
//Happertje bij ingang Sarphatipark.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Happertje_Sarphatipark_05_400.jpg][Foto/Happertje_Sarphatipark_05.jpg]]
//Detail van happertje bij ingang Sarphatipark.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Happertje_Sarphatipark_06_400.jpg][Foto/Happertje_Sarphatipark_06.jpg]]
//Detail van happertje bij ingang Sarphatipark.//

{{BROWN{Happertje in ~Oud-West}}}
Op initiatief van een aantal buurtbewoners is in opdracht van Woningcorporatie Stadsgenoot (voorheen het Oosten) en toenmalig Stadsdeel Oud -West op 10 juni 2009 op het ~WG-plein, 2e Constantijn Huygensstraat bij de 2e Helmersstraat, een drinkwaterfonteintje (happertje) feestelijk in gebruik genomen.
Het ontwerp is in mozaïek uitgevoerd door kunstenares Siomara van Eer van [[Mosaic Affairs|https://mosaicaffairs.com/projecten-in-opdracht/]].
<<tabs ""
"-1- " "" "Happertje2-1"
"-2- " "" "Happertje2-2"
"-3- " "" "Happertje2-3"
"-4- " "" "Happertje2-4"
"-5- " "" "Happertje2-5"
>>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Happertje_hoek_2e_Helmerstraat_01_400.jpg][Foto/Happertje_hoek_2e_Helmerstraat_01.jpg]]
//Happertje bij de ingang van het ~WG-plein, 1e Constantijn Huygensstraat bij de 2e Helmerstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Happertje_hoek_2e_Helmerstraat_02_400.jpg][Foto/Happertje_hoek_2e_Helmerstraat_02.jpg]]
//Happertje bij de ingang van het ~WG-plein, 1e Constantijn Huygensstraat bij de 2e Helmerstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Happertje_hoek_2e_Helmerstraat_03_400.jpg][Foto/Happertje_hoek_2e_Helmerstraat_03.jpg]]
//Detail van happertje bij de ingang van het ~WG-plein, 1e Constantijn Huygensstraat bij de 2e Helmerstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Happertje_hoek_2e_Helmerstraat_04_400.jpg][Foto/Happertje_hoek_2e_Helmerstraat_04.jpg]]
//Happertje bij de ingang van het ~WG-plein, 1e Constantijn Huygensstraat bij de 2e Helmerstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Happertje_hoek_2e_Helmerstraat_05_400.jpg][Foto/Happertje_hoek_2e_Helmerstraat_05.jpg]]
//Detail van happertje bij de ingang van het ~WG-plein, 1e Constantijn Huygensstraat bij de 2e Helmerstraat.//

[img[Vondelpark|Images/2009_Vondelpark_400.jpg]]
//Nieuwe happertjes in het Vondelpark, 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1956_ca_Ina_Nellie_1_400.jpg][Foto/1956_ca_Ina_Nellie_1.jpg]]
//Jacob Catskade, Ina en Nellie Brons bij fonteintje, ca. 1956.//

[img[Hauptmann Bergmann|Foto/1945-05-07_HAUPTM.jpg]]

/% Havenarbeider %/
<html><iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/sFsUCPuMsCA" frameborder="0" allowfullscreen></iframe></html>

<html><nowiki> 
<a href="javascript:;" class="tiddlyLinkExisting" onclick=" 
   story.displayTiddler(null,'Help'); 
   return false; 
"><img src="Images/Help.png"></a> 
</html>

De Stadssteenhouwerij had er op een aanplemping naast het Majoorsbolwerk een plaats gevonden. Die had het razend druk met de bouw van het nieuwe stadhuis, die door de brand van het oude in een stroomversnelling kwam. Dan wat verder de klok- en geschutsgieterij. In 1655 had men de beroemde François Hemony gestrikt om hier te komen werken. Die was alleen bereid te komen als werkplaats en woning gratis waren en voor hem was vlak bij de gieterij, tussen toenmalige wal (nu de noordzijde van de Leidsegracht) en Passeerdersgracht, speciaal een woonhuis aan het Molenpad gebouwd. Later dat jaar voegde zijn broer Pierre zich bij hem en beiden kregen opdracht voor alle nieuw te bouwen poorten klokken te gieten en de bestaande klokken van de torens in de stad successievelijk opnieuw te gieten. Bovendien moest voor de nieuw te maken bolwerken geschut gegoten worden en als er tijd over was wist de vroedschap nog wel afnemers voor hun producten, wat weer geld in de slecht gevulde stedelijke schatkist zou brengen. Nog weer verder bevonden zich de stadsschermschool en een langgerekt gebouw dat wel eens een lijnbaan kan zijn geweest. In 1662 kwam men deze instellingen vertellen dat ze binnenkort allemaal moesten verhuizen omdat 
de grond bestemd was voor luxe woningbouw!
Hoe ging ’t nu verder met de klokkengieterij van Hemony? 
Die bleef voorlopig staan waar ze stond, middenin het tracé van de Leidsegracht. In 1666 werd de gieterij zelfs nog uitgebreid, maar toen François in 1667 en zijn broer Pierre in 1680 overleed was het lot bezegeld. Meteen in 1680 werd al een deel afgebroken en in 1683 werd het gehele bedrijf verhuisd naar een nieuw gebouwde werkplaats aan de Lijnbaansgracht, hoek Gieterstraat op het terrein van het voormalige Karthuizerklooster. De naam Gieterstraat is overigens van later datum en dankt de straat juist aan de vestiging van de gieterij.

{{BROWN{Hergebruik van rijtuigen(bakken)}}}
<<tabs ""
"Paardentram > bus > bijwagen " "" "Van paardentram via motorbus tot bijwagen Haarlemse tram"
"Sloterdijkers/Purmerenders " "" "Sloterdijkers"
"Buiksloters " "" "Buiksloters"
>>

{{BROWN{Hermanus Maria Johannes Misset (1875-1958)}}}
//Bron: Stadsarchief Amsterdam//, http://stadsarchief.amsterdam.nl/.

Herman Misset was van beroep decoratie- en letterschilder. Daarnaast maakte hij – met name in de jaren tussen 1899 en 1912 - vele tekeningen en aquarellen van Amsterdam.
+++!!!*[Portret van Herman Misset »]
[img[Misset|Images/19xx_Herman_Misset_200.jpg]]
//Herman Misset.//
===

Door zijn precieze tekenstijl is Missets werk voor ons van grote documentaire waarde. Veel van wat hij vastlegde, van de stad en van de rafelige stadsrandbebouwing, stond op het punt te verdwijnen. Het Stadsarchief bewaart ruim 400 tekeningen van zijn hand, als ook de ‘kist Misset’, een houten kistje met ruim 1000 schetsboekblaadjes.
<<tabs "H_M_J_Misset"
"Zwerfhonden  " "" "Herman Misset1"
"Te water " "" "Prenten69"
"Paardenveiling  " "" "Herman Misset2"
"Prenten (chronologisch) " "" "Prenten Herman Misset"
>> 

[img[Zwerfhonden|Images/1906_afhandeling_zwerfhonden_H_M_J_Misset_400.jpg]]
//Collage uit 1906 van Herman Misset met tekeningen van het opvangen, bewaren en afmaken van zwerfhonden in Amsterdam. Bij de tekeningen heeft Misset een korte uitleg geschreven.//
!!Gemeentelijke Hondenbewaarplaats
Aan het begin van de twintigste eeuw liet de gemeente Amsterdam zwerfhonden vangen en naar de Gemeentelijke Hondenbewaarplaats aan de Derde Hugo de Grootstraat brengen. Als zich binnen drie dagen geen eigenaar had gemeld, werden de honden verdronken in een speciale houten kar, die over rails het water in reed. Tekenaar Herman Misset kreeg in 1906 toestemming van de hoofdcommissaris van politie om dit proces van nabij te volgen. Hij stelde deze getekende collage van zijn ervaringen samen.
Op 15 april 1906 liep Herman Misset 's middags voor het eerst mee met twee hondenvangers en een agent. Het goot die dag van de regen, en ze kwamen niet verder dan de Trompetterssteeg. Daar vierden de buren van een van de hondenvangers hun zilveren bruiloft. De gasten begroetten hen met een lied over het belang van het betalen van hondenbelasting: 'Juffrouw, let op je hondje, anders gaat het in de kar'. Pas na veel cognac en sigaren vertrokken ze. Twee dagen later vingen de hondenvangers in de Jordaan wel verschillende honden. Een witte keeshond op de Lauriergracht wist te ontkomen, maar binnen een paar uur was de kar vol en keerden ze terug naar de Hondenbewaarplaats. Daar zag Misset hoe een kar met honden te water ging. Ten slotte tekende hij het verbranden van de kadavers.

<<tiddler Prenten65A>>
!!Veiling trampaarden
Op 4 januari 1904 werden 400 van de 754 trampaarden geveild bij de remise Linnaeusstraat. De paarden waren niet meer nodig nu de elektrische tram was ingevoerd.
!!De tram
Op 2 juni 1875 werd de eerste paardentramlijn die van het Leidseplein naar de Plantage reed, feestelijk geopend. De tramlijnen werden aanvankelijk geëxploiteerd door de Amsterdamsche Omnibus Maatschappij. Met ingang van 1 januari 1900 nam de gemeente het beheer over.
Direct na de overname van de (paarden)tram werd er gewerkt aan de elektrificatie van de tramlijnen. De eerste elektrische tram reed op 14 augustus 1900. Heel Amsterdam liep 's avonds uit om de lichtjes in het rijtuig te bewonderen. Eind 1904 stond 93 procent van het net 'onder stroom'.

{{BROWN{Herstellingsboten}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1923 " "1923" "Schepen19"
"Filmpje 1923 " "" "Video_Wilhelmina"
"1928 " "Ca. 1928" "Schepen04"
"1930 " "Ca. 1930" "Schepen12"
>>}}}

{{BROWN{Herstellingsoorden}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Herstellingsoord_info"
"Bilderdijkpark " "" "Herstellingsoord Bilderdijkpark"
"Oosterpark " "" "Herstellingsoord Oosterpark"
"Herstellingsboten " "" "Herstellingsboten"
>> 

{{BROWN{Herstellingsoord Bilderdijkpark}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Situatie 1941 " "" "Bilderdijkpark01"
"1927 " "1927" "De Liefde07"
"Ca. 1927 " "Ca. 1927" "Buurt173"
"Situatie 1956 " "" "Bilderdijkpark02"
"1948-A " "1948" "De Liefde05"
"1948-B " "1948" "De Liefde06"
"1963 " "1963" "Buurt044"
"2010 " "2010 " "Bilderdijkpark03"
>>}}}

{{BROWN{Herstellingsoord Oosterpark}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Situatie 1948 " "" "Oosterpark01"
"1968-A " "1968" "Oosterpark02"
"1968-B " "1968" "Oosterpark03"
"1985 " "1985" "Oosterpark04"
>>}}}

{{BROWN{Info}}}
+++!!![Historie Parkherstellingsoorden »]
{{sliderBG{
In 1920 werd de 'Vereeniging Parkherstellingsoorden' (onder patronaat van het Rode Kruis) opgericht.
In 1923 opent deze vereniging het 1e Parkherstellingsoord op een terrein in het Oosterpark, welwillend ter beschikking gesteld door het Koloniaal Instituut.
De reden voor een dergelijk oord was het inzicht dat ontslagen patiënten uit ziekenhuizen, 'organisch wel, doch functioneel nog niet hersteld', zich maar al te vaak thuis moesten behelpen in een voor hen ongunstige omgeving. Het herstellingsoord biedt de herstellende patiënt, maar ook anderszins zwakken, een aangename omgeving. Onder deskundig toezicht en met de nodige rust kan men hier volledig herstellen.
In 1927 wordt het 2e parkherstellingsoord in het Bilderdijkpark geopend.
<<<
Men sprak over het 3e parkherstellingsoord omdat er inmiddels ook een 2e parkherstellingsoord was in de vorm van een schip: de 'Wilhelmina', voorheen de stoomkannoneerboot 'Brak', die tot 1935 dienst deed. De 'Wilhelmina' was de voorloper van de 'Henri Dunant'.
Het 4e parkherstellingsoord was ook een schip, de 'Willem Fenenga'.
<<<
De Vereniging Parkherstellingsoorden leed veel verliezen in de oorlog.
In september 1945 wordt in een artikel van het 'Tijdschrift Schakel' de balans opgemaakt. De 'Vereniging Parkherstellingsoorden' viert in dit jaar het 25-jarig bestaan. De vreugde over dit feit wordt echter getemperd door de verliezen die de vereniging heeft geleden in de oorlogsjaren:
# Een grote achteruitgang van het ledental – 'ook doordat alle Joodse leden moesten bedanken' – (deze constatering wordt zonder verdere uitleg opgeschreven!!).
# De herstellingsboot 'Willem Fenenga' moest worden afgestaan aan Lübeck (uitleg ontbreekt!). Deze 'herstellingsboot' werd aangeschaft omdat al in 1933 werd geconstateerd dat het Herstellingsoord een te geringe capaciteit had voor de voorziene toestroom van patiënten.
# Het herstellingsoord Oosterpark werd in september 1944 gevorderd door de Grüne Polizei. Na de bevrijding nam het Canadese leger het oord over. Kort daarop werd het door de Canadese Commandant vrijgegeven. Het oord was leeggeplunderd, de hallen vernield, de tuin doorkruist met loopgraven.
Omdat ook het herstellingsoord in het Bilderdijkpark in bouwvallige staat verkeerde, was steun vanuit de Amsterdamse bevolking hard nodig. Met het herstel van het Oosterparkoord was al begonnen.
Het Bilderdijkpark-oord kon echter niet meer worden hersteld. Een nieuw en groter complex werd gepland. Daarnaast was de vereniging, gezien de verwachte toestroom van nieuwe patiënten, van plan zelfs een derde oord te bouwen (langs de Amstel).
Het nieuw gebouwde parkherstellingsoord in het Bilderdijkpark werd in 1948 geopend waarbij prinses Juliana tegenwoordig was.
Mij onbekend is wanneer het gesloten werd.
In 1952 wordt een kinderpaviljoen naast het Oosterpark-oord gebouwd.
In 1954 besloot men van de Parkherstellingsoorden een dag- en nachtverpleeginrichting te maken. Het Oosterpark-oord ging verder onder de naam 'Prinses Beatrixoord'.
Wanneer het 'Prinses Beatrixoord' gesloten werd is mij niet bekend. In 1985 werd het in ieder geval gesloopt.
}}}
===
In het pand van het voormalige parkherstellingsoord Bilderdijkpark zitten in 2012 o.a.:
* Opnamestudio [[The Park Studio|https://parkstudio.com/]] op #4a
* Kinderdagverblijf [[Uk|http://www.uk.nl/index.php?id=128]] op #4b
De nummering van het Bilderdijkpark loopt vanaf de Bilderdijkstraat: 1, 2, 3, 4, ... 17. Het voormalige parkherstellingsoord, tegenover #4, heeft de nummering 4a, 4b, ... en de school op de hoek van de Hugo de Grootgracht en de Bilderdijkgracht - nu 'De Waterkant' - heeft #18.

Het IJ was vroeger veel groter dan tegenwoordig, zoals op veel oude kaarten goed te zien is, b.v de+++^*[kaart uit 1863 &raquo;]<<tiddler "Kaart12">>===. Mede door het Wijkermeer bleef het 'graven' van het Noordzeekanaal  daardoor beperkt tot het stuk van Velsen naar ~IJmuiden.
Het Noordzeekanaal is grotendeels ontstaan door inpoldering van het IJ, hiervoor werden over een lengte van 17 km dijken aangelegd. 
Voor de afwatering en de scheepvaart van onder andere het Spaarne, de Zaan en de Nauernasche vaart werden negen zijkanalen aangelegd (Zijkanaal A t/m I).
De aanleg van de ~IJpolders, het Noordzeekanaal, de zijkanalen en de Oranjesluizen ging simultaan. De werkzaamheden duurden circa zeven jaar en de polders waren in 1872 voltooid.

{{BROWN{Het Kostverlorengebied, eeuwenlang het grootste industriegebied van Amsterdam}}}
Voor deze wiki is het Kostverlorengebied het gebied omsloten door Kostverlorenvaart, Singelgracht en (Lange) Bleekerssloot. Zie [[Google Maps kaart]].
Door de 'derde uitleg' (1610-15) was dit deel van ~Nieuwer-Amstel binnen de+++^*[invloedsfeer »]
{{sliderBG{
<<tiddler Invloedsfeer>>
}}}
===van Amsterdam gekomen; het lag toen ook binnen de z.g.+++^*[stadsvrijheid &raquo;.]
{{sliderBG{
<<tiddler Stadsvrijheid>>
}}}
===

Ten tijde van de 'derde uitleg' werden buiten de Singelgracht uitgebreide bleekvelden ingericht en lakenramen opgesteld - zoals in de Vinkenbuurt, langs Bleekerssloten en Bleekerspaden - hoewel de lakenindustrie al tanende was. De naam Raampoort en de namen van de elders in de stad liggende Raamgracht, Raamstraat, Raamsteeg en het Raamplein verwijzen naar de lakenindustrie; hier stonden in vroeger tijden de houten raamwerken waarop men geverfde lakense stoffen droogde en oprekte.
In 1630-31 werden de eerste erven volgens een bepaald patroon in pacht uitgegeven voor de bouw van zaagmolens. In 1638 volgden er nog eens twaalf en de rest in de periode 1640-75.
Qua wind was de westkant van Amsterdam natuurlijk uitstekend geschikt voor windmolens.
Het gebied kreeg een eigen poortje in de omwalling met een brug over de Singelgracht: de Zaagmolenpoort.
Er hebben zo'n 45-tal molens gestaan. Op korenmolen De Vrede en volmolen de Eendracht na waren het allemaal zaagmolens; zie [[Molens in Kostverlorengebied|Molendata2]].
Van deze zaagmolens was 2/3 een paltrokmolen. Van al deze paltrokmolens is er nu nog maar één overgebleven: [[molen De Otter|De Otter]].
<<<
* Tot 1921 vormde de Kostverlorenvaart over een groot deel van zijn lengte de oostelijke gemeentegrens van Sloten enerzijds en ~Nieuwer-Amstel en Amsterdam anderzijds. In 1921 werd Sloten als geheel geannexeerd door Amsterdam
* Ten zuiden van het Kostverlorengebied werden in 1661 nog twaalf erven in pacht uitgegeven voor zaagmolens bij de Kwakerspoel.
<<<
<<tabs ""
"Kostverlorengebied " "" "Kostverlorengebied1"
"Kostverlorenvaart " "" "Kostverlorenvaart0"
"Singelgracht " "" "Singelgracht"
"Lange Bleekerssloot " "" "Bleekerssloot"
"Molenpanorama Jacob Olie " "" "Molenpanorama1"
>>

{{BROWN{Molen Het Luipaard}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Het Luipaard0"
"Situatie 1822-2007  " "1822-2007" "Het Luipaard1"
"1896 " "1896" "Jacob Olie54"
"1897 " "1897" "Prenten50"
"1904 " "1904" "Het Luipaard3"
"1906 " "1906" "J.L. Scherpenisse37"
"1907 " "1907" "Prenten116"
"1915 " "1915" "Molens45"
"1917-A " "1917" "van Eck17"
"1917-B " "1917" "van Eck36"
"1931 " "1931" "Het Luipaard4"
"Ringmuur " "2000" "Het Luipaard5"
>>}}}

{{BROWN{Molen Het Luipaard}}}
Molen Het Luipaard, een+++^*[paltrokmolen »]
{{sliderBG{
<<tiddler Paltrokmolen>>
}}}
===uit 1630, stond op de hoek van de 1e Hugo de Grootstraat, Gillis van Ledenberchstraat.
De molen was van 1829 tot 1931 eigendom van houthandel Gt. van den Bijl.
De molen was al vóór 1917 buiten gebruik. In 1920 werd de molen onttakeld en in 1931 afgebroken.
De ringmuur werd niet verwijderd en werd later weer 'zichtbaar' door verzakken van de omliggende grond.

[img[Het Luipaard|Images/1822_2007_Situatie_molen_De_Otter_400.jpg]]
//Situatie molen Het Luipaard op kaart van 1822 met overlay van kaart 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1904_Middenweg_naar_O_Het_Luipaard_en_De_Kop_400.jpg][Foto/1904_Middenweg_naar_O_Het_Luipaard_en_De_Kop.jpg]]
//Molen Het Luipaard gezien naar net noordoosten met in de verte molen De Kop, 1904.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1931_Afbraak_Het_Luipaard_400.jpg][Foto/1931_Afbraak_Het_Luipaard.jpg]]
//Afbraak van molen Het Luipaard in 1931.//

[img[Ringmuur Het Luipaard|Images/2000_ca_Ringmuur_Het_Luipaard_400.jpg]]
//De ringmuur van Het Luipaard is nog aanwezig en zichtbaar onder het asfalt, ca. 2000.//

{{BROWN{Draaiorgel'Het Snotneusje'}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Snotneusje0"
"1945 " "" "WWII113A"
"2013 " "" "Snotneusje1"
"Kogels " "" "Snotneusje2"
>>

{{BROWN{Het Volkspark}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Het Volkspark0"
"1822-2008 " "1822-2008" "Het Volkspark2"
"1875 " "1875" "Het Volkspark3"
"Kaartje ca. 1890 " "Ca. 1890" "Het Volkspark1"
"Kaart 1890 " "1890" "Het Volkspark4"
"1887-A " "1887" "Prenten33"
"1887-B " "1887" "Prenten34"
"1889-A " "1889" "Prenten35"
"1889-B " "1889" "Prenten36"
"1890 " "1890" "Prenten40"
"1891 " "1891" "Prenten41"
"Plattegrond " "1886" "Het Volkspark7"
>>}}}

{{BROWN{Historie van het Volkspark}}}
Op een plattegrond van de Hugo de Grootbuurt - getekend door H.M.J. Misset - staat het Volkspark (#13 op de plattegrond).
Over het Volkspark - de voormalige buitenplaats 'Gelderland' - is niet zo veel te vinden; op de kaart van 1822 is daar niets te zien van die buitenplaats of Het Volkspark.
Op kaarten van 1875 en later is het (voormalige) Volkspark wel te vinden.
Het blijkbaar omsloten door de huidige Frederik Hendrikstraat, 2e Hugo de Grootstraat, Van Oldenbarneveldtstraat en 3e Hugo de Grootstraat. Als het er nog gelegen had, hadden wij het kunnen zien vanaf onze veranda!
Uit een beschrijving van ca. 1890 het volgende:

//{{blue{Bij de ingang een stenen huis, verder een plein met bomen beplant, hier en daar tot bloementuin ingericht, met schommels en wipplanken en een aantal houten loodsen, waarin vroeger een cartonnagefabriek gevestigd was.
In deze loodsen hield de Sociaal Democratische Bond zijn vergaderingen met soms wel zo'n 8000 toehoorders als Domela Nieuwenhuis zijn redevoeringen hield.}}}//

>In de jaren 1886-1887 vergaderden de Amsterdamse socialisten meestal in het Volkspark, omdat het hen onmogelijk gemaakt werd geschikte zalen te huren.
Het Volkspark werd in 1891 gesloopt.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_ca_Plattegrond_Misset_detail.jpg][Foto/1890_ca_Plattegrond_Hugo_de_Grootbuurt_H_M_J_Misset.jpg]]
//Detail van plattegrond getekend door H.M.J. Misset, ca. 1890. #13 is Het Volkspark.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1822-2008_Volkspark_400.jpg][Foto/1822-2008_Volkspark.jpg]]
//Op de plaats van het latere Volkspark stond tot 1806 paltrokmolen 'De Oude Visscher' 1822-2008.<br>Kaart 1822 met overlay van kaart 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1875_Volkspark_400.jpg][Foto/1875_Volkspark.jpg]]
//Het Volkspark op de plattegrond van Amsterdam uit 1875.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Amsterdam_Q3_Volkspark_400.jpg][Foto/1890_Amsterdam_Q3_Volkspark.jpg]]
//Het Volkspark op een kadasterkaart uit 1890.//

[img[Plattegrond Volkspark|Images/1886_Plattegrond_Volkspark_politie_400.jpg]]
//Plattegrond van het Volkspark. In 1886 gemaakt door de politie!//

/% Het paleis op de Dam %/
<html><iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/RkF-MzGK9jw" frameborder="0" allowfullscreen></iframe></html>

/***
|Name:|HideWhenPlugin|
|Description:|Allows conditional inclusion/exclusion in templates|
|Version:|3.1 ($Rev: 3919 $)|
|Date:|$Date: 2008-03-13 02:03:12 +1000 (Thu, 13 Mar 2008) $|
|Source:|http://mptw.tiddlyspot.com/#HideWhenPlugin|
|Author:|Simon Baird <simon.baird@gmail.com>|
|License:|http://mptw.tiddlyspot.com/#TheBSDLicense|
For use in ViewTemplate and EditTemplate. Example usage:
{{{<div macro="showWhenTagged Task">[[TaskToolbar]]</div>}}}
{{{<div macro="showWhen tiddler.modifier == 'BartSimpson'"><img src="bart.gif"/></div>}}}
***/
//{{{

window.hideWhenLastTest = false;

window.removeElementWhen = function(test,place) {
	window.hideWhenLastTest = test;
	if (test) {
		removeChildren(place);
		place.parentNode.removeChild(place);
	}
};


merge(config.macros,{

	hideWhen: { handler: function(place,macroName,params,wikifier,paramString,tiddler) {
		removeElementWhen( eval(paramString), place);
	}},

	showWhen: { handler: function(place,macroName,params,wikifier,paramString,tiddler) {
		removeElementWhen( !eval(paramString), place);
	}},

	hideWhenTagged: { handler: function (place,macroName,params,wikifier,paramString,tiddler) {
		removeElementWhen( tiddler.tags.containsAll(params), place);
	}},

	showWhenTagged: { handler: function (place,macroName,params,wikifier,paramString,tiddler) {
		removeElementWhen( !tiddler.tags.containsAll(params), place);
	}},

	hideWhenTaggedAny: { handler: function (place,macroName,params,wikifier,paramString,tiddler) {
		removeElementWhen( tiddler.tags.containsAny(params), place);
	}},

	showWhenTaggedAny: { handler: function (place,macroName,params,wikifier,paramString,tiddler) {
		removeElementWhen( !tiddler.tags.containsAny(params), place);
	}},

	hideWhenTaggedAll: { handler: function (place,macroName,params,wikifier,paramString,tiddler) {
		removeElementWhen( tiddler.tags.containsAll(params), place);
	}},

	showWhenTaggedAll: { handler: function (place,macroName,params,wikifier,paramString,tiddler) {
		removeElementWhen( !tiddler.tags.containsAll(params), place);
	}},

	hideWhenExists: { handler: function(place,macroName,params,wikifier,paramString,tiddler) {
		removeElementWhen( store.tiddlerExists(params[0]) || store.isShadowTiddler(params[0]), place);
	}},

	showWhenExists: { handler: function(place,macroName,params,wikifier,paramString,tiddler) {
		removeElementWhen( !(store.tiddlerExists(params[0]) || store.isShadowTiddler(params[0])), place);
	}},

	hideWhenTitleIs: { handler: function(place,macroName,params,wikifier,paramString,tiddler) {
		removeElementWhen( tiddler.title == params[0], place);
	}},

	showWhenTitleIs: { handler: function(place,macroName,params,wikifier,paramString,tiddler) {
		removeElementWhen( tiddler.title != params[0], place);
	}},

	'else': { handler: function(place,macroName,params,wikifier,paramString,tiddler) {
		removeElementWhen( !window.hideWhenLastTest, place);
	}}

});

//}}}

Hildebrand Lucien (Hildo) Krop (Steenwijk, 26 februari 1884 - Amsterdam, 20 augustus 1970) was een Nederlandse beeldhouwer en sierkunstenaar.
Hij kreeg grote bekendheid als stadsbeeldhouwer van Amsterdam.

De Eerste Nederlandsche Electrische ~Tram-Maatschappij (ENET) werd in juni 1898 te Haarlem opgericht. Een jaar later - juli 1899 - werd de tramlijn Haarlem – Zandvoort geopend. De Electrische ~Spoorweg-Maatschappij (ESM), die ondanks de naam een trambedrijf was, werd in december 1902 te Amsterdam opgericht. Op 1 juli 1904 werd de exploitatie overgenomen van de ENET.
De ESM kreeg in 1902 concessie voor de lijn Haarlem – Sloterdijk – Amsterdam. Op 6 oktober 1904 reed de eerste tram en ging deze lijn op in de lijn Amsterdam – Zandvoort.
De lijn werd aangelegd met een+++^*[spoorwijdte »]
<<tiddler [[Spoorbreedte en spoorwijdte]]>>
===van 1.000 mm (meterspoor). Dit omdat de enkele jaren tevoren aangelegde tramlijn Haarlem – Zandvoort van de ENET ook al in die spoorwijdte was uitgevoerd. Als+++^*[stroomafnemer &raquo;]
<<tiddler Stroomafnemers>>
===werd eerst een sleepbeugel en vanaf 1913 een tweebeenpantograaf gebruikt.
Tussen het+++^*[centrum van Amsterdam &raquo;]
<<tiddler [[Eindpunt Haarlemse tram]]>>
===en de De Clercqstraat reed de Haarlemse tram over de sporen van de Amsterdamse Gemeente-Tram. Een bezwaar van de smallere spoorwijdte was dat op het lijngedeelte dat samenliep met dat van de ~Gemeente-Tram, het spoor drierailig moest worden uitgevoerd: meterspoor voor de Haarlemse tram en normaalspoor voor de ~Gemeente-Tram.
Vanaf de in 1904 gebouwde Wiegbrug over de Kostverlorenvaart reed de tram tot Halfweg door de Gemeente Sloten op een eigen baan. Tussen de Wiegbrug en het dorp Sloterdijk werd een trambaan aangelegd dwars door de landerijen. Van de Krommert tot aan de Haarlemmerweg werd een strook land hiervoor aangekocht die meeboog met de toenmalige verkaveling. De later hierlangs aangelegde Admiraal de Ruijterweg heeft daarom nog steeds een gekromde ligging. De ESM had de grond aan weerszijden van de trambaan ook opgekocht. Kort na de opening van de tramlijn in oktober 1904 werden deze gronden bebouwd, zodat de ESM haar eigen tram veel extra passagiers bezorgde. Vanaf Sloterdijk werd een trambaan langs de Haarlemmerweg gelegd.
In 1913 werd een lokaaldienst Sloterdijk – Amsterdam Spuistraat ingesteld. Ten westen van de oude brug over de Haarlemmertrekvaart naar het oude dorp werd een emplacement aangelegd ten behoeve van de lokaaldienst. Aanvankelijk lag de trambaan met twee enkele sporen aan weerszijden van de rijweg. In de jaren twintig werd dit vervangen door een dubbelsporige trambaan tussen de vaart en de rijweg, die toen verbreed kon worden. Deze situatie bleef bestaan tot de opheffing in 1957.
Sinds 1924 werd de tramlijn geëxploiteerd door de ~Noord-Zuid-Hollandsche ~Tramweg-Maatschappij (NZHTM, bekend als NZH), die een groot tramnet tussen Scheveningen en Volendam exploiteerde.
In 1946 nam de ESM de exploitatie weer zelf ter hand, maar zij veranderde nog in datzelfde jaar haar naam in ~Noord-Zuid-Hollandse Vervoer Maatschappij (NZHVM), zodat de vertrouwde afkorting NZH gehandhaafd kon blijven.
Vanaf 1927 kwam ook de Gemeentetram tot aan de Krommert.
Op 6 oktober 1954 werd de dienst ~Spuistraat-Sloterdijk opgeheven.
Op 31 augustus 1957 reed de laatste tram naar Zandvoort.

{{BROWN{Historie ~IJveren}}}
De voormalige ~IJ-veren hadden in 1999 de volgende bestemmingen gekregen: 
|''~IJveer #'' |''Bouwjaar'' |''Verkoop'' |''Opmerkingen'' |h
| II | 1913 | 1972 |rondvaart-partyboot in Rotterdam; 2013 Wenen/Donau |
| IV | 1916 | 1966 |woonschip en is in 1992 gesloopt |
| VI | 1911 | 1969 |bunker- en tagrijnschip in Rotterdam; nu Bed & Breakfast Rotterdam |
| VII | 1904 | 1969 |rondvaart- en partyschip in Steenwijk; nu onbekend |
| VIII | 1922 | 1971 |rondvaart- en partyschip in Weesp met de naam 'Karin I'; nu privé-bezit |
| IX | 1922 | 1969 |woonboot in Haarlem |
| X | 1923 | 1969 |sinds 2011 museum-~IJveer (Leja)|
| XI | 1923 | 1971 |voer daarna als 'Speg en Zeewolf', in 1997 gekocht door AOM^^1^^|
| XII | 1927 | 1971 |woonboot in Vreeswijk met de naam 'Vrouwe Cornelia' |
| XIII | 1928 | 1971 |voer op de Waddenzee onder de naam 'Snotdolf', in 1997 gekocht door AOM^^1^^ |
| XIV | 1930 | 1971 |party- en rondvaartboot in Vlaardingen met de naam 'Diana' |
| 30 | ||gehuurd in 1985 ALC 1600 minipont |
| 31 | ||gehuurd in 1985 met naam 'Adelaar' |
|^^1^^ AOM = Stichting Amsterdams Openbaar Vervoer Museum. In juli 2010 werd de stichting failliet verklaard.<br>De Amsterdamse trams van het AOM zijn overgenomen door de Tramweg Stichting.<br>De Hollandsche Vaartochten Maatschappij [[HVM|http://www.vaarmij.nl/]] heeft beide boten (XI & XIII) nu liggen in de ~GVB-haven bij de Aambeeldstraat. |>|>|>|

De NHTM werd opgericht op 30 april 1888 te Amsterdam en op 13 december 1888 werd de 21.5 km lange stoomtramlijn Amsterdam Noord – Monnickendam – Edam geopend (op+++^*[meterspoor »]
<<tiddler [[Spoorbreedte en spoorwijdte]]>>
===).
Initiatiefnemer en directeur was Theodorus Sanders (de architect die in 1885 Berlage als compagnon in zijn kantoor had opgenomen).
De TNHTM werd opgericht op 31 juli 1893 te Amsterdam. Deze maatschappij nam de exploitatie van bovengenoemde tramlijn met ingang van deze datum over van de NHTM. De oprichting van de TNHTM werd nodig geacht, omdat de oprichtingsakte van de NHTM niet voorzag in een lijn naar Purmerend en verder naar Alkmaar.
Op 22 juni 1894 werd de zijlijn geopend van Het Schouw naar Purmerend. Deze lijn werd op 17 juli 1895 verlengd via Middenbeemster naar Alkmaar. De totale lengte van de tramlijnen was toen 54,5 km.
Het bedrijf vertoonde het typische beeld van een plattelandstrambedrijf met personen- en goederenvervoer.
Het Amsterdamse beginpunt kende een overdekt tramstation aan de Zuiderdijk (later Adelaarsweg toen de vogelwijk ontstond) met een daarbij behorende remise- en werkplaatsaccommodatie en een aanlegsteiger naast het perron.
<<<
Aan het Damrak was ook een aanlegsteiger met houten wachthuis. Van deze steiger vertrok een boot naar het tramstation Tolhuis aan de Adelaarsweg. Na het gereedkomen van het Centraal Station werden steiger en wachthuis verplaatst van het Damrak naar het Stationsplein aan het Open Havenfront.
<<<
In 1916 werd het bedrijf zwaar getroffen door de overstroming van Waterland. Tijdens de Watersnood van 14 januari 1916 werd de dienst bijna geheel gestremd. Vanaf 1 juli 1916 werd de dienst weer hervat. Daarna is het eigenlijk nooit meer goed gekomen met de stoomtram. In de jaren twintig sloeg ook in Waterland de bus- en vrachtautoconcurrentie van particulieren toe.
Nadat er in 1923 een woonwijk was aangelegd, de Vogelbuurt, veranderde de naam Zuiderdijk in Adelaarsweg.
In 1920 kreeg de tram een nieuw, dubbelsporig traject over de Meeuwenlaan. Aan het eind van de Meeuwenlaan reed de tram naar de Waterlandse Zeedijk.
<<<
In 1924, drie jaar na de annexatie van Noord door de gemeente Amsterdam, werd de naam Waterlandse Zeedijk vervangen door de namen van de voormalige dijkdorpen: Buiksloterdijk, Nieuwendammerdijk, Schellingwouderdijk en Durgerdammerdijk.
<<<
Tenslotte ontfermden de spoorwegen zich over de tram door aan hun dochter NZHTM @@^^''1''^^@@ de sanering van het bedrijf toe te vertrouwen. In die tijd begonnen de spoorwegen zoveel mogelijk interlokale trambedrijven op te kopen met het doel deze bedrijven om te vormen tot busbedrijven die een samenhangend openbaarvervoersnet moesten scheppen.
In Waterland was de tram echter nog een gedeeltelijke rol toebedeeld.
De tramlijn Purmerend – Alkmaar werd in 1931 opgeheven en op het gedeelte Purmerend – Graft verscheen een busdienst onder de vleugels van de NZHTM.
De tramlijnen Amsterdam – Purmerend en Amsterdam – Edam werden voorlopig gehandhaafd en op een koopje geëlektrificeerd. De NZHTM bracht in Haarlem aanwezige overcomplete elektrische trams die toen al dertig jaar oud waren over naar Waterland. De spoorwegen staakten vervolgens het personenvervoer op de lijn Kwadijk – Edam – Volendam en de NZHTM voorzag het spoorwegbaanvak Edam – Volendam van een derde rail zodat de+++^*[metersporige &raquo;]
<<tiddler [[Spoorbreedte en spoorwijdte]]>>
===elektrische trams een dienst Amsterdam – Edam – Volendam konden onderhouden.
Naast de lijn Amsterdam - Purmerend en Amsterdam - Monnickendam - Edam - Volendam was er ook nog een lokaaldienst Amsterdam - Buiksloot.
<<<
Vanaf 1 december 1932 werd de exploitatie overgenomen door de NZHTM, terwijl het eigendom op 1 januari 1946 overging naar de ESM (vanaf 20 mei 1946 omgedoopt in ~Noord-Zuid-Hollandsche Vervoer Maatschappij: NZHVM, kort NZH).
<<<
In 1949 kwam het einde van de tramlijn Amsterdam – Purmerend en in 1956 moest ook Amsterdam – Volendam er aan geloven. De bus had het pleit definitief gewonnen.

{{borderless tbody{
{{sliderBG{
|vertical-align:top;^^''1''^^&nbsp;&nbsp; |NZHTM staat voor N.V. ~Noord-Zuid-Hollandsche ~Tramweg-Maatschappij. Het bedrijf is ingesteld in 1909 als dochter van de Hollandsche ~IJzeren Spoorwegmaatschappij. De NZHTM is in 1946 opgegaan in de N.V. Electrische ~Spoorweg-Maatschappij (ESM) die in dat jaar haar naam wijzigde in ~Noord-Zuid-Hollandsche Vervoermaatschappij (NHZVM, kort weer NZH). Deze NZHVM ging in 1998 op in het vervoerbedrijf Connexxion dat in handen van de staat is.|
}}}
}}}

{{BROWN{Historie groentemarkt}}}
Om de bereikbaarheid van het - toen toekomstige - markterrein aan de Marnixstraat te vergroten werd al in 1890 de Oude Kinkerbrug over de Singelgracht gebouwd; in 1891 werd de Elandsgracht gedempt en de brug over Lijnbaansgracht aangelegd. In 1895 werd de groentemarkt in gebruik genomen, maar al snel daarna bleek de daardoor ontstane verkeersdrukte groter dan verwacht. Er werd later een extra hulpbrug gebouwd over het doorvaartkanaal PQ. Toen in 1916 een veilighal gebouwd moest worden op het terrein waar nu het hoofdbureau van politie staat, werd besloten een - tijdelijke - houten veilinghal te bouwen omdat verplaatsing van de markt al overwogen werd. 
Het terrein, dat iets verlaagd lag t.o.v. de Marnixstraat, was voorzien van zeven insteekhavens voor de groenteschepen en een doorvaartkanaal in het verlengde van de Lauriergracht. De kade langs de Marnixstraat (getrapt) en het water van de Lijnbaansgracht maakten ook deel uit van de markt.
De huizen die langs de Marnixstraat gebouwd werden (met nummers 200 - 280) waren woon- en bedrijfspanden en twee koffiehuizen (nummer 212 en 228). 
In 1916 wordt op de plaats waar nu het Politiebureau is, een een tijdelijke houten veilinghal gebouwd. 
Van 1895 tot 1934 werd hier de groentemarkt gehouden; daarna werden de Centrale Markthallen aan de Jan Van Galenstraat in gebruik genomen.
Het enige dat nu nog herinnert aan de voormalige groentemarkt is de naam Groenmarktkade. Die naam bestond indertijd al voor het stukje kade langs de Singelgracht bij de De Clercqstraat/Rozengracht, maar werd later aan een groter stuk toegekend. De panden Marnixstraat 200-220 ten noorden van de doorvaart PQ (in het verlende van de Lauriergracht) en de acherliggende loods zijn de laatste restanten van die bebouwing.

{{BROWN{Historie lantaarns}}}
<<tabs ""
"Lantaarns 1550, 1750, 1850 " "" "Prenten94"
"Lantaarn 1847 " "" "Lantaarn 1847"
"Lantaarn 1867 " "" "Lantaarn 1867"
"Kroonlantaarn 1883 " "" "Kroonlantaarn"
"Ritter-lantaarn " "" "Ritter-lantaarn"
"PW24 gerelateerd " "" "Andere lantaarns"
"Lantaarn sinds 1975 " "" "Lantaarn sinds 1975"
"Vernieuwde Ritter-lantaarn " "" "Nieuwe straatlantaarns"
>>

{{BROWN{Historie palen}}}
//Bron (palen voor 1900): [[Vereniging van Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad|http://www.amsterdamsebinnenstad.nl/]] (2000).//

Nadat in de vroegste periode van de gasverlichting op enkele plaatsen afwijkende lantaarnpalen werden geplaatst, begon men al snel naar uniformiteit te zoeken. We onderscheiden de modellen 1847, 1867 en 1883. Voor de nieuwe uitbreidingswijken rondom de grachtengordel, de ring ’20-’40 werd in 1924 paal ~PW24 ontworpen.
+++!!!*[De verschillende palen/lantaarns (1847/1867/1883/PW24) in beeld »]
{{borderless tbody{
|[img[Images/lamp1ss.gif]]|[img[Images/lamp2ss.gif]]|[img[Images/lamp3ss.gif]]|[img[Images/lamp3ss.gif]]|[img[Images/lamp3ss.gif]]|[img[Images/1958_PW24_vraag_Katholieke_Illustratie_J_van_Eijk_detail.jpg]]|
|[img[Images/paal1s.gif]]|[img[Images/paal2s.gif]]|[img[Images/paal3s.gif]]|[img[Images/paal4s.gif]]|[img[Images/paal5s.gif]]|~|
| 1847<br>Oudste type&nbsp;&nbsp; | 1867<br>Haagse paal&nbsp;&nbsp; | 1883<br>Ronde paal&nbsp;&nbsp; | 1883<br>Kleine paal&nbsp;&nbsp; |&nbsp;&nbsp;1883<br>Galgpaal|1924<br>~PW24|
}}}
===
<<tabs ""
"Model 1847 " "" "Model 1847"
"Model 1867 " "" "Model 1867"
"Gevelarm 1867 " "" "Gevelarm 1867"
"Model 1883 " "" "Model 1883"
"Paal PW24" "" "Paal PW24"
>>

{{BROWN{Historie ponten}}}
|''Pont #'' |''Aandrijving'' |''Bouwjaar'' |''Verkoop'' |''Lengte'' |''Opmerkingen'' |h
| 1 |stoom | 1880 | 1928 ||kettingpont |
| 2 |stoom | 1885 | 1904 |||
| 3 |stoom | 1887 | 1904 |||
| 4 |stoom | | 1904 ||in 1897 2e-hands overegenomen |
| 2 (II) & 3 (II) |stoom | 1910 | 1929 |||
| 4 (II) & 6 |stoom | 1912 | 1935 |||
| 5 |stoom | 1900 | 1926 |||
| 7 |stoom | 1913 | 1935 |||
| 8 |stoom | 1922 | 1960 |||
| 9 |stoom | 1922 | 1960 |||
| 10 |stoom | 1911 | 1956 ||'Tine', Amstelveer Zuidergasfabriek |
| 11 |stoom | 1911 | 1956 ||'Erna', Amstelveer Zuidergasfabriek |
| 12 |stoom | 1928 | 1969 | 37 m ||
| 13 |stoom | 1929 | 1997 | 37 m |in 1956 verbouwd tot dieselelektrische pont; nu restaurant |
| 14 |stoom | 1928 | 1969 | 37 m ||
| 15 |stoom | 1928 | 1997 | 37 m |in 1957 verbouwd tot dieselelektrische pont |
| 16 |stoom | 1928 | 1998 | 37 m |in 1958 verbouwd tot dieselelektrische pont |
| 17 |stoom | 1928 | 1966 | 37 m ||
| 18 |stoom | 1931 | 1990 | 37 m |in 1958 verbouwd tot dieselelektrische pont<br>verkocht aan Antwerpen, vaart over de Schelde |
| 19 |stoom | 1948 | 1970 | 37 m ||
| 22 |dieselelektrisch | 1957 | 1992 | 47 m ||
| 23 |dieselelektrisch | 1961 | 1994 | 47 m |verkocht aan Western Ferries, voer tot 2013 over de Clyde ('Sound of Scalpay') |
| 24 |dieselelektrisch | 1964 | 1995 | 47 m |verkocht aan Western Ferries, voer tot 2013 over de Clyde ('Sound of Sanda') |

{{BROWN{Historie stadsverlichting}}}
//Bron: Website Gemeente Amsterdam//, http://www.amsterdam.nl/wonen-leefomgeving/licht/openbare_verlichting/geschiedenis/.
+++!!!*[Middeleeuwen »]
{{sliderBG{
<<tiddler [[Historie stadsverlichting1]]>>
}}}
===
Amsterdam kende in de Middeleeuwen geen openbare verlichting.
+++!!!*[17e en 18e eeuw &raquo;]
{{sliderBG{
<<tiddler [[Historie stadsverlichting2]]>>
}}}
===
De stadsverlichting voor het midden van de 17e eeuw stelde alles bij elkaar niet veel voor. Er waren te weinig lantaarns, ze brandden niet of waren beslagen met roet.
+++!!!*[19e eeuw &raquo;]
{{sliderBG{
<<tiddler [[Historie stadsverlichting3]]>>
}}}
===
In 1811 werden weer zo’n 400 palen in de stad bijgeplaatst. Kort daarvoor was de stad gestopt om de openbare verlichting in eigen beheer te houden. Op 5 juni 1809 sloot het stadsbestuur een contract met de maatschappij van F.L. Behr voor de complete bediening van de verlichting.
+++!!!*[20e eeuw &raquo;]
{{sliderBG{
<<tiddler [[Historie stadsverlichting4]]>>
}}}
===
In 1924 verscheen in het straatbeeld een geheel nieuwe gietijzeren paal met gloeilamp-armatuur (paal ~PW24). De bedoeling was het model vooral te plaatsen in de toenmalige buitenwijken omdat het beter paste bij de modernere architectuur daar.
+++!!!*[21e eeuw &raquo;]
{{sliderBG{
<<tiddler [[Historie stadsverlichting5]]>>
}}}
===
De openbare verlichting heeft tot doel bewoners en bezoekers van Amsterdam een stad te tonen waarbij de openbare ruimte overdag oogt als een harmonieus geheel en ’s avonds een veilige en sfeervolle omgeving creëert.

Amsterdam kende in de Middeleeuwen geen openbare verlichting. De stad was in duisternis gehuld. Het enige licht in de openbare ruimte kwam van de offerkaarsjes van de straatheiligen. Op de hoeken van de straten stond soms een beeldje van een heilige in een kastje en om hun devotie te tonen offerden de inwoners daar af en toe een kaarsje. Zo flikkerde er hier en daar een klein nachtlicht.
!!!Lantaarn meedragen
In 1505 werd door de overheid bevolen dat men des avonds na 9 uur – de zogenaamde boevenklok - een lantaarn moest medenemen, want, zoals 'Hunne Edelachtbaren' zouden hebben gezegd: 'lieden, die in duisternis slopen, waren niet te vertrouwen'. (Zahn, 1911). Of de toenmalige autoriteiten zich werkelijk in deze bewoordingen hebben uitgelaten is niet aantoonbaar. Wel is het een feit dat door middel van een keur uit 1505 de Amsterdamse overheid zich voor de eerste keer bemoeide met verlichting in de openbare ruimte.
!!!Oudste lantaarns
Eén van de alleroudste lantaarns stond bij de ingang van het omstreeks in 1350 gestichte Sint Elisabeths- of Heilige Geest Gasthuis aan de Dam. Waar en wanneer de eerste echte openbare straatverlichting werd geplaatst, is niet bekend. De beroemde+++^*[stadsplattegrond van Cornelis Anthoniszoon uit 1544 »]
<<tiddler [[Plattegronden01]]>>
===laat zien dat er mogelijk enkele straatlantaarns aanwezig waren op de Zeedijk vóór de Molensteeg, op de Kolk, de Nieuwebrug en bij de Regulierspoort. Verder stonden er lantaarns op bruggen, want in 1579 werd door het stadsbestuur bevolen, dat die lantaarns meteen moesten worden ontstoken zodra de duisternis inviel. Tegelijkertijd kregen alle herbergiers en tappers de opdracht tot tien uur 's avonds het licht in de voorhuizen van hun uitspanning aan te houden.

De stadsverlichting voor het midden van de 17e eeuw stelde alles bij elkaar niet veel voor. Er waren te weinig lantaarns, ze brandden niet of waren beslagen met roet. Een belangrijke verbetering was in 1663 het ontwerp van een nieuw type lamp en lantaarn door de schilder en uitvinder van de 'slangenbrandspuiten' Jan van der Heyden.
+++!!!^*[Lantaarn van Jan van der Heyden »]
{{borderless{
|[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Lantaarn_Jan_van_der_Heyden_2_400.jpg][Foto/Lantaarn_Jan_van_der_Heyden_2.jpg]]|   |vertical-align:top;[img[Lantaarn Jan van der Heyden|Images/Lantaarn_Jan_van_der_Heyden.jpg]]|
}}}
===
Deze lantaarn stond op een houten paal of op een muurarm en verspreidde langer en beter licht dan de gebruikelijke kaarsverlichting. Zijn ontwerp paste goed bij het voornemen van de vroedschap om de gehele stad te verlichten. Op 29 augustus 1669 namen zij een door Jan van der Heyden ingediend plan aan. De overwegingen van Van der Heyden om de stad 'met lichten te voorsien' waren: '(...) om te verhoeden het verongelucken van veele menschen, die bij duysternis in 't water vallen ende versmoren (...) om huysbracken te ontdecken ende moetwille te weren, ende dan oock om bij brant allomme licht bij de hand te hebben'. De lantaarns zouden negen maanden in het jaar branden, van acht augustus tot acht mei. Het moment van aansteken was mede afhankelijk van de 'schijngestalten' van de maan. Vastgesteld werd dat 2.556 lantaarns voldoende waren om de stad te verlichten. Met voortvarendheid ging men aan de slag.
!!!Amsterdam maakt furore
De stad stelde vervolgens speciale functionarissen aan voor onderhoud, bediening en controle van de openbare verlichting. De 'lantaarnvulders' (of lampbezorgers genoemd) en lantaarnaanstekers stonden onder scherp toezicht van het stadsbestuur. De lantaarnvulders waren behalve voor het vullen van de lampen ook verantwoordelijk voor het schoonmaken en onderhoud van de lantaarns.
+++!!!^*[Lantaarnvulders »]
[img[Lantaarn Jan van der Heyden|Images/Lantaarnopsteker.jpg]]
===
Daarnaast hadden zij een controlerende taak: zij moesten erop letten dat in hun wijk de lantaarnaansteker niet te vroeg begon en en zij moesten hem helpen als hij te laat was. De lantaarnaanstekers moesten de lampen ontsteken en doven ('uytbluschen') bij het slaan van het uur dat in het dagregister was aangegeven. Zij liepen hun wijk nogmaals om te controleren of alle lampen bleven branden. Als het niet-branden het gevolg was van een mankement aan de olie of de pit (de lantaarnvulder was dus in gebreke gebleven), dan moest dit direct aan de 'Opsichter' worden gemeld. Voor de controle op de allereerste openbare verlichting werden ook speciale ambtenaren aangesteld: de 'Rondens van de Stads Lantarens', ook wel 'nachtronders' genoemd. Zij moesten in de nanacht hun wijk doorlopen om alle lichten te inspecteren. Het verlichtingssysteem was de verantwoordelijkheid van de 'Generale Opsigter', een functie die Jan van der Heyden zelf bekleedde. In zijn instructies stond ook een tabel met branduren waarmee het dagregister moest worden opgemaakt. Van de aangegeven tijden moesten alle uren van heldere maneschijn worden afgetrokken, wanneer de lampen later of helemaal niet waren ontstoken en of ze eerder waren gedoofd.
Vóór eind 1669 was de hele stad voorzien van een aantal Jan van der Heydenlantaarns; in 1682 waren dat er 2.380. In 1693 voerde het stadsbestuur een 'lantaarnbelasting' in, die opgebracht werd door een belasting op huizen. De bewoners van de armenhuizen en hofjes hoefden niet te betalen.
In 1767 telde de stad 2.815 lantaarns met elk een eigen nummer. De stad kon in één kwartier geheel worden verlicht. Het personeel bestond in die dagen uit 'een opziender, een onderopziender, een oliemeeter, zeventien vullers of bezorgers der lampen, welken vijf noodhelpers zijn toegevoegd, honderd vier en dertig aansteekers en blusschers die zeventien noodhelpers hebben en zes nagtronders'.
Inmiddels lieten de rijke bewoners van Amsterdam aan hun grachtenhuizen sierlijke lantaarns aanbrengen om de stad beter te verlichten. Aansteken en blussen gebeurde door de van stadswege aangestelde aanstekers. Verder nam men proeven met nieuwe lantaarns, voorzien van twee of drie pitten en terugkaatsende spiegels, die veel meer licht verspreidden dan de oude. De meeste lantaarns hingen tegen het einde van deze eeuw aan tussen de huizen gespannen touwen. Dit voor een gelijkmatigere lichtspreiding en ook om de kans op diefstal te verkleinen. Amsterdam sloeg, vanaf de eerste openbare verlichting in 1669 en gedurende de gehele 18e eeuw, in vergelijking met andere steden, geen slecht figuur.

In 1811 werden weer zo'n 400 palen in de stad bijgeplaatst. Kort daarvoor was de stad gestopt om de openbare verlichting in eigen beheer te houden. Op 5 juni 1809 sloot het stadsbestuur een contract met de maatschappij van F.L. Behr voor de complete bediening van de verlichting. Een andere belangrijke revolutie op verlichtingsgebied vond plaats in 1816. In de ons omringende landen nam men met succes proeven met gas, verkregen uit de droge destillatie van steenkool. Ter gelegenheid van het bezoek van koning Willem I in september 1816 ontstak Amsterdam voor de eerste keer deze gasverlichting. De eerste stap naar de invoering van deze nieuwe energiebron was gezet. Het zou echter nog een kwart eeuw duren, voordat de eerste stadslantaarns brandden op gas.
In 1828 kreeg het bedrijf van Behr en Co. een twaalfjarig contract voor het beheer van de verlichting. Het ging om 140 oude paallantaarns (zogenaamde 'heemskerkers') en 1505 grote lantaarns, bestaande uit 652 nieuwe lantaarns voorzien van parabolische reflectiespiegels 'van die zoort, als hij in den winter van 1825 tot eene proefbranding heeft gebezigd en waarmede thans de Stad Utrecht reeds wordt verlicht'. Verder 131 'Maastrichter' lantaarns van het eerste soort 'zoo als tot heden toe tot dezer Stadsverlichting worden gebruikt' en 722 exemplaren van het tweede soort van dit type. Het bedienend gemeentepersoneel ging, met uitzondering van de opzichter en zes nachtronders, over in dienst van de particuliere firma.
In 1841 sloot de stad een overeenkomst voor een periode van vijf jaar met aannemer C.H. Ciriaci. Hij moest het werk aannemen op dezelfde voorwaarden als de contracten uit de jaren daarvoor. De gemeente bleek een scherpe onderhandelaar, want het bedrag dat betaald moest worden was zelfs lager dan ze in 1814 en 1827 aan de firma van Behr uitbetaalde. Het ruime aanbod aan koolzaad en de omstreeks die tijd lopende onderhandelingen met de Amsterdamsche Pijp Gaz Compagnie (APGC, inmiddels wel in Engelse handen, zie [[Gasfabrieken]]) om de stad met gas te verlichten, versterkten de onderhandelingspositie van het stadsbestuur. De olielantaarns met reflectors werden in de betere wijken geplaatst, de Maastrichter lantaarns in de overige, terwijl in de buitenwijken overwegend de oude paallantaarns dienst bleven doen.
+++!!!*[Gas »]
{{sliderBG{
{{BROWN{De opkomst van gas}}}
Ondanks aanhoudende klachten van de inwoners ontbrak het aan middelen om de noodzakelijke uitbreiding van de stadsverlichting krachtig aan te pakken; een situatie die tot het midden van de jaren zestig van de 19e eeuw voortduurde.
Inmiddels vonden wel diverse proefbrandingen met gasverlichting plaats. Het resultaat hiervan was een proef die op 1 januari 1841 startte waarbij gedurende vijf jaar een aantal straten en pleinen met gaslantaarns werd verlicht. Langs de Amstel, de Prinsen-, Keizers- en Herengracht, het Rokin, de Kloveniersburgerwal en op de Dam, Westermarkt en het Leidseplein, verschenen 150 gaslantaarns, waarvoor 140 bestaande olielichten werden omgebouwd. De branders waren '... als die welke sederd verscheidene Jaren op de Heerengracht gebezigt zijn en een genoegzaam licht verspreiden om op 30 passen goed gedrukt schrift te kunnen lezen'.
Van 1823 tot 1834 werd in Amsterdam uitsluitend oliegas geproduceerd en vanaf midden 1830 werd dit gas overwegend gewonnen uit hars. Dit draagbare of vervoerbare gas werd, samengedrukt in metalen vaten, met wagentjes naar de afnemers vervoerd. Steenkoolgasverlichting had echter de voorkeur. Bij de fabricage ervan hadden nevenproducten, zoals cokes, teer en nafta, een grote handelswaarde en konden als basis dienen voor andere opkomende industrieën. Men slaagde erin het steenkoolgas te zuiveren. Een ander voordeel was de redelijke stabiliteit van de prijs voor steenkool. In 1837 bood APGC aan om op eigen kosten ergens in Amsterdam 100 gaslantaarns te plaatsen. Dit voorstel haalde het niet, omdat er in deze periode een ziekte onder de iepen heerste. Men wilde eerst een onderzoek naar de boomsterfte afwachten. Hoewel het gas niet de veroorzaker was, geloofde men toch dat het de zaak verergerde.

{{BROWN{Gemeente neemt heft in eigen handen}}}
Het contract met Ciriaci voor de olieverlichting liep nog tot 1 januari 1846. Volgens het stadsbestuur was toen de tijd rijp om een deel van de stad van gaslicht te voorzien. Besloten werd de 1673 olielichten te vervangen door 1.700 gaslantaarns. In september 1847 sloot de gemeente een contract met APGC voor een periode van twintig jaar.
Ondanks dat in 1849 de gehele binnenstad was voorzien van 1.750 gaslantaarns liet de verlichting in die tijd veel te wensen over. In de Reguliersbreestraat, één van de drukste straten in de stad, stonden maar twee gaslantaarns. Nog altijd hield men rekening met opkomende en volle maan. Redenen waarom op die dagen, zelfs in de wintermaanden totaal geen lantaarns werden ontstoken. Het regende klachten over het niet of te laat ontsteken en te vroeg doven van de lantaarns. In vergelijking met buitenlandse steden was Amsterdam in die tijd maar matig met openbare verlichting bedeeld. In 1851 bestond de stadsverlichting uit 1.843 gaslantaarns; de buitengebieden en singels telden slechts 185 olielantaarns.
In de raadszitting van 6 juli 1864 werd het bestek goedgekeurd voor de aanbesteding van de stadsverlichting voor de periode van 1 september 1867 tot en met 31 augustus 1887. De buitenwijken vielen daar niet onder. De laagste inschrijver was de APGC.
Omdat het College van Burgemeester en Wethouders dacht dat er grote winsten waren te behalen, kwam er op 8 juli 1881 een voordracht tot 'oprichting eener Gemeentelijke Gasfabriek'. Een vreemd voorstel, omdat op dat moment in andere landen elektriciteit als nieuwe energiebron in beeld kwam. Na jarenlange debatten verwierp de Gemeenteraad in juli 1883 het streven van het College met 17 tegen 16 stemmen. Met als gevolg dat de ICGA per 1 augustus de concessie verwierf voor de gasleverantie voor de komende 35 jaar. Dit leidde onder andere tot de bouw van twee nieuwe gasfabrieken (onder meer de Westergasfabriek). Toch moest ook de ICGA – vanwege hoogoplopende meningsverschillen met de Gemeente – zijn concessie inleveren. In 1897 besloot de Gemeenteraad de gasfabricage in eigen beheer te nemen en nam alles, ook de openbare verlichting, voor een bedrag van 16.335.407 gulden over. Op 10 augustus 1898 vond de overdracht plaats: de Gemeentelijke Gasfabrieken waren een feit.
Naast het aanleggen van een nieuw en uitgebreider gasnet bevatte de concessie aan de ICGA onder andere de eis voor het ontwikkelen van een nieuw model lantaarn en lantaarnpaal. Het oudste model en de arm uit periode 1847 – 1867 zou verdwijnen; het model 1867 kwam alleen nog voor in de stille straten en in de buitenwijken. De nieuwe paal bestond uit drie modellen: rond, het galgmodel en het kleine model. De twee laatste werden in de smalle straten neergezet. Deze zijn nu niet meer in de stad te vinden. Het ronde model staat echter nog volop in andere straten en langs de grachten in het Centrum. De nieuwe lantaarns waren voorzien van de Keizerskroon en werden daarom 'Kroonlantaarns' genoemd. Op 30 april 1887 werd de laatste gaspaal op het nieuwe buizennet aangesloten. Het aantal palen bedroeg toen 5.449 stuks.
Inmiddels was in 1886 door dr. Auer von Welsbach het gasgloeilicht uitgevonden, waardoor de kwaliteit van de verlichting sterk verbeterde. Het gloeilicht brandde met kousjes van een speciaal weefsel dat in een chemische oplossing werd gedrenkt en daarna gedroogd. Na een proefperiode bleek dat het gloeilicht aan de verwachtingen voldeed, want op 1 september 1898 diende het College van B & W een voordracht in om 6.000 gaslantaarns geschikt te maken voor het gloeilicht. Kort daarop begon men daarmee.
Nadat de geweven, uit het buitenland geïmporteerde, kousjes waren gegloeid, brachten transportjongens de zeer breekbare kousjes te voet naar de diverse openbare verlichtingsposten in de stad. Door de invoering van het kousje en het gloeilicht onderging het gastijdperk nog een bijzondere opleving, in het begin van het elektrische tijdperk. Het zou nog 25 jaar duren, voordat de elektrische verlichting overal in de stad was ingevoerd.
}}}
===
+++!!!*[Elektriciteit »]
{{sliderBG{
In Amsterdam werd al op diverse plaatsen elektriciteit opgewekt voor eigen verbruik. De zogenaamde koolspitslampen werden in 1879 ingevoerd in het welbekende café-restaurant Die Port van Cleve en in 1881 werd een 'centrale' geïnstalleerd in Grand Hotel Krasnapolsky, die de fraaie wintertuin voorzag van elektrisch licht.
De elektrische openbare verlichting in Amsterdam begon op 23 februari 1904 met 24 zogeheten vlambooglampen op het Stationsplein. Zij waren afkomstig van de Allgemeine Elektrizitäts Gesellschaft (AEG) uit Berlijn. In 1907 breidde men de elektrische verlichting uit tot het Leidseplein en de Leidsestraat, Heiligeweg, Nieuwendijk en Nieuwmarkt met 59 booglampen. Ze werden zowel op masten als aan straatoverspanningen gemonteerd. Eind 1910 was het aantal toegenomen tot 230 booglampen en 80 metaaldraadgloeilampen. De metaaldraadgloeilamp zou in de daarop volgende jaren overigens de overhand krijgen.
+++!!!*[Vlambooglampen op het Leidseplein, ca. 1910 »]
<<tiddler Nostalgie70>>
===
Toen de Eerste Wereldoorlog uitbrak, ontstond een grote schaarste aan vette steenkool. De Gemeenteraad nam daarom in september 1917 het besluit alle 10.524 gaslantaarns, waarvan er nog zo’n 6.000 in functie waren, binnen de kortst mogelijke tijd te electrificeren. Bediening, toezicht, onderhoud en administratie werden ondergebracht bij de ondertussen in 1903 opgerichte Gemeente Electriciteitswerken (G.E.). 183 Werknemers gingen over van de Gemeente Gasfabrieken naar de G.E. Na de oorlog werden de overige 4.530 gaslantaarns, die in de oorlogsjaren geen dienst deden, over een periode van vijf jaar geëlektrificeerd. De ronde, voor het gasgloeilicht gebruikte Ritterlantaarns hadden bij de electrificatie het (overbodige) schoorsteentje behouden. Maar bij het schoonmaken van de glasmantels sneuvelden er nogal wat gloeilampen. Men besloot daarom het glas te verwijderen en om diefstal tegen te gaan werden de lantaarns ontdaan van de losse koperen onderdelen. De gloeilamp had tegen weersinvloeden geen extra bescherming nodig. Aan het eind van 1918 waren er nog 114 gaslichten in bedrijf en aan het begin van 1921 nog slechts 56 exemplaren. In het totaal van 13.079 op het eind van 1923 aanwezige lichtpunten kwamen geen gaslichten meer voor.
}}}
===

In 1924 verscheen in het straatbeeld een geheel nieuwe gietijzeren paal met gloeilamp-armatuur:+++^*[Paal PW24 ».]
{{sliderBG{
<<tiddler [[Paal PW24]]>>
}}}=== De bedoeling was het model vooral te plaatsen in de toenmalige buitenwijken omdat het beter paste bij de modernere architectuur daar. Het ontwerp zou zijn van een van de leden van de ontwerpgroep van de Dienst der Publieke Werken, P.L. Marnette. De sigaarvormige paal was voorzien van de open armatuur 'model Amsterdam II'.
De paal staat nog op diverse plaatsen in de stad, maar nu voorzien van een ander armatuut+++^*[Holbein en/of Friso Kramer lantaarn &raquo;]
{{sliderBG{
<<tiddler [[Andere lantaarns]]>>
}}}
===

In de jaren 1927/28 verschenen voor de hogere lichtpunten de palen met de zogenaamde Apollovoet – eveneens door Publieke Werken ontworpen - en tegelijkertijd werd de glasmantellantaarn 'model Amsterdam' van het type+++^*[Ritter &raquo;]
{{sliderBG{
<<tiddler Ritter-lantaarn>>
}}}
===gemoderniseerd.
In 1933 verschenen de eerste kwikdamp- en natriumdamplampen. Voordeel van de gasontladingslamp was de grotere lichtopbrengst dan de gloeilamp. Nadeel is dat de kleur van het uitgestraalde licht sterk afwijkt van normaal daglicht, waardoor kleuren moeilijk zijn te herkennen. Om die reden werden deze lampen vooral gebruikt voor straatverlichting, omdat de afwijkende kleurweergave niet als een bezwaar werd gezien (later zou dit wel degelijk veranderen). De eerste exemplaren verschenen langs de Haarlemmerweg tussen Sloterdijk en de Van Hallstraat.
In die jaren verschenen ook de eerste elektrische paalklokken langs de openbare weg. Daarnaast werden lichtreclames een normaal verschijnsel. Ook feestelijke elektrische verlichting ter opluistering van belangrijke gebeurtenissen deed zijn intrede. Versiering door middel van licht gebeurde tot dan toe met 'papieren lantaarnen' (lampions), vetpotjes, glazen gevuld met olie en in de 19e eeuw met gasvlammetjes. Elektriciteit betekende een doorbraak in de mogelijkheden tot illumineren. Dit begon met het 25-jarig ambtsjubileum van Koningin Wilhelmina in 1923, in 1928 vanwege de Olympische Spelen en in 1929 tijdens de Edisonlichtweek ter gelegenheid van het 50-jarige bestaan van de gloeilamp. Zo meldde De Telegraaf in 1928: 'Wanneer men de golven van licht ziet, die 's avonds de steenmassa van Amsterdam omspoelen, dan moet men wel tot de conclusie komen, dat de centrales der GE op volle toeren werken en dat de stroomonderneming ongekende grenzen heeft bereikt'.
Aangezien de regering de internationale toestand als steeds dreigender begon te voelen, verscheen op 15 augustus 1936 in het Staatsblad het besluit '(...) volgens hetwelk de openbare verlichtingen moesten worden voorzien van een zodanige inrichting, dat het licht binnen de kortst mogelijke tijd kon worden gedoofd'. Hierop werd ingespeeld door proeven ter voorbereiding van de verduistering van de straatverlichting in geval van oorlog. Zo werd een proef gehouden met het aansluiten van een deel van de stadsverlichting op een van de turbines van de elektriciteitscentrales in ~Amsterdam-Noord. Met behulp van waarnemingen vanuit een vliegtuig werd de spanning van de turbine zodanig geregeld dat vanuit de lucht geen lichtschijnsel in de straten meer te zien was. De lichtstroom werd hierdoor aanzienlijk kleiner. Op grond van deze resultaten werd in samenwerking met Philips een zogeheten luchtbeschermingslamp ontworpen die als richtlamp dienst kon doen, zodat het publiek zich op straat zou kunnen oriënteren, terwijl lichtuitstraling naar boven werd voorkomen. De gewone lantaarnpalen zouden bovendien een metalen rand krijgen om lichtuitstraling naar boven tegen te gaan.
+++!!!*[De duisternis van de oorlog &raquo;]
{{sliderBG{
Op 10 mei 1940 werd de verlichting wegens de bezetting van Nederland gedoofd. Hiermee ontstond letterlijk en figuurlijk een zwarte bladzijde in de geschiedenis.
Een tijd lang werd waar nodig nog gewerkt met richtlampen en een beperkt aantal lichtpunten op grachten en andere gevaarlijke plaatsen. In 1942 werd de maximaal toegelaten verlichtingssterkte op het wegdek (en dan nog alleen boven belangrijke kruispunten) door de 'Rijksinspectie voor de luchtbescherming' op 10 millilux bepaald (ter vergelijking: dit is 1/1000 van het huidige gemiddelde lichtniveau in Amsterdam!). Op 10 juni 1944 werd de verlichting vanwege de afkondiging van de alarmtoestand volledig uitgeschakeld, waardoor de stad vanaf dat moment in totale duisternis was gehuld.
}}}
===
+++!!!*[Wederopbouw &raquo;]
{{sliderBG{
In augustus 1945 werd ondanks de schaarste (kolennood, beperkte capaciteit centrale) een begin gemaakt met het weer in bedrijf stellen van de openbare verlichting. Hiermee ging een lang gekoesterde wens in vervulling die door velen in de bezettingstijd was geuit. 'Hoe dikwijls heeft men het elkander in die duistere jaren niet gezegd: Als eerst de straatlantaarns maar weer branden...' In december van dat jaar brandden al weer ruim 15.000 lampen.
Met het oog op het voor de straatverlichting toegewezen rantsoen kon slechts de helft van het aantal lampen worden ontstoken. Ook de verlichtingssterkte bleef beperkt. De Directie van het Gemeentelijk Energie Bedrijf (GEB, zogeheten sinds de fusie in 1941 van Gemeente Elektriciteitswerken GE en de Gemeentelijke Gasfabrieken) deelde voorts mede dat het melden van storingen, dat vroeger voornamelijk door de politie en de storingsdienst gebeurde, belemmeringen ondervond als gevolg van het ontbreken van storingsauto’s. Hierdoor kwam het vaak voor dat lampen enkele nachten achtereen niet brandden. Om die reden riep de Directie de hulp van het gehele personeel in om alle waargenomen storingen door te geven.
Herstel en uitbreiding van de openbare verlichting in het kader van de wederopbouw kwam toch vrij snel weer 'op stoom'. Het GEB meldde elk jaar vele projecten die in de 'oude' stad werden gerealiseerd en in de nieuwe wijken van Amsterdam, die moesten voorzien in de enorme naoorlogse behoefte aan woonruimte.
Ook de illuminatietraditie - voor een groot gedeelte ook gericht op de bevordering van het toerisme in Amsterdam - werd na de oorlog voortgezet. Met name grachten en monumentale gebouwen in het centrum met lampen werden verlicht gedurende de zomermaanden. Ook de brugbogen in de grachtengordel zelf werden door middel van lampjes verlicht (Magere Brug, zeven bruggen). Vanuit de rondvaartboot was de aanlichting het mooist. Ook werd de stad feestelijk verlicht ter gelegenheid van de inhuldiging in 1948 van koningin Juliana. Het aantal bijzondere gebouwen dat het gehele jaar door werd aangelicht nam ook toe. De door de gemeenteraad ingestelde Stadsilluminatiecommissie was voor de realisatie van deze sierverlichting verantwoordelijk.
}}}
===
+++!!!*[Technologische vernieuwingen &raquo;]
{{sliderBG{
In 1954 vond de installatie van de 40.000ste lamp plaats. Technologische vernieuwingen werden niet geschuwd. Begin jaren ’50 vonden in samenwerking met Philips diverse proeven met nieuwe typen natriumarmaturen plaats (na de introductie van de natriumlamp in 1933). Wegen voor doorgaand verkeer – nu beter bekend als Hoofdnet Auto – werden door deze afwijkende kleur verlichting gemarkeerd. Ook kwikverlichting deed volop zijn intrede. Groot voordeel ten opzichte van de traditionele gloeilamp was reductie van stroomverbruik terwijl tegelijkertijd de verlichtingssterkte fiks toenam. De sigaarvormige paal van Publieke Werken (+++^*[paal PW24 &raquo;]
<<tiddler [[Paal PW24]]>>
===) met lantaarn Amsterdam II werd hiervoor geschikt gemaakt. De Holbeinarmatuur (vernoemd naar de naam van de straat waar de eerste proef plaatsvond) werd ontwikkeld en in 1954 voor het eerst toegepast. Met name in de stadsuitbreidingen van Amsterdam – bijvoorbeeld in Buitenveldert, Osdorp en ~Nieuwendam-Noord - werd deze combinatie in grote aantallen geplaatst. Ook de grachtenlantaarn – qua model geïnspireerd op het oude model Ritter – kreeg als proef eind jaren '60 kwiklampen (om verblinding tegen te gaan werd de volledig vernieuwde armatuur wel voorzien van 'opaal-plastieken schalen'). De proef moest tijdelijk worden onderbroken omdat de schalen door vandalen rood waren geschilderd. In de hierop volgende jaren werden alle grachtenlantaarns met dit nieuwe model in de stad vervangen. In 1962 werd het 50.000ste lichtpunt gerealiseerd. In 1970 waren praktisch alle gloeilampen uit het straatbeeld verdwenen.
}}}
===
+++!!!*[Oliecrisis &raquo;]
{{sliderBG{
De oliecrisis in 1973 had ook grote invloed gehad op de openbare verlichting. De olieboycot door de ~OPEC-landen tegen de Verenigde Staten en Nederland maakte de prijs van een vat olie drie keer zo duur. Het toenmalige kabinet-Den Uyl rantsoeneerde de benzine en kondigde autoloze zondagen af.
In het kader van de energiebesparende maatregelen werden in december 1973 de 300 verlichte reclameborden uitgeschakeld die aan lantaarnpalen en lichtmasten waren bevestigd. Ook de verlichting op de Rijkswegen die in opdracht van Rijkswaterstaat door het GEB werd onderhouden, werd met 40% verminderd. De inschakeltijden van de verlichting in de stad werden aangepast. Tot dan toe werd de verlichting met behulp van een schakelklok een kwartier na zonsondergang ingeschakeld en een kwartier voor zonsopgang. De schakeltijden werden zodanig gewijzigd dat de verlichting een half uur na zonsondergang inschakelde en een half uur voor zonsopgang uitschakelde. Ook de luxwaarde van de fotocel – die het daglichtniveau meet – werd aangepast.
}}}
===
+++!!!*[Energiebesparing &raquo;]
{{sliderBG{
Met uitzondering van de veranderde schakeltijden werden de diverse maatregelen om energie te besparen na verloop van de oliecrisis weer ingetrokken. De bewustwording van zuinig omgaan met energie en het milieu bleef. In de jaren '70 werd veel energie gestopt in de toepassing van hogedruknatriumlampen met name in het centrum van de stad. Na jaren ervaring opdoen werden op vele plaatsen deze lampen ingevoerd. De grachtenlantaarn werd in 1981 ook voorzien van een hogedruknatriumlamp (met rooster om verblinding tegen te gaan!). In 1985 werd geconcludeerd dat alle inspanningen om energie te besparen hun vruchten hebben afgeworpen. Ondanks de toename van het aantal lampen was het geïnstalleerde vermogen afgenomen. Dit resultaat werd vooral bereikt door de vervanging van hogedrukkwiklampen door natriumlampen en de veranderingen in de schakeltijden.
}}}
===
+++!!!*[Verzelfstandiging energiebedrijf: nieuwe rol gemeente &raquo;]
{{sliderBG{
Al in de jaren '60 werd in de Amsterdamse gemeentepolitiek met de gedachte gespeeld een aantal gemeentelijke bedrijven te verzelfstandigen. Lange tijd had deze discussie een nogal theoretisch gehalte. In de jaren '70 en '80 brak deze discussie op allerlei niveaus in Nederland los. Het jaar 1983 bleek een cruciaal jaar voor het gemeentelijke gas- en elektriciteitsbedrijf (GEB) als energiebedrijf. Doorlichting leidde tot de conclusie dat het GEB als zelfstandige naamloze vennootschap verder moest om efficiënt en marktconform te kunnen werken. Bovendien zou het bedrijf op die manier in de pas lopen met de rest van Nederland waar energiebedrijven al eerder op eigen benen gingen staan. De oorzaak hiervoor was het rijksbeleid . Het gevolg was onder andere de nieuwe Elektriciteitswet van 1985. Het beleid van de Rijksoverheid was gericht op een reorganisatie van de energiedistributie waarbij gestreefd werd naar meer concurrentie. Verder was de verwachting dat door schaalvergroting kostenbesparingen zouden optreden. De gevolgen waren fusies en samenwerkingsverbanden tussen de diverse energiedistributiebedrijven in Nederland.
In 1988 werd nog het vijftigjarig bestaan van het GEB gevierd. Het GEB besloot kort daarop de productiepoot te verkopen. Het bedrijf werd op 23 februari 1994 verzelfstandigd en omgezet in de N.V. Energiebedrijf Amsterdam. De aandelen kwamen in het bezit van de gemeente Amsterdam. Alle activa en passiva – dus ook de openbare verlichting – werden hierbij ingebracht. De nieuwe N.V. Energiebedrijf Amsterdam kreeg ook de zorg voor de openbare verlichting door de gemeente opgedragen (uitvoering, aanleg en onderhoud). Uitgangspunt was hierbij de bestaande samenwerking met de gemeente zoveel mogelijk te continueren. Deze samenwerking werd door middel van een overeenkomst nader vastgelegd. In deze overeenkomst stond wel de bepaling dat de gemeente bij het aflopen ervan 'bij voorrang gerechtigd is het eigendom en alle overige rechten en plichten terzake van de openbare verlichting te verwerven tegen een koopsom gelijk aan de boekwaarde'.
Op 10 juni 1998 besloot de Gemeenteraad van deze bepaling gebruik te maken en nam per 31 december 1997 tegen de somma van 74.433.100 gulden (excl. btw) de activa van de openbare verlichting van wat inmiddels ENW was gaan heten weer over. Hiermee ging het totale beheer van de openbare verlichting, maar ook van de openbare tijdaanwijzing (stadsklokken), stadsilluminatie en reclameobjecten aan lichtmasten over aan de gemeente en werd ondergebracht bij de Dienst Infrastructuur Verkeer en Vervoer.
De gang van zaken in Amsterdam in de afgelopen tien, vijftien jaren is typerend voor de veranderende visie van de meeste gemeenten in Nederland als eindverantwoordelijke voor het goed functioneren van de openbare verlichting. Wat de precieze gevolgen zijn van het besluit van 1998 zal waarschijnlijk pas jaren later in goed perspectief kunnen worden geplaatst. Duidelijk is zonder meer dat de gemeente Amsterdam er bewust voor gekozen heeft om de rol van beleidsmaker en –bewaker, maar ook die van opdrachtgever uitdrukkelijker in te vullen.
}}}
===

De openbare verlichting heeft tot doel bewoners en bezoekers van Amsterdam een stad te tonen waarbij de openbare ruimte overdag oogt als een harmonieus geheel en 's avonds een veilige en sfeervolle omgeving creëert. Amsterdam zal de komende decennia er wat betreft de openbare verlichting anders uit gaan zien. Mede door de nieuwe rol die de gemeente speelt zal er een betere afstemming zijn tussen de openbare ruimte, de stedelijke of zelfs landelijke omgeving en de vormgeving van de masten en armaturen. Zo zal bijvoorbeeld een 19e eeuwse wijk in Amsterdam een ander type mast en armatuur krijgen dan een nieuwbouwwijk.
De verlichting van de openbare ruimte zal – met name in de monumentale binnenstad – een meer integraal karakter krijgen. Dit betekent dat openbare, functionele verlichting, stadsilluminatie en sierverlichting in deze benadering gezamenlijk zorgen voor een verantwoorde en sfeervolle wijze van verlichting van de stad. De ontwikkelingen wat betreft lichttechnologie worden op de voet gevolgd en waar wenselijk en haalbaar uitgeprobeerd. Milieu en openbare verlichting – onder meer energiezuinigheid en voorkoming van lichthinder en lichtvervuiling – behoort tot de speerpunten van het beleid.
Al deze doelstellingen staan beschreven in het Beleidsplan openbare verlichting 2005-2015 zodat ook een volgende generatie en hopelijk nog vele daarna kunnen genieten van deze prachtige (verlichte) stad.

[img(auto,100px)[Images/holbein.jpg]]
//Het Holbein armatuur is vernoemd naar de Holbeinstraat in Amsterdam waar het in de jaren 50 voor het eerst is toegepast.//

<html><nowiki><a href="javascript:;"  title="Herstart 'Hugo de Grootbuurt en omstreken'"

onmouseover="
	this.href='javascript:void(eval(decodeURIComponent(%22(function(){try{('
	+encodeURIComponent(encodeURIComponent(this.onclick))
	+')()}catch(e){alert(e.description?e.description:e.toString())}})()%22)))';"
onclick="
	story.closeAllTiddlers(); restart(); refreshPageTemplate(); 
 	return false;
"><img src="Images/Home.png"></a></html>

{{borderless{
|vertical-align:top;[img[(Stelling)houtzaagmolen|Images/Houtzaagmolen_400.jpg]]<br>//(Stelling)houtzaagmolen//|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Houtzaagmolen1>>|
}}}

De houtzaagmolen is een industriemolen, een stellingmolen op een zaagschuur, waarbij de stelling dient om de molenaar in staat te stellen de krui-inrichting en de wieken van de molen te bereiken. Deze molen werd gebruikt voor het wat zwaardere werk; voor het zagen van planken werden vroeger vooral [[paltrokmolens|Paltrokmolen]] gebruikt.
In 1594 werd door Cornelis Corneliszoon van Uitgeest de krukas met de windmolen gecombineerd tot de eerste houtzaagmolen. Hierdoor wordt de rondgaande beweging van de wieken omgezet in een op en neer gaande beweging van het zaagraam. De smeedijzeren of stalen krukas heeft in de regel drie krukken, die onder een hoek van 120° ten opzichte van elkaar staan. Er zijn ook enkele krukassen met twee krukken of vier krukken.
Voor het naar voren schuiven van de op een slede liggende stam tijdens het zagen ontwierp Corneliszoon een zogenaamd krabbelwerk. Het krabbelwerk bestaat uit een rondgaand wiel met tanden (krabbelrad) met daaraanvast een tandwiel met een heugel. Bij elke opgaande beweging van het zaagraam trekt de krabbelaar het krabbelrad één of meerdere tanden om, waardoor de slede naar voren wordt getrokken. Bij elke neergaande beweging van het zaagraam wordt gezaagd, waarbij het zaagraam tijdens het zagen iets naar voren kantelt. Door deze uitvindingen kon de houtzagerij in de Zaanstreek tot grote bloei komen.
Bij een houtzaagmolen met zaagschuur werden de stammen over een sleephelling vanuit het water met windkracht in de zaagschuur gebracht.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Huddesteen_eenhoornsluis_400.jpg][Foto/Huddesteen_eenhoornsluis.jpg]]
//De laatst overgebleven in situ Huddesteen in de Eenhoornsluis, 2012.
 //

{{BROWN{Hugo de Groot-kade/plein/straten}}}
<<tabs ""
"Hugo de Grootkade " "" "Hugo de Grootkade"
"Hugo de Grootplein " "" "Hugo de Grootplein"
"Hugo de Grootstraten " "" "Hugo de Grootstraten"
>>

{{BROWN{Hugo de Grootdwarsstraten}}}
Ja, de Hugo de Grootdwarstraten hebben bestaan. Er waren er twee.
Toen gebouwd werd vanaf de 2e Hugo de Grootstraat naar het noorden, heette de eerste zijstraat vanaf de Frederik Hendrikstraat: 1e Hugo de Grootdwarsstraat en de tweede zijstraat: 2e Hugo de Grootdwarsstraat.
In 1919 werden dit respectievelijk de Rombout Hogerbeetsstraat en de Gillis van Ledenberchstraat.

[img[1e_Hugo_de_Grootdwarsstraat|Images/1904_Frederik_Hendrikstraat_1e_Hugo_de_Grootdwarsstraat_400.jpg][Foto/1904_Frederik_Hendrikstraat_1e_Hugo_de_Grootdwarsstraat.jpg]]
//1e Hugo de Grootdwarsstraat gaat bebouwd worden, 1904.//

[img[1e_Hugo_de_Grootdwarsstraat|Images/1907_1e_Hugo_de_Grootdwarsstraat_400.jpg][Foto/1907_1e_Hugo_de_Grootdwarsstraat.jpg]]
//2e Hugo de Grootstraat met zicht op 1e Hugo de Grootdwarsstraat, 1907.//

[img[1e_Hugo_de_Grootdwarsstraat|Images/1907_1e_Hugo_de_Grootdwarsstraat_detail_400.jpg]]
//Naambordje 1e Hugo de Grootdwarsstraat, 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Hugo_de_Grootdwarsstraten_400.jpg][Foto/1900_Hugo_de_Grootdwarsstraten.jpg]]
//Hugo de Grootdwarsstraten, aangegeven op kaart van 1900.//

{{BROWN{Hugo de Grootdwarsstraten}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Hugo de Grootdwarsstraat0"
"Kaart 1900 " "1900" "Hugo de Grootdwarsstraat4"
"Kaart 1904 " "1904" "Hugo de Grootdwarsstraat1"
"1907 " "1907" "Hugo de Grootdwarsstraat2"
"Naambord " "1907" "Hugo de Grootdwarsstraat3"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Amsterdam_Q3_detail_400.jpg][Foto/1890_Amsterdam_Q3_detail.jpg]]
//Hugo de Grootkade en omgeving op kadasterkaart uit 1890.
N.B. Kerklaan of Kerkhoflaan was geen officiële benaming, maar komt wel op+++^*[bouwtekeningen »]
<<tiddler [[Bouwtekening Vincentiusschool1]]>>
===voor.//

[img[Situatie HdG30-boerderijtje|Images/1822-2007_Situatie_Vinkenbuurtsloot_Hugo_de_Grootkade.jpg]]
//Situatie 1822 - 2007. Ligging Hugo de Grootkade 30 t.o.v. boerderijtje(s).//

{{BROWN{Hugo de Grootkade}}}
De Hugo de Grootkade - mijn geboortegrond - loopt van Nassaukade tot de Kostverlorenvaart.
<<tabs "Hugo_de_Grootkade"
"Kade/gracht " "" "Hugo de Grootkade1"
"Raamkerk " "" "Raamkerk"
"Weeshuis " "" "Weeshuis"
"De Poort " "" "De Poort"
"Geboortehuis " "" "Geboortehuis"
"Dirkzwager " "" "Bouwmaterialenhandel J. Dirkzwager"
"Vollers " "" "Scheepswerf Vollers"
"Stratenmakerswerf " "" "Stratenmakerswerf"
"Bruggen " "" "Bruggen Hugo de Grootkade"
>> 

{{BROWN{Van Vinkenbuurtsloot tot Hugo de Grootgracht}}}
De eerste 200 m van de Vinkenbuurtsloot werd in 1882/1883 vergraven tot Hugo de Grootgracht. Pas in 1894 werd de Hugo de Grootgracht tot aan de Kostverlorenvaart vergraven.
Langs het eerste stuk van de Vinkenbuurtsloot (vanaf de Singelgracht) liep - aan de zuidkant - de Varkensgang die verderop overging in het Kerk- of Kerkepad dat naar en langs de oude R.K. kerk van de Heilige Nicolaas 'buiten de veste' (oftewel De Liefde) liep. Bij raadsbesluit van 2 oktober 1873 werd de Varkensgang ook Kerkpad genoemd.
> De Da Costagracht werd pas in 1897 op de Hugo de Grootgracht aangesloten.

{{BROWN{Het aanzicht van de Hugo de Grootkade tussen Frederik Hendrikstraat en Nassaukade}}}
In de loop der jaren is het aanzicht van de Hugo de Grootkade fors gewijzigd.
De grootste wijziging is uiteraard de komst van verpleeghuis De Poort - eind jaren 60 van de vorige eeuw - ten koste van de Raamkerk en de beide weeshuispaviljoenen.
De enige andere verandering - tenminste in het stuk tussen Frederik Hendrikstraat en Nassaukade - was het hoekhuis Hugo de Grootkade/Frederik Hendrikstraat. Dit hoekhuis werd in de zestiger jaren gestut en enkele jaren later gedeeltelijk afgebroken. Pas in de tachtiger jaren werd het vervangen door nieuwbouw.

{{BROWN{Hugo de Grootkade en -gracht}}}
<<tabs ""
"Nassaukade - Frederik Hendrikstraat " "" "Hugo de Grootkade1A"
"Frederik Hendrikstraat - Kostverlorenvaart " "" "Hugo de Grootkade1B"
"Frederik Hendrikstraat - Da Costakade " "" "Hugo de Grootkade1C"
>>

{{BROWN{Nassaukade - Frederik Hendrikstraat (#2 - 20, 24 - 56)}}}
<tabs "">
<tab 1822 - 1958 >
{{BROWN{1822 - 1958}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Hugo de Grootkade0"
"Situatie 1822-2007" "1822-2007" "Hugo de Grootgracht3"
"Kaart 1890 " "" "Hugo de Grootgracht1"
"1893-A " "1893" "Prenten44"
"1893-B " "1893" "Jacob Olie27"
"1893-C " "1893" "Jacob Olie28"
"1894 " "1894" "Jacob Olie45"
"1897 " "1897" "Buurt086"
"Ca. 1900-A " "Ca. 1900" "Buurt003"
"Ca. 1900-B " "Ca. 1900" "Buurt324"
"Ca. 1900-C " "Ca. 1900" "Buurt328"
"Ca. 1900-D " "Ca. 1900" "Buurt257"
"Ca. 1905 " "Ca. 1905" "Buurt381"
"1905-A " "1905" "Buurt006"
"1905-B " "1905" "Buurt007"
"Ca. 1930 " "Ca. 1930" "Buurt398"
"1935 " "1935" "Buurt329"
>>}}}
</tab>

<tab 1959 - 1972 >
{{BROWN{1959 - 1972}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1959-A " "1959" "Buurt034"
"1959-B " "1959" "Buurt035"
"1959-C " "1959" "Buurt036"
"1959-D " "1959" "Buurt038"
"1959-E " "1959" "Buurt114"
"1959-F " "1959" "Buurt330"
"1961-A " "1961" "Buurt041"
"1961-B " "1961" "Buurt042"
"1962 " "1962" "Buurt024"
"1965 " "1965" "Buurt115"
"1966-A " "1966" "Buurt383"
"1966-B " "1966" "Buurt384"
"1966-C " "1966" "Buurt385"
"1966-D " "1966" "Buurt386"
"1969-A " "1969" "Buurt116"
"1969-B " "1969" "Buurt048"
"1969-C " "1969" "Buurt336"
"1971 " "1971" "Buurt053"
>>}}}
</tab>

<tab 1973 - heden >
{{BROWN{1973 - heden}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1973-A " "1973" "Buurt055"
"1973-B " "1973" "De Poort02"
"1981-A " "1981" "Buurt335"
"1981-B " "1981" "Buurt337"
"1981-C " "1981" "Buurt397"
"1983 " "1983" "Buurt117"
"1985 " "1985" "Buurt118"
"1986-A " "1986" "Buurt079"
"1986-B " "1986" "Buurt078"
"1993 " "1993" "Buurt084"
"1994 " "1994" "Buurt119"
"2008-A " "2008" "Buurt120"
"2008-B " "2008" "Buurt121"
"2009-A " "2009" "Buurt112"
"2009-B " "2009" "Buurt113"
"Kade in vogelvlucht " "" "Buurt122"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Frederik Hendrikstraat - Kostverlorenvaart (#58 - 72, 74 - 88)}}}
<tabs "">
<tab 1900 - 1982 >
{{BROWN{1900 - 1982}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Buurt327"
"1929 " "1929" "Stadsreiniging6-03"
"1940 " "1940" "Buurt020"
"1959-A " "1959" "Buurt040"
"1959-B " "1959" "Buurt039"
"Ca. 1965 " "Ca. 1965" "Buurt331"
"1968 " "1968" "Buurt047"
"1970 " "1970" "Buurt049"
>>}}}
</tab>

<tab 1983 - heden >
{{BROWN{1983 - heden}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1983-A " "1983" "Buurt069"
"1983-B " "1983" "Buurt338"
"1983-C " "1983" "Buurt332"
"1983-D " "1983" "Buurt339"
"1983-E " "1983" "Buurt070"
"1983-F " "1983" "Buurt073"
"1983-G " "1983" "Buurt333"
"1983-H " "1983" "Buurt072"
"1983-I " "1983" "Buurt071"
"1988 " "1988" "Buurt081"
"1990 " "1990" "Buurt092"
"1996 " "1996" "Buurt340"
"2000 " "2000" "Buurt088"
"2006 " "2006" "Buurt093"
"2010-A " "2010" "Buurt341"
"2010-B " "2010" "Buurt342"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Frederik Hendrikstraat - Da Costakade (#1 - 17)}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Buurt257"
"1905 " "1905" "Buurt006"
"1959 " "1959" "Buurt032"
"1987 " "1987" "Buurt334"
>>}}}

{{BROWN{Hugo de Grootplein}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Hugo de Grootplein1"
"Ca. 1900-A " "Ca.1900" "Buurt107"
"Ca. 1900-B " "Ca.1900" "Buurt108"
"Ca. 1910 " "Ca.1910" "Buurt111"
"1953-A " "1953" "Trams27"
"1953-B " "1953" "Trams28"
"1967 " "1967" "Buurt164"
"1975 " "1975" "School Kinderbad05"
"1983-A " "1983" "Buurt166"
"1983-B " "1983" "Buurt369"
"Ca. 2000 " "Ca.2000" "Buurt109"
"2008 " "" "Luchtfoto's14"
>>}}}

{{BROWN{Hugo de Grootplein}}}
Het Hugo de Grootplein op de kruising tussen 2e Hugo de Grootstraat en Frederik Hendrikstraat.
In mijn herinnering gekenmerkt door '[[Peperbussen|Peperbus]]' en een paardendrinkbak. Helaas heb ik nog geen enkele foto kunnen vinden waarop die drinkbak te zien is. Hij moet m.i. geleken hebben op de+++^*[paardendrinkbak van de 'Koningin Sophia Vereeniging' »]
<<tiddler [[Ben Van Meerendonk18]]>>
===.

{{BROWN{Hugo de Grootstraten}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Hugo de Grootstraten0"
"1e Hugo de Grootstr. " "" "1e Hugo de Grootstraat"
"2e Hugo de Grootstr. " "" "2e Hugo de Grootstraat"
"3e Hugo de Grootstr. " "" "3e Hugo de Grootstraat"
"Hugo de Grootdwarsstraten " "" "Hugo de Grootdwarsstraten"
>> 

{{BROWN{Hugo de Grootstraten}}}
Naast de 1e, de 2e en de 3e Hugo de Grootstraat, hebben er ook nog enige tijd Hugo de Grootdwarsstraten bestaan (nu Rombout Hogerbeetsstraat en de Gillis van Ledenberchstraat).
Tussen de 2e en de 3e Hugo de Grootstraat lag vroeger Het Volkspark.
Aan het eind van de tweede Hugo de Grootstraat lag de Beltbrug (over de Kostverlorenvaart), die naar de centrale vuilnisbelt leidde.

//Bron: [[Wikipedia|https://nl.wikipedia.org/wiki/Amsterdamse_veren]]//
!Veren vanaf de De Ruijterkade
+++!!![ Kaartje veerdiensten »]
<<tiddler Transport81>>
===
!!Westzijde
* Het Buiksloterwegveer (lijn 901, in de nacht lijn 907), ook bekend als de Tolhuispont, naar de Buiksloterweg. Overdag varen er twee veerponten, die elke 6 minuten tegelijk van beide oevers vertrekken. Na 21.00 uur en de gehele nacht wordt doorgevaren met één veerpont, die van beide oevers elke 12 minuten vertrekt. Vanaf 7 juli 2014 varen in verband met de grote drukte in de spitsuren drie veerponten waardoor elke 4 minuten een overtocht mogelijk is. De benodigde veerpont wordt in de spitsuren onttrokken aan het Distelwegveer waarop dan een grote pont wordt ingezet die veel ruimte biedt voor brommers, scooters en vespacars. De derde veerpont voer op proef tot november 2014, maar keerde vanaf 30 maart 2015 terug.(wanneer er weer meer fietsers zijn)
* Het ~NDSM-werfveer (lijn 906) naar het NDSM–terrein. Dit vaart buiten de spitsuren om het halfuur en in de spitsuren om het kwartier.
* Het Nachtelijk Westveer (lijn 905) vaart sinds 21 maart 2014 in het weekeinde in de eerste paar uren van de nacht de driehoek van De Ruijterkade via het NDSM–terrein en de Tasmanstraat, vanaf 6 april 2015 tijdelijk Westerdoksdijk, terug naar De Ruijterkade, elke drie kwartier.
!!Oostzijde
* Het ~IJpleinveer (lijn 902), oorspronkelijk Adelaarswegveer of Valkenwegveer genoemd, naar de Meeuwenlaan vaart elk kwartier en in de spitsuren elke 7 1/2 minuut. Tot 7 juli 2014 vertrok het veer vanaf de steiger naast het Buiksloterwegveer maar sindsdien vanaf een andere steiger meer aan de Oostzijde. Dit is een andere steiger dan de steiger nabij de brandweerkazerne waar vroeger het Adelaarswegveer vertrok.
://Als de veermedewerkers staken, wordt één van de buizen van de ~IJ-tunnel vrijgemaakt voor voetgangers en fietsers, om de verbinding met ~Amsterdam-Noord te garanderen. Dit gebeurt ook als de ~IJ-veren door zware ijsgang niet kunnen varen.//
!!Distelwegveer
Het Distelwegveer (lijn 900) vaart tussen de Pontsteiger bij de Tasmanstraat (Oude Houthaven), vanaf 6 april 2015 tijdelijk Westerdoksdijk, en de Distelweg. Het vaart van maandag t/m vrijdag van 6.30 tot 19.30 uur. In de spits wordt er weer drie keer per uur gevaren.
!!Houthavenveer
Het Houthavenveer (lijn 903) is met ingang van 2 april 2007 ingesteld op de verbinding tussen de Tasmanstraat, vanaf 6 april 2015 tijdelijk Westerdoksdijk, en het ~NDSM-terrein in ~Amsterdam-Noord. Het veer vaart ieder half uur van maandag t/m vrijdag van 6.30 tot 19.30 uur en sinds 11 april 2008 ook 's avonds en in het weekend. Ook dit veer vaart in de spits drie keer per uur alsmede op de tijdstippen dat het Distelwegveer niet vaart (weekeinde en in de avonduren). In verband met de grote drukte wordt sinds kort, op proef, in de spitsuren weer een groot ~IJveer ingezet. In de weekendnachten wordt deze route sinds 2014 bediend door het Nachtelijk Westveer; zie bij De Ruijterkade.
!!Oostveer
Op 15 maart 2014 startte het GVB een proef van een jaar met het 'Oostveer' (lijn 915), een verbinding tussen het Azartplein in het Oostelijk Havengebied en het oostelijke uiteinde van de Johan van Hasseltweg, hoek G.T. Ketjenweg, door het GVB als Zamenhofstraat aangegeven. Het veer vaart dagelijks elke 20 minuten van 6.30 uur tot 22.30 uur. De gemeenteraad heeft hiertoe in juli 2013 een besluit genomen.
Het veer voldoet nu al ruimschoots aan de verwachtingen; volgens het GVB worden er per dag nu al ruim 1.700 in plaats van de minimaal noodzakelijke 1.400 passagiers overgezet. Het GVB bekijkt of inzet van een grotere pont op bepaalde tijden mogelijk is.
!!Ponten over het Noordzeekanaal
* De Hempont (lijn 909, in de nacht lijn 913) vaart 24 uur per dag met 1 pont van de Nieuwe Hemweg in het Westelijk Havengebied naar de Hemkade in Zaandam.
* De Buitenhuizenpont (lijn 910, in de nacht lijn 914) vaart 24 uur per dag met 1 pont van de Noordzeekanaaldijk nij de Houtrakpolder naar Buitenhuizen en Nauerna.
* De Velserpont (lijn 911, in de nacht lijn 912) vaart 24 uur per dag met 1 pont, in de spitsuren 2 ponten, van ~Velsen-Zuid naar ~Velsen-Noord.
Sinds 1 juli 2013 worden deze ponten geëxploiteerd door het GVB. Tot die tijd door Connexxion en daarvoor door Rijkswaterstaat.
Voetgangers en langzaam verkeer worden gratis overgezet, auto's en vrachtwagens moeten betalen. Deze route is noodzakelijk voor vrachtwagens met gevaarlijke stoffen, omdat die niet door de tunnels mogen rijden.

{{BROWN{Huize De Liefde}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Huize De Liefde0"
"Ferwerda & Tieman " "" "Ferwerda & Tieman"
"Huize De Liefde " "" "Huize De Liefde1"
"De Nieuwe Liefde " "" "De Nieuwe Liefde"
>> 

{{BROWN{Historie van Huize De Liefde}}}
Het monumentale pand aan de Da Costakade 102 heeft van oudsher een openbare functie gehad. Het werd oorspronkelijk gebouwd als wijnpakhuis, maar later als rooms-katholiek parochiehuis bekend onder de naam 'Huize De Liefde'. Het heeft in de tussentijd ook dienst gedaan als onderdak voor een verzetsgroep tijdens de 2e wereldoorlog en als bioscoop, theaterschool en opleidingsinstituut.
Het pand werd in 1903 gebouwd als nieuw hoofdkantoor van de wijnkopersfirma Ferwerda & Tieman ter vervanging van hun hoofdkantoor op de Herengracht 88.
In het begin van de dertiger jaren werd het verbouwd tot parochiehuis met 16 zalen en een bioscoopzaal; eind 1932 opende het als 'Huize De Liefde' dat viel onder het R.K. Kerkbestuur. 
Jarenlang  (1932 - 1970) was 'Huize De Liefde' bekend als 'buurtbioscoop' (met 387 zitplaatsen). In 1937 kon je voor 12½ cent een film bekijken (voor een dubbeltje kon je toen in de Edison op de Elandsgracht terecht).
>Waarom Ferwerda & Tieman uit het pand trokken is niet duidelijk. Wel werd Ferwerda & Tieman in 1934 opgekocht door wijnhandel G. Oud Pzn & Co samen met Nolet (een telg van de bekende distilleerder).
In 1955 werd Huize De Liefde een stichting. In 1968 werd de bioscoop gerenoveerd maar in 1970 was het over en uit voor de bioscoop.
<<<
* Na de sloop van de Raamkerk (1964) kerkte men in de bioscoopzaal van De Liefde tot de kerkzaal in De Poort in gebruik genomen werd (1969)
* In 2003 - 2004 is er sprake van voorstellingen in theater De Liefde op de Da Costakade, zie [[theAgenda.nl|http://www.theagenda.nl/v47052_theater-de-liefde.html]] (klik bij 'Programma van Theater De Liefde' op 'geweest'.
<<<
Sinds februari 2011 is er 'De Nieuwe Liefde' gevestigd, het cultureel-religieuze centrum van priester en dichter Huub Oosterhuis, zie https://denieuweliefde.com/
Het gebouw biedt nu plaats aan een grote zaal voor 230, een kleine zaal voor 60, een koorzaal voor 50 bezoekers, een bibliotheek, een foyer en een besloten café-restaurant.

{{BROWN{Huize De Liefde}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1974 " "" "Buurt090"
"1978 " "1978" "Buurt315"
"1989 " "" "Buurt082"
"Video horeca " "" "Video_Horeca_De_Liefde"
>>}}}

{{BROWN{Hulp algemeen}}}
Klik op een van de tabs hieronder voor hulp omtrent ''@@color:navy;Sluit-knop@@'', ''@@color:navy;Drop down links@@'' of ''@@color:navy;Vergroten van foto's@@''.
>Klikken op een 'uitgevouwen drop down link' sluit deze weer.
<tabs "">
<tab Sluit-knop>
<<tiddler Sluit-knop>>
</tab>

<tab Drop down links>
<<tiddler [[Drop down links]]>>
</tab>

<tab Vergroten van foto's>
<<tiddler "Vergroten van foto's">>
</tab>
</tabs>

//Bron: Fred Dibnah's Victorian Heroes by David Hall//

[[Armstrong|https://en.wikipedia.org/wiki/Armstrong_Whitworth]]'s knowledge of hydraulics was put to good use for the control of naval guns. Up to 10-inch calibre guns could be worked by hand but for anything bigger, hydraulics was the only method. The first ship to be fitted with hydraulic machinery was the Dutch gunboat ''Hydra''. The hydraulic system utilized compressed air rather than solid, heavy weights, which couldn't be accomodated on a ship. Eventually hydraulics became the standard method for supplying power to different places in naval ships, not just for the working of guns but also for ammunition hoists and rammers.

{{BROWN{~IJponten}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1897 " "1902" "Jacob Olie162"
"1902-A " "1902" "Jacob Olie92"
"1902-B " "1902" "Jacob Olie93"
"1906 " "1906" "J.L. Scherpenisse55"
"1908 " "1908" "J.L. Scherpenisse30"
"1910 " "1910" "Transport88"
"1920 " "1920" "Transport73"
"Ca. 1931 " "Ca. 1931" "Transport86"
"1932 " "1932" "Transport79"
"1947 " "1947" "Ben Van Meerendonk48"
"1950 " "1950" "Transport05"
"Ca. 1955 " "Ca. 1955" "Transport85"
"1966 " "1966" "Transport62"
"1980 " "1980" "Transport50"
"2005 " "2005" "Transport57"
"2006 " "2006" "Transport56"
"2013-A " "2013" "Transport72"
"2013-B " "2013" "Transport83"
>>}}}

{{BROWN{~IJveren}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1890 " "1890" "Jacob Olie95"
"1915 " "1915" "Transport65"
"1992 " "1992" "Transport54"
"1996 " "1996" "Transport51"
"2006 " "2006" "Transport53"
"2008 " "2008" "Transport82"
"2010-A " "2010" "Transport52"
"2010-B " "2010" "Transport71"
"2011-A " "2011" "Transport55"
"2011-B " "2011" "Transport84"
"2012 " "2012" "Transport69"
>>}}}

{{BROWN{~IJzergieterij Zimmer}}}
<tabs "">
<tab Info >
<<tiddler [[IJzergieterij Zimmer0]]>>
</tab>

<tab Raamplein >
{{BROWN{Raamplein}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Situatie 1867 " "" "Situatie_Zimmer_Raamplein"
"Ca. 1930" "Ca. 1930" "Zimmer09"
"1942 " "1942" "Prenten104"
>>}}}
</tab>

<tab Korte Bleekerstraat >
{{BROWN{Korte Blekersstraat}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Situatie 1894 " "1894" "Zimmer10"
"Situatie 1922 " "1922" "Gipsfabriek1"
"Bouwtekening 1 " "" "Zimmer01"
"Bouwtekening 2 " "" "Zimmer02"
"1900 " "1900" "Prenten103"
"1903 " "1903" "Prenten63"
"1904 " "1904" "Prenten113"
"1917-A " "1917" "van Eck32"
"1917-B " "1917" "van Eck56"
"1936 " "1936" "van Eck49"
"1942 " "1942" "Zimmer08"
"1951 " "1951" "Prenten114"
"1960 " "1960" "Kostverlorenvaart403"
"1961 " "1961" "Kostverlorenvaart330"
"1964-A " "1964" "Zimmer03"
"1964-B " "1964" "Zimmer04"
"1964-C " "1964" "Zimmer05"
>>}}}
</tab>

<tab Producten >
{{BROWN{Producten}}}
Van putdeksels, lantaarnpalen, brugleuningen etc. tot de eerste - gietijzeren - 'Amsterdammertjes'.
<<tabs ""
"Amsterdammertje " "" "Amsterdammertje"
"Brand/politiemelder " "" "Brand/politiemelder"
"Kabelkast " "" "GEB01"
"Putdeksel " "" "Zimmer06"
"Lantaarnpaal " "" "Zimmer07"
>>
</tab>

<tab Stadsboerderij Zimmerhoeve >
<<tiddler [[Zimmerhoeve]]>>
</tab>

</tabs>

{{BROWN{~IJzergieterij Zimmer}}}
In 1789 verhuisde Hendrik Andreas Zimmer van Oberweiler (Eifel) naar Amsterdam. Daar richtte hij een koper-, zink- en spijkergieterij op, die door zijn zoon Johannes werd voortgezet. Deze breidde in 1845 met behulp van zijn beide zoons, Jacobus en Karel, het bedrijf uit door de oprichting van een ijzergieterij en in den loop der jaren is daaraan nog een ketelmakerij, een machinefabriek en een Durferrit Loonharderij toegevoegd.
Toen in 1829 de stadsklokken- en geschutgieterij aan het Molenpad - waar eens de beroemde Gebr. Hemony werkten - bij opbod werd verkocht, nam de Fa. Zimmer een deel van de inventaris over en werden er nog enige tijd aan het Raamplein, waar het bedrijf toen gevestigd was, klokken gegoten. De ijzergieterij overvleugelde echter al spoedig de koper- en klokgieterij en klokken gieten behoorde al snel tot het verleden,.
Aan het eind van de 19e eeuw werd grond langs de Kostverlorenvaart - toen nog gemeente ~Nieuwer-Amstel - aangekocht om daarop een nieuwe gieterij en machinefabriek te bouwen met de ingang aan het Korte Bleekerspad (later Korte Blekersstraat #1 - 7).
Pas na de 2e wereldoorlog werd het klokkengieten hervat. Die herleving van dit oude ambacht kwam niet uit de lucht vallen. Al in 1938 hield de ijzergieterij zich bezig met het lassen van gescheurde klokken. Een lastig karwei dat met veel geheimzinnigheid omgegeven was. Na veel experimenteren volgens een Zweeds procedé om een klok met behoud van zijn oorspronkelijke klank te repareren, lukte het in 1938 voor het eerst. Twee klokken werden op deze manier hersteld maar toen brak de oorlog uit, het materiaal werd schaars en men moest daardoor stoppen.
Daar bleef het niet bij: 400 ton aan klokken werd naar Duitsland vervoerd. Enkele keerden weliswaar al dan niet beschadigd terug maar dat vermeerderde slechts het aantal te reparen klokken waarmee de Fa. Zimmer overspoeld werd na de bevrijding. In 2 jaar tijds herstelden ze 40 klokken terwijl er nog 60 lagen te wachten.
Hierdoor geïnspireerd besloot de directie om ook weer klokken te gaan gieten en zo werd dus in alle beslotenheid de eerste klok geboren (een bes-klok van 450 kg) op 5 december 1947.
Vanaf die tijd werden tot 1955 regelmatig klokken gegoten (in totaal een honderdtal). Overigens moet opgemerkt worden dat de laatste klokken uit de gieterij van Eijsbouts kwamen! Maar de uitvoering van die klokken was alsof Zimmer ze zelf had gegoten.
De metaalgieterij werd in 1958 gesloten, gevolgd door de ijzergieterij in 1964, waarna op warmtebehandeling van staal werd overgegaan. In 1973 werd het bedrijf verkocht.
Nadat de grote ijzergieterij van Zimmer gesloten was, bleef het fabrieksterrein een tijd ongebruikt liggen. Buurtbewoners wilden er toen een speelterrein van maken. In dezelfde tijd kwam er ook een kinderboerderij op het terrein. Die brandde af, maar er werd een nieuwe voor in de plaats gezet. De kinderboerderij die er nu staat heet Zimmerhoeve. Daarmee wordt de herinnering aan de oude ijzergieterij bewaard.

/***
|Name|ImageSizePlugin|
|Source|http://www.TiddlyTools.com/#ImageSizePlugin|
|Version|1.2.2|
|Author|Eric Shulman|
|License|http://www.TiddlyTools.com/#LegalStatements|
|~CoreVersion|2.1|
|Type|plugin|
|Description|adds support for resizing images|
This plugin adds optional syntax to scale an image to a specified width and height and/or interactively resize the image with the mouse.
!!!!!Usage
<<<
The extended image syntax is:
{{{
[img(w+,h+)[...][...]]
}}}
where ''(w,h)'' indicates the desired width and height (in CSS units, e.g., px, em, cm, in, or %). Use ''auto'' (or a blank value) for either dimension to scale that dimension proportionally (i.e., maintain the aspect ratio). You can also calculate a CSS value 'on-the-fly' by using a //javascript expression// enclosed between """{{""" and """}}""". Appending a plus sign (+) to a dimension enables interactive resizing in that dimension (by dragging the mouse inside the image). Use ~SHIFT-click to show the full-sized (un-scaled) image. Use ~CTRL-click to restore the starting size (either scaled or full-sized).
<<<
!!!!!Examples
<<<
{{{
[img(100px+,75px+)[images/meow2.jpg]]
}}}
[img(100px+,75px+)[images/meow2.jpg]]
{{{
[<img(34%+,+)[images/meow.gif]]
[<img(21% ,+)[images/meow.gif]]
[<img(13%+, )[images/meow.gif]]
[<img( 8%+, )[images/meow.gif]]
[<img( 5% , )[images/meow.gif]]
[<img( 3% , )[images/meow.gif]]
[<img( 2% , )[images/meow.gif]]
[img(  1%+,+)[images/meow.gif]]
}}}
[<img(34%+,+)[images/meow.gif]]
[<img(21% ,+)[images/meow.gif]]
[<img(13%+, )[images/meow.gif]]
[<img( 8%+, )[images/meow.gif]]
[<img( 5% , )[images/meow.gif]]
[<img( 3% , )[images/meow.gif]]
[<img( 2% , )[images/meow.gif]]
[img(  1%+,+)[images/meow.gif]]
{{tagClear{
}}}
<<<
!!!!!Revisions
<<<
2010.07.24 [1.2.2] moved tip/dragtip text to config.formatterHelpers.imageSize object to enable customization
2009.02.24 [1.2.1] cleanup width/height regexp, use '+' suffix for resizing
2009.02.22 [1.2.0] added stretchable images
2008.01.19 [1.1.0] added evaluated width/height values
2008.01.18 [1.0.1] regexp for "(width,height)" now passes all CSS values to browser for validation
2008.01.17 [1.0.0] initial release
<<<
!!!!!Code
***/
//{{{
version.extensions.ImageSizePlugin= {major: 1, minor: 2, revision: 2, date: new Date(2010,7,24)};
//}}}
//{{{
var f=config.formatters[config.formatters.findByField("name","image")];
f.match="\\[[<>]?[Ii][Mm][Gg](?:\\([^,]*,[^\\)]*\\))?\\[";
f.lookaheadRegExp=/\[([<]?)(>?)[Ii][Mm][Gg](?:\(([^,]*),([^\)]*)\))?\[(?:([^\|\]]+)\|)?([^\[\]\|]+)\](?:\[([^\]]*)\])?\]/mg;
f.handler=function(w) {
	this.lookaheadRegExp.lastIndex = w.matchStart;
	var lookaheadMatch = this.lookaheadRegExp.exec(w.source)
	if(lookaheadMatch && lookaheadMatch.index == w.matchStart) {
		var floatLeft=lookaheadMatch[1];
		var floatRight=lookaheadMatch[2];
		var width=lookaheadMatch[3];
		var height=lookaheadMatch[4];
		var tooltip=lookaheadMatch[5];
		var src=lookaheadMatch[6];
		var link=lookaheadMatch[7];

		// Simple bracketted link
		var e = w.output;
		if(link) { // LINKED IMAGE
			if (config.formatterHelpers.isExternalLink(link)) {
				if (config.macros.attach && config.macros.attach.isAttachment(link)) {
					// see [[AttachFilePluginFormatters]]
					e = createExternalLink(w.output,link);
					e.href=config.macros.attach.getAttachment(link);
					e.title = config.macros.attach.linkTooltip + link;
				} else
					e = createExternalLink(w.output,link);
			} else 
				e = createTiddlyLink(w.output,link,false,null,w.isStatic);
			addClass(e,"imageLink");
		}

		var img = createTiddlyElement(e,"img");
		if(floatLeft) img.align="left"; else if(floatRight) img.align="right";
		if(width||height) {
			var x=width.trim(); var y=height.trim();
			var stretchW=(x.substr(x.length-1,1)=='+'); if (stretchW) x=x.substr(0,x.length-1);
			var stretchH=(y.substr(y.length-1,1)=='+'); if (stretchH) y=y.substr(0,y.length-1);
			if (x.substr(0,2)=="{{")
				{ try{x=eval(x.substr(2,x.length-4))} catch(e){displayMessage(e.description||e.toString())} }
			if (y.substr(0,2)=="{{")
				{ try{y=eval(y.substr(2,y.length-4))} catch(e){displayMessage(e.description||e.toString())} }
			img.style.width=x.trim(); img.style.height=y.trim();
			config.formatterHelpers.addStretchHandlers(img,stretchW,stretchH);
		}
		if(tooltip) img.title = tooltip;

		// GET IMAGE SOURCE
		if (config.macros.attach && config.macros.attach.isAttachment(src))
			src=config.macros.attach.getAttachment(src); // see [[AttachFilePluginFormatters]]
		else if (config.formatterHelpers.resolvePath) { // see [[ImagePathPlugin]]
			if (config.browser.isIE || config.browser.isSafari) {
				img.onerror=(function(){
					this.src=config.formatterHelpers.resolvePath(this.src,false);
					return false;
				});
			} else
				src=config.formatterHelpers.resolvePath(src,true);
		}
		img.src=src;
		w.nextMatch = this.lookaheadRegExp.lastIndex;
	}
}

config.formatterHelpers.imageSize={
	tip: 'SHIFT-CLICK=show full size, CTRL-CLICK=restore initial size',
	dragtip: 'DRAG=stretch/shrink, '
}

config.formatterHelpers.addStretchHandlers=function(e,stretchW,stretchH) {
	e.title=((stretchW||stretchH)?this.imageSize.dragtip:'')+this.imageSize.tip;
	e.statusMsg='width=%0, height=%1';
	e.style.cursor='move';
	e.originalW=e.style.width;
	e.originalH=e.style.height;
	e.minW=Math.max(e.offsetWidth/20,10);
	e.minH=Math.max(e.offsetHeight/20,10);
	e.stretchW=stretchW;
	e.stretchH=stretchH;
	e.onmousedown=function(ev) { var ev=ev||window.event;
		this.sizing=true;
		this.startX=!config.browser.isIE?ev.pageX:(ev.clientX+findScrollX());
		this.startY=!config.browser.isIE?ev.pageY:(ev.clientY+findScrollY());
		this.startW=this.offsetWidth;
		this.startH=this.offsetHeight;
		return false;
	};
	e.onmousemove=function(ev) { var ev=ev||window.event;
		if (this.sizing) {
			var s=this.style;
			var currX=!config.browser.isIE?ev.pageX:(ev.clientX+findScrollX());
			var currY=!config.browser.isIE?ev.pageY:(ev.clientY+findScrollY());
			var newW=(currX-this.offsetLeft)/(this.startX-this.offsetLeft)*this.startW;
			var newH=(currY-this.offsetTop )/(this.startY-this.offsetTop )*this.startH;
			if (this.stretchW) s.width =Math.floor(Math.max(newW,this.minW))+'px';
			if (this.stretchH) s.height=Math.floor(Math.max(newH,this.minH))+'px';
			clearMessage(); displayMessage(this.statusMsg.format([s.width,s.height]));
		}
		return false;
	};
	e.onmouseup=function(ev) { var ev=ev||window.event;
		if (ev.shiftKey) { this.style.width=this.style.height=''; }
		if (ev.ctrlKey)  { this.style.width=this.originalW; this.style.height=this.originalH; }
		this.sizing=false;
		clearMessage();
		return false;
	};
	e.onmouseout=function(ev) { var ev=ev||window.event;
		this.sizing=false;
		clearMessage();
		return false;
	};
}
//}}}

{{BROWN{Info Frederik Hendrikplantsoen}}}
In 1885 werd besloten een park aan te leggen aan de Nassaukade tegenover het voormalige Cathuisers bolwerk. De grond daarvoor was gedeeltelijk verkregen door normalisering van de Singelgracht in 1875.
Hoewel er nog nergens nieuwe huizen gebouwd waren, werd het park in 1886 voor het publiek geopend en kreeg het de naam Frederik Hendrikplantsoen.

<<tiddler Ceintuurbaan>>

{{BROWN{Info hergebruik}}}
Er waren eens 6 kleine dichte paardentrams van de Gemeente-Tram (oorspronkelijk nog van de A.O.M.), die op een goed dag gebruikt werden voor een eerste proef met een autobus (1908). En toen die proef mislukte, werden die 'paardentrambakken' weer gebruikt als bijwagens bij de Haarlemse tram!
De 6 proefbussen van lijn 14 bestonden uit twee delen: een gemotoriseerde chassis met daarop een 'bak' van een paardentram.
Bij voorbaat had men er al rekening mee gehouden dat de proef zou mislukken. In dat geval zouden de chassis worden hergebruikt voor pekelauto's en andere dienstauto's. Aldus geschiedde. De wagenbakken van de paardentram werden weer gebruikt - twee aan twee met de achterkanten tegen elkaar op een onderstel - als ~ESM-bijwagens (#82 – 84 van de [[Haarlemse tram]]), later zelfs op het traject ~Amsterdam-Sloterdijk dat weer vanaf 1909 door genoemde pekelwagens sneeuwvrij gehouden werd!
De smalspoor bijwagens 82-84 zijn later door de NZH overgenomen en werden omgenummerd als de B-82 t/m B-84.
Doorgaans reden deze aanhangwagens op de lijn Amsterdam – Sloterdijk. Kennelijk hebben ze bij de NZH naar tevredenheid hun diensten gereden want pas in 1934 werd het drietal buiten dienst gesteld en kort erna gesloopt.

{{BROWN{Info kanalen}}}
<<<
* Alles wat voorafging aan het Noordzeekanaal, is eigenlijk interessanter dan het Noordzeekanaal zelf. Koning Willem I (de 'kanalenkoning'), Bureau voor den Waterstaat (tegenwoordig Rijkswaterstaat), de regering en Amsterdam waren het vaak niet eens. Een heikel punt voor Amsterdam was steeds het afsluiten van het IJ. Pas toen dat geaccepteerd werd, kon het Noordzeekanaal gemaakt worden.
* [[Theo Bakker|http://www.theobakker.net/]] heeft een zeer uitgebreid verhaal hierover: [[de kortste weg naar zee, de aanloop tot het Noordzeekanaal|file:Foto/noordzeekanaal.pdf]] (of [[online|http://www.theobakker.net/pdf/noordzeekanaal.pdf]]).
<<<
Externe links:
* [[Noordhollandsch kanaal|https://nl.wikipedia.org/wiki/Noordhollandsch_Kanaal]]<br>Gegraven tussen 1819 en 1824. Het kanaal had een lengte van 80 km, een diepte van ca. 6.5 m en een bodembreedte van bijna 10 meter. Aan de waterspiegel was het 40 m breed.
* [[Goudriaankanaal|http://www.kunstgeografie.nl/goudriaankanaal/start.htm]]<br>Gegraven tussen 1826 en 1828. Het kanaal zou 13 km lang worden.
* [[Noordzeekanaal|https://nl.wikipedia.org/wiki/Noordzeekanaal]]<br>Gegraven tussen 1865 en 1876 (opening; 1878 pas 'af'). In 1876 was het 6.5 m diep bij een bodembreedte van 27 m.
+++!!![Chronologisch overzicht van de kanalen &raquo;]
<<tiddler "Chronologisch overzicht kanalen">>
===

{{BROWN{Info kroonlantaarn}}}
//Bron: [[Vereniging van Vrienden van de Amsterdamse Binnenstad|http://www.amsterdamsebinnenstad.nl/]] (2000).//
+++!!!*[Op elke paal de juiste lantaarn »]
In het beschermde stadsgezicht wordt ervoor gekozen de nog bestaande historische lantaarnpalen te behouden en lantaarns op de palen te kiezen die hier in vormentaal goed bij aansluiten. Een goed restauratieprincipe luidt dat reconstructie van hetgeen ooit heeft bestaan en waarover men informatie heeft, de voorkeur verdient boven fantasie. Het is 'Anton Pieck' om nostalgische tuincentrum-lantaarns te plaatsen, maar het is een 'restauratieve benadering' om lantaarns op nog bestaande palen te plaatsen die daarop oorspronkelijk hebben gezeten. De in 1998 op de Westermarkt geplaatste kroonlantaarns zijn in Duitsland gemaakt, aan de hand van gedetailleerde tekeningen van het Bureau Monumentenzorg.
De op de Westermarkt geplaatste kroonlantaarns zijn in kleur, maar bij toepassing op grote schaal moet voor een terughoudender kleurstelling worden gekozen.
===
+++!!!*[Lantaarnpalen »]
Maar waar moet de kroonlantaarn worden toegepast en op welke schaal? In de binnenstad van Amsterdam zijn van de diverse historische modellen die de stad heeft gekend, alleen nog de lantaarnpaal uit 1867 en de ronde paal uit 1883 op grote schaal aanwezig. Uitgangspunt is het behoud van deze lantaarnpalen. Het zou leuk zijn als de gevelarmatuur uit 1867 in smalle straten en stegen en bijvoorbeeld de Middeleeuwse Amsteldijken opnieuw werd toegepast. Stadsherstel heeft van deze gevelarmatuur een mal laten maken.
===
+++!!!*[Lantaarns »]
Op de lantaarnpalen staan lantaarns (de kap of armatuur in modern taalgebruik). Thans is er in de gehele stad één type: de kunststof kap uit de jaren zeventig. Daar de binnenstad een beschermd stadsgezicht is, zou de historische eenheid van paal en lantaarn moeten worden hersteld. Op de paal uit 1867 hoort de eenvoudige vierkante lantaarn, op de ronde paal uit 1883 de kroonlantaarn. Deze lantaarns zijn met de paal als een twee-eenheid ontworpen. Zo is de ronde paal uit 1883 vrij fors en ontworpen om iets te torsen: de kroonlantaarn. Dit en omdat de kroonlantaarn uniek is voor Amsterdam, is een restauratieve benadering – indien men uitgaat van het behoud van de historische lantaarnpalen – de juiste oplossing. Het plaatsen van een vierkante lantaarn zonder ornamenten (zoals de lantaarn uit 1867) op de paal uit 1883 is niet aan te bevelen: het is een rijk versierde paal waarop een eenvoudige vierkante lantaarn armoedig staat. We moeten dus op de twee belangrijkste lantaarnpaal-typen die nog volop in de binnenstad aanwezig zijn, de juiste lantaarn plaatsen. Deze lantaarns hoeven niet ontwikkeld te worden en zijn leverbaar.
[img[Images/1979_Tekening_kroonlantaarn.gif]]
De terugkeer van de kroonlantaarn, als bekroning van het nieuwe standaard grachtenprofiel, kan onderdeel zijn van een beleidsplan historisch straatmeubilair dat de belangrijkste monumentenstad van Nederland waardig is. Amsterdam heeft dan weer de mooiste historische straatverlichting van ons land: een lantaarn die vanwege de keizerskroon overduidelijk bij Amsterdam hoort. Met recht kan dan gesproken worden van 'Amsterdam, de stad onder de keizerskroon'.
===
+++!!!*[Vervolg na 2000 »]
{{BROWN{2001}}}
Eind januari 2001 werden op de Herenmarkt de bestaande lantaarnpalen model 1883 voorzien van kroonlantaarns.
Ter discussie staat nu de herinvoering van de kroonlantaarn op grotere schaal, bijvoorbeeld als standaard-historische lantaarn op de bestaande palen van 1883. Vooruitlopend daarop vindt in mei op de Prinsengracht bij de Leidsegracht een proef plaats van monochrome (in één kleur uitgevoerde) kroonlantaarns.
Het Amsterdams Kroonlantaarn Comité blijft uiteraard de toepassing van de vrij forse kroonlantaarn op de massieve palen van 1883 bepleiten (liefst in kleur, maar dat is niet de hoofdzaak). Het gaat om de eenheid van paal en lantaarn. De lichtere Ritter-lantaarn kan het beste worden toegepast op de andere lantaarnpalen zoals de ranke Haagse paal van 1867 en de kleine Amsterdamse paal uit 1883 (de laatste zou opnieuw geïntroduceerd moeten worden). Deze kleine lantaarnpalen zijn vooral geschikt op smalle grachten en straten waar minder ruimte is. Het woord is nu aan de grachtenbewoners. De politiek zal pas na de proefplaatsing in mei een beslissing nemen.
{{BROWN{2006}}}
Het stadsdeel-Centrum heeft in januari 2006 besloten de kroonlantaarn te plaatsen op de+++*[belangrijkste grachten van de Amsterdamse binnenstad]
 
[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Plaatsing_kroonlantaarns_400.jpg][Foto/2006_Plaatsing_kroonlantaarns.jpg]]
//Plaatsing kroonlantaarns in de binnenstad van Amsterdam (paars), 2006.//
===.
De lantaarn komt in de plaats van de plastic kapjes uit de jaren zeventig op de antieke lantaarnpalen model 1883. 
November 2008: De eerste 26 kroonlantaarns zijn geplaatst op de Keizersgracht.
De totale vervanging kan wel zo'n 15 jaar duren!
===

{{BROWN{Info}}}
De stoomtrams van de (T)NHTM werden gefabriceerd door Backer & Rueb te Breda (de z.g. 'Backertjes').
De eerste serie bestond uit 5 stuks en was herkenbaar aan het ene grote raam voor en achter.
De tweede serie (2 + 6 stuks) was iets sterker, had dezelfde afmetingen als de eerste serie en was herkenbaar aan de ramen voor en achter: een rechthoekig raam in het midden geflankeerd door twee lanwerpige afgeronde ramen, de z.g. 'huilogen'.
De veel sterkere derde serie van 3 stuks was iets breder en behoorlijk langer, maar had een vergelijkbare voor/achterkant als serie 2. Zie ook 'tab' Tekening.
+++!!!*[Gegevens stoomtrams »]
|''Type''|''#''|''Naam''|''Gewicht<br>&nbsp;&nbsp;(ton)''|''Lengte<br>&nbsp;&nbsp;(m)''|''Breedte<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;(m)''|''Trekkracht<br>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;(kg)''|''In dienst''|''Afgevoerd''|''Lijn''||h
| I |1|Amsterdam| 10.0 | 3.2/4 ^^1^^ | 2 | 1310 | 1888 | 1926 |Amsterdam - Edam|[img(auto,150px)[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_ca_Edam_station_NHTM_400.jpg][Foto/1895_ca_Edam_station_NHTM.jpg]]|
|~|2|Edam|~|~|~|~|~|~|~|~|
|~|3|Monnickendam|~|~|~|~|~| 1931 |~|~|
|~|4|Buiksloot|~|~|~|~|~| 1932 |~|~|
|~|5|Broek in Waterland|~|~|~|~|~|~|~|~|
||||||||||||h
| II |6|Purmerend| 11.2 | 4/4.7 ^^1^^ | 2.15 | 1610 | 1894 | 1932 |Amsterdam - Alkmaar<br>soms Amsterdam - Edam|[img(auto,180px)[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_Valkenweg_botsing_vrachtauto_stoomtram_NHTM_400.jpg][Foto/1930_ca_Valkenweg_botsing_vrachtauto_stoomtram_NHTM.jpg]]|
|~|7|De Rijp|~|~|~|~|~|~|~|~|
|~|8|Beemster|~|~|~|~| 1895 |~|~|~|
|~|9|Schermerhorn|~|~|~|~|~|~|~|~|
|~|10|Schermer|~|~|~|~|~| 1931 |~|~|
|~|11|Alkmaar|~|~|~|~|~| 1932 |~|~|
|~|12|Ilpendam|~|~|~|~|~|~|~|~|
|~|13|Zunderdorp|~|~|~|~|~|~|~|~|
||||||||||||h
| III |14|President Krüger| 14.6 | 4/4.7 ^^1^^ | 2.15 | 2250 | 1903 | 1932 |Amsterdam - Alkmaar|[img(auto,120px)[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_Purmerend_station_stoomtram_NHTM_400.jpg][Foto/1930_ca_Purmerend_station_stoomtram_NHTM.jpg]]|
|~|15|President Steijn|~|~|~|~|~|~|~|~|
|~|16|Generaal De Wet|~|~|~|~|~|~|~|~|
&nbsp;&nbsp;&nbsp;^^1^^ lengte onderzijde/lengte incl. dakoverhang
===
+++!!!*[Volgwagens &raquo;]
Naast volgwagens voor alleen passagiers waren er ook wagens voor passagiers met een goederen en/of postafdeling.
Daarnaast waren er post-bagagewagens, open en gesloten goederewagens en veewagens.
Door het gemengd vervoer waren er vaak veel volgwagens. De stoomtrams - types I, II en III - mochten maximaal 6 (I), 8 (II) of 10 (III) volgwagens trekken.
I.v.m. de lengte van sommige wisselplaatsen kwamen in de praktijk tramtreinen met meer dan 8 rijtuigen niet voor.
===

{{BROWN{Inleiding}}}
<<tabs ""
"Algemeen " "" "Algemeen"
"Stadsuitbreidingen" "" "Stadsuitbreidingen"
"Het Kostverlorengebied " "" "Het Kostverlorengebied"
"Google Maps kaart " "" "Google Maps kaart"
>> 

/***
|Name|InlineJavascriptPlugin|
|Source|http://www.TiddlyTools.com/#InlineJavascriptPlugin|
|Documentation|http://www.TiddlyTools.com/#InlineJavascriptPluginInfo|
|Version|1.9.6|
|Author|Eric Shulman|
|License|http://www.TiddlyTools.com/#LegalStatements|
|~CoreVersion|2.1|
|Type|plugin|
|Description|Insert Javascript executable code directly into your tiddler content.|
''Call directly into TW core utility routines, define new functions, calculate values, add dynamically-generated TiddlyWiki-formatted output'' into tiddler content, or perform any other programmatic actions each time the tiddler is rendered.
!!!!!Documentation
>see [[InlineJavascriptPluginInfo]]
!!!!!Revisions
<<<
2010.12.15 1.9.6 allow (but ignore) type="..." syntax
|please see [[InlineJavascriptPluginInfo]] for additional revision details|
2005.11.08 1.0.0 initial release
<<<
!!!!!Code
***/
//{{{
version.extensions.InlineJavascriptPlugin= {major: 1, minor: 9, revision: 6, date: new Date(2010,12,15)};

config.formatters.push( {
	name: "inlineJavascript",
	match: "\\<script",
	lookahead: "\\<script(?: type=\\\"[^\\\"]*\\\")?(?: src=\\\"([^\\\"]*)\\\")?(?: label=\\\"([^\\\"]*)\\\")?(?: title=\\\"([^\\\"]*)\\\")?(?: key=\\\"([^\\\"]*)\\\")?( show)?\\>((?:.|\\n)*?)\\</script\\>",
	handler: function(w) {
		var lookaheadRegExp = new RegExp(this.lookahead,"mg");
		lookaheadRegExp.lastIndex = w.matchStart;
		var lookaheadMatch = lookaheadRegExp.exec(w.source)
		if(lookaheadMatch && lookaheadMatch.index == w.matchStart) {
			var src=lookaheadMatch[1];
			var label=lookaheadMatch[2];
			var tip=lookaheadMatch[3];
			var key=lookaheadMatch[4];
			var show=lookaheadMatch[5];
			var code=lookaheadMatch[6];
			if (src) { // external script library
				var script = document.createElement("script"); script.src = src;
				document.body.appendChild(script); document.body.removeChild(script);
			}
			if (code) { // inline code
				if (show) // display source in tiddler
					wikify("{{{\n"+lookaheadMatch[0]+"\n}}}\n",w.output);
				if (label) { // create 'onclick' command link
					var link=createTiddlyElement(w.output,"a",null,"tiddlyLinkExisting",wikifyPlainText(label));
					var fixup=code.replace(/document.write\s*\(/gi,'place.bufferedHTML+=(');
					link.code="function _out(place,tiddler){"+fixup+"\n};_out(this,this.tiddler);"
					link.tiddler=w.tiddler;
					link.onclick=function(){
						this.bufferedHTML="";
						try{ var r=eval(this.code);
							if(this.bufferedHTML.length || (typeof(r)==="string")&&r.length)
								var s=this.parentNode.insertBefore(document.createElement("span"),this.nextSibling);
							if(this.bufferedHTML.length)
								s.innerHTML=this.bufferedHTML;
							if((typeof(r)==="string")&&r.length) {
								wikify(r,s,null,this.tiddler);
								return false;
							} else return r!==undefined?r:false;
						} catch(e){alert(e.description||e.toString());return false;}
					};
					link.setAttribute("title",tip||"");
					var URIcode='javascript:void(eval(decodeURIComponent(%22(function(){try{';
					URIcode+=encodeURIComponent(encodeURIComponent(code.replace(/\n/g,' ')));
					URIcode+='}catch(e){alert(e.description||e.toString())}})()%22)))';
					link.setAttribute("href",URIcode);
					link.style.cursor="pointer";
					if (key) link.accessKey=key.substr(0,1); // single character only
				}
				else { // run script immediately
					var fixup=code.replace(/document.write\s*\(/gi,'place.innerHTML+=(');
					var c="function _out(place,tiddler){"+fixup+"\n};_out(w.output,w.tiddler);";
					try	 { var out=eval(c); }
					catch(e) { out=e.description?e.description:e.toString(); }
					if (out && out.length) wikify(out,w.output,w.highlightRegExp,w.tiddler);
				}
			}
			w.nextMatch = lookaheadMatch.index + lookaheadMatch[0].length;
		}
	}
} )
//}}}

// // Backward-compatibility for TW2.1.x and earlier
//{{{
if (typeof(wikifyPlainText)=="undefined") window.wikifyPlainText=function(text,limit,tiddler) {
	if(limit > 0) text = text.substr(0,limit);
	var wikifier = new Wikifier(text,formatter,null,tiddler);
	return wikifier.wikifyPlain();
}
//}}}

// // GLOBAL FUNCTION: $(...) -- 'shorthand' convenience syntax for document.getElementById()
//{{{
if (typeof($)=='undefined') { function $(id) { return document.getElementById(id.replace(/^#/,'')); } }
//}}}

/***
|Name|InlineJavascriptPluginInfo|
|Source|http://www.TiddlyTools.com/#InlineJavascriptPlugin|
|Documentation|http://www.TiddlyTools.com/#InlineJavascriptPluginInfo|
|Version|1.9.3|
|Author|Eric Shulman - ELS Design Studios|
|License|http://www.TiddlyTools.com/#LegalStatements <br>and [[Creative Commons Attribution-ShareAlike 2.5 License|http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.5/]]|
|~CoreVersion|2.1|
|Type|documentation|
|Requires||
|Overrides||
|Description|Documentation for InlineJavascriptPlugin|
''Call directly into TW core utility routines, define new functions, calculate values, add dynamically-generated TiddlyWiki-formatted output'' into tiddler content, or perform any other programmatic actions each time the tiddler is rendered.
!!!!!Usage
<<<
This plugin adds wiki syntax for surrounding tiddler content with {{{<script>}}} and {{{</script>}}} markers, so that it can be recognized as embedded javascript code.
<script show>
	/* javascript code goes here... */
</script>Every time the tiddler content is rendered, the javascript code is automatically evaluated, allowing you to invoke 'side-effect' processing and/or produce dynamically-generated content that is then inserted into the tiddler content, immediately following the script (see below).  By including the optional ''show'' keyword as the final parameter in a {{{<script>}}} marker, the plugin will also include the script source code in the output that it displays in the tiddler.  This is helpful when creating examples for documentation purposes (such as used in this tiddler!)

__''Deferred execution from an 'onClick' link''__
<script label="click here" title="mouseover tooltip text" key="X" show>
	/* javascript code goes here... */
	alert('you clicked on the link!');
</script>
By including a {{{label="..."}}} parameter in the initial {{{<script>}}} marker, the plugin will create a link to an 'onclick' script that will only be executed when that specific link is clicked, rather than running the script each time the tiddler is rendered.  You may also include a {{{title="..."}}} parameter to specify the 'tooltip' text that will appear whenever the mouse is moved over the onClick link text, and a {{{key="X"}}} parameter to specify an //access key// (which must be a //single// letter or numeric digit only).

__''Loading scripts from external source files''__
<script src="URL" show>
	/* optional javascript code goes here... */
</script>You can also load javascript directly from an external source URL, by including a src="..." parameter in the initial {{{<script>}}} marker (e.g., {{{<script src="demo.js"></script>}}}).  This is particularly useful when incorporating third-party javascript libraries for use in custom extensions and plugins.  The 'foreign' javascript code remains isolated in a separate file that can be easily replaced whenever an updated library file becomes available.

In addition to loading the javascript from the external file, you can also use this feature to invoke javascript code contained within the {{{<script>...</script>}}} markers.  This code is invoked //after// the external script file has been processed, and can make immediate use of the functions and/or global variables defined by the external script file.
>Note: To ensure that your javascript functions are always available when needed, you should load the libraries from a tiddler that is rendered as soon as your TiddlyWiki document is opened, such as MainMenu.  For example: put your {{{<script src="..."></script>}}} syntax into a separate 'library' tiddler (e.g., LoadScripts), and then add {{{<<tiddler LoadScripts>>}}} to MainMenu so that the library is loaded before any other tiddlers that rely upon the functions it defines. 
>
>Normally, loading external javascript in this way does not produce any direct output, and should not have any impact on the appearance of your MainMenu.  However, if your LoadScripts tiddler contains notes or other visible content, you can suppress this output by using 'inline CSS' in the MainMenu, like this: {{{@@display:none;<<tiddler LoadScripts>>@@}}}
<<<
!!!!!Creating dynamic tiddler content and accessing the ~TiddlyWiki DOM
<<<
An important difference between TiddlyWiki inline scripting and conventional embedded javascript techniques for web pages is the method used to produce output that is dynamically inserted into the document: in a typical web document, you use the {{{document.write()}}} (or {{{document.writeln()}}}) function to output text sequences (often containing HTML tags) that are then rendered when the entire document is first loaded into the browser window.

However, in a ~TiddlyWiki document, tiddlers (and other DOM elements) are created, deleted, and rendered "on-the-fly", so writing directly to the global 'document' object does not produce the results you want (i.e., replacing the embedded script within the tiddler content), and instead will //completely replace the entire ~TiddlyWiki document in your browser window (which is clearly not a good thing!)//.  In order to allow scripts to use {{{document.write()}}}, the plugin automatically converts and buffers all HTML output so it can be safely inserted into your tiddler content, immediately following the script.

''Note that {{{document.write()}}} can only be used to output "pure HTML" syntax.  To produce //wiki-formatted// output, your script should instead return a text value containing the desired wiki-syntax content'', which will then be automatically rendered immediately following the script.  If returning a text value is not sufficient for your needs, the plugin also provides an automatically-defined variable, 'place', that gives the script code ''direct access to the //containing DOM element//'' into which the tiddler output is being rendered.  You can use this variable to ''perform direct DOM manipulations'' that can, for example:
* generate wiki-formatted output using {{{wikify("...content...",place)}}}
* vary the script's actions based upon the DOM element in which it is embedded
* access 'tiddler-relative' DOM information using {{{story.findContainingTiddler(place)}}}
Note:
''When using an 'onclick' script, the 'place' element actually refers to the onclick //link text// itself, instead of the containing DOM element.''  This permits you to directly reference or modify the link text to reflect any 'stateful' conditions that might set by the script.  To refer to the containing DOM element from within an 'onclick' script, you can use "place.parentNode" instead.
<<<
!!!!!Instant "bookmarklets"
<<<
You can also use an 'onclick' link to define a "bookmarklet": a small piece of javascript that can be ''invoked directly from the browser without having to be defined within the current document.''  This allows you to create 'stand-alone' commands that can be applied to virtually ANY TiddlyWiki document... even remotely-hosted documents that have been written by others!!  To create a bookmarklet, simply define an 'onclick' script and then grab the resulting link text and drag-and-drop it onto your browser's toolbar (or right-click and use the 'bookmark this link' command to add it to the browser's menu).

Notes:
*When writing scripts intended for use as bookmarklets, due to the ~URI-encoding required by the browser, ''you cannot not use ANY double-quotes (") within the bookmarklet script code.''
*All comments embedded in the bookmarklet script must ''use the fully-delimited {{{/* ... */}}} comment syntax,'' rather than the shorter {{{//}}} comment syntax.
*Most importantly, because bookmarklets are invoked directly from the browser interface and are not embedded within the TiddlyWiki document, there is NO containing 'place' DOM element surrounding the script.  As a result, ''you cannot use a bookmarklet to generate dynamic output in your document,''  and using {{{document.write()}}} or returning wiki-syntax text or making reference to the 'place' DOM element will halt the script and report a "Reference Error" when that bookmarklet is invoked.  
Please see [[InstantBookmarklets]] for many examples of 'onclick' scripts that can also be used as bookmarklets.
<<<
!!!!!Special reserved function name
<<<
The plugin 'wraps' all inline javascript code inside a function, {{{_out()}}}, so that any return value you provide can be correctly handled by the plugin and inserted into the tiddler.  To avoid unpredictable results (and possibly fatal execution errors), this function should never be redefined or called from ''within'' your script code.
<<<
!!!!!$(...) 'shorthand' function
<<<
As described by Dustin Diaz [[here|http://www.dustindiaz.com/top-ten-javascript/]], the plugin defines a 'shorthand' function that allows you to write:
{{{
$(id)
}}}
in place of the normal standard javascript syntax:
{{{
document.getElementById(id)
}}}
This function is provided merely as a convenience for javascript coders that may be familiar with this abbreviation, in order to allow them to save a few bytes when writing their own inline script code.
<<<
!!!!!Examples
<<<
simple dynamic output:
><script show>
	document.write("The current date/time is: "+(new Date())+"<br>");
	return "link to current user: [["+config.options.txtUserName+"]]\n";
</script>
dynamic output using 'place' to get size information for current tiddler:
><script show>
	if (!window.story) window.story=window;
	var title=story.findContainingTiddler(place).getAttribute("tiddler");
	var size=store.getTiddlerText(title).length;
	return title+" is using "+size+" bytes";
</script>
dynamic output from an 'onclick' script, using {{{document.write()}}} and/or {{{return "..."}}}
><script label="click here" show>
	document.write("<br>The current date/time is: "+(new Date())+"<br>");
	return "link to current user: [["+config.options.txtUserName+"]]\n";
</script>
creating an 'onclick' button/link that accesses the link text AND the containing tiddler:
><script label="click here" title="clicking this link will show an 'alert' box" key="H" show>
	if (!window.story) window.story=window;
	var txt=place.firstChild.data;
	var tid=story.findContainingTiddler(place).getAttribute('tiddler');
	alert('Hello World!\nlinktext='+txt+'\ntiddler='+tid);
</script>
dynamically setting onclick link text based on stateful information:
>{{block{
{{{
<script label="click here">
	/* toggle "txtSomething" value */
	var on=(config.txtSomething=="ON");
	place.innerHTML=on?"enable":"disable";
	config.txtSomething=on?"OFF":"ON";
	return "\nThe current value is: "+config.txtSomething;
</script><script>
	/* initialize onclick link text based on current "txtSomething" value */
	var on=(config.txtSomething=="ON");
	place.lastChild.previousSibling.innerHTML=on?"disable":"enable";
</script>
}}}
<script label="click here">
	/* toggle "txtSomething" value */
	var on=(config.txtSomething=="ON");
	place.innerHTML=on?"enable":"disable";
	config.txtSomething=on?"OFF":"ON";
	return "\nThe current value is: "+config.txtSomething;
</script><script>
	/* initialize onclick link text based on current "txtSomething" value */
	var on=(config.txtSomething=="ON");
	place.lastChild.innerHTML=on?"enable":"disable";
</script>
}}}
loading a script from a source url:
>http://www.TiddlyTools.com/demo.js contains:
>>{{{function inlineJavascriptDemo() { alert('Hello from demo.js!!') } }}}
>>{{{displayMessage('InlineJavascriptPlugin: demo.js has been loaded');}}}
>note: When using this example on your local system, you will need to download the external script file from the above URL and install it into the same directory as your document.
>
><script src="demo.js" show>
	return "inlineJavascriptDemo() function has been defined"
</script>
><script label="click to invoke inlineJavascriptDemo()" key="D" show>
	inlineJavascriptDemo();
</script>
<<<
!!!!!Revisions
<<<
2008.06.11 [1.9.3] added $(...) function as 'shorthand' convenience syntax for document.getElementById()
2008.03.03 [1.9.2] corrected declaration of wikifyPlainText() for 'TW 2.1.x compatibility fallback' (fixes Safari "parse error")
2008.02.23 [1.9.1] in onclick function, use string instead of array for 'bufferedHTML' attribute on link element (fixes IE errors)
2008.02.21 [1.9.0] 'onclick' scripts now allow returned text (or document.write() calls) to be wikified into a span that immediately follows the onclick link.  Also, added default 'return false' handling if no return value provided (prevents HREF from being triggered -- return TRUE to allow HREF to be processed).  Thanks to Xavier Verges for suggestion and preliminary code.
2008.02.14 [1.8.1] added backward-compatibility for use of wikifyPlainText() in TW2.1.3 and earlier
2008.01.08 [*.*.*] plugin size reduction: documentation moved to ...Info tiddler
2007.12.28 [1.8.0] added support for key="X" syntax to specify custom access key definitions
2007.12.15 [1.7.0] autogenerate URI encoded HREF on links for onclick scripts.  Drag links to browser toolbar to create bookmarklets.  IMPORTANT NOTE: place is NOT defined when scripts are used as bookmarklets.  In addition, double-quotes will cause syntax errors.  Thanks to PaulReiber for debugging and brainstorming.
2007.11.26 [1.6.2] when converting "document.write()" function calls in inline code, allow whitespace between "write" and "(" so that "document.write ( foobar )" is properly converted.
2007.11.16 [1.6.1] when rendering "onclick scripts", pass label text through wikifyPlainText() to parse any embedded wiki-syntax to enable use of HTML entities or even TW macros to generate dynamic label text.
2007.02.19 [1.6.0] added support for title="..." to specify mouseover tooltip when using an onclick (label="...") script
2006.10.16 [1.5.2] add newline before closing '}' in 'function out_' wrapper.  Fixes error caused when last line of script is a comment.
2006.06.01 [1.5.1] when calling wikify() on script return value, pass hightlightRegExp and tiddler params so macros that rely on these values can render properly
2006.04.19 [1.5.0] added 'show' parameter to force display of javascript source code in tiddler output
2006.01.05 [1.4.0] added support 'onclick' scripts.  When label="..." param is present, a button/link is created using the indicated label text, and the script is only executed when the button/link is clicked.  'place' value is set to match the clicked button/link element.
2005.12.13 [1.3.1] when catching eval error in IE, e.description contains the error text, instead of e.toString().  Fixed error reporting so IE shows the correct response text.  Based on a suggestion by UdoBorkowski
2005.11.09 [1.3.0] for 'inline' scripts (i.e., not scripts loaded with src="..."), automatically replace calls to 'document.write()' with 'place.innerHTML+=' so script output is directed into tiddler content.  Based on a suggestion by BradleyMeck
2005.11.08 [1.2.0] handle loading of javascript from an external URL via src="..." syntax
2005.11.08 [1.1.0] pass 'place' param into scripts to provide direct DOM access 
2005.11.08 [1.0.0] initial release
<<<

{{{
<tabs mytabs>
<tab tab1>
This is my first tab
</tab>
<tab tab2>
This is my second tab
</tab>
<tab tab3>
This is my third tab
with more than one line
</tab>
<tab tab4>
</tab>
</tabs>
}}}
<tabs mytabs>
<tab tab1>
This is my first tab
</tab>
<tab tab2>
This is my second tab
</tab>
<tab tab3>
This is my third tab
with more than one line
</tab>
<tab tab4>
</tab>
</tabs>
Note: you can space out the tabs to make editing easier, the linebreaks between tabs will be ignored:
{{{
<tabs mytabs>

<tab tab1>
This is my first tab
</tab>

<tab tab2>
This is my second tab
</tab>

<tab tab3>
This is my third tab
with more than one line
</tab>

<tab tab4>
</tab>

</tabs>
}}}
<tabs mytabs>

<tab tab1>
This is my first tab
</tab>

<tab tab2>
This is my second tab
</tab>

<tab tab3>
This is my third tab
with more than one line
</tab>

<tab tab4>
</tab>

</tabs>

/***
|''Name:''|InlineTabsPlugin|
|''Description:''|Create tabs from inline tiddler text|
|''Author:''|Saq Imtiaz ( lewcid@gmail.com )|
|''Source:''|http://tw.lewcid.org/#InlineTabsPlugin|
|''Code Repository:''|http://tw.lewcid.org/svn/plugins|
|''Version:''|2.0|
|''Date:''||
|''License:''|[[Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 License|http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/]]|
|''~CoreVersion:''|2.2.2|

!!Examples:
[[Demo|InlineTabsDemo]]
***/
// /%
//!BEGIN-PLUGIN-CODE
config.formatters.unshift( {
	name: "inlinetabs",
	match: "\\<tabs",
        lookaheadRegExp: /(?:<tabs (.*)>\n)((?:.|\n)*?)(?:\n<\/tabs>)/mg,
	handler: function(w)
	{
	    this.lookaheadRegExp.lastIndex = w.matchStart;
	    var lookaheadMatch = this.lookaheadRegExp.exec(w.source);
	    if(lookaheadMatch && lookaheadMatch.index == w.matchStart)
			{
             var cookie = lookaheadMatch[1];
  	         var wrapper = createTiddlyElement(null,"div",null,cookie);
	         var tabset = createTiddlyElement(wrapper,"div",null,"tabset");
             tabset.setAttribute("cookie",cookie);
             var validTab = false;
             var firstTab = '';
             var tabregexp = /(?:<tab (.*)>)(?:(?:\n)?)((?:.|\n)*?)(?:<\/tab>)/mg;
             while((m = tabregexp.exec(lookaheadMatch[2])) != null)
                 {
		         if (firstTab == '') firstTab = m[1];
		         var tab = createTiddlyButton(tabset,m[1],m[1],story.onClickInlineTab,"tab tabUnselected");
		         tab.setAttribute("tab",m[1]);
		         tab.setAttribute("content",m[2]);
		         tab.title = m[1];
		         if(config.options[cookie] == m[1])
                     validTab = true;
                 }
             if(!validTab)
                 config.options[cookie] = firstTab;
	         w.output.appendChild(wrapper);
	         story.switchInlineTab(tabset,config.options[cookie]);
             w.nextMatch = this.lookaheadRegExp.lastIndex;
			}
	}
});

Story.prototype.switchInlineTab = function(tabset,tab)
{
    var cookie = tabset.getAttribute("cookie");
    var theTab = null;
    var nodes = tabset.childNodes;
    for(var t=0; t<nodes.length; t++){
	    if(nodes[t].getAttribute && nodes[t].getAttribute("tab") == tab)
	        {
	        theTab = nodes[t];
	        theTab.className = "tab tabSelected";
	        }
	    else
	        nodes[t].className = "tab tabUnselected";
	}
	if(theTab)
		{
		if(tabset.nextSibling && tabset.nextSibling.className == "tabContents"){
			tabset.parentNode.removeChild(tabset.nextSibling);
		}
		var tabContent = createTiddlyElement(null,"div",null,"tabContents");
		tabset.parentNode.insertBefore(tabContent,tabset.nextSibling);
		wikify(theTab.getAttribute("content"),tabContent);
		if(cookie)
			{
			config.options[cookie] = tab;
			saveOptionCookie(cookie);
			}
		}
};
    
Story.prototype.onClickInlineTab = function(e)
{
    story.switchInlineTab(this.parentNode,this.getAttribute("tab"));
    return false;
};
//!END-PLUGIN-CODE
// %/

{{BROWN{Interessante sites}}}
[[De Beeldbank van het Stadsarchief Amsterdam|http://beeldbank.amsterdam.nl/]]
[[Historisch archief De Baarsjes|http://www.historischarchiefdebaarsjes.nl/]]
--[[Homepage Uit de Oude Doos van Oud-West|http://www.vervlogentijden.nl/]] {{BLUE{†}}}--
[[Terug naar de Amsterdamse Helmersbuurt|http://www.xs4all.nl/~wichm/helmerbuurt.html]]
--[[Homepage Da Costabuurt|http://www.costabuurt.nl/]] {{BLUE{†}}}--
[[Amsterdamse bruggen|http://www.bruggenvanamsterdam.nl/]]
[[Amsterdamse trams|http://www.amsterdamsetrams.nl/index.htm]]
[[Historisch Genootschap 'De Blauwe Tram'|http://www.blauwetram.nl/]]
[[Database van Verdwenen Molens in Nederland|http://www.molendatabase.org/]]
[[Spaarnestad Photo|http://www.spaarnestadphoto.nl/]]
[[Theo Bakker's domein: Amsterdam|http://www.theobakker.net/]]

/% Interview met de Blauwe Tram legende: Dhr. L.J.P. Albers %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/o3c4qkqzfTU?list=PL01A170494DF45363" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

De vroedschap van Amsterdam achtte het gebied tussen Buitensingel en Kostverlorenvaart uitstekend geschikt om daar de industrie te vestigen die niet tussen stedelijk bebouwing thuishoorde.
Dat ze daar de mogelijkheden toe kregen, ondanks dat dit gebied tot de gemeente ~Nieuwer-Amstel behoorde kwam doordat de vroedschap al sinds de 16e eeuw ambachtsheer van die gemeente was en doordat in 1752 ook nog eens het bestuur over de Stads- en Godshuispolder officieel overgenomen werd, in volledige overeenstemming met de ingelanden van die polder.
Daarnaast werd de stad in 1861 ook nog eens eigenaar van de hele vaart door koop van het Hoogheemraadschap Rijnland.

{{BROWN{Johannes Leendert Scherpenisse (1888-1966)}}}
Jonannes Scherpenisse was een Amsterdams stadsfotograaf, die vanaf 1905 - het jaar van overlijden van Jacob Olie - vijf jaar lang intensief fotografeerde. Hij stopte abrupt met fotograferen; in 1911 heeft hij slechts negen foto's gemaakt. In 1912 en 1913 hervatte hij zijn werkzaamheden maar maakte minder foto's dan voorheen, waarschijnlijk door de mindere vraag naar kabinetfoto's.
<<tabs ""
"Info " "" "J.L. Scherpenisse1"
"Portret " "" "Portret J.L. Scherpenisse"
"Foto's " "" "Foto's J.L. Scherpenisse"
>>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1908_Bilderdijkkade_400.jpg][Foto/1908_Bilderdijkkade.jpg]]
//Visverkoopster op de Bilderdijkkade. J.L. Scherpenisse, 1908.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Brandweerkazerne_hoek_Singelgracht_De_Clercqstraat_400.jpg][Foto/1910_Brandweerkazerne_hoek_Singelgracht_De_Clercqstraat.jpg]]
//Brug #167 en brandweerkazerne aan de Rozengracht. J.L. Scherpenisse, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1908_Spui_oudste_paard_wagen_SR-1_sproeien_400.jpg][Foto/1908_Spui_oudste_paard_wagen_SR-1_sproeien.jpg]]
//Oudste Paard-en-wagen (~SR-1) aan het sproeien op het Spui. J.L. Scherpenisse, 1908.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_Baarsjesweg_Kostverlorenvaart_hondenkar_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1907_Baarsjesweg_Kostverlorenvaart_hondenkar_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Hondenkar op de Baarsjesweg. J.L. Scherpenisse, 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1913_Rozengracht_hoek_Lijnbaansgracht_ATAX_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1913_Rozengracht_hoek_Lijnbaansgracht_ATAX_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Rozengracht hoek Lijnbaansgracht. ATAX taxi, J.L. Scherpenisse, 1913.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1908_Proef_met_1e_autobus_1_400.jpg][Foto/1908_Proef_met_1e_autobus_1.jpg]]
//Haarlemmerdijk, hoek Prinsengracht. Belangstelling voor een bus van lijn 14 (proef met 1e autobus). J.L. Scherpenisse, 1908.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1908_Da_Costakade_De_Liefde_400.jpg][Foto/1908_Da_Costakade_De_Liefde.jpg]]
//R.K. kerk De Liefde op de Da Costakade. J.L. Scherpenisse, 1908.
Het huis links is #24; later - samen met #26 - gesloopt voor de bouw van de St. Theresiaschool.
Rechts is de St. Jozefschool te zien.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1913_Marnixstraat_Rozengracht_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1913_Marnixstraat_Rozengracht_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Marnixstraat, hoek Rozengracht. J.L. Scherpenisse, 1913.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Pleintje_Gerard_Doustraat_bij_Ferdinad_Bolstraat_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905_Pleintje_Gerard_Doustraat_bij_Ferdinad_Bolstraat_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Pleintje bij Gerard Doustraat/Ferdinad Bolstraat. J.L. Scherpenisse, 1905.//

{{BROWN{Achtergrondinformatie}}}
Jonannes Scherpenisse werd geboren in Amsterdam op 8 april 1888.
Johannes was zeven jaar toen zijn vader kwam te overlijden. Samen met zijn moeder vertrok hij naar familie in Kapelle. In 1904 keerde Johannes terug naar Amsterdam.
Vijf jaar lang (1905 - 1910) maakte hij foto's totdat zijn moeder hertrouwde. Hij stopte abrupt met fotograferen; in 1912 en 1913 hervatte hij zijn werkzaamheden maar maakte minder foto's dan voorheen.
Tussen 1905 en 1913 trok hij er vaak op uit om de gebouwen, straatgezichten en belangrijke gebeurtenissen in Amsterdam te fotograferen. De Julianafeesten, marktventers en het leven in de havens zijn slechts enkele voorbeelden die hij door middel van zijn 'ogenbliksfotografie' heeft vastgelegd. Het ging hem puur om het stadsbeeld, zoals hij dat tegenkwam.
Door deze insteek heeft hij zich niets van toevallige voorbijgangers aangetrokken en hierdoor heeft hij de stad gefotografeerd op een schijnbaar achteloze manier, waarop het dagelijkse leven op een natuurlijke wijze wordt gedocumenteerd. De toeschouwer wordt gegrepen door de manier van fotograferen en het lijkt alsof hij een reis door die tijd maakt.
Nu, honderd jaar later, staan de foto's die hij maakte tussen 1905 en 1913 bekend onder de naam 'Fotocollectie J.L.Scherpenisse'.

{{BROWN{Fotocollectie J.L. Scherpenisse}}}
De Fotocollectie J.L. Scherpenisse (835 beelden) is overerft door kleinzoon P.A. Scherpenisse.
Tezamen met diverse fotomaterialen heeft de Fotocollectie J.L. Scherpenisse jarenlang op de zolder in een houten doosje de tijd overleefd.
Hoewel de historische fotocollectie sinds 1987 goed is beschermd tegen verzuring en ~UV-straling, is in 2003 het initiatief genomen de beelden te digitaliseren om ze te behoeden tegen eventueel kwaliteitsverlies. Dit was tevens een mooi moment om de fotocollectie te voorzien van locatiebeschrijvingen en indien van toepassing de afgebeelde gebeurtenissen.
Dit is inmiddels afgerond en de Fotocollectie J.L. Scherpenisse is te bezichtigen via deze website.

{{BROWN{Camera}}}
J.L. Scherpenisse maakte zijn foto's met een camera, welke achterop een compartiment had met ruimte voor een glasplaatje van ongeveer 12 x 8 cm. Door deze te wisselen kon hij meerdere foto's per dag maken. Na het ontwikkelen van de glasnegatieven werden deze direct op fotopapier afgedrukt (contactafdrukken).

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1908_Haarlemmerplein_fonteintje_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1908_Haarlemmerplein_fonteintje_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Haarlemmerplein met fonteintje. J.L. Scherpenisse, 1908.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1909_Jonas_Daniel_Meijerplein_met_brievenbus_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1909_Jonas_Daniel_Meijerplein_met_brievenbus_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Jonas Daniel Meijerplein. J.L. Scherpenisse, 1909.
Lichtkleurige brievenbus?//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1906_Sint_Antoniesbreestraat_76-80_poort_Zuiderkerkhof_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1906_Sint_Antoniesbreestraat_76-80_poort_Zuiderkerkhof_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Sint Antoniesbreestraat 76-80, poort van het Zuiderkerkhof met brievenbus ernaast. J.L. Scherpenisse, 1906.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1909_Dam_r_Damrak_lijn_1_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1909_Dam_r_Damrak_lijn_1_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Dam, rechts Damrak, met tram van lijn 1. J.L. Scherpenisse, 1909.//

{{borderless{
|vertical-align:top;[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Bilderdijkstraat_rechts_Potgieterstraat_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905_Bilderdijkstraat_rechts_Potgieterstraat_J_L_Scherpenisse.jpg]]<br>//Bilderdijkstraat gezien naar - rechts - Potgieterstraat.<br>J.L. Scherpenisse, 1905.//|&nbsp;&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;+++*[Hoekhuis rechts bij Potgieterstraat (vroeger Bilderdijkschool) &raquo;]<<tiddler [[J.L. Scherpenisse14_detail]]>>===.|
}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Bilderdijkstraat_hoek_Potgieterstraat_Google_Street_View_400.jpg][Foto/2008_Bilderdijkstraat_hoek_Potgieterstraat_Google_Street_View.jpg]]
//Google Street View: Bilderdijkstraat hoek Potgieterstraat, 2008.//

{{borderless{
|vertical-align:top;[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Bilderdijkstraat_naar_De_Clercqstraat_Hugo_de_Grootkade_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905_Bilderdijkstraat_naar_De_Clercqstraat_Hugo_de_Grootkade_J_L_Scherpenisse.jpg]]<br>//Bilderdijkstraat gezien naar De Clercqstraat en Hugo de Grootkade.<br>J.L. Scherpenisse, 1905.//|&nbsp;&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;+++*[Hoekhuis links &raquo;]<<tiddler Buurt100_detail>>=== met later Meuwsen onderin, +++*[hoekhuis rechts &raquo;]<<tiddler [[Haarlemse trams14_detail]]>>=== met later De Gruyter onderin, achtergrond Hugo de Grootkade tussen Frederik Hendrikstraat en Van Houweningenstraat.|
}}}

{{borderless{
|vertical-align:top;[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Bilderdijkstraat_1_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905_Bilderdijkstraat_1_J_L_Scherpenisse.jpg]]<br>//Bilderdijkstraat gezien naar het noorden. In het midden de Kinkerstraat.<br>J.L. Scherpenisse, 1905.//|&nbsp;&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;+++^*[Bouwtekening van het hoekhuis links (1892)&raquo;]<<tiddler [[J.L. Scherpenisse16_detail]]>>===.<br>&nbsp;Later ziet het+++^*[hoekhuis &raquo;] [img[Images/Hoekhuis_Bilderdijkstraat_Kinkerstraat01.jpg]]=== er minder mooi uit.<br>&nbsp;Rechts zijn nog net te herkennen - voorbij de Kinkerstraat -+++^*[Tetterode en de huizen ernaast (met balkons) &raquo;]<<tiddler [[Buurt303]]>>===.|
}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_Bouwtekening_huizen_hoek_Bilderdijkstraat_Kinkerstraat_detail_400.jpg][Foto/1892_Bouwtekening_huizen_hoek_Bilderdijkstraat_Kinkerstraat_detail.jpg]]
//Bouwtekening van hoekhuis Bilderdijkstraat/Kinkerstraat, 1892.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Bilderdijkstraat_3_bij_Jacob_van_Lennepstraat_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905_Bilderdijkstraat_3_bij_Jacob_van_Lennepstraat_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Bilderdijkstraat gezien naar het noorden. Links Jacob van Lennepstraat. J.L. Scherpenisse, 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Bilderdijkstraat_4_gezien_naar_Kinkerstraat_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905_Bilderdijkstraat_4_gezien_naar_Kinkerstraat_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Bilderdijkstraat tussen Jacob van Lennepstraat en Kinkerstraat, gezien naar Kinkerstraat. J.L. Scherpenisse, 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Bilderdijkstraat_5_bij_Kinkerstraat_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905_Bilderdijkstraat_5_bij_Kinkerstraat_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Bilderdijkstraat gezien naar het noorden. Rechts Kinkerstraat. J.L. Scherpenisse, 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1909_Nassaukade_l_Nassauplein_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1909_Nassaukade_l_Nassauplein_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Foto genomen vanaf brug #151 die Nassauplein (links) met Haarlemmerplein (rechts) verbindt.
Gezien naar Westerpark (links met brug #152 over de Haarlemmertrekvaart) en Westerkanaal. J.L. Scherpenisse, 1909.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_Singelgracht_Raampoort_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1907_Singelgracht_Raampoort_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Singelgracht met Raampoort. J.L. Scherpenisse, 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_Haarlemmerweg_Westergasfabriek_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1907_Haarlemmerweg_Westergasfabriek_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Haarlemmerweg met Westergasfabriek. J.L. Scherpenisse, 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1912_CS_Wachthuis_Noord-Hollandsche_Tramweg_Maatschappij_2_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1912_CS_Wachthuis_Noord-Hollandsche_Tramweg_Maatschappij_2_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Wachthuis van de ~Noord-Hollandsche Tramweg Maatschappij (het latere ~Noord-Zuid-Hollands Koffiehuis) bij het Centraal station. J.L. Scherpenisse, 1912.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1912_CS_Wachthuis_Noord-Hollandsche_Tramweg_Maatschappij_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1912_CS_Wachthuis_Noord-Hollandsche_Tramweg_Maatschappij_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Wachthuis van de ~Noord-Hollandsche Tramweg Maatschappij (het latere ~Noord-Zuid-Hollands Koffiehuis) bij het Centraal station. J.L. Scherpenisse, 1912.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_IJ_kanonneerboot_Zr_Ms_Ever_J_L_Scherpenisse_1_400.jpg][Foto/1907_IJ_kanonneerboot_Zr_Ms_Ever_J_L_Scherpenisse_1.jpg]]
//IJ met+++^*[stoomkanonneerboot »]
<<tiddler Kanonneerboot>>===Ever (actief tot 1884, daarna excertitievaartuig). J.L. Scherpenisse, 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_IJ_kanonneerboot_Zr_Ms_Ever_J_L_Scherpenisse_2_400.jpg][Foto/1907_IJ_kanonneerboot_Zr_Ms_Ever_J_L_Scherpenisse_2.jpg]]
//IJ met+++^*[stoomkanonneerboot »]
<<tiddler Kanonneerboot>>===Ever (actief tot 1884, daarna excertitievaartuig). J.L. Scherpenisse, 1907.
Op de achtergrond het station van de ~Noord-Hollandse Tramweg Maatschappij aan de Adelaarsweg.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1912_Vogelwijk_bakkerij_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1912_Vogelwijk_bakkerij_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Bakkerij in de Vogelwijk. J.L. Scherpenisse, 1912.
N.B. speciale lantaarnpalen!//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1909_IJ_3_marineschepen_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1909_IJ_3_marineschepen_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//+++^*[Pantserschepen »]
<<tiddler Pantserschip>>===Piet Hein, Evertsen en Jacob van Heemskerck (v.l.n.r.) in het IJ. J.L. Scherpenisse, 1909.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1908_Westerkanaal_met_stoomschip_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1908_Westerkanaal_met_stoomschip_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Westerkanaal met stoomschip. J.L. Scherpenisse, 1908.
Links brug #152 over de Haarlemmertrekvaart. in de verte de Maria Magdalenakerk.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1908_Gemeentepont_1_stoomkettingboot_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1908_Gemeentepont_1_stoomkettingboot_J_L_Scherpenisse.jpg]]<br>//Gemeentepont #1, een stoomkettingpont. J.L. Scherpenisse, 1908.<br>De pont werd voortbewogen langs een, door het water liggende,+++[ketting &raquo;.] [img[Ketting|Images/1908_Gemeentepont_1_stoomkettingboot_J_L_Scherpenisse_detail.jpg]]===

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_IJ_Herdenkingsschip_De_Halve_Maen_J_L_Scherpenise_400.jpg][Foto/1910_IJ_Herdenkingsschip_De_Halve_Maen_J_L_Scherpenise.jpg]]
//IJ met herdenkingsschip De Halve Maen. J.L. Scherpenise, 1910.
Een kopie van het schip waarmee de eerste Nederlanders over de Hudsonrivier voeren.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Nassauplein_paardentram_Sloterdijk_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905_Nassauplein_paardentram_Sloterdijk_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Nassauplein met paardentram van de NHTM naar Sloterdijk. J.L. Scherpenisse, 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Singelgracht_met_scharensliep_en_witte_politiepost_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905_Singelgracht_met_scharensliep_en_witte_politiepost_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Singelgracht met scharensliep en - witte - politiepost links. J.L. Scherpenisse, 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_De_Ruijterkade_stoomschip_met_hulpzeil_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1907_De_Ruijterkade_stoomschip_met_hulpzeil_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//De Ruijterkade, stoomschip met hulpzeil. J.L. Scherpenisse, 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Westerstraat_water_vuur_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905_Westerstraat_water_vuur_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Westerstraat met o.a. water en vuurwinkel. J.L. Scherpenisse, 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1908_Westerstraat_naar_Prinsengracht_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1908_Westerstraat_naar_Prinsengracht_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Westerstraat gezien naar Prinsengracht. J.L. Scherpenisse, 1908.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1906_Middenweg_molen_Het_Luipaard_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1906_Middenweg_molen_Het_Luipaard_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Middenweg molen Het Luipaard. J.L. Scherpenisse, 1906.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1906_Middenweg_met_molen_De_Jager_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1906_Middenweg_met_molen_De_Jager_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Middenweg met molen De Jager. J.L. Scherpenisse, 1906.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905-1913_Stadhouderskade_l_achterzijde_Huis_van_Bewaring_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905-1913_Stadhouderskade_l_achterzijde_Huis_van_Bewaring_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Stadhouderskade met links de achterzijde van het Huis van Bewaring. J.L. Scherpenisse, ca. 1909.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_IJ_kanonneerboot_Zr_Ms_Ever_J_L_Scherpenisse_3_400.jpg][Foto/1907_IJ_kanonneerboot_Zr_Ms_Ever_J_L_Scherpenisse_3.jpg]]
//IJ met+++^*[stoomkanonneerboot »]
<<tiddler Kanonneerboot>>===Ever (actief tot 1884, daarna excertitievaartuig). J.L. Scherpenisse, 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Rokin_vanaf_Oude_Turfmarkt_koninklijk_bezoek_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1910_Rokin_vanaf_Oude_Turfmarkt_koninklijk_bezoek_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Rokin met pontje, gezien vanaf Oude Turfmarkt. J.L. Scherpenisse, 1910.
Versieringen i.v.m. koninklijk bezoek.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1908_Open_Havenfront_Victoria_hotel_wachthuis_NHTM_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1908_Open_Havenfront_Victoria_hotel_wachthuis_NHTM_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Open Havenfront met zicht op het Victoria Hotel en - rechts - het wachthuis van de NHTM (het latere ~Noord-Zuid-Hollands Koffiehuis). J.L. Scherpenisse, 1908.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_Nassauplein_brugwachtershuisje_gezien_naar_brug_151_over_Singelgracht_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1907_Nassauplein_brugwachtershuisje_gezien_naar_brug_151_over_Singelgracht_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Nassauplein met brugwachtershuisje, gezien naar brug #151 over de Singelgracht. J.L. Scherpenisse, 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1913_Adm_de_Ruijterweg_Circus_Hagenbeck_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1913_Adm_de_Ruijterweg_Circus_Hagenbeck_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Circus Hagenbeck aan de Admiraal de Ruijterweg. J.L. Scherpenisse, 1913.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Brug_Slatuinenpad_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1910_Brug_Slatuinenpad_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Brug in het Slatuinenpad - over de Krommert - bij de Admiraal de Ruijterweg. J.L. Scherpenisse, 1910.
''Let op:'' Het hoogteverschil tussen Admiraal de Ruijterweg (links) en polder/Slatuinenpad (rechts) is goed te zien.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905-1913_Oostelijke_Handelskade_Afvaart_Amsterdam-Londen_stoomtrein_SS_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905-1913_Oostelijke_Handelskade_Afvaart_Amsterdam-Londen_stoomtrein_SS_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Oostelijke Handelskade, afvaart ~Amsterdam-Londen met stoomtrein van de Staatsspoorwegen. J.L. Scherpenisse, ca. 1909.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Elandsgracht_142-148_hoek_Lijnbaansgracht_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905_Elandsgracht_142-148_hoek_Lijnbaansgracht_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Elandsgracht #142-148, hoek Lijnbaansgracht. J.L. Scherpenisse, 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905-1913_Oostelijke_Handelskade_stoomschip_KNMI-gebouw_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905-1913_Oostelijke_Handelskade_stoomschip_KNMI-gebouw_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Oostelijke Handelskade met rechts het ~KNMI-gebouw. J.L. Scherpenisse, ca. 1909.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Amstelveld_gezien_naar_Kerkstraat_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905_Amstelveld_gezien_naar_Kerkstraat_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Amstelveld, gezien naar Kerkstraat. J.L. Scherpenisse, 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1909_Ferdinand_Bolstraat_grote_uitverkoop_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1909_Ferdinand_Bolstraat_grote_uitverkoop_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Grote uitverkoop in de Ferdinand Bolstraat. J.L. Scherpenisse, 1909.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1909_Sint_Antoniesbreestraat_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1909_Sint_Antoniesbreestraat_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Sint Antoniesbreestraat. J.L. Scherpenisse, 1909.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Slatuinenpad_bruggetje_achter_Slatuinen_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1910_Slatuinenpad_bruggetje_achter_Slatuinen_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Slatuinenpad met bruggetje achter de slatuinen, J.L. Scherpenisse, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Sarphatipark_straatdecoraties_ivm_Koninklijk_paar_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1910_Sarphatipark_straatdecoraties_ivm_Koninklijk_paar_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Sarphatipark met tram lijn 4 voorzien van decoraties i.v.m. Koninklijk bezoek. J.L. Scherpenisse, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_Baarsjesweg_Ceres_broodfabriek_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1907_Baarsjesweg_Ceres_broodfabriek_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Baarsjesweg met Ceres broodfabriek. J.L. Scherpenisse, 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1906_IJ_stoomveerpont_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1906_IJ_stoomveerpont_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//IJ met stoomkettingpont. J.L. Scherpenisse, 1906.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_Boerenwetering_schaatsende_mensen_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1907_Boerenwetering_schaatsende_mensen_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Schaatsers op de Boerenwetering. J.L. Scherpenisse, 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1906_Beurspleintje_gezien_vanaf_hoek_Rokin_en_Hermietenstraat_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1906_Beurspleintje_gezien_vanaf_hoek_Rokin_en_Hermietenstraat_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Beurspoortje (architect Hendrick de Keyser). Beurspleintje gezien vanaf hoek Rokin en Hermietenstraat. J.L. Scherpenisse, 1906.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1912_Afbraak_kop_Rokin_r_beurspoortje_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1912_Afbraak_kop_Rokin_r_beurspoortje_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Afbraak van de kop van het Rokin, rechts is het beurspoortje nog zichtbaar. J.L. Scherpenisse, 1912.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Nassaukade_richting_Leidsegracht_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905_Nassaukade_richting_Leidsegracht_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Nassaukade, gezien naar Leidsegracht. J.L. Scherpenisse, 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_Dam_Naatje_Eendracht_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1907_Dam_Naatje_Eendracht_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Dam_ met 'Naatje'. J.L. Scherpenisse, 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1906_Kalverstraat_bij_Spui_r_Taksteeg_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1906_Kalverstraat_bij_Spui_r_Taksteeg_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Kalverstraat bij het Spui met rechts de Taksteeg. J.L. Scherpenisse, 1906.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1906_Middenweg_12_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1906_Middenweg_12_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Middenweg #12. J.L. Scherpenisse, 1906.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1906_Middenweg_50-52_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1906_Middenweg_50-52_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Middenweg #50-52. J.L. Scherpenisse, 1906.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1906_Middenweg_later_frederik_Hendrikplantsoen_J_L_Scherpenisse_2_400.jpg][Foto/1906_Middenweg_later_frederik_Hendrikplantsoen_J_L_Scherpenisse_2.jpg]]
//Middenweg, later Frederik Hendrikplantsoen. J.L. Scherpenisse, 1906.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1906_Middenweg_later_frederik_Hendrikplantsoen_J_L_Scherpenisse_1_400.jpg][Foto/1906_Middenweg_later_frederik_Hendrikplantsoen_J_L_Scherpenisse_1.jpg]]
//Middenweg, later Frederik Hendrikplantsoen. J.L. Scherpenisse, 1906.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1909_Beurspoortje_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1909_Beurspoortje_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Beurspoortje (architect Hendrick de Keyser). Beurspleintje gezien vanaf hoek Rokin en Hermietenstraat. J.L. Scherpenisse, 1909.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1912_Afbraak_kop_Rokin_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1912_Afbraak_kop_Rokin_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Afbraak van de kop van het Rokin. J.L. Scherpenisse, 1912.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Dam_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1910_Dam_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Dam gezien naar Nieuwe Kerk. J.L. Scherpenisse, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1908_Westerstraat_marktdag_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1908_Westerstraat_marktdag_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Marktdag op de Westerstraat. J.L. Scherpenisse, 1908.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1908_Rokin_gezien_richting_Dam_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1908_Rokin_gezien_richting_Dam_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Rokin gezien richting Dam. J.L. Scherpenisse, 1908.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Amstelveld_marktkraam_toiletgebouw_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905_Amstelveld_marktkraam_toiletgebouw_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Amstelveld met marktkraam en toiletgebouw. J.L. Scherpenisse, 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905-1913_Stationsplein_CS_wachthuis_NHTM_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905-1913_Stationsplein_CS_wachthuis_NHTM_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Stationsplein CS met wachthuis van de NHTM. J.L. Scherpenisse, ca. 1909.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Elandsgracht_thv_Hazenstraat_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905_Elandsgracht_thv_Hazenstraat_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Elandsgracht, hoek Hazenstraat. J.L. Scherpenisse, 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1906_Gezien_naar_Kostverlorenvaart_met_De_Otter_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1906_Gezien_naar_Kostverlorenvaart_met_De_Otter_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Gezien naar de Kostverlorenvaart met molen 'De Otter'. J.L. Scherpenisse, 1906.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1906_Sarphatistraat_richting_de_Muiderpoort_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1906_Sarphatistraat_richting_de_Muiderpoort_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Sarphatistraat, richting de Muiderpoort. J.L. Scherpenisse, 1906.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Amstelveld_bij_Prinsengracht_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905_Amstelveld_bij_Prinsengracht_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Amstelveld bij Prinsengracht, J.L. Scherpenisse, 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_Marnixstraat_275_Koek_en_Suikerwerk_C_V_Bree_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1907_Marnixstraat_275_Koek_en_Suikerwerk_C_V_Bree_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Marnixstraat #275, de 'Koek en Suikerwerk' winkel van C.V. Bree. J.L. Scherpenisse, 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_Marnixstraat_275_Koek_en_Suikerwerk_C_V_Bree_J_L_Scherpenisse_2_400.jpg][Foto/1907_Marnixstraat_275_Koek_en_Suikerwerk_C_V_Bree_J_L_Scherpenisse_2.jpg]]
//Marnixstraat #275, de 'Koek en Suikerwerk' winkel van C.V. Bree. J.L. Scherpenisse, 1907.
Het huis lijkt in brand te hebben gestaan.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1908_Rozengracht_hoek_Accolijenstraat_nu_Akoleienstraat_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1908_Rozengracht_hoek_Accolijenstraat_nu_Akoleienstraat_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Rozengracht, hoek Accolijenstraat (nu Akoleienstraat). J.L. Scherpenisse, 1908.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Jacob_van_Lennepkanaal_hoek_Bilderdijkkade_l_WG_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905_Jacob_van_Lennepkanaal_hoek_Bilderdijkkade_l_WG_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Jacob van Lennepkanaal bij de hoek van de Bilderdijkkade rechts). J.L. Scherpenisse, 1905.
Links - met schoorsteen - het Wilhelminagasthuis.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Lindengracht_markt_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905_Lindengracht_markt_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Lindengracht, markt. J.L. Scherpenisse, 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Marnixstraat_338-342_Amstel-Suikerraffinaderij_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905_Marnixstraat_338-342_Amstel-Suikerraffinaderij_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Marnixstraat #338-342, ~Amstel-Suikerraffinaderij op het voormalige bolwerk Osdorp, J.L. Scherpenisse, 1905.
Gezien over de Singelgracht.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1906_Frederiksplein_tramlijn_10_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1906_Frederiksplein_tramlijn_10_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Frederiksplein met tramlijn #10. J.L. Scherpenisse, 1906.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1906_Jodenbreestraat_hoek_Markensteeg_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1906_Jodenbreestraat_hoek_Markensteeg_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Jodenbreestraat, hoek Markensteeg. J.L. Scherpenisse, 1906.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1908_Prins_Hendrikkade_CS_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1908_Prins_Hendrikkade_CS_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Prins Hendrikkade met zicht op het Centraal Station. J.L. Scherpenisse, 1908.
Met schoenpoetser en fruitverkoopster.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Weesperplein_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905_Weesperplein_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Weesperplein. J.L. Scherpenisse, 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1913_Lijnbaansgracht_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1913_Lijnbaansgracht_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Lijnbaansgracht, gezien naar brug #118 in de Bloemgracht (bij de Raampoort). J.L. Scherpenisse, 1913.
Links de achterzijde van de voormalige 3-jarige HBS en daarachter de voormalige bank van lening.
Rechts - bij de brug - is nog net een stukje van postkantoor Bloemgracht te zien.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905-1913_IJ_met_zeilschip_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905-1913_IJ_met_zeilschip_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//IJ met zeilschip. J.L. Scherpenisse, ca. 1909.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_Grimburgwal_Binnengasthuis_ brug_218_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1907_Grimburgwal_Binnengasthuis_ brug_218_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Grimburgwal met Binnengasthuis en brug #218. J.L. Scherpenisse, 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_Lijnbaansgracht_houtenbrug_brug_255_thv_Tuinstraat_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1907_Lijnbaansgracht_houtenbrug_brug_255_thv_Tuinstraat_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Lijnbaansgracht, houtenbrug brug #255, t.h.v. de Tuinstraat. J.L. Scherpenisse, 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1908_Oudebrugsteeg_Damrak_J_L_Scherpenisse_2_400.jpg][Foto/1908_Oudebrugsteeg_Damrak_J_L_Scherpenisse_2.jpg]]
//Damrak, bij Oudebrugsteeg. J.L. Scherpenisse, 1908.
Vrouwen kloppen matten.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_Westerstraat_marktdag_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1907_Westerstraat_marktdag_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Westerstraat, marktdag. J.L. Scherpenisse, 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905-1913_Rokin_richting_Dam_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905-1913_Rokin_richting_Dam_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Rokin, richting Dam. J.L. Scherpenisse, ca. 1909.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_Willemsluizen_Noordhollands_Kanaal_gezien_naar_N_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1907_Willemsluizen_Noordhollands_Kanaal_gezien_naar_N_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//~Amsterdam-Noord, Willemsluizen naar het Noordhollands Kanaal. J.L. Scherpenisse, 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1908_Jonas_Daniel_Meijerplein_hoek_Nieuwe_Herengracht_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1908_Jonas_Daniel_Meijerplein_hoek_Nieuwe_Herengracht_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Jonas Daniël Meijerplein, hoek Nieuwe Herengracht. J.L. Scherpenisse, 1908.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Nieuwmarkt_6_r_Keizersstraat_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1905_Nieuwmarkt_6_r_Keizersstraat_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//Nieuwmarkt #6 met rechts de Keizersstraat. J.L. Scherpenisse, 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_Willemsluizen_J_L_Scherpenisse_400.jpg][Foto/1907_Willemsluizen_J_L_Scherpenisse.jpg]]
//~Amsterdam-Noord, Willemsluizen naar het Noordhollands Kanaal. J.L. Scherpenisse, 1907.//

{{BROWN{Gereformeerde Ziekenverpleging}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "JZ1-1"
"1895 " "Ca. 1895" "JZ1-2"
>>}}}

{{BROWN{Van ziekenverpleging tot ziekenhuis}}}
De geschiedenis van het ziekenhuis gaat terug tot 1891, toen een commissie werd gevormd met het doel '//te trachten enige dames te zoeken, die lust zouden hebben bij de kranken in de wijk eenige hulp te verleenen//'.
Spoedig daarna deed zich '//de behoefte voelen om ook patiënten buiten het gezin in een inrichting te doen verplegen//'. Dit werd mogelijk gemaakt doordat bierbrouwer Hovy een bovenhuis op Herengracht 192 ter beschikking stelde.
Op 18 mei 1893 vond de opening van dit geïmproviseerde ziekenhuis plaats, dat toen plaats bood aan slechts tien patiënten. 
In 1895 werd het pand Herengracht 70 aangekocht waardoor een 'echt' ziekenhuis ontstond dat plaats bood aan dertig bedden en ook een operatiekamer kreeg.
De Vereniging stond in deze jaren in 'nauwe binding' met de+++^*[Gereformeerde Kerken in Nederland »]
<<tiddler Stromingen>>===.
Het sterftecijfer was in 1896 erg hoog: van de 152 patiënten stierven er dertig. De secretaris verzuchtte: '//dat het hoge sterftecijfer toe te schrijven is aan het groot aantal patiënten, lijdende aan incurabele ziekten, waarvan velen in verpleging waren gebleven aangezien ze geen thuiskomen hadden of buiten de verpleging geen goede verzorging hadden//'.
De situatie was verre van ideaal. Het tot ziekenhuis omgebouwde woonhuis leverde tal van bezwaren op. Ook was de capaciteit van dertig bedden nog steeds te klein. De beste oplossing was de bouw van een nieuw ziekenhuis. In 1902 kreeg architect [[Tjeerd Kuipers]] opdracht voor een ziekenhuis van ongeveer zestig bedden.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_ca_Gereformeerde_Ziekenverpleging_Herengracht_70_400.jpg][Foto/1895_ca_Gereformeerde_Ziekenverpleging_Herengracht_70.jpg]]
//Gereformeerde Ziekenverpleging op de Herengracht #70, ca. 1895.// 

{{BROWN{Juliana ziekenhuis}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "JZ2_info"
"Tekening voorgevel " "1902" "JZ2-1"
"Tekening zijgevel " "1902" "JZ2-5"
"1904-A " "1904" "Bilderdijkkade01"
"1904-B " "1904" "Jacob Olie63"
"1927 " "1927" "JZ2-2"
"1933 " "1933" "JZ2-6"
"195x" "?" "Bilderdijkkade02"
"195y " "?" "JZ2-3"
"1951 " "1951" "JZ2-7"
"1986 " "1986" "JZ2-8"
"19xy " "?" "JZ2-4"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902_Bouwtekening_gewijzigde_voorgevel_JZ_400.jpg][Foto/1902_Bouwtekening_gewijzigde_voorgevel_JZ.jpg]]
//Bouwtekening - met gewijzigde voorgevel - van het Juliana Ziekenuis, 1902.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_Juliana_Ziekenhuis_bezoek_Wilhelmina_Juliana_400.jpg][Foto/1927_Juliana_Ziekenhuis_bezoek_Wilhelmina_Juliana.jpg]]
//Bezoek koningin Wilhelmina en kroonprinses Juliana aan de 'Gereformeerde Ziekenverpleging', Ter Haarstraat #17, 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Juliana_Ziekenhuiszaal_400.jpg][Foto/19xx_Juliana_Ziekenhuiszaal.jpg]]
//Ziekenzaal in het Juliana ziekenhuis, vijftiger jaren.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Oude_attributen_uit_het_JZ1_400.jpg][Foto/19xx_Oude_attributen_uit_het_JZ1.jpg]]
//Oude apparatuur uit het JZ. De kruik is duidelijk, de rest ... geen idee.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902_Bouwtekening_gewijzigde_zijgevel_dokterswoning_JZ_400.jpg][Foto/1902_Bouwtekening_gewijzigde_zijgevel_dokterswoning_JZ.jpg]]
//Bouwtekening - met gewijzigde zijgevel en dokterswoning - van het Juliana Ziekenuis, 1902.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1933_Bilderdijkkade_JZ_400.jpg][Foto/1933_Bilderdijkkade_JZ.jpg]]
//Bilderdijkkade met Juliana ziekenhuis, 1933.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1951_Kraamverpleegsters_JZ_Maria_Austria_400.jpg][Foto/1951_Kraamverpleegsters_JZ_Maria_Austria.jpg]]
//Kraamverpleegsters van het Juliana ziekenhuis aan het werk bij gezin. Maria Austria, 1951.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1986_Bilderdijkkade_19-17A-17-15-13_enz._(v.r.n.l.)_400.jpg][Foto/1986_Bilderdijkkade_19-17A-17-15-13_enz._(v.r.n.l.).jpg]]
//Bilderdijkkade met v.l.nr. JZ (net gesloten), 'dokterswoning' en polikliniek, 1986.//

{{BROWN{Geschiedenis van het JZ}}}
In 1902 kreeg architect Tjeerd Kuipers opdracht voor een ziekenhuis van ongeveer zestig bedden.
Op 6 september 1904 werd het nieuwe ziekenhuis op de hoek van de Ter Haarstraat en de Bilderdijkkade geopend.
Weer bleek de behuizing al snel aan de krappe kant; via aanpassingen  konden in 1905 negentig patiënten verpleegd konden worden.
In 1922 vond een grootscheepse verbouwing plaats: het ziekenhuis werd uitgebreid met een röntgenafdeling. In verband met chronisch plaatsgebrek werden plannen gesmeed voor een nieuwe vergroting, maar door de mobilisatie konden die niet worden uitgevoerd.
<<<
Naar aanleiding van het bezoek van koningin Wilhelmina en prinses Juliana in mei 1927 veranderde de naam van 'Gereformeerde Ziekenverpleging' in Julianaziekenhuis.
Tijdens de oorlog moest het ziekenhuis van naam veranderen, omdat het verboden was een inrichting de naam te laten dragen van een nog in leven zijnd lid van het vorstenhuis; om toch in de Oranjelijn te blijven heette het in die dagen 'Juliana van Stolberg Ziekenhuis'.
<<<
Na de oorlog veranderde er veel. De ontwikkeling van wetenschap en techniek verliep erg snel en ging aan het Juliana Ziekenhuis ook niet ongemerkt voorbij. Van grote invloed op de modernisering was ook het zogenaamde Ziekenfondsbesluit: ongeveer 85 % van de bevolking was hierdoor verzekerd en voor hen werd door de ziekenfondsen vanaf nu de werkelijke kostprijs vergoed. Het verschijnsel van de 'gemeentepatiënt' behoorde hierdoor tot het verleden.
!!!Het ziekenhuis in de nieuwe tijd
Inmiddels was de ziekenhuiscapaciteit al gestegen tot 200 bedden, met als gevolg dat de druk op de bestaande operatiekamer en röntgenafdeling toenam. In 1953 werd besloten tot een grote uitbreiding c.q. verbouwing, die duurde tot 1966. Er kwamen nieuwe specialismen, als cardiologie, anesthesie, klinische chemie en ook fysiotherapie en farmacie deden hun intrede.
In 1961 verliet de honderdduizendste patiënt het ziekenhuis. Twee jaar later werd het besluit genomen over te gaan tot de bouw van een geheel nieuw ziekenhuis, dat in Amsterdam Zuidoost zou moeten komen en een capaciteit van ruim 300 bedden zou moeten hebben.
>Het JZ werd uiteindelijk versneld in 1986 gesloten, voordat het nieuwe ~BovenIJ ziekenhuis in 1987 geopend werd.
+++!!![Het Juliana ziekenhuis in cijfers &raquo;]
|!Het Juliana ziekenhuis in cijfers |! 1983|
|het aantal bedden | 143 bedden en 7 wiegen|
|eerste polikliniekbezoeken | 48.428|
|verpleegdagen | 36.661|
|opnames | 2.850|
|gemiddelde verpleegduur | 12,9 dagen|
|medisch specialisten | 32|
===

{{BROWN{~BovenIJ ziekenhuis}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "JZ3-1"
"2009 " "2009" "JZ3-2"
>>}}}

{{BROWN{Fusies}}}
Twee jaar later (1963) werd het besluit genomen over te gaan tot de bouw van een geheel nieuw ziekenhuis, dat in Amsterdam Zuidoost zou moeten komen en een capaciteit van ruim 300 bedden zou moeten hebben.
De plannen werden echter drastisch gewijzigd toen het Juliana Ziekenhuis samen met de Lutherse Diaconesseninrichting in 1970 de Stichting Christelijke Ziekenverpleging (SCZ) oprichtte. Er werd gestreefd naar een gezamenlijke nieuwbouw, met als plaats van vestiging de Venserpolder in Diemen en met een gepland aantal bedden van 330.
Ook deze poging strandde echter, nu vanwege de door het ministerie afgekondigde landelijke bouwstop. Op initiatief van de Gemeente Amsterdam kwam vervolgens contact tot stand tussen de SCZ en het ziekenhuis Amsterdam Noord (ZAN). In dit gedeelte van de stad was, vanwege de ziekenhuissituatie aldaar, plaats voor een groot nieuw ziekenhuis. Maar aangezien er geen uitbreiding op het bestaande ziekenhuisterrein plaats kon vinden, werden plannen ontvouwd voor de bouw van een nieuw ziekenhuis in Banne Buiksloot. Goedkeuring van het ministerie werd verkregen omdat het plan 'paste in het streven om onder gelijktijdige reductie van de ziekenhuiscapaciteit tot een geleidelijke herstructurering van de Amsterdamse ziekenhuissituatie te geraken'. Op 15 oktober 1979 werd de Stichting Gezondheidszorg Amsterdam (SGA) opgericht, waarvan het ziekenhuis zou uitgaan.
De eerste paal van het nieuwe gebouw werd geslagen op 13 september 1984. Het gebouw van het Juliana ziekenhuis werd versneld gesloten en op 3 januari 1986 werd de overheveling van de klinische activiteiten van het Juliana Ziekenhuis naar de beide andere locaties voltooid.
In mei 1987 werd het nieuwe ~BoveIJ ziekenhuis in gebruik genomen en kwam aan bijna honderd jaar Gereformeerde Ziekenverpleging een einde.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_BovenIJ_Ziekenhuis_400.jpg][Foto/2009_BovenIJ_Ziekenhuis.jpg]]
//~BovenIJ ziekenhuis, 2009.//

{{BROWN{Gebouw JZ na 1989}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1986 " "" "JZ2-8"
"1999-A " "1999" "JZ4-8"
"1999-B " "1999" "JZ4-7"
"1999-C " "1999" "JZ4-2"
"2005-A " "2005" "JZ4-3"
"2005-B " "Ca. 2005" "JZ4-4"
"2009-A " "2009" "JZ4-5"
"2009-B " "2009" "JZ4-6"
"In vogelvlucht " "2010" "JZ4-1"
>>}}}

Na de sluiting van het Juliana ziekenhuis is het gebouw nog een tijd in gebruik geweest bij de Hogeschool Amsterdam.
Daarna werd het een kraakpand.
Uiteindelijk werd het gesloopt en verrees er een appartementengebouw.
<<<
* De +++^*[dokterswoning &raquo;]<<tiddler JZ2-5>>=== bleef echter bestaan zoals op de foto 2009-A te zien is.
* Er was in 1986 een polikliniek naast de 'dokterswoning'. Die bestaat blijkbaar nog (foto 2009-B).
<<<

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_Bing_Omgeving_voormalig_JZ_400.jpg][Foto/2010_Bing_Omgeving_voormalig_JZ.jpg]]
//Bing Maps: Omgeving voormalig JZ, 2010.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1999_Kraakpand_JZ_Martin_Alberts_400.jpg][Foto/1999_Kraakpand_JZ_Martin_Alberts.jpg]]
//Een kraker in het voormalige Juliana ziekenhuis, 1999.//

[img[Gereformeerde Ziekenverpleging|Images/2005_Bilderdijkkade_flat_ipv_JZ.jpg]]
//Bilderdijkkade hoek Ter Haarstraat. Flat i.p.v. het JZ, 2005.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2005_Flat_Bilderdijkkade_Ter_Haarstraat_400.jpg][Foto/2005_Flat_Bilderdijkkade_Ter_Haarstraat.jpg]]
//Bilderdijkkade hoek Ter Haarstraat. Flat i.p.v. het JZ, 2005.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Bilderdijkkade_dokterswoning_1_400.jpg][Foto/2009_Bilderdijkkade_dokterswoning_1.jpg]]
//Google Street View: Bilderdijkkade met flat i.p.v. JZ. De 'dokterswoning' bestaat nog.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Bilderdijkkade_dokterswoning_kliniek_400.jpg][Foto/2009_Bilderdijkkade_dokterswoning_kliniek.jpg]]
//Google Street View: Bilderdijkkade met v.l.n.r. flat i.p.v. JZ, 'dokterswoning' en polikliniek, 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1999_Bilderdijkkade_Juliana_Ziekenhuis_400.jpg][Foto/1999_Bilderdijkkade_Juliana_Ziekenhuis.jpg]]
//Bilderdijkkade met voormalig JZ, gekraakt, 1999.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1999_Ter_Haarstraat_Juliana_Ziekenhuis_400.jpg][Foto/1999_Ter_Haarstraat_Juliana_Ziekenhuis.jpg]]
//Ter Haarstraat, voormalig Juliana ziekenhuis, gekraakt, 1999.//

{{BROWN{Jacob Olie (1834-1905)}}}
//Bron: Stadsarchief Amsterdam//, http://stadsarchief.amsterdam.nl/.

Jacob Olie geniet bekendheid als gedreven fotopionier en portretfotograaf maar vooral is hij beroemd geworden als de man die het beeld van 19de eeuws Amsterdam heeft vastgelegd op de gevoelige plaat. En dat terwijl de fotografie niet meer dan een liefhebberij was. Zijn dagelijks brood verdiende deze amateurfotograaf met andere werkzaamheden, eerst als timmerman en bouwkundige, later als tekenleraar en directeur van de eerste ambachtsschool van Nederland.
<<tabs ""
"1e fotografische periode " "" "Jacob Olie_1"
"2e fotografische periode" "" "Jacob Olie_2"
"Zelfportret " "" "Zelfportret Jacob Olie"
"Grafzerk Jacob Olie " "" "Grafzerk Jacob Olie"
"Foto's van Jacob Olie " "" "Jacob Olie foto's"
>>

{{BROWN{Foto's van Jacob Olie}}}
<tabs "">

<tab 1861 - 1890 >
{{BROWN{1861 - 1890}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1861-A " "1861" "Jacob Olie01"
"1861-B " "1861" "Jacob Olie02"
"1862-A " "1862" "Jacob Olie78"
"1862-B " "1862" "Jacob Olie99"
"1863 " "1862-1864" "Jacob Olie106"
"1890-A " "1890" "Jacob Olie03"
"1890-B " "1890" "Jacob Olie04"
"1890-C " "1890" "Jacob Olie05"
"1890-D " "1890" "Jacob Olie06"
"1890-E " "1890" "Jacob Olie07"
"1890-F " "1890" "Jacob Olie115"
"1890-G " "1890" "Jacob Olie08"
"1890-H " "1890" "Jacob Olie09"
"1890-I " "1890" "Jacob Olie10"
"1890-J " "1890" "Jacob Olie11"
"1890-K " "1890" "Jacob Olie74"
>>}}}
</tab>

<tab 1890 >
{{BROWN{1890}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1890-L " "1890" "Jacob Olie12"
"1890-M " "1890" "Jacob Olie13"
"1890-N " "1890" "Jacob Olie14"
"1890-O " "1890" "Jacob Olie15"
"1890-P " "1890" "Jacob Olie16"
"1890-Q " "1890" "Jacob Olie82"
"1890-R " "1890" "Jacob Olie83"
"1890-S " "1890" "Jacob Olie95"
"1890-T " "1890" "Jacob Olie111"
"1890-U " "1890" "Jacob Olie112"
"1890-V " "1890" "Jacob Olie113"
"1890-W " "1890" "Jacob Olie140"
"1890-X " "1890" "Jacob Olie144"
"1890-Y " "1890" "Jacob Olie153"
"1890-Z " "1890" "Jacob Olie159"
>>
</tab>

<tab 1890 - 1892 >
{{BROWN{1890 - 1892}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1890-AA " "1890" "Jacob Olie158"
"1890-AB " "1890" "Jacob Olie166"
"1891-A " "1891" "Jacob Olie17"
"1891-B " "1891" "Jacob Olie18"
"1891-C " "1891" "Jacob Olie19"
"1891-D " "1891" "Jacob Olie20"
"1891-E " "1891" "Jacob Olie114"
"1891-F " "1891" "Jacob Olie101"
"1891-G " "1891" "Jacob Olie135"
"1891-H " "1891" "Jacob Olie168"
"1891-I " "1891" "Jacob Olie75"
"1891-J " "1891" "Jacob Olie88"
"1891-K " "1891" "Jacob Olie107"
"1891-L " "1891" "Jacob Olie163"
"1892-A " "1892" "Jacob Olie21"
"1892-B " "1892" "Jacob Olie22"
>>}}}
</tab>

<tab 1892 >
{{BROWN{1892}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1892-C " "1892" "Jacob Olie23"
"1892-D " "1892" "Jacob Olie24"
"1892-E " "1892" "Jacob Olie25"
"1892-F " "1892" "Jacob Olie123"
"1892-G " "1892" "Jacob Olie129"
"1892-H " "1892" "Jacob Olie132"
"1892-I " "1892" "Jacob Olie133"
"1892-J " "1892" "Jacob Olie84"
"1892-K " "1892" "Jacob Olie116"
"1892-L " "1892" "Jacob Olie109"
"1892-M " "1892" "Jacob Olie110"
"1892-N " "1892" "Jacob Olie139"
"1892-O " "1892" "Jacob Olie147"
"1892-P " "1892" "Jacob Olie148"
>>}}}
</tab>

<tab 1892 - 1893 >
{{BROWN{1892 - 1893}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1892-Q " "1892" "Jacob Olie145"
"1892-R " "1892" "Jacob Olie146"
"1892-S " "1892" "Jacob Olie149"
"1892-T " "1892" "Jacob Olie161"
"1893-A " "1893" "Jacob Olie26"
"1893-B " "1893" "Jacob Olie27"
"1893-C " "1893" "Jacob Olie28"
"1893-D " "1893" "Jacob Olie29"
"1893-E " "1893" "Jacob Olie30"
"1893-F " "1893" "Jacob Olie31"
"1893-G " "1893" "Jacob Olie32"
"1893-H " "1893" "Jacob Olie33"
"1893-I " "1893" "Jacob Olie34"
"1893-J " "1893" "Jacob Olie35"
>>}}}
</tab>

<tab 1893A >
{{BROWN{1893}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1893-K " "1893" "Jacob Olie130"
"1893-L " "1893" "Jacob Olie134"
"1893-M " "1893" "Jacob Olie36"
"1893-N " "1893" "Jacob Olie37"
"1893-O " "1893" "Jacob Olie38"
"1893-P " "1893" "Jacob Olie39"
"1893-Q " "1893" "Jacob Olie40"
"1893-R " "1893" "Jacob Olie41"
"1893-S " "1893" "Jacob Olie42"
"1893-T " "1893" "Jacob Olie43"
"1893-U " "1893" "Jacob Olie44"
"1893-V " "1893" "Jacob Olie67"
"1893-W " "1893" "Jacob Olie68"
"1893-X " "1893" "Jacob Olie69"
>>}}}
</tab>

<tab 1893B >
{{BROWN{1893}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1893-Y " "1893" "Jacob Olie70"
"1893-Z " "1893" "Jacob Olie71"
"1893-Z1 " "1893" "Jacob Olie165"
"1893-AA " "1893" "Jacob Olie124"
"1893-AB " "1893" "Jacob Olie136"
"1893-AC " "1893" "Jacob Olie72"
"1893-AD " "1893" "Jacob Olie81"
"1893-AE " "1893" "Jacob Olie102"
"1893-AF " "1893" "Jacob Olie108"
"1893-AG " "1893" "Jacob Olie154"
"1893-AH " "1893" "Jacob Olie155"
"1893-AI " "1893" "Jacob Olie156"
"1893-AJ " "1893" "Jacob Olie164"
>>}}}
</tab>

<tab 1894 >
{{BROWN{1894}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1894-A " "1894" "Jacob Olie45"
"1894-B " "1894" "Jacob Olie46"
"1894-C " "1894" "Jacob Olie47"
"1894-D " "1894" "Jacob Olie48"
"1894-E " "1894" "Jacob Olie90"
"1894-F " "1894" "Jacob Olie91"
"1894-G " "1894" "Jacob Olie119"
"1894-H " "1894" "Jacob Olie121"
"1894-I " "1894" "Jacob Olie122"
"1894-J " "1894" "Jacob Olie125"
"1894-K " "1894" "Jacob Olie127"
"1894-L " "1894" "Jacob Olie143"
"1894-M " "1894" "Jacob Olie152"
"1894-N " "1894" "Jacob Olie167"
>>}}}
</tab>

<tab 1895 - 1896 >
{{BROWN{1895 - 1896}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1895-A " "1895" "Jacob Olie49"
"1895-B " "1895" "Jacob Olie50"
"1895-C " "1895" "Jacob Olie51"
"1895-D " "1895" "Jacob Olie52"
"1895-E " "Ca. 1895" "Jacob Olie96"
"1895-F " "1895" "Jacob Olie103"
"1895-G " "1895" "Jacob Olie117"
"1895-H " "1895" "Jacob Olie120"
"1895-I " "1895" "Jacob Olie126"
"1896-A " "1896" "Jacob Olie53"
"1896-B " "1896" "Jacob Olie54"
"1896-C " "1896" "Jacob Olie55"
"1896-D " "1896" "Jacob Olie56"
"1896-E " "1896" "Jacob Olie57"
"1896-F " "1896" "Jacob Olie58"
>>}}}
</tab>

<tab 1896 - 1897 >
{{BROWN{1896 - 1897}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1896-G " "1896" "Jacob Olie59"
"1896-H " "1896" "Jacob Olie73"
"1896-I " "1896" "Jacob Olie76"
"1896-J " "1896" "Jacob Olie77"
"1896-K " "1896" "Jacob Olie118"
"1896-L " "1896" "Jacob Olie80"
"1896-M " "1896" "Jacob Olie131"
"1896-N " "1896" "Jacob Olie89"
"1896-O " "1896" "Jacob Olie97"
"1896-P " "1896" "Jacob Olie98"
"1896-Q " "1896" "Jacob Olie85"
"1897-A " "1897" "Jacob Olie128"
"1897-B " "1897" "Jacob Olie138"
"1897-C " "1902" "Jacob Olie162"
>>}}}
</tab>

<tab 1898 - 1902 >
{{BROWN{1898 - 1902}}}
{{vTabs{<<tabs ""

"1899-A " "1899" "Jacob Olie60"
"1899-B " "1899" "Jacob Olie86"
"1899-C " "1899" "Jacob Olie100"
"1899-D " "1899" "Jacob Olie141"
"1899-E " "1899" "Jacob Olie142"
"1899-F " "1899" "Jacob Olie150"
"1899-G " "1899" "Jacob Olie151"
"1899-H " "1899" "Jacob Olie157"
"1901-A " "1901" "Jacob Olie61"
"1901-B " "1901" "Jacob Olie87"
"1901-C " "1901" "Jacob Olie94"
"1902-A " "1902" "Jacob Olie62"
"1902-B " "1902" "Jacob Olie92"
"1902-C " "1902" "Jacob Olie93"
>>}}}
</tab>

<tab 1903 - 1904 >
{{BROWN{1903 - 1904}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1903-A " "Ca. 1903" "Jacob Olie104"
"1903-B " "1903" "Jacob Olie105"
"1904-A " "1904" "Jacob Olie63"
"1904-B " "1904" "Jacob Olie64"
"1904-C " "1904" "Jacob Olie65"
"1904-D " "1904" "Jacob Olie66"
"1904-E " "1904" "Jacob Olie79"
>>}}}
</tab>

</tabs>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1861_Buitensingel_26_molen_De_Dommekracht_gezien_vanaf_Buisweg_naar_W_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1861_Buitensingel_26_molen_De_Dommekracht_gezien_vanaf_Buisweg_naar_W_Jacob_Olie.jpg]]
//Buitensingel 26, later Frederik Hendrikplantsoen, molen De Dommekracht gezien vanaf de Buisweg (nu Lodewijk Tripstraat) naar het westen. Jacob Olie, 1861.
De paltrokmolens zonder wieken zijn (links) De Oranjeboom/Het Texelsche Wapen  en (rechts) De Windhond.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1861_Kattensloot_vanuit_molen_De_Steur_naar_ZW_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1861_Kattensloot_vanuit_molen_De_Steur_naar_ZW_Jacob_Olie.jpg]]
//Gezien vanuit molen De Steur naar het zuid-westen over de Kattensloot. Jacob Olie, 1861.//
/%
Kattensloot-Beltweg (thans: Jacob Catskade)
Gezien uit de molen 'De Steur', aan de Steurweg (begin oneven zijde Tweede Nassaustraat) over Beltweg en Kattensloot naar 'De Star' en 'De Buis' met v.l.n.r. 'De Vergulde Haring', 'De Wip', 'De Dommekracht', 'Het Anker', 'De Jager', 'De Oranjeboom' enz.
%/

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Achterweg_molens_De_Oranjeboom_De_Windhond_De_Buis_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Achterweg_molens_De_Oranjeboom_De_Windhond_De_Buis_Jacob_Olie.jpg]]
//Achterweg met molens De Oranjeboom, De Windhond en De Buis. Jacob Olie, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Beltweg_opzichterswoning_1_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Beltweg_opzichterswoning_1_Jacob_Olie.jpg]]
//Beltweg met opzichterswoning. Jacob Olie, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Beltweg_opzichterswoning_2_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Beltweg_opzichterswoning_2_Jacob_Olie.jpg]]
//Beltweg met opzichterswoning, gezien vanaf de werf van molen De Kat aan de Kattensloot. Jacob Olie, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Huisjes_bij_molen_De_Windhond_later_Frederik_Hendrikplantsoen_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Huisjes_bij_molen_De_Windhond_later_Frederik_Hendrikplantsoen_Jacob_Olie.jpg]]
//Huisjes bij molen De Windhond. Jacob Olie, 1890.
Plaats molen De Windhond: ten noorden van de Amaliastraat bij het Frederik Hendrikplantsoen.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Kattenbrug_en_oude_Rotterdammerbrug_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Kattenbrug_en_oude_Rotterdammerbrug_Jacob_Olie.jpg]]
//Brug over de Kattensloot en eerste Rotterdammerbrug. Jacob Olie, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Kattenbrug_over_Kattensloot_gezien_van_Rotterdammerbrug_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Kattenbrug_over_Kattensloot_gezien_van_Rotterdammerbrug_Jacob_Olie.jpg]]
//Brug over de Kattensloot gezien vanaf Rotterdammerbrug. Jacob Olie, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Kostverlorenvaart_met_Tolbrug_overhaal_en_molen_De_Samson_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Kostverlorenvaart_met_Tolbrug_overhaal_en_molen_De_Samson_Jacob_Olie.jpg]]
//Kostverlorenvaart met Tolbrug en overhaal. In de verte molen De Samson. Jacob Olie, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Kostverlorenvaart_naar_N_met_Tolbrug_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Kostverlorenvaart_naar_N_met_Tolbrug_Jacob_Olie.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien naar het noorden met Tolbrug (open!). Jacob Olie, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1899_De_Ruijterkade_kanonneerboot_Zr_MS_Ever_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1899_De_Ruijterkade_kanonneerboot_Zr_MS_Ever_Jacob_Olie.jpg]]
//De Ruijterkade met+++^*[kanonneerboot »]
<<tiddler Kanonneerboot>>===Ever. Jacob Olie, 1899.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1891_IJ_Pantserdekkorvet_Hr_Ms_Sumatra_Jacob_Olie_2_400.jpg][Foto/1891_IJ_Pantserdekkorvet_Hr_Ms_Sumatra_Jacob_Olie_2.jpg]]
//IJ met+++^*[pantserdekschip »]
<<tiddler Pantserdekschip>>
===Sumatra. Jacob Olie, 1891.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_IJ_Kop_Oostelijke_Handelskade_pantserdekkorvet_Koningin_Wilhelmina_der_Ned_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_IJ_Kop_Oostelijke_Handelskade_pantserdekkorvet_Koningin_Wilhelmina_der_Ned_Jacob_Olie.jpg]]
//IJ, kop van de Oostelijke Handelskade met+++^*[pantserdekschip »]
<<tiddler Pantserdekschip>>
===Koningin Wilhelmina der Nederlanden. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_Aalsmeer_militaire_oefening_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1895_Aalsmeer_militaire_oefening_Jacob_Olie.jpg]]
//Aalsmeer, militaire oefening. Jacob Olie, 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902-1904_Sloterweg_Huis_Te_Vraag_Jacob_Olie_met_boxcamera_fotograaf_onbekend_400.jpg][Foto/1902-1904_Sloterweg_Huis_Te_Vraag_Jacob_Olie_met_boxcamera_fotograaf_onbekend.jpg]]
//Sloterweg bij 'Huis Te Vraag'.
Jacob Olie met bolhoed en boxcamera in de linkerhand. Fotograaf onbekend, ca. 1903.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1903_Frederiksplein_aanleg_bovenleiding_electrische_tram_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1903_Frederiksplein_aanleg_bovenleiding_electrische_tram_Jacob_Olie.jpg]]
//Frederiksplein, aanleg van de bovenleiding voor de elektrische tram. Jacob Olie, 1903.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1862-1864_Steurweg_vr_Steurpad_vanaf_bruggetje_achter_molen_De_Steur_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1862-1864_Steurweg_vr_Steurpad_vanaf_bruggetje_achter_molen_De_Steur_Jacob_Olie.jpg]]
//Steurweg, gezien vanaf het bruggetje achter houtzaagmolen 'De Steur' naar het westen. Jacob Olie, ca. 1863.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1891_Singelgracht_gezien_vanaf_Korte_Marnixkade_links_Nassauplein_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1891_Singelgracht_gezien_vanaf_Korte_Marnixkade_links_Nassauplein_Jacob_Olie.jpg]]
//Singelgracht, gezien vanaf Korte Marnixkade naar Nassauplein. Jacob Olie, 1891.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_IJ_Kop_Oostelijke_Handelskade_pantserdekkorvet_Koningin_Wilhelmina_der_Ned_Jacob_Olie_3_400.jpg][Foto/1893_IJ_Kop_Oostelijke_Handelskade_pantserdekkorvet_Koningin_Wilhelmina_der_Ned_Jacob_Olie_3.jpg]]
//IJ, kop van de Oostelijke Handelskade,+++^*[pantserdekschip »]
<<tiddler Pantserdekschip>>
===Koningin Wilhelmina der Nederlanden. Jacob Olie, 1893.
Rechts het ~KNMI-gebouw.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_Huidekoperstraat_1e_auto_van_heer_Leonard_Lang_Jacob_Olie_2_400.jpg][Foto/1892_Huidekoperstraat_1e_auto_van_heer_Leonard_Lang_Jacob_Olie_2.jpg]]
//Huidekoperstraat met de eerste auto van de heer Leonard Lang. Jacob Olie, 1892.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Molen_De_Samson_links_Raamkerk_rechts_pastorie_De_Liefde_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Molen_De_Samson_links_Raamkerk_rechts_pastorie_De_Liefde_Jacob_Olie.jpg]]
//Molen De Samson. Net te zien: links Raamkerk en rechts de pastorie van De Liefde. Jacob Olie, 1890.
Plaats molen De Samson: Kostverlorenvaart bij (nieuwbow) van Reigersbergenstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_Huidekoperstraat_1e_auto_van_heer_Leonard_Lang_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1892_Huidekoperstraat_1e_auto_van_heer_Leonard_Lang_Jacob_Olie.jpg]]
//Huidekoperstraat met de eerste auto van de heer Leonard Lang. Jacob Olie, 1892.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Lange_Bleekerssloot_l_De_Liefde_Westerkerk_Victor_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Lange_Bleekerssloot_l_De_Liefde_Westerkerk_Victor_Jacob_Olie.jpg]]
//Lange Bleekerssloot met in de verte zichtbaar Westerkerk, kerk De Liefde en molen De Victor.Jacob Olie, 1890.
Links ook nog het torentje van de R.K. kerk De Liefde te zien. Na demping werd dit de De Clercqstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Nassaukade_brug_over_Overtoom_in_verte_Raamkerk_en_Victor_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Nassaukade_brug_over_Overtoom_in_verte_Raamkerk_en_Victor_Jacob_Olie.jpg]]
//Nassaukade met brug over de Overtoomse vaart. In de verte zichtbaar de Raamkerk en molen De Victor. Jacob Olie, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Leidsebosje_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Leidsebosje_Jacob_Olie.jpg]]
//Leidsebosje met zicht op de - voormalige - brandweerkazerne/politiepost op de hoek van de Leidsekade en het - oude - American hotel ernaast/erachter. Jacob Olie, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1891_IJ_Pantserdekkorvet_Hr_Ms_Sumatra_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1891_IJ_Pantserdekkorvet_Hr_Ms_Sumatra_Jacob_Olie.jpg]]
//IJ met+++^*[pantserdekschip »]
<<tiddler Pantserdekschip>>
===Sumatra. Jacob Olie, 1891.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Middenweg_molen_De_Kop_achtergrond_1e_HdGstraat_Weduwenstichting_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Middenweg_molen_De_Kop_achtergrond_1e_HdGstraat_Weduwenstichting_Jacob_Olie.jpg]]
//Middenweg (nu Rombout Hogerbeetsstraat) met molen De Kop. Op de achtergrond de Weduwenstichting aan de 1e Hugo de Grootstraat. Jacob Olie, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_De_Ruijterkade_H_M_Monitor_Tijger_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1892_De_Ruijterkade_H_M_Monitor_Tijger_Jacob_Olie.jpg]]
//De Ruijterkade met+++^*[monitor »]
<<tiddler Monitor>>
===Tijger. Jacob Olie, 1892.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_IJ_korvet_Alkmaar_bij_Oosterdoksluis_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1895_IJ_korvet_Alkmaar_bij_Oosterdoksluis_Jacob_Olie.jpg]]
//IJ met korvet (+++^*[schroefstoomschip »]
<<tiddler Schroefstoomschip>>===) Alkmaar bij de Oosterdoksluis. Jacob Olie, 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1896_IJ_Oorlogsbodems_voor_anker_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1896_IJ_Oorlogsbodems_voor_anker_Jacob_Olie.jpg]]
//IJ met drie+++^*[pantserschepen »]
<<tiddler Pantserschip>>=== (Evertsen, Kortenaer, Piet Hein) voor anker. Jacob Olie, 1896.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894_IJ_H_M_pantserschip_Stier_aan_de_Veesteiger_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1894_IJ_H_M_pantserschip_Stier_aan_de_Veesteiger_Jacob_Olie.jpg]]
//+++^*[Pantserschip »]
<<tiddler Pantserschip>>
===/+++^*[ramtorenschip &raquo;]
<<tiddler Ramtorenschip>>
===Stier aan de Veesteiger (IJ). Jacob Olie, 1894.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Molen_De_Victor_op_bolwerk_Rijck_bij_Rozengracht_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Molen_De_Victor_op_bolwerk_Rijck_bij_Rozengracht_Jacob_Olie.jpg]]
//Molen De Victor op het bolwerk Rijck aan het eind van de Rozengracht. Jacob Olie, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_Marine_Etablissement_H_M_Korvet_De_Alkmaar_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1895_Marine_Etablissement_H_M_Korvet_De_Alkmaar_Jacob_Olie.jpg]]
//Marine Etablissement met korvet (+++^*[schroefstoomschip »]
<<tiddler Schroefstoomschip>>===) Alkmaar. Jacob Olie, 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894_De_Ruijterkade_H_M_Monitor_Cerberus_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1894_De_Ruijterkade_H_M_Monitor_Cerberus_Jacob_Olie.jpg]]
//De Ruijterkade (veesteiger) met+++^*[monitor »]
<<tiddler Monitor>>
===Cerberus. Jacob Olie, 1894.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894_De_Ruijterkade_terrein_Gemeentelijke_Vishal_achter_Cerberus_aan_Veesteiger_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1894_De_Ruijterkade_terrein_Gemeentelijke_Vishal_achter_Cerberus_aan_Veesteiger_Jacob_Olie.jpg]]
//De Ruijterkade, het terrein van de Gemeentelijke Vishal. Op de achtergrond+++^*[monitor »]
<<tiddler Monitor>>
===Cerberus aan de Veesteiger. Jacob Olie, 1894.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_Amsteldijk_67_Gemeentehuis_Nieuwer-Amstel_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1892_Amsteldijk_67_Gemeentehuis_Nieuwer-Amstel_Jacob_Olie.jpg]]
//Amsteldijk #67, Gemeentehuis van ~Nieuwer-Amstel, later stadsarchief Amsterdam. Jacob Olie, 1892.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Westerkanaal_gezien_vanaf_Houtmankade_Maria_Magdalena_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Westerkanaal_gezien_vanaf_Houtmankade_Maria_Magdalena_Jacob_Olie.jpg]]
//Westerkanaal gezien vanaf Houtmankade naar Maria Magdalenakerk. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894_Grote_Houtstraat_gezien_naar_Planciusstraat_en_Maria_Magdalenakerk_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1894_Grote_Houtstraat_gezien_naar_Planciusstraat_en_Maria_Magdalenakerk_Jacob_Olie.jpg]]
//D. Eskens met zijn twee zoontjes in de Grote Houtstraat gezien naar de Planciusstraat.
Op de achtergrond de Maria Magdalenakerk aan de Spaarndammerstraat/Zaanstraat. Jacob Olie, 1894.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_Oostelijke_Handelskade_4_Hydraulische_Bedrijfscentrale_Oost_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1895_Oostelijke_Handelskade_4_Hydraulische_Bedrijfscentrale_Oost_Jacob_Olie.jpg]]
//Oostelijke Handelskade 4, Hydraulische Bedrijfscentrale Oost. Jacob Olie, 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894_Oostelijke_Handelskade_met_30_tons_hydraulische_kraan_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1894_Oostelijke_Handelskade_met_30_tons_hydraulische_kraan_Jacob_Olie.jpg]]
//Oostelijke Handelskade met 30-tons hydraulische kraan. Jacob Olie, 1894.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1897_Oostelijke_Handelskade_r_Hogedruk_Watertoren_voor_kranen_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1897_Oostelijke_Handelskade_r_Hogedruk_Watertoren_voor_kranen_Jacob_Olie.jpg]]
//Oostelijke Handelskade met rechts de 'Hogedruk Watertoren' voor kranen. Jacob Olie, 1897.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_Van_Baerlestraat_33-37_Brandweer-Politiepost_stoomspuit_Triton_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1892_Van_Baerlestraat_33-37_Brandweer-Politiepost_stoomspuit_Triton_Jacob_Olie.jpg]]
//Van Baerlestraat #33-37, brandweer-politiepost met stoomspuit Triton (in 1896 overgenomen van ~Nieuwer-Amste). Jacob Olie, 1892.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Nassaukade_bij_2e_Hugo_de_Grootstraat_molen_De_Victor_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Nassaukade_bij_2e_Hugo_de_Grootstraat_molen_De_Victor_Jacob_Olie.jpg]]
//Nassaukade tussen 2e Hugo de Grootstraat en Hugo de Grootkade. In de verte molen De Victor. Jacob Olie, 1890.
Plaats molen De Victor: aan het einde van de Rozengracht, hoek De Clercqstraat/Groenmarktkade.
Dit stukje Nassaukade is nog niet aaneengesloten zo te zien!//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Van_Baerlestraat_33-37_stoomspuit_Triton_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Van_Baerlestraat_33-37_stoomspuit_Triton_Jacob_Olie.jpg]]
//Stoomspuit Triton bij brandweerkazerne/politiepost Van Baerlestraat #33-37, Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1896_Van_Baerlestraat_oefening_brandweer_stoomspuit_Triton_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1896_Van_Baerlestraat_oefening_brandweer_stoomspuit_Triton_Jacob_Olie.jpg]]
//Van Baerlestraat, Concertgebouw, oefening van de brandweer met de stoomspuit Triton. Jacob Olie, 1896.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_Gebed_zonder_End_gezien_naar_Grimburgwal_Jacob_Olie_1_400.jpg][Foto/1892_Gebed_zonder_End_gezien_naar_Grimburgwal_Jacob_Olie_1.jpg]]
//Gebed zonder End, gezien naar de Grimburgwal. Jacob Olie, 1892.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_Gebed_zonder_End_gezien_naar_Grimburgwal_Jacob_Olie_2_400.jpg][Foto/1892_Gebed_zonder_End_gezien_naar_Grimburgwal_Jacob_Olie_2.jpg]]
//Gebed zonder End, gezien naar de Grimburgwal. Jacob Olie, 1892.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Oostelijke_Handelskade_Pantserkorvet_Koningin_Wilhelmina_der_Ned_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Oostelijke_Handelskade_Pantserkorvet_Koningin_Wilhelmina_der_Ned_Jacob_Olie.jpg]]
//Oostelijke Handelskade met+++^*[pantserdekschip »]
<<tiddler Pantserdekschip>>
===Koningin Wilhelmina der Nederlanden. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1891_IJ_Pantserdekkorvet_Hr_Ms_Sumatra_Jacob_Olie_3_400.jpg][Foto/1891_IJ_Pantserdekkorvet_Hr_Ms_Sumatra_Jacob_Olie_3.jpg]]
//IJ met+++^*[pantserdekschip »]
<<tiddler Pantserdekschip>>
===Sumatra. Jacob Olie, 1891.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Oosterdok_gezien_naar_W_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Oosterdok_gezien_naar_W_Jacob_Olie.jpg]]
//Oosterdok gezien naar het westen. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894_Oostelijke_Handelskade_bok_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1894_Oostelijke_Handelskade_bok_Jacob_Olie.jpg]]
//Bok aan de kop van de Oostelijke Handelskade. Jacob Olie, 1894.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1897_Open_Havenfront_CS_wachthuis_NHTM_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1897_Open_Havenfront_CS_wachthuis_NHTM_Jacob_Olie.jpg]]
//Open Havenfront met Centraal Station en wachthuis van de NHTM. Jacob Olie, 1897.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_Marnixstraat_l_American_r_nieuwbouw_schouwburg_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1892_Marnixstraat_l_American_r_nieuwbouw_schouwburg_Jacob_Olie.jpg]]
//Marnixstraat met links het (oude) American hotel en rechts de nieuwbouw van de stadsschouwburg (de oude schouwburg afgebrand in 1890). Jacob Olie, 1892.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Vinkenbuurt_ten_W_Bilderdijkpark_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Vinkenbuurt_ten_W_Bilderdijkpark_Jacob_Olie.jpg]]
//Vinkenbuurt ten westen van het huidige Bilderdijkpark. Jacob Olie, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_IJ_kop_Oostelijke_Handelskade_vlootschouw_bezoek_Emma_400.jpg][Foto/1890_IJ_kop_Oostelijke_Handelskade_vlootschouw_bezoek_Emma.jpg]]
//IJ met vlootschouw tijdens bezoek van koningin Emma, gezien vanaf de kop van de Oostelijke Handelskade. Jacob Olie, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1899_Oostelijke_Handelskade_Admiral_Mioulis_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1899_Oostelijke_Handelskade_Admiral_Mioulis_Jacob_Olie.jpg]]
//Oostelijke Handelskade met het instructie-zeilvaartuig met stoomvermogen, de Admiral Mioulis, van de Griekse Marine. Jacob Olie, 1899.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1899_Sarphatistraat_Machinist_J_D_B_Olie_loc_SS_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1899_Sarphatistraat_Machinist_J_D_B_Olie_loc_SS_Jacob_Olie.jpg]]
//Sarphatistraat, spoorweglos- en laadplaats. Machinist J.D.B. Olie op locomotief #517 van de Staats Spoorwegen.
Op de achtergrond rechts is de Plantage Muidergracht. Jacob Olie, 1899.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894_Korte_Bleekerssloot_achter_De_Liefde_Westerkerk_Victor_r_Koning_Salomon_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1894_Korte_Bleekerssloot_achter_De_Liefde_Westerkerk_Victor_r_Koning_Salomon_Jacob_Olie.jpg]]
//Korte Bleekerssloot met links R.K. kerk De Liefde, in het midden de Westerkerk en molen De Victor en rechts de romp van molen Koning Salomon. Jacob Olie, 1894.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Binnen_Amstel_gezien_naar_Muntplein_Munttoren_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Binnen_Amstel_gezien_naar_Muntplein_Munttoren_Jacob_Olie.jpg]]
//Binnen Amstel, gezien naar het Muntplein met Munttoren. Jacob Olie, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_Oostelijke_Handelskade_geprepareerde_Noorse_walvis_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1892_Oostelijke_Handelskade_geprepareerde_Noorse_walvis_Jacob_Olie.jpg]]
//Oostelijke Handelskade, aankomst van de in Noorwegen gevangen en geprepareerde walvis. Jacob Olie, 1892.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_Oostelijke_Handelskade_geprepareerde_Noorse_walvis2_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1892_Oostelijke_Handelskade_geprepareerde_Noorse_walvis2_Jacob_Olie.jpg]]
//Oostelijke Handelskade, aankomst van de in Noorwegen gevangen en geprepareerde walvis. Jacob Olie, 1892.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_Oostelijke_Handelskade_geprepareerde_Noorse_walvis3_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1892_Oostelijke_Handelskade_geprepareerde_Noorse_walvis3_Jacob_Olie.jpg]]
//Oostelijke Handelskade, aankomst van de in Noorwegen gevangen en geprepareerde walvis. Jacob Olie, 1892.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_Oostelijke_Handelskade_geprepareerde_Noorse_walvis4_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1892_Oostelijke_Handelskade_geprepareerde_Noorse_walvis4_Jacob_Olie.jpg]]
//Oostelijke Handelskade, aankomst van de in Noorwegen gevangen en geprepareerde walvis. Jacob Olie, 1892.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_Oostelijke_Handelskade_geprepareerde_Noorse_walvis5_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1892_Oostelijke_Handelskade_geprepareerde_Noorse_walvis5_Jacob_Olie.jpg]]
//Oostelijke Handelskade, '~KNMI-gebouw', tentoonstelling van de Noorse geprepareerde walvis. Jacob Olie, 1892.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Vinkenbuurt_ten_W_Bilderdijkpark_Jacob_Olie_2_400.jpg][Foto/1890_Vinkenbuurt_ten_W_Bilderdijkpark_Jacob_Olie_2.jpg]]
//Vinkenbuurt ten westen van het huidige Bilderdijkpark. Jacob Olie, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1899_Sarphatistraat_Machinist_J_D_B_Olie_loc_SS_Jacob_Olie_2_400.jpg][Foto/1899_Sarphatistraat_Machinist_J_D_B_Olie_loc_SS_Jacob_Olie_2.jpg]]
//Sarphatistraat, Spoorweglos- en laadplaats. Machinist J.D.B. Olie op locomotief #517 van de Staats Spoorwegen.
Op de achtergrond rechts is de Plantage Muidergracht. Jacob Olie, 1899.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1899_Weesperpoortstation_stoomloc_77_van_SS_Jacob_olie_400.jpg][Foto/1899_Weesperpoortstation_stoomloc_77_van_SS_Jacob_olie.jpg]]
//Weesperpoortstation met stoomloc #77 van de Staats Spoorwegen. Jacob Olie, 1899.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894_Keizersgracht_ingestorte_brug_nr_46_voor_Leidsegracht_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1894_Keizersgracht_ingestorte_brug_nr_46_voor_Leidsegracht_Jacob_Olie.jpg]]
//Keizersgracht met ingestorte brug #46 voor de Leidsegracht. Jacob Olie, 1894.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_IJgracht_gezien_naar_W_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_IJgracht_gezien_naar_W_Jacob_Olie.jpg]]
//~IJgracht, gezien naar het westen, met opleidingsschip "De Wassenaer". Jacob Olie, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Kostverlorenvaart_overhaal_van_Slotervaart_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Kostverlorenvaart_overhaal_van_Slotervaart_Jacob_Olie.jpg]]
//Kostverlorenvaart met overhaal naar de Slotervaart. Jacob Olie, 1893.
Op de achtergrond huizen aan de Overtoom.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Kostverlorenvaart_ten_N_van_Overtoomse_Sluis_gezien_naar_N_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Kostverlorenvaart_ten_N_van_Overtoomse_Sluis_gezien_naar_N_Jacob_Olie.jpg]]
//Kostverlorenvaart ten noorden van de Overtoomse Sluis, gezien naar het noorden. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Singelgracht_r_brug_over_Westerkanaal_l_Maria_Magdalenakerk_Jacob_Olie_2_400.jpg][Foto/1893_Singelgracht_r_brug_over_Westerkanaal_l_Maria_Magdalenakerk_Jacob_Olie_2.jpg]]
//Singelgracht met rechts de brug over het Westerkanaal en links de Maria Magdalenakerk. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1899_Weesperpoortstation_stoomloc_524_vanSS_Jacob_olie_400.jpg][Foto/1899_Weesperpoortstation_stoomloc_524_vanSS_Jacob_olie.jpg]]
//Weesperpoortstation met stoomloc #524 van de Staats Spoorwegen. Jacob olie, 1899.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Panorama_CS_Prins_Hendrikkade_dl_3A_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Panorama_CS_Prins_Hendrikkade_dl_3A_Jacob_Olie.jpg]]
//Prins Hendrikkade en Centraal Station. Jacob Olie, 1890.
Deze foto is onderdeel van een+++[panorama »]
<<tiddler [[Jacob Olie160]]>>
===.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Panorama_CS_Prins_Hendrikkade_dl_1_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Panorama_CS_Prins_Hendrikkade_dl_1_Jacob_Olie.jpg]]
//Prins Hendrikkade met zicht op het Centraal Station. Jacob Olie, 1890.
Deze foto is onderdeel van een+++[panorama »]
<<tiddler [[Jacob Olie160]]>>
===.//

<<tiddler [[Jacob Olie15]]>>
''Let op:'' Het+++^*[straatnaambord &raquo;]
<<tiddler [[Jacob Olie15B]]>>
===geeft aan '1e Vinkenbuurt' met daarnaast 'XX'.
Bij de invoering van het bevolkingsregister in 1850 kwam het tot een indeling van Amsterdam in 50 buurten (~A-Z en ~AA-ZZ).
De buurten WW, XX, YY en ZZ lagen buiten de Singelgracht.//

[img[1e Vinkenbuurt|Images/1890_Vinkenbuurt_ten_W_Bilderdijkpark_Jacob_Olie_2_detail.jpg]]

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Vinkenbuurtpad_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Vinkenbuurtpad_Jacob_Olie.jpg]]
//Vinkenbuurtpad. Jacob Olie, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Panorama_CS_Prins_Hendrikkade_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Panorama_CS_Prins_Hendrikkade_Jacob_Olie.jpg]]
//Panorama Centraal Station en Prins Hendrikkade. Jacob Olie, 1890.
Het panorama is gemaakt van 3 foto's, waarvan het 2e gedeelte verloren is gegaan.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_Marine-Etablissement_H_M_Alkmaar_vraag_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1892_Marine-Etablissement_H_M_Alkmaar_vraag_Jacob_Olie.jpg]]
//Marine Etablissement met onbekend schip. Jacob Olie, 1892.
+++^*[Schroefstoomschip &raquo;]<<tiddler Schroefstoomschip>>===?//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1897_De_Ruijterkade_Tolhuispont_kettingpont_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1897_De_Ruijterkade_Tolhuispont_kettingpont_Jacob_Olie.jpg]]
//De Ruijterkade met de 'Tolhuispont', een kettingpont. Jacob Olie, 1897.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1891_Leidsekade_gezien_naar_Leidseplein_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1891_Leidsekade_gezien_naar_Leidseplein_Jacob_Olie.jpg]]
//Leidsekade gezien in oostelijke richting vanaf Nassaukade over Singelgracht naar Leidseplein. Jacob Olie, 1891.
Met de - voormalige - brandweerkazerne/politiepost op de hoek van de Leidsekade.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Singelgracht_r_brug_over_Westerkanaal_l_Maria_Magdalenakerk_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Singelgracht_r_brug_over_Westerkanaal_l_Maria_Magdalenakerk_Jacob_Olie.jpg]]
//Singelgracht met rechts de brug over het Westerkanaal en links de Maria Magdalenakerk. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Kwakersdwarspad_1-23_vanaf_erf_Koning_Salomon_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Kwakersdwarspad_1-23_vanaf_erf_Koning_Salomon_Jacob_Olie.jpg]]
//Kwakersdwarspad #1 - 23 vanaf het erf van de molen Koning Salomon. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Noordzeekanaal_Hembrug_SS_IJstroom_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Noordzeekanaal_Hembrug_SS_IJstroom_Jacob_Olie.jpg]]
//SS ~IJstroom in het Noordzeekanaal bij de Hembrug. Jacob Olie, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894_Oostelijke_Handelskade_30-tons_hydraulische_kraan2_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1894_Oostelijke_Handelskade_30-tons_hydraulische_kraan2_Jacob_Olie.jpg]]
//Oostelijke Handelskade met 30-tons hydraulische kraan, Jacob Olie, 1894.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1891_IJ_Pantserdekkorvet_Sumatra_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1891_IJ_Pantserdekkorvet_Sumatra_Jacob_Olie.jpg]]
//IJ met+++^*[pantserdekschip »]
<<tiddler Pantserdekschip>>
===Sumatra. Jacob Olie, 1891.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1891_Concertgebouw_Van_Baerlestraat_98_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1891_Concertgebouw_Van_Baerlestraat_98_Jacob_Olie.jpg]]
//Concertgebouw, Van Baerlestraat 98. Jacob Olie, 1891.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1891_Hugo_de_Grootkade_Kerkpad_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1891_Hugo_de_Grootkade_Kerkpad_Jacob_Olie.jpg]]
//Hugo de Grootkade en Kerkpad. Jacob Olie, 1891.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1891_Vinkenbuurtsloot_Raamport_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1891_Vinkenbuurtsloot_Raamport_Jacob_Olie.jpg]]
//Vinkenbuurtsloot gezien naar politiebureau Raamport. Jacob Olie, 1891.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1891_Vinkenbuurtsloot_Westertoren_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1891_Vinkenbuurtsloot_Westertoren_Jacob_Olie.jpg]]
//Vinkenbuurtsloot gezien naar Westertoren. Jacob Olie, 1891.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_Kostverlorenvaart_molen_De_Samson_scheepswerf_Vollers_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1892_Kostverlorenvaart_molen_De_Samson_scheepswerf_Vollers_Jacob_Olie.jpg]]
//Kostverlorenvaart met molen De Samson en scheepswerf Vollers. Jacob Olie, 1892.
Plaats molen De Samson: Kostverlorenvaart bij (nieuwbouw) van de Van Reigersbergenstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_Molen_De_Samson_Kostverlorenvaart_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1892_Molen_De_Samson_Kostverlorenvaart_Jacob_Olie.jpg]]
//Molen De Samson aan de Kostverlorenvaart. Jacob Olie, 1892.
Plaats molen De Samson: Kostverlorenvaart bij (nieuwbow) van Reigersbergenstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_Werf_Vollers_Kostverlorenvaart_hoek_Vinkenbuurtsloot_Jacob_Olie_1_400.jpg][Foto/1892_Werf_Vollers_Kostverlorenvaart_hoek_Vinkenbuurtsloot_Jacob_Olie_1.jpg]]
//Werf Vollers op de hoek van de Kostverlorenvaart en de Vinkenbuurtsloot. Jacob Olie, 1892.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_Werf_Vollers_Kostverlorenvaart_hoek_Vinkenbuurtsloot_Jacob_Olie_2_400.jpg][Foto/1892_Werf_Vollers_Kostverlorenvaart_hoek_Vinkenbuurtsloot_Jacob_Olie_2.jpg]]
//Werf Vollers op de hoek van de Kostverlorenvaart en de Vinkenbuurtsloot. Jacob Olie, 1892.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_Werf_Vollers_Kostverlorenvaart_hoek_Vinkenbuurtsloot_Jacob_Olie_3_400.jpg][Foto/1892_Werf_Vollers_Kostverlorenvaart_hoek_Vinkenbuurtsloot_Jacob_Olie_3.jpg]]
//Werf Vollers op de hoek van de Kostverlorenvaart en de Vinkenbuurtsloot. Jacob Olie, 1892.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Baarsjesweg_met_overhaal_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Baarsjesweg_met_overhaal_Jacob_Olie.jpg]]
//Baarsjesweg met overhaal. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Boerderijtje_aan_de_Vinkenbuurtsloot_Hugo_de_Grootkade_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Boerderijtje_aan_de_Vinkenbuurtsloot_Hugo_de_Grootkade_Jacob_Olie.jpg]]
//'Boerderijtjes' aan de Vinkenbuurtsloot/Hugo de Grootkade. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Hugo_de_Grootkade_boerderijtje_andere_zijde_molen_Samson_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Hugo_de_Grootkade_boerderijtje_andere_zijde_molen_Samson_Jacob_Olie.jpg]]
//Vinkenbuurtsloot/Hugo de Grootkade; dezelfde boerderijtjes gezien naar andere zijde. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Hugo_de_Grootkade_boerderijtje_in_land_molen_Samson_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Hugo_de_Grootkade_boerderijtje_in_land_molen_Samson_Jacob_Olie.jpg]]
//Boerderijtje met in de verte molen De Samson. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Hugo_de_Grootkade_kerkpad_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Hugo_de_Grootkade_kerkpad_Jacob_Olie.jpg]]
//Kerkpad. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Hugo_de_Grootkade_Raamkerk_orgel_1_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Hugo_de_Grootkade_Raamkerk_orgel_1_Jacob_Olie.jpg]]
//Orgel van de Raamkerk aan de Hugo de Grootkade. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Hugo_de_Grootkade_Raamkerk_orgel_2_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Hugo_de_Grootkade_Raamkerk_orgel_2_Jacob_Olie.jpg]]
//Orgel van de Raamkerk aan de Hugo de Grootkade. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Kerkpad_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Kerkpad_Jacob_Olie.jpg]]
//Kerkpad. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Kerkpad_molen_De_Samson_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Kerkpad_molen_De_Samson_Jacob_Olie.jpg]]
//Kerkpad en molen De Samson. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Kostverlorenvaart_gezien_naar_N_bij_Overtoomse_sluis_links_Baarsjesweg_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Kostverlorenvaart_gezien_naar_N_bij_Overtoomse_sluis_links_Baarsjesweg_Jacob_Olie.jpg]]
//Kostverlorenvaart bij Overtoomse sluis, gezien naar het noorden. Links Baarsjesweg. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Marine-Etablissement_Vrachtschip_Prins_Maurits_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Marine-Etablissement_Vrachtschip_Prins_Maurits_Jacob_Olie.jpg]]
//Marine Etablissement met vrachtschip Prins Maurits. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Nieuwe_Teertuinen_met_turfschepen_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Nieuwe_Teertuinen_met_turfschepen_Jacob_Olie.jpg]]
//Nieuwe Teertuinen met turfschepen. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Omval_spoorwegongeluk_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Omval_spoorwegongeluk_Jacob_Olie.jpg]]
//Spoorwegongeval bij de Omval. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_RK_begraafplaats_De_Liefde_2_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_RK_begraafplaats_De_Liefde_2_Jacob_Olie.jpg]]
//R.K. begraafplaats De Liefde. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_RK_begraafplaats_De_Liefde_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_RK_begraafplaats_De_Liefde_Jacob_Olie.jpg]]
//R.K. begraafplaats De Liefde. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_RK_begraafplaats_en_kerk_De_Liefde_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_RK_begraafplaats_en_kerk_De_Liefde_Jacob_Olie.jpg]]
//R.K. begraafplaats en kerk De Liefde. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Vinkenbuurt_1_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Vinkenbuurt_1_Jacob_Olie.jpg]]
//Pekelharinggang, achterzijde. Jacob Olie, 1893.
Rechts nog net een stukje Mariaschool (naast de R.K. kerk De Liefde) te zien.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Vinkenbuurt_2_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Vinkenbuurt_2_Jacob_Olie.jpg]]
//Vinkenbuurt. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Vinkenbuurt_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Vinkenbuurt_Jacob_Olie.jpg]]
//Pekelharinggang bij het Schuttingpad, gezien naar Mariaschool naast de R.K. kerk De Liefde. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894_Hugo_de_Grootkade_boerderijtje_andere_zijde_molen_Samson_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1894_Hugo_de_Grootkade_boerderijtje_andere_zijde_molen_Samson_Jacob_Olie.jpg]]
//Vinkenbuurtsloot met boerderijtje en molen De Samson. Jacob Olie, 1894.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894_Oorlogsschip_Wasa_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1894_Oorlogsschip_Wasa_Jacob_Olie.jpg]]
//Oorlogsschip Wasa. Jacob Olie, 1894.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894_Pekelharinggang_RK_kerk_De_Liefde_Jacob_Olie_1_400.jpg][Foto/1894_Pekelharinggang_RK_kerk_De_Liefde_Jacob_Olie_1.jpg]]
//Pekelharinggang R.K. kerk De Liefde. Jacob Olie, 1894.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894_Pekelharinggang_RK_kerk_De_Liefde_Jacob_Olie_2_400.jpg][Foto/1894_Pekelharinggang_RK_kerk_De_Liefde_Jacob_Olie_2.jpg]]
//Pekelharinggang R.K. kerk De Liefde. Jacob Olie, 1894.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_Bouw_brug_over_Hugo_de_Grootgracht_bij_Frederik_Hendrikstraat_1_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1895_Bouw_brug_over_Hugo_de_Grootgracht_bij_Frederik_Hendrikstraat_1_Jacob_Olie.jpg]]
//Bouw van de brug over de Hugo de Grootgracht bij de Frederik Hendrikstraat. Met molen De Samson. Jacob Olie, 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_Bouw_brug_over_Hugo_de_Grootgracht_bij_Frederik_Hendrikstraat_2_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1895_Bouw_brug_over_Hugo_de_Grootgracht_bij_Frederik_Hendrikstraat_2_Jacob_Olie.jpg]]
//Bouw van de brug over de Hugo de Grootgracht bij de Frederik Hendrikstraat. Jacob Olie, 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_Dam_bezoek_van_generaal_Vetter_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1895_Dam_bezoek_van_generaal_Vetter_Jacob_Olie.jpg]]
//Paardentrams op de Dam. Jacob Olie, 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_Middenweg_zicht_op_Beltbrug_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1895_Middenweg_zicht_op_Beltbrug_Jacob_Olie.jpg]]
//Middenweg gezien naar Beltbrug. Jacob Olie, 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1896_Middenweg_molen_De_Windhond_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1896_Middenweg_molen_De_Windhond_Jacob_Olie.jpg]]
//Middenweg met molen De Windhond. Jacob Olie, 1896.
Plaats molen De Windhond: ten noorden van de Amaliastraat bij het Frederik Hendrikplantsoen.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1896_Middenweg_molen_Het_Luipaard_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1896_Middenweg_molen_Het_Luipaard_Jacob_Olie.jpg]]
//Middenweg met molen Het Luipaard. In de verte molen De Bloem aan de Haarlemmerweg. Jacob Olie, 1896.
Plaats molen Het Luipaard: hoek 1e Hugo de Grootstraat/Gillis van Ledenberchstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1896_Middenweg_zicht_op_Beltbrug_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1896_Middenweg_zicht_op_Beltbrug_Jacob_Olie.jpg]]
//Middenweg gezien naar Beltbrug. Jacob Olie, 1896.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1896_Molen_De_Victor_RK_kerk_De_Liefde_vanaf_Westertoren_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1896_Molen_De_Victor_RK_kerk_De_Liefde_vanaf_Westertoren_Jacob_Olie.jpg]]
//Molen De Victor en de R.K. kerk De Liefde gezien vanaf de Westertoren. Jacob Olie, 1896.
Plaats molen De Victor: aan het einde van de Rozengracht, hoek De Clercqstraat/Groenmarktkade.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1896_Noorderkerk_De_Posthoorn_vanaf_Westertoren_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1896_Noorderkerk_De_Posthoorn_vanaf_Westertoren_Jacob_Olie.jpg]]
//De Noorderkerk en De Posthoorn gezien vanaf de Westertoren. Jacob Olie, 1896.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1896_Ronde_Lutherse_kerk_vanaf_Westertoren_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1896_Ronde_Lutherse_kerk_vanaf_Westertoren_Jacob_Olie.jpg]]
//De Ronde Lutherse kerk gezien vanaf de Westertoren. Jacob Olie, 1896.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1896_Vanaf_Westertoren_midden_Tichelstraat_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1896_Vanaf_Westertoren_midden_Tichelstraat_Jacob_Olie.jpg]]
//Gezien vanaf de Westertoren. In het midden de Tichelstraat. Jacob Olie, 1896.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1899_Westerdok_in_de_verte_Maria_Magdalenakerk_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1899_Westerdok_in_de_verte_Maria_Magdalenakerk_Jacob_Olie.jpg]]
//Westerdok met in de verte de Maria Magdalenakerk. Jacob Olie, 1899.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1901_Afgesloten_IJ_gezien_naar_O_Handelskade_KNMI_gebouw_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1901_Afgesloten_IJ_gezien_naar_O_Handelskade_KNMI_gebouw_Jacob_Olie.jpg]]
//Afgesloten IJ gezien naar Oostelijke Handelskade met ~KNMI-gebouw en de 'Hogedruk Watertoren' voor kranen. Jacob Olie, 1901.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902_Kop_Oostelijke_Handelskade_met_KNMI_gebouw_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1902_Kop_Oostelijke_Handelskade_met_KNMI_gebouw_Jacob_Olie.jpg]]
//De kop van de Oostelijke Handelskade met het ~KNMI-gebouw. Jacob Olie, 1902.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1904_Kostverlorenvaart_gezien_naar_Bilderdijkkade_Juliana_Ziekenhuis_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1904_Kostverlorenvaart_gezien_naar_Bilderdijkkade_Juliana_Ziekenhuis_Jacob_Olie.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien naar Bilderdijkkade met Juliana Ziekenhuis. Jacob Olie, 1904.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1904_Kostverlorenvaart_Hugo_de_Grootkade_De_Liefde_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1904_Kostverlorenvaart_Hugo_de_Grootkade_De_Liefde_Jacob_Olie.jpg]]
//Hugo de Grootkade bij de Kostverlorenvaart. Jacob Olie, 1904.
N.B. Tussen beide boten is het 'lijkenhuisje' van de R.K. begraafplaats De Liefde zichtbaar.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1904_Kostverlorenvaart_naar_N_omgeving_Hugo_de_Grootkade_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1904_Kostverlorenvaart_naar_N_omgeving_Hugo_de_Grootkade_Jacob_Olie.jpg]]
//Kostverlorenvaart in de buurt van de Hugo de Grootkade. Jacob Olie, 1904.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1904_Kostverlorenvaart_omgeving_Hugo_de_Grootkade_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1904_Kostverlorenvaart_omgeving_Hugo_de_Grootkade_Jacob_Olie.jpg]]
//Kostverlorenvaart bij de Hugo de Grootgracht. Jacob Olie, 1904.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Koninginneweg_29-31_Tramremise_AOM_bij_Willemspark_400.jpg][Foto/1893_Koninginneweg_29-31_Tramremise_AOM_bij_Willemspark.jpg]]
//Koninginneweg 29-31, tramremise van de A.O.M. bij het Willemspark. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Koninginneweg_29-31_tramremise_AOM_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Koninginneweg_29-31_tramremise_AOM_Jacob_Olie.jpg]]
//Koninginneweg 29-31, tramremise A.O.M. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Koninginneweg_29-31_interieur_tramremise_AOM_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Koninginneweg_29-31_interieur_tramremise_AOM_Jacob_Olie.jpg]]
//Koninginneweg 29-31, interieur tramremise A.O.M. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Koninginneweg_29-31_tramremise_AOM_Jacob_Olie_2_400.jpg][Foto/1893_Koninginneweg_29-31_tramremise_AOM_Jacob_Olie_2.jpg]]
//Koninginneweg 29-31, tramremise A.O.M. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Linnaeusstraat_t_h_v_89_2_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Linnaeusstraat_t_h_v_89_2_Jacob_Olie.jpg]]
//Linnaeusstraat ter hoogte van #89. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Linnaeusstraat_t_h_v_89_achtergrond_Burgerziekenhuis_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_Linnaeusstraat_t_h_v_89_achtergrond_Burgerziekenhuis_Jacob_Olie.jpg]]
//Linnaeusstraat ter hoogte van #89, achtergrond Burgerziekenhuis. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1896_Westermarkt_aanleg_brug106_over_Keizersgracht_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1896_Westermarkt_aanleg_brug106_over_Keizersgracht_Jacob_Olie.jpg]]
//Westermarkt, aanleg van brug #106 over de Keizersgracht. Jacob Olie, 1896.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Koningsplein_gezien_vanaf_Singel_naar_Herengracht_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Koningsplein_gezien_vanaf_Singel_naar_Herengracht_Jacob_Olie.jpg]]
//Koningsplein gezien vanaf Singel naar Herengracht. Jacob Olie, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1891_Marine_Etablissement_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1891_Marine_Etablissement_Jacob_Olie.jpg]]
//Marine Etablissement. Jacob Olie, 1891.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1896_Oosterdok_bark_met volle_zeilen_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1896_Oosterdok_bark_met volle_zeilen_Jacob_Olie.jpg]]
//Oosterdok, bark met volle zeilen. Jacob Olie, 1896.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1896_IJ_Piet_Heijn_l_Kortenaer_r_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1896_IJ_Piet_Heijn_l_Kortenaer_r_Jacob_Olie.jpg]]
//+++^*[Pantserschepen »]
<<tiddler Pantserschip>>===Piet Hein (links) en Kortenaer (rechts) voor anker in het - afgesloten - IJ. Jacob Olie, 1896.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1862_Zandhoek_10_links_Huis_fam_Olie_op_stoep_Christina_Olie_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1862_Zandhoek_10_links_Huis_fam_Olie_op_stoep_Christina_Olie_Jacob_Olie.jpg]]
//Zandhoek 10-11. Links op #10 het huis van de familie Olie.
Op de stoep: Christina Olie (1829-1910), ervoor Betje de groentevrouw met haar kar. Jacob Olie, 1862.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1904_Jodenbreestraat_paardentram_elektrische_tram_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1904_Jodenbreestraat_paardentram_elektrische_tram_Jacob_Olie.jpg]]
//Jodenbreestraat, paardentram ontmoet elektrische tram. Jacob Olie, 1904.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1896_1e_Marnixplantsoen_gezien_naar_Nassaukade_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1896_1e_Marnixplantsoen_gezien_naar_Nassaukade_Jacob_Olie.jpg]]
//1e Marnixplantsoen gezien naar Nassaukade. Jacob Olie, 1896.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_IJ_gezien_naar_station_NHTM_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1893_IJ_gezien_naar_station_NHTM_Jacob_Olie.jpg]]
//IJ gezien naar ~Amsterdam-Noord. Links station Tolhuis van de NHTM. Jacob Olie, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_IJ_gezien_naar_station_NHTM_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_IJ_gezien_naar_station_NHTM_Jacob_Olie.jpg]]
//IJ gezien naar - links - station NHTM. Jacob Olie, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Damrak_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_Damrak_Jacob_Olie.jpg]]
//Damrak met wachthuisje NHTM. Jacob Olie, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_Damrak_th_Oudebrugsteeg_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1892_Damrak_th_Oudebrugsteeg_Jacob_Olie.jpg]]
//Brandweerlieden op oostzijde Damrak t.h.v. Oudebrugsteeg. Jacob Olie, 1892.
Op de achtergrond het wachthuisje van de NHTM.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1896_IJ_rechts_station_NHTM_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1896_IJ_rechts_station_NHTM_Jacob_Olie.jpg]]
//IJ met zicht op Centraal Station, rechts station NHTM met aanlegsteiger. Jacob Olie, 1896.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1899_IJ-gracht_vanuit_Zeemanshuis_Kadijksplein_8_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1899_IJ-gracht_vanuit_Zeemanshuis_Kadijksplein_8_Jacob_Olie.jpg]]
//Gezien naar ~IJ-gracht en Marine-etablissement (met oorlogsschip) vanuit het Zeemanshuis op Kadijksplein 8. Jacob Olie, 1899.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1901_IJ_Oostelijke_Handelskade_rechts_station_NHTM_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1901_IJ_Oostelijke_Handelskade_rechts_station_NHTM_Jacob_Olie.jpg]]
//IJ, Oostelijke Handelskade met rechts het station van de NHTM en links het ~KNMI-gebouw en de 'Hogedruk Watertoren' voor kranen. Jacob Olie, 1901.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1891_CS_halte_NHTM_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1891_CS_halte_NHTM_Jacob_Olie.jpg]]
//Centraal Station met+++*[halte NHTM »]
<<tiddler NHTM_detail1>>
===bij het stationsplein aan het Open havenfront. Jacob Olie, 1891.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1896_CS_wachthuis_NHTM_3_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1896_CS_wachthuis_NHTM_3_Jacob_Olie.jpg]]
//Centraal Station met wachthuis van de NHTM. Jacob Olie, 1896.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894-05-06_Open_havenfront_gezien_naar_Kamperbrug_CS_400.jpg][Foto/1894-05-06_Open_havenfront_gezien_naar_Kamperbrug_CS.jpg]]
//Open havenfront gezien naar Kamperbrug en Centraal Station. Jacob Olie, 1894.
In de verte net zichtbaar het+++*[wachthuis van de NHTM »]
<<tiddler NHTM_detail2>>
===.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894-05-06_Open_havenfront_gezien_naar_Kamperbrug_CS_2_400.jpg][Foto/1894-05-06_Open_havenfront_gezien_naar_Kamperbrug_CS_2.jpg]]
//Open havenfront gezien naar Kamperbrug en Centraal Station. Jacob Olie, 1894.
In de verte net zichtbaar het+++*[wachthuis van de NHTM »]
<<tiddler NHTM_detail3>>
===.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902_IJ_Buiksloterweg_Tolhuispont_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1902_IJ_Buiksloterweg_Tolhuispont_Jacob_Olie.jpg]]
//Tolhuispont - een stoomkettingpont - bij Buiksloterweg. Jacob Olie, 1902.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902_Vanaf_Buiksloterweg_Tolhuispont_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1902_Vanaf_Buiksloterweg_Tolhuispont_Jacob_Olie.jpg]]
//Tolhuispont - een stoomkettingpont - gezien vanaf Buiksloterweg. Jacob Olie, 1902.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1901_Amstel_gezien_naar_Amsteldijk_37-42_pont_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1901_Amstel_gezien_naar_Amsteldijk_37-42_pont_Jacob_Olie.jpg]]
//Amstel met pontje, gezien naar Amsteldijk 37-42. Jacob Olie, 1901.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_IJ_De_Ruijterkade_met_overzetveer_Tolhuis_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1890_IJ_De_Ruijterkade_met_overzetveer_Tolhuis_Jacob_Olie.jpg]]
//De Ruijterkade met+++['overzetveer Tolhuis' ».]
[img[Overzetveer Tolhuis|Images/1890_IJ_De_Ruijterkade_met_overzetveer_Tolhuis_Jacob_Olie_detail.jpg]]
===
Jacob Olie, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_ca_Open_Havenfront_CS_wachthuis_NHTM_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1895_ca_Open_Havenfront_CS_wachthuis_NHTM_Jacob_Olie.jpg]]
//Centraal Station met paardentram en wachthuis van de NHTM. Jacob Olie, ca. 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1896_Damrak_hoek_Prins_Hendrikkade_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1896_Damrak_hoek_Prins_Hendrikkade_Jacob_Olie.jpg]]
//Damrak hoek Prins Hendrikkade met Victoria Hotel. Jacob Olie, 1896.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1896_Prins_Hendrikkade_gezien_naar_Damrak_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1896_Prins_Hendrikkade_gezien_naar_Damrak_Jacob_Olie.jpg]]
//Prins Hendrikkade gezien naar Victoria Hotel op de hoek van het Damrak. Jacob Olie, 1896.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1862-1863_Westerdok_werf_Grote Bickersstraat_6_stoomraderboot_Jacob_Olie_2_400.jpg][Foto/1862-1863_Westerdok_werf_Grote Bickersstraat_6_stoomraderboot_Jacob_Olie_2.jpg]]
//Westerdok met werf 'De Haan', Grote Bickersstraat #6. Jacob Olie, 1862.
Met stoomraderboot, mogelijk een van de houten sleepboten 'De ~IJstroom' of 'De Zuiderzee'.//

{{BROWN{Eerste fotografische periode}}}
Olie maakte zijn eerste opnamen waarschijnlijk in de zomer van 1861. Hij bouwde eigenhandig een camera. Ook sneed hij zelf uit vensterglas de glasplaatnegatieven. Fotografen gebruikten indertijd het zogenaamde natte collodium procédé. Daarbij werd een natte glasplaat in de camera geplaatst. Het was zaak om de nog steeds natte plaat direct na de opname in de donkere kamer te ontwikkelen. Door deze technische beperkingen kon Olie alleen in zijn eigen omgeving fotograferen.
Hij maakte portretten van zichzelf en zijn familie en fotografeerde de buurt waar bij woonde. Dat was op de westelijke eilanden, een haven en industriewijk aan wat toen de meest noordwestelijke rand van de stad was. Zo heeft Jacob Olie een aantal jaren intensief gefotografeerd. Onbekend is waarom hij rond 1870 stopte.

{{BROWN{Tweede fotografische periode}}}
Toen Olie met pensioen ging hervatte hij zijn liefhebberij met verve. In ongeveer 15 jaar heeft hij meer dan 3600 opnamen gemaakt. In aantekenboekjes hield Olie bij wat hij fotografeerde. Zo kunnen we hem volgen op zijn fototochten door de stad en door de omgeving.
In de jaren '90 veranderde de stad ingrijpend. In de binnenstad kon van 'city-vorming' worden gesproken. Daar verrezen hotels, kantoren en warenhuizen in de buurt van het in 1889 geopend Centraal Station, grachten werden gedempt en kaden verbreed om het toegenomen verkeer het hoofd te kunnen bieden. Maar de stad had nog steeds scherpe grenzen. Wie het laatste huis van een nieuwe straat achter zich liet, betrad een open, landelijk gebied. Olie fotografeerde het allemaal.
!!!Camera
De camera die Olie rond de eeuwwisseling gebruikte was nog steeds dezelfde, maar nu voorzien van een nieuwe lens. Olie had een stel vernuftige cassettes gebouwd, die hij thuis al kon vullen met bij de fotohandel aangeschafte glasplaten. De tijd dat fotografen zelf hun negatieven en afdrukpapier moesten maken was definitief voorbij. De droge-gelatine platen waren in de plaats gekomen van de natte collodium-platen. Deze hoefden ook niet meer onmiddellijk na de belichting te worden ontwikkeld, waardoor Olie een veel grotere bewegingsvrijheid had dan vroeger. Maar fotograferen bleef, in vergelijking met nu, letterlijk een zware hobby. Een doosje glasnegatieven weegt toch al gauw een pond. Er trok dan ook een heel gezelschap op uit om de zware camera, het statief en de glasplaten te dragen.
> In 1902 vernieuwde hij zijn apparatuur en ging een moderne boxcamera gebruiken waarmee hij zonder statief uit de hand kon fotograferen.

{{BROWN{Jacobus van Eck (1873-1946)}}}
//Bron: Stadsarchief Amsterdam//, http://stadsarchief.amsterdam.nl/.

Ruim 1700 foto’s afkomstig uit de Atlas J. van Eck zijn te zien op de vernieuwde Beeldbank. Deze Atlas behoort tot de verzameling van het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap (KOG).
<<tabs ""
"Info " "" "Jacobus van Eck1"
"Portret " "" "Foto Jacobus van Eck"
"Foto's " "" "van Eck"
>>

{{BROWN{Achtergrondinformatie}}}
Makelaar in koffie en thee Jacobus van Eck verzamelde tijdens zijn leven veel prenten, tekeningen en plattegronden van zijn geliefde Amsterdam. Daarnaast fotografeerde hij ook zelf de stad en dan vooral de Buitensingels, waar hij als kind al vaak kwam. De foto’s zijn genomen in de periode 1890 tot 1940.
Van Eck maakte kennis met andere verzamelaars en werd in 1914 lid van het Koninklijk Oudheidkundig Genootschap. Hij werd lid van de Commissie voor den Atlas Amsterdam en later ook penningmeester.
Tijdens de oorlogsjaren schreef hij het boek 'De Amsterdamsche Schans & de Buitensingel' dat in 1948 postuum uitgegeven werd.
Na zijn overlijden in 1946 liet hij zijn verzameling en zijn eigen foto’s na aan het KOG.
>Het KOG https://www.kog.nu/ werd opgericht in 1858. Hiermee zijn ze de oudste landelijke oudheidkundige vereniging van Nederland. Het KOG zet zich in voor het behoud van het Nederlands cultureel erfgoed.

{{BROWN{Jan van Galenstraat}}}
Aan het eind van de tweede Hugo de Grootstraat lag de Beltbrug (over de Kostverlorenvaart), die naar de centrale vuilnisbelt leidde.
Later kwamen hier de Centrale Markthallen, met ten zuiden van het eerste stuk Jan van Galenstraat - tegenover de ingang van de Centrale Markthallen - het 'kermisterrein'.
<<tabs "Jan_van_Galenstraat"
"Beltbrug " "" "Brug #324"
"Centrale vuilnisbelt " "" "Voormalige centrale vuilnisbelt"
"Centrale Markthallen " "" "Centrale Markthallen"
"Kermisterrein " "" "Voormalig kermisterrein"
>>

!!!Johan Melchior van der Mey (1878 - 1949)
Jan van der Mey was een Nederlands architect en een van de voormannen van de Amsterdamse School.
Van der Mey begon zijn architectenloopbaan bij Eduard Cuypers. Hij kreeg de opdracht om het Scheepvaarthuis in Amsterdam te ontwerpen. Het was een solo-opdracht, maar hij vroeg [[Piet Kramer]] en [[Michel de Klerk]] om mee te helpen. De Brug over de Waaleilandsgracht werd ook door hem ontworpen, de lantaarns zijn van Kramer. Daarna heeft hij nog een groot aantal huizenblokken in ~Amsterdam-Zuid en rond het Mercatorplein gebouwd, maar geen van deze waren zo uitgesproken als het Scheepvaarthuis.

{{BROWN{Johannes Martinus Anton Rieke (1851-1899)}}}
//Bron: Stadsarchief Amsterdam//, http://stadsarchief.amsterdam.nl/.

Johannes Martinus Anton Rieke is in Amsterdam geboren en getogen. Hij heeft talloze stadsgezichten en gebouwen getekend. Het vak leerde hij van z'n vader.
+++!!!*[Portret van Johannes Rieke »]
[img[Rieke|Images/J_M_A_Rieke_200.jpg]]
//Johannes Rieke.//
===

De collecties van het Stadsarchief bevatten werk van zowel vader als zoon. Het aantal tekeningen van J.M.A. Rieke is echter ronduit indrukwekkend. Met tekeningen van de oude Engelse Gasfabriek, van de brand in de schouwburg en van de bouw van het Centraal Station toonde hij zich tevens een chroniqueur van zijn tijd.
Eind 19de eeuw kocht de gemeentearchivaris regelmatig werk van J.M.A. Rieke voor de collectie van het archief. Niet zozeer tekeningen van bekende gebouwen en grachten, maar vooral van fabrieken, achterafstraatjes en nieuwbouwprojecten. Perspectivisch is niet alles correct en mensen tekenen kon Rieke niet, maar hij had een aangeboren gevoel voor compositie, ruimte en kleur.
<<tabs "J_M_A_Rieke"
"De brandende schouwburg  " "" "Johannes M.A. Rieke1"
"Centraal station  " "" "Johannes M.A. Rieke2"
"Oude Engelse gasfabriek  " "" "Johannes M.A. Rieke3"
"Houtzaagmolens  " "" "Johannes M.A. Rieke4"
"Prenten (chronologisch) " "" "Prenten Johannes Rieke"
>>

[img[Schouwburgbrand|Images/1890_Schouwburgbrand_J_M_A_Rieke_400.jpg]]
//Brand in de schouwburg. J.M.A. Rieke, 1890.//
+++!!!*[Brand in de schouwburg »]
In de nacht van 19 op 20 februari 1890 ging de Amsterdamse schouwburg in vlammen op. Veel Amsterdammers trokken die nacht naar het Leidseplein om het verbijsterende schouwspel gade te slaan. J.M.A. Rieke maakte een aquarel van de ramp, gezien vanaf het stukje Lijnbaansgracht dat nu het Kleine Gartmann Plantsoen is.
De brand in de schouwburg was extra spectaculair omdat er ook vuurwerk de lucht in ging. De koning had juist die dag zijn verjaardag gevierd, waardoor er nog vuurwerk aanwezig was. Dat voedde het vuur, dat in uiteenlopende kleuren hoog oplaaide. De brandweer kon niets meer uithalen.
!!!Stadsschouwburg
De eerste Amsterdamse schouwburg stond aan de Keizersgracht. Aan het eind van de 18de eeuw verrees een nieuwe schouwburg aan het Leidseplein. Het was een houten gebouw, dat in 1876 van een classicistische stenen ombouw voorzien werd. Nadat ook deze schouwburg in vlammen was opgegaan, opende de de huidige schouwburg in 1894 de deuren.
!!!Schouwburgbranden
Theaters zijn erg brandgevaarlijke gebouwen. In 1772 ging de eerste Amsterdamse schouwburg aan de Keizersgracht in vlammen op. Daarbij kwamen 18 mensen om het leven. Ruim een eeuw later brandde de 2de schouwburg af. Ook het Paleis voor Volksvlijt werd door brand verwoest.
!!!Lijnbaansgracht
De Lijnbaansgracht loopt van de Brouwersgracht tot aan de Reguliersgracht. Bij het Leidseplein is de gracht overkluisd. De gracht loopt dus gewoon onder het Leidseplein door. In 1913 werd besloten het plantsoen op het Leidseplein uit te breiden, waarvoor nog een stukje Lijnbaansgracht werd overwelfd. Zo ontstond het Kleine Gartmann Plantsoen. Op de tekening van Rieke zien we op deze plek nog de Lijnbaansgracht.
===

[img[Centraal station|Images/1884_Centraal_station_in_aanbouw_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Centraal station in aanbouw. J.M.A. Rieke, 1884.//
+++!!!*[Centraal Station »]
Niet lang na het midden van de 19de eeuw besloot het stadsbestuur dat Amsterdam een groot station moest krijgen. In september 1884 maakte J.M.A. Rieke deze tekening van het langwerpige gebouwencomplex van het Centraal Station in aanbouw.
De locatie van het nieuwe station was aanvankelijk omstreden. De Amsterdamse Gemeenteraad zag het station het liefst aan het Leidseplein, achter de Leidsepoort. Maar de rijksingenieur was voor een station aan de noordkant van de stad, aan het IJ. In 1876 werd besloten het plan van het rijk door te voeren.
Voor een station aan het IJ zou een deel van het IJ aangeplempt moeten worden. Tegen zo’n afsluiting van het IJ waren grote bezwaren. De schepen zouden er niet meer goed door kunnen en het IJ zou nog verder verslibben. Bovendien zou het gezicht van de stad door de aanleg van het stationseiland ingrijpend veranderen.
In 1884 werd begonnen met de bouw van het Centraal Station naar ontwerp van P.J.H. Cuypers en A.L. van Gendt. Cuypers was één van de belangrijkste architecten van de 2de helft van de 19de eeuw. Hij streefde naar een verband tussen vorm en functie van een gebouw. De gotiek diende daarbij vaak als voorbeeld. Cuypers bouwde ook het Rijksmuseum.
Op drie geplempte eilanden in het IJ verrees het Centraal Station. Het werd gebouwd op 8687 palen. Bij de bouw traden verzakkingen op, waardoor het werk enige jaren werd vertraagd. Op 15 oktober 1889 werd het station onder enorme publieke belangstelling geopend.
!!!Poort van de stad
Cuypers zag het Centraal Station als de poort waardoor de reiziger Amsterdam betrad. Het station bestaat uit een bakstenen gebouw van 300 meter lengte, met daarachter de perrons, beschut door een met hout afgedekte ijzerconstructie. De middenpartij van het station, waarin zich de ingangen bevinden, heeft inderdaad het uiterlijk van een poortgebouw, geflankeerd door torens.
De protestanten zagen de invloed van de katholieke Cuypers op het Amsterdamse stadsgezicht met lede ogen aan. Het stationsgebouw leek volgens hen op een gotische kathedraal. Men noemde het spottend het 'Fransch klooster'.
===

<<tiddler Prenten31>>

De Engelse gasfabriek, hier op een tekening uit 1886, was gevestigd aan de Schans op de locatie van de huidige Marnixstraat 204-260. De naam 'Engelse gasfabriek' dankt de fabriek aan de eigenaar, de Engelse Imperial Continental Gaz Association (ICGA).

<<tiddler Prenten91>>
+++!!!*[Namen van de molens &raquo;]
<<tiddler Prenten91A>>
===

[img[Jordaan|Images/jordaans.gif]]
//Jordaan//

{{BROWN{Jordaanoproer}}}
Het Jordaanoproer was een oproer in Amsterdam in 1934 veroorzaakt door de enorme werkloosheid van de Crisisjaren.
<<tabs ""
"Info " "" "Jordaanoproer1"
"Foto's Jordaanoproer " "" "Foto's Jordaanoproer"
"Eenheid de sterkste keten" "" "Eenheid de sterkste keten"
>>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Jordaan_oproer_Kerkhof_400.jpg][Foto/1934_Jordaan_oproer_Kerkhof.jpg]]
//Jordaanoproer. Kerkhof, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Jordaanoproer_1_400.jpg][Foto/1934_Jordaanoproer_1.jpg]]
//Jordaanoproer, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Jordaanoproer_2_400.jpg][Foto/1934_Jordaanoproer_2.jpg]]
//Jordaanoproer, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Jordaanoproer_3_400.jpg][Foto/1934_Jordaanoproer_3.jpg]]
//Jordaanoproer, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Jordaanoproer_4_400.jpg][Foto/1934_Jordaanoproer_4.jpg]]
//Jordaanoproer, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Jordaanoproer_agent_fouilleert_persoon_Wiel_van_der_Randen_400.jpg][Foto/1934_Jordaanoproer_agent_fouilleert_persoon_Wiel_van_der_Randen.jpg]]
//Jordaanoproer: agent fouilleert persoon. Wiel van der Randen, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Jordaanoproer_agenten_op_motor_met_getrokken_pistool_Wiel_van_der_Randen_400.jpg][Foto/1934_Jordaanoproer_agenten_op_motor_met_getrokken_pistool_Wiel_van_der_Randen.jpg]]
//Jordaanoproer: agenten op motor met getrokken pistool. Wiel van der Randen, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Jordaanoproer_Willemsstraat_gezien_naar_Marnixstraat_400.jpg][Foto/1934_Jordaanoproer_Willemsstraat_gezien_naar_Marnixstraat.jpg]]
//Jordaanoproer: Willemsstraat gezien naar Marnixstraat, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Jordaanoproer_Willemsstraat_Wiel_van_der_Randen_400.jpg][Foto/1934_Jordaanoproer_Willemsstraat_Wiel_van_der_Randen.jpg]]
//Jordaanoproer, Willemsstraat. Wiel van der Randen, 1934.//

{{BROWN{Jordaanoproer}}}
//Bron: Canon van Amsterdam, venster #39// http://www.canonvanamsterdam.nl/venster/jordaanoproer

Sinds 1929 heerste een ernstige economische crisis. Velen raakten werkloos en moesten van een schamele steunuitkering zien rond te komen.
In Amsterdam was het aantal ondersteunden opgelopen van ongeveer 10.000 in 1929 tot zo’n 50.000 in het midden van de jaren dertig. De regering probeerde de begroting sluitend te houden en bezuinigde op nagenoeg alles. Ook op de steunuitkeringen.
In juli 1934 brak daartegen een oproer uit. Het rommelde al langer, maar op 4 juli barstte de bom. In gebouw De Harmonie aan de Rozengracht hield het Werkloozen Strijd Comité, een organisatie van de communistische partij, een protestbijeenkomst. Opeens sprong een vrouw op het podium. Ze riep dat ze nu zeven gulden minder steun per week kreeg en niet wist wat ze moest beginnen. Daarop trokken groepen arbeiders de Jordaan in. Ze gooiden straatlantaarns kapot en braken de straat op. Ook in andere arbeiderswijken, zoals de Indische Buurt en de Dapperbuurt in Oost, kwam het tot gevechten met de politie. Laat in de nacht leek de rust weergekeerd.
De volgende dag echter laaide het protest weer op. De gevechten met de politie veranderden in complete veldslagen. De opstandelingen plunderden winkels en staken auto’s in brand. In het noordelijk deel van de Jordaan, tussen Brouwersgracht en Rozengracht, werden de bruggen opgehaald, barricades opgeworpen en durfde geen politieman zich meer te laten zien. Het bestuur besloot het leger in te zetten. Op zaterdag 7 juli was het verzet in de Jordaan gebroken; in ~Amsterdam-Noord smeulde het nog enkele dagen na. Na dit tumult waren de werklozen verslagen. Doffe berusting volgde.
>De opgebroken straten werden met radicale middelen aangepakt: de straten in de Jordaan werden geasfalteerd, waardoor het opbreken en het gooien met stenen niet zo eenvoudig zou zijn
De ellende van de crisis was niet alleen dat het inkomen bij werkloosheid drastisch daalde, maar vooral dat er maar geen einde aan leek te komen. De crisis bereikte zijn dieptepunt pas in 1936, met ongeveer 60.000 werklozen. Daarna zou de werkloosheid traag afnemen.
Het werklozenbestaan was benard en drukkend. Om te verhinderen dat ze stiekem wat zouden werken, dienden de werklozen elke dag een stempel te halen op hun kaart. Overal in de stad waren stempellokalen, treurige hangplekken waar vergeefs gemord werd, voortdurend in de gaten gehouden door de politie.
Werklozen werden ook opgeroepen voor de werkverschaffing. Bij pech moesten ze ergens ver buiten Amsterdam kanalen graven of heidegronden ontginnen. De 'geluksvogels' konden in Amsterdam blijven. Daar werd in het zuiden van de stad vanaf 1934 het Amsterdamse Bos aangelegd. In de jaren tussen 1934 en het begin van de Tweede Wereldoorlog werkten 20.000 werklozen met simpele schoppen en kruiwagens aan dit 'Boschplan'.
De jaren dertig waren niet alleen zo somber door de crisis. De nationaal-socialisten maakten zich in die tijd meester van de macht in Duitsland. In Nederland vreesde men dat de werklozen zo wanhopig zouden worden, dat ze zouden bezwijken voor de verleiding van het nationaal-socialisme. Dat was niet het geval. Maar het stimuleerde de overheid wel om voortaan ook het vergroten van de werkgelegenheid tot haar taken te rekenen. Een beleid dat pas na de Tweede Wereldoorlog kon worden gerealiseerd.

Meer informatie is te vinden bij de [[Jordaan tussen taal en beeld|http://www.tussentaalenbeeld.nl/A60NG.htm]]

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Jordaanoproer_Wiel_van_der_Randen_4_400.jpg][Foto/1934_Jordaanoproer_Wiel_van_der_Randen_4.jpg]]
//Jordaanoproer, Willemsstraat. Wiel van der Randen, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Jordaanoproer_soldaten_en_politie_Wiel_van_der_Randen_400.jpg][Foto/1934_Jordaanoproer_soldaten_en_politie_Wiel_van_der_Randen.jpg]]
//Jordaanoproer, soldaten en politie. Wiel van der Randen, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Marnixstraat_Ongeregeldheden_naar_aanleiding_van_steunverlaging_aan_werklozen_400.jpg][Foto/1934_Marnixstraat_Ongeregeldheden_naar_aanleiding_van_steunverlaging_aan_werklozen.jpg]]
//Legervoertuigen in de Marnixstraat i.v.m. Jordaanoproer, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Het_Leven_10-juli-1934_400.jpg][Foto/Het_Leven_10-juli-1934.jpg]]
//Voorblad van 'Het Leven' van 10 juli 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Jordaanoproer_10_400.jpg][Foto/1934_Jordaanoproer_10.jpg]]
//Jordaanoproer, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Jordaanoproer_Goudsbloemstraat_Wiel_van_der_Randen_400.jpg][Foto/1934_Jordaanoproer_Goudsbloemstraat_Wiel_van_der_Randen.jpg]]
//2e Goudsbloemdwarsstraat bij de Goudsbloemstraat ten tijde van het Jordaanoproer. Wiel van der Randen, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Jordaanoproer_Het_Leven_12_400.jpg][Foto/1934_Jordaanoproer_Het_Leven_12.jpg]]
//Jordaanoproer, brug opgehaald. Het Leven, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Jordaanoproer_Wiel_van_der_Randen_5_400.jpg][Foto/1934_Jordaanoproer_Wiel_van_der_Randen_5.jpg]]
//Jordaanoproer. Wiel van der Randen, 1934.//

/% Juf %/
<html><iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/yCkDyeMtQpY" frameborder="0" allowfullscreen></iframe></html>

{{BROWN{Juliana ziekenhuis}}}
De ~Protestants-Christelijke ziekeninrichting 'Juliana ziekenhuis' heeft bestaan van 1891 tot 1987 en ontleende haar naam aan de latere kroonprinses Juliana. De aanleiding hiervoor was een bezoek dat koningin Wilhelmina en haar dochter in mei 1927 aan het ziekenhuis brachten; voor deze tijd was de naam officieel 'Gereformeerde Ziekenverpleging'.
<<tabs ""
"Gereformeerde Ziekenverpleging " "" "JZ1"
"Julianaziekenhuis " "" "JZ2"
"BovenIJ ziekenhuis " "" "JZ3"
"Gebouw JZ na 1986 " "" "JZ4"
>> 

In 1879 schreef hoofddirecteur prof. dr. C.H.D. Buys Ballot van het KNMI te Utrecht aan de minister van Verkeer en Waterstaat dat het verstandig was als het KNMI (met name de afdeling Zeevaart) een filiaal zou openen te Amsterdam.
Dan zou er in de hoofdstad namelijk altijd een deskundige aanwezig zijn die niet alleen het weerbericht kon verstrekken maar ook 'elke zeevaartkundige vraag' kon beantwoorden en waar de gezagvoerders van schepen praktische wenken konden krijgen omtrent fouten van het kompas en de manier waarop zij afwijkingen konden verminderen.
Nadat de regering in 1881 zijn fiat had gegeven, boden B&W het geplande gebouw van de havendienst aan het begin van de Oostelijke Handelskade aan. Omdat dat gebouw op dat moment echter alleen nog maar op papier bestond, trok het filiaal zolang bij de Zeevaartschool aan de Prins Hendrikkade in.
In 1886 was het pand aan de Oostelijke Handelskade klaar – inclusief drie torens, waarin aanvankelijk niet was voorzien.
Elke middag om vijf voor twaalf werd op een van de torens een licht ontstoken dat om 12.00 uur precies weer doofde, zodat iedereen exact wist hoe laat het was en de scheepsklok kon bijstellen. Tijdsbepaling speelde op zee in die jaren een belangrijke rol: één seconde verschil betekende 450 meter uit koers.
In 1975 werd het gebouw afgebroken en de torens opgeblazen. Jarenlang werd het vrijgekomen terrein als parkeerplaats gebruikt. Nu staat er - sinds 2005 - het Muziekgebouw aan 't IJ.

Heeft dienst gedaan in de koloniën.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1841-1941_Kaart_Singelgracht_tussen_Zaagmolenpoort_en_Raampoort_J_van_Eck_400.jpg][Foto/1841-1941_Kaart_Singelgracht_tussen_Zaagmolenpoort_en_Raampoort_J_van_Eck.jpg]]
//Singelgracht tussen Zaagmolenpoort en Raampoort, 1841/1941. J. van Eck, 1941.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1842_1941_Kaart_Singelgracht_tussen_Raampoort_en_Leidschegracht_J_van_Eck_400.jpg][Foto/1842_1941_Kaart_Singelgracht_tussen_Raampoort_en_Leidschegracht_J_van_Eck.jpg]]
//Singelgracht tussen Raampoort en Leidschegracht, 1842/1941. J. van Eck, 1941.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1843-1941_Kaart_Haarlemmerweg_Singelgracht_J_van_Eck_400.jpg][Foto/1843-1941_Kaart_Haarlemmerweg_Singelgracht_J_van_Eck.jpg]]
//Situatie Haarlemmerweg bij Singelgracht, 1843/1941. J. van Eck, 1941.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1870_Kaart_Singelgracht_tussen_Haarlemmerweg_Kattensloot_J_van_Eck_400.jpg][Foto/1870_Kaart_Singelgracht_tussen_Haarlemmerweg_Kattensloot_J_van_Eck.jpg]]
//Singelgracht tussen Haarlemmerweg en Kattensloot, 1870. J. van Eck, 1941.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1870_Kaart_Singelgracht_tussen_Kattensloot_en_Varkenspad_J_van_Eck_400.jpg][Foto/1870_Kaart_Singelgracht_tussen_Kattensloot_en_Varkenspad_J_van_Eck.jpg]]
//Singelgracht tussen Kattensloot en Varkenspad, 1870. J. van Eck, 1941.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1870_Kaart_Singelgracht_tussen_Varkenspad_en_Overtoom_J_van_Eck_400.jpg][Foto/1870_Kaart_Singelgracht_tussen_Varkenspad_en_Overtoom_J_van_Eck.jpg]]
//Singelgracht tussen Varkenspad en Overtoom, 1870. J. vanEck, 1941.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1750_Amstelland_400.jpg][Foto/1750_Amstelland.jpg]]
//Kaart van Amstelland. Gerrit Drogenham/Daniel Stopendaal, 1750.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1749_Nieuwe_Kaart_van_het_Baljuwschap_Amstelland_Isaak_Tirion_400.jpg][Foto/1749_Nieuwe_Kaart_van_het_Baljuwschap_Amstelland_Isaak_Tirion.jpg]]
//'Nieuwe' kaart van het baljuwschap Amstelland. Isaak Tiron, 1749.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1790_Amsterdam_eo_400.jpg][Foto/1790_Amsterdam_eo.jpg]]
//Kaart van Amsterdam. D.M. Langeveld, 1790.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1939_ca_Kaart_Amsterdam_en_omgeving_400.jpg][Foto/1939_ca_Kaart_Amsterdam_en_omgeving.jpg]]
//Kaart van Amsterdam en omgeving. N.A.I.M. Evers, 1939.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1867_Kaart_Amsterdam_400.jpg][Foto/1867_Kaart_Amsterdam.jpg]]
//Kaart van Amsterdam en omgeving, 1867.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1860_ca_Kaart_Nieuwer-Amstel_J_Kuijper_400.jpg][Foto/1860_ca_Kaart_Nieuwer-Amstel_J_Kuijper.jpg]]
//Kaart van ~Nieuwer-Amstel. J. Kuijper, ca. 1860.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1860_ca_Sloten_J_Kuyper_400.jpg][Foto/1860_ca_Sloten_J_Kuyper.jpg]]
//Kaart van Sloten. J. Kuyper, ca. 1860.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1921_Amsterdam_en_omgeving_PW_400.jpg][Foto/1921_Amsterdam_en_omgeving_PW.jpg]]
//Amsterdam en omgeving, 1921.
N.B. Door annexatie van randgemeenten werd Amsterdam 4x zo groot.
Voor annexatie: geel; erna alle gekleurde delen.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1901_Amsterdam_eo_polderkaart_Braakensiek_van_Dishoeck_detail_400.jpg][Foto/1901_Amsterdam_eo_polderkaart_Braakensiek_van_Dishoeck_detail.jpg]]
//Polderkaart van Amsterdam en omgeving. Braakensiek/van Dishoeck, 1901.
(wp = winterpeil, zp = zomerpeil).//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Kleinschalige_basiskaart_van_Amsterdam_400.jpg][Foto/2009_Kleinschalige_basiskaart_van_Amsterdam.jpg]]
//Kleinschalige basiskaart van Amsterdam, 2009.
Dit is een kleinere versie (schaal 1:25000) van de grote 'Kleinschalige basiskaart van Amsterdam' in 9 bladen (schaal 1:10000).//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_Atlas_Kok_Noordzeekanaal_400.jpg][Foto/1907_Atlas_Kok_Noordzeekanaal.jpg]]
//Kaart van het Noordzeekanaal. Atlas Kok, 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1863_Noordzeekanaal_volgens_officiele_tekening_1862_400.jpg][Foto/1863_Noordzeekanaal_volgens_officiele_tekening_1862.jpg]]
//Kaart met het Noordzeekanaal volgens de officiële tekening uit 1862, 1863.
N.B. Er zijn later nog wijzigingen doorgevoerd: o.a. de afsluitdijk van de Zuiderzee is naar het westen verplaatst.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1866_ca_Kaart_Amsterdam_tot_Noordzee_trace_kanaal_ingetekend_400.jpg][Foto/1866_ca_Kaart_Amsterdam_tot_Noordzee_trace_kanaal_ingetekend.jpg]]
//Kaart van Amsterdam tot de Noordzee met het tracé van het Noordzeekanaal ingetekend, ca. 1866.
N.B. Plaats Oranjesluizen nog niet definitief en tracé afsluitdijk later nog gewijzigd.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1850-1883_Kaart_van_het_IJ_en_der_aangrenzende_Hoofd-Wateren_400.jpg][Foto/1850-1883_Kaart_van_het_IJ_en_der_aangrenzende_Hoofd-Wateren.jpg]]
//Kaart van het IJ en der aangrenzende ~Hoofd-Wateren, 1850-1883.
//

{{BROWN{Kaarten, plattegronden en luchtfoto's van Amsterdam en omgeving}}}
<<tabs ""
"Amsterdam e.o. " "" "Kaarten & plattegronden1"
"Plattegronden " "" "Kaarten & plattegronden2"
"Deelplattegronden " "" "Kaarten & plattegronden3"
"Kaarten Van Eck " "" "Kaarten Van Eck"
"Luchtfoto's " "" "Luchtfoto's"
"Google Maps kaart " "" "Google Maps kaart"
>>

{{BROWN{Kaarten van Amsterdam en omgeving}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1749 " "1749" "Kaart02"
"1750 " "1750" "Kaart01"
"1790 " "1790" "Kaart03"
"1807-1810 " "1807-1810" "Plattegronden38"
"1850-1883 " "1850-1883" "Kaart14"
"1860-A " "Ca. 1860" "Kaart06"
"1860-B " "Ca. 1860" "Kaart07"
"1863  " "" "Kaart12"
"1866  " "" "Kaart13"
"1867 " "1867" "Kaart05"
"1881 " "1881" "Plattegronden37"
"1901 " "1901" "Kaart09"
"1907 " "1907" "Kaart11"
"1921 " "1921" "Kaart08"
"1939 " "1939" "Kaart04"
"2009 " "2009" "Kaart10"
>>}}}

{{BROWN{Plattegronden van Amsterdam}}}
<tabs "">
<tab 1538 - 1842>
{{BROWN{1538 - 1842}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1342 " "1342" "Plattegronden36"
"1538 " "1538" "Plattegronden26"
"1544-A " "1544" "Plattegronden01"
"1544-B " "1544" "Plattegronden27"
"1572 " "1572" "Plattegronden02"
"1599 " "1599" "Plattegronden29"
"1601 " "1601" "Plattegronden25"
"1649 " "1649" "Plattegronden03"
"1662 " "1662" "Plattegronden04"
"1688 " "1688" "Plattegronden30"
"1700 " "1700" "Plattegronden31"
"1770 " "1770" "Plattegronden05"
"1781 " "1781" "Plattegronden06"
"1795 " "1795" "Plattegronden08"
"1796 " "1796" "Plattegronden09"
"1820 " "1820" "Plattegronden10"
"1829 " "1829" "Plattegronden11"
"1842 " "1842" "Plattegronden12"

>>}}}
</tab>

<tab 1843 - 2009>
{{BROWN{1843 - 2009}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1866 " "1866" "Plattegronden13"
"1867 " "1867" "Plattegronden35"
"1873 " "1873" "Plattegronden14"
"1875 " "1875" "Plattegronden15"
"1879 " "1879" "Plattegronden32"
"1881-A " "1881" "Plattegronden16"
"1881-B " "1881" "Plattegronden37"
"1883 " "1883" "Plattegronden18"
"1888-1889 " "1888-1889" "Plattegronden19"
"1900 " "1900" "Plattegronden20"
"1901 " "1901" "Plattegronden21"
"1909 " "1909" "Plattegronden22"
"1915 " "1915" "Plattegronden33"
"1922 " "1922" "Plattegronden23"
"1927-1928 " "1927-1928" "Plattegronden34"
"1932 " "1932" "Plattegronden28"
"1939 " "1939" "Kaart04"
"1940 " "1940-1941" "Plattegronden24"
"2009 " "2009" "Kaart10"
>>}}}
</tab>

</tabs>

{{BROWN{Deelplattegronden van Amsterdam}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1822 " "1822" "Deelplattegronden01"
"1822 - overlay " "1822" "Deelplattegronden02"
"1825 " "1825" "NH-kanaal1"
"1881 " "1881" "Deelplattegronden10"
"1890 " "1890" "Deelplattegronden03"
"1896 " "1896" "Deelplattegronden04"
"1892 - 1903 " "1892-1903" "Deelplattegronden11"
"1900 " "1900" "Deelplattegronden06"
"1918-1925 " "1918-1925" "Deelplattegronden12"
"1941 " "1941" "Deelplattegronden05"
"1966 " "1966" "Deelplattegronden07"
"1967 " "1967" "Deelplattegronden08"
"2008 " "2008" "Deelplattegronden09"
>>}}}

{{BROWN{Kaarten van Van Eck}}}
4 van de 12 kaarten die onderdeel zijn van het boek 'De Amsterdamsche Schans & de Buitensingel' van J. van Eck.
{{vTabs{<<tabs ""
"1843/1941 " "" "Kaart van Eck03"
"1870-A " "" "Kaart van Eck04"
"1841/1941 " "" "Kaart van Eck01"
"1842/1941 " "" "Kaart van Eck02"
"1870-B " "" "Kaart van Eck05"
"1870-C " "" "Kaart van Eck06"
>>}}}

# Oud: Een laag op het water liggend, niet zeewaardig vaartuig voor op rivieren.
# Later: zeewaardig schip vergelijkbaar met een torpedoboot, met dit verschil dat kanonneerboten met machinegeweren en ander geschut werden bewapend, juist om deze torpedoboten uit te schakelen. 

{{BROWN{Statie De Liefde}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Kapel De Liefde0"
"1787 " "1787" "Prenten110"
"1790 " "1790" "Prenten106"
"1816 " "1816" "Prenten107"
"1817 " "1817" "Prenten108"
"1835 " "1835" "Prenten109"
"1880 " "1880" "Prenten20"
"1909 " "1909" "Prenten71"
"1910 " "1910" "De Liefde10"
"1912 " "1912" "Prenten72"
>>}}}

{{BROWN{Statie De Liefde}}}
Omdat in de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden het rooms-katholicisme formeel niet was toegestaan was Nederland tot het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie in 1853 officieel zendingsgebied, de 'Hollandse Zending'. De rooms-katholieke geloofsgemeenschappen in de Republiek werden daarom beschouwd als missieposten en aangeduid als statie.
Vóór de kerk die wij als De Liefde kennen, was er een oudere R.K kerk De Liefde. Officieel heette deze kerk de R.K. kerk van de Heilige Nicolaas 'buiten de veste' (n.l. buiten de stad Amsterdam, in de gemeente Sloten). De naam De Liefde ontleende de kerk aan de nabij gelegen R.K. begraafplaats De Liefde (hoewel de kerk in 1786 gebouwd werd en de begraafplaats pas in 1845 in gebruik genomen werd).
Vanuit de stad was deze kerk bereikbaar via het Kerkpad dat vanaf de Buitensingel - de huidige Nassaukade - langs de Vinkenbuurtsloot naar de kerk liep.
De kerk stond halverwege het huidige Bilderdijkpark (de 'straat', niet het park zelf!) en werd in 1786 gebouwd en in 1912 afgebroken.
<<<
* Deze kerk werd van 1885 tot 1912 gebruikt als biecht- en doodkerk
* Opvallend dat op prenten van 1835 en eerder de kapel Romaanse ramen heeft; later zijn het gotische ramen! Nieuwbouw, verbouw?
<<<

De Karel Doorman (I) was de Britse 'escorte-carrier' Nairana. De Nairana was een koelschip dat tijdens de Tweede Wereldoorlog in opdracht van de Royal Navy werd omgebouwd tot vliegdekschip.
Deze escorte-carrier werd in 1946 gehuurd door de Nederlandse marine voor de duur van ongeveer twee jaar, en tijdens deze periode door de Nederlandse marine vernoemd naar Karel Doorman.
Het schip kon ongeveer 18 vliegtuigen aan boord nemen. Deze waren van het type Fairey Barracuda, Fairey Firefly Mk.1 en Hawker Sea Fury.

De Karel Doorman (II) was het tweede en laatste vliegdekschip van de Koninklijke Marine. Het was tevens het grootste schip dat ooit bij de Nederlandse marine heeft gevaren. Het schip behoorde tot de Colossusklasse en was op 17 januari 1945 bij de Royal Navy in dienst gesteld als HMS Venerable. De Royal Navy heeft het schip tijdens de Tweede Wereldoorlog in de Grote Oceaan ingezet. In Nederlandse dienst is het schip vernoemd naar schout-bij-nacht Karel Doorman.
In 1948 kwam het bij de Koninklijke Marine in dienst ter vervanging van het eerste vliegdekschip, met dezelfde naam, dat vanaf 1946 gehuurd was. Van juli 1955 tot juni 1958 werd het bij de Schiedamse scheepswerf ~Wilton-Fijenoord verbouwd om het geschikt te maken voor gebruik door straaljagers. Daarbij werd een hoekdek aangebracht van acht graden, de hydraulische katapult werd vervangen door een stoomkatapult en er werd een deklandingsspiegelsysteem geïnstalleerd.
Het schip bood aanvankelijk ruimte aan ongeveer 30 vliegtuigen. Door het gebruik van grotere en zwaardere toestellen na de verbouwing waren dat er nog 20.
In 1968 werd het verkocht aan Argentinië.

{{BROWN{Kattensloot}}}
<tabs "">

<tab 1e serie >
{{vTabs{<<tabs ""
"Kaart 1822-2007 " "1822-2007" "Kattensloot01"
"Kaart 1922 " "1922" "Kostverlorenvaart101"
"-1- 1879 " "1879" "Prenten19"
"-2- 1889 " "1889" "Kattensloot11"
"-3- 1890 " "1890" "Jacob Olie08"
"-4- 1890 " "1890" "Jacob Olie07"
"-5- 1952 " "1952" "Brug #155-30"
"-6- 1993 " "1993" "Brug #155-70"
"-7- 1954 " "1954" "Brug #155-50"
"-8- 2007 " "2007" "Kattensloot07"
"-9- 1861 " "1861" "Jacob Olie02"
>>}}}
</tab>

<tab 2e serie >
{{vTabs{<<tabs ""
"-10- Ca. 1895 " "Ca. 1895" "Prenten27A"
"-11- 1890 " "1890" "Jacob Olie05"
"-12- 1983 " "1983" "Kattensloot03"
"-13- 2007 " "2007" "Kattensloot09"
"-14- 1990 " "1990" "Kattensloot04"
"-15- 1990 " "1990" "Kattensloot05"
"-16- 1990 " "1990" "Kattensloot06"
"-17- 1917 " "1917" "van Eck15"
"-18- 2006 " "2006" "Kattensloot08"
"-19- Ca. 1925-A " "Ca. 1925" "Kostverlorenvaart107"
"-20- Ca. 1925-B " "Ca. 1925" "Kattensloot10"
>>}}}
</tab>

</tabs>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1822-2008__Situatie_Kattensloot_400.jpg][Foto/1822-2008__Situatie_Kattensloot.jpg]]
//Situatie Kattensloot in 1822 met 2007 eroverheen geprojecteerd.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Kattensloot_Jacob_Catskade_1-47_400.jpg][Foto/1983_Kattensloot_Jacob_Catskade_1-47.jpg]]
//Kattensloot gezien naar zuidkant Jacob Catskade, links hoek naar Nassaukade, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Kattensloot_Jacob_Catskade_tm_53_Lodewijk_Tripstraat_400.jpg][Foto/1990_Kattensloot_Jacob_Catskade_tm_53_Lodewijk_Tripstraat.jpg]]
//Kattensloot gezien naar zuidkant Jacob Catskade en Lodewijk Tripstraat, 1990.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Kattensloot_achterzijde_Antonius_Heinsiusstraat_400.jpg][Foto/1990_Kattensloot_achterzijde_Antonius_Heinsiusstraat.jpg]]
//Kattensloot gezien naar achterzijde Antonius Heinsiusstraat, rechts Westelijk Entrepot, 1990.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Kattensloot_gezien_naar_Westelijk_Entrepot_400.jpg][Foto/1990_Kattensloot_gezien_naar_Westelijk_Entrepot.jpg]]
//Kattensloot gezien naar zuidkant Jacob Catskade en Westelijk Entrepot, 1990.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Kattensloot_gezien_naar_brug_Nassaukade_400.jpg][Foto/2007_Kattensloot_gezien_naar_brug_Nassaukade.jpg]]
//Kattensloot gezien naar de Kattenslootbrug bij de Nassaukade, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Kattensloot_gezien_vanaf_flats_Van_der_Palmkade_400.jpg][Foto/2006_Kattensloot_gezien_vanaf_flats_Van_der_Palmkade.jpg]]
//Kattensloot gezien vanaf een flat aan de Van der Palmkade (het vroegere Westelijk Entrepot), 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Kattensloot_400.jpg][Foto/2007_Kattensloot.jpg]]
//Kattensloot gezien naar zuidkant Jacob Catskade, links hoek naar Nassaukade, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1920_ca_Kattensloot_Jacob_Catskade_18-20-etc_naar_W_400.jpg][Foto/1920_ca_Kattensloot_Jacob_Catskade_18-20-etc_naar_W.jpg]]
//Kattensloot met Jacob Catskade gezien naar het westen, ca. 1925.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1889_ca_Kattensloot_bij_Singelgracht_molen_De_Steur_400.jpg][Foto/1889_ca_Kattensloot_bij_Singelgracht_molen_De_Steur.jpg]]
//Singelgracht met zicht op Kattensloot. Rechts een stukje van de Rotterdammerbrug, 1889.//

{{BROWN{Kerk De Liefde}}}
<tabs "">
<tab Info >
{{BROWN{Info}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Kerk De Liefde0"
"Ontwerp + toren A " "1883" "Bouwtekening_De_Liefde_1"
"Ontwerp + toren B " "1883" "Bouwtekening_De_Liefde_4"
"Ontwerp + toren C " "1883" "Bouwtekening_De_Liefde_2"
"Uitgevoerd A " "1883" "Bouwtekening_De_Liefde_3"
"Uitgevoerd B " "1883" "Bouwtekening_De_Liefde_5"
>>}}}
</tab>

<tab Foto's exterieur>
{{BROWN{Foto's exterieur}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1892 " "1892" "Buurt158"
"1895-A " "1895" "Trams01"
"1895-B " "1895" "De Liefde20"
"1896 " "1896" "De Liefde21"
"1900 " "1900" "Buurt159"
"Ca.1900 " "Ca. 1900" "Buurt200"
"Ca. 1905 " "Ca. 1905" "Buurt160"
"1908 " "1908" "J.L. Scherpenisse07"
"Ca. 1930 " "Ca. 1930" "Buurt201"
"1947 " "1947" "Buurt021"
"1953-A" "1953" "Luchtfoto's19"
"1953-B" "1953" "Luchtfoto's20"
"1978-A " "1978" "De Liefde22"
"1978-B " "1978" "Buurt227"
"1981 " "1981" "Buurt256"
"1985 " "1985" "Buurt228"

>>}}}
</tab>

<tab Foto's interieur >
{{BROWN{Foto's interieur}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1885 ? " "1885?" "Buurt234"
"1978-A " "1978" "Buurt243"
"1978-B " "1978" "Buurt241"
"1978-C " "1978" "Buurt235"
"1978-D " "1978" "Buurt242"
"1980-A " "1980" "Buurt249"
"1980-B " "1980" "Buurt250"
"1980-C " "1980" "Buurt251"
"1980-D " "1980" "Buurt245"
"1980-E " "1980" "Buurt246"
"1980-F " "1980" "Buurt252"
"1980-G " "1980" "Buurt247"
"1980-H " "1980" "Buurt236"
"1980-I " "1980" "Buurt244"
"1980-J " "1980" "Buurt248"
"1981 " "1981" "Buurt237"
>>}}}
</tab>

<tab Foto's sloop >
{{BROWN{Foto's sloop}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1990-A " "1990" "Buurt233"
"1990-B " "1990" "Buurt238"
"1990-C " "1990" "Buurt253"
"1990-D " "1990" "Buurt254"
"1990-E " "1990" "Buurt255"
>>}}}
</tab>

</tabs>

{{BROWN{Kerk De Liefde}}}
De 'nieuwe' kerk De Liefde - officieel de R.K kerk van de Heilige Nicolaas en Barbara - werd in het verlengde van het Bilderdijkpark, tussen de huidige Bilderdijkstraat en Da Costakade, gebouwd in 1885.
De kerk was ontworpen door P.J.H. Cuypers als driebeukige basiliek van tien traveeën diep, een driezijdig gesloten absis en een forse westtoren met achthoekige lantaarn en een naaldspits. Die toren is er uiteindelijk nooit gekomen. In plaats daarvan werd de westgevel aan de Bilderdijkstraat driezijdig gesloten en kreeg twee traptorentjes.
Het middenschip werd door een houten tongewelf overdekt; de zijbeuken en het koor hadden stenen kruisribgewelven. Van de inventaris kwam de barokke preekstoel uit de achttiende-eeuwse schuilkerk; de rest was neogotisch. De uit plateeltegels bestaande kruiswegstaties werden ontworpen door Cuypers en gemaakt door de Harlingse plateelbakker J. van Hulst. De muurschilderingen, die o.a. Het Laatste Oordeel en de patroonheiligen van deze kerk voorstelden, waren in 1923-'24 gemaakt door de Amsterdamse gebroeders Dunselman.
De ingang was aan de Bilderdijkstraat 23; de pastorie stond aan de Da Costakade 10.
Eigenlijk paste de nieuwe kerk niet in het latere stratenpatroon Bilderdijkstraat/Da Costakade; duidelijk is op de+++^*[kaart »]
<<tiddler [[De Liefde02]]>>
===te zien dat de kerk wel in het oude stratenpatroon paste (evenwijdig aan Vinkenbuurtsloot, Kerkpad, Lange Bleekerspad, Lange Bleekerssloot). 
In 1990 werd De Liefde - samen met de ernaast gelegen scholen - afgebroken en vervangen door een wooncomplex met daarin een kapel.
> De pastorie, gebouwd in 1905 op de Da Costakade #10, werd niet gesloopt.

{{BROWN{Info}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "De Liefde0"
"Situatie 1822-2007 " "1822-2007"  "De Liefde02"
"Situatie 1889-A " "" "Situatie De Liefde03"
"Situatie 1889-B " "" "Situatie De Liefde02"
"Situatie 1890 " "" "Hugo de Grootgracht1"
"Situatie 1922 " "1922" "Situatie De Liefde1922"
"Situatie 1956 " "" "Situatie De Liefde01"
>>}}}

{{BROWN{Historie van de R.K. kerk De Liefde}}}
Vóór de kerk die wij als De Liefde kennen, was er een oudere R.K kerk De Liefde. Officieel heette deze kerk de R.K. kerk van de Heilige Nicolaas 'buiten de veste' (n.l. buiten de stad Amsterdam, in de gemeente Sloten). De naam De Liefde ontleende de kerk aan de nabij gelegen R.K. begraafplaats De Liefde (hoewel de kerk in 1786 gebouwd werd en de begraafplaats pas in 1845 in gebruik genomen werd).
Vanuit de stad was deze kerk bereikbaar via het Kerkpad dat vanaf de Buitensingel - de huidige Nassaukade - langs de Vinkenbuurtsloot naar de kerk liep.
De kerk stond halverwege het huidige Bilderdijkpark (de 'straat', niet het park zelf!) en werd in 1786 gebouwd en in 1912 afgebroken.
De 'nieuwe' kerk De Liefde - officieel de R.K kerk van de Heilige Nicolaas en Barbara - werd in het verlengde van het Bilderdijkpark, tussen de huidige Bilderdijkstraat en Da Costakade, gebouwd in 1885.
De ingang was aan de Bilderdijkstraat 13; de pastorie stond aan de Da Costakade 10.
De oude kerk werd van 1885 tot 1912 gebruikt als biecht- en doodkerk.
Eigenlijk paste de nieuwe kerk niet in het latere stratenpatroon Bilderdijkstraat/Da Costakade; duidelijk is op de kaart te zien dat de kerk wel in het oude stratenpatroon paste (evenwijdig aan Vinkenbuurtsloot, Kerkpad, Lange Bleekerspad, Lange Bleekerssloot). 
In 1990 werd De Liefde afgebroken en vervangen door een wooncomplex met daarin een kapel.

{{BROWN{Kerkzaal 'De Poort'}}}
Toen de Raamkerk gesloopt werd t.b.v. de bouw van 'De Poort' moest tijdelijk ergens anders gekerkt worden en wel in de bioscoopzaal van [[Huize De Liefde]].
Na voltooing van 'De Poort' kon weer op de Hugo de Grootkade gekerkt worden in de kerkzaal van 'De Poort'.

{{BROWN{Kerkzaal De Liefde}}}
<tabs "">

<tab Info >
<<tiddler [[Kerkzaal De Liefde0]]>>
</tab>

<tab Exterieur >
{{BROWN{Exterieur}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"2004 " "2004" "Buurt209"
"2009-A " "2009" "Buurt202"
"2009-B " "2009" "Buurt203"
"2009-C " "2009" "Buurt204"
>>}}}
</tab>

<tab Interieur >
{{BROWN{Interieur}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"2004-A " "2004" "Buurt210"
"2004-B " "2004" "Buurt213"
"2004-C " "2004" "Buurt214"
"2004-D " "2004" "Buurt215"
"2004-E " "2004" "Buurt205"
"2004-F " "2004" "Buurt206"
"2004-G " "2004" "Buurt208"
"2004-H " "2004" "Buurt207"
"2004-I " "2004" "Buurt211"
"2004-J " "2004" "Buurt212"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Kerkzaal De Liefde}}}
Na de sloop van de kerk De Liefde en naastliggende scholen aan de Bilderdijkstraat en de Da Costakade verrees een wooncomplex met daarin een kerkzaal.
Het Wooncomplex en de kerkzaal heten weer De Liefde, hoewel de kerk nog altijd officiëel als 'Nicolaas en Barbara' te boek staat.
Deze moderne kerkzaal bevindt zich op Da Costakade #12, net naast de - oorspronkelijke - pastorie op #10.
Architectonisch een interessante kleine moderne kerk, waarin enkele glas-in-loodramen uit de grote kerk zijn aangebracht.
<<<
{{BROWN{Reformatorisch Dagblad, 19 oktober 2010}}}
In ~Amsterdam-West gaan drie rooms-katholieke kerken dicht 'omdat er te weinig mensen gebruik van maken', zo meldde de nieuwsdienst RKnieuws.net onlangs. Het betreft de Augustinuskerk aan de Postjesweg, De Liefde aan de Da Costakade en de Magdalenakapel in de Spaarndammerstraat.
<<<
Voorjaar 2012 staat dit kerkgebouw te koop; tot nader order is het wel als kerk in gebruik.

{{BROWN{Kikkers}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Kikkers1"
"Tekening " "" "Kikkers2"
"Foto " "" "Haarlemse trams14"
"Interieur-A " "" "Kikkers4"
"Interieur-B " "" "Kikkers3"
>>}}}

{{BROWN{Info}}}
Een eerste serie van 34 stuks 'Métallurgiques' (genoemd naar de Belgische fabriek), stamt uit 1904. Hiermee startte de ESM op de lijn ~Amsterdam-Haarlem-Zanvoort.
De kleur van de eerste trams was groen. Door de kleur, de grote frontlantaarns en hun schommelende gang, kreeg de tram al gauw de bijnaam 'Kikker'.
Rond 1910 werd de kleur crème en tenslotte in 1924 (NZHTM) blauw met grijs.
<<<
In de overgangsperiode kwamen twee kleuren tegelijk voor.
<<<
In eerste instantie reden de Kikkers van Amsterdam naar Haarlem waar overgestapt moest worden op ~ENET-materieel. Dit had o.a. te maken met het verschil in hoogte van de rijdraad (Amsterdam - Haarlem xm, haarlem - Zanvoort y m)
Later kregen de Kikkers twee +++^*[sleepbeugels &raquo;]
<<tiddler Stroomafnemers>>
===, één voor de hoog hangende Amsterdamse bovenleiding en één voor de laag hangende bovenleiding op de lijn ~Haarlem-Zandvoort. In de Haarlemse Tempeliersstraat moesten beugeljongens de juiste beugel tegen de rijdraad te zetten, het z.g. 'beugelen'. In 1913 ging de ESM pantografen i.p.v. sleepbeugels gebruiken  waardoor het 'beugelen' niet meer nodig was.
De Kikkers reden later voornamelijk op de lijn Spui - Sloterdijk en na 1932 op de lijn Amsterdam - Volendam.
<<<
* In de spitsuren reden extra forensendiensten Amsterdam – Haarlem; ook met meerdere Kikkers achter elkaar
* In Waterland werden van sommige Kikkers (A 14, 25 en 26) de lichtbak verwijderd om ze dusdanig te verlagen dat ze op de lijn naar Purmerend gebruikt konden worden (i.v.m. beperkte vrije hoogte van 3.5 m van het+++^*[spoorwegviaduct]
<<tiddler [[Spoorwegviaduct Purmerend]]>>
===)
* Blijkbaar was de Kikker een degelijk type; van de oorspronkelijke 34 uit 1904 waren er in 1956 nog 29 in bedrijf.
<<<
De A 25 trok doorgaans de luxe 'Marken Express'. De A 16 en 29 keerden in 1945 weer terug naar Haarlem.
Op 9 maart 1955 in de vroege ochtenduren vond op een enkelsporig baanvak in dichte mist een frontale botsing plaats tussen de A 14 en de A 21. Beide rijtuigen raakten zwaar beschadigd en zijn vervolgens gesloopt. De A 14 is echter herbouwd door de wagenbak van de A 13 in Haarlem op de onderstellen van de A 14 te plaatsen, zodat de nieuwe A 14 in Waterland in dienst kon worden gesteld. 'Haarlem' heeft vervolgens de wagenbak van de A 15 op de onderstellen van de A 13 geplaatst welke wagen als A 13 op Amsterdam - Zandvoort ging rijden. Sindsdien ontbrak de A 15.
>Bij de NZH bepaalden de nummers van de onderstellen namelijk het wagennummer.

[img[Kikker|Images/1904_Bouwtekening_Kikker.jpg]]
//Tekening 'Kikker', bouwjaar 1904.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1954_Interieur_De_Kikker_400.jpg][Foto/1954_Interieur_De_Kikker.jpg]]
//Interieur van de 'Kikker', 1954.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Interieur_Kikker_400.jpg][Foto/Interieur_Kikker.jpg]]
//Interieur Kikker.//

{{BROWN{Kiosk}}}
Een kiosk is een klein, vrijstaand gebouwtje. Dit kan een winkel zijn, maar de term wordt ook gebruikt voor een open ronde muziektent.
Een kiosk (uit het Perzisch (کوشک) Kushk, via Turks köşk; Frans kiosque) is al een bekend fenomeen sinds de 13e eeuw in Perzië, India en het Ottomaanse Rijk.
Het waren oorspronkelijk tuinpaviljoens die aan alle zijden open waren. In de 18e eeuw werd de kiosk door Turkse invloed ook gemeengoed in Europa.
{{vTabs{<<tabs ""
"Koningsplein " "1890" "Jacob Olie74"
"Dam-A " "1892" "Trams32"
"Dam-B " "1895" "Jacob Olie51"
"Dam-C " "1905" "Trams63"
"Dam-D " "1956" "Nostalgie69"
"Raampoort " "1895" "Raampoort10"
"Gerard Doustraat " "1905" "J.L. Scherpenisse09"
"Paulus Potterstraat-A " "Ca. 1930" "Nostalgie48"
"Paulus Potterstraat-B " "1962" "Nostalgie54"
"Weteringschans " "1953" "Nostalgie68"
>>}}}

{{BROWN{Klassenfoto's}}}
<tabs "">
<tab 1931-1932 >
{{BROWN{1931-1932}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Klas 1? " "" "Klassenfoto01A"
"Klas 1? + namen " "" "Klassenfoto01B"
>>}}}
</tab>

<tab 1932-1933 >
{{BROWN{1932-1933}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Klas 3? " "" "Klassenfoto02A"
"Klas 3? + namen " "" "Klassenfoto02B"
>>}}}
</tab>

<tab 1935-1936 >
{{BROWN{1935-1936}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Klas 5? " "" "Klassenfoto03A"
"Klas 5? + namen " "" "Klassenfoto03B"
>>}}}
</tab>

<tab 1943-1944 >
{{BROWN{1943-1944}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Kleuterklas " "" "Klassenfoto04A"
"Kleuterklas + namen " "" "Klassenfoto04B"
>>}}}
</tab>

<tab 1944-1945 >
{{BROWN{1944-1945}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Klas 1 " "" "Klassenfoto05A"
"Klas 1 + namen " "" "Klassenfoto05B"
>>}}}
</tab>

<tab 1947-1948 >
{{BROWN{1947-1948}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Kleuterklas " "" "Klassenfoto06A"
"Kleuterklas + namen " "" "Klassenfoto06B"
"Klas 6 " "" "Klassenfoto11"
>>}}}
</tab>

<tab 1948-1949 >
{{BROWN{1948-1949}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Kleuterklas " "" "Klassenfoto07A"
"Kleuterklas + namen " "" "Klassenfoto07B"
>>}}}
</tab>

<tab 1955-1956 >
{{BROWN{1955-1956}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Klas 1 " "" "Klassenfoto12A"
"Klas 1 + namen" "" "Klassenfoto12B"
"Klas 5 " "" "Klassenfoto08A"
"Klas 5 + namen" "" "Klassenfoto08B"
"Klas 6 " "" "Klassenfoto09A"
"Klas 6 + namen " "" "Klassenfoto09B"
>>}}}
</tab>

<tab 1956-1957 >
{{BROWN{1956-1957}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Klas 6 " "" "Klassenfoto15A"
"Klas 6 + namen " "" "Klassenfoto15B"
>>}}}
</tab>

<tab 1959-1960 >
{{BROWN{1959-1960}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Klas 5 " "" "Klassenfoto13A"
"Klas 5 + namen " "" "Klassenfoto13B"
>>}}}
</tab>

<tab 1960-1961 >
{{BROWN{1960-1961}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Klas 6 " "" "Klassenfoto14A"
"Klas 6 + namen " "" "Klassenfoto14B"
>>}}}
</tab>

<tab 1961-1962 >
{{BROWN{1961-1962}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Klas 4 " "" "Klassenfoto10A"
"Klas 4 + namen " "" "Klassenfoto10B"
>>}}}
</tab>

</tabs>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1931-1932_Klas_Bram_Wijkhuizen_400.jpg][Foto/1931-1932_Klas_Bram_Wijkhuizen.jpg]]
//Marnixschool, klas 1?, 1931-1932.//

[img[Klas 1?, 1931-1932|Images/1931-1932_Klas_Bram_Wijkhuizen_met_nummers_400.jpg]]
//Marnixschool, klas 1?, 1931-1932.//
<<tiddler Klassenfoto01C>>

| 1 |{{blue{juf Laurens}}}|  11  |Betsie Craye|  21  |Dicky van de Roest |  31  |Annie …|
| 2 |{{blue{juf Nooter}}}| 12 |Greetje Drager| 22 |Sjakie Jonkers| 32 |Annie Koch|
| 3 |Aart Vos| 13 |Marietje Oudheusden | 23 |Fopke Fopma| 33 |Anneke Hildering |
| 4 |Jan Boomsma| 14 |Loekie van der Wolf| 24 | ? | 34 | ? |
| 5 |Herman van Koldenhove(n) | 15 |Bram Wijkhuizen| 25 |Piet Baars| 35 |Fietje Rot|
| 6 |Hanna Hilgersberg| 16 |Jan Lolkema| 26 |Gerrit Griffioen| 36 |Willie Diel|
| 7 |Willie Eijlers| 17 |Piet Vink| 27 |Marietje Fopma| 37 |Corrie Lampe|
| 8 |Antje van der Zee| 18 | ? | 28 | ? |||
| 9 | ? | 19 | ? |29|Mientje Elbers|||
|  10  |Fietje van Gorkum| 20 | ? | 30 |Lenie Schaefer| ||

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1932-1933_Klas3_vraag_Bram_Wijkhuizen_400.jpg][Foto/1932-1933_Klas3_vraag_Bram_Wijkhuizen.jpg]]
//Marnixschool, klas 3?, 1932-1933.//

[img[klas 3?, 1932-1933|Images/1932-1933_Klas3_vraag_Bram_Wijkhuizen_nummers_400.jpg]]
//Marnixschool, klas 3?, 1932-1933.//
<<tiddler Klassenfoto02C>>

| 1 |{{BLUE{meester Drukker}}}|  20  |Frans van Driel?|  35  |Mientje Elbers|  41  |Jan Boomsma|
| 4 |{{blue{meester Felten}}}| 21 |Gerard van Wijk | 38 |Dickie van de Roest | 44 |Johan van Koldenhove(n) |
| 17 |Johan Boezaart| 22 |Aart Vos| 39 |Bram Wijkhuizen|||
|  19  |Pier (Henk) van Gorkum | 26 |Annie Koch| 40 |Loekie van de Wolf|||
|{{BLUE{hoofd der school}}}|>|>|>|>|>|>|>|
/%
| 1 |meester Drukker ^^1^^ | 12 | ? | 23 | ? | 34 | ? |
| 2 | ? | 13 | ? | 24 | ? | 35 |Mientje Elbers|
| 3 | ? | 14 | ? | 25 | ? | 36 | ? |
| 4 |meester Felten | 15 | ? | 26 |Annie Koch | 37 | ? |
| 5 | ? | 16 | ? | 27 | ? | 38 |Dickie van de Roest|
| 6 | ? | 17 |Johan Boezaart| 28 | ? | 39 |Bram Wijkhuizen|
| 7 | ? | 18 | ? | 29 | ? | 40 |Loekie van de Wolf|
| 8 | ? | 19 |Pier (Henk) van Gorkum | 30 | ? | 41 |Jan Boomsma|
| 9 | ? | 20 |Frans van Driel?| 31 | ? | 42 | ? |
| 10 | ? | 21 |Gerard van Wijk| 32 | ? | 43 | ? |
| 11 | ? | 22 |Aart Vos| 33 | ? | 44 |Johan van Koldenhove(n) |
|^^1^^ hoofd der school|>|>|>|>|>|>|>|
%/

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935-1936_Burgrafer_400.jpg][Foto/1935-1936_Burgrafer.jpg]]
//Marnixschool, klas 5?, 1935 -1936.//

[img[klas 5?, 1935 -1936|Images/1935-1936_Burgrafer_nummers_400.jpg]]
//Marnixschool, klas 5? met juffrouw Burgräfer, 1935 -1936.//
|  1  |{{blue{juf Burgräfer}}} |  2  |Annie Koch |

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1943-1944_Klas_400.jpg][Foto/1943-1944_Klas.jpg]]
//Marnixschool, kleuterklas, 1943 - 1944.//

[img[kleuterklas, 1943-1944|Images/1943-1944_Klas_nummers_400.jpg]]
//Marnixschool, kleuterklas, 1943 - 1944.//
<<tiddler Klassenfoto04C>>

|  1  |{{blue{juf Paula}}}|  4  |Tiny Berteling|  7  |Piet Oosterhoff |  10  |Aleid Been|
| 2 |Anneke Schelvis | 5 |Jaap de Winter| 8 |Bap Oosterhoff| 11 |Rudy van der Berg |
| 3 |Dinjo Bonhoff| 6 |Cisca de Winter | 9 |Ida Kolkmeijer| 12 |~IJda Pietersen|

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1945-1946_Klas_1_400.jpg][Foto/1945-1946_Klas_1.jpg]]
//Marnixschool, klas 1, 1945 - 1946.//

[img[klas 1, 1945 - 1946|Images/1945-1946_Klas_1_namen_400.jpg]]
//Marnixschool, klas 1, 1945 - 1946.//
<<tiddler Klassenfoto05C>>

|  1  |{{BLUE{meester Drukker}}} |  4  |Paul Mons|  7  |Willie Waardenburg|  10  |Cor (Cock) Gerner|
| 2 |Wim Worm| 5 |Cor van der Hout| 8 |{{blue{juf Veenland}}}| 11 |Bap Oosterhof(f) |
| 3 |Fransje Mollema| 6 |Mientje van Muien | 9 |Greetje Gabes|||
|{{BLUE{hoofd der school}}}, in 1946 opgevolgd door de heer Montsma.|>|>|>|>|>|>|>|

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947-1948_Kleuterschool_400.jpg][Foto/1947-1948_Kleuterschool.jpg]]
//Marnixschool, kleuterklas, 1947 - 1948.//

[img[Kleuterklas, 1947-1948|Images/1947-1948_Kleuterschool_ nummers_400.jpg]]
//Marnixschool, kleuterklas, 1947 - 1948.//
<<tiddler Klassenfoto06C>>

| 1 |Marja van de Kastele|  13  | {{blue{?}}} |  25  |Koen van Gorkum |  37  | ? |
| 2 | ? | 14 | ? | 26 | ? | 38 | ? |
| 3 | ? | 15 |Bert Bergh| 27 | ? | 39 |Lydia of Bea(trix) Koopmans |
| 4 |Bert de Vries| 16 | ? | 28 |Leo Meijer| 40 |Wim Gabes|
| 5 | ? | 17 | ? | 29 |Gerard Selling| 41 |Henny Vlieger|
| 6 |Trudy Zondag| 18 |juf Sanders| 30 | ? | 42 | ? |
| 7 |Henk Marsman| 19 |Sjors van Leeuwen | 31 | ? | 43 | ? |
| 8 | ? | 20 | ? | 32 | ? | 44 | ? |
| 9 | ? | 21 | ? | 33 | ? | 45 | ? |
| 10 |Riekje (Liesje?) van Dusseldorp | 22 |Hans Kiepe| 34 | ? | 46 | ? |
| 11 | ? | 23 | ? | 35 | ? | 47 | ? |
|  12  |Jannie Demaret| 24 | ? | 36 | ? | 48 | ? |

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1948-1949_Kleuterklas_400.jpg][Foto/1948-1949_Kleuterklas.jpg]]
//Marnixschool, kleuterklas, 1948 - 1949.//

[img[Kleuterklas, 1948-1949|Images/1948-1949_Kleuterklas_nummers_400.jpg]]
//Marnixschool, kleuterklas, 1948 - 1949.//
<<tiddler Klassenfoto07C>>

| 1 |Kees de Kok|  13  |Sandra Dickmann|  25  |(Bea)trix Koopmans|  37  | ? |
| 2 |Jan Schaart| 14 | ? | 26 |Piet Boekel| 38 |Gerard Selling|
| 3 | ? | 15 |Lenie Mulder| 27 | ? | 39 |Ansje Berkhout|
| 4 |Hennie Jenning(?) | 16 |Ben Krook| 28 | ? | 40 |Koen van Gorkum|
| 5 | ? |17| ? |29| ? |41|Marja van de Kastele |
| 6 |Kees van Veen| 18 | ? | 30 |Wim Gabes| 42 | ? |
| 7 |Hans Kiepe| 19 |Bert de Vries| 31 | ? | 43 |Kees Langelaar|
| 8 |Willy Ligtvoet| 20 |{{blue{juf Sanders}}}| 32 |Leo Meijer| 44 |Truusje Guichelaar|
| 9 |Josientje Mol(?)| 21 |Riekje (Liesje?) van Dusseldorp | 33 | ? | 45 |Janny Boltjes|
| 10 |Leo van den Horn| 22 | ? | 34 |Henny Vlieger| 46 | ? |
| 11 |Henk Marsman| 23 |Jan Kraamer| 35 |Janneke van Barneveld | 47 |Ina Emens|
|  12  | ? | 24 |Lydia of Bea(trix) Koopmans | 36 | ? | 48 | ? |

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955-1956_Klas_5_400.jpg][Foto/1955-1956_Klas_5.jpg]]
//Marnix van Sint Aldegondeschool, klas 5, 1955-1956.//

[img[Klas 5, 1955 - 1956|Images/1955-1956_Klas_5_met_nummers_namen_400.jpg]]
//Marnix van Sint Aldegondeschool, klas 5, 1955-1956.//
<<tiddler Klassenfoto08C>>

| 1 |Yvonne Omloo|  14  |Rudi Bessem|  27  |Willy Schreuder|  40  |Ton Gerner|
| 2 |{{BLUE{meester Montsma}}}| 15 |Elsje Siliakus| 28 |Marijke Mertz| 41 |Thea Riesebos|
| 3 |Suzanne Feitsma| 16 |Cocky Huiskens| 29 |Olga van Leeuwen| 42 |Carry Balledux|
| 4 |Greetje van Blerk| 17 |Andre Sjoerds| 30 |Joke Reussien| 43 |Corrie van Zalingen|
| 5 |Hennie Berkhout| 18 |Hans Aries| 31 |Piet v.d. Braak| 44 |Tinie Boezaart|
| 6 |Rita Zwamborn| 19 |Hans Pieterse| 32 |Sonja Spruyt| 45 |Ria Kombrink|
| 7 |Gerda Groeneveld| 20 |Ria Emens| 33 |Hans Kiepe| 46 |Kees van Eyk|
| 8 |Jan Kraamer| 21 |Timmy de Vries| 34 |Rinie Hemstede| 47 |Marlene Demaret|
| 9 |Leendert Hendriks| 22 |Ina van Schuppen| 35 |{{blue{meester A.A. de Jong}}}| 48 |Ina Brons|
| 10&nbsp;<br>&nbsp; |Henk de Ruiter<br>(nu Henk Wolleswinkel)&nbsp;| 23&nbsp;<br>&nbsp;  |Hans Meijer<br>&nbsp;| 36&nbsp;<br>&nbsp;  |George van Leeuwen&nbsp;<br>&nbsp;| 49&nbsp;<br>&nbsp;  |Sonja Bruin<br>&nbsp;|
| 11 |Henk van der Flier| 24 |Joke Hukema| 37 |Greetje van Munster| - |{{RED{Kees van Dusseldorp}}}&nbsp;|
| 12 |Bauke de Boer| 25 |Babs Holtman| 38 |Rob Westra| - |{{RED{Willie Paulis}}}|
| &nbsp;13&nbsp; |Jan Ringoir| 26 |Tiny van Nimwegen&nbsp;| 39 |Ria Jonker| - |{{RED{Henk Zuidersma}}}|
|{{BLUE{hoofd der school}}}|>|>|>|>|>|>|>|
|{{RED{absent}}} |>|>|>|>|>|>|>|

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955-1956_Klas_6_400.jpg][Foto/1955-1956_Klas_6.jpg]]
//Marnix van Sint Aldegondeschool, klas 6, 1955-1956.//

[img[Klas 6, 1955 - 1956|Images/1955-1956_Klas_6_nummers_namen_400.jpg]]
//Marnix van Sint Aldegondeschool, klas 6, 1955-1956.//
<<tiddler Klassenfoto09C>>

| 1 |Wim Gabes| 8 |Ansje Berkhout| 15 |Ineke van Merkestein | 22 |Henny Vlieger|
| 2 |Addie van Mourik| 9 |Arie Mollema| 16 |Leo van den Horn| 23 |Ina Emens|
| 3 |Dikkie van Meurs| 10 |Hennie Brons| 17 |Clarie Brenning| 24 |Jannie Demaret|
| 4 |Wim van den Boogaard | 11 |Joop van der Flier| 18 |{{BLUE{meester Montsma}}}| 25 |Paul Ligtvoet|
| 5 |Leny Mulder| 12 |Janneke van Barneveld | 19 |Piet Boekel| 26 |Liesje van Dusseldorp |
| 6 |Bert Bergh| 13 |Tamme Westra| 20 |Astrid Vinkenoog|||
| 7 |Leo Meier| 14 |Trudie Zondag| 21 |Paul Titman|||
|{{BLUE{hoofd der school}}}|>|>|>|>|>|>|>|

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1961-1962_Klas_4_400.jpg][Foto/1961-1962_Klas_4.jpg]]
//Marnix van Sint Aldegondeschool, klas 4, 1961-1962.//

[img[klas 4, 1961-1962|Images/1961-1962_Klas_4_nummers_400.jpg]]
//Marnix van Sint Aldegondeschool, klas 4, 1961-1962.//
<<tiddler Klassenfoto10C>>

| 1 | ? |  11  |Maria Kootstra|  21  |Willie Kuiper|  31  |Ciska ...|
| 2 |Piet Drieman| 12 |Gerard Busbach| 22 |Rob Bruin| 32 | ? |
| 3 |Freddie Staphorst | 13 |Martin Grethe| 23 |Ans Bakker| 33 |Esther Camphuizen|
| 4 |Ineke Goense| 14 | ? | 24 |Joost Buijs| 34 |Dennis van der Zaken |
| 5 |Roel Rozevink| 15 |Johnny van de Pol | 25 |Annemarie Doesburg | 35 |Sientje Selling|
| 6 | ? | 16 |Woutje Jonker| 26 | ? | 36 |Ed Weltevreden|
| 7 | ? | 17 |Carla Kok| 27 |Gerda van de Flier| 37 |Joke van de Water|
| 8 | ? | 18 |Reinier Saalmink| 28 | ? |||
| 9 |Jules de Mol| 19 |Hennie Huiskes| 29 |Marjan van Zalinge|||
|  10  |{{BLUE{meester Punt}}}| 20 |{{blue{stagiair ...}}}| 30 |Louis Engbersen|||
|{{BLUE{hoofd der school (vanaf 1961?)}}}|>|>|>|>|>|>|>|

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1948_Betty_6e_klas_400.jpg][Foto/1948_Betty_6e_klas.jpg]]
//Marnixschool klas 6, Juli 1948.
Betty Gerner, geheel links naast meester Montsma.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_Klas1_Joke_400.jpg][Foto/1955_Klas1_Joke.jpg]]
//Marnix van Sint Aldegondeschool, klas 1, 1955-1956.//

[img[Klas 1|Images/1955_Klas1_Joke_nummers.jpg]]
//Marnix van Sint Aldegondeschool, klas 1, 1955-1956.//
<<tiddler Klassenfoto12C>>

| 1 |Jelsje Veenstra| 11 |Chiel Tophoff| 21 |Mies v.d. Flier| 31 |André Buquet|
| 2 |Jan Robbers| 12 |Regina Schwimmer| 22 |Wim Lanfermeijer| 32 |Monica Bouwman|
| 3 |Joke Gerner| 13 |Robbie Faber| 23 |Bert Kruse| 33 |Heidi van Barneveld|
| 4 |Peter v.d. Hare| 14 |Carrie Flick| 24 |Margriet Ruff| 34 |Louis Schrage|
| 5 |Janny Korte| 15 |Tonnie Buurman| 25 |Piet Lowie| 35 |Ans Bermon|
| 6 |Gerda van Erk| 16 |Mieke Huis in 't Veld| 26 |Beppie Westerveld| 36 |Marga Boezaart|
| 7 |Kees Bakker| 17 |Jeanette Kroese| 27 |Ronald de Waal| 37 |Edward Spanjaard|
| 8 |Ria Spek| 18 |Henk Hemstede| 28 |Ineke Berkhout|||
| 9 |Lida Vooijs| 19 |Coby van Dusseldorp| 29 |Kasper Kombrink|||
| 10 |Jannie Weberink| 20 |Arie van Netten| 30 |Olga Schaft|||
|In het midden {{blue{juf van Es}}}  |>|>|>|>|>|>|>|

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1958_Klas3_Joke_400.jpg][Foto/1958_Klas3_Joke.jpg]]
//Marnix van Sint Aldegondeschool, klas 5, 1959-1960.//

[img[Klas3 1958/1959|Images/1958_Klas3_Joke_nummers.jpg]]
//Marnix van Sint Aldegondeschool, klas 5, 1959-1960.//
<<tiddler Klassenfoto13C>>

| 1 |Kors v.d. Boogaard| 7 |Bert Kruse| 13 |Bernardien Hoogeveen| 19|Mies v.d. Flier|
| 2 |{{blue{(gym)meester v.d. Brom}}}| 8 |Gerda van Erk| 14 |Kees Bakker| 20 |Joke Gerner|
| 3 |Edward Spanjaard| 9 |Jeannette Kroese| 15 |Mieke Huis in 't Veld| 21 |Heidi van Barneveld|
| 4 |{{BLUE{meester Montsma}}}| 10 |Jan Robbers| 16 |Jannie Weberink| 22 |Piet Lowie|
| 5 |Harry Baars| 11 |Janny Korte| 17 |{{blue{(handwerk)juf Roelofs}}}|23 |Coby van Dusseldorp|
| 6 |Ineke Berkhout| 12 |Lida Vooys| 18 |Arie van Netten| 24 |Beppie Westerveld|
|{{BLUE{hoofd der school}}}|>|>|>|>|>|>|>|

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1961_Klas6_Joke_400.jpg][Foto/1961_Klas6_Joke.jpg]]
//Marnix van Sint Aldegondeschool, klas 6 in het Jan Willem Roskamhuis, 1960-1961.//

[img[Klas 6 1961/1962|Images/1961_Klas6_Joke_nummers.jpg]]
//Marnix van Sint Aldegondeschool, klas 6 in het Jan Willem Roskamhuis, 1960-1961.//
<<tiddler Klassenfoto14C>>

| 1 |Arie van Netten| 13 |Michiel Tophoff| 25 |Tini Hendriks| 37 |Cobie van Dusseldorp|
| 2 |{{blue{juf Wisman}}}| 14 |Ronald de Waal| 26 |Marijke Kraamer| 38 |Mieke Huis in 't Veld|
| 3 |{{blue{(handwerk)juf Roelofs}}}| 15 |Willy Hartzuiker| 27 |Ansje Bermon| 39 |Tineke de Vrij|
| 4 |Jan Zuidervaart| 16 |Lida Vooys| 28 |Bernardien Hoogeveen| 40 |Ans Fleijsman|
| 5 |{{BLUE{meester Punt}}}| 17 |Piet Lowie| 29 |Janny Korte| 41 |Jannie Weberink|
| 6 |Kors v.d. Boogaard| 18 |Edward Spanjaard| 30 |Gerda van Erk| 42 |Joke Gerner|
| 7 |Nico de Wit| 19 |Harrie Baars| 31 |Ineke Berkhout| 43 |Mies v.d. Flier|
| 8 |Jan Robbers| 20 |Kees Bakker| 32 |Regina Schwimmer| 44 |Jeannette Kroese|
| 9 |Bert Kruse| 21 |Kasper Kombrink| 33 |Marja Smit| 45 |Ada Van Noord|
| 10 |Peter Klein| 22 |Yvonne Staphorst| 34 |Marijke Zandbergen| 46 |Adri Burgers|
| 11 |Jan Zuidervaart| 23 |Heidi van Barneveld| 35 |Etty Zwama| ||
| 12 |Peter v.d. Hare| 24 |Olga Schaft| 36 |Beppie Westerveld| ||
|{{BLUE{hoofd der school}}}|>|>|>|>|>|>|>|

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1956-1957_Gustav_Briegleb_Huis_400.jpg][Foto/1956-1957_Gustav_Briegleb_Huis.jpg]]
//Marnix van Sint Aldegondeschool, klas 6 in het Gustav Brieglebhuis, 1956-1957.//

[img[Klas 6 1956/1957|Images/1956-1957_Gustav_Briegleb_Huis_nummers.jpg]]
//Marnix van Sint Aldegondeschool, klas 6 in het Gustav Brieglebhuis, 1956-1957.//
<<tiddler Klassenfoto15C>>

| 1 |Jan Ringoir| 7 |Yvonne Omloo| 13 |Rinie Hemstede| 19 |{{BLUE{meester Montsma}}}|
| 2 |Andre Sjoerds| 8 |Paul Ligtvoet| 14 |Willy Schreuder| 20 |Henk van der Flier|
| 3 |Ton Gerner| 9 |Hans Meijer| 15 |Ina van Schuppen| 21 |Henk Zuidersma|
| 4 |Suzanne Feitsma| 10 |Timmy de Vries| 16 |Rita Zwamborn| 22 |Kees van Dusseldorp|
| 5 |Sonja Bruin| 11 |Rudi Bessem| 17 |Greetje van Blerk| 23 |{{blue{juf Couprie}}}|
| 6 |Ina Brons| 12 |Rob Westra| 18 |Marlene Demaret| 24 |Bauke de Boer|
|{{BLUE{hoofd der school}}}|>|>|>|>|>|>|>|

{{sliderBG{
Er zijn vier mogelijke verklaringen voor de naam van deze vaste brug.
# Zij kan genoemd zijn naar een populaire koekjesverkoper, die hier door opdringerige jongelui in de modder viel.
# Er stond hier vroeger een cacaomolentje, waar koekjes van cacao werden verkocht.
# Mogelijk is ook dat de naam teruggaat op tuinder Pannekoek, die vroeger naast deze brug grond in eigendom had.
# Een vierde mogelijkheid is dat zij vernoemd is naar agent Koek, die vlak voor de opening van deze brug na een ruzie met de pontbaas demonstratief over deze brug liep. Hierna zou de pontbaas op de brugschutting geschreven hebben: 'Deze brug is gedoopt Koekjesbrug'.
}}}

{{BROWN{Koning & Bienfait}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Koning & Bienfait0"
"Foto's " "" "Foto's Koning & Bienfait"
>>

{{BROWN{Info}}}
Ingeklemd tussen het - witte - voormalige parochiehuis/de bioscoop 'Huize De Liefde' op #102 en het voormalige depot van de ~Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij uit Den Haag - ook redelijk wit - zit op #104 een donker pand wat er toch wel uitspringt gezien de afwijkende gevel.
Het pand werd in 1900 gebouwd voor het proefstation voor bouwmaterialen 'Koning en Bienfait', genoemd naar de oprichters.
+++!!![Historie van Koning & Bienfait »]
<<tiddler "Koning & Bienfait00">>
===

//Uit: Cement 1999 nr. 6//

!!100 JAAR KONING & BIENFAIT
Op 1 juli 1990 bestaat Koning & Bienfait, Keuringsinstituut en Laboratorium voor bouw- en metaalnijverheid, 100 jaar.
In 1889 werd door een aantal Nederlandse industrieën vastgesteld, dat er behoefte was aan een proefstation voor bouwmaterialen. Met deze wens werd de overheid benaderd. Daar oordeelde men, dat de oprichting van een proefstation door het bedrijsleven zelf ter hand moest worden genomen.
Chemicus Koning en ingenieur Bienfait richten in 1890 het proefstation voor bouwmaterialen Koning en Bienfait op.
In het begin werd veel onderzoek uitgevoerd aan steenkool, ertsen, metalen en cement. Enkele jaren na de oprichting gaf het Ministerie van Waterstaat opdracht tot onderzoek van 50 Nederlandse en Belgische baksteensoorten.

Door de toeneming van het onderzoek in de jaren 1897 - 1899 werd architect Berlage de opdracht gegeven tot het ontwerpen van een groter bedrijfspand. In 1900 werd dit pand aan de Da Costakade #104 te Amsterdam in gebruik genomen.
Hierin werden de volgende afdelingen ingericht: een volledig cementlaboratorium en een mechanische afdeling met trek-, buig- en drukbanken voor metalen, steen, beton en mortels. Verder was er apparatuur voor het bepalen van afslijting-, val- en slagproeven.
Vanaf 1904 werden de eerste uitvoerige gecombineerde onderzoekingen van metalen verricht door middel van mechanisch-, chemisch- en microscopisch onderzoek.
In 1905 werden de eerste adviezen, betreffende vervaardiging van het destijds nieuwe materiaal kalkzandsteen, aan de Nederlandse industrie verstrekt.
In 1907 werd een commissie voor het onderzoek van gewapend beton opgericht. Voor deze commissie moest een groot aantal betonkubussen (met een ribbe van 300 mm) worden beproefd. Tijdens de bouw van de nieuwe schutsluis te ~IJmuiden in de jaren '20 werden de betonmengsels gecontroleerd met proefkubussen van deze afmetingen.
Een betonpers met een vermogen van 500 ton werd door Koning & Bienfait voor dit werk in ~IJmuiden opgesteld.
Tot aan de jaren '40 werden ondermeer de volgende onderzoekingen verricht:
* voor de Landbouwhogeschool en de Rijks Geologische Dienst analyseren van gesteenten en grondsoorten;
* voor de gemeenten Amsterdam en Rotterdam bepaling van de elastiteitsmodulus van beton;
* voor de Commissie tot ontwikkeling van de fabrieksnijverheid in Nederlandsch Indië bepaling van de reactiviteit van Borneo-cokes.

Na de oorlogsjaren werden vooral veel keuringen verrricht ten behoeve van de cementindustrie. Vele monsters cement werden afgeleverd aan de Da Costakade voor het bepalen van de buig- en treksterkte, de bindtijd en vormhoudendheid.
De jaren zestig vertoonden een grote opleving in de bouwactiviteiten, echter keuringen en onderzoekingen vond men toen niet meer zo nodig. Dit veranderde gelukkig in de begin jaren zeventig. Koning & Bienfait werd betrokken als keuringsinstituut bij de aanleg van de Metro en Hemspoortunnel te Amsterdam. Medewerking werd verleend aan de kwaliteitsbewaking van de verwerkte betonspecie bij de bouw van de Stormvloedkering in de monding van de Oosterschelde.
In opdracht van het Ministerie van Volkshuisvesting werd een landelijk onderzoek verricht naar de invloed van hulpstoffen op de kwaliteit van de metselspecie.
In 1978 werd door de Vereniging Researchgroep Betonwapening de opdracht verstrekt tot het maandelijks keuren van gelast betonstaal bij de haar aangesloten leden. Dit was de eerste aanzet om tot een ~KOMO-certificaat voor buig- en vlechtcentrales te komen. Koning & Bienfait treedt nu op als keuringsinstituut voor KIWA voor het verrichten van toelatingsonderzoeken, keurings- en controlewerkzaamheden. Naast het onderzoek van materialen en produkten bestaan de werkzaamheden thans uit onderzoek en schade-expertises van bouwwerken, begeleiding van betonwerken in uitvoering en van betonreparatie, onderzoekingen aan metselwerk en restauratie van monumenten.

Koning & Bienfait zal het feit dat zij 110 jaar als onafhankelijk keuringsinstituut haar werkzaamheden heeft kunnen verrichten op 28 juni 1990 met haar relaties vieren.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_Da_Costakde_104_Ir_H_Baucke_400.jpg][Foto/1930_Da_Costakde_104_Ir_H_Baucke.jpg]]
//Ir. H. Baucke van Koning & Bienfait, 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_Da_Costakade_104_Ir_L_Bienfait_400.jpg][Foto/1930_Da_Costakade_104_Ir_L_Bienfait.jpg]]
//Ir. L. Bienfait van Koning & Bienfait, 1930.//

[img[Koning & Bienfait|Images/Logo_Koning_Bienfait.gif]]
//Reclame Koning & Bienfait//

{{BROWN{Koolhoven}}}
In 1911 bouwde Frits Koolhoven zijn eerste eigen vliegtuig, de 'Heidevogel', een aangepaste kopie van de Farman dubbeldekker. Het was een van de eerste in Nederland ontworpen en gebouwde vliegtuigen (Hein van der Burg was hem voor en Anthony Fokker bouwde zijn Spin in Duitsland).
Tussen 1911 en 1926 was Frits Koolhoven vliegtuigontwerper voor het Franse Deperdussin en het Engelse Armstrong Whitworth en B.A.T en vervolgens voor de Nederlandse vliegtuigbouwers Spyker en de NVI (Nationale Vliegtuig Industrie). Na het debacle van de NVI begon Koolhoven voor zichzelf.
Koolhoven bouwde v.n.l. civiele vliegtuigen.
De Koolhoven ~FK-51 was een militaire dubbeldekker trainer c.q. verkenner met twee open, achter elkaar geplaatste cockpits. Het toestel werd ontworpen naar specificaties van de LVA (de toenmalige Luchtvaart Afdeling van de landmacht). Het eerste prototype vloog in mei 1935. In totaal zijn 142 stuks gemaakt.
Na vergelijkende tests met de Britse AVRO Tutor, ging de LVA over tot aanschaf van een eerste serie van 10 stuks ~FK-51. Er volgde een bestelling van 15 stuks, en nog een van 29 stuks. De laatste groep zou gebruikt worden als lichte verkenner. Begin mei 1940 waren er hiervan nog 16 in dienst.
Ook de Nederlandse MLD was geïnteresseerd in de ~FK-51 en kocht 17 stuks, die alle verloren gingen in de meidagen.
Verder bestelde de ~LA-KNIL 60 stuks ~FK-51, waarvan er 45 vóór het uitbreken van de oorlog afgeleverd konden worden.

Voor aanduiding van de route werden aanvankelijk houten en emaille borden (kopkoersborden) gebruikt. De lijn werd aangegeven met lantaarns voorzien van glas met daarop het lijnnummer en de kleur van de lijn. De koersborden werden later - bij de komst van de drieassers - vervangen door een z.g. koersrol.
<<<
De koersrol of richtingfilm bij trams en bussen is de rol die de eindbestemming, soms ook de tussenstops, aangeeft.
Het lijnnummer bij trams en bussen wordt aangegeven door een aparte rol (lijnfilm).
<<<

{{borderless{
|[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1867_Kaart_Amsterdam_J_Kuiper_detail_400.jpg][Foto/1867_Kaart_Amsterdam_J_Kuiper_detail.jpg]]<br>//Detailplattegrond van 1867.//|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Kostverlorengebied1A>>|
}}}

{{BROWN{Kostverlorengebied}}}
Op dit stukje kaart uit 1867 zijn de dan nog voor het grootste deel aanwezige molens uit het Kostverlorengebied te zien.
De molens stonden gegroepeerd aan hun aan- en afvoervaarwegen en toegangspaden over land. De weersloten kruisten de ~N-Z lopende paden waardoor een raster van erven ontstond, groot genoeg voor een zaagmolen.
Die paden waren de Achterweg (voor de molenerven aan de Kostverlorenvaart), de Middenweg en de Voorweg. Dwars daarop lagen nog molenerven aan paden langs de weersloten, het Zaagmolenpad, Tussenpad en Kuiperspad en molens met toegang tot de Buitensingel.
De Kattensloot was een markante onderbreking in het molenlandschap; deze voormalige weersloot was voor scheepvaart gepromoveerd tot de aansluiting van de Kostverlorenvaart op de Singelgracht, waardoor het laatste stuk van de Kostverlorenvaart degradeerde tot een steeds smaller wordende sloot. Ten noorden van de Kattensloot bleef een driehoekig gebied over dat ook wel ‘de Vijfhoek’ werd genoemd, naar de gelijknamige molen en weg.

{{BROWN{Foto's van Kattensloot en Kostverlorenvaart}}}
De Kattensloot en de Kostverlorenvaart - in 4 delen - van noord naar zuid en in verschillende tijden.
<<tabs ""
"ten N van Van Hallbrug " "" "Kostverlorenvaart1"
"Kattensloot " "" "Kattensloot"
"Van Hallbrug tot Beltbrug " "" "Kostverlorenvaart2"
"Beltbrug tot Wiegbrug " "" "Kostverlorenvaart3"
"Wiegbrug t/m Kinkerbrug " "" "Kostverlorenvaart4"
>>

{{BROWN{Kostverlorenvaart/Kostverlorenwetering}}}
De westelijke rand van het 'Kostverlorengebied'.
<<tabs ""
"Info " "" "Kostverlorenvaart0"
"Buyskade " "" "Buyskade"
"Westelijk Entrepot " "" "Westelijk Entrepot"
"Vinkenbuurt " "" "Vinkenbuurt"
"Gipsfabriek " "" "Gipsfabriek"
"De Baarsjes " "" "De Baarsjes"
"IJzergieterij Zimmer " "" "IJzergieterij Zimmer"
"Bruggen " "" "Bruggen Kostverlorenvaart"
"Foto's " "" "Kostverlorenvaart"
>>

{{BROWN{Kostverlorenvaart}}}
//Bron: [[Wikipedia|https://nl.wikipedia.org/wiki/Kostverlorenvaart]].//

De Kostverlorenvaart of+++^*[Kostverlorenwetering &raquo;]<<tiddler Kostverlorenwetering>>===in ~Amsterdam-West is de verbinding tussen de Schinkel en het IJ. Sinds het einde van de 19e eeuw wordt de verbinding met het IJ gevormd door de Kattensloot, Singelgracht en het Westerkanaal.
Tot 1921 vormde de Kostverlorenvaart over een groot deel van zijn lengte de oostelijke gemeentegrens van Sloten enerzijds en ~Nieuwer-Amstel en Amsterdam anderzijds. Tegenwoordig is het grotendeels de grens tussen de stadsdelen De Baarsjes enerzijds en ~Oud-West en Westerpark anderzijds.
De Kostverlorenvaart is in de vijftiende eeuw gegraven om de afwatering van het Hoogheemraadschap van Rijnland op het IJ te verbeteren.
Het Hoogheemraadschap Rijnland was steeds op zoek naar afwateringsmogelijkheden voor nieuw ontgonnen land. Toen in 1413 Graaf Willem VI toestemming verleende om vanaf De Nieuwe Meer en De Schinkel een wetering met spuisluizen naar het IJ te graven, protesteerde Amsterdam hevig. Er bestond namelijk het gevaar dat in die roerige tijden een vijand de stad onder water kon zetten via die sluizen. Amsterdam sloot dan ook de wetering af en ondanks een proces van Rijnland bleef de wetering dicht. Omdat daardoor de wetering en de sluizen onbruikbaar werden, was dit verspilling van geld ofwel "verloren cost". Zo is de naam Kostverloren te verklaren.
Toen de stad Amsterdam enige decennia later vanaf het Singel een vaart groef langs de Heiligeweg (de Heiligewegse Vaart) naar de Kostverlorenvaart en er daarmee een open scheepvaartverbinding ontstond tussen Amsterdam en het Haarlemmermeer en verder naar Leiden, kwam de stad Haarlem hiertegen in het geweer, omdat de grafelijke tolrechten op het verplichte scheepvaartverkeer door het Spaarne hiermee omzeild dreigden te worden. De Haarlemmers sloegen in 1434 palen in de Schinkel om zo de doorvaart te verhinderen. Op last van de graaf van Holland werd vervolgens een afdamming gemaakt tussen de Kostverlorenvaart en de Schinkel.
Om toch nog (klein) scheepvaartverkeer tussen Amsterdam en het Haarlemmermeer mogelijk te maken gebruikte men een+++^*[overhaal of overtoom &raquo.]
{{sliderBG{
<<tiddler Overtoom/overhaal>>
}}}
===
De buurt hieromheen werd de Overtoomse Buurt.
Toen na de omwenteling van 1795 de oude tolrechten vervielen, kon de dam in 1808 door een schutsluis worden vervangen. In 1940 kwam ter vervanging hiervan de Schinkelsluis, even ten noorden van de Nieuwe Meer, in gebruik. Sindsdien gaan Kostverlorenvaart en Schinkel gewoon in elkaar over ter hoogte van de brug naar het Surinameplein, die nog steeds Overtoomse Sluis heet.
> In 1861 kocht de stad Amsterdam op een publieke veiling de hele Kostverlorenvaart van het Hoogheemraadschap Rijnland. Voor ƒ930,- werd de stad eigenaar van 11 bunders 113 roeden en 63 ellen water én land.
De Kostverlorenvaart wordt nog steeds gebruikt voor goederenvervoer over het water, een functie die de stadsgrachten verloren hebben. Ook veel plezierjachten maken gebruik van deze verbinding tussen de Ringvaart van de Haarlemmermeer en het IJ, die een onderdeel van de Staande Mastroute vormt.

Zie [[Kostverlorenvaart]] in het Fotoalbum voor een serie foto's van de Kostverlorenvaart tussen Haarlemmerweg en Kinkerbrug (opgesplitst in vijf delen).

{{BROWN{ten N van Van Hallbrug}}}
<tabs "">

<tab 1e serie >
{{vTabs{<<tabs ""
"Kaart 1822-2007 " "1822-2007" "Kostverlorenvaart100"
"Kaart 1922 " "1922" "Kostverlorenvaart101"
"-1- 1917 " "1917" "Kostverlorenvaart102"
"-2- 1979 " "1979" "Kostverlorenvaart103"
"-3- 2009 " "2009" "Kostverlorenvaart103A"
"-4- 1917 " "1917" "van Eck10"
"-5- 1917 " "1917" "van Eck27"
"-6- Ca. 1935 " "Ca. 1935" "Kostverlorenvaart104"
"-7- 1917 " "1917" "van Eck24"
"-8- 1990 " "1990" "Kostverlorenvaart105"
"-9- 1917 " "1917" "van Eck26"
"-10- 1917 " "1917" "van Eck25"
"-11- 1995 " "1995" "Kostverlorenvaart106"
"-12- 1917 " "1917" "van Eck23"
"-13- 2007 " "2007" "Kostverlorenvaart106A"
"-14- 2007 " "2007" "Kostverlorenvaart106B"
"-15- Ca. 1925 " "Ca. 1925" "Kostverlorenvaart107"
"-16- Ca. 1925 " "Ca. 1925" "Kostverlorenvaart108"
>>}}}
</tab>

<tab 2e serie >
{{vTabs{<<tabs ""
"-17- 2009 " "2009" "Kostverlorenvaart117"
"-18- 1990 " "1990" "Kostverlorenvaart116"
"-19- 1983 " "1983" "Kostverlorenvaart114"
"-20- 1990 " "1990" "Kostverlorenvaart115"
"-21- 2003 " "2003" "Kostverlorenvaart118"
"-22- 2010 " "2010" "Kostverlorenvaart119"
"-23- Ca. 2005 " "Ca. 2005" "Kostverlorenvaart120"
"-24- 1983 " "1983" "Kostverlorenvaart112"
"-25- 1990 " "1990" "Kostverlorenvaart113"
"-26- Ca. 2008 " "Ca. 2008" "Kostverlorenvaart121"
"-27- Ca. 2008 " "Ca. 2008" "Kostverlorenvaart122"
"-28- 1938 " "1938" "van Eck52"
"-29- 1983 " "1983" "Kostverlorenvaart111"
>>}}}
</tab>

</tabs>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1822-2007_Ten_N_van_Van_Hallbrug_400.jpg][Foto/1822-2007_Ten_N_van_Van_Hallbrug.jpg]]
//Situatie Kostverlorenvaart ten noorden van de Van Hallbrug in 1822 met 2007 eroverheen geprojecteerd.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_Plattegrond_Kostverlorenvaart_1_400.jpg][Foto/1922_Plattegrond_Kostverlorenvaart_1.jpg]]
//Kostverlorenvaart ten noorden van de Van Hallbrug + Kattensloot, 1922.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_Kostverlorenvaart_De_Wittenkade_vanaf_brug_2e_Nassaustraat_J_van_Eck_400.jpg][Foto/1917_Kostverlorenvaart_De_Wittenkade_vanaf_brug_2e_Nassaustraat_J_van_Eck.jpg]]
//Kostverlorenvaart met De Wittenkade gezien vanaf de brug bij de 2e Nassaustraat naar het noorden. J. van Eck, 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1979_Kostverlorenvaart_De_Wittenkade_met_Nassaukerk_400.jpg][Foto/1979_Kostverlorenvaart_De_Wittenkade_met_Nassaukerk.jpg]]
//Kostverlorenvaart, De Wittenkade met Nassaukerk, 1979.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Kostverlorenvaart_De_Wittenkade_met_Nassaukerk_400.jpg][Foto/2009_Kostverlorenvaart_De_Wittenkade_met_Nassaukerk.jpg]]
//Kostverlorenvaart en De Wittenkade met Nassaukerk, 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_ca_Kostverlorenvaart_scheepswerf_huizen_De_Wittenstraat_400.jpg][Foto/1935_ca_Kostverlorenvaart_scheepswerf_huizen_De_Wittenstraat.jpg]]
//Kostverlorenvaart met scheepswerf en zicht op huizen aan De Wittenstraat, ca. 1935.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Kostverlorenvaart_gezien_naar_De_Wittenkade_straat_en_Nassaukerk_400.jpg][Foto/1990_Kostverlorenvaart_gezien_naar_De_Wittenkade_straat_en_Nassaukerk.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien naar De Wittenkade/De Wittenstraat en Nassaukerk, 1990.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1995_Kostverlorenvaart_vanaf_kippenbrug_naar_N_400.jpg][Foto/1995_Kostverlorenvaart_vanaf_kippenbrug_naar_N.jpg]]
//Kostverlorenvaart vanaf het 'Kippenbruggetje' naar het noorden, 1995.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Kostverlorenvaart_gezien_naar_kippenbruggetje_400.jpg][Foto/2007_Kostverlorenvaart_gezien_naar_kippenbruggetje.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien naar 'Kippenbruggetje', 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Kostverlorenvaart_kippenbruggetje_400.jpg][Foto/2007_Kostverlorenvaart_kippenbruggetje.jpg]]
//'Kippenbruggetje' over de Kostverlorenvaart, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925_ca_1e_Kostverlorenkade_gezien_naar_Wittenkade_Jacob_Catskade_400.jpg][Foto/1925_ca_1e_Kostverlorenkade_gezien_naar_Wittenkade_Jacob_Catskade.jpg]]
//1e Kostverlorenkade gezien naar De Wittenkade en Jacob Catskade met (rechts) een (ketting)pontje, ca. 1925.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925_ca_Kostverlorenvaart_gezien_vanaf_1e_Kostverlorenkade_400.jpg][Foto/1925_ca_Kostverlorenvaart_gezien_vanaf_1e_Kostverlorenkade.jpg]]
//1e Kostverlorenkade gezien naar De Wittenkade en Jacob Catskade en pontje, ca. 1925.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_1e_Kostverlorenkade_vanaf_brug_Kostverlorenstraat_Van_Hallstraat_naar_N_400.jpg][Foto/1983_1e_Kostverlorenkade_vanaf_brug_Kostverlorenstraat_Van_Hallstraat_naar_N.jpg]]
//1e Kostverlorenkade gezien vanaf de Van Hallbrug naar het noorden, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Van_Hallstraat_675-679_entrepotdok_400.jpg][Foto/1983_Van_Hallstraat_675-679_entrepotdok.jpg]]
//Het industrieterrein West, Van Hallstraat 675-679, gezien vanaf de Van Hallbrug, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Van_Hallstraat_615-617_entrepotdok_met_postdepot_en_kippenbrug_400.jpg][Foto/1990_Van_Hallstraat_615-617_entrepotdok_met_postdepot_en_kippenbrug.jpg]]
//Het industrieterrein West met postdepot en in de verte het 'Kippenbruggetje', gezien vanaf de Van Hallbrug, 1990.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Kostverlorenvaart_Industrieterrein_West_400.jpg][Foto/1983_Kostverlorenvaart_Industrieterrein_West.jpg]]
//Kostverlorenvaart met zicht op industrieterrein West en 'kippenbruggetje', 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Kostverlorenvaart_Industrieterrein_West_400.jpg][Foto/1990_Kostverlorenvaart_Industrieterrein_West.jpg]]
//Kostverlorenvaart met zicht op industrieterrein West, 1990.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Kostverlorenvaart_kippenbrug_1e_Keucheniusstraat_400.jpg][Foto/1990_Kostverlorenvaart_kippenbrug_1e_Keucheniusstraat.jpg]]
//Kostverlorenvaart met zicht op 'Kippenbruggetje' en de ingang van de 1e Keucheniusstraat, 1990.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Van_der_Palmkade_gezien_naar_Kippenbruggetje_400.jpg][Foto/2009_Van_der_Palmkade_gezien_naar_Kippenbruggetje.jpg]]
//Van der Palmkade gezien naar 'Kippenbruggetje', 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2003_Van_der_Palmkade_Meander_400.jpg][Foto/2003_Van_der_Palmkade_Meander.jpg]]
//Meanderflat op de Van der Palmkade, 2003.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_Van_der_Palmkade_400.jpg][Foto/2010_Van_der_Palmkade.jpg]]
//Van der Palmkade, gezien naar Van Hallbrug, 2010.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2005_ca_Van_der_Palmkade_naar_Van_Hallbrug_400.jpg][Foto/2005_ca_Van_der_Palmkade_naar_Van_Hallbrug.jpg]]
//Van der Palmkade, gezien naar Van Hallbrug, ca. 2005.//

[img[Kostverlorenvaart|Images/2008_ca_Van_der_Palmkade1_400.jpg]]
//Van der Palmkade gezien naar de Van Hallbrug, ca. 2008.//

[img[Kostverlorenvaart|Images/2008_ca_Van_der_Palmkade_400.jpg]]
//Van der Palmkade gezien naar de Van Hallbrug, ca. 2008.//

{{BROWN{Van Hallbrug tot Beltbrug}}}
<tabs "">

<tab 1e serie >
{{vTabs{<<tabs ""
"Kaart 1822-2007 " "1822-2007" "Kostverlorenvaart200"
"Kaart 1922 " "1922" "Kostverlorenvaart201"
"-1- 1932 " "1932" "Kostverlorenvaart202"
"-2- 1932 " "1932" "Kostverlorenvaart203"
"-3- 1932 " "1932" "Kostverlorenvaart204"
"-4- Ca. 1930 " "Ca. 1930" "Kostverlorenvaart205"
"-5- 1926 " "1926" "Kostverlorenvaart208"
"-6- 1917 " "1917" "Kostverlorenvaart209"
"-7- Ca. 1926 " "Ca. 1926" "Kostverlorenvaart210"
"-8- Ca. 1926 " "Ca. 1926" "Kostverlorenvaart211"
"-9- 1913 " "1913" "Kostverlorenvaart212"
"-10- 1913 " "1913" "Kostverlorenvaart214"
"-11- 1913 " "1913" "Kostverlorenvaart214A"
"-12- 1913 " "1913" "Kostverlorenvaart215"
"-13- 1913 " "1913" "Kostverlorenvaart216"
"-14- Ca. 1926 " "Ca. 1926" "Kostverlorenvaart217"
"-15- 1983 " "1983" "Kostverlorenvaart220"
"-16- 2008 " "2008" "Kostverlorenvaart220A"
>>}}}
</tab>

<tab 2e serie >
{{vTabs{<<tabs ""
"-17- 1917 " "1917" "van Eck01"
"-18- Ca. 1940 " "Ca. 1940" "Kostverlorenvaart221"
"-19- 1995 " "1995" "Kostverlorenvaart222"
"-20- Ca. 1930 " "Ca. 1930" "Kostverlorenvaart223"
"-21- Ca. 1930 " "Ca. 1930" "Kostverlorenvaart224"
"-22- 1936 " "1936" "van Eck47"
"-23- 1995 " "1995" "Kostverlorenvaart225"
"-24- Ca. 1940 " "Ca. 1940" "Molens54"
"-25- 1917 " "1917" "van Eck21"
"-26- 1917 " "1917" "van Eck22"
"-27- Ca. 1925 " "Ca. 1925" "Prenten79"
"-28- 1917 " "1917" "van Eck20"
"-29- 1917 " "1917" "van Eck18"
"-30- Ca. 1940 " "Ca. 1940" "Kostverlorenvaart227"
"-31- 2008 " "2008" "Kostverlorenvaart227A"
"-32- 1912 " "1912" "Molens44A"
"-33- 1917 " "1917" "van Eck63"
"-34- 1917 " "1917" "van Eck66"
>>}}}
</tab>

<tab 3e serie >
{{vTabs{<<tabs ""
"-35- Ca. 1929 " "Ca. 1929" "Molens51A"
"-36- Ca. 1927 " "Ca. 1927" "Molens50A"
"-37- 1929 " "1929" "Molens51"
"-38- Ca. 1940 " "Ca. 1940" "Kostverlorenvaart228"
"-39- Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Molens32"
"-40- Ca. 1935 " "Ca. 1935" "Kostverlorenvaart230"
"-41- Ca. 1935 " "Ca. 1935" "Kostverlorenvaart231"
"-42- 1917 " "1917" "van Eck17"
"-43- 2008 " "2008" "Buurt291"
"-44- 1917 " "1917" "van Eck31"
"-45- 1924 " "1924" "Molens46"
"-46- 2010 " "2010" "Buurt293"
"-47- Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Molens33"
"-48- 1909 " "1909" "Molens43"
"-49- Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Molens31"
"-50- 1933 " "1933" "Molens53"
"-51- 2005 " "2005" "Molens56"
"-52- 2008 " "2008" "Molens57"
"-53- 1895 " "1895" "Prenten48A"
>>}}}
</tab>

</tabs>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1822-2007_Van_Hallbrug-Beltbrug_400.jpg][Foto/1822-2007_Van_Hallbrug-Beltbrug.jpg]]
//Situatie Kostverlorenvaart tussen Van Hallbrug en Beltbrug in 1822 met 2007 eroverheen geprojecteerd.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_Plattegrond_Kostverlorenvaart_2_400.jpg][Foto/1922_Plattegrond_Kostverlorenvaart_2.jpg]]
//Kostverlorenvaart tussen Van Hallbrug en Beltbrug, 1922.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1932_Bouw_brug_over_Kostverlorenvaart_bij_Kostverlorenstraat_400.jpg][Foto/1932_Bouw_brug_over_Kostverlorenvaart_bij_Kostverlorenstraat.jpg]]
//Bouw van de Van Hallbrug over de Kostverlorenvaart. Insteekhaven nog niet gedempt, 1932.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1932_Kostverlorenvaart_brug_bij_Kostverlorenstraat_400.jpg][Foto/1932_Kostverlorenvaart_brug_bij_Kostverlorenstraat.jpg]]
//Van Hallbrug over de Kostverlorenvaart, 1932.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1932_Bouw_brug_over_Kostverlorenvaart_bij_Kostverlorenstraat_2_400.jpg][Foto/1932_Bouw_brug_over_Kostverlorenvaart_bij_Kostverlorenstraat_2.jpg]]
//Bouw van de Van Hallbrug over de Kostverlorenvaart, 1932.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_Kostverlorenvaart_met_links_Prinsessekerk_en_rechts_Entrepotdok_400.jpg][Foto/1930_ca_Kostverlorenvaart_met_links_Prinsessekerk_en_rechts_Entrepotdok.jpg]]
//Kostverlorenvaart met insteekhaven, links Prinsessekerk en rechts Entrepotdok, ca. 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1926_ca_Kostverlorenvaart_met_Prinsessekerk_en_Entrepotdok_400.jpg][Foto/1926_ca_Kostverlorenvaart_met_Prinsessekerk_en_Entrepotdok.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien - over de insteekhaven - naar de Prinsessekerk en het Entrepotdok, 1926.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_Kostverlorenvaart_gezien_naar_Prinsessekerk_400.jpg][Foto/1917_Kostverlorenvaart_gezien_naar_Prinsessekerk.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien - over de insteekhaven - naar de Prinsessekerk, 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1926_ca_Kostverlorenvaart_Buyskade_rechts_Prinsessekerk_400.jpg][Foto/1926_ca_Kostverlorenvaart_Buyskade_rechts_Prinsessekerk.jpg]]
//Kostverlorenvaart met insteekhaven gezien naar Schaepmanstraat, rechts Prinsessekerk. Ca. 1926.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1926_ca_Kostverlorenvaart_Buyskade_gezien_naar_Schaepmanstraat_400.jpg][Foto/1926_ca_Kostverlorenvaart_Buyskade_gezien_naar_Schaepmanstraat.jpg]]
//Kostverlorenvaart, Buyskade met insteekhaven gezien naar Schaepmanstraat, ca. 1926.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1913_Buyskade_brand_chemische_fabriek_t_o_Zaagmolenstraat_400.jpg][Foto/1913_Buyskade_brand_chemische_fabriek_t_o_Zaagmolenstraat.jpg]]
//<<tiddler BrandChemFabr>>//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1913_Buyskade_brand_chemische_fabriek_t_o_Zaagmolenstraat_2_400.jpg][Foto/1913_Buyskade_brand_chemische_fabriek_t_o_Zaagmolenstraat_2.jpg]]
//<<tiddler BrandChemFabr>>Gezien vanaf de hoek 1e Kostverlorenkade, Zaagmolenstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1913_Kostverlorenvaart_brand_teerfabriek_400.jpg][Foto/1913_Kostverlorenvaart_brand_teerfabriek.jpg]]
//<<tiddler BrandChemFabr>>//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1913_Buyskade_brand_chemische_fabriek_t_o_Zaagmolenstraat_3_400.jpg][Foto/1913_Buyskade_brand_chemische_fabriek_t_o_Zaagmolenstraat_3.jpg]]
//<<tiddler BrandChemFabr>>//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1913_Kostverlorenvaart_brand_fabriek_teerprodukten_400.jpg][Foto/1913_Kostverlorenvaart_brand_fabriek_teerprodukten.jpg]]
//<<tiddler BrandChemFabr>>//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1926_ca_Buyskade_ten_O_van_Visseringstraat_400.jpg][Foto/1926_ca_Buyskade_ten_O_van_Visseringstraat.jpg]]
//Kostverlorenvaart met Buyskade ten oosten van de Visseringstraat, ca. 1926.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Kostverlorenvaart_Buyskade_400.jpg][Foto/1983_Kostverlorenvaart_Buyskade.jpg]]
//Kostverlorenvaart met Buyskade gezien naar Van Hallbrug, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Buyskade_gezien_van_hoek_Zaagmolenstraat_1e_Kostverlorenkade_400.jpg][Foto/2008_Buyskade_gezien_van_hoek_Zaagmolenstraat_1e_Kostverlorenkade.jpg]]
//Buyskade gezien vanaf de hoek Zaagmolenstraat/1e Kostverlorenkade, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940_ca_Kostverlorenvaart_zicht_op_Buyskade_en_achterzijde_Visseringstraat_400.jpg][Foto/1940_ca_Kostverlorenvaart_zicht_op_Buyskade_en_achterzijde_Visseringstraat.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien naar Buyskade en achterzijde van Visseringstraat, ca. 1940.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1995_Kostverlorenvaart_Buyskade_50_achterzijde_Visseringstraat_400.jpg][Foto/1995_Kostverlorenvaart_Buyskade_50_achterzijde_Visseringstraat.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien naar Buyskade en achterzijde van Visseringstraat, 1995.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_Kostverlorenvaart_Buyskade_gezien_naar_ZW_400.jpg][Foto/1930_ca_Kostverlorenvaart_Buyskade_gezien_naar_ZW.jpg]]
//Kostverlorenvaart met Buyskade gezien naar het zuidwesten, ca. 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_Kostverlorenvaart_Buyskade_naar_Van_Hallbrug_400.jpg][Foto/1930_ca_Kostverlorenvaart_Buyskade_naar_Van_Hallbrug.jpg]]
//Kostverlorenvaart met Buyskade gezien naar Van Hallbrug, ca. 1930.
Rechts het bedrijvengebouw op de hoek van de Zaagmolenstraat en de Gillis van Ledenberchstraat//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1995_Kostverlorenvaart_l_Oostelijk_Marktkanaal_Visseringstraat_r_De_Otter_vanaf_Beltbrug_400.jpg][Foto/1995_Kostverlorenvaart_l_Oostelijk_Marktkanaal_Visseringstraat_r_De_Otter_vanaf_Beltbrug.jpg]]
//Kostverlorenvaart met links het Oostelijk Marktkanaal met Visseringstraat en rechts de romp van molen De Otter, gezien vanaf de Beltbrug, 1995.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940_ca_Eerste_Kostverlorenkade_gezien_naar_ingang_Zaagmolenstraat_400.jpg][Foto/1940_ca_Eerste_Kostverlorenkade_gezien_naar_ingang_Zaagmolenstraat.jpg]]
//1e Kostverlorenkade gezien naar de ingang van de Zaagmolenstraat, ca. 1940.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Kostverlorenvaart_l_1e_Kostverlorenkade_400.jpg][Foto/2008_Kostverlorenvaart_l_1e_Kostverlorenkade.jpg]]
//Kostverlorenvaart met links de 1e Kostverlorenkade, 2008.
Achter de boot het voormalige bedrijvengebouw, nu appartementencomplex.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940_ca_Kostverlorenvaart_naar_Gillis_van_Ledenberchstraat_400.jpg][Foto/1940_ca_Kostverlorenvaart_naar_Gillis_van_Ledenberchstraat.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien naar (de oneven zijde van) de Gillis van Ledenberchstraat, ca. 1940.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_ca_Kostverlorenvaart_voor_Buyskade_achter_Gillis_van_Ledenberchstraat_400.jpg][Foto/1935_ca_Kostverlorenvaart_voor_Buyskade_achter_Gillis_van_Ledenberchstraat.jpg]]
//Kostverlorenvaart met Buyskade (voor) en Gillis van Ledenberchstraat (achter), ca. 1935.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_ca_Kostverlorenvaart_Buyskade_gezien_vanuit_Prinsessekerk_400.jpg][Foto/1935_ca_Kostverlorenvaart_Buyskade_gezien_vanuit_Prinsessekerk.jpg]]
//Buyskade met erachter de Kostverlorenvaart gezien vanuit de Prinsessekerk, ca. 1935.//

{{BROWN{Beltbrug tot Wiegbrug}}}
<tabs "">

<tab 1e serie >
{{vTabs{<<tabs ""
"Kaart 1822-2007 " "1822-2007" "Kostverlorenvaart300"
"Kaart 1922 " "1922" "Kostverlorenvaart301"
"-1- 1917 " "1917" "van Eck16"
"-2- 1917 " "1917" "van Eck29"
"-3- 1917 " "1917" "Kostverlorenvaart302"
"-4- 1983 " "1983" "Kostverlorenvaart305"
"-5- 1917 " "1917" "van Eck30"
"-6- 1917 " "1917" "van Eck33"
"-7- 1983 " "1983" "Kostverlorenvaart311"
"-8- Ca. 1995 " "Ca. 1995" "Kostverlorenvaart303"
"-9- 1917 " "1917" "van Eck34"
"-10- Ca. 1917 " "Ca. 1917" "Kostverlorenvaart304"
"-11- 1892 " "1892" "Molens20"
"-12- 1890 " "1890" "Jacob Olie11"
"-13- 1892 " "1892" "Jacob Olie22"
"-14- 1892 " "1892" "Jacob Olie21"
"-15- 1892 " "1892" "Jacob Olie23"
"-16- 1892 " "1892" "Jacob Olie24"
>>}}}
</tab>

<tab 2e serie >
{{vTabs{<<tabs ""
"-17- 1983 " "1983" "Kostverlorenvaart313"
"-18- 1936 " "1936" "van Eck48"
"-19- 1917 " "1917" "van Eck28"
"-20- Ca. 1895 " "Ca. 1895" "Prenten47"
"-21- 1904 " "1904" "Prenten65"
"-22- 1915 " "1915" "Kostverlorenvaart306"
"-23- 1987 " "1987" "Kostverlorenvaart307"
"-24- 1938 " "1938" "Kostverlorenvaart310"
"-25- 1930 " "1930" "Buurt089"
"-26- 1987 " "1987" "Kostverlorenvaart308"
"-27- 2009 " "2009" "Kostverlorenvaart308A"
"-28- 1983 " "1983" "Kostverlorenvaart309"
"-29- 1917 " "1917" "van Eck19"
"-30- 1917 " "" "van Eck70"
"-31- 1917 " "1917" "van Eck13"
"-32- 1959 " "1959" "Buurt040"
"-33- 1988 " "1988" "Buurt081"
"-34- 1900 " "1900" "Buurt004"

>>}}}
</tab>

<tab 3e serie >
{{vTabs{<<tabs ""
"-35- 1900 " "1900" "Buurt005"
"-36- 1904 " "1904" "Jacob Olie66"
"-37- Ca. 1910 " "Ca. 1910" "Kostverlorenvaart312"
"-38- 1904 " "1904" "Jacob Olie63"
"-39- Ca. 1925 " "Ca. 1925" "Kostverlorenvaart315"
"-40- Ca. 1930 " "Ca. 1930" "Kostverlorenvaart316"
"-41- 1926 " "1926" "Kostverlorenvaart316A"
"-42- Ca. 1940 " "Ca. 1940" "Kostverlorenvaart317"
"-43- Ca. 1929 " "Ca. 1929" "Kostverlorenvaart318"
"-44- 1904 " "1904" "Jacob Olie65"
"-45- 1917 " "1917" "van Eck11"
"-46- 1930 " "1930" "Kostverlorenvaart320"
"-47- 1930 " "1930" "van Eck42"
"-48- Ca. 1925 " "Ca. 1925" "Kostverlorenvaart319"
"-49- Ca. 1936 " "Ca. 1936" "Kostverlorenvaart321"
"-50- 1902-A" "1902" "Prenten101"
"-51- 1902-B" "1902" "Prenten102"
"-52- 1917 " "1917" "van Eck68"
>>}}}
</tab>

<tab 4e serie >
{{vTabs{<<tabs ""
"-53- Ca. 1917 " "Ca. 1917" "Kostverlorenvaart314"
"-54- Ca. 1930 " "Ca. 1930" "Kostverlorenvaart324"
"-55- Ca. 1940 " "Ca. 1940" "Kostverlorenvaart326"
"-56- 1961 " "1961" "Kostverlorenvaart330"
"-57- 2008 " "2008" "Kostverlorenvaart331"
>>}}}
</tab>
</tabs>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1822-2007_Beltbrug-Wiegbrug_400.jpg][Foto/1822-2007_Beltbrug-Wiegbrug.jpg]]
//Situatie Kostverlorenvaart tussen Beltbrug en Wiegbrug in 1822 met 2007 eroverheen geprojecteerd.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_Plattegrond_Kostverlorenvaart_3_400.jpg][Foto/1922_Plattegrond_Kostverlorenvaart_3.jpg]]
//Kostverlorenvaart tussen Beltbrug en Wiegbrug, 1922.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_Kostverlorenvaart_met_zicht_op_Van_Reigersbergenstraat_400.jpg][Foto/1917_Kostverlorenvaart_met_zicht_op_Van_Reigersbergenstraat.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien naar de Van Reigersbergenstraat (en sigarenfabriek Bout), 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1995_ca_Kostverlorenvaart_Van_Reigersbergenstraat_400.jpg][Foto/1995_ca_Kostverlorenvaart_Van_Reigersbergenstraat.jpg]]
//Kostverlorenvaart met zicht op nieuwbouw Van Reigersbergenstraat (voormalige Stratenmakerswerf), ca. 1995//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_ca_Kostverlorenvaart_rechts_werf_hoek_Hugo_de_Grootgracht_400.jpg][Foto/1917_ca_Kostverlorenvaart_rechts_werf_hoek_Hugo_de_Grootgracht.jpg]]
//Kostverlorenvaart met rechts de werf op de hoek van de Hugo de Grootgracht, ca. 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Van_Reigersbergenstraat_4-6_Dienst_OpenbareWerken_afd_Gebouwen_achterzijde_400.jpg][Foto/1983_Van_Reigersbergenstraat_4-6_Dienst_OpenbareWerken_afd_Gebouwen_achterzijde.jpg]]
//Kostverlorenvaart, Van Reigersbergenstraat 4-6, Dienst Openbare Werken, afdeling Gebouwen, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1915_Kostverlorenvaart_gezien_naar_Hugo_de_Grootgracht_Cornelis_G_Leenheer_400.jpg][Foto/1915_Kostverlorenvaart_gezien_naar_Hugo_de_Grootgracht_Cornelis_G_Leenheer.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien naar de Hugo de Grootgracht. Cornelis G. Leenheer, 1915.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1987_Hoek_Bilderdijkgracht_Westelijk_Marktkanaal_Kostverlorenvaart_Hugo_de_Grootgracht_400.jpg][Foto/1987_Hoek_Bilderdijkgracht_Westelijk_Marktkanaal_Kostverlorenvaart_Hugo_de_Grootgracht.jpg]]
//Waar Bilderdijkgracht (links), Westelijk Marktkanaal (linksboven), Kostverlorenvaart (rechtsboven) en Hugo de Grootgracht (rechts) samenkomen, 1987.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1987_Hoek_Bilderdijkgracht_Westelijk_Marktkanaal_Kostverlorenvaart_Hugo_de_Grootgracht_2_400.jpg][Foto/1987_Hoek_Bilderdijkgracht_Westelijk_Marktkanaal_Kostverlorenvaart_Hugo_de_Grootgracht_2.jpg]]
//Waar Bilderdijkgracht (links), Westelijk Marktkanaal (linksboven), Kostverlorenvaart (rechtsboven) en Hugo de Grootgracht (rechts) samenkomen, 1987.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Gouden_driehoek_zicht_op_voormalig_kermisterrein_400.jpg][Foto/2009_Gouden_driehoek_zicht_op_voormalig_kermisterrein.jpg]]
//Waar Westelijk Marktkanaal (linksboven), Kostverlorenvaart (rechtsboven) en Hugo de Grootgracht (rechts) samenkomen.<br>Zicht op 'Kop van Jut' op het voormalige kermisterrein en - rechts - 'nieuwbouw' Van Reigersbergenstraat, 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Kostverlorenvaart_hoek_Hugo_de_Grootgracht_met_bestratingswerf_400.jpg][Foto/1983_Kostverlorenvaart_hoek_Hugo_de_Grootgracht_met_bestratingswerf.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien vanaf het 'kermisterrein' met ingangen van Hugo de Grootgracht (bestratingswerf ervoor) en Bilderdijkgracht, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1938_Bestratingswerf_met_onder_Hugo_de_Grootgracht_400.jpg][Foto/1938_Bestratingswerf_met_onder_Hugo_de_Grootgracht.jpg]]
//Bestratingswerf met onder de Hugo de Grootgracht, linksboven het Westelijk Marktkanaal en diagonaal de Kostverlorenvaart 1938.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Van_Reigersbergenstraat_6_Dienst_OpenbareWerken_afd_Gebouwen_achterzijde_400.jpg][Foto/1983_Van_Reigersbergenstraat_6_Dienst_OpenbareWerken_afd_Gebouwen_achterzijde.jpg]]
//Kostverlorenvaart, achterzijde Dienst Openbare Werken, afdeling Gebouwen aan de Van Reigersbergenstraat, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_ca_Kostverlorenvaart_met_links_ingang_Hugo_de_Grootgracht_400.jpg][Foto/1910_ca_Kostverlorenvaart_met_links_ingang_Hugo_de_Grootgracht.jpg]]
//Kostverlorenvaart met (links) de ingang van de Hugo de Grootgracht, ca. 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Van_Reigersbergenstraat_8_Bestratingswerf van Openbare Werken_vanaf_vm_kermisterrein_400.jpg][Foto/1983_Van_Reigersbergenstraat_8_Bestratingswerf van Openbare Werken_vanaf_vm_kermisterrein.jpg]]
//Bestratingswerf gezien vanaf 'kermisterrein' met bouw huizen Marcantilaan, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_ca_Kostverlorenvaart_gezien_vanaf_Wiegbrug_Johannes_Baptista_Bickhoff_400.jpg][Foto/1917_ca_Kostverlorenvaart_gezien_vanaf_Wiegbrug_Johannes_Baptista_Bickhoff.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien vanaf Wiegbrug naar het noorden. Johannes Baptista Bickhoff, ca. 1917.
Rechts de gispfabriek.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925_ca_Kostverlorenvaart_Buyskade_59_links_nieuwbouw_Admiralenbuurt_400.jpg][Foto/1925_ca_Kostverlorenvaart_Buyskade_59_links_nieuwbouw_Admiralenbuurt.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien naar Buyskade 59 met links de nieuwbouw van de Admiralenbuurt, ca. 1925.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_Kostverlorenvaart_Buyskade_gezien_naar_Beltbrug_400.jpg][Foto/1930_ca_Kostverlorenvaart_Buyskade_gezien_naar_Beltbrug.jpg]]
//Kostverlorenvaart met Buyskade gezien naar Beltbrug, ca. 1930.
Lantaarnpaal: kleine paal (1883).//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1926_ca_Buyskade_iets_ten_Z_van_Beltbrug_400.jpg][Foto/1926_ca_Buyskade_iets_ten_Z_van_Beltbrug.jpg]]
//Buyskade, iets ten zuiden van de Beltbrug. Rechts Buyskade 59, het voormalige administratiekantoor voor mestbereiding en -verkoop, 1926.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940_ca_Buyskade_gezien_naar_N_Beltbrug_400.jpg][Foto/1940_ca_Buyskade_gezien_naar_N_Beltbrug.jpg]]
//Kostverlorenvaart met Buyskade gezien vanuit het zuidwesten naar de Beltbrug, ca. 1940.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1929_ca_Buyskade_naar_N_r_Kostverlorenvaart_huizen_Van_Reigersbergenstraat_400.jpg][Foto/1929_ca_Buyskade_naar_N_r_Kostverlorenvaart_huizen_Van_Reigersbergenstraat.jpg]]
//Kostverlorenvaart (rechts) gezien naar het noorden. Opgespoten land bij Buyskade ten zuiden van de Beltbrug . Rechts huizen Van Reigersbergenstraat, ca. 1929.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925_ca_Kostverlorenvaart_bij_Gipsfabriek_r_Wiegbrug_400.jpg][Foto/1925_ca_Kostverlorenvaart_bij_Gipsfabriek_r_Wiegbrug.jpg]]
//Kostverlorenvaart bij de gipsfabriek ten noorden van de Wiegbrug (rechts), ca. 1925.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_Kostverlorenvaart_gezien_naar_Geuzenkade_ZW_achterzijde_Adm_de_Ruijterweg_vm_Circusgebouw_400.jpg][Foto/1930_Kostverlorenvaart_gezien_naar_Geuzenkade_ZW_achterzijde_Adm_de_Ruijterweg_vm_Circusgebouw.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien naar Geuzenkade en achterzijde van de Admiraal de Ruijterweg met voormalig Circusgebouw, 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_ca_Kostverlorenvaart_Wiegbrug_naar_Z_vanaf_flat_Oranjehof_Geuzenstraat_400.jpg][Foto/1936_ca_Kostverlorenvaart_Wiegbrug_naar_Z_vanaf_flat_Oranjehof_Geuzenstraat.jpg]]
//Kostverlorenvaart met Wiegbrug gezien naar het zuidwesten vanaf de flat Oranjehof aan de Geuzenstraat, ca. 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_Kostverlorenvaart_2e_Kostverlorenkade_1-21_bouw_kademuur_400.jpg][Foto/1930_ca_Kostverlorenvaart_2e_Kostverlorenkade_1-21_bouw_kademuur.jpg]]
//Kostverlorenvaart, 2e Kostverlorenkade 1-21. Bouw van kademuur, ca. 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940_ca_Kostverlorenvaart_2e_Kostverlorenkade_1-20_400.jpg][Foto/1940_ca_Kostverlorenvaart_2e_Kostverlorenkade_1-20.jpg]]
//Kostverlorenvaart, 2e Kostverlorenkade 1-20, ca. 1940.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1961_Wiegbrug_naar_Z_400.jpg][Foto/1961_Wiegbrug_naar_Z.jpg]]
//Kostverlorenvaart met Wiegbrug gezien vanaf de flat aan de Geuzenkade naar het zuidwesten, 1961.
Het donkere blok in het midden is ijzergieterij Zimmer.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Kostverlorenvaart_gezien_naar_Wiegbrug_400.jpg][Foto/2008_Kostverlorenvaart_gezien_naar_Wiegbrug.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien vanaf hoek Hugo de Grootkade/Van Reigersbergenstraat naar Wiegbrug, 2008.//

{{BROWN{Wiegbrug t/m Kinkerbrug}}}
<tabs "">

<tab 1e serie >
{{vTabs{<<tabs ""
"Kaart 1822-2007 " "1822-2007" "Kostverlorenvaart400"
"Kaart 1922 " "1922" "Kostverlorenvaart401"
"-1- Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Kostverlorenvaart402"
"-2- Ca. 1925 " "Ca. 1925" "Haarlemse trams03"
"-3- 2008 " "2008" "Kostverlorenvaart405"
"-4- 1917 " "1917" "van Eck02"
"-5- 1917 " "1917" "van Eck03"
"-6- Ca. 1939 " "Ca. 1939" "Kostverlorenvaart410"
"-7- Ca. 1941 " "Ca. 1941" "Kostverlorenvaart411"
"-8- 1956 " "1956" "Kostverlorenvaart412"
"-9- 1917 " "1917" "van Eck37"
"-10- 1917 " "1917" "van Eck04"
"-11- 1917 " "1917" "van Eck54"
"-12- Ca. 1825 " "Ca. 1825" "Prenten11"
"-13- 1890 " "1890" "Jacob Olie09"
"-14- Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Kostverlorenvaart416"
"-15- 1890 " "1890" "Jacob Olie10"
"-16- Ca. 1922 " "Ca. 1922" "Kostverlorenvaart417"
>>}}}
</tab>

<tab 2e serie >
{{vTabs{<<tabs ""
"-17- 1936 " "1936" "van Eck45"
"-18- 1942 " "1942" "Kostverlorenvaart418"
"-19- Ca. 1985 " "Ca. 1985" "Kostverlorenvaart419"
"-20- 1936 " "1936" "van Eck46"
"-21- 1969 " "1969" "Kostverlorenvaart420"
"-22- 1936 " "1936" "Kostverlorenvaart421"
"-23- 1988 " "1988" "Kostverlorenvaart422"
"-24- 1917 " "1917" "van Eck05"
"-25- 1917 " "1917" "van Eck35"
"-26- 1936 " "1936" "van Eck49"
"-27- 1917 " "1917" "van Eck32"
"-28- 1960 " "1960" "Kostverlorenvaart403"
"-29- 1917 " "1917" "van Eck56"
"-30- 1936 " "1936" "van Eck57"
"-31- 1917 " "1917" "van Eck62"
"-32- 1936 " "1936" "van Eck64"
"-33- 1936 " "1936" "Stadsreiniging6-04"
"-34- 1954 " "1954" "Kostverlorenvaart425"
>>}}}
</tab>

<tab 3e serie >
{{vTabs{<<tabs ""
"-35- Ca. 1936 " "Ca. 1936" "van Eck58"
"-36- 1918 " "1918" "van Eck60"
"-37- 1918 " "1918" "van Eck61"
"-38- 1954 " "1954" "Kostverlorenvaart426"
"-39- 1926 " "1926" "Kostverlorenvaart427"
"-40- 1914 " "1914" "Kostverlorenvaart430"
"-41- 1932 " "1932" "Kostverlorenvaart431"
"-42- 1937 " "1937" "Kostverlorenvaart432"
"-43- 1954 " "1954" "Kostverlorenvaart435"
"-44- Ca. 1936 " "Ca. 1936" "Kostverlorenvaart437"
"-45- 1986 " "1986" "Kostverlorenvaart438"
"-46- 1914 " "1914" "Kostverlorenvaart439"
"-47- 1936 " "1936" "Kostverlorenvaart440"
>>}}}
</tab>

</tabs>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1822-2007_Wiegbrug-Kinkerbrug_400.jpg][Foto/1822-2007_Wiegbrug-Kinkerbrug.jpg]]
//Situatie Kostverlorenvaart tussen Wiegbrug en Kinkerbrug in 1822 met 2007 eroverheen geprojecteerd.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_Plattegrond_Kostverlorenvaart_4_400.jpg][Foto/1922_Plattegrond_Kostverlorenvaart_4.jpg]]
//Kostverlorenvaart tussen Wiegbrug en Kinkerbrug, 1922.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Baarsjesweg_met_Tolbrug_2_400.jpg][Foto/1900_ca_Baarsjesweg_met_Tolbrug_2.jpg]]
//Kostverlorenvaart met Tolbrug, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1960_Kostverlorenvaart_naar_Wiegbrug_J_M_Arsath_Ro'is_400.jpg][Foto/1960_Kostverlorenvaart_naar_Wiegbrug_J_M_Arsath_Ro'is.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien naar Wiegbrug en ijzergieterij Zimmer, J.M. Arsath Ro'is, 1960.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Wiegbrug_400.jpg][Foto/2008_Wiegbrug.jpg]]
//Kostverlorenvaart met Wiegbrug gezien naar het noordoosten, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1914_ca_Baarsjesweg_gezien_naar_Wiegbrug_J_B_Bickhoff_400.jpg][Foto/1914_ca_Baarsjesweg_gezien_naar_Wiegbrug_J_B_Bickhoff.jpg]]
//Baarsjesweg langs Kostverlorenvaart gezien naar Wiegbrug met brandstoffenhandel Wijntjes. J.B. Bickhoff, ca. 1939.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1941_ca_Baarsjesweg_126-130_bij_Wiegbrug_kolenhandel_400.jpg][Foto/1941_ca_Baarsjesweg_126-130_bij_Wiegbrug_kolenhandel.jpg]]
//Baarsjesweg 126-130 bij de Wiegbrug. Het Timmerhuis was vroeger de herberg 'De 3 Baarsjes'. In de speeltuin daarvan nu een kolenhandel, ca. 1941.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1956_Baarsjesweg_afbraak_De_3_Baarsjes_G_L_W_Oppenheim_400.jpg][Foto/1956_Baarsjesweg_afbraak_De_3_Baarsjes_G_L_W_Oppenheim.jpg]]
//Baarsjesweg, afbraak van het 'Timmerhuis', de vroegere herberg 'De 3 Baarsjes'. G.L.W. Oppenheim, 1956.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Baarsjesweg_met_Tolbrug_400.jpg][Foto/1900_ca_Baarsjesweg_met_Tolbrug.jpg]]
//De Baarsjesweg langs de Kostverlorenvaart met overhaal en Tolbrug, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_ca_Baarsjesweg_126-127-128-etc_400.jpg][Foto/1922_ca_Baarsjesweg_126-127-128-etc.jpg]]
//Baarsjesweg 126-127-128 etc., ca. 1922.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1942_Baarsjesweg_met_brandstoffenhandel_Hemelaar_400.jpg][Foto/1942_Baarsjesweg_met_brandstoffenhandel_Hemelaar.jpg]]
//Baarsjesweg met brandstoffenhandel Hemelaar, 1942.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1985_ca_Baarsjesweg_bij_Wiegbrug_400.jpg][Foto/1985_ca_Baarsjesweg_bij_Wiegbrug.jpg]]
//Nieuwbouw op de Baarsjesweg bij de Wiegbrug, ca. 1985.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1969_Baarsjesweg_151-148_brandstoffenhandel_Poelenjee_400.jpg][Foto/1969_Baarsjesweg_151-148_brandstoffenhandel_Poelenjee.jpg]]
//Baarsjesweg 151-148 met brandstoffenhandel Poelenjee, 1969.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Noodbrug_over_Kostverlorenvaart_bij_Kinkerstraat_rechts_ingang_Van_Speijkstraat_400.jpg][Foto/1936_Noodbrug_over_Kostverlorenvaart_bij_Kinkerstraat_rechts_ingang_Van_Speijkstraat.jpg]]
//Noodbrug over de Kostverlorenvaart bij de Kinkerstraat met rechts de ingang van de Van Speijkstraat, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1988_Baarsjesweg_206-200_brugleuning_Kinkerbrug_achteraan_naast_RIVA_ingang_Van_Speijkstraat_400.jpg][Foto/1988_Baarsjesweg_206-200_brugleuning_Kinkerbrug_achteraan_naast_RIVA_ingang_Van_Speijkstraat.jpg]]
//Baarsjesweg 206-200, voor de brugleuning van de Kinkerbrug en achteraan naast RIVA (Opel) de ingang van de Van Speijkstraat, 1988.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1954_Kostverlorenvaart_gezien_naar_2e_Kostverlorenkade_103-104_l_Jan_Hanzen_r_Wenslauerstaat_400.jpg][Foto/1954_Kostverlorenvaart_gezien_naar_2e_Kostverlorenkade_103-104_l_Jan_Hanzen_r_Wenslauerstaat.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien naar 2e Kostverlorenkade 103-104 met links Jan Hanzenstraat en rechts Wenslauerstraat, 1954.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1954_Kostverlorenvaart_th_Hasebroekstraat_vervoer_gedeelte_Moerdijkbrug_400.jpg][Foto/1954_Kostverlorenvaart_th_Hasebroekstraat_vervoer_gedeelte_Moerdijkbrug.jpg]]
//Kostverlorenvaart met vervoer van een gedeelte van de Moerdijkbrug, Bij de Hasebroekstraat, 1954.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1926_2e_Kostverlorenkade_midden_ingang_Hasebroekstraat_ongeluk_met_kraan_400.jpg][Foto/1926_2e_Kostverlorenkade_midden_ingang_Hasebroekstraat_ongeluk_met_kraan.jpg]]
//Ongeluk met een kraan op de 2e Kostverlorenkade. In het midden de ingang van de Hasebroekstraat, 1926.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1914_Kinkerbrug_in_aanbouw_400.jpg][Foto/1914_Kinkerbrug_in_aanbouw.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien naar het noorden met de Kinkerbrug in aanbouw, 1914.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1932_Kostverlorenvaart_Kinkerbrug_400.jpg][Foto/1932_Kostverlorenvaart_Kinkerbrug.jpg]]
//Kostverlorenvaart met Kinkerbrug, 1932.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1937_Opening_Kinkerbrug_gezien_naar_2e_Kostverlorenkade_400.jpg][Foto/1937_Opening_Kinkerbrug_gezien_naar_2e_Kostverlorenkade.jpg]]
//Opening van de Kinkerbrug gezien naar de 2e Kostverlorenkade, 1937.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1954_Kostverlorenvaart_bij_Kinkerbrug_vervoer_gedeelte_Moerdijkbrug_400.jpg][Foto/1954_Kostverlorenvaart_bij_Kinkerbrug_vervoer_gedeelte_Moerdijkbrug.jpg]]
//Kostverlorenvaart bij de Kinkerbrug met vervoer van een gedeelte van de Moerdijkbrug, 1954.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_ca_Kinkerbrug_met_ABA_en_noodbrug_bij_Borgerstaat_400.jpg][Foto/1936_ca_Kinkerbrug_met_ABA_en_noodbrug_bij_Borgerstaat.jpg]]
//Kostverlorenvaart met Kinkerbrug, In de verte de noodbrug bij de Borgerstaat en de 'kolentip' van de ABA, ca. 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1986_Kostverlorenvaart_met_Kinkerbrug_gezien_naar_N_400.jpg][Foto/1986_Kostverlorenvaart_met_Kinkerbrug_gezien_naar_N.jpg]]
//Kostverlorenvaart met Kinkerbrug gezien naar het noorden, 1986//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1914_Kostverlorenvaart_naar_N_Kinkerbrug_in_aanbouw_400.jpg][Foto/1914_Kostverlorenvaart_naar_N_Kinkerbrug_in_aanbouw.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien naar het noorden met Kinkerbrug in aanbouw, 1914.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Kostverlorenvaart_naar_Kinkerbrug_vooraan_noodbrug_bij_Borgerstraat_400.jpg][Foto/1936_Kostverlorenvaart_naar_Kinkerbrug_vooraan_noodbrug_bij_Borgerstraat.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien naar Kinkerbrug met (vooraan) de noodbrug bij de Borgerstraat, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894_ca_Kostverlorenvaart_gezien_naar_Z_links_Amstelveenseweg_rechts_Baarsjesweg_400.jpg][Foto/1894_ca_Kostverlorenvaart_gezien_naar_Z_links_Amstelveenseweg_rechts_Baarsjesweg.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien naar het zuiden met links de Amstelveenseweg en rechts de Baarsjesweg, ca. 1894.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_ca_Kostverlorenvaart_overhaal_Slotervaart_George_H_Breitner_400.jpg][Foto/1895_ca_Kostverlorenvaart_overhaal_Slotervaart_George_H_Breitner.jpg]]
//Kostverlorenvaart bij de overhaal naar de Slotervaart. George Breitner, 1895.
Gezien vanaf ~Nieuwer-Amstel. Links het Politieposthuis van Sloten.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928_Baarsjesweg_321-319_oude_nummering_gezien_naar_NW_met_vm_kolenhandel_400.jpg][Foto/1928_Baarsjesweg_321-319_oude_nummering_gezien_naar_NW_met_vm_kolenhandel.jpg]]
//Baarsjesweg 321-319 bij de Overtoomse sluis gezien naar het noordwesten, 1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928_Kostverlorenvaart_597_Overtoomse_Sluis_400.jpg][Foto/1928_Kostverlorenvaart_597_Overtoomse_Sluis.jpg]]
//Kostverlorenvaart met Overtoomse Sluis, 1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1944_Kostverlorenvaart_naar_N_links_Baarsjesweg_rechts_3e_Kostverlorenkade_400.jpg][Foto/1944_Kostverlorenvaart_naar_N_links_Baarsjesweg_rechts_3e_Kostverlorenkade.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien naar het noorden met links Baarsjesweg en rechts 3e Kostverlorenkade, 1944.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1969_Baarsjesweg_224-225_kolentip_van_de_ABA_400.jpg][Foto/1969_Baarsjesweg_224-225_kolentip_van_de_ABA.jpg]]
//Baarsjesweg 224-225 met kolentip van de ABA, 1969.//

{{sliderBG{Een wetering is een (gegraven) watergang.}}}

Aan de Oostelijk Handelskade 4 staat de hydraulische centrale uit 1885, waarmee onder meer de havenkranen op de Handelskade werden aangedreven.
De centrale is gesitueerd op een terrein bij de samenkomst van de Piet Heinkade, de Oostelijke Handelskade en de Parallelweg. In het gebouw werd met twee stoommachines, gekoppeld aan zes ketels, water onder een druk van 50 atmosfeer gebracht ten behoeve van de loop- en wandkranen, de kaapstanders, de verplaatsbare hijswerktuigen en de vaste mastbok aan de Oostelijke Handelskade. Deze waren via een buizenstelsel met de centrale verbonden. De waterdruk zorgde voor de beweging van de drukcylinders van de kranen en lieren op de kade.
In 1896 werd aan de ~ZO-hoek een door PW ontworpen en inmiddels gesloopte opzichterswoning toegevoegd. Ook het accumulatorgebouw is gesloopt. In 1899 werd aan de zuidzijde van de inmiddels elektrische centrale een nieuwe vleugel toegevoegd in dezelfde stijl als het bestaande gebouw. In 1951 werd het geheel omgebouwd tot gelijkrichter-station, de zogenaamde Havencentrale Oost.
> Ten oosten van het 'KNMI'-gebouw stond een 'Hogedruk Watertoren'.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_Oostelijke_Handelskade_4_krachtcentrale_400.jpg][Foto/2011_Oostelijke_Handelskade_4_krachtcentrale.jpg]]
//Oostelijke Handelskade #4, voormalige krachtcentrale, 2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_Oostelijke_Handelskade_Panama_400.jpg][Foto/2011_Oostelijke_Handelskade_Panama.jpg]]
//Oostelijke Handelskade #4, voormalige krachtcentrale, nu restaurant annex nachtclub Panama, 2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2000_Oostelijke_Handelskade_4_Freerk_de_Vos_400.jpg][Foto/2000_Oostelijke_Handelskade_4_Freerk_de_Vos.jpg]]
//Oostelijke Handelskade #4, voormalige krachtcentrale. Freerk de Vos, 2000.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1975_Oostelijke_Handelskade_4_gezien_vanaf_Parallelweg_J_M_Arsath_Ro_is_400.jpg][Foto/1975_Oostelijke_Handelskade_4_gezien_vanaf_Parallelweg_J_M_Arsath_Ro_is.jpg]]
//Oostelijke Handelskade #4, gezien vanaf de Parallelweg. J.M. Arsath Ro'is, 1975.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1992_Oostelijke_Handelskade_4_Doriann_Kransberg_400.jpg][Foto/1992_Oostelijke_Handelskade_4_Doriann_Kransberg.jpg]]
//Oostelijke Handelskade #4, voormalige krachtcentrale. Doriann Kransberg, 1992.//

{{BROWN{Krieger}}}

[img(,200px)[Images/1897_Louis_Krieger_taxi1.jpg]]
//Kriéger bouwde al eerder (La Locomotion Automobile, 18 maart 1897) een taxi:<br>een koets waarbij het paard door elektrische voorwielaandrijving vervangen was.//

{{BROWN{Kroonlantaarn}}}
+++!!!*[Originele kroonlantaarn »]
[img[Images/lamp3ss.gif]]
Ook al werd de kroonlantaarn toegepast op diverse palen, de lantaarn was in eerste instantie bedoeld voor de ronde paal uit 1883: 'Bij de nieuwe ronde lantaarnpaal werd ook een nieuwe lantaarn voorgeschreven, n.l. de lantaarn voorzien van de keizerskroon'. Het is vanwege het keizerskroontje een zeer herkenbaar Amsterdams model. Amsterdam is immers 'de stad onder de keizerskroon': de kroon staat op het stadswapen en op de Westertoren. Eind negentiende eeuw werd ook de gaslantaarn ermee opgesierd. Deze feestelijke toon werd ingegeven door een trots op de stad zelf: Amsterdam was hoofdstad en onderging een nieuwe periode van economische groei. Hoe mooi de lantaarn zich in het stadsbeeld voegde is te zien op de foto's van Jacob Olie en George Hendrik Breitner. Waarschijnlijk waren de meeste kroonlantaarns in één kleur geschilderd, maar het is niet uitgesloten dat ze op bijzondere locaties in meerdere kleuren waren geschilderd. Een exemplaar dat in 1979 door het Bureau Monumentenzorg is onderzocht, maar waarvan de herkomst onbekend was, had+++*[fraaie kleuren &raquo]
<<tiddler [[Fraaie kleuren Kroonlantaarn]]>>
===.
===
+++!!!*[Nieuwe kroonlantaarn &raquo;]
<<tiddler [[Nieuwe kroonlantaarn]]>>
===

[img[kroonlantaarn|Images/1996_Replica_Energiebedrijf_Spaklerweg_400.jpg]]
//Replica van de kroonlantaarn op het energiebedrijf aan de Spaklerweg, 1996.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1999_Westermarkt_kroonlantaarn_400.jpg][Foto/1999_Westermarkt_kroonlantaarn.jpg]]
//Westermarkt, 1 van de 20 - toen nog met rode kroon - kroonlantaarns, 1998.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Leidseplein_kroonlantaarn_400.jpg][Foto/2006_Leidseplein_kroonlantaarn.jpg]]
//Leidseplein, kroonlantaarn, nu met blauwe kroon, 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/kroonlantaarn-nacht_400.jpg][Foto/kroonlantaarn-nacht.jpg]]
//Kroonlantaarn bij nacht.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_walther-met-kroonlantaarn_400.jpg][Foto/2008_walther-met-kroonlantaarn.jpg]]
//Walther Schoonenberg - een van de initiatiefnemers - met een kroonlantaarn, 2008//

Een oorlogsschip dat veel taken kan uitvoeren zoals het bekampen van vijandelijke oorlogsschepen, patrouilleren, beschermen van de handelsroutes, verkenningstaken en het versterken van de aanvalskracht van vlooteenheden.

{{BROWN{Krul}}}
De ijzeren 'krul' is een bekend openbaar urinoir of plasgelegenheid. Het eerste ontwerp van de enkele en dubbele krul dateert uit 1880 en is van Publieke Werken.
In 1914 of '16 werd het ontwerp vernieuwd door +++*[Jan van der Mey »]
{{sliderBG{
<<tiddler [[Johan Melchior van der Mey]]>>}}}===; de ornamentiek aan de bovenzijde kwam te vervallen en het pissoir werd voorzien van een ronde kap met beschermschot. Het is dus een ontwerp dat sterk voortborduurt op het ontwerp uit 1880.
Een belangrijke periode voor het straatmeubilair was die van de Amsterdamse School. Voorbeelden van straatmeubilair in Amsterdamse School zijn girobussen, brandmelders en meterkasten, maar er is ook een enkel urinoir in Amsterdamse School-stijl. 
{{vTabs{<<tabs ""
"1880 " "1880" "Krul01"
"Ca. 1910 " "Ca. 1910" "Bernard F. A. Eilers07"
"Ca. 1950 " "Ca. 1950" "Krul04"
"2007 " "2007" "Krul11"
"2008-A " "2008" "Krul03"
"2008-B " "2008" "Krul09"
"2008-C " "2008" "Krul05"
"2011 " "2011" "Krul02"
>>}}}

[img[Ontwerp krul|Images/sanitair-krul-ontwerp.jpg]]
//Ontwerptekening van de krul, 1880.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_Roeterstraat_bij_Kriterion_krul_400.jpg][Foto/2011_Roeterstraat_bij_Kriterion_krul.jpg]]
//Enkel krul in de Roeterstraat bij Kriterion, 2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Brouwersgracht_krul_400.jpg][Foto/2008_Brouwersgracht_krul.jpg]]
//Dubbele krul - zonder dak - op de Brouwersgracht, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_ca_Jongens_beklimmen_krul_Nico_van_der_Stam_400.jpg][Foto/1950_ca_Jongens_beklimmen_krul_Nico_van_der_Stam.jpg]]
//Jongens beklimmen een krul. Nico van der Stam, ca. 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Prinsengracht_krul_400.jpg][Foto/2008_Prinsengracht_krul.jpg]]
//Dubbele - overdekte - krul op de Prinsengracht, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Krul_Keizersgracht_400.jpg][Foto/2008_Krul_Keizersgracht.jpg]]
//Dubbele krul - met plat dak - op de Keizersgracht, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_OZ_Achterburgwal_to_Barndesteeg_krul_400.jpg][Foto/2007_OZ_Achterburgwal_to_Barndesteeg_krul.jpg]]
//Enkele krul (met dak) op de Oudezijds Achterburgwal tegenover de Barndesteeg, 2007.//

{{BROWN{Kunstenaars}}}
Een aantal fotografen, tekenaars, archtecten, interieurarchitecten, industriële ontwerpers, grafische ontwerpers, ... die veel voor Amsterdam hebben betekend.
<<tabs ""
"Fotografen " "" "Fotografen"
"Tekenaars " "" "Tekenaars"
"Ontwerpers" "" "Ontwerpers"
>> 

{{BROWN{Kwakerspoel}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Kwakerspoel0"
"Situatie 1822-2007 " "1822-2007" "Kwakerspoel1"
"Situatie 1842/1941 " "" "Kaart van Eck02"
"1770 " "1770" "Prenten126"
"1817 " "1817" "Prenten128"
"1881 " "1881" "Prenten98"
"1882 " "1882" "Kwakerspoel5"
"Ca. 1885 " "Ca. 1885" "Kwakerspoel3"
"1890-A " "1890" "Prenten124"
"1890-B " "1890" "Prenten125"
"Ca. 1890-A " "Ca. 1890" "Kwakerspoel2"
"Ca. 1890-B " "Ca. 1890" "Kwakerspoel4"
>>}}}

{{BROWN{Kwakerspoel}}}
De Kwakerspoel was een gebied - met uiteraard veel water - waar een serie houtzaagmolens stond. Het gebied werd ruwweg omsloten door Kwakersstraat - Kwakersplein - Potgieterstraat (N-zijde), Singelgracht (O-zijde), Kinkerstraat (Z-zijde) en Bellamyplein/Ten Katestraat (W-zijde).
!!Historie
In tegenstelling tot andere gebieden (buiten de Raampoort en Regulierspoort) dacht de stad hier minder moeite te hebben om molenaars naar toe te lokken en werden de erven verhuurd en moesten de molenaars zelf de gewenste sloten en balkhavens graven én bekostigen.
Er mocht slechts één dubbel woonhuis op het erf geplaatst worden en daar werd een standaard ontwerp voor aanbevolen.
Ook stond vooraf vast dat de stad hier alleen zaagmolens wilde zien.
Er werden op 2 april 1661 twaalf erven aangewezen en ook verhuurd; drie rijen van vier met de eerste acht ter weerszijden van het Kwakerspad en vier aan de Kwakersdijk.
Aan de Buitensingel werd nog een plek voor een dertiende molen gevonden, molen de Haan.
De aaneenschakeling van balkhavens deden de watervlakte uitdijen tot de Kwakerspoel en het Kwakerspad tot Kwakerseiland, wat in werkelijkheid natuurlijk hoogstens een schiereiland was.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Kwakerspoel_1822-2007_400.jpg][Foto/Kwakerspoel_1822-2007.jpg]]
//Situatie Kwakerspoel op kaart van 1822 met overlay van kaart 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_ca_Molen_De_Haan_gezien_vanaf_Buitensingel_A_Jager_400.jpg][Foto/1890_ca_Molen_De_Haan_gezien_vanaf_Buitensingel_A_Jager.jpg]]
//Houtzaagmolen 'De Haan', gezien vanaf de Buitensingel met links het Steenpad en op de hoek met de Kwakersdijk het gebouw De Keizerskroon.
Dit terrein vormt thans ongeveer een der hoeken van de Potgieterstraat en de Da Costastraat. A. Jager, ca. 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1885_ca_Kwakerspad_en_Kwakerspoel_A_Jager_400.jpg][Foto/1885_ca_Kwakerspad_en_Kwakerspoel_A_Jager.jpg]]
//Kwakerspad en Kwakerspoel, gelegen tussen de huidige Potgieterstraat en de Kinkerstraat.
Van links naar rechts de molens 'De vrouw Maria' (met schoorsteen), 'De Zaaijer' en 'De Witte Lelie'. A. Jager, ca. 1885.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890 ca_Kwakerspoel_De_Haan_400.jpg][Foto/1890 ca_Kwakerspoel_De_Haan.jpg]]
//Houtzaagmolen 'De Haan' aan de voormalige Kwakerspoel, gezien vanaf de Buitensingel met links het Steenpad en op de hoek met de Kwakersdijk het gebouw De Keizerskroon.
Dit terrein vormt thans ongeveer een van de  hoeken van de Potgieterstraat en de Da Costastraat, ca. 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1882_ca_De_Haan_gez_vanaf_Buitensingel_400.jpg][Foto/1882_ca_De_Haan_gez_vanaf_Buitensingel.jpg]]
//Houtzaagmolen 'De Haan' aan de voormalige Kwakerspoel, gezien vanaf de Buitensingel met links het Steenpad.
Dit terrein vormt thans ongeveer een der hoeken van de Potgieterstraat en de Da Costastraat, 1882.//

[img[La Jamais Contente|Images/1899_Camille_Jenatzy.jpg]]<br>
//La Jamais Contente. Camille Jenatzy, 1899.
Wereldsnelheidsrecord in 1899: 105.8 km/h.//

Niet meer aanwezig

<<timeline "modified" "50">>

{{BROWN{Langs de Buyskade}}}
Een serie foto's van de Buyskade langs de Kostverlorenvaart. Beginnend bij de Van Hall brug en dan richting Wiegbrug.
<tabs "">
<tab deel 1 >
{{vTabs{<<tabs ""
"Kaart 1922 " "1922" "Buyskade02"
"-1- 1932 " "1932" "Kostverlorenvaart202"
"-2- 1932 " "1932" "Kostverlorenvaart203"
"-3- 1932 " "1932" "Kostverlorenvaart204"
"-4- 1930 " "1930" "Kostverlorenvaart205"
"-5- 1926 " "1926" "Kostverlorenvaart208"
"-6- 1917 " "1917" "Kostverlorenvaart209"
"-7- 1926 " "1926" "Kostverlorenvaart210"
"-8- 1926 " "1926" "Kostverlorenvaart211"
"-9- 1913" "1913" "Kostverlorenvaart212"
"-10- 1913 " "1913" "Kostverlorenvaart214"
"-11- 1913 " "1913" "Kostverlorenvaart214A"
"-12- 1913 " "1913" "Kostverlorenvaart215"
"-13- 1913 " "1913" "Kostverlorenvaart216"
>>}}}
</tab>

<tab deel 2 >
{{vTabs{<<tabs ""
"-14- 1926 " "1926" "Kostverlorenvaart217"
"-15- 1983 " "1983" "Kostverlorenvaart220"
"-16- 2008 " "2008" "Kostverlorenvaart220A"
"-17- 1917 " "1917" "van Eck01"
"-18- 1940 " "1940" "Kostverlorenvaart221"
"-19- 1995 " "1995" "Kostverlorenvaart222"
"-20- 1930 " "1930" "Kostverlorenvaart223"
"-21- 1930 " "1930" "Kostverlorenvaart224"
"-22- 1936 " "1936" "van Eck47"
"-23- 1995 " "1995" "Kostverlorenvaart225"
"-24- 1917 " "1917" "van Eck21"
"-25- 1917 " "1917" "van Eck22"
"-26- 1925 " "1925" "Prenten79"
>>}}}
</tab>

<tab deel 3 >
{{vTabs{<<tabs ""
"-27- 1935 " "1935" "Kostverlorenvaart230"
"-28- 1935 " "1935" "Kostverlorenvaart231"
"-29- 1925" "1925" "Kostverlorenvaart315"
"-30- 1925" "1925" "Kostverlorenvaart316"
"-31- 1926 " "1926" "Kostverlorenvaart316A"
"-32- 1940" "1940" "Kostverlorenvaart317"
"-33- 1929 " "1929" "Kostverlorenvaart318"
"-34- 1904 " "1904" "Jacob Olie65"
"-35- 1917 " "1917" "van Eck11"
"-36- 1930 " "1930" "Kostverlorenvaart320"
"-37- 1930 " "1930" "van Eck42"
"-38- 1930 " "1930" "Buyskade01"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Langs de Kostverlorenvaart}}}
Een serie foto's van de stratenmakerswerf/schuitenmakerswerf langs de Kostverlorenvaart.
>Om precies te zijn: foto's van het stuk Kostverlorenvaart tussen Beltbrug en Hugo de Grootgacht.
<tabs "">
<tab 1e serie >
{{BROWN{1e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Kaart 1922 " "1922" "Kostverlorenvaart301"
"-1- 1917 " "1917" "van Eck16"
"-2- 1917 " "1917" "van Eck29"
"-3- 1917 " "1917" "Kostverlorenvaart302"
"-4- 1983 " "1983" "Kostverlorenvaart305"
"-5- 1917 " "1917" "van Eck30"
"-6- 1917 " "1917" "van Eck33"
"-7- 1983 " "1983" "Kostverlorenvaart311"
"-8- Ca. 1995 " "Ca. 1995" "Kostverlorenvaart303"
"-9- 1917 " "1917" "van Eck34"
"-10- Ca. 1917 " "Ca. 1917" "Kostverlorenvaart304"
"-11- 1892 " "1892" "Molens20"
"-12- 1890 " "1890" "Jacob Olie11"
"-13- 1892 " "1892" "Jacob Olie22"
"-14- 1892 " "1892" "Jacob Olie21"
"-15- 1892 " "1892" "Jacob Olie23"
"-16- 1892 " "1892" "Jacob Olie24"
>>}}}
</tab>

<tab 2e serie >
{{BROWN{2e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"-17- 1983 " "1983" "Kostverlorenvaart313"
"-18- 1936 " "1936" "van Eck48"
"-19- 1917 " "1917" "van Eck28"
"-21- Ca. 1895 " "Ca. 1895" "Prenten47"
"-21- 1904 " "1904" "Prenten65"
"-22- 1915 " "1915" "Kostverlorenvaart306"
"-23- 1987 " "1987" "Kostverlorenvaart307"
"-24- 1938 " "1938" "Kostverlorenvaart310"
"-25- 1987 " "1987" "Kostverlorenvaart308"
"-26- 2009 " "2009" "Kostverlorenvaart308A"
"-27- 1983 " "1983" "Kostverlorenvaart309"
"-28- 1917 " "1917" "van Eck19"
"-29- 1917 " "1917" "van Eck13"
"-30- 1959 " "1959" "Buurt040"
"-31- 1988 " "1988" "Buurt081"
"-32- Ca. 1910 " "Ca. 1910" "Kostverlorenvaart312"
"-33- 2008 " "2008" "Kostverlorenvaart331"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Lantaarn 1847}}}
[img[Images/lamp1ss.gif]]
Een eenvoudig vierkant model met een schoorsteentje (een 'snuiver') er bovenop, is niet meer aanwezig in Amsterdam.

{{BROWN{Lantaarn 1867}}}
[img[Images/lamp2ss.gif]]
Een lantaarn die nagenoeg identiek was aan die uit 1847, een eenvoudige vierkante lantaarn.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1912_Vogelwijk_bakkerij_J_L_Scherpenisse_detail_400.jpg][Foto/1912_Vogelwijk_bakkerij_J_L_Scherpenisse_detail.jpg]]
//Speciale lantaarnpalen bij een bakkerij in de Vogelwijk. J.L. Scherpenisse, 1912.//

{{BROWN{Lantaarn sinds 1975}}}
[img[Images/lamp5ss.gif]]
Op de lantaarnpalen zit sinds 1975 een goedkoop kunststof kapje met een natrium-lamp. De glasmantel keerde in 1975 in kunststof vorm terug ter voorkoming van vandalisme. Het huidige model is een typische jaren zeventig-verarming, ook wat betreft het licht zelf: de natrium-lampen waren in de jaren zeventig de goedkoopste lampen die energiezuinig waren en voldoende licht gaven. Het is dit oranje-gele licht dat nog steeds in Amsterdam schijnt.
N.B. Men spreekt nog steeds van Ritter-lantaarn, m.i. onterecht.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2000_ca_Blauwbrug_400.jpg][Foto/2000_ca_Blauwbrug.jpg]]
//Lantaarns op de Blauwbrug, ca. 2000.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Blauwbrug_lantaarns_400.jpg][Foto/2007_Blauwbrug_lantaarns.jpg]]
//Lantaarns op de Blauwbrug, 2007.//

{{BLUE{Results can be filtered by entering text in the 'Filter list'.}}}
{{myclass{
<<timeline "modified">>
}}}
<<listfiltr>>

{{BROWN{Lettergieterij Tetterode}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Tetterode00"
"Foto's " "" "Foto's Lettergieterij Tetterode"
>>

{{BROWN{Lijkenhuisje}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Lijkenhuisje_info"
"Situatie 2007 " "2007" "Lijkenhuisje01"
"1904 " "1904" "Jacob Olie64"
"1990 " "1990" "Buurt233"
"2008-A " "2008" "Lijkenhuisje02"
"2008-B " "2008" "Lijkenhuisje03"
"2008-C " "2008" "Lijkenhuisje04"
"2008-D " "2008" "Lijkenhuisje05"
"2012-A " "2012" "Lijkenhuisje06"
"2012-B " "2012" "Lijkenhuisje07"
"2012-C " "2012" "Lijkenhuisje08"
"2012-D " "2012" "Lijkenhuisje09"
"2013-A " "2013" "Lijkenhuisje10"
"2013-B " "2013" "Lijkenhuisje11"
"2013-C " "2013" "Lijkenhuisje12"
"2013-D " "2013" "Lijkenhuisje13"
>>}}}

[img[Situatie lijkenhuisje Kerkhof De Liefde|Images/2007_Locatie_lijkenhuisje_Google_Maps_400.jpg]]
//Situatie lijkenhuisje begraafplaats De Liefde, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Bilderdijkpark_lijkenhuisje_De_Liefde_1_400.jpg][Foto/2008_Bilderdijkpark_lijkenhuisje_De_Liefde_1.jpg]]
//Lijkenhuisje van voormalige begraafplaats De Liefde, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Bilderdijkpark_lijkenhuisje_De_Liefde_2_400.jpg][Foto/2008_Bilderdijkpark_lijkenhuisje_De_Liefde_2.jpg]]
//Lijkenhuisje van voormalige begraafplaats De Liefde, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Bilderdijkpark_lijkenhuisje_De_Liefde_3_400.jpg][Foto/2008_Bilderdijkpark_lijkenhuisje_De_Liefde_3.jpg]]
//Lijkenhuisje van voormalige begraafplaats De Liefde, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Bilderdijkpark_lijkenhuisje_De_Liefde_4_400.jpg][Foto/2008_Bilderdijkpark_lijkenhuisje_De_Liefde_4.jpg]]
//Lijkenhuisje van voormalige begraafplaats De Liefde, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2012_Lijkenhuisje_Bilderdijkpark_Peter_Schrijnders_400.jpg][Foto/2012_Lijkenhuisje_Bilderdijkpark_Peter_Schrijnders.jpg]]
//Ombouw van het lijkenhuisje tot café-restaurant. Peter Schrijnders ('Het Parool'), 2012.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2012_aanzicht_ingang_De_Liefde_400.jpg][Foto/2012_aanzicht_ingang_De_Liefde.jpg]]
//Restaurant De Liefde in het Bilderdijkpark, 2012.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2012_bar_De_Liefde_2_400.jpg][Foto/2012_bar_De_Liefde_2.jpg]]
//De bar van restaurant De Liefde, 2012.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2012_De_Liefde_kok_Chris_400.jpg][Foto/2012_De_Liefde_kok_Chris.jpg]]
//Kok Chris van restaurant De Liefde, 2012.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2013_De_Liefdedsc1086_400.jpg][Foto/2013_De_Liefdedsc1086.jpg]]
//De Lief in de sneeuw, 2013.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2013_De_Liefde_dsc1060_400.jpg][Foto/2013_De_Liefde_dsc1060.jpg]]
//De Liefde in de sneeuw, 2013.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2013_De_Liefde_dsc1069_400.jpg][Foto/2013_De_Liefde_dsc1069.jpg]]
//De Liefde in de sneeuw, 2013.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2013_De_Liefde_dsc1074_400.jpg][Foto/2013_De_Liefde_dsc1074.jpg]]
//De Liefde in de sneeuw, 2013.//

{{BROWN{lijkenhuisje}}}
Het lijkenhuisje - een ontwerp van J.D. Zocher - werd in 1845 opgeleverd, het jaar waarin de R.K. begraafplaats De Liefde in gebruik genomen werd.
Stoffelijke overschotten wachtten er op een begrafenis.
Na de ingebruikname van de begraafplaats St. Barbara aan de Spaarndammerdijk in 1893 werd het nauwelijks meer gebruikt.
In 1927 is er sprake geweest om het om te bouwen tot schaftlokaal van het parkherstellingsoord.
In 2004 was er een plan om het tot kunstenaarswoning te verbouwen, daarna kwamen er plannen voor een theehuis, maar uiteindelijk wordt het een café-restaurant.
+++!!!*[2006 plannen voor theehuis »]
<<tiddler Theehuis1>>
----
<<tiddler Theehuis2>>
===
+++!!!*[2008 plannen goedgekeurd &raquo;]
<<tiddler Theehuis3>>
----
<<tiddler Theehuis4>>
===
+++!!!*[2012 plannen uitgevoerd &raquo;]
<<tiddler Theehuis5>>
===
+++!!!*[2017 Omgetoverd tot wijnbar &raquo;]
<<tiddler Theehuis6>>
===

Link naar [[Wijnbar De Liefde|https://www.bartsboekje.com/wijnbar-liefde-amsterdam-west/]]

{{BROWN{Lijn10}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Lijn 10-1"
"1900-A " "1900" "Trams04"
"1900-B " "1900" "Trams05"
"Ca. 1901 " "Ca. 1901" "Trams06"
"1935 " "1935" "Trams18"
"1952-A " "1952" "Trams03"
"1952-B " "1952" "Trams22"
"1952-C " "1952" "Trams23"
"1953 " "1953" "Trams24"
"1954 " "1954" "Trams31"
"1957 " "1957" "Trams36"
"1960 " "1960" "Trams42"
"1967 " "1967" "Trams56"
"1990 " "1990" "Trams09"
"2006 " "2006" "Trams10"
>>}}}

{{BROWN{Info}}}
Op 14 augustus 1900 reed de eerste elektrische tram op lijn 10 in Amsterdam van de Zoutkeetsgracht naar het Leidseplein en vice versa.
In de periode 1895 - 1934 moest lijn 10 uitwijken van de Marnixstraat naar de Bilderdijkstraat, alleen op de dagen waarop de groentemarkt op de Marnixstraat werd gehouden.
Tijdens de bouw van de nieuwe [[Kattenslootbrug|Brug #155]] (rond 1954) werd het Frederik Hendrikplantsoen het tijdelijke eindpunt.
!!!Kopborden, lijnkleur en lijnfilms
<<tiddler Kopborden>>
{{borderless tbody{
|width: 230px;''Kopbord'' |width: 70px;''Lijnkleur'' |width: 120px;''Lijnfilm (oud)'' |width: 110px;''Lijnfilm (nieuw)'' |h
|[img(204px,auto)[Images/1954-1968_lijn10.jpg]]|[img(auto,50px)[Images/Lijn10.gif]]|[img(auto,50px)[Images/Lijnfilm10Groot.jpg]]|[img(auto,50px)[Images/Lijnfilm10Nieuw.jpg]]|
}}}
+++!!!*[Meer informatie omtrent lijn 10 &raquo;]
* [[Geheugen van de Amsterdamse tram|http://www.amsterdamsetrams.nl/lijnen/lijn10.htm]]
* [[Het lijnkleurensysteem van Amsterdam|http://schomakers.net/LIJN10/HistorieLijn10.htm]]
* [[Wikipedia|https://nl.wikipedia.org/wiki/Tramlijn_10_%28Amsterdam%29]]
===

{{BROWN{Lijn13}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Lijn13-1"
"1927 " "1927" "Trams14"
"1966 " "1966" "Trams58"
"1967 " "1967" "Trams45"
"-67A " "1967" "Trams59"
"2002 " "2002" "Trams60"
"2003 " "2003" "Trams61"
"Ca. 2004 " "Ca. 2004" "Trams48"
"2008 " "2008" "Trams49"
"2009 " "2009" "Trams57"
>>}}}

{{BROWN{Lijn3}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Lijn3-1"
"Ca. 1934 " "Ca. 1934" "Trams16"
"1953-A " "1953" "Trams27"
"1953-B " "1953" "Trams28"
"1954 " "1954" "Trams30"
"1960 " "1960" "Trams41"
"1965 " "1965" "Trams52"
"1967 " "1967" "Trams53"
"1971 " "1971" "Buurt368"
"1983 " "1983" "Trams43"
"2002-A " "2002" "Trams54"
"2002-B " "2002" "Trams55"
>>}}}

Toen in 1888 de lijn naar Edam gereed kwam, was Volendam nog steeds verstoken van een railverbinding. Vanaf Edam: of een wandeling van een half uur of per trekschuit naar Volendam.
In eerste instantie zou de Hollandsche ~IJzeren ~Spoorweg-Maatschappij (HIJSM) de lijn Volendam - Edam - Kwadijk aanleggen als stoomtram op+++^*[normaalspoor »]
<<tiddler [[Spoorbreedte en spoorwijdte]]>>
===en ook zelf exploiteren. Te Kwadijk zou de lijn aansluiten op de bestaande spoorweg Amsterdam - Hoorn. Later wilde de HIJSM de exploitatie uit handen geven aan de TNHTM (sinds 1903 was de HIJSM de grootste aandeelhouder van de TNHTM). Het materieel werd echter door de HIJSM geleverd. Opening 1 mei 1906.
Pas toen de NHZTM (dochter van de NS @@^^''1''^^@@) de exploitatie van de TNHTM overnam, werd een derde rail aangelegd om ook+++^*[meterspoor &raquo;]
<<tiddler [[Spoorbreedte en spoorwijdte]]>>
===op het traject Edam - Volendam te verkrijgen zodat eindelijk een doorgaande verbinding naar Edam ontstond.

{{borderless tbody{
{{sliderBG{
|vertical-align:top;^^''1''^^&nbsp;&nbsp; |In 1917 ging de HIJSM samenwerken met de Maatschappij tot Exploitatie van Staatsspoorwegen (SS) en werd de belangenmaatschap Nederlandse Spoorwegen (NS) opgericht. De activiteiten van HIJSM en SS werden volledig geïntegreerd maar HIJSM en SS bleven als particulier bedrijf bestaan.<br>In 1938 vond een volledige fusie plaats tussen HIJSM en SS. De overheid heeft toen de nog resterende particuliere aandeelhouders uitgekocht maar NS is wel een privaatrechtelijk bedrijf gebleven en geen staatsbedrijf. De NS werd dus een semi-overheidsbedrijf.|
}}}
}}}

{{BROWN{Info}}}
De Amsterdamse tramlijn 13 werd ingesteld op 25 november 1906.
Van de oorspronkelijke route van lijn 13 uit 1906 is niets meer over. De lijn liep van de Czaar Peterstraat naar het Stationsplein via Oostenburgergracht – Wittenburgergracht – Kattenburgergracht – Kadijksplein – Prins Hendrikkade.
Lijn 13 heeft het steeds verder westwaarts gezocht. De lijn kreeg per 29 september 1921 een provisorisch beginpunt op het Bellamyplein.
In 1921/'22 kwam de eerste verlenging naar het westen tot stand, toen lijn 13 ging rijden via Nieuwezijds Voorburgwal – Raadhuisstraat – Rozengracht – De Clercqstraat – Bilderdijkstraat naar het Frederik Hendrikplantsoen.
In 1927 werd de verlenging via Admiraal de Ruijterweg – Jan Evertsenstraat naar Mercatorplein in gebruik genomen.
!!!Kopborden, lijnkleur en lijnfilms
<<tiddler Kopborden>>
{{borderless tbody{
|width: 230px;''Kopbord'' |width: 120px;''Lijnkleur<br>(oorspronkelijk)'' |width: 80px;''Lijnkleur<br>(na 1927?)'' |width: 120px;''Lijnfilm<br>(oud)'' |width: 80px;''Lijnfilm<br>(nieuw)'' |h
|[img(204px,auto)[Images/1954-1967_lijn13.jpg]]|[img(auto,50px)[Images/Lijn13a.gif]]|[img(auto,50px)[Images/Lijn13.gif]]|[img(auto,50px)[Images/Lijnfilm13Groot.jpg]]|[img(auto,50px)[Images/Lijnfilm13Nieuw.jpg]]|
}}}
+++!!!*[Meer informatie omtrent lijn 13 &raquo;]
* [[Geheugen van de Amsterdamse tram|http://www.amsterdamsetrams.nl/lijnen/lijn13.htm]]
* [[Het lijnkleurensysteem van Amsterdam|http://schomakers.net/LIJN13/HistorieLijn13.htm]]
* [[Wikipedia|https://nl.wikipedia.org/wiki/Tramlijn_13_%28Amsterdam%29]]
===

{{BROWN{Info}}}
Als derde elektrische tramlijn kwam op 25 juni 1902 lijn 3 in dienst op het traject 1e Constantijn Huijgensstraat - Bilderdijkstraat - Rozengracht - Raadhuisstraat (Nieuwezijds Voorburgwal). Daarmee was lijn 3 de opvolger van de in 1896 ingestelde paardentramlijn Dam - Bilderdijkstraat. Er volgden vele wijzigingen in de route maar in 1929 werd het eindpunt het Frederik Hendrikplantsoen.
!!!Kopborden, lijnkleur en lijnfilms
<<tiddler Kopborden>>
{{borderless tbody{
|width: 230px;''Kopbord'' |width: 70px;''Lijnkleur'' |width: 120px;''Lijnfilm (oud)'' |width: 110px;''Lijnfilm (nieuw)''  |h
|[img[Images/1958-1968_lijn3.jpg]]|[img(auto,50px)[Images/Lijn03.gif]]|[img(auto,50px)[Images/Lijnfilm03Groot.jpg]]|[img(auto,50px)[Images/Lijnfilm03Nieuw.jpg]]|
}}}
+++!!!*[Meer informatie omtrent lijn 3 &raquo;]
* [[Geheugen van de Amsterdamse tram|http://www.amsterdamsetrams.nl/lijnen/lijn3.htm]]
* [[Het lijnkleurensysteem van Amsterdam|http://schomakers.net/LIJN03/HistorieLijn03.htm]]
* [[Wikipedia|https://nl.wikipedia.org/wiki/Tramlijn_3_%28Amsterdam%29]]
===

[img[Lijst slachtoffers|Images/2013-04-05_Lijst_slachtoffers.jpg]]

{{BROWN{Limburgers}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Limburgers1"
"Tekening " "" "Limburgers2"
"Foto " "" "Haarlemse trams30"
>>}}}

{{BROWN{Info}}}
Limburgers, in 1936 afkomstig van de Limburgsche Tramweg Maatschappij.
Gebouwd door Beijnes in 1916.

[img[Limburger|Images/1936_Bouwtekening_Limburgers.jpg]]
//Tekening Limburgers.//

/***
|Name|ListFiltrPlugin|
|Author|[[Tobias Beer|http://tobibeer.tiddlyspace.com]]|
|Documentation|http://listfiltr.tiddlyspace.com|
|Version|1.1.6 (2013-09-25)|
|~CoreVersion|2.6.5|
|License|Creative Commons 3.0|
|Source|https://raw.github.com/tobibeer/TiddlyWikiPlugins/master/plugins/ListFiltrPlugin.min.js|
***/
// /%
(function(e){function t(){var e=document.createElement("input");return"placeholder"in e}me=config.macros.listfiltr={InputPlaceholder:"filter list",InputLabel:"Filter list:",InputTooltip:"enter a search term to filter the list",defaultPreserve:"",handler:function(n,r,i,s,o,u){var a,f,l,c,h,p,d,v,m=o.parseParams("anon",null,true),g=getParam(m,"appendTo",this.appendTo),y=getParam(m,"preserve",this.defaultPreserve);if(g){h=e(n).closest(".tiddler");n=e(g,h).first()[0]||n}h=e(n).children().last();while(h.is("br"))h=h.prev();if(h.is("span, div"))h=h.contents();h.wrapAll('<div class="lf-list"/>');h=h.closest(".lf-list");if(e.fn.outline)e("ol:not(ol li > ol)",h).outline();e(y,h).addClass("lf-preserve");h.find(":not(iframe)").addBack().contents().filter(function(){var t=e(this);return this.nodeType==3&&(t.prev().is("br")||t.next().is("br"))&&0==t.closest(".lf-preserve").length&&0==t.prevAll(".pseudo-ol-li").length}).wrap('<span class="lf-p"/>');f=e("<div class=lf-search/>").insertBefore(h);d=t()?me.InputPlaceholder:"";if(!d){e("<span class=lf-label/>").html(me.InputLabel+":").appendTo(f)}a=e('<input type="search"/>').attr({title:me.InputTooltip,placeholder:d}).appendTo(f);a.bind("keyup search",function(){var t,n,r,i,s=e(this),o=s.val(),u=s.closest(".lf-search").next();o.length>1?u.addClass("lf-filtered"):u.removeClass("lf-filtered");e("li,dd,dt,span,div",u).removeClass("lf-h lf-hide lf-found lf-not").each(function(i){var s,u,a=e(this);if(o.length>1){r=a.clone().children().remove().end().text();t=a.children().not("dl,ol,ul").clone().remove("dl,ol,ul,dl *,ol *,ul *");r=r+" "+t.text();t.each(function(t){var n=e(this),i=n.hasClass("externalLink")?n.attr("href").replace("http://",""):null;tid=n.attr("tiddlyLink");r+=" "+(i?i:"")+(tid?" "+tid:"")});n=r.toLowerCase().indexOf(o.toLowerCase())>-1;a.not("br, .pseudo-ol-li").addClass("lf-"+(n?"found":"h"));if(a.is("dt")){u=a.nextUntil("dt","dd");if(n){u.addClass("lf-not")}}u=a.closest("dd");if(u.length){s=u.prevAll("dt:first");if(n){if(!s.hasClass("lf-found"))s.addClass("lf-not").removeClass("lf-h")}else if(s.hasClass("lf-found")){u.removeClass("lf-h")}}if(n){if(a.is(".listTitle")&&a.parent().hasClass("timeline")){a.parent().find("> li").each(function(){var t=e(this);if(!t.hasClass("lf-found"))t.addClass("lf-not")})}p=a.closest("li").parent().find("> .listTitle");if(p.length&&!p.hasClass("lf-found")){p.addClass("lf-not")}}}});e(".highlight:not(.tiddlyLink,.externalLink)",u).each(function(){e(this).after(e(this).text())}).remove();e(".highlight",u).removeClass("highlight");if(o.length>1){e(".lf-found",u).each(function(t){e(this).parentsUntil(i,".lf-h").removeClass("lf-h").not(".pseudo-ol-li").addClass("lf-not");e(".lf-h",this).removeClass("lf-h").not(".pseudo-ol-li").addClass("lf-not")});e.fn.highlight=function(t){var n=new RegExp("(\\b\\w*"+t+"\\w*\\b)","gi"),r='<span class="highlight">$1</span>';this.each(function(){e(this).contents().each(function(){if(this.nodeType===3&&n.test(this.nodeValue)){e(this).replaceWith(this.nodeValue.replace(n,r))}else if(!e(this).hasClass("highlight")){e(this).highlight(t)}})});return this};e("*",u).highlight(o);e(".externalLink, .tiddlyLink",u).each(function(){var t=e(this),n=(t.hasClass("tiddlyLink")?t.attr("tiddlyLink"):t.attr("href").replace("http://",""))||"";if(o.length>1&&n.indexOf(o)>-1)t.addClass("highlight")})}e("dt.lf-not .lf-h, li.lf-not.lf-h",u).removeClass("lf-h");e(".lf-not",u).children().not("ol, ul").find(".lf-h").removeClass("lf-h");e(".lf-h",u).addClass("lf-hide");return true})}};config.shadowTiddlers["StyleSheetListFiltr"]="/*{{{*/\n"+".lf-search {padding:5px;background:#eef;}\n"+".lf-hide {display: none !important;}\n"+".lf-found {background:#F5F5DC;}\n"+".lf-list + br {display:none;}\n"+".lf-label {margin-right:5px;font-weight:bold;}\n"+".lf-filtered .lf-p {display:block;}\n"+".lf-filtered br {display: none;}\n"+".lf-preserve.lf-found br {display: block;}\n"+"/*}}}*/";store.addNotification("StyleSheetListFiltr",refreshStyles)})(jQuery)
//%/

[img[Logo NZH|Images/Logo_NZH.jpg]]
//Logo NZH (NZHVM).//

[img[Logo HZHTM|Images/Logo_NZHTM.jpg]]
//Logo NZHTM//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1899_Lohner-Porsche-Elektromobil_400.jpg][Foto/1899_Lohner-Porsche-Elektromobil.jpg]]
//~Lohner-Porsche (Chaise/Voiturette), 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Lohner-Porsche-Elektromobil_400.jpg][Foto/1900_Lohner-Porsche-Elektromobil.jpg]]
//~Lohner-Porsche 'La Toujours Contente'; gemaakt voor E.W. Hart, een rijtuigbouwer uit Luton Engeland, om mee te racen, 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Lohner-Porsche_Sempur_Vivus_01_400.jpg][Foto/1900_Lohner-Porsche_Sempur_Vivus_01.jpg]]
//Replica ~Lohner-Porsche 'Sempur Vivus', 1900/2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Lohner-Porsche_Sempur_Vivus_02_400.jpg][Foto/1900_Lohner-Porsche_Sempur_Vivus_02.jpg]]
//Replica ~Lohner-Porsche 'Sempur Vivus', 1900/2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Lohner-Porsche_Octagon_motor_400.jpg][Foto/Lohner-Porsche_Octagon_motor.jpg]]
//~Lohner-Porsche 'Octagon' motor, toegepast in de 'Phaeton'.
Opgehangen in schokdempers, 1899.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1901_Semper_Vivus01_400.jpg][Foto/1901_Semper_Vivus01.jpg]]
//~Lohner-Porsche 'Semper Vivus', 1901.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1903_Lohner-Porsche_Ferdinand-Porsche_400.jpg][Foto/1903_Lohner-Porsche_Ferdinand-Porsche.jpg]]
//Ferdinand Porsche aan het stuur van een ~Lohner-Porsche hybride, 1903.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Lohner-Porsche_Sempur_Vivus_VA_meters_400.jpg][Foto/1900_Lohner-Porsche_Sempur_Vivus_VA_meters.jpg]]
//Replica ~Lohner-Porsche 'Sempur Vivus', V/A meters, 1900/2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Lohner-Porsche_Sempur_Vivus_motorblok_400.jpg][Foto/1900_Lohner-Porsche_Sempur_Vivus_motorblok.jpg]]
//Replica ~Lohner-Porsche 'Sempur Vivus', de 2 ~DeDion Bouton motoren, 1900/2011.//

[img[Lohner-Porsche brandweer|Images/1904_Lohner-Porsche_brandweer_Frankfurt.jpg]]
//~Lohner-Porsche van de brandweer in Frankfurt, 1904.//

[img[Lohner-Porsche ambulance|Images/1905_Lohner-Porsche_ambulance.jpg]]
//~Lohner-Porsche ambulance, 1905.//

[img[Lohner-Porsche vrachtauto|Images/1908_Lohner-Porsche_Speisetransportwagen.jpg]]
//~Lohner-Porsche vrachtauto voor voedseltransport, 1908.//

[img[Lohner-Porsche brandweerauto|Images/190x_Lohner-Porsche_brandweerauto.jpg]]
//~Lohner-Porsche brandweerauto, ca. 1905//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1901_Lohner-Porsche_bus_Boedapest_400.jpg][Foto/1901_Lohner-Porsche_bus_Boedapest.jpg]]
//~Lohner-Porsche bus. Boedapest, 1901.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/190x_Lohner-Porsche_koets_400.jpg][Foto/190x_Lohner-Porsche_koets.jpg]]
//~Lohner-Porsche taxi?//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1901_Lohner-Porsche_Mixte_Gaisbergrennen_2011_400.jpg][Foto/1901_Lohner-Porsche_Mixte_Gaisbergrennen_2011.jpg]]
//Een ~Lohner-Porsche Mixte (ontwerp 1901) bij de 'Gaisbergrennen' in 2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Lohner-Porsche-Mixte01_400.jpg][Foto/Lohner-Porsche-Mixte01.jpg]]
//~Lohner-Porsche hybride (raceauto?) met links een gedeelte van het motorblok en midden-links de generator, 1901.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Lohner-Porsche-Mixte02_400.jpg][Foto/Lohner-Porsche-Mixte02.jpg]]
//~Lohner-Porsche hybride (raceauto?) met zicht op generator, 1901.//

{{BROWN{Lubbartha van Maasdam}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_ca_moeder_Brons_200.jpg][Foto/1947_ca_moeder_Brons.jpg]]<br>* 6-9-1908<br>&dagger; 15-6-1994

{{BROWN{Luchtfoto's van Amsterdam}}}
<tabs "">
<tab 1e serie >
{{BROWN{1e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1924 " "1924" "Schellingwoude11"
"1943 " "1943" "Schellingwoude03"
"1945-A " "1945" "Luchtfoto's01"
"1945-B " "1945" "Luchtfoto's02"
"1950-A " "1950" "Luchtfoto's03"
"1950-B " "1950" "Luchtfoto's04"
"1950-C" "1950" "Luchtfoto's05"
"1950-D " "1950" "Centrale Markthallen06"
"1953-A" "1953" "Luchtfoto's19"
"1953-B" "1953" "Luchtfoto's20"
"Ca. 1960 " "1960" "Luchtfoto's16"
>>}}}
</tab>

<tab 2e serie >
{{BROWN{2e serie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1970-A " "1970" "Luchtfoto's06"
"1970-B " "1970" "Luchtfoto's07"
"1970-C " "1970" "Luchtfoto's08"
"1974-A " "1974" "Luchtfoto's09"
"1974-B " "1974" "Luchtfoto's10"
"1974-C " "1974" "Luchtfoto's11"
"1980 " "1980" "Luchtfoto's12"
"1985 " "1985" "Luchtfoto's17"
"1987-A " "1987" "Luchtfoto's18"
"1987-B " "1987" "Luchtfoto's21"
"2005 " "2005" "Luchtfoto's13"
"2008-A " "2008" "Luchtfoto's14"
"2008-B " "2008" "Luchtfoto's15"
"2008-C " "2008" "Buurt122"
>>}}}
</tab>
</tabs>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1945-02-21_Luchtfoto_RAF_Kostverlorengebied_IV_95_400.jpg][Foto/1945-02-21_Luchtfoto_RAF_Kostverlorengebied_IV_95.jpg]]
//RAF luchtfoto van de Hugo de Grootbuurt, 1945.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1945_RAF_luchtfoto_Markthallen_400.jpg][Foto/1945_RAF_luchtfoto_Markthallen.jpg]]
//RAF luchtfoto van de Markthallen, 1945.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_Luchtfoto_Amsterdam_CS_G_v_d_Werff_400.jpg][Foto/1950_Luchtfoto_Amsterdam_CS_G_v_d_Werff.jpg]]
//Luchtfoto van het Centraal Station. G. v.d. Werff, 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_Luchtfoto_Munt_G_v_d_Werff_400.jpg][Foto/1950_Luchtfoto_Munt_G_v_d_Werff.jpg]]
//Luchtfoto van de Munt. G. v.d. Werff, 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_Luchtfoto_Nieuwmarkt_Waag_G_v_d_Werff_400.jpg][Foto/1950_Luchtfoto_Nieuwmarkt_Waag_G_v_d_Werff.jpg]]
//Luchtfoto van de Waag op de Nieuwmarkt. G. v.d. Werff, 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1970_ca_Luchtfoto_Leidseplein_1_400.jpg][Foto/1970_ca_Luchtfoto_Leidseplein_1.jpg]]
//Luchtfoto van de schouwburg aan het Leidseplein en het voormalige bolwerk Slooten, nu Leidsekade, 1970.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1970_ca_Luchtfoto_Leidseplein_5_400.jpg][Foto/1970_ca_Luchtfoto_Leidseplein_5.jpg]]
//Luchtfoto van het Leidsebosje/Leidseplein, 1970.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1970_ca_Luchtfoto_Marnixstraat_politiebureau_400.jpg][Foto/1970_ca_Luchtfoto_Marnixstraat_politiebureau.jpg]]
//Luchtfoto van de Marnixstraat met v.l.n.r. St. Bernardus (ged.), ATVA, hoofdbureau van politie en busstation NZH, 1970.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1974_Luchtfoto_Frederik_Hendrikplantsoen_Marnixbad_400.jpg][Foto/1974_Luchtfoto_Frederik_Hendrikplantsoen_Marnixbad.jpg]]
//Luchtfoto van de Marnixstraat, Nassaukade en - boven - het Frederik Hendrikplantsoen, 1974.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1974_Luchtfoto_l_HdGkade_Marnixstraat_diagonaal_400.jpg][Foto/1974_Luchtfoto_l_HdGkade_Marnixstraat_diagonaal.jpg]]
//Luchtfoto van Hugo de Grootkade, Nassaukade en Rozengracht (onderaan), 1974.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1974_Luchtfoto_linksboven_Kattensloot_midden_Rotterdammerbrug_400.jpg][Foto/1974_Luchtfoto_linksboven_Kattensloot_midden_Rotterdammerbrug.jpg]]
//Luchtfoto van Kattensloot, Nassaukade en Marnixstraat. Midden boven Rotterdammerbrug, 1974.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1980_ca_Luchtfoto_Marnixstraat_Groenmarktkade_400.jpg][Foto/1980_ca_Luchtfoto_Marnixstraat_Groenmarktkade.jpg]]
//Luchtfoto van Nassaukade, Groenmarktkade en Marnixstraat. Onderaan parkeergarage, 1980.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2005_Frederik_Hendrikplantsoen_Amaliastraat_Parool_Elenbaas_400.jpg][Foto/2005_Frederik_Hendrikplantsoen_Amaliastraat_Parool_Elenbaas.jpg]]
//Luchtfoto van het Frederik Hendrikplantsoen en - midden rechts - Amaliastraat. Peter Elenbaas ('Het Parool'), 2005.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Hugo_de_Grootplein_Parool_Elenbaas_400.jpg][Foto/2008_Hugo_de_Grootplein_Parool_Elenbaas.jpg]]
//Luchtfoto van het Hugo de Grootplein. Peter Elenbaas ('Het Parool'), 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Overtoom_Constantijn_Huygensstraat_Parool_Elenbaas_400.jpg][Foto/2008_Overtoom_Constantijn_Huygensstraat_Parool_Elenbaas.jpg]]
//Luchtfoto van Overtoom (onderaan) en Constantijn Huygensstraat. Peter Elenbaas ('Het Parool'), 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955-1967_Luchtfoto_Haarlemmerweg_Westergasfabriek_Pompstation_waterleiding_400.jpg][Foto/1955-1967_Luchtfoto_Haarlemmerweg_Westergasfabriek_Pompstation_waterleiding.jpg]]
//Luchtfoto van Haarlemmerweg met links de Westergasfabriek en midden boven het pompstation van de duinwaterleiding, ca. 1960.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1985_Luchtfoto_Westerpark_400.jpg][Foto/1985_Luchtfoto_Westerpark.jpg]]
//Luchtfoto van de Gemeentelijke Centrale Wasserij (links), het waterleidingbedrijf (midden) en restanten van de Westergasfabriek (boven), 1985.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1987_Luchtfoto_Hugo_de_Grootbuurt_400.jpg][Foto/1987_Luchtfoto_Hugo_de_Grootbuurt.jpg]]
//Luchtfoto van de Hugo de Grootbuurt, 1987.
Links Hugo de Grootkade, onder Nassaukade, rechts Hugo de Grootplein, boven Kostverlorenvaart.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1953_Luchtfoto_De_Liefde1_400.jpg][Foto/1953_Luchtfoto_De_Liefde1.jpg]]
//Luchtfoto van de R.K. kerk De Liefde aan de Bilderdijkstraat, 1953.
Op de voorgrond de Hugo de Grootgracht  met rechts nog net een klein stukje van het dak van het 'lijkenhuisje' te zien.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1953_Luchtfoto_De_Liefde2_400.jpg][Foto/1953_Luchtfoto_De_Liefde2.jpg]]
//Luchtfoto van de R.K. kerk De Liefde aan de Bilderdijkstraat, 1953.
Gezien naar de Da Costakade. Links de De Clercqstraat, rechts de Hugo de Grootkade.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1987_Luchtfoto_Hugo_de_Grootbuurt2_400.jpg][Foto/1987_Luchtfoto_Hugo_de_Grootbuurt2.jpg]]
//Luchtfoto van de Hugo de Grootbuurt, 1987.
Diagonaal Hugo de Grootkade, onder Nassaukade, rechts 2e Hugo de Grootstraat, boven Kostverlorenvaart met 'stratenmakerswerf'.//

{{BROWN{Luchthaven Schellingwoude}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Schellingwoude0"
"Foto's " "" "Foto's Schellingwoude"
"Filmpjes Dornier Do X" "" "Filmpjes9"
>>

[img[Maarten Harpertszoon Tromp|Images/M_H_Tromp_1904.gif]]<br>Maarten Harpertszoon Tromp, 1904
|Info|Type|Type (Eng.)|Prototype<br>klasse|In dienst|Tonnage| Lengte<br>m  | Breedte<br>m | Diepgang<br>m | HP<br>pk | Snelheid<br>knots |Bemanning|h
|[[Wikipedia|https://nl.wikipedia.org/wiki/Hr.Ms._Marten_Harpertsz._Tromp_(1906)]]|pantserschip|coastal defence ship|Maarten Harpertszoon Tromp| 1906-1927 | 5.210| 100,78| 15,19| 5.69| 6.400| 16,5| 340|

Zie ook [[Tromp]]

<html>
<a href="mailto: t.gerner@upcmail.nl"><img src="Images/e-mail-icon.jpg" x-maintain-ratio="TRUE" alt="mailto: Ton Gerner," width="auto" height="25px" border="0"></a>
</html>

<html>
<a href="mailto: t.gerner@upcmail.nl" title="mailto: Ton Gerner">t.gerner@upcmail.nl</a>
</html>

//Plaats: 2e Marnixplantsoen//

{{BROWN{Man met vioolkist}}}, alias: {{BROWN{Man probeert lijn 10 te halen}}}, door een anonieme kunstenaar, 1982
Het is het eerste anonieme beeld dat opdook in de stad. Het beeld werd op een nacht geplaatst, de maker liet geen naam achter. Het is een prelude op de periode 1989-1995 waarin vijf beelden van anonieme makers geplaatst werden, waaronder het beeld 'de violist' in de Stopera. Aan het begin van de reeks anonieme plaatsingen werd de eersteling voor een grondige opknapbeurt uit het plantsoen verwijderd. Geheel in stijl zonder aankondiging of uitleg waardoor er sprake was van bezorgdheid, diefstal werd vermoed. Blauw kwam het beeld weer terug.

In 2003 en 2005 schrijft de gemeente Amsterdam:
De afgelopen vijftien jaar is het Amsterdamse straatbeeld verfraaid met diverse plastieken van een onbekende kunstenaar. De verrassende bronzen en ijzeren beelden zijn zonder enige aankondiging in het holst van de nacht geplaatst door de maker. Inmiddels is bekend dat het gaat om een Amsterdammer die zijn brood verdient als medicus en in zijn vrije tijd kunstenaar is.
De gemeente Amsterdam heeft deze werken in eigendom ontvangen, op voorwaarde dat de identiteit van de kunstenaar(s) niet bekend wordt gemaakt.
<<tabs "txt_vTabs"
"-1- " "?" "Man met vioolkist1"
"-2- " "?" "Man met vioolkist2"
"-3- " "?" "Man met vioolkist3"
"-4- " "?" "Man met vioolkist4"
"-5- " "?" "Man met vioolkist5"
"-6- " "1983" "Man met vioolkist7"
"-7- " "2006" "Man met vioolkist6"
>>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/200x_2e_Marnixplantsoen_Man_met_vioolkist_2_400.jpg][Foto/200x_2e_Marnixplantsoen_Man_met_vioolkist_2.jpg]]
//Man met vioolkist.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/200x_2e_Marnixplantsoen_Man_met_vioolkist_4_400.jpg][Foto/200x_2e_Marnixplantsoen_Man_met_vioolkist_4.jpg]]
//Man met vioolkist, detail.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/200x_2e_Marnixplantsoen_Man_met_vioolkist_8_400.jpg][Foto/200x_2e_Marnixplantsoen_Man_met_vioolkist_8.jpg]]
//Man met vioolkist, detail.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/200x_2e_Marnixplantsoen_Man_met_vioolkist_7_400.jpg][Foto/200x_2e_Marnixplantsoen_Man_met_vioolkist_7.jpg]]
//Man met vioolkist; op de achtergrond de Nassaukade ten noorden van de 2e Hugo de Grootstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/200x_2e_Marnixplantsoen_Man_met_vioolkist_9_400.jpg][Foto/200x_2e_Marnixplantsoen_Man_met_vioolkist_9.jpg]]
//Man met vioolkist; op de achtergrond politiebureau Raampoort.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_2e_Marnixplantsoen_Man_met_vioolkist_1_400.jpg][Foto/2006_2e_Marnixplantsoen_Man_met_vioolkist_1.jpg]]
//Man met vioolkist; op de achtergrond de Nassaukade tussen 2e Hugo de Grootstraat en Hugo de Grootkade, 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Man_zonder_viool_400.jpg][Foto/1983_Man_zonder_viool.jpg]]
//Man zonder vioolkist, 1983//

{{BROWN{Marken Express}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Marken Express info"
"Reclame " "" "Reclame Waterland"
"Foto's Marken Express " "" "Foto's Marken Express"
>>

In 1889 werd in samenwerking met de TNHTM een veerdienst ~Monnickendam-Marken gestart met de botters 'Jonge Cornelis' en 'Vrouw Geertje' van schipper C. de Waart. In 1906 werd deze veerdienst, inmiddels uitgebreid met nog een botter (Juliana) en een motorboot (Gouwzee), door de TNHTM overgenomen en kwam schipper C. de Waart in dienst van de TNHTM.
Op 15 juli 1905 starte een speciale expressdienst Amsterdam - Marken - Volendam - Amsterdam: per stoomboot over het IJ, per stoomtram naar Monnickendam, per motorboot naar Marken, van Marken naar Volendam per botter en per trekschuit naar Edam en vandaar weer per stoomtram naar Amsterdam.
Deze toeristische rondritten waren lucratief voor de TNHTM en werden in de ~NZH-tijd in gewijzigde vorm voortgezet.
In 1951 werd de naam 'Marken Express' officieel voor de rondritten met de A25 en de z.g. luxe wagens BY 10 en/of BY 11. Tijdens de rondritten werden uitstapjes gemaakt naar Broek in Waterland, Monnickendam, Marken, Volendam en Edam.

<img id="pagebg" src="Foto/1941_Kaart_Amsterdam_blad_D5.jpg" alt="" />

<!--{{{-->
<link rel='alternate' type='application/rss+xml' title='RSS' href='index.xml' />
<link href="" rel="icon" type="image/x-icon" />

<style type="text/css">
body {background:black;}
#contentWrapper {display:none;}
</style>
<div id="SplashScreen" style="
     display: block;
     text-align: center;
     width: 600px;
     margin: 100px auto;
     padding: 20px 30px;
     font-size: 2em;
     font-family:Tahoma, Verdana, Arial;
     text-shadow: 2px 2px 4px #999;
     background-color:#ddd;
     color:#04b;
     border: 2px solid #eee;
     border-radius: 0.3em;
     -moz-border-radius: .3em;
     webkit-border-radius: 0.3em;">
<b> Hugo de Grootbuurt</b> wordt geladen &nbsp;&nbsp;
<img src="Images/loadingwh8.gif">
<span style="font-size: 0.6em;">
<br>
● wordt het beste bekeken met Firefox, Chrome, Opera of Safari<br>
● vereist Javascript.<br/></span>
</div>
<!--}}}-->

<!--{{{-->
<link rel='alternate' type='application/rss+xml' title='RSS' href='index.xml' />
<link rel="shortcut icon" href="Images/Amsterdam.ico">
<style type="text/css">
body {background:black;}
#contentWrapper {display:none;}
</style>
<div id="SplashScreen" style="
     display: block;
     text-align: center;
     width: 600px;
     margin: 100px auto;
     padding: 20px 30px;
     font-size: 2em;
     font-family:Tahoma, Verdana, Arial;
     text-shadow: 2px 2px 4px #999;
     background-color:#ddd;
     color:#04b;
     border: 2px solid #eee;
     border-radius: 0.3em;
     -moz-border-radius: .3em;
     webkit-border-radius: 0.3em;">
<b> Hugo de Grootbuurt</b> wordt geladen 
<span style="text-decoration: blink;">...</span>
<span style="font-size: 0.6em;">
<br>
● wordt het beste bekeken met Firefox, Chrome, Opera of Safari<br>
● vereist Javascript.</span>
</div>
<!--}}}-->

<!--{{{-->
<link rel='alternate' type='application/rss+xml' title='RSS' href='index.xml' />
<link rel="shortcut icon" href="Images/Amsterdam.ico">
<style type="text/css">
body {background:black;}
#contentWrapper {display:none;}
</style>
<div id="SplashScreen" style="
     display: block;
     text-align: center;
     width: 600px;
     margin: 100px auto;
     padding: 20px 30px;
     font-size: 2em;
     font-family:Tahoma;
     text-shadow: 2px 2px 4px #999;
     background-color:#ddd;
     color:#04b;
     border: 2px solid #eee;
     border-radius: 0.3em;
     -moz-border-radius: .3em;
     webkit-border-radius: 0.3em;">
<b> Hugo de Grootbuurt</b> wordt geladen 
<span style="text-decoration: blink;">...</span>
<span style="font-size: 0.45em;">
<br>
vereist Javascript en wordt het beste bekeken met Firefox, Chrome, Opera of Safari.</span>
</div>
<!--}}}-->

{{BROWN{Marnixbad}}}
<<tabs "Marnixbad"
"Info " "" "Marnixbad1"
"Situatie 'Asch belt' en Openbare speelplaats " "" "Marnixbad01"
"1e Marnixbad " "" "Marnixbad02"
"2e Marnixbad " "" "Marnixbad03"
>> 

{{BROWN{Situatie 'Asch belt' en Openbare speelplaats}}}
De situatie van 'Stads Aschbelt' en Openbare Speelplaats #2 op verschillende kaarten.
{{vTabs{<<tabs ""
"Situatie 1822-2007 " "" "Marnixbad01-1"
"1842 " "1842" "Marnixbad01-2"
"1881 " "1881" "Marnixbad01-3"
"1883 " "1883" "Marnixbad01-4"
"1900 " "1900" "Marnixbad01-5"
"1909 " "1909" "Marnixbad01-6"
"1922 " "1922" "Marnixbad01-7"
"1941 " "1941" "Marnixbad01-8"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1822-2007_Situatie_Marnixbad_400.jpg][Foto/1822-2007_Situatie_Marnixbad.jpg]]
//Situatie 1822 - 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1842_Situatie_Marnixbad_400.jpg][Foto/1842_Situatie_Marnixbad.jpg]]
//Kaart 1842: "Stads Aschbelt" tussen het Cathuisers bolwerk (met de Zaagmoolenspoort) en bolwerk Slootermeer.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1881_Marnixbad_speelplaats_400.jpg][Foto/1881_Marnixbad_speelplaats.jpg]]
//Kaart 1881: Openbare speelplaats #2 ter hoogte van het huidige Marnixbad.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1883_Situatie_Marnixbad_400.jpg][Foto/1883_Situatie_Marnixbad.jpg]]
//Kaart 1883: 2e Openbare speelplaats.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Situatie_Marnixbad_400.jpg][Foto/1900_Situatie_Marnixbad.jpg]]
//Kaart 1900: Speeltuin.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1909_Situatie_Marnixbad_400.jpg][Foto/1909_Situatie_Marnixbad.jpg]]
//Kaart 1909: Openbare speeltuin.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_Situatie_Marnixbad_400.jpg][Foto/1922_Situatie_Marnixbad.jpg]]
//Kaart 1922: Speeltuin.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1941_Situatie_Marnixbad_400.jpg][Foto/1941_Situatie_Marnixbad.jpg]]
//Kaart 1941: Speelplaats.//

{{BROWN{1e Marnixbad}}}
Vanaf de bouw (1953 - 1955) tot aan de sloop in 2003.
{{vTabs{<<tabs ""
"1953 " "1953" "Marnixbad02-01"
"1955-A " "1955" "Marnixbad02-02"
"1955-B " "1955" "Marnixbad02-03"
"1955-C " "1955" "Marnixbad02-04"
"1960 " "Ca. 1960" "Marnixbad02-05"
"1974 " "1974" "Marnixbad02-06"
"1979 " "1979" "Marnixbad02-07"
"2001-A " "2001" "Marnixbad02-08"
"2001-B " "2001" "Marnixbad02-09"
"2001-C " "2001" "Marnixbad02-10"
"2003-A " "2003" "Marnixbad02-11"
"2003-B " "2003" "Marnixbad02-12"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1953_wegbreken_oude_stadsmuur_400.jpg][Foto/1953_wegbreken_oude_stadsmuur.jpg]]
//Het wegbreken van de oude stadsmuur (z.g.+++^*[courtine &raquo;]<<tiddler Bolwerken1>>===) tussen het Cathuisers bolwerk en bolwerk Slootermeer, 1953.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_Bouw_Marnixbad_400.jpg][Foto/1955_Bouw_Marnixbad.jpg]]
//Bouw van het Marnixbad, 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_Marnixbad_wasruimte_400.jpg][Foto/1955_Marnixbad_wasruimte.jpg]]
//Wasruimte met half-automatische wasmachines, centrifuges en droogtumblers, 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_Marnixbad_mangelruimte_400.jpg][Foto/1955_Marnixbad_mangelruimte.jpg]]
//Mangelkamer met voorverwarmde mangels, 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1960_ca_Marnixbad_400.jpg][Foto/1960_ca_Marnixbad.jpg]]
//Schoolzwemmen, ca. 1960.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1974_Luchtfoto_bouw_25m-bad_400.jpg][Foto/1974_Luchtfoto_bouw_25m-bad.jpg]]
//Luchtfoto van de uitbreiding van het Marnixbad: het 25m-bad, 1974.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1979_Diploma_Marnixbad_400.jpg][Foto/1979_Diploma_Marnixbad.jpg]]
//Diploma A, Marnixbad, 1979.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2001_Marnixbad_400.jpg][Foto/2001_Marnixbad.jpg]]
//Het Marnixbad met links het 25m-bad in 2001.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2001_Marnix_bovenbad_met_tegelwerk_400.jpg][Foto/2001_Marnix_bovenbad_met_tegelwerk.jpg]]
//Het 'bovenbad', het instructiebad in 2001.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2001_Marnixbad_benedenbad_overzicht_400.jpg][Foto/2001_Marnixbad_benedenbad_overzicht.jpg]]
//Het 'benedenbad', het 25m-bad, in 2001.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2003_Sloop_Marnixbad_1_400.jpg][Foto/2003_Sloop_Marnixbad_1.jpg]]
//Sloop van het Marnixbad, 2003.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2003_Sloop_Marnixbad_2_400.jpg][Foto/2003_Sloop_Marnixbad_2.jpg]]
//Sloop Marnixbad, 2003.//

{{BROWN{2e Marnixbad}}}
Twee zwembaden, een grote sporthal, een Spa & Health club en een grand café onder één dak.
{{vTabs{<<tabs ""
"2006 " "2006" "Marnixbad03-01"
"2007-A " "2007" "Marnixbad03-03"
"2007-B " "2007" "Marnixbad03-04"
"2008-A " "2008" "Marnixbad03-05"
"2008-B " "2008" "Marnixbad03-06"
"2009 " "2009" "Marnixbad03-02"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Nieuwbouw_marnixbad_400.jpg][Foto/2006_Nieuwbouw_marnixbad.jpg]]
//Nieuwbouw Marnixbad, 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Marnixbad_nieuw_400.jpg][Foto/2009_Marnixbad_nieuw.jpg]]
//Marnixbad, 2009//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Marnixbad_nieuw2_400.jpg][Foto/2007_Marnixbad_nieuw2.jpg]]
//Marnixbad, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Marnixbad_nieuw_400.jpg][Foto/2007_Marnixbad_nieuw.jpg]]
//Marnixbad, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Marnixbad_nieuw1_400.jpg][Foto/2008_Marnixbad_nieuw1.jpg]]
//Marnixbad bij avond, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Marnixbad_nieuw2_400.jpg][Foto/2008_Marnixbad_nieuw2.jpg]]
//Marnixbad bij avond, 2008.//

{{BROWN{Historie Marnixbad}}}
Tussen het Cathuisers bolwerk (met de Zaagmolenpoort) en bolwerk Slootermeer lag aan het eind van de 18e eeuw de 'Stads Aschbelt'. Die belt heeft daar tot zeker 1850 dienst gedaan.
In 1881 werd een speelplaats (Openbare Speelplaats #2) aangelegd ter hoogte van het huidige Marnixbad.
In 1920 was al een besluit genomen 'ergens in de Jordaan' een was- en badhuis te bouwen. Door crisis- en oorlogstijd werd de uitvoering van dit besluit ruim 30 jaar vertraagd. Het bouwprogramma werd toen wel uitgebreid met een schoolinstructiebad. Het zuidelijk deel van de kinderspeelplaats werd gebruikt voor het Marnixbad (1955 klaar); het noordelijk deel bleef kinderspeelplaats waar in de jaren zestig ook een rolschaatsbaan werd aangelegd.
Het Marnixbad kreeg een washuis op de begane grond, een badhuis op de 1e verdieping en het instructiebad op de 2e verdieping: een unieke combinatie en een noviteit met het zwembad bovenin.
In 1974 moest de rolschaatsbaan het veld ruimen voor de aanleg van een 25meter-bad, in 1990 verder uitgebreid.
Op de plek van het 'oude' Marnixbad staat sinds 2006 een nieuw complex waar jong en oud kunnen sporten en ontspannen. Twee zwembaden, een grote sporthal, een Spa & Health club en een grand café onder één dak. Je kunt hier zwemmen langs het water van de Singelgracht, spinnen met uitzicht op de Jordaan, bijkomen in de sauna of op het dakterras, en na alle inspanning wat eten en drinken.

{{BROWN{Info}}}
In 1841 werd door de 'Christelijke Afgescheiden Gemeente van Amsterdam' - onstaan na de Afscheiding (1834) van de Nederlandse Hervormde Kerk - de eerste christelijke school gesticht.
Aan de Bloemgracht #90 stond een gebouw dat als kerk gebruikt werd en waar ook de predikant woonde. Erachter stond een pakhuis waar de school gevestigd werd en ook de onderwijzer woonde.
In 1923 - inmiddels waren 'afgescheidenen' en 'dolerenden' in 1892 samengesmolten tot+++^*[Gereformeerde Kerken in Nederland »]
<<tiddler Stromingen>>=== -  werd een nieuw gebouw aan de Amaliastraat #5 betrokken waar toen zowel een lagere school als een ~ULO-school huisden: de Marnixschool.
De (M)ULO verhuisde later naar een gebouw in de Rombout Hogerbeetsstraat en de naam van de lagere school werd in mijn tijd veranderd van Marnixschool in Marnix van Sint Aldegondeschool. Naar de reden van de naamsverandering kunnen we gissen; zeker is dat er ook een (openbare) Marnixschool bestond aan de Marnixkade.

{{BROWN{Marnixstraat}}}
De Singelgracht, ooit de vestinggracht van Amsterdam, werd eind 19e eeuw 'gekanaliseerd', waarbij de meeste bolwerken werden afgegraven. Op de oude vestingwal verschenen de Marnixstraat en de Marnixkade. De Buitensingel- aan de buitenkant van de Singelgracht - werd Nassaukade.
<<tabs "Marnixstraat"
"Bolwerken " "" "Bolwerken"
"Marnixbad " "" "Marnixbad"
"Raampoort (poort/bureau) " "" "Raampoort"
"Bank van lening " "" "Bank van lening"
"3-jarige HBS " "" "3-jarige HBS"
"Toneelschool " "" "Toneelschool"
"Armenschool/NINT/Brandweerkazerne " "" "Armenschool/NINT/Brandweerkazerne"
"Polikliniek " "" "Polikliniek voor kleine huisdieren"
"Groentemarkt Marnixstraat " "" "Voormalige groentemarkt Marnixstraat"
"Marnixstraat 240 " "" "Marnixstraat 240"
"ATVA " "" "ATVA"
"Bruggen Marnixstraat " "" "Bruggen Marnixstraat"
"Beelden Marnixstraat " "" "Beelden Marnixstraat"
"Foto's Marnixstraat " "" "Foto's Marnixstraat"
>>

{{BROWN{Marnixstraat 240}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Marnixstraat 240-0"
"Bouwtekening " "1902" "Marnixstraat 240-1"
"1917 " "1917" "Transport11"
"Situatie 1922 " "1922" "Marnixstraat 240-3"
"1950 " "1950" "Marnixstraat 240-4"
"1956 " "1956" "Marnixstraat 240-5"
"1968 " "1968" "Groentemarkt4-5"
"Parkeergarage " "1971" "Marnixstraat 240-7"
"Situatie 2008 " "2008" "Marnixstraat 240-8"
>>}}}

{{BROWN{Marnixstraat 240}}}
Op een foto uit 1917 van de voormalige groentemarkt aan de Marnixstraat staat een opvallend huis in Jugendstil stijl. Dit blijkt het vrijstaande huis op nr. 240 te zijn.
> Alle huizen die aan de kop van een haven stonden, waren ondieper dan de andere huizen.
Op een foto uit 1950 is de klokketoren nog te zien, maar in 1956 is de klokketoren verdwenen evenals andere tierelantijntjes.
In het begin van de zeventiger jaren van de vorige eeuw is het huis gesloopt om plaats te maken voor een parkeergarage.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902_Bouwtekening_Marnixstraat_240_400.jpg][Foto/1902_Bouwtekening_Marnixstraat_240.jpg]]
//Bouwtekening van het huis aan de Marnixstraat 240, 1902.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_Situatie_Marnixstraat_groentemarkt_400.jpg][Foto/1922_Situatie_Marnixstraat_groentemarkt.jpg]]
//Groentemarkt Marnixstraat. Marnixstraat 240 wordt door de witte pijl aangegeven, 1922.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_Marnixstraat_oa_240_asfaltering_400.jpg][Foto/1950_Marnixstraat_oa_240_asfaltering.jpg]]
//In de verte Marnixstraat 240 zichtbaar met de klokketoren nog intact, 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1956_Marnixstraat_240_B_400.jpg][Foto/1956_Marnixstraat_240_B.jpg]]
//De tierelantijntjes als de klokketoren zijn verdwenen, 1956.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1971_Marnixstraat_250_parkeergarage_400.jpg][Foto/1971_Marnixstraat_250_parkeergarage.jpg]]
//Parkeergarage, Marnixstraat 250, 1971.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/
2008_Situatie_Marnixstraat_parkeergarage_400.jpg][Foto/
2008_Situatie_Marnixstraat_parkeergarage.jpg]]
//Parkeergarage, Marnixstraat 250, is rood omcirkeld, 2008.//

{{BROWN{Materieel Waterlandse tram}}}
<<tabs "Materieel_Waterlandse_tram"
"Stoomtrams " "" "Stoomtrams TNHTM"
"Elektrische trams" "" "Elektrische Waterlandse trams"
"Veren " "" "Boten Waterlandse tram"
>>

/% Melkboer %/
<html><iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/1_15GdannnE" frameborder="0" allowfullscreen></iframe></html>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902_Bilderdijkstraat_157-159-161_Holland_stoom-melkinrichting_2_ontwerp_P_van_der_Vliet_400.jpg][Foto/1902_Bilderdijkstraat_157-159-161_Holland_stoom-melkinrichting_2_ontwerp_P_van_der_Vliet.jpg]]
//Bouwtekening Bilderdijkstraat #157-159-161, 'stoom-melkinrichting Holland', 1902.
Dit gebouw werd in 1921 door Lettergieterij Amsterdam gekocht en na verbouwing in gebruik genomen.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902_Bilderdijkstraat_157-159-161_Holland_stoom-melkinrichting_ontwerp_P_van_der_Vliet_400.jpg][Foto/1902_Bilderdijkstraat_157-159-161_Holland_stoom-melkinrichting_ontwerp_P_van_der_Vliet.jpg]]
//Bouwtekening Bilderdijkstraat #157-159-161, 'stoom-melkinrichting Holland', 1902.
Dit gebouw werd in 1921 door Lettergieterij Amsterdam gekocht en na verbouwing in gebruik genomen.//

[img[Melkmeisjesbrug|Images/Melkmeisjesbrug_naam.jpg]]

{{BROWN{Menubalk}}}
@@font-family:arial;<<tiddler topMenuL>>@@

>{{BLUE{De hierboven getoonde menubalk is een kopie van de echte menubalk en werkt dus ook echt!}}}
De menubalk bevindt zich aan de linker bovenzijde van het scherm.
Een menu wordt 'uitgevouwen' zodra de muiscursor zich in één van de drie menu's (''@@color:navy;Algemeen &raquo;@@'', ''@@color:navy;Straten / kades ... &raquo;@@'' of ''@@color:navy;Diversen &raquo;@@'') bevindt.
Onderwerpen uit een menu zijn te openen door erop te klikken; het informatieblok wordt geopend en tevens verschijnt er in de+++^*[navigatiebalk &raquo;]
{{sliderBG{
[img[Images/Navigatiebalk.png]]
}}}
===onder de menubalk een nieuwe tab.

!!!Michel de Klerk (1884 - 1923)
Michel de Klerk was een Nederlands architect.
Doordat hij op de lagere school over een groot tekentalent bleek te beschikken kon hij een vervolgopleiding volgen op de ambachtsschool. In 1898 nam architect Eduard Cuypers hem in dienst als hulpje. Michel de Klerk was bij aanvang van zijn dienstbetrekking amper veertien jaar oud. Cuypers besteedde extra aandacht aan De Klerk en liet hem een opleiding tot bouwkundig tekenaar volgen. Ook kon hij zijn talent verder ontwikkelen.
Hij zou twaalf jaar op het bureau van Cuypers blijven werken. Hier werkten ook [[Jan van der Mey|Johan Melchior van der Mey]] en [[Piet Kramer]], waardoor later op het bureau de kiem kon worden gelegd voor de Amsterdamse School.
Nadat hij in 1910 was getrouwd met de secretaresse van Cuypers en een reis door Scandinavië had gemaakt, vestigde De Klerk zich als bouwkundig tekenaar in Sloten. Zijn eerste uitgevoerde opdracht was een huis in Uithoorn in 1911. Architect en projectontwikkelaar H.A.J. Baanders bezorgde De Klerk daarna de opdracht voor het ontwerpen van een blok arbeiderswoningen aan het Johannes Vermeerplein in Amsterdam. Sindsdien zou zijn naam vooral verbonden blijven met volkshuisvesting. Zijn bekendste werk is Het Schip, een complex arbeiderswoningen in de Spaarndammerbuurt in Amsterdam, gebouwd voor woningbouwvereniging Eigen Haard.

Een vaartuig ingericht voor het opsporen en vernietigen van zeemijnen.
Anders dan bij vegen, waarbij men met diverse soorten veegtuig een gebied mijnenvrij probeert te maken door het 'blind' te vegen, wordt bij de mijnenjacht met behulp van sonar actief naar mijnen gezocht.

Een vaartuig ingericht voor het leggen van mijnen.

Een vaartuig ingericht voor het opruimen (vegen) van zeemijnen.

[img[Misverstand|Images/1945-05-07_Misverstand.jpg]]
//Amsterdamsch Dagblad, 8 mei 1945.//

Model 1847, vaak aangeduid als 'het oudste model @@color:navy;gaslantaarn@@', is een gietijzeren paal met een vierkante voet met daarboven een rond gedeelte met een acanthusbladmotief. In Amsterdam staan nog vier exemplaren op de Grimburgwal, in het hekwerk langs het water, maar de bijbehorende lantaarn, een eenvoudig vierkant model met een schoorsteentje (een 'snuiver') er bovenop, is niet meer aanwezig.

Model 1867 lijkt sterk op de zogenaamde Haagse paal, het eerste Nederlandse paalmodel, maar is iets zwaarder uitgevoerd. Direct boven de achtkantige sokkel bevindt zich een acanthusbladmotief. Het ronde gedeelte daarboven wordt bekroond door zeer sierlijk uitgevoerde laddersteunen. Op de paal werd een lantaarn geplaatst die nagenoeg identiek was aan die uit 1847, een eenvoudige vierkante lantaarn. De mast van 1867 is nog op veel plaatsen in landelijk Amsterdam te vinden, omdat in 1883 de in het centrum vervangen lantaarnpalen naar de buitenwijken werden verbannen. Toch zijn ze ook in de binnenstad nog aanwezig.

Rond 1880 zocht elke stad naar een eigen type lantaarnpaal. Amsterdam spande letterlijk en figuurlijk de kroon toen aan grachten en straten de kroonlantaarn werd geplaatst. Model 1883 bestaat uit een ronde paal met een zware ronde sokkel met daarbovenop een sierlijke vierkante lantaarn met een palmetkrans en een keizerskroontje. De paal is met zijn eikenloof en kwastjes een goed voorbeeld van een negentiende-eeuwse lantaarnpaal en wordt ook wel de 'Amsterdamse mast' genoemd. Deze lantaarnpaal is nog volop in het straatbeeld aanwezig: het is de bekende Amsterdamse paal, waarvan er in de binnenstad circa 3.000 staan. De lantaarn die erop hoorde, de vierkante lantaarn met keizerskroon, is verloren gegaan. In 1883 werd behalve de Amsterdamse mast nog twee andere lantaarnpalen geïntroduceerd: een dunne ronde paal die veel op bruggen werd gebruikt en een paal met dwarsarm, de zogenaamde 'galgpaal', voor smalle straten en stegen. Ook op deze palen werd de kroonlantaarn toegepast.
Naast de hier beschreven lantaarns en lantaarnpalen kwamen op bijzondere locaties afwijkende types voor, waarvan vrijwel niets meer over is. Wel heeft de onlangs gerestaureerde Blauwbrug nog zijn oorspronkelijke lantaarns (met keizerskronen van een afwijkend type).

{{BROWN{Molendata}}}
@@color:red;De laatste 3 tabs in dit informatieblok kunnen traag werken!@@
<<tabs ""
"Historie " "" "Molens0"
"Molentypes " "" "Molentypes"
"Molens op bolwerken " "" "Molendata1"
"Molens in Kostverlorengebied " "" "Molendata2"
"Molens bij Kwakerspoel " "" "Molendata3"
>> 

{{BROWN{Molens op bolwerken (in Kostverlorengebied)}}}
{{BLUE{N.B. Kolommen kunnen - oplopend/aflopend - gesorteerd worden door op de kolomkop te klikken.}}}
|sortable|k
| # |''naam''<br>//''alternatieve naam''// | ''type'' | ''soort'' | ''bouwjaar'' | ''verdwenen'' |'''oorzaak'' |''ligging'' |h
| 1 |De Kraaij |- <br>standerdmolen<br>stellingmolen<br>stellingmolen |- <br>korenmolen<br>korenmolen<br>korenmolen | - <br>1614<br>1726<br>1839 | - <br>1726<br>1838<br>1880 |afgebroken<br>afgebroken<br>verbrand<br>verplaatst|{{BLUE{bolwerk Sloterdijk}}} (hoek Marnixkade/Korte Marnixkade) |
| 2 |De Palm |standerdstellingmolen<br>stellingmolen |korenmolen<br>korenmolen | <1654<br>~1770 | ~1770<br>1831 |afgebroken<br>afgebrand |{{BLUE{bolwerk Haarlem}}} (1e Marnixplantsoen) |
| 3 |De Kat |standerdmolen<br>stellingmolen |korenmolen<br>korenmolen | 1625<br>~1765 | ~1765<br>1869 |afgebroken<br>afgebroken |{{BLUE{Kathuisersbolwerk}}} (ten O Frederik Hendrikplantsoen) |
| 4 |De Hooiberg |wipstellingmolen<br>stellingmolen |koren- & moutmolen<br>koren- & moutmolen | 1641<br>1750 | 1750<br>1872 |afgebroken<br>afgebroken |{{BLUE{bolwerk Slootermeer}}} (ten O van van Oldebarneveldtplein) |
| 5 |De Bloem |standerdmolen<br>stellingmolen |korenmolen<br>korenmolen | 1614<br>1765-1768 | 1765-1768<br>1878 |vervangen<br>verplaatst  |{{BLUE{bolwerk Rijkeroord}}} (bij Raampoort)<br>naar Haarlemmerweg |
| 6 |De Smeerpot<br>''De&nbsp;(St.)&nbsp;Victor''///De&nbsp;Veghter// |standerdmolen<br>stellingmolen |korenmolen<br>korenmolen | <1614<br>1685 | 1685<br>1898 |afgebroken<br>afgebroken |{{BLUE{bolwerk Rijck}}} (aan het einde van de Rozengracht, hoek De Clercqstraat/Groenmarktkade) |
| 7 |De Groote Stinkmolen<br>//'t Roode Hart<br>De Twee Harten<br>De Steenbok// |stellingmolen<br>stellingmolen |zeemleermolen<br>moutmolen | ~1615<br>~1711 | ~1711<br>1808 |omgebouwd<br>afgebroken |{{BLUE{bolwerk Nieuwerkerk}}} |
| 8 |De kleine Stinkmolen<br>De Star |stellingmolen<br>stellingmolen |zeemleermolen<br>moutmolen | ~1615<br>~1698 | ~1698<br>1796-1797 |omgebouwd<br>afgebroken |{{BLUE{bolwerk Osdorp}}} |
| 9 |De Liefde |standerdmolen<br>stellingmolen  |korenmolen<br>korenmolen  | ~1661<br>? | ?<br>1870-1871 |afgebroken<br>afgebroken  |{{BLUE{bolwerk Slooten}}} (bij Leidsekade) |

{{BROWN{Molens in Kostverlorengebied}}}
{{BLUE{N.B. Kolommen kunnen - oplopend/aflopend - gesorteerd worden door op de kolomkop te klikken.}}}
|sortable|k
| # |''naam''<br>//''alternatieve naam''// | ''type'' | ''soort'' | ''bouwjaar'' | ''verdwenen'' |''oorzaak'' |''ligging'' |h
| 1 |'t Vriese Wapen |stellingmolen |zaagmolen | 1656 | 1883 |afgebroken  |aan de Kostverlorenvaart (bij Nassauplein) |
| 2 |'t&nbsp;Amsterdamsche Wapen |paltrokmolen |zaagmolen | ~1650 | 1862 |afgebrand |aan de Kostverlorenvaart (De Wittenkade tussen Nassauplein en 1e Nassaustraat) |
| 3 |De Eendracht<br>//De Rommelpot// |paltrokmolen |zaagmolen | 1654/1786 | 1882 |afgebroken |aan de voormalige Vijfhoeksweg (thans De Wittenkade bij 1e Nassaustraat) |
| 4 |De Vijfhoek |paltrokmolen |zaagmolen | 1648 | 1870 |afgebrand |aan de Buitensingel en voormalige Vijfhoekweg (tussen Nassaukade en de De Wittenstraat, ten N 1e Nassaustraat) |
| 5 |De Schelvis |stellingmolen |zaagmolen | 1648/1743 | 1890 |afgebroken |aan de Kostverlorenvaart (bij De Wittenkade en 2e Nassaustraat) |
| 6 |De Witte Duif |paltrokmolen |zaagmolen | 1661 | 1885 |afgebrand |aan de Buitensingel (tussen Nassaukade, De Wiitenstraat, 1e en 2e Nassaustraat) |
| 7 |'t Blok<br>//De Karn// |stellingmolen |zaagmolen | 1640-1655 | 1858 |afgebrand |aan de Kostverlorenvaart en de voormalige Steurweg (De Wittenkade bij Korte Nassaustraat) |
| 8 |De Steur |paltrokmolen |zaagmolen | 1651/1733 | 1891 |afgebroken |aan de Buitensingel en voormalige Steurweg (ten Z De Wittenstraat/2e Nassaustraat, ten N Kattensloot) |
| 9 |'t Leidsche Wapen<br>//De Tobbe// |paltrokmolen |zaagmolen | ~1650 | 1878/1879 |afgebroken |tussen Kostverlorenvaart en Kattensloot (thans De Wittenstraat) |
| 10 |De Vrede |stellingmolen |korenmolen | ≤1670 | 1847 |afgebrand |aan de voormalige Steurweg bij de Kostverlorenvaart (thans De Wittenkade) |
| 11 |De Kat |stellingmolen |zaagmolen | <1654 | 1884 |verplaatst |aan de Buitensingel/Kattensloot (thans kruising Nassaukade en de Jacob Catskade) |
| 12 |De Star |paltrokmolen |zaagmolen | 1652 | ~1890 |afgebroken |aan de Kattensloot (thans Jacob Catskade, ten O Lodewijk Tripstraat) |
| 13 |De Buis |paltrokmolen |zaagmolen | ? | 1890-1893 | ? |aan de Kattensloot (thans Jacob Catskade, ten W Lodewijk Tripstraat) |
| 14 |Anna Magdalena<br>v/h //De Juffer// |paltrokmolen |zaagmolen | ? | 1870 |afgebrand |aan de Kostverlorenvaart/Kattensloot (thans Jacob Catskade) |
| 15 |De Wolf |paltrokmolen |zaagmolen | 1640-1665 | 1879 |afgebroken |aan de Buitensingel (hoek Fagelstraat/Frederik Hendrikplantsoen/Nassaukade) |
| 16 |De Dommekragt<br>//Samson// |stellingmolen |zaagmolen | <1638 | 1876-1896 |afgebroken |aan Buitensingel (tussen Frederik Hendrikplantsoen/Lodewijk Tripstraat/Fagelstraat/Gerard Schaepstraat) |
| 17 |De Windhond |paltrokmolen |zaagmolen | <1638 | 1897 |afgebroken |aan het begin van de Middenweg (thans ten N Amaliastraat/Frederik Hendrikplantsoen) |
| 18 |Het Schaap<br>//Het Lam// |paltrokmolen<br>(stellingmolen?) |zaagmolen | 1639 | 1810-1860 |afgebrand - afgebroken |aan de Kostverlorenvaart (thans 1e Kostverlorenkade tussen Kostverlorenstraat/Amaliastraat) |
| 19 |De Vergulde Haring |stellingmolen |zaagmolen | 1640-1655 | 1884 |afgebroken |hoek Buitensingel, ten N Zaagmolenpad (thans Frederik Hendrikplantsoen) |
| 20 |De Rookoe |paltrokmolen |zaagmolen | 1638/1779 | 1890 |afgebroken |hoek Middenweg/Zaagmolenpad (thans hoek Kostverlorenstraat/Frederik Hendrikplantsoen/Frederik Hendrikstraat |
| 21 |Het Texelsche Wapen<br>//De Oranjeboom// |paltrokmolen |zaagmolen | 1638 | 1895 |afgebroken |aan de voormalige Middenweg (ten Z Kostverlorenstraat) |
| 22 |De Wezel |paltrokmolen |zaagmolen | ~1639 | 1810 |afgebrand |aan de Kostverlorenvaart (1e Kostverlorenkade bij Zaagmolenstraat) |
| 23 |Het Anker<br>//De Walrot// |stellingmolen |zaagmolen | <1665 | 1884 |afgebroken |aan de Buitensingel, ten Z Zaagmolenpad (Frederik Hendrikplantsoen) |
| 24 |De Vlijt |stellingmolen  |lattenzager | 1863 | 1884 |afgebroken |op een schuur bij zaagmolen Het Anker. Vlucht ~11 m. |
| 25 |De Jager |paltrokmolen |zaagmolen | 1638/1740 | 1907 |afgebroken |tussen Voorweg en Middenweg (thans Zaagmolenstraat tussen Rombout Hogerbeetsstraat/Frederik Hendrikstraat) |
| 26 |De Bijl<br>//De Blauwe Bijl// |paltrokmolen |zaagmolen | 1630 | 1897 |afgebroken |tussen Achterweg en Middenweg (thans ten Z Zaagmolenstraat, tussen Gillis van Ledenberchstraat en Rombout Hogerbeetsstraat) |
| 27 |De Eenhoorn |paltrokmolen |zaagmolen | 1638 | 1929 |afgebroken |tussen Kostverlorenvaart en Achterweg (Gillis van Ledenberchstraat tussen Zaagmolenstraat en 1e Hugo de Grootstraat) |
| 28 |De Wip |wipstellingmolen/<br>paltrokmolen |zaagmolen | ~1645 | 1881 |afgebroken |mogelijk twee molens<br>tussen Buitensingel en Voorweg (Frederik Hendrikstraat tussen van Oldebarneveldtplein en 1e Hugo de Grootstraat) |
| 29 |De Eendracht |stellingmolen |volmolen | 1845 | 1884-1889 |afgebroken |bij De Wip, tussen Buitensingel en Voorweg (Frederik Hendrikstraat tussen van Oldebarneveldtplein en 1e Hugo de Grootstraat) |
| 30 |De Kop<br>//De Gouden Kop<br>De Gekroonde Kop// |paltrokmolen |zaagmolen | 1636 | ~1900 | ? |tussen Middenweg en Voorweg (Rombout Hogerbeetsstraat ten N 1e Hugo de Grootstraat) |
| 31 |'t Luipaard |paltrokmolen |zaagmolen | 1630 | 1920-1931 |afgebroken |hoek Achterweg/Middenweg (thans hoek 1e Hugo de Grootstraat/Gillis van Ledenberchstraat) |
| 32 |De Otter |paltrokmolen |zaagmolen | 1631/1996 |  |gerestaureerd |Kostverlorenvaart bij Achterweg (Gillis van Ledenberchstraat, tussen 1e en 2e Hugo de Grootstraat) |
| 33 |'t Blauwe Hert<br>//'t Blauwe Hart// |paltrokmolen |zaagmolen | 1640-1685 | 1880 |afgebroken |aan de Buitensingel bij de Voorweg (van Oldebarneveldtstraat ten N 2e Hugo de Grootstraat) |
| 34 |'t Jonge Hart |stellingmolen |veerzager | 1796 | 1850 |afgebroken |bij 't Blauwe Hart, aan de Buitensingel bij de Voorweg (van Oldebarneveldtstraat ten N 2e Hugo de Grootstraat) |
| 35 |De Kool |paltrokmolen |zaagmolen | ~1640 | 1890 |afgebroken |aan de Voorweg (thans Frederik Hendrikstraat ten Z 1e Hugo de Grootstraat) |
| 36 |De Valk |paltrokmolen |zaagmolen | ? | 1892 |afgebroken |aan de Voorweg (thans Rombout Hogerbeetsstraat tussen 1e en 2e Hugo de Grootstraat) |
| 37 |De Zwaan |paltrokmolen |zaagmolen | ? | 1872 |afgebrand |aan de Middenweg (thans hoek Gillis van Ledenberchstraat/2e Hugo de Grootstraat) |
| 38 |'t Bonte Kalf |stellingmolen |zaagmolen | ? | 1881-1885 |afgebroken |aan de Kostverlorenvaart (2e Hugo de Grootstraat) |
| 39 |De Schaapherder |paltrokmolen |zaagmolen | 1640 | 1847 |afgebroken |hoek Tussenweg/Buitensingel (thans Hugo de Grootplein) |
| 40 |De Roode Leeuw<br>//De Rooleeuw// |paltrokmolen |zaagmolen | 1640-1665 | 1875-1880 |afgebroken |aan de Tussenweg (tussen 2e/3e Hugo de Grootstraat/van Reigersbergenstraat/van Houweningenstraat) |
| 41 |De Haas<br>//De Grauwe Haas// |paltrokmolen |zaagmolen | ? | 1881 |afgebroken |tussen Middenweg en Kuiperspad (thans hoek 3e Hugo de Grootstraat/van Reigersbergenstraat) |
| 42 |Het Fortuin |paltrokmolen |zaagmolen | 1648 | 1733 | |aan de Kostverlorenvaart (van Reigersbergenstraat) |
| 43 |De Cornelia |stellingmolen |zaagmolen | 1733 | 1857/1867 |2x afgebrand |aan de Kostverlorenvaart (van Reigersbergenstraat) |
| 44 |De Oude Visscher |paltrokmolen |zaagmolen | 1650 | 1806 |afgebroken |aan de Buitensingel, ten Z 2e Hugo de Grootstraat, tussen Frederik Hendrikstraat en van Oldebarneveldtstraat |
| 45 |'t Heijblok<br>//Het Haiblok<br>De Boerehai// |stellingmolen |zaagmolen | 1647 | 1885 |afgebroken |aan de Kuiperssloot (hoek 3e Hugo de Grootstraat/Frederik Hendrikstraat) |
| 46 |De Hoop |paltrokmolen |zaagmolen | 1647 | ~1885 | ? |aan de Kuipersloot (van Reigersbergenstraat) |
| 47 |De Dolfijn |stellingmolen |zaagmolen | ? | >1850 | ? |aan de Kuipersloot (van Reigersbergenstraat) |
| 45 |De Samson<br>//De Simson//<br>//De Bruinvis// |stellingmolen |zaagmolen | 1765 | 1900 |afgebroken |hoek Kostverlorenvaart/Kuiperssloot (thans Kostverlorenvaart bij - nieuwbow - van Reigersbergenstraat) |

{{BROWN{Molens bij Kwakerspoel}}}
{{BLUE{N.B. Kolommen kunnen - oplopend/aflopend - gesorteerd worden door op de kolomkop te klikken.}}}
|sortable|k
| # |''naam''<br>//''alternatieve naam''// | ''type'' | ''soort'' | ''bouwjaar'' | ''verdwenen'' |''oorzaak'' |''ligging'' |h
| 1 |Salomon<br>//De Koning Salomon// |paltrokmolen |zaagmolen | 1671 | 1900 |afgebroken |aan de Kwakerspoel (thans Bilderdijkkade tussen ter Haarstraat en Kwakersplein) |
| 2 |'t Gekroonde Schaap<br>//'t Jonge schaap//  |paltrokmolen |zaagmolen | ~1661 | 1712 |afgebroken |aan de Kwakerspoel  (bij het Bellamyplein)|
| 3 |De Haan |paltrokmolen |zaagmolen | ? | ~1890 |afgebroken |aan de Buitensingel bij de Kwakerspoel (bij Potgieterstraat/Nassaukade)|
| 4 |De Boterton | ? | ? | ? | 1846 | afgebroken |aan de Kwakerspoel (thans hoek Potgieterstraat/Da Costakade) |
| 5 |De Vrouwenakker |paltrokmolen |zaagmolen | ~1661 | 1885 |afgebroken |aan de Kwakerspoel (thans hoek Kwakersplein/Bilderdijkstraat) |
| 6 |De Omval<br>v/h //Kwakerspoel// |paltrokmolen |zaagmolen | ~1661 | 1890 |afgebroken |aan de Kwakerspoel (thans Bilderdijkkade bij Kwakersstraat) |
| 7 |De Nachtegaal | paltrokmolen  | zaagmolen  | 1662 | 1838 |afgebroken |aan de Kwakerspoel (tussen Da Costakade en Bilderdijkstraat) |
| 8 |De Wille Lelij |paltrokmolen |zaagmolen | ~1661 | 1880 |afgebroken |aan de Kwakerspoel (Bilderdijkkade tussen Kwakersplein en Kinkerstraat) |
| 9 |De Vriendschap |paltrokmolen |zaagmolen | ~1661 | 1880 |afgebroken |aan de Kwakerspoel (Bilderdijkkade tussen Kwakersstraat en Kinkerstraat) |
| 10 |De Jonge Frederik<br>//De Prins// | paltrokmolen | zaagmolen | ~1661 | 1832 | afgebroken  |aan de Kwakerspoel (ten Z Bellamyplein) |
| 11 |De Vrouwe Maria<br>//Anna Maria//<br>v/h //De Seskant// |stellingmolen |zaagmolen | ~1661 | <1890 |afgebroken |aan de Kwakerspoel (Da Costakade bij Kinkerstraat) |
| 12 |De Zaijer |paltrokmolen |zaagmolen | 1662 | ~1890 |afgebroken |aan de Kwakerspoel (Bilderdijkstraat bij Kinkerstraat) |
| 13 |De Liefde | paltrokmolen  | zaagmolen  | ~1661 | 1871 | afgebrand |aan de Kwakerspoel (Bilderdijkkade bij Kinkerstraat) |
| 14 |Bij Kerk | paltrokmolen   | zaagmolen   | ~1661 | >1850 | ? |aan de Kwakerspoel (hoek Kinkerstraat/Tollensstraat) |

{{BROWN{Prenten en foto's van molens}}}
<tabs "">
<tab 1654 - 1882 >
{{BROWN{1654 - 1882}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1654 " "Ca. 1654" "Prenten01"
"Ca. 1750 " "Ca. 1750" "Prenten03"
"Ca. 1770-A " "Ca. 1770" "Prenten06"
"1770-B " "1770" "Prenten07"
"Ca. 1780 " "Ca. 1780" "Prenten08"
"1786 " "1786" "Prenten05"
"Ca. 1800 " "Ca. 1800" "Prenten127"
"Ca. 1815 " "Ca. 1815" "Prenten09"
"1817 " "1817" "Prenten128"
"1828 " "1828" "Prenten12"
"1861-A " "1861" "Jacob Olie01"
"1861-B " "1861" "Jacob Olie02"
"Ca. 1875 " "Ca. 1875" "Prenten17"
"Ca. 1881-A " "Ca. 1881" "Prenten21"
"1881-B " "1881" "Prenten98"
"1882-A " "1882" "Prenten25"
"1882-B " "1882" "Kwakerspoel5"
>>}}}
</tab>

<tab 1883 - 1890 >
{{BROWN{1883 - 1890}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1885-A " "Ca. 1885" "Molens15"
"Ca. 1885-B " "Ca. 1885" "Molens61"
"Ca. 1885-C " "Ca. 1885" "Molens16"
"Ca. 1885-D " "Ca. 1885" "Molens35"
"Ca. 1885-E " "Ca. 1885" "Molens75"
"Ca. 1885-F " "Ca. 1885" "Kwakerspoel3"
"1886-A " "1886" "Prenten30"
"1886-B " "1886" "Molens16A"
"1888 " "1888" "Molens17"
"1890-A " "1890" "Jacob Olie03"
"1890-B " "1890" "Jacob Olie11"
"1890-C " "1890" "Jacob Olie12"
"1890-D " "1890" "Jacob Olie13"
"1890-E " "1890" "Molens18"
"1890-F " "1890" "Kwakerspoel2"
"Ca. 1890 " "Ca. 1890" "Molens19"
>>}}}
</tab>

<tab 1890 - 1896 >
{{BROWN{1890 - 1896}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1890-G " "1890" "Prenten99"
"1890-H " "1890" "Jacob Olie115"
"1890-I " "1890" "Kwakerspoel4"
"1892-A " "1892" "Jacob Olie21"
"1892-B " "1892" "Jacob Olie22"
"1892-C " "1892" "Molens20"
"1893 " "1893" "Jacob Olie34"
"1894 " "1894" "Molens21"
"1895-A " "1895" "Jacob Olie49"
"Ca. 1895-B " "Ca. 1895" "Molens22"
"Ca. 1895-C " "Ca. 1895" "Prenten48"
"Ca. 1895-D " "Ca. 1895" "Molens23"
"1896-A " "1896" "Molens25"
"1896-B " "1896" "Jacob Olie53"
"1896-C " "1896" "Jacob Olie54"
"1896-D " "1896" "Jacob Olie56"
>>}}}
</tab>

<tab 1897 - 1915 >
{{BROWN{1897 - 1915}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1897-A " "1897" "Molens29"
"1897-B " "1897" "Prenten50"
"1897-C " "1897" "Prenten100"
"Ca. 1900-A " "Ca. 1900" "Molens31"
"Ca. 1900-B " "Ca. 1900" "Molens32"
"Ca. 1900-C " "Ca. 1900" "Molens33"
"Ca. 1900-D " "Ca. 1900" "Molens34"
"1901 " "1901" "Prenten56"
"1904 " "1904" "Molens42"
"1906-A " "1906" "J.L. Scherpenisse38"
"1906-B " "1906" "J.L. Scherpenisse37"
"1909 " "1909" "Molens43"
"1910 " "1910" "Molens44"
"1911 " "1911" "Molens59"
"1912 " "1912" "Molens44A"
"Ca. 1915 " "Ca. 1915" "Molens45"
>>}}}
</tab>

<tab 1916 - 1940 >
{{BROWN{1916 - 1940}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1917-A " "1917" "Molens47"
"1917-B " "1917" "van Eck17"
"1917-C " "1917" "van Eck31"
"1917-D " "1917" "van Eck63"
"1917-E " "1917" "van Eck66"
"1924 " "1924" "Molens46"
"Ca. 1924 " "Ca. 1924" "Molens49A"
"Ca. 1925 " "Ca. 1925" "Prenten79"
"Ca. 1927 " "Ca. 1927" "Molens50A"
"Ca. 1929-A " "Ca. 1929" "Molens51A"
"1929-B " "1929" "Molens51"
"1931 " "1931" "Molens52"
"1933 " "1933" "Molens53"
"Ca. 1940 " "Ca. 1940" "Molens54"
>>}}}
</tab>

<tab 1941 - heden >
{{BROWN{1941 - heden}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"2003 " "2003" "Molens55"
"2005 " "2005" "Molens56"
"2007 " "2007" "Molens56A"
"2008-A " "2008" "Molens58"
"2008-B " "2008" "Molens57"
"2008-C " "2008" "Molens76"
>>}}}
</tab>

</tabs>

{{borderless{
|vertical-align:top;<<tiddler [[Jacob Olie02]]>>|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Molenpanorama1A>>|
}}}

Linksvoor molen De Star, rechtsvoor molen De Buis en op de voorgrond een gedeelte van de belt langs de Beltweg.

{{BROWN{Molens}}}
In het gebied omsloten door Kostverlorenvaart, Singelgracht en Vinkenbuurtsloot (Hugo de Grootgracht) hebben zo'n 45 molens gestaan; rond de [[Kwakerspoel]] ook nog zo'n stuk of 13.
Tevens stonden op de meeste bolwerken ook molens.
Hieronder is uitgebreidere informatie over enkele van de meest bekende molens te vinden.
Meer informatie over de verdwenen molens in dit gebied is te vinden onder de tab 'Molendata' (@@color:red;deze tab kan traag reageren!@@).
<<tabs ""
"De Bloem " "" "De Bloem"
"De Eenhoorn " "" "De Eenhoorn"
"De Otter " "" "De Otter"
"De Samson " "" "De Samson"
"De Victor " "" "De Victor"
"Het Luipaard " "" "Het Luipaard"
"Molendata " "" "Molendata"
"Molenfoto's " "" "Molenfoto's"
>> 

{{BROWN{Historie}}}
+++!!!*[Historie industriemolens »]
Vanaf de 13e eeuw dringt via Vlaanderen de eerste industriewindmolen door tot de Nederlanden: de standerdmolen. Kenmerkend is de vierkante kast rond het maalwerk en de werkruimte. Om de wieken op de wind te stellen wordt die kast in z'n geheel gekruid, wat het type een 'zetelkruier' maakt. De standerdmolen werd het meest gebruikte type molen in en om Amsterdam tot in de 18e eeuw. Alle bolwerken van de stadswallen werden verhuurd aan molenaars om aan de grote behoefte aan meel voor volksvoedsel nummer één, het brood, te voldoen. In uitzonderingsgevallen kreeg zo'n molen een andere bestemming en dan was dat vaak mout malen voor volksdrank nummer één, bier. De standerdmolen was een betrekkelijk klein type molen, wat inherent was aan de gigantische klus het hele gewicht van de molen met mankracht te kruien. Een verre - en tamelijk late - afgeleide van de standerdmolen en uitsluitend voor het zagen van hout ontworpen, is de paltrokmolen. In 1597 kreeg Cornelis van Uitgeest octrooi op een systeem om een ronddraaiende beweging om te zetten in een op-en-neergaande middels krukassen. Na hem hebben anderen het systeem verbeterd waaruit rond 1630 een volwassen zaagmolen ontstond: de paltrok. Die stond altijd aan het water, de uitbouw met aan een zijde een hijskraan hees een boomstam uit het water tot op de zaagvloer en aan het andere open eind kwamen de balken, planken of latten er uit. Het type werd heel populair in de Zaanstreek waardoor de hand-houtzagers in Amsterdam grote concurrentie werd aangedaan. In plaats van zich te weren tegen houtimporten besloot de stad het molentype te omarmen en te faciliteren. Paltrokken waren gewichtige constructies die alleen gekruid konden worden dankzij een rollenstelsel onder de molenvoet dat globaal op een kogellager lijkt.
In de 18e eeuw zien we, verspreid over die hele eeuw, de standerdmolens vervangen worden door molens waarbij slechts een klein deel der molen gekruid hoeft te worden om de wieken op de wind te stellen.
Met deze verbeterde constructie is in Amsterdam de veelkante boven-kruier - op een enkele uitzondering na - het meest populair geworden.
Tot nu toe was de begane grond steeds het platform geweest voor het kruien en de bediening van wieken en zeilen; het zijn dan grondzeilers. Bij de eenvoudigste bovenkruier blijft dat nog steeds zo, maar als de bebouwing of begroeiing rondom de molen te storend voor de vrije windvang is wordt de bovenkruier op een stenen voet geplaatst en voor de bediening dan een platform aan de bovenkant van die voet gemaakt: de stelling, waarnaar de molens dan 'stellingmolens' heten.
Bij de bovenkruier draait alleen de kap van de molen, waaraan stevig verankerd een staartbalk met een aantal schoren en spruiten aangebracht is die tot op de grond (stelling) reikt. Het maalwerk en alle gereedschappen en hulpmiddelen blijven binnen de molen stilstaan. Daardoor kon het nieuwe type molen veel groter en zwaarder uitgevoerd worden en had men veel meer werkruimte en opslagcapaciteit ter beschikking.
Bij een stellingmolen verruimde de voet ook nog eens de gebruiksmogelijkheden. De grootste stellingmolen in Amsterdam was De Leeuw op bolwerk Westerblokhuis aan de Amstel, met een totaalhoogte van 35 meter. De laagste stelling had de Kleine Stinkmolen op bolwerk Osdorp die nauwelijks boven het maaiveld uitkwam.
Blijft er nog een mengvorm over, een aantal bovenkruiers die hout zaagden. Ze waren op een zaagschuur gebouwd, hadden dan geen hijskraan om de boomstammen op de zaagvloer te tillen maar een hellingbaan waarover die omhoog gesleept werden.
===
+++!!!*[Geschiedenis van de houtzaagmolens rond Amsterdam (kort) »]
Aan het begin van de zeventiende eeuw hoefde hout niet meer met de hand gezaagd te worden. Molens deden dat voortaan. Alleen stonden die molens buiten de stad, in de Zaanstreek en in Waterland. Daarom richtten 21 Amsterdamse houthandelaren in 1630 een compagnie op om houtzaagmolens dichter bij de stad te bouwen.
Het stadsbestuur wees de compagnie terreinen buiten de Regulierspoort en de Raampoort toe voor de bouw van de molens. In 1630 sloot de compagnie een contract met twee molenbouwers, de broers Claes en Frans Dirksz, die de bijnaam Meulen droegen. Zij zouden voor vijfhonderd gulden per jaar de molens voor de compagnie gaan bouwen en onderhouden.
De molens van de gebroeders Meulen waren bijzonder: de zagen gingen veel rechter door het hout dan die van andere molens en leverden daardoor nooit scheve planken af. Met de komst van de molens was het niet meer toegestaan gezaagd hout van buiten in te voeren in Amsterdam. De compagnie bleef tot 1638 bestaan. Daarna mochten ook anderen houtzaagmolens rondom de stad oprichten.
Ten slotte stonden er zo’n 85 molens rond Amsterdam. Ze waren vooral te vinden in de huidige Frederik Hendrikbuurt, bij het huidige Kwakersplein  (Kwakerspoel) en het Rijksmuseum, langs de Albert Cuypstraat en in de Rietlanden. De molens kregen allemaal een naam, zoals 'De Kievit', 'De Ruiter', of 'De Nachtegaal'. De meeste molens verdwenen aan het einde van de negentiende eeuw.
===
+++!!![Geschiedenis van de houtzaagmolens rond Amsterdam (lang) »]
<<tiddler [[De Otter30]]>>
===

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1885_ca_Middenweg_molen_De_Bijl_400.jpg][Foto/1885_ca_Middenweg_molen_De_Bijl.jpg]]
//Middenweg met molen De Bijl. In het midden de Kostverlorenvaart (met zeilschip), ca. 1885.
Plaats van molen De Bijl: ten zuiden van Zaagmolenstraat, tussen Gillis van Ledenberchstraat en Rombout Hogerbeetsstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1885_ca_Van_Oldenbarneveldtkade_molen_De_Jager_400.jpg][Foto/1885_ca_Van_Oldenbarneveldtkade_molen_De_Jager.jpg]]
//Van Oldenbarneveldtkade met molen De Jager, ca. 1885.
Plaats van molen De Jager: Zaagmolenstraat tussen Rombout Hogerbeetsstraat en Frederik Hendrikstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1886_NINT_molen_De_Victor_2_400.jpg][Foto/1886_NINT_molen_De_Victor_2.jpg]]
//Molen De Victor met links het latere NINT, 1886.
Plaats molen De Victor: aan het einde van de Rozengracht, hoek De Clercqstraat/Groenmarktkade.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1888_Molen_De_Valk_George_Breitner_400.jpg][Foto/1888_Molen_De_Valk_George_Breitner.jpg]]
//Molen De Valk. George Breitner, 1888.
Plaats molen De Valk: Rombout Hogerbeetsstraat tussen 1e en 2e Hugo de Grootstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Achterweg_Oranjeboom_400.jpg][Foto/1890_Achterweg_Oranjeboom.jpg]]
//Achterweg met molen De Oranjeboom, 1890.
Plaats van molen De Oranjeboom: ten zuiden van de Kostverlorenstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_ca_Molen_De_Steur_r_De_Schelvisch_voorgrond_brug_naar_Beltweg_400.jpg][Foto/1890_ca_Molen_De_Steur_r_De_Schelvisch_voorgrond_brug_naar_Beltweg.jpg]]
//Molen De Steur met op de voorgrond de brug naar de Beltweg, ca. 1890.
Plaats molen De Steur: ten zuiden van De Wittenstraat/2e Nassaustraat, ten noorden van de Kattensloot.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_Molen_De_Samson_Kostverlorenvaart_1_400.jpg][Foto/1892_Molen_De_Samson_Kostverlorenvaart_1.jpg]]
//Molen De Samson aan de Kostverlorenvaart, 1892.
Plaats molen De Samson: Kostverlorenvaart bij (nieuwbow) van Reigersbergenstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894_ca_Middenweg_later_Gilles_van_Ledenberchstraat_molen_De_Jager_400.jpg][Foto/1894_ca_Middenweg_later_Gilles_van_Ledenberchstraat_molen_De_Jager.jpg]]
//Middenweg, later Gilles van Ledenberchstraat, met molen De Jager, ca. 1894.
Plaats van molen De Jager: Zaagmolenstraat tussen Rombout Hogerbeetsstraat en Frederik Hendrikstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_ca_molen_De_Victor_met_brug_over_Lijnbaansgracht_400.jpg][Foto/1895_ca_molen_De_Victor_met_brug_over_Lijnbaansgracht.jpg]]
//Molen De Victor met brug over de Lijnbaansgracht aan het eind van de Rozengracht, ca. 1895.
Plaats molen De Victor: aan het einde van de Rozengracht, hoek De Clercqstraat/Groenmarktkade.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_ca_Molen_De_Victor_r_Rozengracht_400.jpg][Foto/1895_ca_Molen_De_Victor_r_Rozengracht.jpg]]
//Molen De Victor met rechts net zichtbaar de brandweerkazerne, ca. 1895.
Plaats molen De Victor: aan het einde van de Rozengracht, hoek De Clercqstraat/Groenmarktkade.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1896_ca_Molen_De_Victor_G_H_Breitner_400.jpg][Foto/1896_ca_Molen_De_Victor_G_H_Breitner.jpg]]
//Molen De Victor op bolwerk Rijck. G.H. Breitner, 1896.
Plaats molen De Victor: aan het einde van de Rozengracht, hoek De Clercqstraat/Groenmarktkade.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1897_Middenweg_molens_Het_Luipaard_De_Bijl_De_Oranjeboom_De_Windhond_400.jpg][Foto/1897_Middenweg_molens_Het_Luipaard_De_Bijl_De_Oranjeboom_De_Windhond.jpg]]
//Middenweg met links de molens De Bijl, De Oranjeboom (Het Texelsche Wapen) en De Windhond en rechts De Kop, De Jager en De Roo Koe.
Rechts van de vaart, op de achtergrond, de schoorsteen van de in 1864 in gebruik genomen palmitinefabriek, 1897.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Kostverlorenvaart_molens_De_Otter_en_Het_Luipaard_400.jpg][Foto/1900_ca_Kostverlorenvaart_molens_De_Otter_en_Het_Luipaard.jpg]]
//Kostverlorenvaart met de molens De Otter (voor) en Het Luipaard, ca. 1900.
Plaats van molen Het Luipaard: hoek 1e Hugo de Grootstraat/Gillis van Ledenberchstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Kostverlorenvaart_naar_N_met_De_Eenhoorn_rechts_wiek_De_Otter_400.jpg][Foto/1900_ca_Kostverlorenvaart_naar_N_met_De_Eenhoorn_rechts_wiek_De_Otter.jpg]]
//Kostverlorenvaart met molen De Eenhoorn, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Kostverlorenvaart_vanaf_Beltbrug_molens_De_Eenhoorn_en_De_Otter_r_wieken_Het_Luipaard_400.jpg][Foto/1900_ca_Kostverlorenvaart_vanaf_Beltbrug_molens_De_Eenhoorn_en_De_Otter_r_wieken_Het_Luipaard.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien vanaf de Beltbrug met de molens De Otter (voor) en De Eenhoorn, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Middenweg_links_molen_De_Eenhoorn_rechtsmidden_teerfabriek_400.jpg][Foto/1900_ca_Middenweg_links_molen_De_Eenhoorn_rechtsmidden_teerfabriek.jpg]]
//Middenweg met links molen De Eenhoorn, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Van_Oldenbarneveldtkade_molen_De_Jager_400.jpg][Foto/1900_ca_Van_Oldenbarneveldtkade_molen_De_Jager.jpg]]
//De Van Oldenbarneveldtkade met molen De Jager, ca. 1885.
Plaats van molen De Jager: Zaagmolenstraat tussen Rombout Hogerbeetsstraat en Frederik Hendrikstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1904_Middenweg_naar_O_Het_Luipaard_en_De_Kop_400.jpg][Foto/1904_Middenweg_naar_O_Het_Luipaard_en_De_Kop.jpg]]
//Middenweg gezien naar het oosten met molens Het Luipaard (voor) en De Kop, 1904.
Plaats van molen Het Luipaard: hoek 1e Hugo de Grootstraat/Gillis van Ledenberchstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1909_De_Eenhoorn_De_Otter_Het_Luipaard_400.jpg][Foto/1909_De_Eenhoorn_De_Otter_Het_Luipaard.jpg]]
//Kostverlorenvaart met schuitenvaarder en molens De Otter (midden), Het Luipaard (rechts) en De Eenhoorn (links), 1909.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Achterweg_Molen_De_Otter_400.jpg][Foto/1910_Achterweg_Molen_De_Otter.jpg]]
//Achterweg met molen De Otter, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1912_Kostverlorenvaart_molen_De_Eenhoorn_400.jpg][Foto/1912_Kostverlorenvaart_molen_De_Eenhoorn.jpg]]
//Kostverlorenvaart met molen De Eenhoorn, 1912.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1915_ca_Het_Luipaard_400.jpg][Foto/1915_ca_Het_Luipaard.jpg]]
//Molen Het Luipaard, ca. 1915.
Plaats van molen Het Luipaard: hoek 1e Hugo de Grootstraat/Gillis van Ledenberchstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1916_Molen_De_Otter_400.jpg][Foto/1916_Molen_De_Otter.jpg]]
//Kostverlorenvaart met molens De Otter (rechts) en De Eenhoorn (links). W. Boon, 1924.
De zichtbare bebouwing langs de Gillis van Ledenberchstraat (toen nog 2e Hugo de Grootdwarsstraat) is het bedrijvengebouw op de hoek van de Zaamolenstraat en het blok huizen vanaf de Zaagmolenstraat (31 - 19).//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_Achterweg_gezien_naar_molen_De_Otter_400.jpg][Foto/1917_Achterweg_gezien_naar_molen_De_Otter.jpg]]
//Achterweg gezien naar molen De Otter. J. van Eck, 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1924_ca_Molen_De_Bloem_Haarlemmerweg_400.jpg][Foto/1924_ca_Molen_De_Bloem_Haarlemmerweg.jpg]]
//Molen De Bloem aan de Haarlemmerweg, ca. 1924.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_ca_Kostverlorenvaart_De_Eenhoorn_brug_Achterweg_huizen_Van_Oldenbarneveldtkade_400.jpg][Foto/1927_ca_Kostverlorenvaart_De_Eenhoorn_brug_Achterweg_huizen_Van_Oldenbarneveldtkade.jpg]]
//Kostverlorenvaart met molen De Eenhoorn, ca. 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1929_ca_Kostverlorenvaart_naar_Gillis_van_Ledenberchstraat_afbraak_De_Eenhoorn_400.jpg][Foto/1929_ca_Kostverlorenvaart_naar_Gillis_van_Ledenberchstraat_afbraak_De_Eenhoorn.jpg]]
//Kostverlorenvaart, afbraak molen De Eenhoorn, 1929.
Achter de Eenhoorn bebouwing langs de Gillis van Ledenberchstraat (toen nog 2e Hugo de Grootdwarsstraat).//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1929_ca_Kostverlorenvaart_molen_De_Eenhoorn_400.jpg][Foto/1929_ca_Kostverlorenvaart_molen_De_Eenhoorn.jpg]]
//Kostverlorenvaart met molen De Eenhoorn, ca. 1929.
Achter de Eenhoorn bebouwing langs de Gillis van Ledenberchstraat (toen nog 2e Hugo de Grootdwarsstraat).//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1931_Afbraak_Het_Luipaard_400.jpg][Foto/1931_Afbraak_Het_Luipaard.jpg]]
//Afbraak molen Het Luipaard, 1931.
Plaats van molen Het Luipaard: hoek 1e Hugo de Grootstraat/Gillis van Ledenberchstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1933_Molen_De_Otter_400.jpg][Foto/1933_Molen_De_Otter.jpg]]
//Kostverlorenvaart met - inmiddels onttakelde - molen De Otter, 1933.
Achter De Otter de achterzijde van huizen aan de even zijde van de Gillis van Ledenberchstraat.
Daar weer achter huizen (o.a de 'modernere' huizen met dakpannen) aan de oneven zijde van de straat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940_ca_Kostverlorenvaart_naar_N_rechts_Gillis_van_Ledenberchstraat_400.jpg][Foto/1940_ca_Kostverlorenvaart_naar_N_rechts_Gillis_van_Ledenberchstraat.jpg]]
//Kostverlorenvaart met molen De Otter aan de Gillis van Ledenberchstraat, ca. 1940.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2003_De_Otter_400.jpg][Foto/2003_De_Otter.jpg]]
//Molen De Otter zaagt weer na de restauratie, 2003.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2005_Molen_De_Otter_400.jpg][Foto/2005_Molen_De_Otter.jpg]]
//Kostverlorenvaart met molen De Otter en bebouwing aan de Gillis van Ledenberchstraat, 2005.
//

[img[De Otter|Images/2007_De_Otter_400.jpg]]
//Na een paar maanden stilstand begint het onkruid al welig te tieren, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Beltbrug2_400.jpg][Foto/2008_Beltbrug2.jpg]]
//Kostverlorenvaart met Beltbrug en molen De Otter, 2008.//

[img[De Otter|Images/2008_De_Otter_ingebouwd.jpg]]
//De Otter vangt zo weinig wind, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1911_Achterweg_links_molen_De_Otter_400.jpg][Foto/1911_Achterweg_links_molen_De_Otter.jpg]]
//Achterweg met links molen De Otter, 1911.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_Molen_De_Bloem_J_van_Eck_400.jpg][Foto/1922_Molen_De_Bloem_J_van_Eck.jpg]]
//Molen De Bloem aan de Haarlemmerweg, 1922.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1885_ca_Middenweg_molen_De_Bijl_2_400.jpg][Foto/1885_ca_Middenweg_molen_De_Bijl_2.jpg]]
//Middenweg met molen 'De Bijl', ca. 1885.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_De_Otter_in_vogelvlucht_400.jpg][Foto/2006_De_Otter_in_vogelvlucht.jpg]]
//De Otter in vogelvlucht, 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1982_Gillis_van_Ledenberchstraat_76-78_bovenlicht_molen_de_Otter_400.jpg][Foto/1982_Gillis_van_Ledenberchstraat_76-78_bovenlicht_molen_de_Otter.jpg]]
//Bovenlicht van Molen 'de Otter'. Het werd in februari 1943 van de witte verflaag ontdaan, gerestaureerd en in lijst gebracht door H. Gonkel J.R. Kerkstraat 217, en hangt sedertdien in het huis van familie v/d Bijl, 1982.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1995_Gillis_van_Ledenberchstraat_76-78_herbouw_molen_De_Otter_2_400.jpg][Foto/1995_Gillis_van_Ledenberchstraat_76-78_herbouw_molen_De_Otter_2.jpg]]
//Gillis van Ledenberchstraat, herbouw van molen 'De Otter', 1995.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1995_Gillis_van_Ledenberchstraat_76-78_herbouw_molen_De_Otter_400.jpg][Foto/1995_Gillis_van_Ledenberchstraat_76-78_herbouw_molen_De_Otter.jpg]]
//Gillis van Ledenberchstraat, herbouw van molen 'De Otter', 1995.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Kostverlorenvaart_met_Otter_400.jpg][Foto/2007_Kostverlorenvaart_met_Otter.jpg]]
//Kostverlorenvaart met molen De Otter, 2007//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1943_De_Otter_400.jpg][Foto/1943_De_Otter.jpg]]
//Molen De Otter, 1943.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Gillis_van_Ledenberchstraat_74_romp_Otter_400.jpg][Foto/1990_Gillis_van_Ledenberchstraat_74_romp_Otter.jpg]]
//Gillis van Ledenberchstraat #76-78 met de romp van molen 'De Otter, 1990.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1982_Kostverlorenvaart_De_Otter_400.jpg][Foto/1982_Kostverlorenvaart_De_Otter.jpg]]
//Kostverlorenvaart met de romp van molen 'De Otter', 1982.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1982_Insteekhaventje_naast_De_Otter_400.jpg][Foto/1982_Insteekhaventje_naast_De_Otter.jpg]]
//Insteekhaventje naast molen 'De Otter', 1982.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1982_Gillis_van_Ledenberchstraat_76-78_romp_Otter_400.jpg][Foto/1982_Gillis_van_Ledenberchstraat_76-78_romp_Otter.jpg]]
//Gillis van Ledenberchstraat #76-78 met de romp van molen 'De Otter', 1982.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2005_Kostverlorenvaart_De_Otter_Martin_Alberts_3_400.jpg][Foto/2005_Kostverlorenvaart_De_Otter_Martin_Alberts_3.jpg]]
//Molen 'De Otter', Martin Alberts, 2005.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2005_Kostverlorenvaart_De_Otter_Martin_Alberts_1_400.jpg][Foto/2005_Kostverlorenvaart_De_Otter_Martin_Alberts_1.jpg]]
//Kostverlorenvaart met molen 'De Otter', Martin Alberts, 2005.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2005_Kostverlorenvaart_De_Otter_Martin_Alberts_2_400.jpg][Foto/2005_Kostverlorenvaart_De_Otter_Martin_Alberts_2.jpg]]
//Molen 'De Otter', Martin Alberts, 2005.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Achterweg_molen_De_Otter_400.jpg][Foto/19xx_Achterweg_molen_De_Otter.jpg]]
//Achterweg met molen De Otter, ca. 1885.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_De_Otter_vastgelopen_zaag_Jose_Stolp_400.jpg][Foto/2008_De_Otter_vastgelopen_zaag_Jose_Stolp.jpg]]
//Molen De Otter, vastgelopen en verroeste zaag. José Stolp, 2008//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2017_04-14_Onderhoud_molen_en_erf_De_Otter_400.jpg][Foto/2017_04-14_Onderhoud_molen_en_erf_De_Otter.jpg]]
//Vrijwilligers onderhouden de molen en het erf van molen 'De Otter', 14-4-2017.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2020-5-4_Molen_De_Otter_400.jpg][Foto/2020-5-4_Molen_De_Otter.jpg]]
//Molen De Otter met de vlag halfstok op 4 mei 2020.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2020-5-5_Molen_De_Otter_400.jpg][Foto/2020-5-5_Molen_De_Otter.jpg]]
//Molen De Otter met de vlag in top op 5 mei 2020.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2020_Molen_De_Otter_molenaars_400.jpg][Foto/2020_Molen_De_Otter_molenaars.jpg]]
//Molenaars Willem Roose (links) en Roel Gremmer aan het werk in De Otter, 2020.
Foto: Geert Snoeijer.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2020_Houtloods_De_Otter_400.jpg][Foto/2020_Houtloods_De_Otter.jpg]]
//Na zoveel eeuwen is deze houtloods wel aan een opknapbeurt toe, 2020.
Foto: Geert Snoeijer.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2020_Balkenkraan_De_Otter_400.jpg][Foto/2020_Balkenkraan_De_Otter.jpg]]
//Ook deze balkenkraan is aan vervanging toe, 2020.
Foto: Geert Snoeijer.//

{{BROWN{Molentypes}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Standerdmolen " "" "Standerdmolen"
"Wipmolen " "" "Wipmolen"
"Stellingmolen " "" "Stellingmolen"
"Houtzaagmolen " "" "Houtzaagmolen"
"Paltrokmolen " "" "Paltrokmolen"
>>}}}

Een laag op het water liggend, gepantserd, niet zeewaardig vaartuig voorzien van een zware geschutstoren.
Speciaal bedoeld voor de verdediging van de Nederlandse zeegaten en de Zuiderzee.

{{BROWN{Museumstukken}}}
Van de bijna 350 'Blauwe' trams in Noord- en ~Zuid-Holland, ingericht voor personenvervoer met elektrische tractie, zijn er slechts 7 als museumstuk bewaard gebleven:
* 3 onder de hoede van de [[Tramweg-Stichting|https://www.tramwegstichting.nl/]] in Den Haag/Scheveningen
* 4 in het [[NZH Vervoer Museum|https://www.nzh-vervoermuseum.nl/]] te Haarlem.
+++!!![Museumstukken van het NZH Vervoer Museum »]
*+++!!!*[Kikker A 14 »]
De A 14 ging in 1943 naar de Waterlandse tram. Op 9 maart 1955 botste de A 14 in de vroege ochtenduren op een enkelsporig baanvak in dichte mist frontaal op de A 21. Beide rijtuigen raakten zwaar beschadigd en zijn vervolgens gesloopt. De A 14 is echter herbouwd door de wagenbak van de A 13 in Haarlem op de onderstellen van de A 14 te plaatsen, zodat de nieuwe A 14 in Waterland in dienst kon worden gesteld. 'Haarlem' heeft vervolgens de wagenbak van de A 15 op de onderstellen van de A 13 geplaatst welke wagen als A 13 op Amsterdam - Zandvoort ging rijden. Sindsdien ontbrak de A 15.
>Bij de NZH bepaalden de nummers van de onderstellen het wagennummer.
Voor foto's van de restauratie van de A 14, zie [[NZH museum|http://www.nzh-vervoermuseum.nl/trams/a14/]].
===

*+++!!!*[Buiksloter A 37 »]
<<tiddler Buiksloters1>>
===

*+++!!!*[Budapester B 412 &raquo;]
De {{BLUE{B 412}}} kwam in 1924 in Leiden in dienst, verhuisde in 1933 naar Haarlem om na aanpassing van de +++^*[spoorwijdte &raquo;]
<<tiddler [[Spoorbreedte en spoorwijdte]]>>
===als {{BLUE{B 464}}} tot 1 september 1957 op de lijn ~Amsterdam-Zandvoort dienst te doen. Als enige overleefde hij de sloop door verkoop aan een particulier die hem tot zomerhuis verbouwde. Ontdaan van onderstellen en interieur hield de B 412/464 het zo uit tot 1973. Toen werd hij van de alsnog dreigende sloop gered en door een groep tramenthousiasten in de jaren 1976 tot 1986 gerestaureerd (in de Leidse normaalspoor uitvoering). De voltooiing van de restauratie vond plaats in het NZH Museum. De enige grote concessie die aan de historie is gedaan bestaat uit het feit dat de B 412 in Leiden geen z.g. +++^*[stuurstand &raquo;]
<<tiddler Stuurstand>>
===bezat die hij voor de dienst op ~Amsterdam-Zandvoort had gekregen en die weer is aangebracht om het rijtuig, met frontlampen, schijnwerper en richtingfilmkast nóg fraaier te maken.
===

*+++!!!*[Volgwagen BY 2 &raquo;]
Het oudste rijtuig van het museum dateert uit 1896 en is gebouwd door de Belgische fabriek 'Métallurgique' voor de stoomtramlijnen ~Amsterdam-Purmerend-Alkmaar en -Volendam van de Tweede ~Noord-Hollandsche Tramweg Maatschappij. Toen de lijnen tot Purmerend en Volendam in 1932 door elektrische trams van de NZH konden worden bereden, werd het rijtuig met nog 17 andere verbouwd tot aanhangrijtuig achter de elektrische motorwagens en kreeg daarbij het nummer BY 2. Na sluiting van de laatste tramlijn in Waterland in 1956 werd het door de NZH geschonken aan het Utrechtse Spoorwegmuseum. Na een verblijf aldaar van ruim 40 jaar verhuisde de BY 2 andermaal, nu om een plaats te krijgen in het NZH Vervoer Museum.
Voor foto's van de restauratie van de BY 2, zie [[NZH museum|https://www.nzh-vervoermuseum.nl/trams/by2/]].
===

=== 
{{vTabs{<<tabs ""
"A14-A" "Ca. 1948" "Waterlandse trams26"
"A14-B " "" "Haarlemse trams32"
"BY2-A " "1942" "Waterlandse trams42"
"BY2-B " "1956" "Waterlandse trams43"
"A14+BY2-A " "2007" "Haarlemse trams34"
"A14+BY2-B " "" "Haarlemse trams33"
"B464-A " "1953" "Haarlemse trams31"
"B464-B" "1957" "Haarlemse trams36"
"B412-A " "1986" "Haarlemse trams28"
"B412-B " "2001" "Haarlemse trams29"
"B412-C " "2005" "Haarlemse trams35"
"A37-A " "2010" "Waterlandse trams35"
"A37-B " "2010" "Waterlandse trams36"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Muziekgebouw_aan_'t_IJ_400.jpg][Foto/2007_Muziekgebouw_aan_'t_IJ.jpg]]
//Muziekgebouw aan 't IJ op de kop van de Oostelijke Handelskade, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1841_ca_Eerste_Christelijke_School_Bloemgracht_1_400.jpg][Foto/1841_ca_Eerste_Christelijke_School_Bloemgracht_1.jpg]]
//Achterhuis van Bloemgracht 90, de eerste Christelijke school in Nederland. Ca. 1841.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1841_ca_Eerste_Christelijke_School_Bloemgracht_2_400.jpg][Foto/1841_ca_Eerste_Christelijke_School_Bloemgracht_2.jpg]]
//De toegang tot het achterhuis Bloemgracht 90. Ca. 1841.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1923_Marnixschool_1_400.jpg][Foto/1923_Marnixschool_1.jpg]]
//Marnixschool aan de Amaliastraat, 1923.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1923_Trappenhuis_Marnixschool_400.jpg][Foto/1923_Trappenhuis_Marnixschool.jpg]]
//1e verdieping van de Marnixschool met zicht op trappenhuis, 1923.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1923_Bestuur_Vereeniging_Gereformeerde_Scholen_Amsterdam_400.jpg][Foto/1923_Bestuur_Vereeniging_Gereformeerde_Scholen_Amsterdam.jpg]]
//Bestuur van de Vereeniging voor Gereformeerde Scholen te Amsterdam, 1923.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Marnix_van_St_Aldegondeschool_Amaliastraat_1_400.jpg][Foto/1983_Marnix_van_St_Aldegondeschool_Amaliastraat_1.jpg]]
//Marnix van Sint Aldegondeschool, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Marnix_van_St_Aldegondeschool_Amaliastraat_3_400.jpg][Foto/1983_Marnix_van_St_Aldegondeschool_Amaliastraat_3.jpg]]
//Marnix van Sint Aldegondeschool, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Amaliastraat_Marnix_van_St_Aldegondeschool_400.jpg][Foto/1983_Amaliastraat_Marnix_van_St_Aldegondeschool.jpg]]
//Amaliastraat, Marnix van Sint Aldegondeschool, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2005_Luchtfoto_Amaliastraat_P_Elenbaas_400.jpg][Foto/2005_Luchtfoto_Amaliastraat_P_Elenbaas.jpg]]
//Luchtfoto van de Amaliastraat met in het midden de voormalige Marnix van Sint Aldegondeschool en rechts de Kostverlorenvaart. Peter Elenbaas ('Het Parool'), 2005.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Marnixschool_400.jpg][Foto/2008_Marnixschool.jpg]]
//Marnix van Sint Aldegondeschool, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Schoolbord_Marnixschool_400.jpg][Foto/2008_Schoolbord_Marnixschool.jpg]]
//Hetzelfde schoolbord als op de foto uit 1923, 2008.//

[img[Marnix van Sint Aldegondeschool|Images/2008_Bord_Hoofdonderwijzer_Montsma_400.jpg]]
//Het bord 'Hoofdonderwijzer' is nog aanwezig in de voormalige Marnix van Sint Aldegondeschool, 2008.
N.B. De foto van het 'hoofd' in onze tijd (A. Montsma) door mij toegevoegd.//

[img[Marnix van Sint Aldegondeschool|Images/2008_Ramen_Marnixschool_400.jpg]]
//De ramen in het trappenhuis zijn ook nog aanwezig, 2008.//

[img[Marnix van Sint Aldegondeschool|Images/2008_Marnixschool_plaquette_400.jpg]]
//De plaquette bij de ingang, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Marnix_van_St_Aldegondeschool_fontein1_400.jpg][Foto/2008_Marnix_van_St_Aldegondeschool_fontein1.jpg]]
//Originele 'wasplaats', 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Marnix_van_St_Aldegondeschool_fontein2_400.jpg][Foto/2008_Marnix_van_St_Aldegondeschool_fontein2.jpg]]
//Origineel fonteintje, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Speelplaats_kinderdagverbijf_in_Marnix_v_St_A_school_400.jpg][Foto/2007_Speelplaats_kinderdagverbijf_in_Marnix_v_St_A_school.jpg]]
//Speelplaats van kinderdagverblijf, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Amaliastraat_400.jpg][Foto/2008_Amaliastraat.jpg]]
//Google Street View: De Marnix van Sint Aldegondeschool in 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2015_Wim_Gabes_IMG_7419_400.jpg][Foto/2015_Wim_Gabes_IMG_7419.jpg]]
//Wim Gabes op 'nostalgietoer', 13-12-2015.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/
2005_Koedijkervlotbrug_Gerard_Hogervorst_400.jpg][Foto/
2005_Koedijkervlotbrug_Gerard_Hogervorst.jpg]]
//+++^[Koedijkervlotbrug &raquo;]<<tiddler "Vlotbrug">>===(de enige in oorspronkelijke staat). Gerard Hogervorst, 2005.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1825_Kaart_NH-kanaal_400.jpg][Foto/1825_Kaart_NH-kanaal.jpg]]
//Kaart van het (Groot) Noordhollandsch kanaal, 1825.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1891_CS_halte_NHTM_Jacob_Olie_detail_400.jpg][Foto/1891_CS_halte_NHTM_Jacob_Olie_detail.jpg]]
//Detail: halte van de NHTM van de lijn naar Edam. Jacob Olie 1891.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894-05-06_Open_havenfront_gezien_naar_Kamperbrug_CS_detail_400.jpg][Foto/1894-05-06_Open_havenfront_gezien_naar_Kamperbrug_CS_detail.jpg]]
//Detail: Open havenfront gezien naar Kamperbrug en CS, 1894.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894-05-06_Open_havenfront_gezien_naar_Kamperbrug_CS_2_detail_400.jpg][Foto/1894-05-06_Open_havenfront_gezien_naar_Kamperbrug_CS_2_detail.jpg]]
//Detail: Open havenfront gezien naar Kamperbrug en CS, 1894.//

Heeft dienst gedaan in ~Nederlands-Indië.

{{BROWN{NINT}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "NINT0"
"1940  " "" "NINT3"
"1957  " "" "NINT4"
"1971  " "" "NINT5"
"2008  " "" "NINT6"
>>}}}

{{BROWN{Historie van het NINT}}}
De schilder Herman Heijenbrock (1871-1948), met belangstelling voor industriële activiteiten, verzamelde gereedschappen, machines en grondstoffen. In 1929 richtte hij op de zolder van het Veiligheidsmuseum in Amsterdam een eerste tentoonstelling in met deze spullen. Deze tentoonstelling is te zien als het begin van het Museum van de Arbeid, dat in 1930 een onderkomen kreeg in de voormalige [[stads-armenschool|Armenschool hoek Rozengracht - Marnixstraat]] en financieel gesteund werd door de gemeente en het rijk.
Al snel na zijn dood in 1948 beperkten de gemeente Amsterdam en het rijk hun subsidies. Veel uit de door hem bijeengebrachte verzameling raakte verloren. Het restant bleef bewaard in het Nederlands Instituut voor Nijverheid en Techniek (voortzetting van het Museum van de Arbeid, 1954).
In 1983 verhuisde het NINT naar de vroegere diamantslijperij Asscher aan de Tolstraat. Daar zal het NINT tot 1997 voortbestaan.
Midden jaren tachtig van de vorige eeuw ontbrandt er een landelijke discussie over de behoefte aan een nationaal science center. Er worden zeven initiatieven ontwikkeld. Een daarvan komt van het NINT.
Samen met de Amsterdamse gemeente maakt het NINT concrete plannen voor een science center in Amsterdam, als onderdeel van de herinrichting van het Oosterdok. Op 20 september 1995 gaat de realisatie van het groene koperen gebouw bovenop de ~IJ-tunnel officieel van start. Koningin Beatrix verricht op 3 juni 1997 de officiële opening van wat dan newMetropolis heet. In 2000 ondergaat newMetropolis een naamswijziging. Het science center heet vanaf dat moment NEMO.
Het oude ~NINT-gebouw aan de Rozengracht 224 werd in 1983 gesloopt om plaats te maken voor de nieuwe [[brandweerkazerne|Brandweerkazerne]].

[img[Bij bolwerk Rijck|Images/1881_Situatie_bolwerk_Rijck_400.jpg]]
//Situatie rond bolwerk Rijck. Stads-armenschool met rood aangegeven, 1881.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1886_NINT_molen_De_Victor_2_400.jpg][Foto/1886_NINT_molen_De_Victor_2.jpg]]
//Stads-armenschool en molen De Victor op bolwerk Rijck aan het eind van de Rozengracht, 1886.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940_Museum_van_den_Arbeid_400.jpg][Foto/1940_Museum_van_den_Arbeid.jpg]]
//Museum van den Arbeid, 1940.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1957_NINT_hoek_Marnixstraat_De_Clercqstraat_400.jpg][Foto/1957_NINT_hoek_Marnixstraat_De_Clercqstraat.jpg]]
//Het NINT in 1957.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1971_NINT_hoek_Marnixstraat_Rozengracht_400.jpg][Foto/1971_NINT_hoek_Marnixstraat_Rozengracht.jpg]]
//Het NINT in 1971.//

[img[Brandweerkazerne|Images/2008_Situatie_NINT_400.jpg]]
//De situatie in 2008, met de nieuwe brandweerkazerne op de plaats van het NINT.//

!!!NPK industrial design (1978)
NPK industrial design is een bureau voor industriële vormgeving gevestigd te Leiden. Het bureau werd in 1978 opgericht door Wolfram Peters en Peter Krouwe. Krouwe verliet NPK in 2003.
Vandaag de dag bestaat het team naast Wolfram Peters als managing partner uit industriële en grafische ontwerpers, ingenieurs, modelmakers en een fotograaf.
In 1996 begint NPK een bureau in Hamburg.
De medewerkers werken intensief in clusters met elkaar samen. Daarbij wordt onderzoek verricht en veel geëxperimenteerd.
Enkele opdrachtgevers van NPK zijn ABN/Amro, Brabantia, Dell Computers, Heineken en Siemens.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Tramnet_NZH_voor_1932_400.jpg][Foto/Tramnet_NZH_voor_1932.jpg]]
//NZH Tramnet (na 1924 maar voor 1932 toen de NZH de Waterlandse tram ging exploiteren).//

<<player http://www.blauwetram.nl/nzh.wav 300 16 autoplay|true>>

{{BROWN{NZH koffiehuis}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "NZH koffiehuis1"
"Ca. 1889 " "Ca. 1889" "Waterlandse trams32"
"1890 " "1890" "Jacob Olie83"
"1891 " "1891" "Jacob Olie88"
"1892 " "1892" "Jacob Olie84"
"1894-A " "1894" "Jacob Olie90"
"1894-B " "1894" "Jacob Olie91"
"Ca. 1894-C " "Ca. 1894" "Waterlandse trams06"
"Ca. 1894-D " "Ca. 1894" "Waterlandse trams09"
"Ca. 1895 " "Ca. 1895" "Jacob Olie96"
"1896 " "1896" "Jacob Olie89"
"1897 " "1897" "Jacob Olie138"
"1908 " "1908" "J.L. Scherpenisse42"
"Ca. 1909 " "Ca. 1909" "J.L. Scherpenisse72"
"1912-A " "1912" "J.L. Scherpenisse23"
"1912-B " "1912" "J.L. Scherpenisse24"
"Ca. 1913 " "Ca. 1913" "Waterlandse trams64"
"1932 " "1932" "Waterlandse trams22"
"Ca. 1950 " "Ca. 1950" "Waterlandse trams63"
"Ca. 1955 " "Ca. 1955" "Waterlandse trams20"
"2008 " "2008" "Waterlandse trams21"
>>}}}

{{BROWN{NZH koffiehuis}}}
Aan het Damrak, t.h.v. de Oudebrugsteeg was een steiger met houten wachthuis (naar een ontwerp van Sanders/Berlage). Van deze steiger vertrok een boot naar het tramstation Tolhuis aan de Adelaarsweg (toen nog Zuiderdijk geheten). Na het gereedkomen van het Centraal Station in 1889 werden steiger en wachthuis verplaatst van het Damrak naar het Stationsplein aan het Open Havenfront waar al een tussenhalte was.
<<<
Volgens+++^*[verschillende bronnen &raquo;]
<<tiddler Bronnen_wachthuis>>
===zou het wachthuis in 1889 al verplaatst zijn van het Damrak naar het Stationsplein.
* Op+++^*[foto's van Jacob Olie &raquo;]
<<tiddler [[Foto's wachthuis Jacob Olie]]>>
===is de tussenhalte bij het Centraal Station echter nog te zien in 1891 en staat in 1892 het wachthuis nog aan het Damrak. Foto's van 6 mei 1894 tonen het wachthuis bij het Centraal Station.
* In 1892 is een pachter gevonden voor het buffet in het wachthuis aan het Stationsplein.
De foto's van Jacob Olie zijn i.h.a. goed gedateerd. De verplaatsing van het wachthuis heeft m.i. pas in 1892 plaatsgevonden.
<<<
Het wachthuis werd in 1911 vervangen door het ~Noord-Hollands koffiehuis, het latere ~Noord-Zuid-Hollands koffiehuis (een ontwerp van J.H.W. Leliman).
Omstreeks 1930 werd het ~Noord-Hollands koffiehuis in dezelfde stijl verbouwd en uitgebreid. o.a. met een terras.
In 1932, na overname van de TNHTM door de NZHVM, werd de naam ~Noord-Zuid-Hollands koffiehuis.
In 1972 moest het koffiehuis wijken voor de metrobouw, maar het werd in 1980 in iets gewijzigde vorm herbouwd en huisvest thans Smits koffiehuis en het ~VVV-kantoor.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/NZH-net_met_jaartallen_bw_400.jpg][Foto/NZH-net_met_jaartallen_bw.jpg]]
//NZH net met jaartallen van begin en einde van de betreffende dienst/maatschappij.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Naambordje_Gerner_400.jpg][Foto/Naambordje_Gerner.jpg]]
//Naambordje op Hugo de Grootkade 30 ^^I^^.//

//Plaats: Bullebakssluis bij de Raampoort//

Ter gelegenheid van het 700 jarig bestaan van Amsterdam, is Naatje opnieuw teruggekeerd in de stad. Het beeld is geen imitatie of replica van Naatje uit de 19e eeuw, maar een eigentijdse versie en werd daarom {{BROWN{Nieuwe Naatje}}} genoemd. De nieuwe versie van Hanna Mobach was een schenking van de firma Proost & Brandt.
Proost Prikkels is het huisorgaan van de firma Proost & Brandt. 'Nieuwe Naatje' heeft eerst op het Rokin bij de ingang van de Watersteeg gestaan, later is het verhuisd naar de Bullebaksluis.

{{BROWN{Hanna Mobach (1934)}}}
Van 1970-1989 hoofddocent keramisch beeldhouwen bij de Hogeschool voor de Kunsten te Utrecht.
Haar plastieken zijn geinspireerd op het landschap met veel aandacht voor de huid van de objecten.
+++!!![Geschiedenis »]
Oorspronkelijk is Naatje van de Dam (of Naatje op de Dam, officieel De Eendracht) een Nationaal Monument dat tussen 1856 en 1914 op de Dam in Amsterdam heeft gestaan. Het was een symbool van de volksgeest ten tijde van de Belgische afscheidingsoorlog. Officieel heette het: Gedenkteken aan de Volksgeest van 1830 en 1831. Het gehele beeld bestond uit verschillende achtkantige en vierkante brokken hardsteen. Deze werd opgesierd door een leeuw en bovenop stond een bijna vier meter hoge dame, De Eendracht. Al snel ontstond de bijnaam Naatje Eendracht en later kortweg Naatje. Het beeld verviel en werd in 1914 verwijderd om plaats te maken voor een trambaan, de Amsterdammers rouwden er niet om:

{{center{
{{brown{
"Lieve Naatje, schrei toch niet.
Nu gij dra de sloopers ziet,
Lang genoeg stondt ge op den Dam
Oud en stijf, mismaakt en lam".
}}}}}}
Ter gelegenheid van het vijfhonderdjarig bestaan van de Kalverstraat werd in 1950 op de Dam Damstad gebouwd.  En Naatje keerde er terug. Beeldhouwer Van Lith maakte een drie meter hoge imitatie van voormalige Naatje. Het beeld werd onder grote belangstelling op een door vier paarden getrokken bierkar en begeleid door schutters door de stad naar de Dam vervoerd. Hoofdattractie bij de opening van Damstad op 14 juni was de installatie van Naatje, Simon Carmiggelt mocht haar welkom heten.
Carmiggelt zei onder andere dat hij wel begreep dat hem als niet-Amsterdammer hem deze eer te beurt viel. Na alle vernederingen en bespottingen die ze vroeger van de Amsterdammers te verduren had gehad, zou het een gotspe zijn geweest als nu een Amsterdammer haar hartelijk welkom had geheten. Naatje bleef twee weken op de Dam.
Ter gelegenheid van een ander jubileum, nu het 700 jarig bestaan van Amsterdam, is Naatje opnieuw teruggekeerd in de stad. Het beeld is geen imitatie of replica van Naatje uit de 19e eeuw, maar een eigentijdse versie en werd daarom 'Nieuwe Naatje' genoemd. De nieuwe versie was een schenking van de firma Proost & Brandt.  
Op de sokkel staat:
{{center{
{{brown{
Op 15 mei 1975 ter ere van Amsterdam 700 weer thuisgebracht
door Proost Prikkels Redactie
}}}}}}
===
<<tabs "txt_vTabs"
"-1- " "" "Naatje1"
"-2- " "1914" "Naatje2"
"-3- " "1975" "Naatje3"
"-4- " "2006" "Naatje4"
"-5- " "2006" "Naatje5"
>>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/18xx_Naatje_op_de_Dam_400.jpg][Foto/18xx_Naatje_op_de_Dam.jpg]]
//Naatje op de Dam.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1914_Naatje_op_de_Dam_verwijderd_400.jpg][Foto/1914_Naatje_op_de_Dam_verwijderd.jpg]]
//Naatje op de Dam wordt verwijderd, 1914.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1975_Naatje_400.jpg][Foto/1975_Naatje.jpg]]
//'Nieuwe Naatje' op het Rokin bij de ingang van de Watersteeg, 1975.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Naatje1_400.jpg][Foto/2006_Naatje1.jpg]]
//'Nieuwe Naatje' bij de Bullebakssluis; op de achtergrond de Marnixstraat, 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Naatje2_400.jpg][Foto/2006_Naatje2.jpg]]
//'Nieuwe Naatje' bij de Bullebakssluis; op de achtergrond het 2e Marnixplantsoen, 2006.//

{{BROWN{Nassaukade}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Nassaukade0"
"Bolwerken " "" "Bolwerken"
"Vinkenbuurtsloot & Kerkpad " "" "Vinkenbuurtsloot & Kerkpad"
"R.K. begraafplaats De Liefde " "" "R.K. begraafplaats De Liefde"
"Stukje Buitensingel " "" "Stukje Buitensingel"
"Gebouw voor weduwen & wezen " "" "Gebouw voor weduwen & wezen"
"Bruggen " "" "Bruggen Nassaukade"
"Tegenbeeld " "" "Tegenbeeld"
"Foto's " "" "Foto's Nassaukade"
>>

{{BROWN{Nassaukade}}}
De Singelgracht, ooit de vestinggracht van Amsterdam, werd eind 19e eeuw 'gekanaliseerd', waarbij de meeste+++^*[bolwerken »]
<<tiddler [[Bolwerken1]]>>
===werden afgegraven. In het Kostverlorengebied verschenen op de oude vestingwal de Marnixkade en de Marnixstraat terwijl de Buitensingel - aan de buitenkant van de Singelgracht - Nassaukade werd.
* In het Kostverlorengebied lagen een aantal bolwerken
* De Vinkenbuurtsloot - de latere Hugo de Grootgracht - kwam op de Singelgracht uit
* Het Kerkpad eindigde op de Buitensingel (het stuk Buitensingel tussen Raampoort en Lange Bleekerssloot heette Raampad)
* De R.K. begraafplaats De Liefde kreeg later een toegang vanaf de Buitensingel
* Een huis dat vroeger aan de Buitensingel stond kwam later achter de rooilijn van de Nassaukade te liggen.

{{BROWN{Navigatiebalk}}}
[img[Images/Navigatiebalk.png]]
De navigatiebalk - boven alle informatieblokken net onder de menubalk - toont alle geopende informatieblokken en geeft de mogelijkheid snel terug te keren naar een eerder bekeken informatieblok door op de gewenste tab te klikken.
Als een nieuw onderwerp uit één van de menu's (''@@color:navy;Algemeen »@@'', ''@@color:navy;Straten »@@'' of ''@@color:navy;Diversen »@@'') gekozen wordt, komt er ook een nieuwe tab in de navigatiebalk bij.
>Is het informatieblok al eerder geopend, dan wordt de desbetreffende - reeds geopende - tab geactiveerd.
Als er veel onderwerpen bekeken worden, komen er dus veel tabs bij in de navigatiebalk.
Op zich kan het geen kwaad als er veel tabs in de navigatiebalk zichtbaar zijn, maar het wordt onoverzichtelijk en ze nemen extra ruimte in.

Elke tab afzonderlijk kan gesloten worden door op het kruisje {{closebuttonstyle{x}}} van de desbetreffende tab te klikken (bij een zichtbaar informatieblok heeft klikken op de knop {{buttonstyle{sluit}}} - rechts bovenin het informatieblok - hetzelfde effect).
Alle tabs kunnen tegelijk gesloten worden door op [img[Images/Close.png]] te klikken (lege navigatiebalk).
>Klikken op [img[Images/Home.png]] brengt de wiki terug naar de situatie bij het opstarten (alleen {{closebuttonstyle{Starthulp x}}} in de navigatiebalk).

[[link|http://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2008/nieuwsbrief-298/#ZEEBURG]]

<html><div align="center"><iframe src="http://www.stelling-amsterdam.nl/nieuwsbrief/2008/nieuwsbrief-298/#ZEEBURG" frameborder="0" width="100%" height="600"></iframe></div></html>

{{BROWN{Nederlandse Palmitinefabriek}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Palmitinefabriek0"
"Affiche " "1865" "Palmitinefabriek1"
"Situatie " "1822 - 2007" "Palmitinefabriek3"
"Situatie 1873 " "1873" "Palmitinefabriek2"
"Situatie 1875 " "1875" "Westelijk Entrepot1"
>>}}}

/***
|Name|NestedSlidersPlugin|
|Source|http://www.TiddlyTools.com/#NestedSlidersPlugin|
|Documentation|http://www.TiddlyTools.com/#NestedSlidersPluginInfo|
|Version|2.4.9|
|Author|Eric Shulman|
|License|http://www.TiddlyTools.com/#LegalStatements|
|~CoreVersion|2.1|
|Type|plugin|
|Description|show content in nest-able sliding/floating panels, without creating separate tiddlers for each panel's content|
!!!!!Documentation
>see [[NestedSlidersPluginInfo]]
!!!!!Configuration
<<<
<<option chkFloatingSlidersAnimate>> allow floating sliders to animate when opening/closing
>Note: This setting can cause 'clipping' problems in some versions of InternetExplorer.
>In addition, for floating slider animation to occur you must also allow animation in general (see [[AdvancedOptions]]).
<<<
!!!!!Revisions
<<<
2008.11.15 - 2.4.9 in adjustNestedSlider(), don't make adjustments if panel is marked as 'undocked' (CSS class).  In onClickNestedSlider(), SHIFT-CLICK docks panel (see [[MoveablePanelPlugin]])
|please see [[NestedSlidersPluginInfo]] for additional revision details|
2005.11.03 - 1.0.0 initial public release.  Thanks to RodneyGomes, GeoffSlocock, and PaulPetterson for suggestions and experiments.
<<<
!!!!!Code
***/
//{{{
version.extensions.NestedSlidersPlugin= {major: 2, minor: 4, revision: 9, date: new Date(2008,11,15)};

// options for deferred rendering of sliders that are not initially displayed
if (config.options.chkFloatingSlidersAnimate===undefined)
	config.options.chkFloatingSlidersAnimate=false; // avoid clipping problems in IE

// default styles for 'floating' class
setStylesheet(".floatingPanel { position:absolute; z-index:10; padding:0.5em; margin:0em; \
	background-color:#eee; color:#000; border:1px solid #000; text-align:left; }","floatingPanelStylesheet");

// if removeCookie() function is not defined by TW core, define it here.
if (window.removeCookie===undefined) {
	window.removeCookie=function(name) {
		document.cookie = name+'=; expires=Thu, 01-Jan-1970 00:00:01 UTC; path=/;'; 
	}
}

config.formatters.push( {
	name: "nestedSliders",
	match: "\\n?\\+{3}",
	terminator: "\\s*\\={3}\\n?",
	lookahead: "\\n?\\+{3}(\\+)?(\\([^\\)]*\\))?(\\!*)?(\\^(?:[^\\^\\*\\@\\[\\>]*\\^)?)?(\\*)?(\\@)?(?:\\{\\{([\\w]+[\\s\\w]*)\\{)?(\\[[^\\]]*\\])?(\\[[^\\]]*\\])?(?:\\}{3})?(\\#[^:]*\\:)?(\\>)?(\\.\\.\\.)?\\s*",
	handler: function(w)
		{
			lookaheadRegExp = new RegExp(this.lookahead,"mg");
			lookaheadRegExp.lastIndex = w.matchStart;
			var lookaheadMatch = lookaheadRegExp.exec(w.source)
			if(lookaheadMatch && lookaheadMatch.index == w.matchStart)
			{
				var defopen=lookaheadMatch[1];
				var cookiename=lookaheadMatch[2];
				var header=lookaheadMatch[3];
				var panelwidth=lookaheadMatch[4];
				var transient=lookaheadMatch[5];
				var hover=lookaheadMatch[6];
				var buttonClass=lookaheadMatch[7];
				var label=lookaheadMatch[8];
				var openlabel=lookaheadMatch[9];
				var panelID=lookaheadMatch[10];
				var blockquote=lookaheadMatch[11];
				var deferred=lookaheadMatch[12];

				// location for rendering button and panel
				var place=w.output;

				// default to closed, no cookie, no accesskey, no alternate text/tip
				var show="none"; var cookie=""; var key="";
				var closedtext=">"; var closedtip="";
				var openedtext="<"; var openedtip="";

				// extra "+", default to open
				if (defopen) show="block";

				// cookie, use saved open/closed state
				if (cookiename) {
					cookie=cookiename.trim().slice(1,-1);
					cookie="chkSlider"+cookie;
					if (config.options[cookie]==undefined)
						{ config.options[cookie] = (show=="block") }
					show=config.options[cookie]?"block":"none";
				}

				// parse label/tooltip/accesskey: [label=X|tooltip]
				if (label) {
					var parts=label.trim().slice(1,-1).split("|");
					closedtext=parts.shift();
					if (closedtext.substr(closedtext.length-2,1)=="=")	
						{ key=closedtext.substr(closedtext.length-1,1); closedtext=closedtext.slice(0,-2); }
					openedtext=closedtext;
					if (parts.length) closedtip=openedtip=parts.join("|");
					else { closedtip="show "+closedtext; openedtip="hide "+closedtext; }
				}

				// parse alternate label/tooltip: [label|tooltip]
				if (openlabel) {
					var parts=openlabel.trim().slice(1,-1).split("|");
					openedtext=parts.shift();
					if (parts.length) openedtip=parts.join("|");
					else openedtip="hide "+openedtext;
				}

				var title=show=='block'?openedtext:closedtext;
				var tooltip=show=='block'?openedtip:closedtip;

				// create the button
				if (header) { // use "Hn" header format instead of button/link
					var lvl=(header.length>5)?5:header.length;
					var btn = createTiddlyElement(createTiddlyElement(place,"h"+lvl,null,null,null),"a",null,buttonClass,title);
					btn.onclick=onClickNestedSlider;
					btn.setAttribute("href","javascript:;");
					btn.setAttribute("title",tooltip);
				}
				else
					var btn = createTiddlyButton(place,title,tooltip,onClickNestedSlider,buttonClass);
				btn.innerHTML=title; // enables use of HTML entities in label

				// set extra button attributes
				btn.setAttribute("closedtext",closedtext);
				btn.setAttribute("closedtip",closedtip);
				btn.setAttribute("openedtext",openedtext);
				btn.setAttribute("openedtip",openedtip);
				btn.sliderCookie = cookie; // save the cookiename (if any) in the button object
				btn.defOpen=defopen!=null; // save default open/closed state (boolean)
				btn.keyparam=key; // save the access key letter ("" if none)
				if (key.length) {
					btn.setAttribute("accessKey",key); // init access key
					btn.onfocus=function(){this.setAttribute("accessKey",this.keyparam);}; // **reclaim** access key on focus
				}
				btn.setAttribute("hover",hover?"true":"false");
				btn.onmouseover=function(ev) {
					// optional 'open on hover' handling
					if (this.getAttribute("hover")=="true" && this.sliderPanel.style.display=='none') {
						document.onclick.call(document,ev); // close transients
						onClickNestedSlider(ev); // open this slider
					}
					// mouseover on button aligns floater position with button
					if (window.adjustSliderPos) window.adjustSliderPos(this.parentNode,this,this.sliderPanel);
				}

				// create slider panel
				var panelClass=panelwidth?"floatingPanel":"sliderPanel";
				if (panelID) panelID=panelID.slice(1,-1); // trim off delimiters
				var panel=createTiddlyElement(place,"div",panelID,panelClass,null);
				panel.button = btn; // so the slider panel know which button it belongs to
				btn.sliderPanel=panel; // so the button knows which slider panel it belongs to
				panel.defaultPanelWidth=(panelwidth && panelwidth.length>2)?panelwidth.slice(1,-1):"";
				panel.setAttribute("transient",transient=="*"?"true":"false");
				panel.style.display = show;
				panel.style.width=panel.defaultPanelWidth;
				panel.onmouseover=function(event) // mouseover on panel aligns floater position with button
					{ if (window.adjustSliderPos) window.adjustSliderPos(this.parentNode,this.button,this); }

				// render slider (or defer until shown) 
				w.nextMatch = lookaheadMatch.index + lookaheadMatch[0].length;
				if ((show=="block")||!deferred) {
					// render now if panel is supposed to be shown or NOT deferred rendering
					w.subWikify(blockquote?createTiddlyElement(panel,"blockquote"):panel,this.terminator);
					// align floater position with button
					if (window.adjustSliderPos) window.adjustSliderPos(place,btn,panel);
				}
				else {
					var src = w.source.substr(w.nextMatch);
					var endpos=findMatchingDelimiter(src,"+++","===");
					panel.setAttribute("raw",src.substr(0,endpos));
					panel.setAttribute("blockquote",blockquote?"true":"false");
					panel.setAttribute("rendered","false");
					w.nextMatch += endpos+3;
					if (w.source.substr(w.nextMatch,1)=="\n") w.nextMatch++;
				}
			}
		}
	}
)

function findMatchingDelimiter(src,starttext,endtext) {
	var startpos = 0;
	var endpos = src.indexOf(endtext);
	// check for nested delimiters
	while (src.substring(startpos,endpos-1).indexOf(starttext)!=-1) {
		// count number of nested 'starts'
		var startcount=0;
		var temp = src.substring(startpos,endpos-1);
		var pos=temp.indexOf(starttext);
		while (pos!=-1)  { startcount++; pos=temp.indexOf(starttext,pos+starttext.length); }
		// set up to check for additional 'starts' after adjusting endpos
		startpos=endpos+endtext.length;
		// find endpos for corresponding number of matching 'ends'
		while (startcount && endpos!=-1) {
			endpos = src.indexOf(endtext,endpos+endtext.length);
			startcount--;
		}
	}
	return (endpos==-1)?src.length:endpos;
}
//}}}
//{{{
window.onClickNestedSlider=function(e)
{
	if (!e) var e = window.event;
	var theTarget = resolveTarget(e);
	while (theTarget && theTarget.sliderPanel==undefined) theTarget=theTarget.parentNode;
	if (!theTarget) return false;
	var theSlider = theTarget.sliderPanel;
	var isOpen = theSlider.style.display!="none";

	// if SHIFT-CLICK, dock panel first (see [[MoveablePanelPlugin]])
	if (e.shiftKey && config.macros.moveablePanel) config.macros.moveablePanel.dock(theSlider,e);

	// toggle label
	theTarget.innerHTML=isOpen?theTarget.getAttribute("closedText"):theTarget.getAttribute("openedText");
	// toggle tooltip
	theTarget.setAttribute("title",isOpen?theTarget.getAttribute("closedTip"):theTarget.getAttribute("openedTip"));

	// deferred rendering (if needed)
	if (theSlider.getAttribute("rendered")=="false") {
		var place=theSlider;
		if (theSlider.getAttribute("blockquote")=="true")
			place=createTiddlyElement(place,"blockquote");
		wikify(theSlider.getAttribute("raw"),place);
		theSlider.setAttribute("rendered","true");
	}

	// show/hide the slider
	if(config.options.chkAnimate && (!hasClass(theSlider,'floatingPanel') || config.options.chkFloatingSlidersAnimate))
		anim.startAnimating(new Slider(theSlider,!isOpen,e.shiftKey || e.altKey,"none"));
	else
		theSlider.style.display = isOpen ? "none" : "block";

	// reset to default width (might have been changed via plugin code)
	theSlider.style.width=theSlider.defaultPanelWidth;

	// align floater panel position with target button
	if (!isOpen && window.adjustSliderPos) window.adjustSliderPos(theSlider.parentNode,theTarget,theSlider);

	// if showing panel, set focus to first 'focus-able' element in panel
	if (theSlider.style.display!="none") {
		var ctrls=theSlider.getElementsByTagName("*");
		for (var c=0; c<ctrls.length; c++) {
			var t=ctrls[c].tagName.toLowerCase();
			if ((t=="input" && ctrls[c].type!="hidden") || t=="textarea" || t=="select")
				{ try{ ctrls[c].focus(); } catch(err){;} break; }
		}
	}
	var cookie=theTarget.sliderCookie;
	if (cookie && cookie.length) {
		config.options[cookie]=!isOpen;
		if (config.options[cookie]!=theTarget.defOpen) window.saveOptionCookie(cookie);
		else window.removeCookie(cookie); // remove cookie if slider is in default display state
	}

	// prevent SHIFT-CLICK from being processed by browser (opens blank window... yuck!)
	// prevent clicks *within* a slider button from being processed by browser
	// but allow plain click to bubble up to page background (to close transients, if any)
	if (e.shiftKey || theTarget!=resolveTarget(e))
		{ e.cancelBubble=true; if (e.stopPropagation) e.stopPropagation(); }
	Popup.remove(); // close open popup (if any)
	return false;
}
//}}}
//{{{
// click in document background closes transient panels 
document.nestedSliders_savedOnClick=document.onclick;
document.onclick=function(ev) { if (!ev) var ev=window.event; var target=resolveTarget(ev);

	if (document.nestedSliders_savedOnClick)
		var retval=document.nestedSliders_savedOnClick.apply(this,arguments);
	// if click was inside a popup... leave transient panels alone
	var p=target; while (p) if (hasClass(p,"popup")) break; else p=p.parentNode;
	if (p) return retval;
	// if click was inside transient panel (or something contained by a transient panel), leave it alone
	var p=target; while (p) {
		if ((hasClass(p,"floatingPanel")||hasClass(p,"sliderPanel"))&&p.getAttribute("transient")=="true") break;
		p=p.parentNode;
	}
	if (p) return retval;
	// otherwise, find and close all transient panels...
	var all=document.all?document.all:document.getElementsByTagName("DIV");
	for (var i=0; i<all.length; i++) {
		 // if it is not a transient panel, or the click was on the button that opened this panel, don't close it.
		if (all[i].getAttribute("transient")!="true" || all[i].button==target) continue;
		// otherwise, if the panel is currently visible, close it by clicking it's button
		if (all[i].style.display!="none") window.onClickNestedSlider({target:all[i].button})
		if (!hasClass(all[i],"floatingPanel")&&!hasClass(all[i],"sliderPanel")) all[i].style.display="none";
	}
	return retval;
};
//}}}
//{{{
// adjust floating panel position based on button position
if (window.adjustSliderPos==undefined) window.adjustSliderPos=function(place,btn,panel) {
	if (hasClass(panel,"floatingPanel") && !hasClass(panel,"undocked")) {
		// see [[MoveablePanelPlugin]] for use of 'undocked'
		var rightEdge=document.body.offsetWidth-1;
		var panelWidth=panel.offsetWidth;
		var left=0;
		var top=btn.offsetHeight; 
		if (place.style.position=="relative" && findPosX(btn)+panelWidth>rightEdge) {
			left-=findPosX(btn)+panelWidth-rightEdge; // shift panel relative to button
			if (findPosX(btn)+left<0) left=-findPosX(btn); // stay within left edge
		}
		if (place.style.position!="relative") {
			var left=findPosX(btn);
			var top=findPosY(btn)+btn.offsetHeight;
			var p=place; while (p && !hasClass(p,'floatingPanel')) p=p.parentNode;
			if (p) { left-=findPosX(p); top-=findPosY(p); }
			if (left+panelWidth>rightEdge) left=rightEdge-panelWidth;
			if (left<0) left=0;
		}
		panel.style.left=left+"px"; panel.style.top=top+"px";
	}
}
//}}}
//{{{
// TW2.1 and earlier:
// hijack Slider stop handler so overflow is visible after animation has completed
Slider.prototype.coreStop = Slider.prototype.stop;
Slider.prototype.stop = function()
	{ this.coreStop.apply(this,arguments); this.element.style.overflow = "visible"; }

// TW2.2+
// hijack Morpher stop handler so sliderPanel/floatingPanel overflow is visible after animation has completed
if (version.major+.1*version.minor+.01*version.revision>=2.2) {
	Morpher.prototype.coreStop = Morpher.prototype.stop;
	Morpher.prototype.stop = function() {
		this.coreStop.apply(this,arguments);
		var e=this.element;
		if (hasClass(e,"sliderPanel")||hasClass(e,"floatingPanel")) {
			// adjust panel overflow and position after animation
			e.style.overflow = "visible";
			if (window.adjustSliderPos) window.adjustSliderPos(e.parentNode,e.button,e);
		}
	};
}
//}}}

/***
|Name|NestedSlidersPluginInfo|
|Source|http://www.TiddlyTools.com/#NestedSlidersPlugin|
|Documentation|http://www.TiddlyTools.com/#NestedSlidersPluginInfo|
|Version|2.4.9|
|Author|Eric Shulman|
|License|http://www.TiddlyTools.com/#LegalStatements|
|~CoreVersion|2.1|
|Type|documentation|
|Description|documentation for NestedSlidersPlugin|
This plugin adds new wiki syntax for embedding 'slider' panels directly into tiddler content.
!!!!!Usage
<<<
//{{{
++++(cookiename)!!!!!^width^*@{{class{[label=key|tooltip][altlabel|alttooltip]}}}#panelID:>...
content goes here
===
//}}}
* ''"""+++""" (or """++++""") and """==="""''<br>marks the start and end of the slider definition, respectively.  When the extra {{{+}}} is used, the slider will be open when initially displayed.
* ''"""(cookiename)"""''<br>saves the slider opened/closed state, and restores this state whenever the slider is re-rendered.
* ''"""! through !!!!!"""''<br>displays the slider label using a formatted headline (Hn) style instead of a button/link style
* ''"""^width^ (or just ^)"""''<br>makes the slider 'float' on top of other content rather than shifting that content downward.  'width' must be a valid CSS value (e.g., "30em", "180px", "50%", etc.).  If omitted, the default width is "auto" (i.e., fit to content)
* ''"""*"""''<br>denotes "transient display": when a click occurs elsewhere in the document, the slider/floating panel will be automatically closed.  This is useful for creating 'pulldown menus' that automatically go away after they are used.  //Note: using SHIFT-click on a slider label will open/close that slider without triggering the automatic closing of any transient slider panels that are currently displayed, permitting ''temporary'' display of several transient panels at once.//
* ''"""@"""''<br>denotes "open on hover": the slider/floating panel will be automatically opened as soon as the mouse moves over the slider label, without requiring a click.
* ''"""{{class{[label=key|tooltip][altlabel|alttooltip]}}}"""''<br>uses label/tooltip/accesskey.  """{{class{...}}}""", """=key""", """|tooltip""" and """[altlabel|alttooltip]""" are optional.  'class' is any valid CSS class name, used to style the slider label text.  'key' must be a ''single letter only''.  altlabel/alttooltip specify alternative label/tooltip for use when slider/floating panel is displayed.  //Note: you can use HTML syntax within the label text to include HTML entities (e.g., {{{&raquo;}}} (&raquo;) or {{{&#x25ba;}}} (&#x25ba;), or even embedded images (e.g., {{{<img src="images/eric3.gif">}}}).//
* ''"""#panelID:"""''<br>defines a unique DOM element ID that is assigned to the panel element used to display the slider content.  This ID can then be used later to reposition the panel using the {{{<<DOM move id>>}}} macro (see [[DOMTweaksPlugin]]), or to access/modify the panel element through use of {{{document.getElementById(...)}}}) javascript code in a plugin or inline script.
* ''""">"""''<br>automatically adds blockquote formatting to slider content
* ''"""..."""''<br>defers rendering of closed sliders until the first time they are opened.
Notes:
*You can 'nest' sliders as deep as you like (see complex nesting example below), so that expandable 'tree-like' hierarchical displays can be created.
*Deferred rendering (...) can be used to offset processing overhead until actually needed. However, this may produce unexpected results in some cases.  Use with care.
* To make slider definitions easier to read and recognize when editing a tiddler, newlines immediately following the 'start slider' or preceding the 'end slider' sequences are automatically supressed so that excess whitespace is eliminated from the output.
<<<
!!!!!Examples
<<<
simple in-line slider: 
{{{
+++content===
}}}
+++content===
----
use a custom label and tooltip: 
{{{
+++[label|tooltip]content===
}}}
+++[label|tooltip]content===
----
content automatically blockquoted: 
{{{
+++>content===
}}}
+++>content===
----
all options (except cookie) //(default open, heading, sized floater, transient, open on hover, class, label/tooltip/key, blockquoted, deferred)//
{{{
++++!!!^30em^*@{{big{[label=Z|click or press Alt-Z to open]}}}>...
   content
===
}}}
++++!!!^30em^*@{{big{[label=Z|click or press Alt-Z to open]}}}>...
   content
===
----
complex nesting example:
{{{
+++[get info...=I|click for information or press Alt-I]
	put some general information here,
	plus a floating panel with more specific info:
	+++^10em^[view details...|click for details]
		put some detail here, which could in turn contain a transient panel,
		perhaps with a +++^25em^*[glossary definition]explaining technical terms===
	===
===
}}}
+++[get info...=I|click for information or press Alt-I]
	put some general information here,
	plus a floating panel with more specific info:
	+++^10em^[view details...|click for details]
		put some detail here, which could in turn contain a transient panel,
		perhaps with a +++^25em^*[glossary definition]explaining technical terms===
	===
===
----
embedded image as slider button
{{{
+++[<img src=images/eric3.gif>|click me!]>
	{{big{OUCH!}}}
===
}}}
+++[<img src=images/eric3.gif>|click me!]>
	{{big{OUCH!}}}
===
<<<
!!!!!Revisions
<<<
2008.11.15 2.4.9 in adjustNestedSlider(), don't make adjustments if panel is marked as 'undocked' (CSS class).  In onClickNestedSlider(), SHIFT-CLICK docks panel (see [[MoveablePanelPlugin]])
2008.11.13 2.4.8 in document.onclick(), if transient panel is not a sliderPanel or floatingPanel, hide it via CSS
2008.10.05 2.4.7 in onClickNestedSlider(), added try/catch around focus() call to prevent IE error if input field being focused on is currently not visible.
2008.09.07 2.4.6 added removeCookie() function for compatibility with [[CookieManagerPlugin]]
2008.06.07 2.4.5 in 'onmouseover' handler for 'open on hover' slider buttons, use call() method when invoking document.onclick function (avoids error in IE)
2008.06.07 2.4.4 changed default for chkFloatingSlidersAnimate to FALSE to avoid clipping problem on some browsers (IE).  Updated Morpher hijack (again) to adjust regular sliderPanel styles as well as floatingPanel styles.
2008.05.07 2.4.3 updated Morpher hijack to adjust floatingPanel styles after animation without affecting other animated elements (i.e. popups).  Also, updated adjustSliderPos() to account for scrollwidth and use core findWindowWidth().
2008.04.02 2.4.2 in onClickNestedSlider, handle clicks on elements contained //within// slider buttons (e.g., when using HTML to display an image as a slider button).
2008.04.01 2.4.1 open on hover also triggers document.onclick to close other transient sliders
2008.04.01 2.4.0 re-introduced 'open on hover' feature using "@" symbol
2008.03.26 2.3.5 in document.onclick(), if click is in popup, don't dismiss transient panel (if any)
2008.01.08 [*.*.*] plugin size reduction: documentation moved to ...Info tiddler
2007.12.28 2.3.4 added hijack for Animator.prototype.startAnimating().  Previously, the plugin code simply set the overflow to "visible" after animation.  This code tweak corrects handling of elements that were styled with overflow=hidden/auto/scroll before animation by saving the overflow style and then restoring it after animation has completed.
2007.12.17 2.3.3 use hasClass() instead of direct comparison to test for "floatingPanel" class.  Allows floating panels to have additional classes assigned to them (i.e., by AnimationEffectsPlugin).
2007.11.14 2.3.2 in onClickNestedSlider(), prevent SHIFT-click events from opening a new, empty browser window by setting "cancelBubble=true" and calling "stopPropagation()".  Note: SHIFT-click is still processed as a normal click (i.e., it toggles the slider panel display).  Also, using SHIFT-click will prevent 'transient' sliders from being automatically closed when another slider is opened, allowing you to *temporarily* display several transient sliders at once.
2007.07.26 2.3.1 in document.onclick(), propagate return value from hijacked core click handler to consume OR bubble up click as needed.  Fixes "IE click disease", whereby nearly every mouse click causes a page transition.
2007.07.20 2.3.0 added syntax for setting panel ID (#panelID:).  This allows individual slider panels to be repositioned within tiddler content simply by giving them a unique ID and then moving them to the desired location using the {{{<<DOM move id>>}}} macro.
2007.07.19 2.2.0 added syntax for alttext and alttip (button label and tooltip to be displayed when panel is open)
2007.07.14 2.1.2 corrected use of 'transient' attribute in IE to prevent (non-recursive) infinite loop
2007.07.12 2.1.0 replaced use of "*" for 'open/close on rollover' (which didn't work too well).  "*" now indicates 'transient' panels that are automatically closed if a click occurs somewhere else in the document.  This permits use of nested sliders to create nested "pulldown menus" that automatically disappear after interaction with them has been completed.  Also, in onClickNestedSlider(), use "theTarget.sliderCookie", instead of "this.sliderCookie" to correct cookie state tracking when automatically dismissing transient panels.
2007.06.10 2.0.5 add check to ensure that window.adjustSliderPanel() is defined before calling it (prevents error on shutdown when mouse event handlers are still defined)
2007.05.31 2.0.4 add handling to invoke adjustSliderPanel() for onmouseover events on slider button and panel.  This allows the panel position to be re-synced when the button position shifts due to changes in unrelated content above it on the page.  (thanks to Harsha for bug report)
2007.03.30 2.0.3 added chkFloatingSlidersAnimate (default to FALSE), so that slider animation can be disabled independent of the overall document animation setting (avoids strange rendering and focus problems in floating panels)
2007.03.01 2.0.2 for TW2.2+, hijack Morpher.prototype.stop so that "overflow:hidden" can be reset to "overflow:visible" after animation ends
2007.03.01 2.0.1 in hijack for Slider.prototype.stop, use apply() to pass params to core function
2006.07.28 2.0.0 added custom class syntax around label/tip/key syntax: {{{{{classname{[label=key|tip]}}}}}}
2006.07.25 1.9.3 when parsing slider, save default open/closed state in button element, then in onClickNestedSlider(), if slider state matches saved default, instead of saving cookie, delete it.  Significantly reduces the 'cookie overhead' when default slider states are used.
2006.06.29 1.9.2 in onClickNestedSlider(), when setting focus to first control, skip over type="hidden"
2006.06.22 1.9.1 added panel.defaultPanelWidth to save requested panel width, even after resizing has changed the style value
2006.05.11 1.9.0 added optional '^width^' syntax for floating sliders and '=key' syntax for setting an access key on a slider label
2006.05.09 1.8.0 in onClickNestedSlider(), when showing panel, set focus to first child input/textarea/select element
2006.04.24 1.7.8 in adjustSliderPos(), if floating panel is contained inside another floating panel, subtract offset of containing panel to find correct position
2006.02.16 1.7.7 corrected deferred rendering to account for use-case where show/hide state is tracked in a cookie
2006.02.15 1.7.6 in adjustSliderPos(), ensure that floating panel is positioned completely within the browser window (i.e., does not go beyond the right edge of the browser window)
2006.02.04 1.7.5 add 'var' to unintended global variable declarations to avoid FireFox 1.5.0.1 crash bug when assigning to globals
2006.01.18 1.7.4 only define adjustSliderPos() function if it has not already been provided by another plugin.  This lets other plugins 'hijack' the function even when they are loaded first.
2006.01.16 1.7.3 added adjustSliderPos(place,btn,panel,panelClass) function to permit specialized logic for placement of floating panels.  While it provides improved placement for many uses of floating panels, it exhibits a relative offset positioning error when used within *nested* floating panels.  Short-term workaround is to only adjust the position for 'top-level' floaters.
2006.01.16 1.7.2 added button property to slider panel elements so that slider panel can tell which button it belongs to.  Also, re-activated and corrected animation handling so that nested sliders aren't clipped by hijacking Slider.prototype.stop so that "overflow:hidden" can be reset to "overflow:visible" after animation ends
2006.01.14 1.7.1 added optional "^" syntax for floating panels.  Defines new CSS class, ".floatingPanel", as an alternative for standard in-line ".sliderPanel" styles.
2006.01.14 1.7.0 added optional "*" syntax for rollover handling to show/hide slider without requiring a click (Based on a suggestion by tw4efl)
2006.01.03 1.6.2 When using optional "!" heading style, instead of creating a clickable "Hn" element, create an "A" element inside the "Hn" element.  (allows click-through in SlideShowPlugin, which captures nearly all click events, except for hyperlinks)
2005.12.15 1.6.1 added optional "..." syntax to invoke deferred ('lazy') rendering for initially hidden sliders
removed checkbox option for 'global' application of lazy sliders
2005.11.25 1.6.0 added optional handling for 'lazy sliders' (deferred rendering for initially hidden sliders)
2005.11.21 1.5.1 revised regular expressions: if present, a single newline //preceding// and/or //following// a slider definition will be suppressed so start/end syntax can be place on separate lines in the tiddler 'source' for improved readability.  Similarly, any whitespace (newlines, tabs, spaces, etc.) trailing the 'start slider' syntax or preceding the 'end slider' syntax is also suppressed.
2005.11.20 1.5.0 added (cookiename) syntax for optional tracking and restoring of slider open/close state
2005.11.11 1.4.0 added !!!!! syntax to render slider label as a header (Hn) style instead of a button/link style
2005.11.07 1.3.0 removed alternative syntax {{{(((}}} and {{{)))}}} (so they can be used by other formatting extensions) and simplified/improved regular expressions to trim multiple excess newlines
2005.11.05 1.2.1 changed name to NestedSlidersPlugin
2005.11.04 1.2.0 added alternative character-mode syntax {{{(((}}} and {{{)))}}}
tweaked "eat newlines" logic for line-mode {{{+++}}} and {{{===}}} syntax
2005.11.03 1.1.1 fixed toggling of default tooltips ("more..." and "less...") when a non-default button label is used.  code cleanup, added documentation
2005.11.03 1.1.0 changed delimiter syntax from {{{(((}}} and {{{)))}}} to {{{+++}}} and {{{===}}}.  changed name to EasySlidersPlugin
2005.11.03 1.0.0 initial public release
<<<

/***
|Name|NestedSlidersPlugin|
|Source|http://www.TiddlyTools.com/#NestedSlidersPlugin|
|Documentation|http://www.TiddlyTools.com/#NestedSlidersPluginInfo|
|Version|2.4.9|
|Author|Eric Shulman|
|License|http://www.TiddlyTools.com/#LegalStatements|
|~CoreVersion|2.1|
|Type|plugin|
|Description|show content in nest-able sliding/floating panels, without creating separate tiddlers for each panel's content|
!!!!!Documentation
{{BLUE{Changed}}}
{{blue{
Tooltip: show => toon, hide => verberg
}}}
>see [[NestedSlidersPluginInfo]]
!!!!!Configuration
<<<
<<option chkFloatingSlidersAnimate>> allow floating sliders to animate when opening/closing
>Note: This setting can cause 'clipping' problems in some versions of InternetExplorer.
>In addition, for floating slider animation to occur you must also allow animation in general (see [[AdvancedOptions]]).
<<<
!!!!!Revisions
<<<
2008.11.15 - 2.4.9 in adjustNestedSlider(), don't make adjustments if panel is marked as 'undocked' (CSS class).  In onClickNestedSlider(), SHIFT-CLICK docks panel (see [[MoveablePanelPlugin]])
|please see [[NestedSlidersPluginInfo]] for additional revision details|
2005.11.03 - 1.0.0 initial public release.  Thanks to RodneyGomes, GeoffSlocock, and PaulPetterson for suggestions and experiments.
<<<
!!!!!Code
***/
//{{{
version.extensions.NestedSlidersPlugin= {major: 2, minor: 4, revision: 9, date: new Date(2008,11,15)};

// options for deferred rendering of sliders that are not initially displayed
if (config.options.chkFloatingSlidersAnimate===undefined)
	config.options.chkFloatingSlidersAnimate=false; // avoid clipping problems in IE

// default styles for 'floating' class
setStylesheet(".floatingPanel { position:absolute; z-index:10; padding:0.5em; margin:0em; \
	background-color:#eee; color:#000; border:1px solid #000; text-align:left; }","floatingPanelStylesheet");

// if removeCookie() function is not defined by TW core, define it here.
if (window.removeCookie===undefined) {
	window.removeCookie=function(name) {
		document.cookie = name+'=; expires=Thu, 01-Jan-1970 00:00:01 UTC; path=/;'; 
	}
}

config.formatters.push( {
	name: "nestedSliders",
	match: "\\n?\\+{3}",
	terminator: "\\s*\\={3}\\n?",
	lookahead: "\\n?\\+{3}(\\+)?(\\([^\\)]*\\))?(\\!*)?(\\^(?:[^\\^\\*\\@\\[\\>]*\\^)?)?(\\*)?(\\@)?(?:\\{\\{([\\w]+[\\s\\w]*)\\{)?(\\[[^\\]]*\\])?(\\[[^\\]]*\\])?(?:\\}{3})?(\\#[^:]*\\:)?(\\>)?(\\.\\.\\.)?\\s*",
	handler: function(w)
		{
			lookaheadRegExp = new RegExp(this.lookahead,"mg");
			lookaheadRegExp.lastIndex = w.matchStart;
			var lookaheadMatch = lookaheadRegExp.exec(w.source)
			if(lookaheadMatch && lookaheadMatch.index == w.matchStart)
			{
				var defopen=lookaheadMatch[1];
				var cookiename=lookaheadMatch[2];
				var header=lookaheadMatch[3];
				var panelwidth=lookaheadMatch[4];
				var transient=lookaheadMatch[5];
				var hover=lookaheadMatch[6];
				var buttonClass=lookaheadMatch[7];
				var label=lookaheadMatch[8];
				var openlabel=lookaheadMatch[9];
				var panelID=lookaheadMatch[10];
				var blockquote=lookaheadMatch[11];
				var deferred=lookaheadMatch[12];

				// location for rendering button and panel
				var place=w.output;

				// default to closed, no cookie, no accesskey, no alternate text/tip
				var show="none"; var cookie=""; var key="";
				var closedtext=">"; var closedtip="";
				var openedtext="<"; var openedtip="";

				// extra "+", default to open
				if (defopen) show="block";

				// cookie, use saved open/closed state
				if (cookiename) {
					cookie=cookiename.trim().slice(1,-1);
					cookie="chkSlider"+cookie;
					if (config.options[cookie]==undefined)
						{ config.options[cookie] = (show=="block") }
					show=config.options[cookie]?"block":"none";
				}

				// parse label/tooltip/accesskey: [label=X|tooltip]
				if (label) {
					var parts=label.trim().slice(1,-1).split("|");
					closedtext=parts.shift();
					if (closedtext.substr(closedtext.length-2,1)=="=")	
						{ key=closedtext.substr(closedtext.length-1,1); closedtext=closedtext.slice(0,-2); }
					openedtext=closedtext;
					if (parts.length) closedtip=openedtip=parts.join("|");
					else { closedtip="toon "+closedtext; openedtip="verberg "+closedtext; }  // show => toon, hide => verberg
				}

				// parse alternate label/tooltip: [label|tooltip]
				if (openlabel) {
					var parts=openlabel.trim().slice(1,-1).split("|");
					openedtext=parts.shift();
					if (parts.length) openedtip=parts.join("|");
					else openedtip="hide "+openedtext;
				}

				var title=show=='block'?openedtext:closedtext;
				var tooltip=show=='block'?openedtip:closedtip;

				// create the button
				if (header) { // use "Hn" header format instead of button/link
					var lvl=(header.length>5)?5:header.length;
					var btn = createTiddlyElement(createTiddlyElement(place,"h"+lvl,null,null,null),"a",null,buttonClass,title);
					btn.onclick=onClickNestedSlider;
					btn.setAttribute("href","javascript:;");
					btn.setAttribute("title",tooltip);
				}
				else
					var btn = createTiddlyButton(place,title,tooltip,onClickNestedSlider,buttonClass);
				btn.innerHTML=title; // enables use of HTML entities in label

				// set extra button attributes
				btn.setAttribute("closedtext",closedtext);
				btn.setAttribute("closedtip",closedtip);
				btn.setAttribute("openedtext",openedtext);
				btn.setAttribute("openedtip",openedtip);
				btn.sliderCookie = cookie; // save the cookiename (if any) in the button object
				btn.defOpen=defopen!=null; // save default open/closed state (boolean)
				btn.keyparam=key; // save the access key letter ("" if none)
				if (key.length) {
					btn.setAttribute("accessKey",key); // init access key
					btn.onfocus=function(){this.setAttribute("accessKey",this.keyparam);}; // **reclaim** access key on focus
				}
				btn.setAttribute("hover",hover?"true":"false");
				btn.onmouseover=function(ev) {
					// optional 'open on hover' handling
					if (this.getAttribute("hover")=="true" && this.sliderPanel.style.display=='none') {
						document.onclick.call(document,ev); // close transients
						onClickNestedSlider(ev); // open this slider
					}
					// mouseover on button aligns floater position with button
					if (window.adjustSliderPos) window.adjustSliderPos(this.parentNode,this,this.sliderPanel);
				}

				// create slider panel
				var panelClass=panelwidth?"floatingPanel":"sliderPanel";
				if (panelID) panelID=panelID.slice(1,-1); // trim off delimiters
				var panel=createTiddlyElement(place,"div",panelID,panelClass,null);
				panel.button = btn; // so the slider panel know which button it belongs to
				btn.sliderPanel=panel; // so the button knows which slider panel it belongs to
				panel.defaultPanelWidth=(panelwidth && panelwidth.length>2)?panelwidth.slice(1,-1):"";
				panel.setAttribute("transient",transient=="*"?"true":"false");
				panel.style.display = show;
				panel.style.width=panel.defaultPanelWidth;
				panel.onmouseover=function(event) // mouseover on panel aligns floater position with button
					{ if (window.adjustSliderPos) window.adjustSliderPos(this.parentNode,this.button,this); }

				// render slider (or defer until shown) 
				w.nextMatch = lookaheadMatch.index + lookaheadMatch[0].length;
				if ((show=="block")||!deferred) {
					// render now if panel is supposed to be shown or NOT deferred rendering
					w.subWikify(blockquote?createTiddlyElement(panel,"blockquote"):panel,this.terminator);
					// align floater position with button
					if (window.adjustSliderPos) window.adjustSliderPos(place,btn,panel);
				}
				else {
					var src = w.source.substr(w.nextMatch);
					var endpos=findMatchingDelimiter(src,"+++","===");
					panel.setAttribute("raw",src.substr(0,endpos));
					panel.setAttribute("blockquote",blockquote?"true":"false");
					panel.setAttribute("rendered","false");
					w.nextMatch += endpos+3;
					if (w.source.substr(w.nextMatch,1)=="\n") w.nextMatch++;
				}
			}
		}
	}
)

function findMatchingDelimiter(src,starttext,endtext) {
	var startpos = 0;
	var endpos = src.indexOf(endtext);
	// check for nested delimiters
	while (src.substring(startpos,endpos-1).indexOf(starttext)!=-1) {
		// count number of nested 'starts'
		var startcount=0;
		var temp = src.substring(startpos,endpos-1);
		var pos=temp.indexOf(starttext);
		while (pos!=-1)  { startcount++; pos=temp.indexOf(starttext,pos+starttext.length); }
		// set up to check for additional 'starts' after adjusting endpos
		startpos=endpos+endtext.length;
		// find endpos for corresponding number of matching 'ends'
		while (startcount && endpos!=-1) {
			endpos = src.indexOf(endtext,endpos+endtext.length);
			startcount--;
		}
	}
	return (endpos==-1)?src.length:endpos;
}
//}}}
//{{{
window.onClickNestedSlider=function(e)
{
	if (!e) var e = window.event;
	var theTarget = resolveTarget(e);
	while (theTarget && theTarget.sliderPanel==undefined) theTarget=theTarget.parentNode;
	if (!theTarget) return false;
	var theSlider = theTarget.sliderPanel;
	var isOpen = theSlider.style.display!="none";

	// if SHIFT-CLICK, dock panel first (see [[MoveablePanelPlugin]])
	if (e.shiftKey && config.macros.moveablePanel) config.macros.moveablePanel.dock(theSlider,e);

	// toggle label
	theTarget.innerHTML=isOpen?theTarget.getAttribute("closedText"):theTarget.getAttribute("openedText");
	// toggle tooltip
	theTarget.setAttribute("title",isOpen?theTarget.getAttribute("closedTip"):theTarget.getAttribute("openedTip"));

	// deferred rendering (if needed)
	if (theSlider.getAttribute("rendered")=="false") {
		var place=theSlider;
		if (theSlider.getAttribute("blockquote")=="true")
			place=createTiddlyElement(place,"blockquote");
		wikify(theSlider.getAttribute("raw"),place);
		theSlider.setAttribute("rendered","true");
	}

	// show/hide the slider
	if(config.options.chkAnimate && (!hasClass(theSlider,'floatingPanel') || config.options.chkFloatingSlidersAnimate))
		anim.startAnimating(new Slider(theSlider,!isOpen,e.shiftKey || e.altKey,"none"));
	else
		theSlider.style.display = isOpen ? "none" : "block";

	// reset to default width (might have been changed via plugin code)
	theSlider.style.width=theSlider.defaultPanelWidth;

	// align floater panel position with target button
	if (!isOpen && window.adjustSliderPos) window.adjustSliderPos(theSlider.parentNode,theTarget,theSlider);

	// if showing panel, set focus to first 'focus-able' element in panel
	if (theSlider.style.display!="none") {
		var ctrls=theSlider.getElementsByTagName("*");
		for (var c=0; c<ctrls.length; c++) {
			var t=ctrls[c].tagName.toLowerCase();
			if ((t=="input" && ctrls[c].type!="hidden") || t=="textarea" || t=="select")
				{ try{ ctrls[c].focus(); } catch(err){;} break; }
		}
	}
	var cookie=theTarget.sliderCookie;
	if (cookie && cookie.length) {
		config.options[cookie]=!isOpen;
		if (config.options[cookie]!=theTarget.defOpen) window.saveOptionCookie(cookie);
		else window.removeCookie(cookie); // remove cookie if slider is in default display state
	}

	// prevent SHIFT-CLICK from being processed by browser (opens blank window... yuck!)
	// prevent clicks *within* a slider button from being processed by browser
	// but allow plain click to bubble up to page background (to close transients, if any)
	if (e.shiftKey || theTarget!=resolveTarget(e))
		{ e.cancelBubble=true; if (e.stopPropagation) e.stopPropagation(); }
	Popup.remove(); // close open popup (if any)
	return false;
}
//}}}
//{{{
// click in document background closes transient panels 
document.nestedSliders_savedOnClick=document.onclick;
document.onclick=function(ev) { if (!ev) var ev=window.event; var target=resolveTarget(ev);

	if (document.nestedSliders_savedOnClick)
		var retval=document.nestedSliders_savedOnClick.apply(this,arguments);
	// if click was inside a popup... leave transient panels alone
	var p=target; while (p) if (hasClass(p,"popup")) break; else p=p.parentNode;
	if (p) return retval;
	// if click was inside transient panel (or something contained by a transient panel), leave it alone
	var p=target; while (p) {
		if ((hasClass(p,"floatingPanel")||hasClass(p,"sliderPanel"))&&p.getAttribute("transient")=="true") break;
		p=p.parentNode;
	}
	if (p) return retval;
	// otherwise, find and close all transient panels...
	var all=document.all?document.all:document.getElementsByTagName("DIV");
	for (var i=0; i<all.length; i++) {
		 // if it is not a transient panel, or the click was on the button that opened this panel, don't close it.
		if (all[i].getAttribute("transient")!="true" || all[i].button==target) continue;
		// otherwise, if the panel is currently visible, close it by clicking it's button
		if (all[i].style.display!="none") window.onClickNestedSlider({target:all[i].button})
		if (!hasClass(all[i],"floatingPanel")&&!hasClass(all[i],"sliderPanel")) all[i].style.display="none";
	}
	return retval;
};
//}}}
//{{{
// adjust floating panel position based on button position
if (window.adjustSliderPos==undefined) window.adjustSliderPos=function(place,btn,panel) {
	if (hasClass(panel,"floatingPanel") && !hasClass(panel,"undocked")) {
		// see [[MoveablePanelPlugin]] for use of 'undocked'
		var rightEdge=document.body.offsetWidth-1;
		var panelWidth=panel.offsetWidth;
		var left=0;
		var top=btn.offsetHeight; 
		if (place.style.position=="relative" && findPosX(btn)+panelWidth>rightEdge) {
			left-=findPosX(btn)+panelWidth-rightEdge; // shift panel relative to button
			if (findPosX(btn)+left<0) left=-findPosX(btn); // stay within left edge
		}
		if (place.style.position!="relative") {
			var left=findPosX(btn);
			var top=findPosY(btn)+btn.offsetHeight;
			var p=place; while (p && !hasClass(p,'floatingPanel')) p=p.parentNode;
			if (p) { left-=findPosX(p); top-=findPosY(p); }
			if (left+panelWidth>rightEdge) left=rightEdge-panelWidth;
			if (left<0) left=0;
		}
		panel.style.left=left+"px"; panel.style.top=top+"px";
	}
}
//}}}
//{{{
// TW2.1 and earlier:
// hijack Slider stop handler so overflow is visible after animation has completed
Slider.prototype.coreStop = Slider.prototype.stop;
Slider.prototype.stop = function()
	{ this.coreStop.apply(this,arguments); this.element.style.overflow = "visible"; }

// TW2.2+
// hijack Morpher stop handler so sliderPanel/floatingPanel overflow is visible after animation has completed
if (version.major+.1*version.minor+.01*version.revision>=2.2) {
	Morpher.prototype.coreStop = Morpher.prototype.stop;
	Morpher.prototype.stop = function() {
		this.coreStop.apply(this,arguments);
		var e=this.element;
		if (hasClass(e,"sliderPanel")||hasClass(e,"floatingPanel")) {
			// adjust panel overflow and position after animation
			e.style.overflow = "visible";
			if (window.adjustSliderPos) window.adjustSliderPos(e.parentNode,e.button,e);
		}
	};
}
//}}}

!!!Nicolaas Petrus de Koo (1881 - 1960)
Nicolaas De Koo werd opgeleid aan de Rijksschool voor Kunstnijverheid in Amsterdam. Hij ontwikkelde zich tot interieurarchitect en grafisch en industrieel ontwerper.
Als vrije medewerker bij de PTT ontwierp hij voor hen een vignet voor telegrammen, een bladwijzer, voorlichtings- en reclamedrukwerk en de z.g. de Koo brievenbus.
De eerste opdracht van PTT aan De Koo betreft de interieurinrichting en de meubels voor de nieuw opgerichte Postcheque- en Girodienst in gebouw Rozenburg in Den Haag. 
Naast het ontwerpen van drukwerk, wapenborden en brievenbussen richt hij voor tentoonstellingen diverse ~PTT-stands in.
De Koo heeft zich nooit gewaagd aan experimenteel ontwerpen, in zijn ontwerpen hield hij vast aan een zakelijke en ambachtelijke stijl.
Later werd hij de huisontwerper voor de Phoenix Brouwerij Amersfoort waarvoor hij prijscouranten, brochures, kalenders, affiches, gevelborden, bierviltjes en etiketten maakte.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1816-1894_Nicolaas_Tetterode_400.jpg][Foto/1816-1894_Nicolaas_Tetterode.jpg]]
//Nicolaas Tetterode, 1816 - 1894.//

{{BROWN{Nieuw toegevoegd de laatste jaren/maanden}}}
<<tabs ""
"2021 " "" "Nieuw toegevoegd 2021"
"2020 " "" "Nieuw toegevoegd 2020"
"2019 " "" "Nieuw toegevoegd 2019"
"2018 " "" "Nieuw toegevoegd 2018"
"2017 " "" "Nieuw toegevoegd 2017"
"2016 " "" "Nieuw toegevoegd 2016"
"2015 " "" "Nieuw toegevoegd 2015"
"2014 " "" "Nieuw toegevoegd 2014"
"2013 " "" "Nieuw toegevoegd 2013"
"2012 " "" "Nieuw toegevoegd 2012"
"2011 " "" "Nieuw toegevoegd 2011"
"2007 " "" "Eerste begin"
>>

{{vTabs{
<tabs "">

<tab November 2011>
{{BROWN{November 2011}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Straatmeubilair]] > [[Toilet]]
</tab>

<tab Oktober 2011>
{{BROWN{Oktober 2011}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Aardappeloproer]]
** [[Jordaanoproer]]
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Waterlandse tram]]
** [[Beelden]]
</tab>

<tab September 2011>
{{BROWN{September 2011}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Haarlemse tram]]
** [[Waterlandse tram]]
</tab>

<tab Augustus 2011>
{{BROWN{Augustus 2011}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Waterlandse tram]]
</tab>

<tab Juli 2011>
{{BROWN{Juli 2011}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Tram naar Sloterdijk]]
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Beelden]]
** [[Fotografen]] (v.n.l. [[foto's van J.L. Scherpenisse|Foto's J.L. Scherpenisse]])
</tab>

<tab Juni 2011>
{{BROWN{Juni 2011}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Buyskade]]
** [[Straatmeubilair]]
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Frederik Hendrikplantsoen]]
** [[Fotografen]]
</tab>

<tab Mei 2011>
{{BROWN{Mei 2011}}}
!!!Algemeen
Deze maand een 'major update' mag ik wel zeggen.
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Openbaar vervoer]] ([[Omnibus]], [[Paardentram]], Gemeente-Tram, [[Haarlemse tram]], [[Tram naar Sloten]], [[Autobus]] en [[Taxi]])
** [[Van Houweningenstraat]]
** [[Badhuis Van Houweningenstraat/Van Reigersbergenstraat|Van Houweningenstraat2]]
</tab>

<tab April 2011>
{{BROWN{April 2011}}}
!!!Algemeen
Vanaf nu - april 2011 - worden de wijzigingen (als die er zijn) per maand gegeven.
Deze maand een 'makeover' om het eens modern te zeggen :-)
# Een achtergrond van het 'Kostverlorengebied' (kaart van 1941).
# Door titelbalk (boven) en hoofdmenu (links) weg te laten, wordt de ruimte om tekst en foto's te tonen gemaximaliseerd.
# Slechts een smalle balk boven bevat nu de menubalk (menu's die 'uitvouwen' als de muiscursor erover beweegt), de werkbalk en het zoekvak.
!!!Navigatie
* Menu's in bovenbalk, opgesplitst in Algemeen, Straten en Diversen:
@@font-family:arial;<<tiddler topMenuL>>@@<br>
>{{BLUE{De hier getoonde menubalk is een kopie van de echte menubalk. Deze menubalk werkt dus ook echt!}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Space invaders]]
** [[1e Keucheniusstraat]]
** [[Van Reigersbergenstraat]]
** [[Stratenmakerswerf]]
** --Diashow-- (werkt niet meer)
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Beelden]]
</tab>

</tabs>
}}}

{{vTabs{
<tabs "">

<tab December 2012>
{{BROWN{December 2012}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Bijzondere zaken]] > [[Foto's van oorlogsschepen]]
</tab>

<tab November 2012>
{{BROWN{November 2012}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Kaarten van Van Eck|Kaarten Van Eck]]
** [[De Clercqstraat]]
** [[Van Oldenbarneveldtstraat]]
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[De Otter]]
</tab>

<tab Oktober 2012>
{{BROWN{Oktober 2012}}}
!!!Algemeen
Bijna alle foto's van de Hugo de Grootbuurt vanuit het fotoalbum ([[Hugo de Grootbuurt]]) naar de respectievelijke straten, kades, ... verplaatst.
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Hugo de Grootplein]]
** [[Kostverlorenvaart]] (bij de Straten, kades, ...)
** [[Gipsfabriek]]
** [[Nassaukade]]
** [[Brug #108]]
** [[Brug #167]]
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Ambachtsschool Concordia Inter Nos]]
** [[Christelijke Nijverheidsschool]]
** [[Hugo de Grootstraten]]
** [[Bolwerken]]
</tab>

<tab September 2012>
{{BROWN{September 2012}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** --Elektrische auto's-- verplaatst naar Techniek wiki
** --Oorlogsschepen-- verplaatst naar Techniek wiki
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Foto's van J.L. Scherpenisse|Foto's J.L. Scherpenisse]]
</tab>

<tab Augustus 2012>
{{BROWN{Augustus 2012}}}
!!!Algemeen
* Instelbare lettergrootte via <<fontSize>> in de werkbalk is nu ook bruikbaar bij Internet Explorer.
* Naast horizontale tabs heb ik het gebruik van verticale tabs ingevoerd, zoals ook hier (bij 'Nieuw toegevoegd') te zien is.
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Foto's van J.L. Scherpenisse|Foto's J.L. Scherpenisse]]
</tab>

<tab Juli 2012>
{{BROWN{Juli 2012}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Oostelijke Handelskade]]
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Foto's van Jacob Olie|Jacob Olie foto's]]
</tab>

<tab Juni 2012>
{{BROWN{Juni 2012}}}
!!!Algemeen
Instelbare lettergrootte via <<fontSize>> in de werkbalk (''NIET'' bruikbaar bij Internet Explorer).
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Molentypes]]
** [[Straatmeubilair]] > [[Amsterdammertje]]
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Stadsuitbreidingen]]
** [[Kostverlorengebied|Het Kostverlorengebied]]
** [[Kaarten & plattegronden]] > [[Plattegronden van Amsterdam|Kaarten & plattegronden2]] > [[2009|Kaart10]]
** [[Foto's van Jacob Olie|Jacob Olie foto's]]
</tab>

<tab Mei 2012>
{{BROWN{Mei 2012}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[De Baarsjes]]
** [[Victoria hotel]]
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Kaarten & plattegronden]] > [[Plattegronden van Amsterdam|Kaarten & plattegronden2]] > [[1538|Plattegronden26]], [[1544|Plattegronden27]], [[1599|Plattegronden29]], [[1688|Plattegronden30]], [[1700|Plattegronden31]], [[1879|Plattegronden32]], [[1901|Kaart09]], [[1915|Plattegronden33]], [[1921|Kaart08]], [[1927-1928|Plattegronden34]], [[1932|Plattegronden28]]
</tab>

<tab April 2012>
{{BROWN{April 2012}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Bilderdijkpark]] > [[Scholen aan het Bilderdijkpark]]
** [[Openbaar vervoer]] > [[Veerponten]]
** [[Bilderdijkstraat]] > [[Tegeltableaus Bilderdijkstraat|Tegels Bilderdijkstraat]]
** [[Molens]] > [[De Eenhoorn]]
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Bilderdijkpark]] > [[Lijkenhuisje]]
** [[Molens]] > [[De Otter]]
</tab>

<tab Maart 2012>
{{BROWN{Maart 2012}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Bloemgracht]] > [[Postkantoor Bloemgracht]]
** [[Bloemgracht]] > [[Roggebroodfabriek]]
** [[Straatmeubilair]] > [[GE/GEB]]
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Straatmeubilair]] > [[Straatlantaarn]] > [[Historie stadsverlichting]]
** [[Bilderdijkpark]] > [[R.K. begraafplaats De Liefde]] > [[Lijkenhuisje]]
** [[Bilderdijkpark]] > [[Herstellingsoord]]
</tab>

<tab Februari 2012>
{{BROWN{Februari 2012}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Straatmeubilair]] > [[Girobus]]
** [[Kunstenaars]] > [[Ontwerpers]]
</tab>

</tabs>
}}}

{{vTabs{
<tabs "">

<tab December 2013>
{{BROWN{December 2013}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** Foto's toegevoegd, o.a. [[Foto's van Ben van Meerendonk|Foto's Ben van Meerendonk]]
</tab>

<tab Oktober 2013>
{{BROWN{Oktober 2013}}}
!!!Algemeen
Weinig toegevoegd deze maand.
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** Foto's van Hugo de Grootstraten, Van Oldenbarneveldtstraat en Frederik Hendrikplantsoen.
</tab>

<tab September 2013>
{{BROWN{September 2013}}}
!!!Algemeen
'Splash screen' aangepast.
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Klassenfoto's Marnix (van Sint Aldegonde-)school|Klassenfoto's]]
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Amaliastraat]]
</tab>

<tab Augustus 2013>
{{BROWN{Augustus 2013}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Bijzondere zaken]] > --Walvisvaart-- verplaatst naar Techniek wiki
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** Veel foto's toegevoegd, o.a.:
*** [[Foto's van machinekamer Beltbrug (2006)|Brug #324]]
*** [[Foto's van Ben van Meerendonk|Foto's Ben van Meerendonk]]
</tab>

<tab Juli 2013>
{{BROWN{Juli 2013}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Kostverlorenvaart|Kostverlorenvaart/Kostverlorenwetering]] >  [[Vinkenbuurt]]
</tab>

<tab Juni 2013>
{{BROWN{Juni 2013}}}
!!!Algemeen
'Splash screen' uitgebreid met voorkeur van browsers (Firefox, Chrome, Opera, Safari).
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Kostverlorenvaart]] > [[IJzergieterij Zimmer]]
</tab>

<tab Mei 2013>
{{BROWN{Mei 2013}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Foto's van - oude - radio's en TV's|Foto's Radio & TV]]
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Dam, 7 mei 1945]] > [[Foto's van schietpartij op de Dam, 7 mei 1945|Foto's WWII Dam]]
</tab>

<tab April 2013>
{{BROWN{April 2013}}}
!!!Algemeen
* Z.g. 'splash screen' toegevoegd (zichtbaar tijdens het laden van de wiki).
* Een aantal zaken uit het {{BLUE{Diversen}}} menu ondergebracht bij {{BLUE{Bijzondere zaken}}} uit het {{BLUE{Diversen}}} menu:<br>[[AP & NAP]], [[Dam, 7 mei 1945]], [[Gasfabrieken]], [[Groentemarkten]], [[Onlusten]], [[Openbaar vervoer]], [[Stadsreiniging]] en [[Straatmeubilair]].
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Dam, 7 mei 1945]]
** [[Wiel van der Randen]]
** [[Cas Oorthuys]]
</tab>

<tab Maart 2013>
{{BROWN{Maart 2013}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Stukje Voorweg]] > [[Viswinkel]]
** [[Raamkerk]] > [[Kerkzaal 'De Poort']]
</tab>

<tab Februari 2013>
{{BROWN{Februari 2013}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Gillis van Ledenberchstraat]]
** [[Foto's Marnixstraat]]
** [[Geboortehuis]]
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Lettergieterij Tetterode]]
** [[De Nieuwe Liefde]]
</tab>

<tab Januari 2013>
{{BROWN{Januari 2013}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Scholen bij De Liefde]]
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Bilderdijkstraat]]
** [[Da Costakade]]
** [[Kerk De Liefde|R.K. kerk De Liefde]] en [[Kerkzaal De Liefde]]
</tab>

</tabs>
}}}

{{vTabs{
<tabs "">

<tab Oktober 2014>
{{BROWN{Oktober 2014}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Foto's van Ben van Meerendonk|Foto's Ben van Meerendonk]]
</tab>

<tab Juli 2014>
{{BROWN{Juli 2014}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Nutsbedrijven]]
*** [[Elektriciteitscentrale 'Electra'|Elektriciteit]]
*** [[Pompstation duinwaterleiding|Drinkwater]]
</tab>

<tab Mei 2014>
{{BROWN{Mei 2014}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Geboortehuis]] (gevelsteen Wachtels 1893)
** [[Dirkzwager|Bouwmaterialenhandel J. Dirkzwager]] (gevelsteen Wachtels 1893)
</tab>

<tab April 2014>
{{BROWN{April 2014}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Foto's J.L. Scherpenisse]]
</tab>

<tab Maart 2014>
{{BROWN{Maart 2014}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Watt en Halfwatt]]
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Fotoalbum]] > [[Nostalgie|Nostalgische foto's]]
</tab>

<tab Januari 2014>
{{BROWN{Januari 2014}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** --Oorlogsschepen-- verplaatst naar Techniek wiki
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Foto's van oorlogsschepen]]
</tab>

</tabs>
}}}

{{vTabs{
<tabs "">

<tab December 2015>
{{BROWN{December 2015}}}
!!!Algemeen
Geen nieuwe onderwerpen deze maand.
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Luchtfoto's]] (Hugo de Grootbuurt)
** [[Prenten|Prenten diversen]] (J.C. Greive jr. Noordzeekanaal)
</tab>

<tab November 2015>
{{BROWN{November 2015}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Koning & Bienfait]]
** [[Luchthaven Schellingwoude]]
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Voorbeelden van 'foto-archeologie']]
</tab>

<tab Oktober 2015>
{{BROWN{Oktober 2015}}}
!!!Algemeen
Deze maand flink wat nieuws.
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Kwakerspoel]]
** [[Prinsessekerk]]
** --Hybride auto's-- verplaatst naar Techniek wiki

* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** --Elektrische auto's-- verplaatst naar Techniek wiki
** [[Prenten]]
** [[Molenfoto's]]
** [[Foto's 1e Keucheniusstraat|1e Keucheniusstraat]]
** [[Foto's elektrische auto's|]]
</tab>

<tab September 2015>
{{BROWN{September 2015}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij]]
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Foto's van Jacob Olie|Jacob Olie foto's]]
** [[Molen De Otter|De Otter]] (info en foto's)
** [[Foto's Lettergieterij Tetterode]]
** [[Foto's elektrische auto's|Foto's eAuto's]]
</tab>

<tab Juli 2015>
{{BROWN{Juli 2015}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Huidige en recente veerdiensten]]
** [[Foto's ponten/veren|Veerponten]]
** [[Prenten Herman Misset]]
** [[Prenten Johannes Rieke]]
</tab>

<tab Juni 2015>
{{BROWN{Juni 2015}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Foto's Frederik Hendrikplantsoen]]
** [[Foto's elektriciteitscentrale Electra|Electra]]
** [[Foto's pompstation]]
** [[Luchtfoto's]]
</tab>

<tab Mei 2015>
{{BROWN{Mei 2015}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Foto's Hugo de Grootkade|Hugo de Grootkade1A]]
** [[Foto's Bilderdijkstraat]]
</tab>

<tab April 2015>
{{BROWN{April 2015}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Foto's en info van molen 'De Otter'|De Otter]]
** [[Foto's Café-restaurant De Liefde (lijkenhuisje)|Lijkenhuisje]]
</tab>

<tab Maart 2015>
{{BROWN{Maart 2015}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Geschiedenis van de molens in de Hugo de Grootbuurt|De Otter30]]
** [[Foto's van de werf van 'De Otter'|De Otter]]
** Luitenant ter zee der tweede klasse Piet de Jong aan boord van de O 24 die onafgebouwd naar Engeland ontsnapte, zie [[Schepen58]]
</tab>

</tabs>
}}}

/%
<tab Maand 2015>
{{BROWN{Maand 2015}}}
!!!Algemeen
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
</tab>
%/

{{vTabs{
<tabs "">

<tab November 2016>
{{BROWN{November 2016}}}
!!!Algemeen
Familie-informatie uit deze wiki gehaald en in een aparte Familie-wiki geplaatst.
Geen nieuwe toevoegingen deze maand.
</tab>

<tab Oktober 2016>
{{BROWN{Oktober 2016}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}} [[Noordzeekanaal en wat daaraan voorafging|Noordzeekanaal]] (Noordhollandsch kanaal, Goudriaankanaal, Noordzeekanaal)
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Weeshuis]]
** --[[Familieinformatie|Familie]]-- Inmiddels verwijderd.
</tab>

<tab September 2016>
{{BROWN{September 2016}}}
!!!Algemeen
Veel links naar filmpjes werkten niet meer. De meesten waren verhuisd (de links zijn nu aangepast); een aantal filmpjes is (om verschillende redenen, b.v. copyright) niet meer op Youtube te vinden.
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Weeshuis]]
** --[[Familieinformatie|Familie]]-- Inmiddels verwijderd.
</tab>

<tab Augustus 2016>
{{BROWN{Augustus 2016}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Weeshuis]]
** --[[Familieinformatie|Familie]]-- Inmiddels verwijderd.
</tab>

<tab Juli 2016>
{{BROWN{Juli 2016}}}
!!!Algemeen
De mogelijkheid om alle gevonden informatieblokken tegelijk te openen weer toegevoegd (met een waarschuwing in [[Starthulp > Zoekvak|Starthulp]]).
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Weeshuis]]
** --[[Familieinformatie|Familie]]-- Inmiddels verwijderd.
</tab>

<tab Juni 2016>
{{BROWN{Juni 2016}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** --Eerste aanzet tot het toevoegen van [[familieinformatie|Familie]].-- inmiddels verwijderd.
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Weeshuis]]
</tab>

<tab April 2016>
{{BROWN{April 2016}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Raamkerk]]
** [[Weeshuis]]
** [[Juliana ziekenhuis]]
</tab>

<tab Februari 2016>
{{BROWN{Februari 2016}}}
!!!Algemeen
Groter lettertype gekozen om leesbaarheid te vergroten.
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Animatie|http://bit.ly/1DlSUq0]] van de uitbreiding van Amsterdam in de Gouden Eeuw, tussen 1600-1700.
** [[Weeshuis]] aan de Hugo de Grootkade: extra informatie, foto's en een lijst met wezen.
</tab>

<tab Januari 2016>
{{BROWN{Januari 2016}}}
!!!Algemeen
De mogelijkheid om alle gevonden informatieblokken tegelijk te openen verwijderd.
Geen nieuwe toevoegingen deze maand.
</tab>

</tabs>
}}}
/%
<tab Maand 2016>
{{BROWN{Maand 2016}}}
!!!Algemeen
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
</tab>
%/

{{vTabs{
<tabs "">

<tab November 2017>
{{BROWN{November 2017}}}
!!!Algemeen
Deze maand nog een verwijdering (verplaatst naar de nieuwe [[Techniek|Techniek.html]] wiki), t.w.:
* Elektrische auto's
<<<
De foto's van de elektrische auto's zijn hier echter nog wel beschikbaar (''Diversen > Fotoalbum > Nostalgie'').
<<<
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Filmpjes 'Blauwe tram'|Filmpjes7]] (ter vervanginging van een aantal 'oude' filmpjes die niet meer beschikbaar zijn)
** Per ongeluk verwijderde [[filmpjes van Dornier Do X|Filmpjes9]] weer toegevoegd
</tab>

<tab Oktober 2017>
{{BROWN{Oktober 2017}}}
!!!Algemeen
Deze maand weinig toevoegingen, meer verwijderingen!
Een aantal meer technische onderwerpen uit 'Bijzondere zaken' zijn verplaatst naar een nieuwe [[Techniek|Techniek.html]] wiki, t.w.:
* ''Oorlogsschepen''
* ''Walvisvaart''
* ''Watervliegtuigen''
<<<
De foto's van de verplaatste onderdelen zijn hier echter nog wel beschikbaar (''Diversen > Fotoalbum > Nostalgie'').
<<<
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** Vlieghaven Schellingwoude
*** [[Bunkerinfo]]
*** [[Navigationdrescheibe/Kompaßkompensierscheibe|Navigationdrescheibe]]
</tab>

<tab September 2017>
{{BROWN{September 2017}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Foto's van Jacob Olie|Jacob Olie foto's]]
** [[Oostelijke Handelskade]]
</tab>

<tab Augustus 2017>
{{BROWN{Augustus 2017}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** Het [[ATVA]] aan de Marnixstraat
** --Eerste aanzet tot een database van oude Nederlandse oorlogsschepen-- verplaatst naar Techniek wiki
** --Watervliegtuigen/vliegboten-- verplaatst naar Techniek wiki
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Toneelschool]] aan de Marnixstraat
</tab>

<tab Mei 2017>
{{BROWN{Mei 2017}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Laatste info omtrent molen De Otter|De Otter]]
</tab>

<tab April 2017>
{{BROWN{April 2017}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Foto's Prinsessekerk|Prinsessekerk]]
</tab>

<tab Januari 2017>
{{BROWN{Januari 2017}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
** [[Naambordje Gerner]]
</tab>

</tabs>
}}}
/%
<tab Maand 2017>
{{BROWN{Maand 2017}}}
!!!Algemeen
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
</tab>
%/

{{vTabs{
<tabs "">

<tab November 2018>
{{BROWN{November 2018}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Filmpjes > Diversen|Filmpjes5]]
</tab>

<tab Augustus 2018>
{{BROWN{Augustus 2018}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Westelijk Entrepot/industrieterrein West]]
** [[Klassenfoto's]]
</tab>

<tab Juli 2018>
{{BROWN{Juli 2018}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Klassenfoto's]] (Betty & Joke)
** [[Voormalig filiaal De Gruyter|Buurt109]]
</tab>

<tab Juni 2018>
{{BROWN{Juni 2018}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
* [[Informatie omtrent de brand van de koolteerfabriek aan de Buyskade (4 foto's 1913)|Langs de Buyskade]]
** [[Nostalgische foto's|Diverse foto's]] b.v.
*** [[Proeflokaal Wijnand Fockink|Winkels06]], [[Palmstraat|Nostalgie104]], [[2e Egelantiersdwarsstraat|Nostalgie103]], ...
** [[Foto's Frederik Hendrikstraat]]

</tab>

</tabs>
}}}

/%
<tab Maand 2018>
{{BROWN{Maand 2018}}}
!!!Algemeen
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
</tab>
%/

{{vTabs{
<tabs "">

<tab September 2019>
{{BROWN{September 2019}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Huis voor gevallen vrouwen / doorgangshuis|Doorgangshuis]] (3e Hugo de Grootstraat 7)
</tab>

<tab Juni 2019>
{{BROWN{Juni 2019}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Lijkenhuisje nu wijnbar|Lijkenhuisje]]
** [[Tetterode > Heidelberg|Tetterode0]] > Historie van lettergieterij Tetterode
</tab>

<tab April 2019>
{{BROWN{April 2019}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** Molen [[De Otter]] wordt niet verplaatst
</tab>

<tab Februari 2019>
{{BROWN{Februari 2019}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** Onbekende wees op [[foto uit 1941|Weeshuis21]] heeft nu een naam: ''Tini Buisman'' (met dank aan Annelies).
</tab>

</tabs>
}}}

/%
<tab Maand 2019>
{{BROWN{Maand 2019}}}
!!!Algemeen
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
</tab>
%/

{{vTabs{
<tabs "">

<tab Oktober 2020>
{{BROWN{Oktober 2020}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen}}}
** [[Foto's personen in weeshuis|Foto's weeshuis personen]]
** Filmpje [[Geschiedenis Tramlijn Amsterdam Haarlem Zandvoort|Video Tram26]]
</tab>

<tab Juli 2020>
{{BROWN{Juli 2020}}}
!!!Algemeen
* [[Ontstaan wiki in 2007|Eerste begin]]
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Alternatief Amsterdammertje|Amsterdammertje5]]
</tab>

<tab Juni 2020>
{{BROWN{Juni 2020}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
** [[Bouwmaterialenhandel J. Dirkzwager]]
** [[Molen De Otter|De Otter]]
</tab>

<tab Mei 2020>
{{BROWN{Mei 2020}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen}}}
** [[Foto's wezen|Foto's weeshuis personen]]
** [[Foto's Dirkzwager|Bouwmaterialenhandel J. Dirkzwager]]
</tab>

</tabs>
}}}

/%
<tab Maand 2020>
{{BROWN{Maand 2020}}}
!!!Algemeen
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
</tab>
%/

{{vTabs{
<tabs "">

<tab Januari 2021>
{{BROWN{Januari 2021}}}
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Aanvullingen}}}
** [[Amsterdam rond 1922]]
** [[Foto's Radio & TV]]
</tab>

</tabs>
}}}

/%
<tab Maand 2021>
{{BROWN{Maand 2021}}}
!!!Algemeen
!!!Onderwerpen in informatieblokken
* {{BLUE{Nieuw:}}}
* {{BLUE{Aanvullingen:}}}
</tab>
%/

{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Info kroonlantaarn"
"Replica " "" "Kroonlantaarn01"
"Westermarkt " "" "Kroonlantaarn02"
"Leidseplein " "" "Kroonlantaarn03"
"Bij nacht " "" "Kroonlantaarn04"
"Grootte " "" "Kroonlantaarn10"
>>}}}

[img[Huidige lantaarn|Images/2008_huidige_lantaarn.jpg]]
//Huidige lantaarn, 2008.//

[img[Lantaarnpaal|Images/2008_gerenoveerde_palen.jpg]]
//Gerenoveerder lantaarnpalen, 2008.//

[img[Lantaarnvoet|Images/2008_lantaarnvoet.jpg]]
//Lantaarnpaalvoet, 2008.//

[img[Nieuwe lantaarn|Images/2008_nieuwe_lantaarn.jpg]]
//Nieuwe lantaarn, 2008.//

[img[Detail rand|Images/2008_nieuwe_lantaarnrand.jpg]]
//Detail van de rand van de nieuwe lantaarn, 2008.//

[img[Nieuwe lantaarn|Images/2008_nieuwe_lantaarn2.jpg]]
//Nieuwe lantaarn, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_Nieuwe_lantaarn_Nieuwmarktbuurt_400.jpg][Foto/2011_Nieuwe_lantaarn_Nieuwmarktbuurt.jpg]]
//Nieuwe lantaarn, 2011.//

{{BROWN{Vernieuwde Ritter-lantaarn}}}
2008: De oude straatlantaarns in de hele binnenstad worden opgeknapt en deels vervangen. 
De oude gietijzeren palen worden uit de grond gehaald, volledig gezandstraald en opnieuw van een coating voorzien en daarna teruggeplaatst. De kap is volledig nieuw en wijkt ook wat af van de oude; de nieuwe is groter, met een van ornamenten voorziene rand en mist het 'pijltje' op de top. De lamp wordt nu bovenin gereflecteerd en geeft daarom een speels lichtmotief in de lamp. 
Aangezien het om meer dan tienduizend straatlantaarns gaat in de hele binnenstad duurt het nog wel even voordat dit megaproject afgerond is. Men verwacht over ongeveer tien jaar.
{{vTabs{<<tabs ""
"Huidige lantaarnpaal " "" "Nieuwe lantaarn1"
"Paal " "" "Nieuwe lantaarn2"
"Voet " "" "Nieuwe lantaarn3"
"Nieuwe lantaarn " "" "Nieuwe lantaarn4"
"Detail rand " "" "Nieuwe lantaarn5"
"Nieuwe lantaarnpaal " "" "Nieuwe lantaarn6"
"Idem " "" "Nieuwe lantaarn7"
>>}}}

[img[Bolwerk Nieuwerkerk|Images/1795_Bolwerk_Nieuwkerk_400.jpg]]
//Bolwerk Nieuwerkerk, 1795.
''Let op:'' Noord/zuid verwisseld.//

{{BROWN{Noordhollandsch kanaal}}}

De verbinding tussen Amsterdam en de Zuiderzee was niet optimaal. Met name de verzanding van het IJ en de zandbank Pampus zorgde ervoor dat de schepen vaak letterlijk en figuurlijk voor Pampus lagen. Een meer betrouwbare en beter bevaarbare verbinding was nodig. Deze werd aan het begin van de 19e eeuw voor het eerst gevonden in de aanleg van het Noordhollandsch kanaal. Dit kanaal werd gegraven tussen 1819 en 1824 en was het eerste kanaal dat gereed kwam onder het bewind van 'kanalenkoning' Willem I. Het kanaal loopt van Amsterdam naar Den Helder via Purmerend en Alkmaar.
Dat er toen nog een zeker wantrouwen tussen de steden bestond, blijkt uit het feit dat Amsterdam had bedongen dat het kanaal van zuid naar noord werd aangelegd. Op die wijze kon Alkmaar niet als enige profiteren als halverwege het geld op was.
Het Noordhollandsch Kanaal werd ook wel 'Groot Noordhollandsch Kanaal' genoemd. Het was toendertijd ook het grootste kanaal ter wereld, althans wat betreft breedte en diepgang. Het grote sluiscomplex (de Willemsluizen) bij Amsterdam tegenover het Centraal Station (zie kaart) droeg daar aan bij.
!!!De route van het Noordhollands kanaal
Bij de aanleg van het Noordhollands Kanaal is zoveel mogelijk gebruikgemaakt van bestaande boezemwateren en ringvaarten. Het kanaal loopt vanuit Nieuwe Diep vrij recht naar beneden, maar maakt na Alkmaar een opmerkelijke bocht naar het oosten richting Purmerend. Daarna loopt het weer rechtdoor naar Amsterdam. Het is een raadsel waarom bij de aanleg niet gekozen werd voor de kortere doorsteek over de Zaan via Zaandam. Dan had ook de in de negentiende eeuw noodlijdende en voor het land zo belangrijke Zaanse industrie mee kunnen profiteren van het kanaal.
!!! Een nieuw soort brug
Over de hele lengte van het kanaal werden in totaal zestien houten bruggen gebouwd, speciaal ontworpen door Jan Blanken. Omdat voor de bouw van de 37 meter brede bruggen de techniek uit die tijd nog tekort schiet, bedenkt hij een nieuw soort brug: de vlotbrug. Het middendeel van de vlotbrug bestaat uit twee drijvende pontons die onder de vaste brugdelen op de oevers kunnen worden weggeschoven. Zo ontstaat een zo breed mogelijke doorvaartopening voor het scheepvaartverkeer. Er zijn nu nog vier vlotbruggen over: vlotbrug 't Zand, de Burgervlotbrug, de ~Sint-Maartensvlotbrug en de Koedijkervlotbrug. Alleen de laatste is nog in de oorspronkelijk staat in Koedijk te bewonderen. Als bijzonder monument van bedrijf en techniek staat de brug inmiddels op de provinciale monumentenlijst.

{{BROWN{Noordhollandsch kanaal}}}
<tabs "">
<tab Info >
{{BROWN{Info}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Noordhollandsch kanaal info"
"1825 " "1825" "NH-kanaal1"
>>}}}
</tab>

<tab Foto's >
{{BROWN{Foto's}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1907-A " "1907" "J.L. Scherpenisse94"
"1907-B " "1907" "J.L. Scherpenisse97"
"2005 " "2005" "NH-kanaal01"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Noordzeekanaal (en vooral wat voorafging)}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Info kanalen"
"Noordhollandsch kanaal " "" "Noordhollandsch kanaal0"
"Goudriaankanaal " "" "Goudriaankanaal0"
"Noordzeekanaal & Oranjesluizen " "" "Noordzeekanaal & Oranjesluizen"
>>

{{BROWN{Noordzeekanaal & Oranjesluizen}}}
+++!!![Het IJ &raquo;]<<tiddler "Het IJ">>===
<tabs "">
<tab Noordzeekanaal >
{{BROWN{Info & situatie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Noordzeekanaal info"
"1750 " "1750" "Kaart01"
"1807-1810 " "1807-1810" "Plattegronden38A"
"1850-1883 " "1850-1883" "Kaart14"
"1863  " "" "Kaart12"
"1866  " "" "Kaart13"
"1907 " "1907" "Kaart11"
>>}}}
</tab>

<tab Prenten/foto's >
{{BROWN{Prenten/foto's Noordzeekanaal}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1865 " "1865" "Prenten129"
"1872-A " "1872" "Prenten130"
"1872-B " "1872" "Prenten134"
"1872-C " "1872" "Prenten132"
"1872-D " "1872" "Prenten136"
"Ca. 1875-A " "Ca. 1875" "Prenten133"
"Ca. 1875-B " "Ca. 1875" "Prenten135"
"Ca. 1876 " "Ca. 1876" "Prenten131"
"1890 " "1890" "Jacob Olie166"
"Ca. 1910 " "Ca. 1910" "Noordzeekanaal2"
"1911 " "1911" "Schepen71"
"1916 " "1916" "Schepen72"
>>}}}
</tab>

<tab Oranjesluizen >
{{BROWN{Info & situatie}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Oranjesluizen0"
"Situatie " "" "Situatie Oranjesluizen"
>>}}}
</tab>

<tab Foto's >
{{BROWN{Foto's Oranjesluizen}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1897 " "Ca. 1897" "Schepen73"
"1967 " "1967" "Waterstandmeter"
>>}}}
</tab>

</tabs>

{{BROWN{Noordzeekanaal}}}
Vanaf ongeveer 1848 is men gestart met de zoektocht naar alternatieven voor het Noordhollandsch Kanaal. In 1852 nam de Gemeente Amsterdam het initiatief voor een commissie die tot taak kreeg alle mogelijkheden te onderzoeken voor een kanaal van het IJ door de duinen naar de Noordzee, dat was immers de kortste verbinding. Met dit plan was het doorgraven van de duinen nabij Velsen, of op het smalste deel van Holland ('Holland op zijn Smalst') vereist. Na vele plannen onderzocht te hebben, was men in december 1861 zover gekomen dat een concessie voor het graven van een kanaal en de exploitatie kon worden verstrekt. Deze concessie werd in januari 1863 goedgekeurd door het parlement. Hierin stond onder andere, dat:
* de concessie voor een periode van 99 jaar werd verleend;
* de in te polderen gronden van het IJ ten goede kwamen aan de concessiehouder;
* de concessiehouder het recht kreeg sluis-, kanaal- en havengelden te heffen, maar dat deze de heffingen van het Noordhollandsch Kanaal niet mochten overtreffen.

Bij Koninklijk Besluit werd op 16 juni 1863 de concessie verleend aan de vennootschap 'De Amsterdamsche Kanaal Maatschappij' (AMK) met als voorzitter Simon Wolf Josephus Jitta (1818-1897). Een Nederlandse aannemer durfde het werk niet aan te nemen, maar in Engeland waren de heren Lee, die reeds veel ervaring hadden met de aanleg van havens in Engeland, bereid de klus te klaren. De aanneemsom bedroeg 27 miljoen gulden. Na elf jaar graven, dijken aanleggen en bouwen aan sluizen werd op 1 november 1876 het kanaal geopend door koning Willem III, Josephus Jitta hield de feestrede. Financieel was het geen succes voor het AMK; in 1883 werd de maatschappij geliquideerd en nam het Rijk alle verplichtingen en rechten over.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_ca_Noordzeekanaal_Velsen_400.jpg][Foto/1910_ca_Noordzeekanaal_Velsen.jpg]]
//Noordzeekanaal, pont bij Velsen, ca. 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_Damrak_G_H_Breitner_400.jpg][Foto/1895_Damrak_G_H_Breitner.jpg]]
//Damrak. G.H. Breitner, 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Oostelijke_Handelskade_KNMI_gebouw_400.jpg][Foto/1910_Oostelijke_Handelskade_KNMI_gebouw.jpg]]
//Oostelijke Handelskade, ~KNMI-gebouw. Het Leven, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Toren_1_van_KNMI-gebouw_Oostelijke_Handelskade_400.jpg][Foto/1910_Toren_1_van_KNMI-gebouw_Oostelijke_Handelskade.jpg]]
//Oostelijke Handelskade, toren #1 van het ~KNMI-gebouw. Het Leven, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Toren_2_van_KNMI-gebouw_Oostelijke_Handelskade_400.jpg][Foto/1910_Toren_2_van_KNMI-gebouw_Oostelijke_Handelskade.jpg]]
//Oostelijke Handelskade, toren #2 van het ~KNMI-gebouw. Het Leven, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1975_Sloop_KNMI-gebouw_1_400.jpg][Foto/1975_Sloop_KNMI-gebouw_1.jpg]]
//Sloop ~KNMI-gebouw op de kop van de Oostelijke Handelskade, 1975.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1975_Sloop_KNMI-gebouw_2_400.jpg][Foto/1975_Sloop_KNMI-gebouw_2.jpg]]
//Sloop ~KNMI-gebouw op de kop van de Oostelijke Handelskade, 1975.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1911_Lantaarnaansteker_op_de_Nassaukade_Bernard_Eilers_400.jpg][Foto/1911_Lantaarnaansteker_op_de_Nassaukade_Bernard_Eilers.jpg]]
//Lantaarnaansteker op de Nassaukade. Bernard Eilers, 1911.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1911_Muntplein_vrouw_in_broekpak_Het_Leven_400.jpg][Foto/1911_Muntplein_vrouw_in_broekpak_Het_Leven.jpg]]
//Muntplein, vrouw in broekpak. Het Leven, 1911.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1913_IJsbaanterrein_Museumplein_400.jpg][Foto/1913_IJsbaanterrein_Museumplein.jpg]]
//~IJsbaanterrein op het Museumplein, 1913.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1914_1_kamer_kelderwoning_man_vrouw_6_kinderen_Nieuwe_Spiegelstraat_400.jpg][Foto/1914_1_kamer_kelderwoning_man_vrouw_6_kinderen_Nieuwe_Spiegelstraat.jpg]]
//Eén-kamer-kelderwoning in de Nieuwe Spiegelstraat: man, vrouw en zes kinderen, 1914.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1952_Klein_woonschip_Dolf_Kruger_400.jpg][Foto/1952_Klein_woonschip_Dolf_Kruger.jpg]]
//Wel zeer klein woonschip. Dolf Kruger, 1952.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1931_Rijwielbelastingplaatje_1931-1932_400.jpg][Foto/1931_Rijwielbelastingplaatje_1931-1932.jpg]]
//Rijwielbelastingplaatje 1931-1932.
+++^[Rijwielbelasting »]
Rijwielbelasting was in Nederland van 1 februari 1897 tot 1919 en van 1 augustus 1924 tot 1 mei 1941 een landelijke belasting op het gebruik van rijwielen.
Eerder waren er al vanaf 1892 plaatselijke en vanaf 1896 provinciale belastingen voor houders van fietsen.
===//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935-1936_Rijwiel_belasting_plaatje_met_gat_400.jpg][Foto/1935-1936_Rijwiel_belasting_plaatje_met_gat.jpg]]
//Rijwielbelastingplaatje met gat, 1935 -1936.
+++^[Rijwielbelasting »]
Rijwielbelasting was in Nederland van 1 februari 1897 tot 1919 en van 1 augustus 1924 tot 1 mei 1941 een landelijke belasting op het gebruik van rijwielen.
Eerder waren er al vanaf 1892 plaatselijke en vanaf 1896 provinciale belastingen voor houders van fietsen.
Werklozen konden in de crisistijd een gratis rijwielplaatje krijgen, waarbij in deze plaatjes een rond gaatje was geponst ter controle, omdat het niet was toegestaan om met een gratis verstrekt plaatje op zondag te fietsen.
===//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1952_2e_Egelantiersdwarsstraat_onbewoonbaar_tijdelijk_noodverblijf_400.jpg][Foto/1952_2e_Egelantiersdwarsstraat_onbewoonbaar_tijdelijk_noodverblijf.jpg]]
//Vier gezinnen maakten samen gebruik van deze kraan en gootsteen in de buitengevel van 2^^e^^ Egelantiersdwarsstraat #2, 1937.
Het pand was al onbewoonbaar verklaard, maar deed nog steeds dienst als 'tijdelijk noodverblijf'.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1918_Palmstraat_23-31_Fortuinengang_400.jpg][Foto/1918_Palmstraat_23-31_Fortuinengang.jpg]]
//Palmstraat #23 (links) en #31 (rechts), 1918.
In het slopje - de Fortuinengang - waren de nummers #25- 29 te vinden.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Korte_Koningsstraat_13_hs_half-ondergrondse_woning_400.jpg][Foto/1934_Korte_Koningsstraat_13_hs_half-ondergrondse_woning.jpg]]
//Korte Koningsstraat # 13hs, een half-ondergrondse woning, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1882_ca_Leidsekade_gezien_naar_Overtoom_400.jpg][Foto/1882_ca_Leidsekade_gezien_naar_Overtoom.jpg]]
//Singelgracht, met links Leidsekade, gezien naar de 'Luiebrug' over de in 1903 gedempte overtoom, ca. 1882.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1965_Nieuwe_Hoogstraat_10_Radio_Lenssen_400.jpg][Foto/1965_Nieuwe_Hoogstraat_10_Radio_Lenssen.jpg]]
//Radio dumpzaak 'Lenssen', Nieuwe Hoogstraat 10, 1965.<br>In mijn jeugd hier veel in de etalage gekeken (en ook veel gekocht).//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1954_ca_Zandstraat_34_Egel_Electronics_400.jpg][Foto/1954_ca_Zandstraat_34_Egel_Electronics.jpg]]
//Radio dumpzaak 'Egel Electronics', Zandstraat 34, ca. 1954.<br>In mijn jeugd hier veel in de etalage gekeken.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1914_De_lommerd_Oudezijds _Voorburgwal_300_400.jpg][Foto/1914_De_lommerd_Oudezijds _Voorburgwal_300.jpg]]
//De lommerd aan de Oudezijds Voorburgwal 300, 1914.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_Staking_havenarbeiders_400.jpg][Foto/1917_Staking_havenarbeiders.jpg]]
//Staking havenarbeiders, 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1920_Vrolijkstraat_uithuiszetting_Het_Leven_400.jpg][Foto/1920_Vrolijkstraat_uithuiszetting_Het_Leven.jpg]]
//Uithuiszetting in de Vrolijkstraat, 1920.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1924_Raamgracht_Zuiderkerk_Bernard_Eilers_400.jpg][Foto/1924_Raamgracht_Zuiderkerk_Bernard_Eilers.jpg]]
//Raamgracht met Zuiderkerk. Bernard Eilers, 1924.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925_Amsterdam_domestic_science_school_oftewel_huishoudschool_400.jpg][Foto/1925_Amsterdam_domestic_science_school_oftewel_huishoudschool.jpg]]
//Amsterdamse Huishoudschool aan het Zandpad, 1925.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925_Maandag_wasdag_Het_Leven_400.jpg][Foto/1925_Maandag_wasdag_Het_Leven.jpg]]
//Maandag, wasdag. Het Leven, 1925.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925_Radio_400.jpg][Foto/1925_Radio.jpg]]
//Radio met honingraatspoelen, 1925.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_Fa_Transforma_het_wikkelen_van_spoelen_en_transformatoren_Het_Leven_400.jpg][Foto/1927_Fa_Transforma_het_wikkelen_van_spoelen_en_transformatoren_Het_Leven.jpg]]
//Het wikkelen van spoelen en transformatoren bij de firma Transforma (radio-onderdelen). Het Leven, 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928_Olympische_Spelen_Amsterdam_radioreportagewagen_roeiwedstrijden_Sloten_400.jpg][Foto/1928_Olympische_Spelen_Amsterdam_radioreportagewagen_roeiwedstrijden_Sloten.jpg]]
//Radioreportagewagen bij de roeiwedstrijden in Sloten, Olympische Spelen Amsterdam, 1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1929_Fietsenfabriek_Komeet_Het_Leven_400.jpg][Foto/1929_Fietsenfabriek_Komeet_Het_Leven.jpg]]
//Arbeiders en opzichter in fietsenfabriek Komeet. Het Leven, 1929.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1931_Amsterdam_400.jpg][Foto/1931_Amsterdam.jpg]]
//Amsterdam, 1931.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_De_Uiver_PH-AJU_400.jpg][Foto/1934_De_Uiver_PH-AJU.jpg]]
//De Uiver, ~PH-AJU, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Dam_Taxi_in_brand_400.jpg][Foto/1934_Dam_Taxi_in_brand.jpg]]
//Taxi in brand op de Dam, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Kalverstraat_rechts_R_K_kerk_De_Papegaai_400.jpg][Foto/1936_Kalverstraat_rechts_R_K_kerk_De_Papegaai.jpg]]
//Kalverstraat met rechts de R.K. kerk De Papegaai, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1937_Demping_Rokin_400.jpg][Foto/1937_Demping_Rokin.jpg]]
//Demping Rokin, 1937.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1939_ca_Wegen_400.jpg][Foto/1939_ca_Wegen.jpg]]
//Gewogen worden door verpleegster in 1939.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1967_Waterlooplein_met_TVs_400.jpg][Foto/1967_Waterlooplein_met_TVs.jpg]]
//Waterlooplein. Veel 'oude' TV's na invoering van het 'tweede net', 1967.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Hoek_Jodenbreestraat_Zwanenburgwal_Rembrandthuis_400.jpg][Foto/1946_Hoek_Jodenbreestraat_Zwanenburgwal_Rembrandthuis.jpg]]
//Hoek Jodenbreestraat Zwanenburgwal met Rembrandthuis, 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1948_Kolen_lossen_in_de_Coenhaven_400.jpg][Foto/1948_Kolen_lossen_in_de_Coenhaven.jpg]]
//Kolen lossen in de Coenhaven, 1948.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1948_Politiemotor_met_zijspan_W_P_W_van_de_Hoef_400.jpg][Foto/1948_Politiemotor_met_zijspan_W_P_W_van_de_Hoef.jpg]]
//Politieagenten in motor met zijspan. W.P.W. van de Hoef, 1948.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1949_Inenting_tegen_TBC_400.jpg][Foto/1949_Inenting_tegen_TBC.jpg]]
//Inenting tegen TBC, 1949.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1949_Tuinstraat_met_fonteintje_half_buitenboord_400.jpg][Foto/1949_Tuinstraat_met_fonteintje_half_buitenboord.jpg]]
//Tuinstraat met fonteintje half buitenboord, 1949.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_Vanaf_steiger_rond_Westerkerk_gezien_naar_Paleis_op_de_Dam_400.jpg][Foto/1950_Vanaf_steiger_rond_Westerkerk_gezien_naar_Paleis_op_de_Dam.jpg]]
//Steigerbouwers bij de Westerkerk, gezien naar Paleis op de Dam, 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1951_ca_Noorderkerk_400.jpg][Foto/1951_ca_Noorderkerk.jpg]]
//Noorderkerk, ca. 1951.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1952_Computer_400.jpg][Foto/1952_Computer.jpg]]
//De eerste Nederlandse programmeerbare computer, de 'ARRA' - Automatische Relais Rekenmachine Amsterdam, in het Mathematisch Centrum aan de Tweede Boerhaavestraat, 1952.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1952_Marnixstraat_118_III_links_400.jpg][Foto/1952_Marnixstraat_118_III_links.jpg]]
//Marnixstraat 118^^III^^ links, 1952.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_ca_Marnixstraat_118-116-114-112_400.jpg][Foto/1950_ca_Marnixstraat_118-116-114-112.jpg]]
//Marnixstraat 118 -112 (vlnr), ca. 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1952_Marnixstraat_215_hs_links_interieur_rug-aan-rugwoningen_400.jpg][Foto/1952_Marnixstraat_215_hs_links_interieur_rug-aan-rugwoningen.jpg]]
//Marnixstraat 215hs links, interieur rug-aan-rugwoningen, 1952.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1954_Verkeersagent_NZ_Voorburgwal_400.jpg][Foto/1954_Verkeersagent_NZ_Voorburgwal.jpg]]
//Verkeersagent op de Nieuwezijds Voorburgwal, 1954.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_Halfweg_reclame_vatenfabriek_De_Phoenix_400.jpg][Foto/1955_Halfweg_reclame_vatenfabriek_De_Phoenix.jpg]]
//Halfweg, reclame vatenfabriek De Phoenix, 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1956_Katholieke_Illustratie_Louis_van_Paridon_400.jpg][Foto/1956_Katholieke_Illustratie_Louis_van_Paridon.jpg]]
//Spaarndammerbuurt. Katholieke Illustratie, Louis van Paridon, 1956.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1965_ca_Brommerrace_400.jpg][Foto/1965_ca_Brommerrace.jpg]]
//Brommerrace, ca. 1965.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1968_Typisch_jaren_zestig_400.jpg][Foto/1968_Typisch_jaren_zestig.jpg]]
//Typisch jaren zestig, 1968.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1969_Amsterdam_protest_brandstofhandel_400.jpg][Foto/1969_Amsterdam_protest_brandstofhandel.jpg]]
//Protest van de brandstofhandel vanege aardgas, 1969.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1980_Vondelstraat_krakersrellen_400.jpg][Foto/1980_Vondelstraat_krakersrellen.jpg]]
//Agenten van de ME bij krakersrellen in de Vondelstraat, 1980.//

{{borderless{
|vertical-align:top;[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2004_Zandhoek_8_tm_14_(v.l.n.r.)_gezien_vanaf_Westerdok_400.jpg][Foto/2004_Zandhoek_8_tm_14_(v.l.n.r.)_gezien_vanaf_Westerdok.jpg]]<br>//Zandhoek 8 t/m 14 (v.l.n.r.) gezien vanaf Westerdok. Martin Alberts, 2004.<br>Zandhoek 10 (3e huis van links), het geboortehuis van de fotograaf [[Jacob Olie]].//|&nbsp;&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;+++*[Geboortehuis Jacob Olie (l.) door hemzelf gefotografeerd &raquo;] [img(300px,auto)[Zandhoek|Images/1862_Zandhoek_10_links_Huis_fam_Olie_op_stoep_Christina_Olie_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1862_Zandhoek_10_links_Huis_fam_Olie_op_stoep_Christina_Olie_Jacob_Olie.jpg]]===<br>+++*[Google Street View (2008)] [img[Zandhoek|Images/2008_Zandhoek_10_huis_Jacob_Olie_400.jpg]]===|
}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890-1900_Rijksmuseum_photomechanical_print_photochrom_color_400.jpg][Foto/1890-1900_Rijksmuseum_photomechanical_print_photochrom_color.jpg]]
//Rijksmuseum, ca. 1895.
Dit is kleurenafdruk van een zwart-wit-fotonegatief volgens de+++*[fotochroomtechniek]
<<tiddler Fotochroomtechniek>>===.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_Paulus_Potterstraat_kiosk_400.jpg][Foto/1930_ca_Paulus_Potterstraat_kiosk.jpg]]
//Paulus Potterstraat met kiosk, ca. 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Baarsjes_ronde_lantaarnpaal_met_kroonlantaarn_model_1883_400.jpg][Foto/19xx_Baarsjes_ronde_lantaarnpaal_met_kroonlantaarn_model_1883.jpg]]
//Baarsjesweg, lantaarnpaal met kroonlantaarn model 1883, ca. 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1953_fonteintje_400.jpg][Foto/1953_fonteintje.jpg]]
//Fonteintje - 'happertje' - bij Amsterdam Centraal Station, 1953.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Reinwardtstraat_peperbus_transformatorzuil_400.jpg][Foto/2007_Reinwardtstraat_peperbus_transformatorzuil.jpg]]
//Reinwardtstraat (Dapperbuurt) met peperbus/transformatorzuil, 2007.
Wel een zeer ludieke, zo te zien stalen, uitvoering.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Overdiemerweg_peperbus_rijksmonument_400.jpg][Foto/2007_Overdiemerweg_peperbus_rijksmonument.jpg]]
//Diemen, Overdiemerweg hoek Kanaaldijk, met peperbus, nu rijksmonument, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1926_Amstelveenseweg_nieuw_type_straatlantaarn_400.jpg][Foto/1926_Amstelveenseweg_nieuw_type_straatlantaarn.jpg]]
//Amstelveenseweg, 'nieuw' type straatlantaarn, 1926.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1962_Paulus_Potterstraat_kiosk_400.jpg][Foto/1962_Paulus_Potterstraat_kiosk.jpg]]
//Paulus Potterstraat, kiosk, 1962.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_ca_Frederik_Hendrikplantsoen_happertje_400.jpg][Foto/1950_ca_Frederik_Hendrikplantsoen_happertje.jpg]]
//Happertje op het Frederik Hendrikplantsoen, ca. 1950.
Wim Gabes?//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1929_Happertje_met_hond_400.jpg][Foto/1929_Happertje_met_hond.jpg]]
//Happertje met hond, 1929.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925_OZ_Voorburgwal_195_fonteintje_type_Snuyff_System_met_pedaal_Het_Leven_400.jpg][Foto/1925_OZ_Voorburgwal_195_fonteintje_type_Snuyff_System_met_pedaal_Het_Leven.jpg]]
//Bij het stadhuis, Oudezijds Voorburgwal 195, een fonteintje met pedaal (type 'Snuyff System'). Het Leven, 1925.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950-1960_Haarlemmerplein_fonteintje_400.jpg][Foto/1950-1960_Haarlemmerplein_fonteintje.jpg]]
//Happertje op het Haarlemmerplein, ca. 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910-1930_ca_Brievenbus_bord_brandschel_400.jpg][Foto/1910-1930_ca_Brievenbus_bord_brandschel.jpg]]
//Brievenbus met daarboven een bord 'brandschel' met verwijzing naar Nieuwe Achtergracht, ca. 1920.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_ca_Brievenbus_postzegelautomaten_Sem_Presser_400.jpg][Foto/1950_ca_Brievenbus_postzegelautomaten_Sem_Presser.jpg]]
//Brievenbus met postzegelautomaten. Sem Presser, ca. 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1958_PW24_vraag_Katholieke_Illustratie_J_van_Eijk_400.jpg][Foto/1958_PW24_vraag_Katholieke_Illustratie_J_van_Eijk.jpg]]
//Lantaarnpaal type ~PW24 ('De onbekende frontsoldaat'), een ontwerp van P.L. Marnette uit 1924. J. van Eijk, 1958.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1971_Brandmelder_Kwakersplein_400.jpg][Foto/1971_Brandmelder_Kwakersplein.jpg]]
//Brandmelder op het Kwakersplein, 1971.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Oud-Sloten_400.jpg][Foto/2007_Oud-Sloten.jpg]]
//+++[Brandmelder in Oud-Sloten, 2007 »]
<<tiddler [[Brandmelder Sloten]]>>
===. In 2011 opgeknapt.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Brandmelder-kop_400.jpg][Foto/2008_Brandmelder-kop.jpg]]
//De kop van een brandmelder, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Politiemelder-kop_400.jpg][Foto/2008_Politiemelder-kop.jpg]]
//Kop van een politiemelder, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Brandmelder_Politiemelder_400.jpg][Foto/Brandmelder_Politiemelder.jpg]]
//Koppen van een brandmelder en een politiemelder.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Politiemelder_Museumtuin_Het_Schip_400.jpg][Foto/2008_Politiemelder_Museumtuin_Het_Schip.jpg]]
//Politiemelder in de tuin van museum Het Schip aan het Spaarndammerplantsoen, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1953_Weteringschans_tramwachthuisje_kiosk_400.jpg][Foto/1953_Weteringschans_tramwachthuisje_kiosk.jpg]]
//Weteringschans met tramwachthuisje en kiosk, 1953.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1956_ca_Vissersdam_bij_Bijenkorf_kiosk_400.jpg][Foto/1956_ca_Vissersdam_bij_Bijenkorf_kiosk.jpg]]
//Kiosk op de Vissersdam (na 1957 gewoon Dam) bij de Bijenkorf, 1956.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_ca_Leidseplein_gezien_naar_Leidsestraat_400.jpg][Foto/1910_ca_Leidseplein_gezien_naar_Leidsestraat.jpg]]
//Vlambooglampen op het Leidseplein, ca. 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1975_Sloop_KNMI-gebouw_Hans_Peters_400.jpg][Foto/1975_Sloop_KNMI-gebouw_Hans_Peters.jpg]]
//Sloop van het KNMI-gebouw op de Oostelijke Handelskade. Hans Peters, 1975.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Brandmelder_voet_Zimmer_400.jpg][Foto/Brandmelder_voet_Zimmer.jpg]]
//Voet van brandmelder: J. Zimmer, Amsterdam.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1926_Radio_van_het_merk_INTA_Rotterdam_Het_Leven_400.jpg][Foto/1926_Radio_van_het_merk_INTA_Rotterdam_Het_Leven.jpg]]
//Radio van het merk INTA, Rotterdam. Het Leven, 1926.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1965_Radiokamer_Statendam_PHSC_400.jpg][Foto/1965_Radiokamer_Statendam_PHSC.jpg]]
//Radiokamer van de Statendam PHSC. Rotterdam, 1965.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940_Luftwaffe_radio_equipment_Het_Leven_400.jpg][Foto/1940_Luftwaffe_radio_equipment_Het_Leven.jpg]]
//Radio-apparatuur van de Luftwaffe. Het Leven, 1940.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_Den_Haag_radiowinkel_Het_Leven_400.jpg][Foto/1922_Den_Haag_radiowinkel_Het_Leven.jpg]]
//Den Haag, radiowinkel. Het Leven, 1922.
De rechter persoon bedient een seinsleutel.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_Radio_merk_Herm_Verseveldt_Den_Haag_Het_Leven_400.jpg][Foto/1922_Radio_merk_Herm_Verseveldt_Den_Haag_Het_Leven.jpg]]
//Radio van het merk 'Herm Verseveldt', Den Haag. Het Leven, 1922.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1945_Magazijn_PTT_ingeleverde_radiotoestellen_Charles_Breijer_400.jpg][Foto/1945_Magazijn_PTT_ingeleverde_radiotoestellen_Charles_Breijer.jpg]]
//Magazijn van de PTT met ingeleverde radiotoestellen. Charles Breijer, 1945.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_KNMI_gebouw_400.jpg][Foto/1900_ca_KNMI_gebouw.jpg]]
//Kop van de Oostelijke Handelskade met het ~KNMI-gebouw, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1904_Prinsengracht_301-333_Binnenschippersgezin_400.jpg][Foto/1904_Prinsengracht_301-333_Binnenschippersgezin.jpg]]
//Prinsengracht, schippersgezin op hun binnenvaartschip, 1904.//

[img[Oostelijke Handelskade|Images/1887_Oostelijke_Handelskade_cafe_400.jpg]]
//Oostelijke Handelskade, café, 1887.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Oostelijke_Handelskade_gezien-naar_O_P_Oosterhuis_400.jpg][Foto/1900_ca_Oostelijke_Handelskade_gezien-naar_O_P_Oosterhuis.jpg]]
//Oostelijke Handelskade, gezien naar het oosten. P. Oosterhuis, ca. 1900.
Vanaf KNMI-gebouw.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890-1900_Oostelijke_Handelskade_B_W_Stomps_400.jpg][Foto/1890-1900_Oostelijke_Handelskade_B_W_Stomps.jpg]]
//Oostelijke Handelskade. B.W. Stomps, ca. 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Overtoom_104-108_vrnl_lossen_klinkers_G_H_Breitner_400.jpg][Foto/1893_Overtoom_104-108_vrnl_lossen_klinkers_G_H_Breitner.jpg]]
//Overtoom #104-108 etc. (v.r.n.l.). Sjouwerlieden; lossen van klinkers. G.H. Breitner, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1924_Brandweerradiowagen_Het_Leven_400.jpg][Foto/1924_Brandweerradiowagen_Het_Leven.jpg]]
//Radiowagen geparkeerd tegenover het Schoolkinderbad, Voormalige Stadstimmertuin 9.
De radiowagen wordt voorzien van ontvangst- en zendapparatuur.
De Amsterdamse brandweer beschikte in 1924 over de eerste radiowagen in Europa.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925_ca_Brandweer_radiowagen_400.jpg][Foto/1925_ca_Brandweer_radiowagen.jpg]]
//Radiowagen van de brandweer.
De Amsterdamse brandweer beschikte in 1924 over de eerste radiowagen in Europa.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1924_Radiowagen_brandweer_Amsterdam_400.jpg][Foto/1924_Radiowagen_brandweer_Amsterdam.jpg]]
//Radiowagen van de brandweer.
De Amsterdamse brandweer beschikte in 1924 over de eerste radiowagen in Europa.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1943_ca_Radio_in_boek_400.jpg][Foto/1943_ca_Radio_in_boek.jpg]]
//Radio verborgen in boek. Op 13 mei 1943 kregen de Nederlanders van de bezetter te horen dat ze hun radio’s moesten inleveren.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1924_Ned_verbindingsdienst_zet_antenne_op_Het_Leven_400.jpg][Foto/1924_Ned_verbindingsdienst_zet_antenne_op_Het_Leven.jpg]]
//De Nederlands verbindingsdienst zet een antenne op. Het Leven, 1924.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1913_Den_Helder_marine-radio-operator_C_J_Hofker_400.jpg][Foto/1913_Den_Helder_marine-radio-operator_C_J_Hofker.jpg]]
//Den Helder, radio-operator van de marine. C.J. Hofker, Het Leven, 1913.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_Leden_Amsterdamse_radioamateurvereniging_zenders_Het_Leven_400.jpg][Foto/1927_Leden_Amsterdamse_radioamateurvereniging_zenders_Het_Leven.jpg]]
//Leden van de Amsterdamse radioamateurvereniging met hun zenders. Het Leven, 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Den_Bosch_zendamateur_M_Burgerhof_400.jpg][Foto/1934_Den_Bosch_zendamateur_M_Burgerhof.jpg]]
//Den Bosch, zendamateur M. Burgerhof, 1934//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Marconist_van_Brugge_Uiver_Het_Leven_400.jpg][Foto/1934_Marconist_van_Brugge_Uiver_Het_Leven.jpg]]
//Marconist van Brugge van de Uiver. Het Leven, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1912_Jack_Phillips_Marconist_Titanic_Het_Leven_400.jpg][Foto/1912_Jack_Phillips_Marconist_Titanic_Het_Leven.jpg]]
//Jack Phillips, marconist van de Titanic. Het Leven, 1912.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1920-1940_Amstelveld_komisch_duo_Heel_wat_en_half_wat_400.jpg][Foto/1920-1940_Amstelveld_komisch_duo_Heel_wat_en_half_wat.jpg]]
//Amstelveld, komisch duo "Watt en Halfwatt" ("Heel wat + ½ wat"), 1924.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1920-1940_Amstelveld_komisch_duo_Heel_wat_en_half_wat_2_400.jpg][Foto/1920-1940_Amstelveld_komisch_duo_Heel_wat_en_half_wat_2.jpg]]
//Amstelveld, komisch duo "Watt en Halfwatt" ("Heel wat + ½ wat"), 1924.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Heel_wat_half_wat_400.jpg][Foto/1947_Heel_wat_half_wat.jpg]]
//Fyrtornet och Släpvagnen, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1912_Apeldoorn_wel_zeer_mobiele_scharensliep_Het_Leven_400.jpg][Foto/1912_Apeldoorn_wel_zeer_mobiele_scharensliep_Het_Leven.jpg]]
//Apeldoorn, wel zeer mobiele scharensliep. Het Leven, 1912.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Scharensliep_doet_middagdutje_400.jpg][Foto/1934_Scharensliep_doet_middagdutje.jpg]]
//Scharensliep doet middagdutje, 1934.//

{{BROWN{Nostalgische foto's}}}
<<tabs ""
"Molens " "" "Molenfoto's"
"Winkels etc. " "" "Winkels"
"Radio & TV " "" "Foto's Radio & TV"
"Beroepen " "" "Beroepen"
"Openbaar vervoer " "" "Foto's openbaar vervoer"
"Elektrische auto's " "" "Elektrische_auto's"
"Ander transport " "" "Transport"
"Schepen " "" "Schepen"
"Willem Barendsz " "" "Foto's Willem Barendsz"
"Oorlogsschepen " "" "Foto's van oorlogsschepen"
"Watervliegtuigen " "" "Foto's van watervliegtuigen"
"Stadsreiniging " "" "Foto's Stadsreiniging"
"Diversen " "" "Diverse foto's"
>> 

{{BROWN{Nutsbedrijven}}}
Een nutsbedrijf is een bedrijf dat, vaak vanuit een monopoliepositie, opereert in een sector die beschouwd wordt zijnde van openbaar nut omdat het belangrijke producten of diensten levert die in het algemeen belang zijn.
Hier worden de elektriciteits-, gas- en drinkwatervoorziening toe gerekend. In ruimere zin omvat het begrip ook een deel van de communicatiesector: post, telegrafie en telefonie; en van de transportsector: het openbaar vervoer en het goederenvervoer per spoor.
Vele nutsbedrijven werden in de negentiende en twintigste eeuw door de overheid opgericht om op die manier de voorziening van de betrokken goederen en diensten veilig te stellen én als instrument om een economische en sociale politiek te kunnen voeren in het kader van een gemengde economie.
<<tabs "Nutsbedrijven"
"Gas " "" "Gasfabrieken"
"Elektriciteit " "" "Elektriciteit"
"Drinkwater " "" "Drinkwater"
"Openbaar vervoer " "" "Openbaar vervoer"
>>

{{BROWN{Omnibus}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Omnibus0"
"Net ATOM " "" "Omnibus1"
"1839 " "1839" "Transport21"
"1874 " "1874" "Transport23"
"Ca. 1877 " "Ca. 1877" "Transport22"
"Ca. 1914 " "Ca. 1914" "Transport25"
"1940 " "1940" "WWII38"
"1946-A " "1946" "Transport24"
"1946-B " "1946" "Transport20"
>>}}}

{{BROWN{Inleiding}}}
De omnibus was een koets op vier wielen, getrokken door één of enkele paarden. De omnibus bood plaats aan 12 tot 20 personen. In tegenstelling tot de oudere postkoetsen en diligences volgde de omnibus een vaste route en hanteerde vaste vertrektijden en tarieven.
De eerste omnibusen werden geëxploiteerd door de fa. Jonker & Co onder de naam Amsterdamsche Omnibus Onderneming. 
Daarna werden er vele - kleinere - ondernemingen opgericht en verdwenen er ook weer de nodige. Er is wel eens gezegd, dat er bijna evenveel ondernemingen als omnibussen waren!
De bekendste - en grootste - omnibusmaatschappij werd uiteindelijk de Amsterdamsche Omnibus Maatschappij, de A.O.M.
+++!!!*[Omnibusmaatschappijen in de 19e eeuw »]
<<tiddler Omnibusmaatschappijen>>
===
+++!!!*[Amsterdamsche Omnibus Maatschappij &raquo;]
{{BROWN{Voorgeschiedenis}}}
Het initiatief tot oprichting van een geregelde omnibusdienst kwam van de Amsterdamse boekhandelaar en uitgever K.H. Schadd en A. Caramelli. Zij woonden in de Plantage en vonden het bezwaarlijk om dagelijks te voet of in een huurrijtuig naar hun werk in het centrum van Amsterdam te gaan. Zij lieten een +++^*[circulaire &raquo;]
[img[Images/circulaire1871.jpg]]
=== drukken en verspreiden voor een vergadering om een omnibusdienst op te zetten.
Op die vergadering werd besloten dat men een omnibus zou laten lopen van de Plantage naar de Dam.
Van B en W werd spoedig daarna een vergunning verkregen de omnibus te laten rijden. Met stalhouder G. Draaier op het Weesperplein werd een contract afgesloten en deze opende de dienst met twee omnibussen.

{{BROWN{Oprichting A.O.M.}}}
Het vervoermiddel viel in de smaak maar omdat de exploitatie voor de stalhouder Draaier te kostbaar werd besloot men een vennootschap op te richten; de A.O.M. was een feit, met een kapitaal van ƒ 50.000 en een obligatielening van ƒ 100.000 gulden tegen een rente van 6%. K.H. Schadd werd directeur van de A.O.M.
Op 3 april 1872 werd de eerste lijn Dam - Plantage opgericht.
De maatschappij beschikte toen over:
* 2 omnibussen
* 8 paarden
* 2 conducteurs
* 2 koetsiers
* 1 stalknecht.
In hetzelfde jaar werd ook de lijn Dam - Vondelstraat geopend. En al spoedig volgden meerdere lijnen; de maatschappij werd een succes.
In 1874 verleende de gemeente aan de A.O.M. de concessie voor het exploiteren van paardentramlijnen.
Op 1 juni 1875 reed de eerste paardentram de route Leidseplein - Plantage.
Het tramlijnennet werd langzamerhand uitgebreid maar ook de omnibussen bleven rijden, b.v. op de buitenlijnen naar Diemerbrug, Haarlemmermeer en Sloterdijk.
===
+++!!!*[Locaties van de A.O.M. &raquo;]
<<tiddler [[A.O.M. locaties]]>>
===
<<<
Op 10 november 1896 kwam de laatste nieuwe paardentramlijn in dienst en was het afgelopen met de omnibussen.
In 1940 werd er weer een omnibusdienst ingesteld naar 't Kaflje.
Ook twee foto's uit 1946 tonen nog een omnibus. De bijschriften vermelden beide 'zondag'. Het hoe en wat is niet geheel duidelijk.
<<<

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1888-1891_Lijnen_der_Amsterdamse_Tram_Omnibus-Maatschappij_400.jpg][Foto/1888-1891_Lijnen_der_Amsterdamse_Tram_Omnibus-Maatschappij.jpg]]
//Lijnen der Amsterdamsche Tram ~Omnibus-Maatschappij, 1888-1891.//

{{sliderBG{
|''Maatschappij'' |''Periode'' |h
|Amsterdamsche Omnibus Onderneming (A.O.O. van de fa. Jonker & Co) | 1839-1884|
|Omnibus Onderneming 'De Batavier' | 1839-1840|
|Diligence Onderneming J.P. Koens | 1843-1874|
|A.Langeveld | 1844|
|H.S. van Heumen | 1844|
|J.W.F. Weijzers | 1853-1854|
|A. Augustin | 1854|
|C. Langeveld | 1874-1877|
|P. Bresser | 1856|
|Amsterdamsche Tram Omnibus Maatschappij (ATOM) | 1890-1891|
|Amsterdamsche Centrale Tram Omnibus Onderneming (ACTOO) | 1890-1891|
|Amsterdamsche Omnibus Maatschappij (A.O.M.) | 1872-1900|
}}}

{{BROWN{Omnibus}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1839 " "1839" "Transport21"
"1874 " "1874" "Transport23"
"Ca. 1877 " "Ca. 1877" "Transport22"
"Ca. 1914 " "Ca. 1914" "Transport25"
"1940 " "1940" "WWII38"
"1946-A " "1946" "Transport24"
"1946-B " "1946" "Transport20"
>>}}}

{{BROWN{Omstreken}}}
Deze wiki heet 'Hugo de Grootbuurt en omstreken'.
Enkele straten/kades/buurten ... buiten de Hugo de Grootbuurt komen hier aan de orde.
<<tabs ""
"De Baarsjes " "" "De Baarsjes"
"Kwakerspoel " "" "Kwakerspoel"
"Luchthaven Schellingwoude " "" "Luchthaven Schellingwoude"
"Noordzeekanaal " "" "Noordzeekanaal"
"Oostelijke Handelskade " "" "Oostelijke Handelskade"
"Prinsessekerk " "" "Prinsessekerk"
"Victoria hotel " "" "Victoria hotel"
"Westelijk Entrepot " "" "Westelijk Entrepot"
>>

!!! Supermarine Walrus I, ~PH-NAW
Het vliegtuig werd, na het compenseren van het kompas op Wingfield (vliegveld bij Kaapstad), teruggevlogen naar de 'Willem  Barentsz'. Om 12.10 uur werd weer in de Tafelbaai geland.
Omdat het vertrek van de 'Willem Barentsz' uitgesteld werd, was er nog wat tijd over voor extra oefeningen. Er werd dus weer gestart.
Even voor, of in het begin van, de aanloop kwam er van de 'Willem Barentsz' een bericht binnen met een vraag over het benzineverbruik van de Walrus. De radiotelegrafist gaf het bericht aan waarnemer Kuiper die hem duidelijk maakte dat hij het wel aan de bestuurder zou geven. Kuiper ging daarop naar voren terwijl het vliegtuig met de startrun bezig was. Toen het vliegtuig aan het eind van de aanloop zich juist boven het water bevond, voelde de bestuurder een krachtige duw tegen zijn rechter bovenarm. Deze duw was het gevolg van het struikelen van de heer Kuiper. Hierdoor werd het stuurwiel plotseling naar voren geduwd en dook het vliegtuig het water in. De waarnemer kwam hierbij om het leven. Het vliegtuig werd onherstelbaar beschadigd.

//{{borderless{
|Gezagvoerder:|   |J. van Donkelaar|
|Telegrafist:||H.W. Hogenkamp|
|Waarnemer:||L. Kuiper (†)|
|Radardeskundige:||J.R. Addison|
}}}//

{{BROWN{Onlusten}}}
<<tabs ""
"Aardappeloproer " "" "Aardappeloproer"
"Jordaanoproer " "" "Jordaanoproer"
>>

Interessante onderwerpen in Ons Amsterdam.
|''#'' |''Maand jaar'' |''Titel'' |''blz.'' |''Onderwerp''|''Opmerkingen'' |h
|10 ||Tram en stadsonwikkeling (2) | 78-86|foto Raampoort/Victor ||
|10 ||Sloterdijk | 130-138|foto Slatuinenpad/Coca Colafabriek ||
|10 ||Sloterdijk (2) | 168-177|foto Rechthuis/Coca Colafabriek ||
|10 ||Tram en stadsonwikkeling (3) | 307-316|||
|10 ||De Haarlemse tram - een verlaat afscheid | 322-330|||
|10 ||Tram en stadsonwikkeling (4) | 369-378|||
|||||||h
|11 ||De Haarlemmerweg | 56-64|||
|11 ||De Haarlemmerweg (2) | 76-83|Electra||
|11 ||De geschiedenis van het marktwezen | 306-319|||
|||||||h
|||||||
|||||||
|||||||
|||||||
|17 ||Electra | 341||foto's, prenten |
|||||||
|||||||
|||||||
|||||||
|40|juli/aug 1988|De Stelling van Amsterdam| 178-183 |||
|41|sept 1989|Boemelen naar Purmerend en verder| 198-203 |||
|41|sept 1989|Het Weesperpoortstation| 204-207 |||
|41|sept 1989|Negentig jaar gemeentelijk openbaar vervoer| 215-219 |||
|41|sept 1989|Hoe snel is de sneltram ...| 220-224 |||
|||||||
|||||||
|44|juni 1992|Het aardappeloproer van 1917| 148-152 |||
|||||||
|46|feb 1994|Leren lezen en schrijven| 36-39 ||FHstraat: Johan Mauritsschool|
|46|apr 1994|Vorm en bouw van het oostelijk havengebied| 86-91 |||
|46|sep 1994|Dorpse straten in de stad| 220-224 |||
|46|dec 1994|Straat- en parkbanken| 309-311 ||kleurenfoto's|
|47|okt 1995|Heim in de Da Costastraat| 236-239 ||P.W.Jansens hofje|
|47|nov 1995|Het Amsterdamse gasmuntje| 260-262 ||foto meter bij 'inhoud'|
|47|nov 1995|Lindeman| 271-275 ||groenteman|
|||||||
|48|jan 1996|Omslagfoto| omslag ||Raampoort 1809|
|48|feb 1996|Historische tramremises Oud-West in gevaar| 42-46 |||
||||  |||
|49|okt 1997|Rondom de Westergasfabriek| 242-247 ||o.a. gasfabricatieproces + luchtfoto|
||||  |||
|50|mrt 1998|Foto rateljongen| 77 ||er staat 49^^e^^ jaargang!|
|50|jul/aug 1998|Foto wrak Balbo| 178 |||
||||  |||
|51|dec 1999|Het voorportaal van het toneel| 320-326 ||Marnixstraat|
||||  |||
|52|jan 2000|Jacob Olie fotograaf van Amsterdam| 2-11 |||
|52|jan 2000|Gelede trams in Amsterdam en Poznan| 18-22 |||
|52|jan 2000|De kop van de Handelskade| 32-36 |||
||||  |||
|53|jul/aug 2001|Der dagen zat| 206-212 ||foto's|
||||  |||
|54|mei 2002|De Nieuwe kerk gekraakt| 192-193 |||
||||  |||
|55|feb 2003|Ruzie over het spreken van de slang| 72-73 |||
|55|mrt 2003|De dood op afstand| 98-102 |||
|55|okt 2003|Stinken mag niet meer. 150j leidingwater| 356-359 |||
|56|jul/aug 2004|Stennis op de standplaats| 280-284 ||taxi's|
|56|sep 2004|De laatste stadswal van Amsterdam| 308-313 |||
|56|okt 2004|Rembrandts Amsterdam was immigrantenstad| 388-391 |||
|57|okt 2005|Van vetkaars tot hogedruklamp| 374-379 |||
|57|nov/dec 2005|Opstand tegen de aardappelschaarste| 456-457 |||
|58|jun 2006|Voorwaarts mijnheer. Het begin van de openbare telefonie in 1881| 254-259 ||telefoon/telegraafmasten, telegraafwet|
|60|jul/aug 2008|Opkomst en ondergang van de rode kiosk| 280-284 |||
|60|okt 2008|Amsterdam twee eeuwen ouder| 378-383 ||proefschrift|
|61|okt 2009|De buik van Amsterdam. Centrale Markt bestaat 75 jaar| 418-423 |||
|62|jan 2010|Frontsoldaten veroveren de straten. Het straatmeubilair van de Amsterdamse school| 22-25 |||
|62|feb 2010|Leeuwen op het spoor. Nog 8 leeuwen zoek| 62-63 |||
|62|mrt 2010|De eerste elektrische trambaan| 106-107 |||
|62|jun 2010|Ieder huis een eigen nummer| 246-251 |||
|62|jul/aug 2010|Bomen, roeien en jagen| 268-273 |||
|62|sep 2010|Een vliegmensch boven Amsterdam. Vliegenier Jan Olieslagers zet de stad in vuur en vlam| 352-357 |||
|62|okt 2010|Alleen God kan u redden.. Zoektocht naar chritelijke psychiatrie beheerste Valeriuskliniek| 394-399 |||
|62|dec 2010|De huiselijke haard door de eeuwen heen| 428-431 |||
|63|jun 2011|Mooie brug met mysterieuze naam (Koekjesbrug)| 238-365 |||
|63|sep 2011|Zijn wieken door den Windt gedreven (houtzaagmolens)| 360-365 |||
||||  |||
||||  |||

{{BROWN{Ontwerpers}}}
<<tabs ""
"Jan van der Mey " "1878 - 1948" "Johan Melchior van der Mey"
"Piet Kramer " "1881 - 1961" "Piet Kramer"
"Nicolaas De Koo " "1881 - 1960" "Nicolaas De Koo"
"Michel de Klerk " "1884 - 1923" "Michel de Klerk"
"Pieter Marnette " "1888 - 1948" "Pieter Lucas Marnette"
"Anton Kurvers " "1889 - 1940" "Anton Kurvers"
"Friso Kramer " "1922 -" "Friso Kramer"
"Rob Parry " "1925 -" "Rob Parry"
"Emile Truijen " "1928 - 2003" "Emile Truijen"
"NPK industrial design" "1978 -" "NPK industrial design"
>>

{{BROWN{Oostelijke Handelskade}}}
Halverwege de negentiende eeuw bepaalt de regering dat ten behoeve van de bouw van het Centraal Station het open havenfront gedempt moest worden, zodat het station in het IJ kon komen. Dat besluit werd genomen ondanks bezwaren van de stad Amsterdam. Stadsingenieur Van Niftrik kreeg daarop voor elkaar dat buiten de spoorlijn bij het Oosterdok een nieuwe kade aangelegd werd: de Oostelijke Handelskade.
Hiermee start het Oostelijk Havengebied. Dit gebied sloot goed aan bij de nieuwe haven voor de overslag van kolen en erts die al in de Rietlanden aangelegd was, het Spoorwegbassin. De spoorlijnen sluiten volledig aan bij dit haventerrein.
Met de ontwikkeling van de Oostelijke Handelskade krijgt Amsterdam voor het eerst een haven aan diep water. Dat is overigens in die tijd een vereiste om in de vaart der volkeren mee te kunnen. Met de bouw van de pakhuizen Europa, Azië en Africa start de eigenlijke ontwikkeling van de kade in 1883. De kade wordt 'modern' opgezet, met een spoorlijn en (stoom-)kranen voor het laden en lossen.
<<tabs ""
"KNMI-gebouw " "" "Oostelijke Handelskade1"
"Krachtcentrale " "" "Oostelijke Handelskade2"
"Diversen " "" "Oostelijke Handelskade3"
>>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1891_Plattegrond_Amsterdam_A_J_van_der_Stok_detail_400.jpg][Foto/1891_Plattegrond_Amsterdam_A_J_van_der_Stok_detail.jpg]]
//Oostelijke Handelskade met (links, @@color:red;rood@@) het gebouw van de Algemene Dienst - later '~KNMI-gebouw' - en (rechts, @@color:magenta;paars@@) het gebouw van de Hydraulische Inrichting op kaart uit 1891.//

{{BROWN{~KNMI-gebouw}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Gebouw Algemene Dienst"
"Situatie 1891 " "1891" "Oostelijke Handelskade0"
"1887 " "1887" "Nostalgie81"
"1892 " "1892" "Jacob Olie149"
"1893 " "1893" "Jacob Olie108"
"Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Nostalgie79"
"1901-A " "1901" "Jacob Olie61"
"1901-B " "1901" "Jacob Olie87"
"1902 " "1902" "Jacob Olie62"
"Ca. 1909 " "Ca. 1909" "J.L. Scherpenisse48"
"1910-A " "1910" "Nostalgie02"
"1910-B " "1910" "Nostalgie03"
"1910-C " "1910" "Nostalgie04"
"1938 " "1938" "Schepen13A"
"1975-A " "1975" "Nostalgie71"
"1975-B " "1975" "Nostalgie05"
"1975-C " "1975" "Nostalgie06"
"2007 " "2007" "Muziekgebouw"
>>}}}

{{BROWN{Krachtcentrale}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Krachtcentrale"
"Situatie 1891 " "1891" "Oostelijke Handelskade0"
"1894 " "1894" "Jacob Olie167"
"1895 " "1895" "Jacob Olie126"
"1897 " "1897" "Jacob Olie128"
"1901-A " "1901" "Jacob Olie61"
"1901-B " "1901" "Jacob Olie87"
"1912 " "1912" "Schepen23"
"1975 " "1975" "Krachtcentrale4"
"1992 " "1992" "Krachtcentrale5"
"2000 " "2000" "Krachtcentrale3"
"2011-A " "2011" "Krachtcentrale2"
"2011-B " "2011" "Krachtcentrale1"
>>}}}

{{BROWN{Diversen}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1890 " "1890" "Jacob Olie140"
"1892-A " "1892" "Jacob Olie147"
"1892-B " "1892" "Jacob Olie148"
"1892-C " "1892" "Jacob Olie145"
"1892-D " "1892" "Jacob Olie146"
"1892-E " "1892" "Jacob Olie149"
"1893-A " "1893" "Jacob Olie102"
"1893-B " "1893" "Jacob Olie134"
"1894-A " "1894" "Jacob Olie137"
"1894-B " "1894" "Jacob Olie127"
"Ca. 1895 " "Ca.1895" "Nostalgie83"
"1899 " "1899" "Jacob Olie141"
"Ca. 1900 " "Ca.1900" "Nostalgie82"
"1901-A " "1901" "Jacob Olie61"
"1901-B " "1901" "Jacob Olie87"
"Ca. 1909 " "Ca. 1909" "J.L. Scherpenisse46"
"1912-A " "1912" "Schepen22"
"1912-B " "1912" "Schepen23"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1948_Situatie_Prinses_Beatrixoord_400.jpg][Foto/1948_Situatie_Prinses_Beatrixoord.jpg]]
//Situatie Prinses Beatrixoord t.o.v. Koninklijk Instituut voor de Tropen, 1948.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1968_Mauritskade_61A_Ziekenhuis_Prinses_Beatrixoord_J_M_Arsath_Ro_is_1_400.jpg][Foto/1968_Mauritskade_61A_Ziekenhuis_Prinses_Beatrixoord_J_M_Arsath_Ro_is_1.jpg]]
//Mauritskade 61A, Prinses Beatrixoord. J.M. Arsath Ro'is, 1968.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1968_Mauritskade_61A_Ziekenhuis_Prinses_Beatrixoord_J_M_Arsath_Ro_is_4_400.jpg][Foto/1968_Mauritskade_61A_Ziekenhuis_Prinses_Beatrixoord_J_M_Arsath_Ro_is_4.jpg]]
//Mauritskade 61A, Prinses Beatrixoord. J.M. Arsath Ro'is, 1968.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1985_Mauritskade_61A_Afbraak_Prinses_Beatrixoord_Frans_Brusselman_400.jpg][Foto/1985_Mauritskade_61A_Afbraak_Prinses_Beatrixoord_Frans_Brusselman.jpg]]
//Mauritskade 61A, afbraak van het Prinses Beatrixoord. Frans Busselman, 1985.//

{{BROWN{Op de werf}}}
Een aantal van de gemeentelijke diensten op het terrein van de 'Stratenmakerswerf'.
{{vTabs{<<tabs "Op_de_werf"
"Scheepswerf " "" "Op de werf01"
"Werkplaatsen-1 " "" "Op de werf02"
"Werkplaatsen-2 " "" "Op de werf03"
"Publieke Werken-1 " "" "Op de werf05"
"Publieke Werken-2 " "" "Op de werf04"
"Herhuisvesting-1 " "1983" "Buurt094"
"Herhuisvesting-2 " "" "Op de werf06"
"Hondenbewaarplaats " "" "Gemeentelijke hondenbewaarplaats"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Van_Reigersbergenstraat_scheepswerf_400.jpg][Foto/19xx_Van_Reigersbergenstraat_scheepswerf.jpg]]
//De schuitenmakerswerf.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_Van_Reigersbergenstraat_voorbereiding_bevrijdingsdag_400.jpg][Foto/1955_Van_Reigersbergenstraat_voorbereiding_bevrijdingsdag.jpg]]
//Van Reigersbergenstraat. Voorbereiding bevrijdingsdag op het terrein van de gemeentelijke werkplaatsen, 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_Van_Reigersbergenstraat_tijdelijke_bewaarplaats_bevrijdingscarillon_400.jpg][Foto/1955_Van_Reigersbergenstraat_tijdelijke_bewaarplaats_bevrijdingscarillon.jpg]]
//Van Reigersbergenstraat. Voorbereiding bevrijdingsdag op het terrein van de gemeentelijke werkplaatsen, 1955.
Gezien naar Gillis van Ledenberchstraat, met 'Bevrijdingscarillon'.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Van_Reigersbergenstraat_4-6_Publieke_Werken_400.jpg][Foto/1990_Van_Reigersbergenstraat_4-6_Publieke_Werken.jpg]]
//Van Reigersbergenstraat 4-6, Publieke werken, 1990.
Op de achtergrond de eerste nieuwbouw op de 'werf'.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Van_Reigersbergenstraat_4-6_Dienst_OpenbareWerken_afd_Gebouwen_400.jpg][Foto/1983_Van_Reigersbergenstraat_4-6_Dienst_OpenbareWerken_afd_Gebouwen.jpg]]
//Van Reigersbergenstraat 4-6, Dienst Openbare Werken, afdeling Gebouwen, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Van_Reigersbergenstraat_Gebouw_Dienst_Herhuisvesting_400.jpg][Foto/19xx_Van_Reigersbergenstraat_Gebouw_Dienst_Herhuisvesting.jpg]]
//Van Reigersbergenstraat, interieur Gebouw Dienst Herhuisvesting.//

{{BROWN{Openbaar vervoer}}}
Tot 1839 bestond binnen Amsterdam eigenlijk geen echt openbaar vervoer.
<<tabs ""
"Info " "" "Openbaar vervoer info"
"Omnibus " "1839-1900" "Omnibus"
"Paardentram " "1875-1922" "Paardentram"
"Gemeente-Tram " "1900-heden" "Gemeente-Tram"
"Haarlemse tram " "1904-1957" "Haarlemse tram"
"Speciale tramlijnen " "" "Speciale tramlijnen"
"Autobus " "1922-heden" "Autobus"
"Taxi " "1909-heden" "Taxi"
"Veer/pont " "" "Veerponten"
>>

!!!Voorlopers van het openbaar vervoer
Sinds 1665 werd het 'openbaar vervoer' in Amsterdam min of meer verzorgd door zogenaamde vigilanten. Dit waren - gesloten - vierwielige huurrijtuigen door een paard voortgetrokken met een koetsier op de bok. Daarnaast waren er de zogenaamde 'sleedjes' die door een lopende koetsier werden voortgetrokken als een slede. De glijers van de sleedjes moesten met vettige lappen glad gehouden worden maar desondanks was een rit met een sleedje niet erg comfortabel gezien de toestand van het het toenmalige wegdek met keibestrating en hoge bruggen. De sleedjes waren daarom bij het publiek minder geliefd dan de vigilanten maar de vrachtprijs van de vigilanten was wel twee keer zo hoog als van de sleedjes.
!!!Korte historie van het openbaar vervoer vanaf 1839
Op 20 september 1839 werd de eerste treinverbinding in Nederland tussen Amsterdam en Haarlem in gebruik genomen. In datzelfde jaar werd de omnibus (= voor allen) geïntroduceerd in Amsterdam en werden er daarna vele omnibusmaatschappijen opgericht, waarvan de A.O.M. (Amsterdamsche Omnibus Maatschappij) de bekendste is.
Naast de omnibusmaatschappijen waren er huurrijtuigen, waaruit via de elektrische taxi (ATAX in 1909), de huidige taxi is ontstaan.
In 1875 verscheen bij de A.O.M. de eerste paardentram, een 'omnibus op rails' zou je kunnen zeggen. 
Per 1 januari 1900 ontstond de ~Gemeente-Tram door overname van de A.O.M.
14 augustus 1900 reed de eerste elektrische tram - lijn 10 - van Zoutkeetsgracht naar het Leidseplein en vice versa.
De Haarlemse tram begon in 1904 en de Sloterdijker in 1913. Het eind voor de Sloterdijker kwam in 1954 en in 1957 reed de laatste Haarlemse tram.
Autobussen verschenen - na een eerste mislukte proef in 1908 - pas in 1922.
De laatste rit van een Amsterdamse paardentram was op 28 februari 1922.

{{sliderBG{
!!Gebruikersnaam
<<option txtUserName>>
!!Opstarttijden
<<option chkDisplayInstrumentation>> Startup timing
}}}<<tiddler "Verander weergavemodus">>

{{BROWN{Oranjesluizen}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Oranjesluizen0"
"Situatie " "" "Situatie Oranjesluizen"

>>

{{BROWN{Oranjesluizen}}}
Na lange discussies ging in 1865 de eerste spade de grond in voor het Noordzeekanaal. Tegelijk werd begonnen met de bouw van de Oranjesluizen.
Om de waterstand in het kanaal goed te kunnen regelen, was het noodzakelijk om het IJ aan de oostzijde af te sluiten van de Zuiderzee. Aanvankelijk wilde men dat doen met een dam met slechts één sluis erin en een stoomgemaal. Op aandringen van Amsterdammers en van binnenschippers werd besloten het aantal sluizen te verhogen tot drie, zodat scheepvaart tussen Amsterdam en de Zuiderzee goed mogelijk bleef.
Het complex strekt zich uit van het dorp Schellingwoude op de noordoever van het IJ tot de noordpunt van het Zeeburgereiland, een plek die vroeger bekendstond als de Paardenhoek.
> De Oranjesluizen zorgen er ook voor dat er niet te veel zilt water uit het Noordzeekanaal in het ~IJsselmeer komt

{{BROWN{Orgel Raamkerk}}}
//Bron: ~ReliWiki// https://reliwiki.nl

Het orgel is in 1838 gebouwd door de orgelmaker Wander Beekes uit Utrecht voor de R.K. schuilkerk St. Hippolytus aan de Voorstraat/Baljuwsteeg te Delft. Beekes maakt gebruik van enig pijpwerk uit het vorige orgel van deze kerk, dat in 1722 door Joh. Duytschot was gemaakt. Deze schuilkerk werd in 1887 gesloopt.
In 1893 plaatst de Utrechtse firma Maarschalkerweerd & Zoon het orgel van Beekes in de gereformeerde Raamkerk te Amsterdam.
J. Hilboesen uit Zaandam restaureert het in 1916, wijzigt de dispositie, breidt het uit met een pneumatisch vrij pedaal en intoneert het pijpwerk opnieuw.
In 1935 restaureert A. Bik (uit Amsterdam) het orgel en breidt het met enkele registers op pneumatische laden uit.
In 1964 wordt het in de Haarlemse Pelgrimkerk geplaatst. De oorspronkelijke kas verdwijnt en er wordt een nieuwe orgelkas van inferieure materialen gemaakt. De firma Kaat & Tijhuis (uit Kampen) restaureert het orgel in 1987. Het krijgt dan een een nieuwe pedaallade en een nieuwe grenen orgelkas, waarvan de vormgeving ontleend is aan de oorspronkelijke kas uit 1838.

[img[Bolwerk Osdorp|Images/1795_Bolwerk_Osdorp_400.jpg]]
//Bolwerk Osdorp, 1795
''Let op:'' Noord/zuid verwisseld.//

Bij bestudering van oude foto's bleek dat de kroonlantaarn indertijd ook in de Hugo de Grootbuurt gebruikt werd.
<<tabs ""
"Raamkerk " "" "Raamkerk01"
"Brug #166 " "" "Buurt381"
"Raampoort-A " "" "Trams00"
"Raampoort-B " "" "Raampoort10"
"Raampoort-C " "" "Raampoort11"
"Kwakersplein " "" "Trams65"
"Ter Haarstraat " "" "JZ2-2"
>>

//Plaats: Oude Kinkerbrug//

{{BROWN{Oude Kinkerbrug}}} door Ton Kalle (1987)

{{BROWN{Brugkunst}}}
Halverwege de jaren tachtig vatte de gemeente het plan op om de traditie van de beeldhouwkunst aan Amsterdamse bruggen nieuw leven in te blazen. Rob Schreefel en Ton Kalle kregen een opdracht voor het vervaardigen van beeldhouwwerken voor de bruggen over resp. de Burgemeester Cramergracht en de Singelgracht ter hoogte van het politiebureau Elandsgracht.

{{BROWN{Ton Kalle (1955)}}}
Ton Kalle werkt graag met graniet, ook het beeld bij het Boven IJ Ziekenhuis in Noord is van zijn hand.
<<tabs "txt_vTabs"
"-1- " "" "Brug #169-9"
"-2- " "" "Brug #169-6"
"-3- " "2010" "Brug #169-10"
>>

{{BROWN{Over deze wiki}}}
<<tiddler DigitalClockBig>>

<html><img src="Images/AmsterdamWapen.gif" height="75"/></html>
!De Hugo de Grootbuurt en omstreken, 1822 - heden
{{borderless{
|&nbsp;|||||
|Samensteller: |&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;|+++^*[Ton Gerner &raquo;]<<tiddler [[Ton Gerner]]>>===|>|>|
|Aantal informatieblokken: ||&nbsp;&nbsp;<<tiddler ShowTiddlerCount>>|>|>|
|Aantal foto's/prenten/kaarten: ||&nbsp;&nbsp;ca. 3050|>|>|
|~TiddlyWiki versie: ||&nbsp;&nbsp;TW v.<<version>>|>|>|
|vertical-align:top;Achtergrond: ||&nbsp;&nbsp;Kaart van Amsterdam (1941), blad D5:<br>&nbsp;&nbsp;Kostverlorengebied|>|>|
|vertical-align:center;Voor aanvullingen/verbeteringen etc.: ||&nbsp;&nbsp;e-mail mij&nbsp;&nbsp;|<<tiddler Mail_to1>>|&nbsp;&nbsp;<<tiddler Mail_to2>>|
}}}

[img[Overgave|Images/1945-05-09_Overgave.jpg]]
//De Waarheid, 9 mei 1945.//

Carel Frederik Overhoff (1891-1960) was tijdens de Duitse bezetting als Beursvoorzitter van de Vereniging voor de Effectenhandel betrokken bij de verkoop van geroofde joodse effecten en andere duistere zaakjes. Het ging hem dusdanig voor de wind dat hij in grote staat kon gaan wonen op de buitenplaats Vegtvliet in Breukelen. 
Zes jaar later, op 10 mei 1951, werd Overhoff alsnog voor zijn criminele activiteiten tot 2,5 jaar gevangenisstraf veroordeeld en uit het register van de Militaire ~Willems-Orde geschrapt.

Een overtoom of overhaal is een installatie waarmee een schip over land van het ene in het andere water wordt getrokken, met het doel een peilverschil (= verschil in waterhoogte) te overwinnen. De overtoom kan worden gezien als een voorloper van de schutsluis.
Een overtoom bestond vaak uit een helling met daarop balken die met vet ingesmeerd waren. Met behulp van een takel, opgehangen boven het hoogste punt van de overtoom, werd het schip uit het water getrokken en over de balken naar een ander water verplaatst. Op oude afbeeldingen zijn vaak de grote wielen te zien waarmee de takels werden bediend. Soms werden in plaats van balken boomstammen gebruikt, waarover het schip kan rollen.
> Het peilverschil ontstond doordat de verschillende waterschappen een ander peil hanteerden, b.v. Amsterdam ten oosten en Sloten ten westen van de Kostverlorenvaart.

[img(auto,100px)[Images/1958_PW24_vraag_Katholieke_Illustratie_J_van_Eijk_lantaarn.jpg]]

Paal ~PW24 is een ontwerp uit 1924 van de architect+++^*[Pieter Lucas Marnette ».]
{{sliderBG{
<<tiddler [[Pieter Lucas Marnette]]>>}}}===Paal ~PW24, de 'Frontsoldaat', verlichtte de nieuwe uitbreidingswijken rondom de grachtengordel, de ring ’20-’40. De straatmeubelen in deze wijken werden in de stijl van de Amsterdamse School architectuur vormgegeven. De gestroomlijnde lantaarnpaal was schokkend modern en functionalistisch, zonder enige decoratie. De palen werden niet door iedereen erg fraai bevonden. Bij de plaatsing ervan aan de Plantage Middenlaan op 12 maart 1924 werd het model vergeleken met 'de onbekende Poilu' (frontsoldaat) gestoken in 'Feldgrau en bekroond met een helmpje'.
Deze lantaarnpaal was onderdeel van de elektrificatie van Amsterdam. De hele stad ging in 1917 volledig over op elektrische straatverlichting – in 1923 waren alle gaslantaarns uit het straatbeeld verdwenen.

{{BROWN{Paardentram}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Paardentram info"
"Paardentrams Hugo de Grootbuurt " "" "Paardentrams Hugo de Grootbuurt"
"Foto's paardentrams " "" "Paardentrams"
"Remises " "" "Paardentram3"
"Diversen " "" "Paardentram4"
>> 

!!!Inleiding
Een paardentram is een 'omnibus op rails'. Een paardentram loopt lichter en kan dus met minder paarden toe dan een 'gewone' omnibus. Op den duur was de - dure - aanleg van de rails blijkbaar lonend.
+++!!!*[Korte historie van de paardentram »]
De A.O.M. besloot het te proberen met trams en wel op een der+++^*[moeilijkste trajecten ».]
{{sliderBG{
//"Een tram leggen op dat baanvak! Een tram, die over de Hooge Sluis zou moeten gaan; door de smalle Weesperstraat moest lopen; een scherpe bocht maken bij de Kerkstraat; moest gaan over een paar beweegbare ophaalbruggen aan de Weesperstraat en de Muidergracht- dat moest immers tot allerlei ongelukken aanleiding geven".//
}}}
===
A.O.M. vroeg aan B & W vergunning een tramlijn te mogen leggen en te exploiteren van het Leidseplein naar de Plantage. In 1874 verleende de gemeente aan de A.O.M. de concessie voor het exploiteren van paardentramlijnen.
De rails werden aangelegd met een spoorbreedte (eigenlijk +++^*[spoorwijdte »]
<<tiddler [[Spoorbreedte en spoorwijdte]]>>
===) van 1422 mm i.p.v. het toen al gebruikelijke 'normaalspoor' met een spoorwijdte van 1435 mm.
Op 1 juni 1875 werd de lijn geopend onder belangstelling van vele genodigden op het Leidseplein. Onder de genodigden was de toenmalige burgemeester Den Tex. Veel vertrouwen hadden de Amsterdammers niet in de tram. Ook het vertrouwen van de genodigden werd er niet beter op toen bij de eerste rit (met meerdere wagens) de derde wagen bij de bocht in de Kerkstraat derailleerde. Achteraf bleek toch dat de pessimisten het bij het verkeerde eind hadden want de wagens voldeden prima. Alle obstakels die Amsterdam kende bleken geen bezwaar te zijn.
M.i.v. 14 juni werd de half uur dienst omgezet naar een 20 minutendienst.
De rijtuigen boden plaats aan 21 personen (16 zitplaatsen en 5 staanplaatsen).
Bij onoverzichtelijke enkelsporige baanvakken had men een bijzonder belsysteem. Een aan de muur bevestigde stang, die werd aangeraakt door de passerende wagen, waardoor een belsignaal klonk. Ook waren er later seinwachters.
Op 9 juni 1881 werd de concessie aan de A.O.M. voor een periode van 29 jaar verlengd (het werden uiteindelijk maar 19 jaar!).
In 1885 beschikte de A.O.M. over:
* 24 km lengte aan tramlijnen
* 14 tramlijnen
* 179 tramwagens, waarvan 29 open
* 574 paarden.
De laatste paardentram reed in 1916 van het Nassauplein naar Sloterdijk. Echter, in 1921 kreeg Amsterdam door annexatie van de Gemeente Sloten er weer een paardentram bij! De laatste rit van deze paardentram was op 28 februari 1922.
===
!!!Hergebruik van materialen
<<tiddler [[Van paardentram via motorbus tot bijwagen Haarlemse tram]]>>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Humaniteit_der_Amsterdamsche_Omnibus_Maatschappij_400.jpg][Foto/1890_Humaniteit_der_Amsterdamsche_Omnibus_Maatschappij.jpg]]
//Humaniteit der Amsterdamsche Omnibus Maatschappij, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_tramwegnet_AOM_400.jpg][Foto/1895_tramwegnet_AOM.jpg]]
//Het lijnennet van de A.O.M. in 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/18xx_Seinwachter_AOM_400.jpg][Foto/18xx_Seinwachter_AOM.jpg]]
//Een seinwachter van de A.O.M. Typerend voor de 'drukte' op het tramspoor! Ca. 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1899_Strijd_om_de_tramexploitatie_400.jpg][Foto/1899_Strijd_om_de_tramexploitatie.jpg]]
//De strijd om de tramexploitatie, 1899.//

{{BROWN{Paardentrams}}}
<<tabs "Paardentram1"
"1875 " "1875" "Trams07"
"Ca. 1890-A " "Ca. 1890" "Trams00"
"Ca. 1890-B " "Ca. 1890" "Trams25"
"Ca. 1892 " "Ca. 1892" "Trams32"
"1895-A " "1895" "Trams01"
"1895-B " "1895" "Trams02"
"Ca. 1895-A " "Ca. 1895" "Paardentram1-1"
"Ca. 1895-B " "Ca. 1895" "Trams26"
"Ca. 1895-C " "Ca. 1895" "Trams29"
"Ca. 1900-A " "Ca. 1900" "Trams33"
"Ca. 1900-B " "Ca. 1900" "Trams34"
"Ca. 1900-C " "Ca. 1900" "Trams39"
"1916 " "1916" "Trams11"
"1922 " "1922" "Trams40"
>> 

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890-1900_Amsterdam_CS_photomechanical_print_photochrom_color_400.jpg][Foto/1890-1900_Amsterdam_CS_photomechanical_print_photochrom_color.jpg]]
//Amsterdam C.S. met paardentrams, ca. 1895.
Dit is kleurenafdruk van een zwart-wit-fotonegatief volgens de+++*[fotochroomtechniek]
<<tiddler Fotochroomtechniek>>===.//

{{BROWN{Museumtram}}}
De enige nog bestaande Amsterdamse paardentram bevindt zich in Rotterdam.
<<tabs "Paardentram2"
"1975-A " "1975" "Trams35"
"1975-B " "1975" "Trams37"
"1975-C " "1975" "Trams38"
>> 

{{BROWN{Remises}}}
<<tabs "Paardentram3"
"Amstelveenseweg " "" "AOM1"
"Koninginneweg " "" "AOM2"
"Linnaeusstraat " "" "AOM3"
>> 

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1884_Amstelveenseweg_134_Tramremise_AOM_400.jpg][Foto/1884_Amstelveenseweg_134_Tramremise_AOM.jpg]]
//Amstelveenseweg 134, tramremise van de A.O.M., 1884.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2005_Amstelveenseweg_vm_tramremise_AOM_400.jpg][Foto/2005_Amstelveenseweg_vm_tramremise_AOM.jpg]]
//Amstelveenseweg met voormalige tramremise van de A.O.M., 2005.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_Amstelveenseweg_vm_Schinkelkerk_remise_AOM_400.jpg][Foto/2010_Amstelveenseweg_vm_Schinkelkerk_remise_AOM.jpg]]
//Amstelveenseweg met de voormalige A.O.M. remise (rechts, #134) naast de - ook voormalige - Gereformeerde Schinkelkerk (links, #136), 2010.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1884_Linnaeusstraat_30-32_Stal_remise_AOM_400.jpg][Foto/1884_Linnaeusstraat_30-32_Stal_remise_AOM.jpg]]
//Linnaeusstraat 30-32, stal en remise van de A.O.M., 1884.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1977_Linnaeusstraat_30A-B-C_voormalige_remise_AOM_400.jpg][Foto/1977_Linnaeusstraat_30A-B-C_voormalige_remise_AOM.jpg]]
//Linnaeusstraat 30A-B-C, voormalige remise van de A.O.M., 1977.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Koninginneweg_29_voormalige_remise_AOM_400.jpg][Foto/2008_Koninginneweg_29_voormalige_remise_AOM.jpg]]
//Google Street View: Koninginneweg 29-31, voormalige remise van de A.O.M. Nu een politiepost, 2008.//

{{BROWN{Diversen}}}
{{vTabs{<<tabs "Paardentram4"
"Lijnennet 1895 " "1895" "Paardentram02"
"Seinwachter " "?" "Paardentram03"
"Humaniteit " "1890" "Paardentram01"
"Strijd om exploitatie " "1899" "Paardentram04"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_Koninginneweg_vm_tramremise_400.jpg][Foto/2010_Koninginneweg_vm_tramremise.jpg]]
//Koninginneweg met voormalige tramremise, nu politiepost, 2010.//

{{BROWN{Foto's van paardentrams}}}
<tabs "">
<tab 1875 - 1900 >
{{BROWN{1875 - 1900}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1875 " "1875" "Trams07"
"Ca. 1879 " "Ca. 1879" "Trams08"
"Ca. 1890-A " "Ca. 1890" "Trams00"
"1890-B " "1890" "Transport41"
"Ca. 1890-C " "Ca. 1890" "Trams25"
"Ca. 1892 " "Ca. 1892" "Trams32"
"1895-A " "1895" "Trams01"
"1895-B " "1895" "Trams02"
"Ca. 1895-C " "Ca. 1895" "Paardentram03"
"Ca. 1895-D " "Ca. 1895" "Trams26"
"Ca. 1895-E " "Ca. 1895" "Trams29"
"Ca. 1900-A " "Ca. 1900" "Trams33"
"Ca. 1900-B " "Ca. 1900" "Trams34"
"Ca. 1900-C " "Ca. 1900" "Trams39"
>>}}}
</tab>

<tab 1901 - 1975 >
{{BROWN{1901 - 1975}}}
{{vTabs{<<tabs ""

"1904 " "1904" "Jacob Olie79"
"1905 " "1905" "J.L. Scherpenisse32"
"1916-A " "1916" "Trams11"
"Ca. 1916-B " "Ca. 1916" "Trams69"
"1922-A " "1922" "Trams40"
"Ca. 1922-B " "Ca. 1922" "Trams50"
"Ca. 1922-C " "Ca. 1922" "Trams51"
"1975 " "" "Paardentram2"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Paardentrams Hugo de Grootbuurt}}}
Naar de Hugo de Grootbuurt liepen twee paardentrams:
* in de periode 1892 - 1900 de lijn Leidscheplein - Haarlemmerplein
* in de periode 1896 - 1900 de lijn Dam - Bilderdijkstraat.

{{borderless tbody{
|''Lijn''|width: 100px; ''Periode'' |width: 200px; ''Koersborden'' |>|h
| ||||
|Leidscheplein - Haarlemmerplein | 1883-1892 | [img[Images/1883-1892_Koersbord_Paardentram_Haarlemmerplein_Leidseplein.gif]] | [img[Images/1883-1892_Koersbord_Paardentram_Leidseplein_Haarlemmerplein.gif]] |
|~| |||
|~| 1892-1900 | [img[Images/1892-1900_Koersbord_Paardentram_Haarlemmerplein_Leidseplein.gif]] | [img[Images/1892-1900_Koersbord_Paardentram_Leidseplein_Haarlemmerplein.gif]] |
| ||||
|Dam - Bilderdijkstraat| 1896-1900 | [img[Images/1896-1900_Koersbord_Paardentram_Bilderdijkstraat_Dam.gif]] | [img[Images/1896-1900_Koersbord_Paardentram_Dam_Bilderdijkstraat.gif]] |
}}}
----

<!--{{{-->
<!-- no original header/header shadow -->
<!-- no title and subtitle -->
<!-- no original MainMenu -->
<!-- <div id='mainMenu' refresh='content' tiddler='MainMenu'></div> -->

<div id='sidebar'>
<div id='sidebarOptions' refresh='content' tiddler='SideBarOptions'></div>
</div>

<div id='displayArea'>
<div id='messageArea'></div>
<div id='tiddlerDisplay'></div>
<div id='tiddlersBar' refresh='none' ondblclick='config.macros.tiddlersBar.onTiddlersBarAction(event)'></div>

</div>

<!-- horizontal MainMenu(s) -->
<!-- topmenu at the end; otherwise dropdown menu(s) overwritten by other content -->
<div id='topMenu'>
<div id='topMenuL' refresh='content' tiddler='topMenuL'></div>
<div id='topMenuC' refresh='content' tiddler='topMenuC'></div>
<div id='topMenuR' refresh='content' tiddler='topMenuR'></div>
</div>

<!--}}}-->

{{BROWN{Pagina-indeling}}}
[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Pagina-indeling_compleet_400.jpg][Foto/Pagina-indeling_compleet.jpg]]

{{BROWN{Historie van de Palmitinefabriek}}}
In 1864 werd de Nederlandsche Palmitinefabriek aan de Kostverlorenvaart geopend. Het bedrijf was door Amsterdamse reders en zeehandelaren opgezet op basis van een aandelenkapitaal dat maar liefst ƒ 800.000 bedroeg. De helft daarvan werd bij de oprichting gestort, met de statutaire bepaling dat de rest binnen zes jaar diende te volgen. 
Het bedrijf werd vlak na de oprichting door de Amsterdamse gemeenteraad stilgelegd vanwege de enorme vervuiling van het water van de Kostverlorenvaart die zij veroorzaakte. Het geloosde zwavelzure afvalwater zorgde voor stank en voor klachten van de naburige tuinders die het water van de Kostverlorenvaart eveneens gebruikten.
Bij de oprichting in 1864 was dit bedrijf de grootste Nederlandse stearinekaarsenfabriek. In 1867 werkten er zelfs 320 arbeiders. 
Het grote bedrijf kon de concurrentie echter niet volhouden en werd in 1872 geliquideerd.
In 1875 volgde de verbouwing tot (Amsterdams) Westelijk Entrepot.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1865_ca_Nederlandsche_Palmitinefabriek_400.jpg][Foto/1865_ca_Nederlandsche_Palmitinefabriek.jpg]]
//Nederlandsche Palmitinefabriek Amsterdam, ca. 1865.//

[img[Palmitinefabriek|Images/1873_Palmitinefabriek_400.jpg]]
//Palmitinefabriek op kaart van 1873.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1822-2007_Situatie_Palmitinefabriek_400.jpg][Foto/1822-2007_Situatie_Palmitinefabriek.jpg]]
//Situatie Palmitinefabriek op kaart van 1822 met overlay van kaart 2007.//

{{borderless{
|vertical-align:top;[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Paltrok_400.jpg][Foto/Paltrok.jpg]]<br>//Paltrokmolen//|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Paltrokmolen1>>|
}}}

De paltrokmolen is een houtzaagmolen. De paltrok kon in zijn geheel kruien, waardoor het een 'onderkruier' is, en was ingericht tot het zagen van boomstammen (die destijds voornamelijk over water werden aangevoerd). In het algemeen werden de paltrokmolens gebruikt voor lichter zaagwerk dan andere houtzaagmolens. Er zijn van de honderden paltrokmolens, waarvan er 230 langs de Zaan, 30 in het Kostverlorengebied en 12 bij de Kwakerspoel stonden, nog vijf exemplaren over: Zaandam, Zaansche Schans, Amsterdam ([[De Otter]]), Haarlem en Arnhem (openluchtmuseum).
Kenmerkend voor de paltrokmolen is dat zij een doorontwikkeling is van de standerdmolen. De standerd is hier echter als koningsstijl een vast onderdeel van de constructie geworden en staat op de koning, die over de kruisbalken ligt. Op deze plaats ligt ter ondersteuning een 1 bij 1 meter gemetselde penant. De hele molen is opgehangen aan een zeer zware dwarsbalk bovenop deze koningsstijl, de koningsbalk met op de uiteinden de zware binten, waaraan de vier kot- of vierkantstijlen hangen. Een ringmuur met kruirollen zorgt voor stabiliteit. De hele molen draait over de kruirollen en met de koningsstijl over de koning. Het kruiwerk bestaat dus uit een rollen- en een zetelkruiwerk.
Bij paltrokmolens worden te zagen boomstammen met een kraan op windkracht uit het water van het balkengat gehesen en vervolgens op de zaagslee getrokken.
Verondersteld wordt dat de molen zijn naam ontleent aan zijn silhouet: de mantel van een bewoner van de Pfalz, maar meer waarschijnlijk is de verwantschap met het oud-Nederlandse woord 'paltrok', waarmee in de 14e en de 15e eeuw een overkleed voor mannen werd bedoeld. Ook in het Frans, Engels en Duits komen we deze benaming tegen voor een wijd uitlopende overjas.

//Oudere benaming voor pantserdekschip.//

Een type schip met een gepantserd dek dat later (lichte) kruiser werd genoemd. Vandaar ook de alternatieve naam pantserkruiser.

Een schip met een gepantserd dek en pantser langs de zijkant. Dit type werd verdrongen door de slagkruiser.

Een type schip met zware kanonnen bedoeld om vijandige kruisers in kustwateren uit te schakelen. Vaak gebruikt door kleinere marines die zich geen slagschepen konden veroorloven of nodig hadden.
Een schip dat het midden hield tussen een kustverdedigingsschip en een (klein) slagschip.

[img[Het Parool, 6mei 1945|Images/1945-05-06_Parool1.jpg]]
//Uit 'Het Parool', zondag 6 mei 1945.//

{{BROWN{Pastorie De Liefde}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Pastorie De Liefde0"
"1978 " "1978" "De Liefde23"
"1981-A " "1981" "Buurt239"
"1981-B " "1981" "Buurt240"
"2009 " "2009" "Buurt204"
>>}}}

{{BROWN{Pastorie De Liefde}}}
De pastorie, gebouwd in 1905 op de Da Costakade #10.

{{BROWN{Peperbus}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Peperbus1"
"2007-A " "2007" "Nostalgie52"
"2007-B " "2007" "Nostalgie51"
"2008 " "2008" "Peperbus2"
>>

{{BROWN{Info Peperbus}}}
Peperbus is een bijaam voor een 'ouderwetse' reclamezuil.
De stalen+++^*[transformatorzuil »]
<<tiddler Transformatorzuil>>
===of Peperbus is een ontwerp uit 1911 van architect+++^*[Jan van der Mey &raquo;.]
{{sliderBG{
<<tiddler [[Johan Melchior van der Mey]]>>}}}===

Voordien werden reclameborden gebruikt.
In Diemen staat een stalen Peperbus, Rijksmonument nr. 509022, aan de Kanaaldijk bij de Overdiemerweg. Dankzij lagers en wieltjes kan de mantel van de transformatorzuil vrij rondgedraaid worden, wat onderhoudswerkzaamheden aan de installatie vergemakkelijkt.
In 2008 is begonnen met het plaatsen van beton Peperbussen.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Schinkelkade_bij_2e_Schinkelstraat_2_Peperbussen_400.jpg][Foto/2008_Schinkelkade_bij_2e_Schinkelstraat_2_Peperbussen.jpg]]
//Twee peperbussen naast elkaar op de Schinkelkade bij de 2e Schinkelstraat, 2008.//

!!!Pieter Lodewijk Kramer (1881 - 1961)
Piet Kramer was een Nederlands architect en een van de voornaamste vertegenwoordigers van de Amsterdamse School.
Hij is vooral bekend als architect van de Haagse Bijenkorf en van honderden bruggen in Amsterdam.
Kramer werkte van 1903 tot 1913 op het architectenbureau van Eduard Cuypers, waar ook [[Michel de Klerk]] en [[Jan van der Mey|Johan Melchior van der Mey]] werkzaam waren. Het drietal Kramer, De Klerk en Van der Mey ontwierpen in 1911 het Scheepvaarthuis, dat geldt als eerste grote voorbeeld van Amsterdamse Schoolarchitectuur.
Na 1913 was Kramer werkzaam op het bureau van K.P.C. de Bazel.
Van 1917 tot 1952 was hij architect bij de afdeling Bruggen van de Gemeentelijke Dienst Publieke Werken. In totaal ontwierp Kramer zo'n tweehonderd bruggen. Bij die bruggen ontwierp hij ook vaak de bijbehorende brughuisjes, het smeedwerk en zelfs de beplanting. Het beeldhouwwerk werd meestal door Hildo Krop verzorgd. Van deze vele bruggen draagt de P.L. Kramerbrug zijn naam.
Ook ontwierp Kramer in de jaren '20 diverse woonblokken in de nieuwe wijken ~Amsterdam-Zuid en ~Amsterdam-West.

{{BROWN{Piet de Jong}}}
Van Piet de Jong is vooral zijn tijd op de O 24 bekend, maar hij heeft op meer onderzeeboten gevaren. Hij begon in ~Nederlands-Indië op de K-boten: K XIV, K XV, K XVI en K XVII. Eind 1937 keerde hij terug in Nederland, waarna hij aan boord stapte van de O 13 waar de (later) bekende Van Dulm commandant was.
De Jong: "Ik werd geplaatst als jongste officier op de O 13. Meneer Vorster was toen nog oudste officier. Dan klim je langzamerhand op, je krijgt grotere bekwaamheden en meer bevoegdheden." Met de O 13 reisde De Jong naar o.a. de Middellandse Zee en Barbados.
Na de O 13 voer De Jong tijdens de mobilisatie ook op de O 11, waarmee hij op de Noordzee een aanvaring meemaakte.

Vlak voor de Tweede Wereldoorlog begon, werd De Jong overgeplaatst naar nieuwbouwprojecten. Bij de RDM in Rotterdam lagen de onderzeeboten O 23 en O 24 op de werf en waren nagenoeg afgebouwd. De O 23 had al proefgevaren, maar de O 24 niet. Toen Duitsland op 10 mei 1940 binnenviel, kregen de bemanningen van de boten de opdracht om naar Engeland te ontkomen om daar de boten te laten afbouwen.

Piet de Jong was oudste officier op de O 24. "Ik heb de hele oorlog op hetzelfde schip gevaren," zei De Jong, "meer dan de helft van de tijd als commandant."

Het liep met de O 24 duidelijk beter af dan met de O 13. De O 13 verging, met als commandant luitenant ter zee 1e klasse Vorster, al in 1940 en is nog altijd niet teruggevonden.
Met de O 24 voerde De Jong diverse patrouilles uit. Schepen werden getorpedeerd, maar de onderzeeboot zette ook geheim agenten af om te infiltreren toen ~Nederlands-Indië door Japan bezet was.
"We hebben tijdens de oorlog wel een paar schepen naar de diepte geholpen. Duitsers. En ik heb in de Indische wateren een keer gelanceerd op een Japanse jager."

De 30-jarige De Jong was toen commandant van de O 24. Op 13 juni 1945 voer hij in de Straat van Makassar toen hij de Japanse torpedobootjager ontdekte. "De zee was spiegelglad. Afstand en vaart en koers had ik nauwkeurig berekend voor ik lanceerde. Maar het was mis. Ik denk dat hij de bellenbanen van de torpedo's had gezien en ze kon ontwijken."
"Als je wat deed in oorlogstijd, kwam de rekening daarna. Met dieptebommen."
"Ik zag door de periscoop de Japanse jager met een grote boeggolf op mij af zoemen en besloot zo diep mogelijk te duiken."
Op dat momemt kwam de informatie die hij van één van de ontwerpers van de onderzeeboot had gekregen van pas. De Jong had Max Gunning jaren eerder gesproken in een bar. "Ik zei tegen hem: 'Jullie rekenen met zulke grote veiligheidsmarges, we kunnen vast wel veel dieper dan 100 meter.' Maar Gunning antwoordde: 'Nee, nee, geen sprake van! Het is best mogelijk dat je bij 102 meter in elkaar wordt geperst. We hebben het zorgvuldig berekend, ga echt niet dieper dan 100 meter.'"
De Jong vroeg de ingenieur of er misschien iets was wat hen kon waarschuwen: "Want met die oude onderzeeboten, zeiden ze dat de klinknagels door het verblijf vlogen als je te diep ging. Maar de O 24 was één van de eerste boten met gegoten staal. Gunning zei: 'Nou ja, dat is heel merkwaardig… Het lijkt wel alsof die moleculen lawaai maken. Je kunt het horen als je over de 100 meter gaat. We hebben natuurlijk beproevingen gedaan. Op een goed ogenblik is het net alsof je zilverpapier in elkaar kreukelt. Maar dan is het ook afgelopen."
De dieptebomaanval van de Japanse jager was hevig. De Jong probeerde de O 24 onder de zoutlagen voor de sonar van de jager te verstoppen. Tegelijkertijd volgde hij een rif, wat de oppervlakteschepen ook niet erg prettig vonden. Aan alle kanten ontploften dieptebommen.
De O 24 kon haast geen kant op en zat al te diep. "Op een gegeven moment hoorde ik het geluid van kreukelend zilverpapier." Maar de boot begaf het niet en De Jong moest de O 24 met veel vermogen naar boven brengen, maar wist wel te ontkomen aan de Japanners.
De O 24 had duidelijk geluk gehad. Maar had ook veel te danken aan de juiste beslissingen van de commandant. Zeker bij onderzeeboten is de druk op de commandant groot, omdat tijdens acties alleen de commandant door de periscoop kijkt en hij dus de enige is die over alle informatie kan beschikken. De verantwoordelijkheden die je draagt zijn groot, maar Piet de Jong is daar kort over: "Zo gaat dat als je commandant bent van een onderzeeboot in oorlogstijd. Dan kan je niet gaan leuteren over verantwoordelijkheid." 

!!!Pieter Lucas Marnette (1888 - 1948)
Pieter Marnette werkte veertig jaar (1908 - 1948) voor de Dienst Publieke Werken en liet een indrukwekkend oeuvre aan architectuur en straatmeubilair achter. Behalve voor lantaarnpaal ~PW24, de 'Frontsoldaat', is hij verantwoordelijk voor kabelkasten en splitskasten die nog steeds in gebruik zijn. In 1927 ontwierp hij de brandmelder bijgenaamd ‘de Rode Brigadier’.
Marnette was een van de vele getalenteerde architecten die bij Publieke Werken in loondienst werkten. [[Jan van der Mey|Johan Melchior van der Mey]] was in 1911 de eerste die de functie van esthetisch adviseur vervulde. [[Piet Kramer]] werd in hetzelfde jaar aangenomen als zijn assistent. Beiden waren hoofdrolspelers in de beginperiode van de Amsterdamse School. Zij oefenden (samen met andere gelijkgezinde architecten zoals Marnette) door hun rol binnen de dienst een grote invloed uit op het Amsterdamse straatbeeld. Deze artistieke impuls kwam van de in 1907 bij Publieke Werken aangestelde directeur Andries Wilhelm Bos. Bos stimuleerde de kwaliteit van de vormgeving, die vanaf de 19de eeuw zwaar in het slop was geraakt. Voor het eerst werden in plaats van technisch tekenaars, architecten benaderd om publieke werken te ontwerpen.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1904_Plan_Berlage1_400.jpg][Foto/1904_Plan_Berlage1.jpg]]
//Het eerste plan van Berlage voor 'Zuid', 1904.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1915_Plan_Zuid_Berlage_400.jpg][Foto/1915_Plan_Zuid_Berlage.jpg]]
//Het plan van Berlage voor 'Zuid', 1915.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1915_Plan_Zuid_H_P_Berlage_400.jpg][Foto/1915_Plan_Zuid_H_P_Berlage.jpg]]
//Het plan van Berlage voor 'Zuid', 1915.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1875_Amsterdam_plan_Kalff_400.jpg][Foto/1875_Amsterdam_plan_Kalff.jpg]]
//Plan 'Kalff', 1875.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1867_Amsterdam_plan_Niftrik_400.jpg][Foto/1867_Amsterdam_plan_Niftrik.jpg]]
//Plan 'van Niftrik', 1867.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1544_Amsterdam_Cornelis_Anthonisz_400.jpg][Foto/1544_Amsterdam_Cornelis_Anthonisz.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam (in 12 delen). Cornelis Anthonisz, 1544.
Houtsnede naar olieverfschilderij van eigen hand uit 1538.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1572_Kaart_Amsterdam_Braun_Hogenberg_400.jpg][Foto/1572_Kaart_Amsterdam_Braun_Hogenberg.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam. Braun, Hogenberg, 1572.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1649_Map_of_Amsterdam_J_Blaeu_400.jpg][Foto/1649_Map_of_Amsterdam_J_Blaeu.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam. J. Blaeu, 1649.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1662_Amsterdam_Daniel_Stalpaert_400.jpg][Foto/1662_Amsterdam_Daniel_Stalpaert.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam. Daniel Stalpaert, 1662.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1770_Amsterdam_Jan_Mol_400.jpg][Foto/1770_Amsterdam_Jan_Mol.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam. Jan Mol, 1770.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1781_ca_Amsterdam_222 images_75_400.jpg][Foto/1781_ca_Amsterdam_222 images_75.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam. J. Cóvens en zoon, 1781.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1795_plattegrond_Amsterdam_400.jpg][Foto/1795_plattegrond_Amsterdam.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam. Mortier, Cóvens en zoon, 1795.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1796_plattegrond_Amsterdam_400.jpg][Foto/1796_plattegrond_Amsterdam.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam. Mortier, Cóvens en zoon, 1796.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1820_Amsterdam_400.jpg][Foto/1820_Amsterdam.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam, 1820.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1829_Plattegrond_Amsterdam_400.jpg][Foto/1829_Plattegrond_Amsterdam.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam. Mortier, Cóvens en zoon, 1829.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1842_plattegrond_Amsterdam_50_400.jpg][Foto/1842_plattegrond_Amsterdam_50.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam. H.P. Eskes, 1842.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1866_Plattegrond_Amsterdam_75_400.jpg][Foto/1866_Plattegrond_Amsterdam_75.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam, 1866.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1873_Plattegrond_Amsterdam_400.jpg][Foto/1873_Plattegrond_Amsterdam.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam, 1873.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1875_plattegrond_Amsterdam_400.jpg][Foto/1875_plattegrond_Amsterdam.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam. A. Braakensiek, 1875.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1881_plattegrond_Amsterdam_182_images_400.jpg][Foto/1881_plattegrond_Amsterdam_182_images.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam. A.J. van der Stok, 1881.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1883_plattegrond_Amsterdam_168im_400.jpg][Foto/1883_plattegrond_Amsterdam_168im.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam, 1883.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1883_plattegrond_Amsterdam_400.jpg][Foto/1883_plattegrond_Amsterdam.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam, 1883.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1888-1889_Amsterdam_geïllustreerd_400.jpg][Foto/1888-1889_Amsterdam_geïllustreerd.jpg]]
//Geïllustreerde plattegrond van Amsterdam, 1888 - 1889.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_plattegrond_Amsterdam_400.jpg][Foto/1900_plattegrond_Amsterdam.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam, 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1901_Amsterdam_kaart_Brockhaus_Konversations_Lexikon_400.jpg][Foto/1901_Amsterdam_kaart_Brockhaus_Konversations_Lexikon.jpg]]
//Plattegrond Amsterdam. Brockhaus Konversations Lexikon, 1901.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1909_plattegrond_Amsterdam_met_stadskwartieren_400.jpg][Foto/1909_plattegrond_Amsterdam_met_stadskwartieren.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam met stadskwartieren, 1909.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_plattegrond_Amsterdam_400.jpg][Foto/1922_plattegrond_Amsterdam.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam, 1922.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940-1941_plattegrond_Amsterdam_400.jpg][Foto/1940-1941_plattegrond_Amsterdam.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam, 1940 - 1941.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1601_Kaart_amsterdam_400.jpg][Foto/1601_Kaart_amsterdam.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam, 1601.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1538_View_of_Amsterdam_ Cornelis_Anthonisz_400.jpg][Foto/1538_View_of_Amsterdam_ Cornelis_Anthonisz.jpg]]
//Geschilderde kaart van Amsterdam in vogelvlucht. Cornelis Anthonisz, 1538.
{{BLUE{De oudste originele kaart van Amsterdam die nog bestaat.}}}//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1544_Vogelvluchtkaart_amsterdam_Cornelis_Anthonisz_400.jpg][Foto/1544_Vogelvluchtkaart_amsterdam_Cornelis_Anthonisz.jpg]]
//Vogelvluchtkaart van Amsterdam, Cornelis Anthonisz, 1544.
Gekleurde versie van de 12-delige houtsnedenkaart uit 1544.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1932_Kaart_van_Amsterdam_H_van_Diehlen_en_Co_400.jpg][Foto/1932_Kaart_van_Amsterdam_H_van_Diehlen_en_Co.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam. H. van Diehlen en Co, 1932.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1599_Amsterdam-PieterBast_400.jpg][Foto/1599_Amsterdam-PieterBast.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam. Pieter Bast, 1599.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1688_Amsterdam_Frederick_de_Wit_400.jpg][Foto/1688_Amsterdam_Frederick_de_Wit.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam. Frederick de Wit, 1688.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1700_Kaart_van_Amsterdam_P_Mortier_400.jpg][Foto/1700_Kaart_van_Amsterdam_P_Mortier.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam. P. Mortier, 1700.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1879_Kaart_van_Amsterdam_A_Braakensiek_G_Funke_400.jpg][Foto/1879_Kaart_van_Amsterdam_A_Braakensiek_G_Funke.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam. A. Braakensiek/G. Funke, 1879.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1915_Kaart_van_Amsterdam_PW_J_van_Eck_400.jpg][Foto/1915_Kaart_van_Amsterdam_PW_J_van_Eck.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam. Publieke Werken, 1915.
Door van Eck ingekleurd en voorzien van kaartinhoudelijke informatie.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927-1928_Kaart_van_Amsterdam_J_Trouw_J_Vlieger_400.jpg][Foto/1927-1928_Kaart_van_Amsterdam_J_Trouw_J_Vlieger.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam. J. Trouw/J. Vlieger, 1927-1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1867_Kaart_Amsterdam_J_Kuiper_400.jpg][Foto/1867_Kaart_Amsterdam_J_Kuiper.jpg]]
//Plattegrond van Amsterdam. J. Kuiper, 1867.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1676_ca_Amsterdam_in_1342_Johannes_de_Ram_400.jpg][Foto/1676_ca_Amsterdam_in_1342_Johannes_de_Ram.jpg]]
//Amsterdam zoals het was in 1342, getekend door Johannes de Ram in ca. 1676.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1881_Kaart_Amsterdam_en_omstreken_400.jpg][Foto/1881_Kaart_Amsterdam_en_omstreken.jpg]]
//Kaart van Amsterdam en omstreken, Seyffardt's boekhandel, 1881.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1807-1810_Amstelland_Dépot_Generaal_van_Oorlog_400.jpg][Foto/1807-1810_Amstelland_Dépot_Generaal_van_Oorlog.jpg]]
//Amstelland, "Choro-hydrographische kaart der environs van Amsterdam", Dépot Generaal van Oorlog, 1807-1810.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1807-1810_Amstelland_Dépot_Generaal_van_Oorlog_deel_400.jpg][Foto/1807-1810_Amstelland_Dépot_Generaal_van_Oorlog_deel.jpg]]
//Deel van de kaart: Amstelland, "Choro-hydrographische kaart der environs van Amsterdam", Dépot Generaal van Oorlog, 1807-1810.//

{{BLUE{
{{borderless{
|Klik op de |[img(,20px)[Play, refresh|Images/youtube_play.png]]| knop en als die niet zichtbaar is op de |[img(,20px)[Play, refresh|Images/youtube_refresh.png]] | knop.|
}}}}}}

/***
|Name|PlayerPlugin|
|Source|http://www.TiddlyTools.com/#PlayerPlugin|
|Version|1.1.4|
|Author|Eric Shulman|
|License|http://www.TiddlyTools.com/#LegalStatements|
|~CoreVersion|2.1|
|Type|plugin|
|Description|Embed a media player in a tiddler|
!!!!!Usage
<<<
{{{<<player [id=xxx] [type] [URL] [width] [height] [autoplay|true|false] [showcontrols|true|false] [extras]>>}}}

''id=xxx'' is optional, and specifies a unique identifier for each embedded player.  note: this is required if you intend to display more than one player at the same time.

''type'' is optional, and is one of the following: ''windows'', ''realone'', ''quicktime'', ''flash'', ''image'' or ''iframe''.  If the media type is not specified, the plugin automatically detects Windows, Real, QuickTime, Flash video or JPG/GIF images by matching known file extensions and/or specialized streaming-media transfer protocols (such as RTSP:).  For unrecognized media types, the plugin displays an error message.

''URL'' is the location of the media content

''width'' and ''height'' are the dimensions of the video display area (in pixels)

''autoplay'' or ''true'' or ''false'' is optional, and specifies whether the media content should begin playing as soon as it is loaded, or wait for the user to press the "play" button.  Default is //not// to autoplay.

''showcontrols'' or ''true'' or ''false'' is optional, and specifies whether the embedded media player should display its built-in control panel (e.g., play, pause, stop, rewind, etc), if any.  Default is to display the player controls.

''extras'' are optional //pairs// of parameters that can be passed to the embedded player, using the {{{<param name=xxx value=yyy>}}} HTML syntax.

''If you use [[AttachFilePlugin]] to encode and store a media file within your document, you can play embedded media content by using the title of the //attachment tiddler//'' as a parameter in place of the usual reference to an external URL.  When playing an attached media content, you should always explicitly specify the media type parameter, because the name used for the attachment tiddler may not contain a known file extension from which a default media type can be readily determined.
<<<
!!!!!Configuration
<<<
Default player size:
width: <<option txtPlayerDefaultWidth>> height: <<option txtPlayerDefaultHeight>>
<<<
!!!!!Examples
<<<
+++[Windows Media]...
Times Square Live Webcam
{{{<<player id=1 http://www.earthcam.com/usa/newyork/timessquare/asx/tsq_stream.asx>>}}}
<<player id=1 http://www.earthcam.com/usa/newyork/timessquare/asx/tsq_stream.asx>>
===
+++[RealOne]...
BBC London: Live and Recorded news
{{{<<player id=2 http://www.bbc.co.uk/london/realmedia/news/tvnews.ram>>}}}
<<player id=2 http://www.bbc.co.uk/london/realmedia/news/tvnews.ram>>
===
+++[Quicktime]...
America Free TV: Classic Comedy
{{{<<player id=3 http://www.americafree.tv/unicast_mov/AmericaFreeTVComedy.mov>>}}}
<<player id=3 http://www.americafree.tv/unicast_mov/AmericaFreeTVComedy.mov>>
===
+++[Flash]...
Asteroids arcade game
{{{<<player id=4 http://www.80smusiclyrics.com/games/asteroids/asteroids.swf 400 300>>}}}
<<player id=4 http://www.80smusiclyrics.com/games/asteroids/asteroids.swf 400 300>>
Google Video
{{{<<player id=5 flash http://video.google.com/googleplayer.swf?videoUrl=http%3A%2F%2Fvp.video.google.com%2Fvideodownload%3Fversion%3D0%26secureurl%3DoQAAAIVnUNP6GYRY8YnIRNPe4Uk5-j1q1MVpJIW4uyEFpq5Si0hcSDuig_JZcB9nNpAhbScm9W_8y_vDJQBw1DRdCVbXl-wwm5dyUiiStl_rXt0ATlstVzrUNC4fkgK_j7nmse7kxojRj1M3eo3jXKm2V8pQjWk97GcksMFFwg7BRAXmRSERexR210Amar5LYzlo9_k2AGUWPLyRhMJS4v5KtDSvNK0neL83ZjlHlSECYXyk%26sigh%3Dmpt2EOr86OAUNnPQ3b9Tr0wnDms%26begin%3D0%26len%3D429700%26docid%3D-914679554478687740&thumbnailUrl=http%3A%2F%2Fvideo.google.com%2FThumbnailServer%3Fcontentid%3De7e77162deb04c42%26second%3D5%26itag%3Dw320%26urlcreated%3D1144620753%26sigh%3DC3fqXPPS1tFiUqLzmkX3pdgYc2Y&playerId=-91467955447868774               400 326>>}}}
<<player id=5 flash http://video.google.com/googleplayer.swf?videoUrl=http%3A%2F%2Fvp.video.google.com%2Fvideodownload%3Fversion%3D0%26secureurl%3DoQAAAIVnUNP6GYRY8YnIRNPe4Uk5-j1q1MVpJIW4uyEFpq5Si0hcSDuig_JZcB9nNpAhbScm9W_8y_vDJQBw1DRdCVbXl-wwm5dyUiiStl_rXt0ATlstVzrUNC4fkgK_j7nmse7kxojRj1M3eo3jXKm2V8pQjWk97GcksMFFwg7BRAXmRSERexR210Amar5LYzlo9_k2AGUWPLyRhMJS4v5KtDSvNK0neL83ZjlHlSECYXyk%26sigh%3Dmpt2EOr86OAUNnPQ3b9Tr0wnDms%26begin%3D0%26len%3D429700%26docid%3D-914679554478687740&thumbnailUrl=http%3A%2F%2Fvideo.google.com%2FThumbnailServer%3Fcontentid%3De7e77162deb04c42%26second%3D5%26itag%3Dw320%26urlcreated%3D1144620753%26sigh%3DC3fqXPPS1tFiUqLzmkX3pdgYc2Y&playerId=-91467955447868774               400 326>>
YouTube Video
{{{<<player id=6 flash http://www.youtube.com/v/OdT9z-JjtJk 400 300>>}}}
<<player id=6 flash http://www.youtube.com/v/OdT9z-JjtJk 400 300>>
===
+++[Still Images]...
GIF (best for illustrations, animations, diagrams, etc.)
{{{<<player id=7 image images/meow.gif auto auto>>}}}
<<player id=7 image images/meow.gif auto auto>>
JPG (best for photographs, scanned images, etc.)
{{{<<player id=8 image images/meow2.jpg 200 150>>}}}
<<player id=8 image images/meow2.jpg 200 150>>
===
<<<
!!!!!Revisions
<<<
2008.05.10 [1.1.4] in handlers(), immediately return if no params (prevents error in macro).  Also, refactored auto-detect code to make type mapping configurable.
2007.10.15 [1.1.3] in loadURL(), add recognition for .PNG (still image), fallback to iframe for unrecognized media types
2007.08.31 [1.1.2] added 'click-through' link for JPG/GIF images
2007.06.21 [1.1.1] changed "hidecontrols" param to "showcontrols" and recognize true/false values in addition to 'showcontrols', added "autoplay" param (also recognize true/false values), allow "auto" as value for type param
2007.05.22 [1.1.0] added support for type=="iframe" (displays src URL in an IFRAME)
2006.12.06 [1.0.1] in handler(), corrected check for config.macros.attach (instead of config.macros.attach.getAttachment) so that player plugin will work when AttachFilePlugin is NOT installed.  (Thanks to Phillip Ehses for bug report)
2006.11.30 [1.0.0] support embedded media content using getAttachment() API defined by AttachFilePlugin or AttachFilePluginFormatters.  Also added support for 'image' type to render JPG/GIF still images
2006.02.26 [0.7.0] major re-write.  handles default params better.  create/recreate player objects via loadURL() API for use with interactive forms and scripts.
2006.01.27 [0.6.0] added support for 'extra' macro params to pass through to object parameters
2006.01.19 [0.5.0] Initial ALPHA release
2005.12.23 [0.0.0] Started
<<<
!!!!!Code
***/
//{{{
version.extensions.PlayerPlugin= {major: 1, minor: 1, revision: 4, date: new Date(2008,5,10)};

config.macros.player = {};
config.macros.player.html = {};
config.macros.player.handler= function(place,macroName,params) {
	if (!params.length) return; // missing parameters - do nothing
	var id=null;
	if (params[0].substr(0,3)=="id=") id=params.shift().substr(3);
	var type="";
	if (!params.length) return; // missing parameters - do nothing
	var p=params[0].toLowerCase();
	if (p=="auto" || p=="windows" || p=="realone" || p=="quicktime" || p=="flash" || p=="image" || p=="iframe")
		type=params.shift().toLowerCase();
	var url=params.shift(); if (!url || !url.trim().length) url="";
	if (url.length && config.macros.attach!=undefined) // if AttachFilePlugin is installed
		if ((tid=store.getTiddler(url))!=null && tid.isTagged("attachment")) // if URL is attachment
			url=config.macros.attach.getAttachment(url); // replace TiddlerTitle with URL
	var width=params.shift();
	var height=params.shift();
	var autoplay=false;
	if (params[0]=='autoplay'||params[0]=='true'||params[0]=='false')
		autoplay=(params.shift()!='false');
	var show=true;
	if (params[0]=='showcontrols'||params[0]=='true'||params[0]=='false')
		show=(params.shift()!='false');
	var extras="";
	while (params[0]!=undefined)
		extras+="<param name='"+params.shift()+"' value='"+params.shift()+"'> ";
	this.loadURL(place,id,type,url,width,height,autoplay,show,extras);
}

if (config.options.txtPlayerDefaultWidth==undefined) config.options.txtPlayerDefaultWidth="100%";
if (config.options.txtPlayerDefaultHeight==undefined) config.options.txtPlayerDefaultHeight="480"; // can't use "100%"... player height doesn't stretch right :-(

config.macros.player.typeMap={
	windows: ['mms', '.asx', '.wvx', '.wmv', '.mp3'],
	realone: ['rtsp', '.ram', '.rpm', '.rm', '.ra'],
	quicktime: ['.mov', '.qt'],
	flash: ['.swf', '.flv'],
	image: ['.jpg', '.gif', '.png'],
	iframe: ['.htm', '.html', '.shtml', '.php']
};

config.macros.player.loadURL=function(place,id,type,url,width,height,autoplay,show,extras) {

	if (id==undefined) id="tiddlyPlayer";
	if (!width) var width=config.options.txtPlayerDefaultWidth;
	if (!height) var height=config.options.txtPlayerDefaultHeight;
	if (url && (!type || !type.length || type=="auto")) { // determine type from URL
		u=url.toLowerCase();
		var map=config.macros.player.typeMap;
		for (var t in map) for (var i=0; i<map[t].length; i++)
			if (u.indexOf(map[t][i])!=-1) var type=t;
	}
	if (!type || !config.macros.player.html[type]) var type="none";
	if (!url) var url="";
	if (show===undefined) var show=true;
	if (!extras) var extras="";
	if (type=="none" && url.trim().length) type="iframe"; // fallback to iframe for unrecognized media types

	// adjust parameter values for player-specific embedded HTML
	switch (type) {
		case "windows":
			autoplay=autoplay?"1":"0"; // player-specific param value
			show=show?"1":"0"; // player-specific param value
			break;
		case "realone":
			autoplay=autoplay?"true":"false";
			show=show?"block":"none";
			height-=show?60:0; // leave room for controls
			break;
		case "quicktime":
			autoplay=autoplay?"true":"false";
			show=show?"true":"false";
			break;
		case "image":
			show=show?"block":"none";
			break;
		case "iframe":
			show=show?"block":"none";
			break;
	}

	// create containing div for player HTML
	// and add or replace player in TW DOM structure
	var newplayer = document.createElement("div");
	newplayer.playerType=type;
	newplayer.setAttribute("id",id+"_div");
	var existing = document.getElementById(id+"_div");
	if (existing && !place) place=existing.parentNode;
	if (!existing)
		place.appendChild(newplayer);
	else {
		if (place==existing.parentNode) place.replaceChild(newplayer,existing)
		else { existing.parentNode.removeChild(existing); place.appendChild(newplayer); }
	}

	var html=config.macros.player.html[type];
	html=html.replace(/%i%/mg,id);
	html=html.replace(/%w%/mg,width);
	html=html.replace(/%h%/mg,height);
	html=html.replace(/%u%/mg,url);
	html=html.replace(/%a%/mg,autoplay);
	html=html.replace(/%s%/mg,show);
	html=html.replace(/%x%/mg,extras);
	newplayer.innerHTML=html;
}
//}}}

// // Player-specific API functions: isReady(id), isPlaying(id), toggleControls(id), showControls(id,flag)

//{{{
// status values:
// Windows: 0=Undefined, 1=Stopped, 2=Paused, 3=Playing, 4=ScanForward, 5=ScanReverse
//          6=Buffering, 7=Waiting, 8=MediaEnded, 9=Transitioning, 10=Ready, 11=Reconnecting
// RealOne: 0=Stopped, 1=Contacting, 2=Buffering, 3=Playing, 4=Paused, 5=Seeking
// QuickTime: 'Waiting', 'Loading', 'Playable', 'Complete', 'Error:###'
// Flash: 0=Loading, 1=Uninitialized, 2=Loaded, 3=Interactive, 4=Complete
config.macros.player.isReady=function(id)
{
	var d=document.getElementById(id+"_div"); if (!d) return false;
	var p=document.getElementById(id); if (!p) return false;
	if (d.playerType=='windows') return !((p.playState==0)||(p.playState==7)||(p.playState==9)||(p.playState==11));
	if (d.playerType=='realone') return (p.GetPlayState()>1);
	if (d.playerType=='quicktime') return !((p.getPluginStatus()=='Waiting')||(p.getPluginStatus()=='Loading'));
	if (d.playerType=='flash') return (p.ReadyState>2);
	return true;
}
config.macros.player.isPlaying=function(id)
{
	var d=document.getElementById(id+"_div"); if (!d) return false;
	var p=document.getElementById(id); if (!p) return false;
	if (d.playerType=='windows') return (p.playState==3);
	if (d.playerType=='realone') return (p.GetPlayState()==3);
	if (d.playerType=='quicktime') return (p.getPluginStatus()=='Complete');
	if (d.playerType=='flash') return (p.ReadyState<4);
	return false;
}
config.macros.player.showControls=function(id,flag) {
	var d=document.getElementById(id+"_div"); if (!d) return false;
	var p=document.getElementById(id); if (!p) return false;
	if (d.playerType=='windows') { p.ShowControls=flag; p.ShowStatusBar=flag; }
	if (d.playerType=='realone') { alert('show/hide controls not available'); }
	if (d.playerType=='quicktime')      // if player not ready, retry in one second
		{ if (this.isReady(id)) p.setControllerVisible(flag); else setTimeout('config.macros.player.showControls("'+id+'",'+flag+')',1000); }
	if (d.playerType=='flash') { alert('show/hide controls not available'); }
}
config.macros.player.toggleControls=function(id) {
	var d=document.getElementById(id+"_div"); if (!d) return false;
	var p=document.getElementById(id); if (!p) return false;
	if (d.playerType=='windows') var flag=!p.ShowControls;
	if (d.playerType=='realone') var flag=true; // TBD
	if (d.playerType=='quicktime') var flag=!p.getControllerVisible();
	if (d.playerType=='flash') var flag=true; // TBD
	this.showControls(id,flag);
}
config.macros.player.fullScreen=function(id) {
	var d=document.getElementById(id+"_div"); if (!d) return false;
	var p=document.getElementById(id); if (!p) return false;
	if (d.playerType=='windows') p.DisplaySize=3;
	if (d.playerType=='realone') p.SetFullScreen();
	if (d.playerType=='quicktime') { alert('full screen not available'); }
	if (d.playerType=='flash') { alert('full screen not available'); }
}
//}}}

// // Player HTML

//{{{
// placeholder (no player)
config.macros.player.html.none=' \
	<table id="%i%" width="%w%" height="%h%" style="background-color:#111;border:0;margin:0;padding:0;"> \
	<tr style="background-color:#111;border:0;margin:0;padding:0;"> \
	<td width="%w%" height="%h%" style="background-color:#111;color:#ccc;border:0;margin:0;padding:0;text-align:center;"> \
	&nbsp; \
	%u% \
	&nbsp; \
	</td></tr></table>';
//}}}

//{{{
// JPG/GIF/PNG still images
config.macros.player.html.image='\
	<a href="%u%" target="_blank"><img width="%w%" height="%h%" style="display:%s%;" src="%u%"></a>';
//}}}

//{{{
// IFRAME web page viewer
config.macros.player.html.iframe='\
	<iframe id="%i%" width="%w%" height="%h%" style="display:%s%;background:#fff;" src="%u%"></iframe>';
//}}}

//{{{
// Windows Media Player
// v7.1 ID: classid=CLSID:6BF52A52-394A-11d3-B153-00C04F79FAA6
// v9	ID: classid=CLSID:22d6f312-b0f6-11d0-94ab-0080c74c7e95
config.macros.player.html.windows=' \
	<object id="%i%" width="%w%" height="%h%" style="margin:0;padding:0;width:%w%;height:%h%px;" \
		classid="CLSID:22d6f312-b0f6-11d0-94ab-0080c74c7e95" \
		codebase="http://activex.microsoft.com/activex/controls/mplayer/en/nsmp2inf.cab#Version=6,4,5,715" \
		align="baseline" border="0" \
		standby="Loading Microsoft Windows Media Player components..." \
		type="application/x-oleobject"> \
		<param name="FileName" value="%u%"> <param name="ShowControls" value="%s%"> \
		<param name="ShowPositionControls" value="1"> <param name="ShowAudioControls" value="1"> \
		<param name="ShowTracker" value="1"> <param name="ShowDisplay" value="0"> \
		<param name="ShowStatusBar" value="1"> <param name="AutoSize" value="1"> \
		<param name="ShowGotoBar" value="0"> <param name="ShowCaptioning" value="0"> \
		<param name="AutoStart" value="%a%"> <param name="AnimationAtStart" value="1"> \
		<param name="TransparentAtStart" value="0"> <param name="AllowScan" value="1"> \
		<param name="EnableContextMenu" value="1"> <param name="ClickToPlay" value="1"> \
		<param name="InvokeURLs" value="1"> <param name="DefaultFrame" value="datawindow"> \
		%x% \
		<embed src="%u%" style="margin:0;padding:0;width:%w%;height:%h%px;" \
			align="baseline" border="0" width="%w%" height="%h%" \
			type="application/x-mplayer2" \
			pluginspage="http://www.microsoft.com/windows/windowsmedia/download/default.asp" \
			name="%i%" showcontrols="%s%" showpositioncontrols="1" \
			showaudiocontrols="1" showtracker="1" showdisplay="0" \
			showstatusbar="%s%" autosize="1" showgotobar="0" showcaptioning="0" \
			autostart="%a%" autorewind="0" animationatstart="1" transparentatstart="0" \
			allowscan="1" enablecontextmenu="1" clicktoplay="0" invokeurls="1" \
			defaultframe="datawindow"> \
		</embed> \
	</object>';
//}}}

//{{{
// RealNetworks' RealOne Player
config.macros.player.html.realone=' \
	<table width="%w%" style="border:0;margin:0;padding:0;"><tr style="border:0;margin:0;padding:0;"><td style="border:0;margin:0;padding:0;"> \
	<object id="%i%" width="%w%" height="%h%" style="margin:0;padding:0;" \
		CLASSID="clsid:CFCDAA03-8BE4-11cf-B84B-0020AFBBCCFA"> \
		<PARAM NAME="CONSOLE" VALUE="player"> \
		<PARAM NAME="CONTROLS" VALUE="ImageWindow"> \
		<PARAM NAME="AUTOSTART" Value="%a%"> \
		<PARAM NAME="MAINTAINASPECT" Value="true"> \
		<PARAM NAME="NOLOGO" Value="true"> \
		<PARAM name="BACKGROUNDCOLOR" VALUE="#333333"> \
		<PARAM NAME="SRC" VALUE="%u%"> \
		%x% \
		<EMBED width="%w%" height="%h%" controls="ImageWindow" type="audio/x-pn-realaudio-plugin" style="margin:0;padding:0;" \
			name="%i%" \
			src="%u%" \
			console=player \
			maintainaspect=true \
			nologo=true \
			backgroundcolor=#333333 \
			autostart=%a%> \
		</OBJECT> \
	</td></tr><tr style="border:0;margin:0;padding:0;"><td style="border:0;margin:0;padding:0;"> \
	<object id="%i%_controls" width="%w%" height="60" style="margin:0;padding:0;display:%s%" \
		CLASSID="clsid:CFCDAA03-8BE4-11cf-B84B-0020AFBBCCFA"> \
		<PARAM NAME="CONSOLE" VALUE="player"> \
		<PARAM NAME="CONTROLS" VALUE="All"> \
		<PARAM NAME="NOJAVA" Value="true"> \
		<PARAM NAME="MAINTAINASPECT" Value="true"> \
		<PARAM NAME="NOLOGO" Value="true"> \
		<PARAM name="BACKGROUNDCOLOR" VALUE="#333333"> \
		<PARAM NAME="SRC" VALUE="%u%"> \
		%x% \
		<EMBED WIDTH="%w%" HEIGHT="60" NOJAVA="true" type="audio/x-pn-realaudio-plugin" style="margin:0;padding:0;display:%s%" \
			controls="All" \
			name="%i%_controls" \
			src="%u%" \
			console=player \
			maintainaspect=true \
			nologo=true \
			backgroundcolor=#333333> \
		</OBJECT> \
	</td></tr></table>';
//}}}

//{{{
// QuickTime Player
config.macros.player.html.quicktime=' \
	<OBJECT ID="%i%" WIDTH="%w%" HEIGHT="%h%" style="margin:0;padding:0;" \
		CLASSID="clsid:02BF25D5-8C17-4B23-BC80-D3488ABDDC6B" \
		CODEBASE="http://www.apple.com/qtactivex/qtplugin.cab"> \
		<PARAM name="SRC" VALUE="%u%"> \
		<PARAM name="AUTOPLAY" VALUE="%a%"> \
		<PARAM name="CONTROLLER" VALUE="%s%"> \
		<PARAM name="BGCOLOR" VALUE="#333333"> \
		<PARAM name="SCALE" VALUE="aspect"> \
		<PARAM name="SAVEEMBEDTAGS" VALUE="true"> \
		%x% \
		<EMBED name="%i%" WIDTH="%w%" HEIGHT="%h%" style="margin:0;padding:0;" \
			SRC="%u%" \
			AUTOPLAY="%a%" \
			SCALE="aspect" \
			CONTROLLER="%s%" \
			BGCOLOR="#333333" \
			EnableJavaSript="true" \
			PLUGINSPAGE="http://www.apple.com/quicktime/download/"> \
		</EMBED> \
	</OBJECT>';
//}}}

//{{{
// Flash Player
config.macros.player.html.flash='\
	<object id="%i%" width="%w%" height="%h%" style="margin:0;padding:0;" \
		classid="clsid:D27CDB6E-AE6D-11cf-96B8-444553540000" \
		codebase="http://download.macromedia.com/pub/shockwave/cabs/flash/swflash.cab#version=6,0,29,0"> \
		<param name="movie" value="%u%"> \
		<param name="quality" value="high"> \
		<param name="SCALE" value="exactfit"> \
		<param name="bgcolor" value="333333"> \
		%x% \
		<embed name="%i%" src="%u%" style="margin:0;padding:0;" \
			height="%h%" width="%w%" quality="high" \
			pluginspage="http://www.macromedia.com/go/getflashplayer" \
			type="application/x-shockwave-flash" scale="exactfit"> \
		</embed> \
	</object>';
//}}}

De Polar Bears van de Britse 49ste Infanteriedivisie in 4 lichte pantserwagens en 6 bren-carriers (een kleine/lichte tank).

{{BROWN{Polikliniek voor kleine huisdieren}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Polikliniek_KH0"
"Situatie " "" "Polikliniek_KH2"
"1881 " "1881" "Polikliniek_KH7"
"Ca. 1890-A " "Ca. 1890" "Polikliniek_KH5"
"Ca. 1890-B " "Ca. 1890" "Polikliniek_KH6"
"1890-C " "1890" "Jacob Olie13"
"1907 " "1907" "J.L. Scherpenisse21"
"1981 " "1981" "Polikliniek_KH3"
"In vogelvlucht " "" "Armenschool3"
"1983 " "1983" "Polikliniek_KH4"
"Verg. 1968-A " "1968" "Polikliniek_KH8"
"Verg. 1968-B " "1968" "Polikliniek_KH9"
>>}}}

{{BROWN{Info}}}
Een opvallend gebouw, Rozengracht #226, maar gelegen aan de Singelgracht. Het ziet eruit als een soort vakwerkhuis, in stijl vergelijkbaar met het [[School Kinderbad]] aan de Frederik Hendrikstraat en het voormalige [[badhuis aan de Da Costakade|Badhuis Da Costakade]].
>Er werden meerdere identieke gebouwen in Amsterdam neergezet. Tot de 80er jaren van de vorige eeuw stond een vergelijkbaar pand aan de Singelgracht naast Paradiso. Rozengracht 226 is het enige pand dat nog bestaat.
{{BROWN{Historie Polikliniek voor kleine huisdieren}}}
In 1889 werd het pand geopend als 'Zittingslokaal der geneeskundige dienst'.
De deuren links van 226 waren de deuren van de ambulancekar. Tevens stond daar de glazen wagen. Als je 'gek' geworden was werd je daarin afgevoerd. Daar is de uitdrukking 'geschikt voor 't glazen wagentje' uit ontstaan.
Vanaf 1929 heeft het pand een diergeneeskundige historie en vestigde 'De bond voor Daadwerkelijke Dierenbescherming' zich in het gebouw.
Later is de kliniek in particuliere handen overgegaan en werd het de 'Polikliniek voor Huisdieren'.
Sinds 2005 is het 'Dierenkliniek ~DierenDokters Amsterdam' (https://www.dierendokters.com/dierenarts-dierenkliniek/amsterdam)
Plannen voor een grondige renovatie werden gesmeed. Duidelijk was dat sfeer van het pand niet aangetast mocht worden en toch moest het een kliniek van deze tijd worden. Eind 2006 kon worden begonnen met de renovatie van het interieur. In 2010 werd de buitenkant onder handen genomen.

[img[Polikliniek voor kleine huisdieren|Images/2008_Situatie_polikliniek_huisdieren.jpg]]
//Google Maps: Situatie polikliniek voor kleine huisdieren, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Rozengracht_226_Kliniek_voor_kleine_huisdieren._F_Santen_400.jpg][Foto/1981_Rozengracht_226_Kliniek_voor_kleine_huisdieren._F_Santen.jpg]]
//Ingang polikliniek voor kleine huisdieren in 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Polikliniek_voor_kleine_huisdieren_achterzijde_Rozengracht_226-238_400.jpg][Foto/1983_Polikliniek_voor_kleine_huisdieren_achterzijde_Rozengracht_226-238.jpg]]
//Polikliniek voor kleine huisdieren in 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_ca_Eén_van_de_eerste_artsen_400.jpg][Foto/1890_ca_Eén_van_de_eerste_artsen.jpg]]
//Eén van de eerste artsen, ca. 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_ca_Zuster_400.jpg][Foto/1890_ca_Zuster.jpg]]
//Een zuster, ca. 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1881_origineel_toilet_400.jpg][Foto/1881_origineel_toilet.jpg]]
//Het nog originele toilet, de pot uit 1881.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1968_Singelgracht_achterzijde_Paradiso_en_gebouw_a_la_Rozengracht_226_400.jpg][Foto/1968_Singelgracht_achterzijde_Paradiso_en_gebouw_a_la_Rozengracht_226.jpg]]
//Een identiek pand stond tot de 80er jaren van de vorige eeuw aan de Singelgracht naast Paradiso, 1968.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1968_Weteringschans_4_gebouw_a_la_Rozengracht_226_2_400.jpg][Foto/1968_Weteringschans_4_gebouw_a_la_Rozengracht_226_2.jpg]]
//Weteringschans 4, naast Paradiso, een pand identiek aan Rozengracht 226, 1968.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Haarlemmerweg_273_machinekamer_pompstation_waterleiding_400.jpg][Foto/19xx_Haarlemmerweg_273_machinekamer_pompstation_waterleiding.jpg]]
//Haarlemmerweg #273, machinekamer van het pompstation van de duinwaterleiding, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Van_Hallstraat_4_pompstation_waterleiding_400.jpg][Foto/19xx_Van_Hallstraat_4_pompstation_waterleiding.jpg]]
//Haarlemmerweg #273, pompstation van de duinwaterleiding, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1994_Van_Hallstraat_4_achterzijde_oude_pomphuis_400.jpg][Foto/1994_Van_Hallstraat_4_achterzijde_oude_pomphuis.jpg]]
//Van Hallstraat #4, achterzijde van het 'oude' pomphuis, 1994.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925_Haarlemmerweg_273_viering_25j-bestaan_400.jpg][Foto/1925_Haarlemmerweg_273_viering_25j-bestaan.jpg]]
//Haarlemmerweg #273, pompstation van de duinwaterleiding, viering 25-jarig bestaan, 1925.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Watertorenplein_6_Interieur_Machinepompgebouw_400.jpg][Foto/19xx_Watertorenplein_6_Interieur_Machinepompgebouw.jpg]]
//Watertorenplein #6, interieur machinepompgebouw, 19xx.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Watertorenplein_9_restaurant_Adam_vh_Haarlemmerweg_273-299_Martin_Alberts_1_400.jpg][Foto/2007_Watertorenplein_9_restaurant_Adam_vh_Haarlemmerweg_273-299_Martin_Alberts_1.jpg]]
//Watertorenplein #9, café-restaurant Amsterdam, voorheen Haarlemmerweg #273-299. Martin Alberts, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Watertorenplein_9_restaurant_Adam_vh_Haarlemmerweg_273-299_Martin_Alberts_2_400.jpg][Foto/2007_Watertorenplein_9_restaurant_Adam_vh_Haarlemmerweg_273-299_Martin_Alberts_2.jpg]]
//Watertorenplein #9, café-restaurant Amsterdam, voorheen Haarlemmerweg #273-299. Martin Alberts, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Watertorenplein_9_restaurant_Adam_vh_Haarlemmerweg_273-299_Martin_Alberts_3_400.jpg][Foto/2007_Watertorenplein_9_restaurant_Adam_vh_Haarlemmerweg_273-299_Martin_Alberts_3.jpg]]
//Watertorenplein #9, café-restaurant Amsterdam, voorheen Haarlemmerweg #273-299. Martin Alberts, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Watertorenplein_9_restaurant_Adam_vh_Haarlemmerweg_273-299_Martin_Alberts_4_400.jpg][Foto/2007_Watertorenplein_9_restaurant_Adam_vh_Haarlemmerweg_273-299_Martin_Alberts_4.jpg]]
//Watertorenplein #9, café-restaurant Amsterdam, voorheen Haarlemmerweg #273-299. Martin Alberts, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2004_Watertorenplein_4A-B-6-8_brug_over_Waterleliegracht_vm_waterleidingterrein_Martin_Alberts_400.jpg][Foto/2004_Watertorenplein_4A-B-6-8_brug_over_Waterleliegracht_vm_waterleidingterrein_Martin_Alberts.jpg]]
//Watertorenplein #4A-B-6-8 met brug over de Waterleliegracht naar het voormalige waterleidingterrein. Martin Alberts, 2004.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Watertorenplein_Hotel_De_Windketel1_400.jpg][Foto/2007_Watertorenplein_Hotel_De_Windketel1.jpg]]
//Watertorenplein, Hotel 'De Windketel', 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Watertorenplein_Hotel_De_Windketel2_400.jpg][Foto/2007_Watertorenplein_Hotel_De_Windketel2.jpg]]
//Watertorenplein, Hotel 'De Windketel', 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_Watertorenplein_400.jpg][Foto/2011_Watertorenplein.jpg]]
//Watertorenplein, 2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Watertorenplein_met_watertoren_400.jpg][Foto/2009_Watertorenplein_met_watertoren.jpg]]
//Watertorenplein met watertoren, 2009.//

[img[Pompstation|Images/pompstation1030.jpg]]

[img[Pompstation|Images/Pompstation1031.jpg]]

[img[Pompstation|Images/Pompstation1032.jpg]]

[img[Pompstation|Images/Pompstation1037.jpg]]

[img[Pompstation|Images/Pompstation1038.jpg]]

[img[Pompstation|Images/Pompstation1039.jpg]]

[img[Pompstation|Images/Pompstation1040.jpg]]

[img[Pompstation|Images/Pompstation1041.jpg]]

[img[Pompstation|Images/Pompstation1044.jpg]]

[img[Pompstation|Images/Pompstation1046.jpg]]

[img[Breitner|Images/18xx_George_Hendrik_Breitner_Willem_Witsen.jpg]]
//Breitner gefotografeerd door Willem Witsen.//

[img[J.L. Scherpenisse|Images/J_L_Scherpenisseportret_400.jpg]]
//Johannes L. Scherpenisse.//

{{BROWN{Postkantoor Bloemgracht}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Bloemgracht1"
"1885 " "1885" "Buurt001"
"1931 " "1931" "Buurt101"
"1965 " "1965" "Buurt046"
"1970 " "1970" "Buurt050"
"1979-A " "1979" "Buurt056"
"1979-B " "1979" "Buurt057"
"1979-C " "1979" "Buurt102"
"2004-A " "2004" "HOED2"
"2004-B " "2004" "HOED3"
"2004-C " "2004" "HOED1"
"2008 " "2008" "HOED4"
>>}}}

{{BROWN{Potgieterschool}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1982 " "1982" "Buurt171"
"2003 " "" "Potgieterschool1"
"2010 " "" "Potgieterschool2"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2003_Bilderdijkpark_12_Potgieterschool_400.jpg][Foto/2003_Bilderdijkpark_12_Potgieterschool.jpg]]
//Tegeltableau naast de ingang van de voormalige Potgieterschool, 2003.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_Bilderdijkpark_12_vm_Potgieterschool_400.jpg][Foto/2010_Bilderdijkpark_12_vm_Potgieterschool.jpg]]
//Google Street View: Voormalige Potgieterschool, 2010.//

{{BROWN{Prenten}}}
<<tabs ""
"Johannes Rieke " "" "Prenten Johannes Rieke"
"Herman Misset " "" "Prenten Herman Misset"
"Diverse tekenaars " "" "Prenten diversen"
>> 

{{BROWN{Herman Misset}}}
<tabs "">
<tab 1890 - 1903 >
{{BROWN{1890 - 1903}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1890-A " "1890" "Prenten38"
"1890-B " "1890" "Prenten40"
"1891 " "1891" "Prenten41"
"1898 " "1898" "Prenten51"
"Ca. 1899 " "Ca. 1899" "Prenten52"
"1900 " "1900" "Prenten103"
"1901 " "1901" "Prenten56"
"1902-A " "1902" "Prenten57"
"1902-B " "1902" "Prenten58"
"1902-C " "1902" "Prenten59"
"1902-D " "1902" "Prenten60"
"1902-E " "1902" "Prenten61"
"1902-F " "1902" "Prenten101"
"1902-G " "1902" "Prenten102"
"Ca. 1902 " "Ca. 1902" "Prenten115"
"1903-A " "1903" "Prenten62"
"1903-B " "1903" "Prenten63"
"1903-C " "1903" "Prenten117"
"1903-D " "1903" "Prenten84"
>>
</tab>

<tab 1904 - 1915 >
{{BROWN{1904 - 1915}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1904-A " "1904" "Prenten64"
"1904-B " "1904" "Prenten65"
"1904-C " "1904" "Prenten65A"
"1904-D " "1904" "Prenten113"
"1905 " "1905" "Prenten66"
"1906-A " "1906" "Prenten68"
"1906-B " "1906" "Prenten69"
"Ca. 1906-C " "Ca. 1906" "Prenten70"
"1907-A " "1907" "Prenten85"
"1907-B " "1907" "Prenten87"
"1907-C " "1907" "Prenten112"
"1907-D " "1907" "Prenten116"
"1909 " "1909" "Prenten71"
"1912 " "1912" "Prenten72"
"Ca. 1913-A " "Ca. 1913" "Prenten73"
"Ca. 1913-B " "Ca. 1913" "Prenten74"
"Ca. 1915 " "Ca. 1915" "Prenten75"
>>
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Johannes Rieke}}}
<tabs "">
<tab 1875 - 1889 >
{{BROWN{1875 - 1889}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1875-A " "Ca. 1875" "Prenten17"
"Ca. 1875-B " "Ca. 1875" "Prenten18"
"1879 " "1879" "Prenten19"
"1880-A " "1880" "Prenten20"
"1880-B " "1881" "Prenten91"
"1881 " "1881" "Prenten98"
"1882-A " "1882" "Prenten24"
"1882-B " "1882" "Prenten25"
"1884-A " "1884" "Prenten26"
"1884-B " "1884" "Prenten122"
"1886-A " "1886" "Prenten29"
"1886-B " "1886" "Prenten31"
"1886-C " "1886" "Prenten30"
"1886-D " "1886" "Prenten105"
"1887 " "1887" "Prenten32"
"1889-A " "1889" "Prenten35"
"1889-B " "1889" "Prenten96"
>>
</tab>

<tab 1890 - 1898 >
{{BROWN{189 - 1898}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1890-A " "1890" "Prenten39"
"1890-B " "1890" "Prenten99"
"1890-C " "1890" "Prenten123"
"1890-D " "1890" "Prenten124"
"1890-E " "1890" "Prenten125"
"Ca. 1890-A " "Ca. 1890" "Prenten119"
"Ca. 1890-B " "Ca. 1890" "Prenten120"
"1892 " "1892" "Prenten42"
"1893-A " "1893" "Prenten43"
"1893-B " "1893" "Prenten44"
"1897-A " "1897" "Prenten50"
"1897-B " "1897" "Prenten100"
"1898-A " "1898" "Prenten118"
"1898-B " "1898" "Prenten121"
>>
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Diverse tekenaars}}}
<tabs "">
<tab 1654 - 1819 >
{{BROWN{1654 - 1819}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1654 " "Ca. 1654" "Prenten01"
"1663 " "1663" "Prenten02"
"Ca. 1750 " "Ca. 1750" "Prenten03"
"1769 " "1769" "Prenten04"
"1770 " "1770" "Prenten126"
"Ca. 1770-A " "Ca. 1770" "Prenten06"
"Ca. 1770-B " "Ca. 1770" "Prenten07"
"Ca. 1780 " "Ca. 1780" "Prenten08"
"1786 " "1786" "Prenten05"
"1787 " "1787" "Prenten110"
"1790 " "1790" "Prenten106"
"Ca. 1800 " "Ca. 1800" "Prenten127"
"Ca. 1815 " "Ca. 1815" "Prenten09"
"1816 " "1816" "Prenten107"
"1817-A " "1817" "Prenten108"
"1817-B " "1817" "Prenten128"
>>}}}
</tab>

<tab 1820 - 1874 >
{{BROWN{1820 - 1874}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1820 " "Ca. 1820" "Prenten10"
"Ca. 1825 " "Ca. 1825" "Prenten11"
"1828 " "1828" "Prenten12"
"1835-A " "1835" "Prenten93"
"1835-B " "1835" "Prenten109"
"1840 " "1840" "Prenten13"
"1844 " "1844" "Prenten14"
"1849 " "1849" "Prenten15"
"1851-A " "1851" "Prenten86"
"1851-B " "1851" "Prenten94"
"1852 " "1852" "Prenten16"
"1865 " "1865" "Prenten129"
"1872-A " "1872" "Prenten130"
"1872-B " "1872" "Prenten134"
"1872-C " "1872" "Prenten132"
>>}}}
</tab>

<tab 1888 - 1892 >
{{BROWN{1888 - 1892}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1875-A " "Ca. 1875" "Prenten95"
"Ca. 1875-B " "Ca. 1875" "Prenten133"
"Ca. 1875-C " "Ca. 1875" "Prenten135"
"Ca. 1876 " "Ca. 1876" "Prenten131"
"Ca. 1881-A " "Ca. 1881" "Prenten21"
"Ca. 1881-B " "Ca. 1881" "Prenten22"
"1881-C " "1881" "Prenten23"
"Ca. 1885-A " "Ca. 1885" "Prenten27"
"Ca. 1885-B " "Ca. 1885" "Prenten27A"
"Ca. 1886-A " "Ca. 1886" "Prenten28"
"Ca. 1886-B " "Ca. 1886" "Prenten89"
"1887-A " "1887" "Prenten33"
"1887-B " "1887" "Prenten34"
"Ca. 1890-A " "Ca. 1890" "Prenten36"
"Ca. 1890-B " "Ca. 1890" "Prenten37"
>>}}}
</tab>

<tab 1893 - 1919 >
{{BROWN{1893 - 1919}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1893-A " "1893" "Prenten43"
"1893-B " "1893" "Prenten45"
"Ca. 1894 " "Ca. 1894" "Prenten46"
"Ca. 1895-A " "Ca. 1895" "Prenten47"
"Ca. 1895-B " "Ca. 1895" "Prenten48"
"1895-C " "1895" "Prenten48A"
"1895-D " "1895" "Prenten49"
"Ca. 1900-A " "Ca. 1900" "Prenten53"
"Ca. 1900-B " "Ca. 1900" "Prenten54"
"1900-C " "1900" "Prenten55"
"1905 " "1905" "Prenten67"
"1912 " "1912" "Prenten111"
"1916 " "1916" "Prenten76"
"1917 " "1917" "Prenten92"
"1919 " "1919" "Prenten88"
>>}}}
</tab>

<tab 1920 - heden >
{{BROWN{1920 - heden}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1920 " "Ca. 1920" "Prenten77"
"1924 " "1924" "Prenten78"
"Ca. 1925 " "Ca. 1925" "Prenten79"
"1928 " "1928" "Prenten80"
"1935 " "1935" "Prenten81"
"1947 " "1947" "Prenten82"
"1951 " "1951" "Prenten114"
"1960 " "1960" "Prenten83"
>>}}}
</tab>

</tabs>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1654_ca_Singelgracht_bolwerk_Rijckeroort_Raampoort_Reinier_Nooms_400.jpg][Foto/1654_ca_Singelgracht_bolwerk_Rijckeroort_Raampoort_Reinier_Nooms.jpg]]
//Singelgracht met bolwerk Rijckeroort, molen 'De Bloem' en 'Raampoortje'. Reinier Nooms, ca. 1654.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1663_Raampoort_anoniem_400.jpg][Foto/1663_Raampoort_anoniem.jpg]]
//Raampoort, 1663.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1750_ca_Singelgracht_met_Raampoort_H_Spilman_400.jpg][Foto/1750_ca_Singelgracht_met_Raampoort_H_Spilman.jpg]]
//Singelgracht met molen 'De Bloem' en Raampoort. H. Spilman, ca. 1750.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1769_Lijnbaansgracht_met_Raampoort_Reinier_Vinkeles_400.jpg][Foto/1769_Lijnbaansgracht_met_Raampoort_Reinier_Vinkeles.jpg]]
//Lijnbaansgracht met Raampoort en 'Bullebakssluis'. Reinier Vinkeles, 1769.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1770_ca_Singelgracht_bolwerk_Rijckeroort_Raampoort_Dirk_Verrijk_400.jpg][Foto/1770_ca_Singelgracht_bolwerk_Rijckeroort_Raampoort_Dirk_Verrijk.jpg]]
//Singelgracht met bolwerk Rijckeroort, molen De Bloem en Raampoort. Dirk Verrijk, 1786.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1770_ca_Singelgracht_Zaagmolenpoort_molen_De_Kat_Cathuisers_bw_r_bw_Slotermeer_Dirk_Verrijk_400.jpg][Foto/1770_ca_Singelgracht_Zaagmolenpoort_molen_De_Kat_Cathuisers_bw_r_bw_Slotermeer_Dirk_Verrijk.jpg]]
//Singelgracht met Zaagmolenpoort en molen De Kat op het Cathuisers bolwerk, rechts bolwerk Slotermeer. Dirk Verrijk, ca. 1770.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1770_Singelgracht_met_Raampoort_Dirk_Verrijk_400.jpg][Foto/1770_Singelgracht_met_Raampoort_Dirk_Verrijk.jpg]]
//Singelgracht met Raampoort en molen De Bloem. Dirk Verrijk, 1770.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1780_ca_Bolwerk_Rijkeroord_met_molen_De_Bloem_Bartholomeus_Barbiers_400.jpg][Foto/1780_ca_Bolwerk_Rijkeroord_met_molen_De_Bloem_Bartholomeus_Barbiers.jpg]]
//Bolwerk Rijckeroort met molen De Bloem. Bartholomeus Barbiers, ca. 1780.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1815_ca_Kerkpad_brug_over_Vinkenbuurtsloot_gezien_naar_N_molen_Heiblok_Gerrit_Hulseboom_400.jpg][Foto/1815_ca_Kerkpad_brug_over_Vinkenbuurtsloot_gezien_naar_N_molen_Heiblok_Gerrit_Hulseboom.jpg]]
//Kerkpad met brug over de Vinkenbuurtsloot gezien naar het noorden met molen Het Heiblok. Gerrit Hulseboom, ca. 1815.
Plaats van de molen is nu hoek 3e Hugo de Grootstraat/Frederik Hendrikstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1820_ca_Vinkenbuurt_e_o_J_Hulswit_400.jpg][Foto/1820_ca_Vinkenbuurt_e_o_J_Hulswit.jpg]]
//Vinkenbuurt. J. Hulswit, ca. 1820.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1897_Achterweg_Gillis van Ledenberchstraat_naar_N_Eenhoorn_De_Jager_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1897_Achterweg_Gillis van Ledenberchstraat_naar_N_Eenhoorn_De_Jager_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Achterweg, nu Gillis van Ledenberchstraat, gezien naar het noorden met molens De Eenhoorn (links) en De Jager. J.M.A. Rieke, 1897.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902_De_Tolbrug_aan_de_Baarsjes_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1902_De_Tolbrug_aan_de_Baarsjes_H_M_J_Misset.jpg]]
//De Tolbrug aan de Baarsjes. H.M.J. Misset, 1902.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902_Kostverlorenvaart_Tolbrug_aan_de_Baarsjes_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1902_Kostverlorenvaart_Tolbrug_aan_de_Baarsjes_H_M_J_Misset.jpg]]
//Kostverlorenvaart met Tolbrug aan de Baarsjes. H.M.J. Misset, 1902.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Korte_Bleekerspad_vanaf_Kwakersdwarspad_naar_Jan_Hanzenkade_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1900_Korte_Bleekerspad_vanaf_Kwakersdwarspad_naar_Jan_Hanzenkade_H_M_J_Misset.jpg]]
//Korte Bleekerspad gezien vanaf het Kwakersdwarspad naar de Jan Hanzenkade. H.M.J. Misset, 1900.
De hoge schoorsteen rechts is van ijzergieterij Zimmer.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1942_Raamplein_kopergieterij_Zimmer_Ger_Langeweg_400.jpg][Foto/1942_Raamplein_kopergieterij_Zimmer_Ger_Langeweg.jpg]]
//Raamplein, met de gieterij van Zimmer (links) en de hoefsmederij van Gebrs. Schous. Ger Langeweg, 1942.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1886_Gevelsteen_De_Victor_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1886_Gevelsteen_De_Victor_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Gevelsteen van molen De Victor. J.M.A. Rieke, 1886.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1790-1791_Kerkpad_76_De_Liefde_interieur_400.jpg][Foto/1790-1791_Kerkpad_76_De_Liefde_interieur.jpg]]
//Interieur van R.K. De Liefde aan het Kerkpad #76.
Derk Anthony vab de Wart, 1790.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1816_Kerkpad_76_kerk_De_Liefde_Gerrit_Lamberts_400.jpg][Foto/1816_Kerkpad_76_kerk_De_Liefde_Gerrit_Lamberts.jpg]]
//Kerkpad #76, R.K. kerk De Liefde. Gerrit Lamberts, 1816.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1817_Kerkpad_De_Liefde_Gerrit_Lamberts_400.jpg][Foto/1817_Kerkpad_De_Liefde_Gerrit_Lamberts.jpg]]
//Kerkpad, R.K. kerk De Liefde, gezien vanuit het westen. Gerrit Lamberts, 1817.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1835_R_K_Kerk_De_Liefde_400.jpg][Foto/1835_R_K_Kerk_De_Liefde.jpg]]
//Kerkpad #76, R.K. kerk De Liefde, 1835.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1825_ca_Kostverlorenvaart_met_Tolbrug_overhaal_Anoniem_400.jpg][Foto/1825_ca_Kostverlorenvaart_met_Tolbrug_overhaal_Anoniem.jpg]]
//Kostverlorenvaart met Tolbrug en overhaal, ca. 1825.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1787_Kerkpad_76_De_Liefde_400.jpg][Foto/1787_Kerkpad_76_De_Liefde.jpg]]
//Kerkpad #76, R.K. kerk De Liefde, 1787.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1912_ca_Bilderdijkstraat_163-165_400.jpg][Foto/1912_ca_Bilderdijkstraat_163-165.jpg]]
//Bilderdijkstraat #163 - 165, Lettergieterij Amsterdam v/h Tetterode met inmiddels een extra verdieping erop, 1912.
Links een deel van melkinrichting 'Holland' te zien.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_Van_Oldenbarneveldtgracht_naar_Marnixkade_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1907_Van_Oldenbarneveldtgracht_naar_Marnixkade_H_M_J_Misset.jpg]]
//De Van Oldenbarneveldtgracht gezien naar de Marnixkade. H.M.J. Misset, 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1904_Korte_Bleekerspad_rechts_Zimmer_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1904_Korte_Bleekerspad_rechts_Zimmer_H_M_J_Misset.jpg]]
//Korte Bleekerspad. Vanaf Kwakersdwarspad naar Jan Hanzekade (na 1904 Agatha Dekenstraat) gezien. In het verschiet rechts: ~IJzergieterij van Zimmer. H.M.J. Misset, 1904.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1951_Kostverlorenvaart_IJzergieterij_Zimmer_Fedde_de_Jong_400.jpg][Foto/1951_Kostverlorenvaart_IJzergieterij_Zimmer_Fedde_de_Jong.jpg]]
//Kostverlorenvaart met ijzergieterij Zimmer. Fedde de Jong, 1951.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902_ca_Bilderdijkstraat_118-122_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1902_ca_Bilderdijkstraat_118-122_H_M_J_Misset.jpg]]
//Bilderdijkstraat #118 - 122. H.M.J. Misset, ca. 1902.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_Het_Luipaard_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1907_Het_Luipaard_H_M_J_Misset.jpg]]
//Molen 'Het Luipaard', H.M.J. Misset, 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1903_Lange_Bleekerssloot_gezien_vanaf_Pastoorsbruggetje_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1903_Lange_Bleekerssloot_gezien_vanaf_Pastoorsbruggetje_H_M_J_Misset.jpg]]
//Lange Bleekerssloot gezien vanaf het 'Pastoorsbruggetje' naar het oosten. H.M.J. Misset, 1903.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1898_Lange_Bleekerssloot_bruggetje_Lange_Korte_Bleekerspad_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1898_Lange_Bleekerssloot_bruggetje_Lange_Korte_Bleekerspad_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Lange Bleekerssloot met bruggetje naar Lange en Korte Bleekerspad. J.M.A. Rieke, 1898.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/18xx_Ophaalbrug_bij_Zaagpoort_over_Lijnbaansgracht_to_Gietersstraat_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/18xx_Ophaalbrug_bij_Zaagpoort_over_Lijnbaansgracht_to_Gietersstraat_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Ophaalbrug over de Lijnbaansgracht bij de Zaagpoort naar de Gietersstraat. J.M.A. Rieke, ca. 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1828_Raampoort_met_molen_De_Bloem_op_bolwerk_Rijckeroort_M_Pinte_400.jpg][Foto/1828_Raampoort_met_molen_De_Bloem_op_bolwerk_Rijckeroort_M_Pinte.jpg]]
//Raampoort met molen De Bloem op bolwerk Rijckeroort. M. Pinte, 1828.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/18xx_Singelgracht_met_Zaagpoort_en_brug_over_Singelgracht_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/18xx_Singelgracht_met_Zaagpoort_en_brug_over_Singelgracht_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Brug over de Singelgracht bij de Zaagpoort. J.M.A. Rieke, ca. 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1898_Lange_Bleekerspad_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1898_Lange_Bleekerspad_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Lange Bleekerspad. J.M.A. Rieke, 1898.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1884_Steenpad_Da_Costastraat_tussen_Potgieterstraat_en_de_Clercqstraat_gezien_NW_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1884_Steenpad_Da_Costastraat_tussen_Potgieterstraat_en_de_Clercqstraat_gezien_NW_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Steenpad; Da Costastraat tussen Potgieterstraat en de Clercqstraat gezien in noordwestelijke richting. J.M.A. Rieke, 1884.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Potgieterstraat_De_Victor_Westerkerk_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1890_Potgieterstraat_De_Victor_Westerkerk_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Potgieterstraat met links molen De Victor en in de verte de Westerkerk. J.M.A. Rieke, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Kwakersdijk_vanaf_Kwakersplein_gezien_ZO_molens_Vrouwenakker_Vrouw_Maria_Zaaijer_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1890_Kwakersdijk_vanaf_Kwakersplein_gezien_ZO_molens_Vrouwenakker_Vrouw_Maria_Zaaijer_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Kwakersdijk kruising Kwakersdwarspad gezien vanaf Kwakersplein in richting ZO met de molens 'De Vrouwenakker', 'de Vrouw Maria en 'de Zaaijer'.
Op de achtergrond: de in aanbouw zijnde Da Costakade, Bilderdijkstraat. In het verschiet rechts: Vondelkerk. J.M.A. Rieke, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Tollensstraat_gezien_naar_Da_Costastraat_ingang_Kinkerstraat_molens_De_Zaaier_Vrouwe_Maria_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1890_Tollensstraat_gezien_naar_Da_Costastraat_ingang_Kinkerstraat_molens_De_Zaaier_Vrouwe_Maria_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Tollensstraat, gezicht op de Da Costastraat en ingang Kinkerstraat. Op de achtergrond de molens 'de Zaaier' en de 'Vrouwe Maria. J.M.A Rieke, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1770_ca_Kwakerspoel_Vrouwe_Maria_400.jpg][Foto/1770_ca_Kwakerspoel_Vrouwe_Maria.jpg]]
//De Kwakerspoel met de molen De Vrouw Maria
Gezicht van het begin van de Kwakersdijk over de Kwakerspoel op het Kwakerspad met de molen De Vrouw Maria.
Op de achtergrond het Pesthuis en drie korenmolens aan de Overtoom.
In het midden een theekoepel die hoort bij de molen. Hendrik Keun, 1770.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1800_ca_Kwakerspoel_Jan_H_Hulswit_400.jpg][Foto/1800_ca_Kwakerspoel_Jan_H_Hulswit.jpg]]
//Kwakerspoel, gezien in NO richting vanaf de plaats waar thans de Kinkerstraat de Da Costagracht kruist.
Het figuurtje loopt over het Kwakerspad, daar achter ligt de Kwakersdijk (thans Potgieterstraat) en dwars daarop de brug voor het Steenpad (thans Da Costastraat).
Afgebeeld vlnr. zijn de korenmolens 'De Bloem' en 'De Victor' (beide aan de Schans) en houtzaagmolen 'De Haan', tussen het Steenpad en de Buitensingel.
De huisjes rechts voor de Westertoren staan op het terrein van de latere deftige pleziertuin 'De Nederlanden' aan de Buitensingel. Jan H. Hulswit, ca. 1800.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1817_Kwakerspoel_vanaf_Kwakerspad_De_Haan_Gerrit_Lamberts_400.jpg][Foto/1817_Kwakerspoel_vanaf_Kwakerspad_De_Haan_Gerrit_Lamberts.jpg]]
//Gezicht van het Kwakerspad op de Kwakerspoel richting Singelweg.
Links molen 'de Haan' en Westertoren. Gerrit Lamberts, 1817.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1865_Noordzeekanaal_doorgraving_duinen_J_C_Greive_400.jpg][Foto/1865_Noordzeekanaal_doorgraving_duinen_J_C_Greive.jpg]]
//Doorgraving van de duinen bij Velsen t.b.v. het Noordzeekanaal. J.C. Greive jr., 1865.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1840_Bloemisterij_Kweeklust_aan_noordzijde_Pestsloot_J_H_Broekman_400.jpg][Foto/1840_Bloemisterij_Kweeklust_aan_noordzijde_Pestsloot_J_H_Broekman.jpg]]
//Bloemisterij Kweeklust aan de noordzijde van de Pestsloot. J.H. Broekman, 1840.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1872_Noordzeekanaal_sluizen_in_aanbouw_J_C_Greive_400.jpg][Foto/1872_Noordzeekanaal_sluizen_in_aanbouw_J_C_Greive.jpg]]
//Sluizen van het Noordzeekanaal in aanbouw. J.C. Greive jr, 1872.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1876_ca_Amsterdam_aan_zee_gebracht_J_J_A_Hilverdink_400.jpg][Foto/1876_ca_Amsterdam_aan_zee_gebracht_J_J_A_Hilverdink.jpg]]
//Amsterdam aan zee gebracht. J.J.A. Hilverdink, ca. 1876.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1872_Noordzeekanaal_spoorbrug_bij_Zaandam_J_C_Greive_400.jpg][Foto/1872_Noordzeekanaal_spoorbrug_bij_Zaandam_J_C_Greive.jpg]]
//Noordzeekanaal, bouw spoorbrug bij Zaandam. J.C. Greive jr., 1872.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1875_ca_Noordzeekanaal_Velsen_westwaarts_J_C_Greive_400.jpg][Foto/1875_ca_Noordzeekanaal_Velsen_westwaarts_J_C_Greive.jpg]]
//Aanleg Noordzeekanaal. Vansf Velsen westwaarts gezien. J.C. Greive jr., ca. 1875.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1872_IJmuiden_steenhouwerij_opslag_steenblokken_J_C_Greive_400.jpg][Foto/1872_IJmuiden_steenhouwerij_opslag_steenblokken_J_C_Greive.jpg]]
//~IJmuiden, steenhouwerij en opslag van steenblokken t.b.v. aanleg Noordzeekanaal. J.C. Greive jr., 1872.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1875_ca_Aanleg_Noordzeekanaal_J_C_Greive_400.jpg][Foto/1875_ca_Aanleg_Noordzeekanaal_J_C_Greive.jpg]]
//~IJmuiden, aanleg Noordzeekanaal. J.C. Greive jr., ca. 1875.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1872_Bouw_Noordzeekanaal_laatste_duinen_Het_Leven_400.jpg][Foto/1872_Bouw_Noordzeekanaal_laatste_duinen_Het_Leven.jpg]]
//Aanleg van het Noordzeekanaal; de laatste duinen worden weggegraven. Het Leven, 1872.
Tekening van J.C. Greive jr.?//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1844_Raampoort_vlak_voor_de_afbraak_Paul_C_D_Tetar_van_Elven_400.jpg][Foto/1844_Raampoort_vlak_voor_de_afbraak_Paul_C_D_Tetar_van_Elven.jpg]]
//Raampoort vlak voor de afbraak. Paul C.D. Tetar van Elven, 1844.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1849_Kerkpad_J_G_H_Rieke_400.jpg][Foto/1849_Kerkpad_J_G_H_Rieke.jpg]]
//Kerkpad. J.G.H. Rieke, 1849.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1852_Vinkenbuurt_gezien_vanaf_blekerij_Kweeklust_J_G_L_Rieke_400.jpg][Foto/1852_Vinkenbuurt_gezien_vanaf_blekerij_Kweeklust_J_G_L_Rieke.jpg]]
//Vinkenbuurt gezien vanaf blekerij Kweeklust. J.G.L. Rieke, 1852.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1875_ca_Singelweg_gezien_naar_molens_De_Wolf_De_Star_De_Kat_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1875_ca_Singelweg_gezien_naar_molens_De_Wolf_De_Star_De_Kat_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Buitensingel gezien naar molen De Wolf, De Star (links) en De Kat (rechts). J.M.A. Rieke, ca. 1875.
Plaats van molen De Wolf: Fagelstraat, hoek Frederik Hendrikplantsoen/Nassaukade.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1875_ca_Singelweg_gezien_naar_Z_links_Karthuizersbolwerk_rechts_molen_De_Wolf_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1875_ca_Singelweg_gezien_naar_Z_links_Karthuizersbolwerk_rechts_molen_De_Wolf_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Buitensingel gezien naar het zuiden met links het Karthuizersbolwerk en rechts molen De Wolf. J.M.A. Rieke, ca. 1875.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1879_Kattenbrug_over_Kattensloot_gezien_vanaf_Singelgracht_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1879_Kattenbrug_over_Kattensloot_gezien_vanaf_Singelgracht_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Kattenslootbrug - over de Kattensloot - gezien vanaf de Singelgracht. J.M.A. Rieke, 1879.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1880_oude_RK_kapel_De_Liefde_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1880_oude_RK_kapel_De_Liefde_J_M_A_Rieke.jpg]]
//De R.K. kerk De Liefde aan het Kerkpad #76. J.M.A. Rieke, 1880.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1881_ca_Nassaukade_bij_Kerkpad_L_Löwenstam_400.jpg][Foto/1881_ca_Nassaukade_bij_Kerkpad_L_Löwenstam.jpg]]
//Raampad (Buitensingel) bij de ingang van het Kerkpad en de Vinkenbuurtsloot. L. Löwenstam, ca. 1881.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1881_ca_Rotterdammerbrug_400.jpg][Foto/1881_ca_Rotterdammerbrug.jpg]]
//Rotterdammerbrug, ca. 1881.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1881_hoek_Nassaukade_2e_Hugo_de_Grootstraat_2-8_Anoniem_400.jpg][Foto/1881_hoek_Nassaukade_2e_Hugo_de_Grootstraat_2-8_Anoniem.jpg]]
//Gebouw van het Protestants Weduwen en Wezen Fonds, 2e Hugo de Grootstraat 2-8, hoek Nassaukade. 1881.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1882_Buitensingel_t_o_Engelse_gasfabriek_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1882_Buitensingel_t_o_Engelse_gasfabriek_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Buitensingel tegenover de 'Engelse gasfabriek'. J.M.A. Rieke, 1882.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1882_Singelgracht_begraafplaats_De_Liefde_molen_De_Victor_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1882_Singelgracht_begraafplaats_De_Liefde_molen_De_Victor_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Singelgracht met (links) ingang van begraafplaats De Liefde en molen De Victor. J.M.A. Rieke, 1882.
Plaats molen De Victor: aan het einde van de Rozengracht, hoek De Clercqstraat/Groenmarktkade.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1884_Centraal_station_in_aanbouw_schets_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1884_Centraal_station_in_aanbouw_schets_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Centraal Station in aanbouw; schets van J.M.A. Rieke, 1884.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1885_ca_Huisjes_aan_de_Singelgracht_bij_Kerkpad_A_Goedkoop_400.jpg][Foto/1885_ca_Huisjes_aan_de_Singelgracht_bij_Kerkpad_A_Goedkoop.jpg]]
//Huisjes aan de Buitensingel bij het Kerkpad. A. Goedkoop, ca. 1885.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1885_ca_Kattensloot_molens_l_De_Windhond_m_De_Buis_r_Anna_Magdalena_Jan_Hillebrand_Wijsmuller_400.jpg][Foto/1885_ca_Kattensloot_molens_l_De_Windhond_m_De_Buis_r_Anna_Magdalena_Jan_Hillebrand_Wijsmuller.jpg]]
//Kattensloot met molens De Buis (midden) en Anna Magdalena (rechts). Links molen De Windhond.  Jan Hillebrand Wijsmuller, ca. 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1886_ca_Singelweg_vanaf_Wolfsweg_r_brug_over_Kattensloot_Jan_Hillebrand_Wijsmuller_400.jpg][Foto/1886_ca_Singelweg_vanaf_Wolfsweg_r_brug_over_Kattensloot_Jan_Hillebrand_Wijsmuller.jpg]]
//Buitensingel vanaf de Wolfsweg met rechts de brug over de Kattensloot. Jan Hillebrand Wijsmuller, ca. 1886.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1886_Marnixstraat_oude_engelse_gasfabriek_gezien_van_Lijnbaansgracht_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1886_Marnixstraat_oude_engelse_gasfabriek_gezien_van_Lijnbaansgracht_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Marnixstraat met 'Engelse gasfabriek' gezien vanaf de Lijnbaansgracht. J.M.A. Rieke, 1886.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1886_Molen_De_Victor_op_bolwerk_Rijck_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1886_Molen_De_Victor_op_bolwerk_Rijck_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Molen De Victor op bolwerk Rijck. J.M.A. Rieke, 1886.
Plaats molen De Victor: aan het einde van de Rozengracht, hoek De Clercqstraat/Groenmarktkade.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1886_Singelgracht_oude_engelse_gasfabriek_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1886_Singelgracht_oude_engelse_gasfabriek_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Singelgracht met 'Engelse gasfabriek' J.M.A. Rieke, 1886.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1887_Marnixstraat_oude_engelse_gasfabriek_gezien_van_Lijnbaansgracht_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1887_Marnixstraat_oude_engelse_gasfabriek_gezien_van_Lijnbaansgracht_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Marnixstraat met 'Engelse gasfabriek' gezien vanaf de Lijnbaansgracht. J.M.A. Rieke, 1887.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1887_Het_Volkspark_voorheen_buitenplaats_Gelderland_aan_de_Singelgracht_H_J_C_Linse_400.jpg][Foto/1887_Het_Volkspark_voorheen_buitenplaats_Gelderland_aan_de_Singelgracht_H_J_C_Linse.jpg]]
//Het Volkspark voorheen buitenplaats Gelderland aan de Singelgracht. H.J.C. Linse, 1887.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1887_Vergadering_van_de_Sociaal_Democratische_Bond_in_Het_Volkspark_H_J_C_Linse_400.jpg][Foto/1887_Vergadering_van_de_Sociaal_Democratische_Bond_in_Het_Volkspark_H_J_C_Linse.jpg]]
//Vergadering van de Sociaal Democratische Bond in Het Volkspark. H.J.C. Linse, 1887.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1889_Het_Volkspark_Nassaukade_th_van_nr_120_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1889_Het_Volkspark_Nassaukade_th_van_nr_120_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Het Volkspark aan de Nassaukade ter hoogte van #120. J.M.A. Rieke, 1889.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_ca_Het_Volkspark_aan_de_Singelgracht_ter_hoogte_van_de_Nassaukade_120_Anoniem_400.jpg][Foto/1890_ca_Het_Volkspark_aan_de_Singelgracht_ter_hoogte_van_de_Nassaukade_120_Anoniem.jpg]]
//Het Volkspark aan de Singelgracht ter hoogte van de Nassaukade #120, ca. 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_ca_Kerkpad_A_van_den_Bos_400.jpg][Foto/1890_ca_Kerkpad_A_van_den_Bos.jpg]]
//Kerkpad. A. van den Berg, ca. 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Huisjes_aan_de_Singelgracht_bij_Kerkpad_M_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1890_Huisjes_aan_de_Singelgracht_bij_Kerkpad_M_M_J_Misset.jpg]]
//Huisjes aan de Buitensingel bij het Kerkpad. H.M.J. Misset, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_RK_begraafplaats_De_Liefde_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1890_RK_begraafplaats_De_Liefde_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Ingang R.K. begraafplaats De Liefde aan de Buitensingel. J.M.A. Rieke, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Volkspark_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1890_Volkspark_H_M_J_Misset.jpg]]
//Het Volkspark. H.M.J. Misset, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1891_Het_Volkspark_vlak_voor_de_afbraak_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1891_Het_Volkspark_vlak_voor_de_afbraak_H_M_J_Misset.jpg]]
//Het Volkspark vlak voor de afbraak. H.M.J. Misset, 1891.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_Lange_Bleekerssloot_en_Schuttingpad_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1892_Lange_Bleekerssloot_en_Schuttingpad_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Lange Bleekerssloot en Schuttingpad. J.M.A. Rieke, 1892.
Na demping werd dit de De Clercqstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_J_M_A_Rieke_1851-1899_G_J_Feith_400.jpg][Foto/1893_J_M_A_Rieke_1851-1899_G_J_Feith.jpg]]
//J.M.A. Rieke (1851-1899). G.J. Feith, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Kerkpad_1_tm_35_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1893_Kerkpad_1_tm_35_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Rechts Kerkpad 1 t/m 35 en links Hugo de Grootkade 2 t/m 26. J.M.A. Rieke, 1893.
Raamkerk op #20, Weeshuis op #24.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Varkensgang (Kerkpad)-Vinkenbuurtsloot (Hugo de Grootgracht) naar Westertoren_Anoniem_400.jpg][Foto/1893_Varkensgang (Kerkpad)-Vinkenbuurtsloot (Hugo de Grootgracht) naar Westertoren_Anoniem.jpg]]
//Vinkenbuurtsloot, gezien naar Westertoren, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894_ca_1e_Vinkenbuurt_bij_N-hoek_kerkhof_De_Liefde_W_Honing_400.jpg][Foto/1894_ca_1e_Vinkenbuurt_bij_N-hoek_kerkhof_De_Liefde_W_Honing.jpg]]
//Eerste Vinkenbuurt bij de noordhoek en R.K. kerkhof De Liefde. W. Honing, ca. 1894.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_ca_Kostverlorenvaart_met_Hugo_de_Grootgracht_en_Vinkenbuurt_Willem_Zwart_400.jpg][Foto/1895_ca_Kostverlorenvaart_met_Hugo_de_Grootgracht_en_Vinkenbuurt_Willem_Zwart.jpg]]
//Kostverlorenvaart met Hugo de Grootgracht en Vinkenbuurt. Willem Zwart, ca. 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_ca_Singelgracht_gezien_naar_brug_naar_Rozengracht_met_molen_De_Victor_A_Goedkoop_400.jpg][Foto/1895_ca_Singelgracht_gezien_naar_brug_naar_Rozengracht_met_molen_De_Victor_A_Goedkoop.jpg]]
//Singelgracht gezien naar brandweerkazerne (links) en molen De Victor. A  Goedkoop, ca. 1895.
Plaats molen De Victor: aan het einde van de Rozengracht, hoek De Clercqstraat/Groenmarktkade.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_Kostverlorenvaart_naar_Z_Beltbrug_met_links_De_Otter_Jan_Sluijters_400.jpg][Foto/1895_Kostverlorenvaart_naar_Z_Beltbrug_met_links_De_Otter_Jan_Sluijters.jpg]]
//Kostverlorenvaart gezien naar het zuiden met Beltbrug en molen De Otter. Jan Sluijters, 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_Vinkenbuurt_Eduard_Karsen_400.jpg][Foto/1895_Vinkenbuurt_Eduard_Karsen.jpg]]
//Vinkenbuurt, schilderij van Eduard Karsen, 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1897_Molen_Het_Luipaard_Achterweg-Middenweg_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1897_Molen_Het_Luipaard_Achterweg-Middenweg_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Molen Het Luipaard op de hoek van de Achterweg en Middenweg. J.M.A. Rieke, 1897.
Plaats van molen Het Luipaard: hoek 1e Hugo de Grootstraat/Gillis van Ledenberchstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1898_1e_Vinkenbuurt_gezien_vanaf_Lange_Bleekerspad_molen_De_Samson_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1898_1e_Vinkenbuurt_gezien_vanaf_Lange_Bleekerspad_molen_De_Samson_H_M_J_Misset.jpg]]
//Eerste Vinkenbuurt gezien vanaf het Lange Bleekerspad. H.M.J. Misset, 1898.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1899_ca_Vinkenbuurt_gezien_naar_2e_Vinkenbuurt_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1899_ca_Vinkenbuurt_gezien_naar_2e_Vinkenbuurt_H_M_J_Misset.jpg]]
//Vinkenbuurt gezien naar tweede Vinkenbuurt. H.M.J. Misset, ca. 1899.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_hoek_Frederik_Hendrikstraat_3e_Hugo_de_Grootstraat_400.jpg][Foto/1900_ca_hoek_Frederik_Hendrikstraat_3e_Hugo_de_Grootstraat.jpg]]
//Sigarenfabriek Bout op de hoek van de Frederik Hendrikstraat en de 3e Hugo de Grootstraat, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_kaartje_Sigarenfabriek_Bout_400.jpg][Foto/1900_ca_kaartje_Sigarenfabriek_Bout.jpg]]
//Kaartje van de Sigarenfabriek Bout, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Lange_Bleekerspad_rechts_ingang_Vinkenbuurt_W_Honing_400.jpg][Foto/1900_Lange_Bleekerspad_rechts_ingang_Vinkenbuurt_W_Honing.jpg]]
//Het Lange Bleekerspad met rechts de ingang van de Vinkenbuurt. W. Honing, 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1901_Van_Oldenbarneveldtgracht_met_zicht_op_molen_De_Jager_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1901_Van_Oldenbarneveldtgracht_met_zicht_op_molen_De_Jager_H_M_J_Misset.jpg]]
//Van Oldenbarneveldtgracht met zicht op molen De Jager. H.M.J. Misset, 1901.
Plaats van molen De Jager: Zaagmolenstraat tussen Rombout Hogerbeetsstraat en Frederik Hendrikstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902_1e_Vinkenbuurt_bij_Kostverlorenvaart_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1902_1e_Vinkenbuurt_bij_Kostverlorenvaart_H_M_J_Misset.jpg]]
//1e Vinkenbuurt bij de Kostverlorenvaart. H.M.J. Misset, 1902.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902_1e_Vinkenbuurt_gezien_vanaf_Vinkenbuurtpad_vanuit_Z_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1902_1e_Vinkenbuurt_gezien_vanaf_Vinkenbuurtpad_vanuit_Z_H_M_J_Misset.jpg]]
//1e Vinkenbuurt gezien vanaf het Vinkenbuurtpad vanuit het zuiden. H.M.J. Misset, 1902//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902_Bloemgracht_134-136_Lettergieterij_Tetterode_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1902_Bloemgracht_134-136_Lettergieterij_Tetterode_H_M_J_Misset.jpg]]
//Bloemgracht 134-136, Lettergieterij Tetterode. H.M.J. Misset, 1902.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902_Hugo_de_Grootgracht_naar Raampoort_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1902_Hugo_de_Grootgracht_naar Raampoort_H_M_J_Misset.jpg]]
//Hugo de Grootgracht gezien naar Raampoort. H.M.J. Misset, 1902.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902_Hugo_de_Grootkade_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1902_Hugo_de_Grootkade_H_M_J_Misset.jpg]]
//Hugo de Grootgracht gezien naar Raampoort. H.M.J. Misset, 1902.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1903_1e_Vinkenbuurt_M_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1903_1e_Vinkenbuurt_M_M_J_Misset.jpg]]
//1e Vinkenbuurt. M.M.J. Misset, 1903.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1903_Lange_Bleekerssloot_naar_Kostverlorenvaart_met_pastoorsbruggetje_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1903_Lange_Bleekerssloot_naar_Kostverlorenvaart_met_pastoorsbruggetje_H_M_J_Misset.jpg]]
//Lange Bleekerssloot gezien naar Kostverlorenvaart met pastoorsbruggetje. H.M.J. Misset, 1903.
Na demping werd dit de De Clercqstraat. De schoorsteen links is van ijzergieterij Zimmer.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1904_ca_1e_Vinkenbuurt_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1904_ca_1e_Vinkenbuurt_H_M_J_Misset.jpg]]
//1e Vinkenbuurt. H.M.J. Misset, ca. 1904.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1904_Hugo_de_Grootgracht_gezien_vanaf_Kostverlorenvaart_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1904_Hugo_de_Grootgracht_gezien_vanaf_Kostverlorenvaart_H_M_J_Misset.jpg]]
//Hugo de Grootgracht gezien vanaf de Kostverlorenvaart. H.M.J. Misset, 1904.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1904_Paardenveiling_gemeentetram_Linnaeusstraat_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1904_Paardenveiling_gemeentetram_Linnaeusstraat_H_M_J_Misset.jpg]]
//Paardenveiling bij de remise in de Linneausstraat. H.M.J. Misset, 1904.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Vinkenbuurtpad_gezien_uit_ZW_naar_tapperij_t_Zwaantje_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1905_Vinkenbuurtpad_gezien_uit_ZW_naar_tapperij_t_Zwaantje_H_M_J_Misset.jpg]]
//Vinkenbuurtpad gezien uit het zuidwesten naar tapperij 't Zwaantje. H.M.J. Misset, 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Vinkenbuurtpad_Louis_Landre_400.jpg][Foto/1905_Vinkenbuurtpad_Louis_Landre.jpg]]
//Vinkenbuurtpad. Louis Landré, 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1906_As_en_vuilnisbelt_omgeving_Buyskade_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1906_As_en_vuilnisbelt_omgeving_Buyskade_H_M_J_Misset.jpg]]
//As en vuilnisbelt, omgeving Buyskade. H.M.J. Misset, 1906.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1906_Hondenmepper_kar_gereed_te_water_rijden_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1906_Hondenmepper_kar_gereed_te_water_rijden_H_M_J_Misset.jpg]]
//Hondenmeppers. De kar met honden staat gereed te water te worden gereden. H.M.J. Misset, 1906.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1906_ca_Vinkenbuurtpad_achtergrond_begraafplaats_De_Liefde_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1906_ca_Vinkenbuurtpad_achtergrond_begraafplaats_De_Liefde_H_M_J_Misset.jpg]]
//Vinkenbuurtpad met op de achtergrond de begraafplaats De Liefde. H.M.J. Misset, ca. 1906.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1909_De_Liefde_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1909_De_Liefde_H_M_J_Misset.jpg]]
//R.K. kerk De Liefde aan het Kerkpad #76. H.M.J. Misset,1909.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1912_De_Liefde_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1912_De_Liefde_H_M_J_Misset.jpg]]
//R.K. kerk De Liefde aan het Kerkpad #76. H.M.J. Misset,1912.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1913_ca_1e_Vinkenbuurt_gezien_naar_ZW_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1913_ca_1e_Vinkenbuurt_gezien_naar_ZW_H_M_J_Misset.jpg]]
//1e Vinkenbuurt gezien naar het zuidwesten. H.M.J. Misset, ca. 1913.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1913_ca_Vinkenbuurt_links_Lange_Bleekerspad_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1913_ca_Vinkenbuurt_links_Lange_Bleekerspad_H_M_J_Misset.jpg]]
//Vinkenbuurt met links het Lange Bleekerspad. H.M.J. Misset, ca. 1913.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1915_ca_Vinkenbuurtpad_11_gezien_naar_N_Tapperij_t_Zwaantje_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1915_ca_Vinkenbuurtpad_11_gezien_naar_N_Tapperij_t_Zwaantje_H_M_J_Misset.jpg]]
//Vinkenbuurtpad gezien naar het noorden met Tapperij 't Zwaantje. H.M.J. Misset, ca. 1915.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1916_Bloemisterij_Kweeklust_aan_noordzijde_Pestsloot_J_A_Broekman_jr_400.jpg][Foto/1916_Bloemisterij_Kweeklust_aan_noordzijde_Pestsloot_J_A_Broekman_jr.jpg]]
//Bloemisterij Kweeklust aan de noordzijde van de Pestsloot. J.A. Broekman jr., 1916.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1920_ca_Kostverlorenvaart_gezicht_op_Buyskade_59_A_Martin_400.jpg][Foto/1920_ca_Kostverlorenvaart_gezicht_op_Buyskade_59_A_Martin.jpg]]
//Kostverlorenvaart met zicht op Buyskade 59. A. Martin, ca. 1920.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1924_Hugo_de_Grootgracht_gezien_naar_Da_Costagracht_A_B_J_Mulder_400.jpg][Foto/1924_Hugo_de_Grootgracht_gezien_naar_Da_Costagracht_A_B_J_Mulder.jpg]]
//Hugo de Grootgracht gezien naar Da Costagracht. A.B.J. Mulder, 1924.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925_ca_Kostverlorenvaart_met_molen_De_Otter_S_H_de_Roos_400.jpg][Foto/1925_ca_Kostverlorenvaart_met_molen_De_Otter_S_H_de_Roos.jpg]]
//Kostverlorenvaart met molen De Otter. S.H. de Roos, ca. 1925.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928_Terrein_ten_zuiden_van_de_voormalige_belt_Henk_Henriët_400.jpg][Foto/1928_Terrein_ten_zuiden_van_de_voormalige_belt_Henk_Henriët.jpg]]
//Terrein ten zuiden van de voormalige belt, Henk Henriët, 1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_Raampoort_H_IJkelenstam_400.jpg][Foto/1935_Raampoort_H_IJkelenstam.jpg]]
//Raampoort. H. ~IJkelenstam, 1935.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1947_Kerkhof_De_Liefde_Paulina_Johanna_Zwaal_400.jpg][Foto/1947_Kerkhof_De_Liefde_Paulina_Johanna_Zwaal.jpg]]
//Kerkhof De Liefde. Paulina Johanna Zwaal, 1947.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1960_Hugo_de_Grootkade_3e_Hugo_de_Grootstraat_Theo_Kroeze_400.jpg][Foto/1960_Hugo_de_Grootkade_3e_Hugo_de_Grootstraat_Theo_Kroeze.jpg]]
//3e Hugo de Grootstraat bij de Hugo de Grootkade. Theo Kroeze, 1960.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1903_Bilderdijkstraat_Tetterode_in_aanbouw_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1903_Bilderdijkstraat_Tetterode_in_aanbouw_H_M_J_Misset.jpg]]
//Lettergieterij 'Amsterdam', voorheen Tetterode in aanbouw. H.M.J. Misset, 1903.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_Bilderdijkkade_Plattegrond_van_Bellamystraat_Kwakersstraat_Kinkerstraat_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1907_Bilderdijkkade_Plattegrond_van_Bellamystraat_Kwakersstraat_Kinkerstraat_H_M_J_Misset.jpg]]
//Plattegrond van het gebouw van de Stadsreiniging en de tramremise. H.M.J. Misset, 1907.<br>Waarschijnlijk de situatie van ca. 1903.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1851_Een_stads_vuilnisbak_Johannes_ter_Gouw_400.jpg][Foto/1851_Een_stads_vuilnisbak_Johannes_ter_Gouw.jpg]]
//Een stadsvuilnisbak. Johannes ter Gouw, 1851.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_Bilderdijkkade_50_binnenplaats_Stadsreiniging_H_M_J_Misset_400.jpg][Foto/1907_Bilderdijkkade_50_binnenplaats_Stadsreiniging_H_M_J_Misset.jpg]]
//Bilderdijkkade 50 - 58, binnenplaats van de Stadsreiniging. H.M.J. Misset, 1907.<br>Waarschijnlijk de situatie van ca. 1903, gezien de houten gebouwen.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1919_De_laatste_elektrische_taxi_in_Amsterdam_Jo_Spier_400.jpg][Foto/1919_De_laatste_elektrische_taxi_in_Amsterdam_Jo_Spier.jpg]]
//De laatste elektrische taxi in Amsterdam. Jo Spier, 1919.
Merkwaardig. Volgens de ~ATAX-archieven maakte half februari 1926 de elektrische ATAX taxi zijn laatste rit.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1886_ca_Frederik_Hendrikplantsoen_gezien_naar_Marnixstraat_A_Martin_400.jpg][Foto/1886_ca_Frederik_Hendrikplantsoen_gezien_naar_Marnixstraat_A_Martin.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen, gezien naar Marnixstraat. A. Martin, ca. 1886.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1851_1e_nieuwe_brievenbus_in_Amsterdam_400.jpg][Foto/1851_1e_nieuwe_brievenbus_in_Amsterdam.jpg]]
//Eerste nieuwe brievenbus in Amsterdam, 1851.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1880_Panorama_Buitensingel_tussen_Raam_en_Zaagpoort_J_M_A_Rieke_800.jpg][Foto/1880_Panorama_Buitensingel_tussen_Raam_en_Zaagpoort_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Panorama Buitensingel tussen Raam- en Zaagpoort. J.M.A. Rieke, 1880.
De 9e molen van links is 'De Otter'//.

De zichtbare molens, van links naar rechts:
# ‘t Heiblok
# de Hoop
# de Samson
# de Haas
# de Roode Leeuw
# ‘t Bonte Kalf
# de Valk
# de Kool
# de Otter
# ‘t Luipaard
# ‘t Blauwe Hert
# de Kop
# de Bijl
# de Eenhoorn (verscholen achter hoge gebouwen)
# de Wip
# de Jager
# de Eendracht
# de Oranjeboom
# de Windhond
# de Roo Koe
# de Juffer
# de Vlijt
# de Schelvisch
# ‘t Anker
# de Vergulde Haring
# de Buys.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_Houtkopersburgwal_bij_Markusbrug_urinoir_Joseph_Teixeira_de_Mattos_400.jpg][Foto/1917_Houtkopersburgwal_bij_Markusbrug_urinoir_Joseph_Teixeira_de_Mattos.jpg]]
//Houtkopersburgwal bij Markusbrug met urinoir. Joseph Teixeira de Mattos, 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1835_Openbaar_urinoir_NZ_Voorburgwal_P_Veldhuyzen_400.jpg][Foto/1835_Openbaar_urinoir_NZ_Voorburgwal_P_Veldhuyzen.jpg]]
//Openbaar urinoir op de Nieuwezijds Voorburgwal, onder de brug tussen Nieuwezijds Kolk en Korte Kolksteeg. P. Veldhuyzen, 1835.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1851_Stadsverlichting_Johannes_ter_Gouw_400.jpg][Foto/1851_Stadsverlichting_Johannes_ter_Gouw.jpg]]
//Lantaarns uit 1550, 1750 en 1850. Johannes ter Gouw, 1851.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1865-1883_Bloemgracht_178_400.jpg][Foto/1865-1883_Bloemgracht_178.jpg]]
//De voorgevel van de roggebroodbakkerij van Herman aan de Bloemgracht #178, ca. 1875.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1889_Prins_Hendrikkade_hoek_Damrak_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1889_Prins_Hendrikkade_hoek_Damrak_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Prins Hendrikkade, hoek Damrak. J.M.A. Rieke, 1889.
Op de hoek het 'huis met het torentje' uit 1633.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1911_Prins_Hendrikkade_l_Victoria_hotel_H_J_M_Misset_400.jpg][Foto/1911_Prins_Hendrikkade_l_Victoria_hotel_H_J_M_Misset.jpg]]
//Prins Hendrikkade met links het Victoria Hotel. H.J.M. Misset, 1911.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1881_Da_Costakade_molen_De_Haan_r_Buitensingel_Victor_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1881_Da_Costakade_molen_De_Haan_r_Buitensingel_Victor_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Da Costakade met molen De Haan, rechts de Buitensingel met in de verte molen De Victor. J.M.A. Rieke, 1881.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Singelgracht_gezien_ naar_Z_Bullebaksluis_molen_Kraay_bolwerk_Sloterdijk_2_J_M_A_Rieke_400.jpg][Foto/1890_Singelgracht_gezien_ naar_Z_Bullebaksluis_molen_Kraay_bolwerk_Sloterdijk_2_J_M_A_Rieke.jpg]]
//Singelgracht met molen De Kraay op bolwerk Sloterdijk. J.M.A. Rieke, 1890.//

{{BROWN{Prinsessekerk}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Prinsessekerk0"
"Situatie 1822-2007 " "1822-2007" "Prinsessekerk1"
"Ontwerp " "" "Prinsessekerk2"
"1917 " "1917" "Kostverlorenvaart209"
"1918 " "1918" "Prinsessekerk3"
"1924 " "1924" "Prinsessekerk4"
"1926 " "1926" "Kostverlorenvaart208"
"Ca. 1926 " "Ca. 1926" "Kostverlorenvaart210"
"Ca. 1930 " "Ca. 1930" "Kostverlorenvaart205"
"1931 " "1931" "van Eck43"
"Ca. 1935 " "Ca. 1935" "Kostverlorenvaart231"
"1938 " "1938" "van Eck53"
"1981-A " "1981" "Prinsessekerk5"
"1981-B " "1981" "Prinsessekerk6"
>>}}}

{{BROWN{Prinsessekerk}}}
De Prinsessekerk, Van Hallstraat #120, was een N.H. kerk ontworpen door C.B. Posthumus Meijes die ook de Oranjekerk in de Van Ostadestraat en de voormalige Nieuwezijds Kapel (uit 1908) bij het Rokin ontwierp.
Het oorspronkelijke ontwerp - met toren - is als zodanig niet uitgevoerd (versobering t.g.v. de Eerste Wereldoorlog?).
Het was een driebeukige basilicale kerk, gebouwd in een mengeling van neogotische en neoromaanse vormen, onder invloed van de stilistische vernieuwing in de protestantse kerkbouw rond 1900. Er was een houten tongewelf met steekkappen over het middenschip.
Op 4 april 1918 werd de kerk in gebruik genomen in aanwezigheid van de koninklijke familie.
In 1924 werd de kerk - boven de hoofdingang - voorzien van een Steinmeyer-orgel. Dit orgel behoorde tot 1982 tot de belangrijkste Steinmeyer-orgels van Nederland, samen met de kleinere instrumenten van de Clemenskerk te Hilversum en de Adventskerk te Alphen aan den Rijn (beide uit 1923). In 1951 voert P.C. Bik enkele dispositiewijzigingen uit. Daarna krijgt het instrument grote bekendheid door de bespelingen (en opnamen) door Piet van Egmond.
De Prinsessekerk werd in 1981 of 1982 buiten gebruik gesteld, toen de Hervormde Prinsessekerkgemeente verder ging met de Geref. Nassaukerkgemeente in dezelfde wijk, de Staatsliedenbuurt in Amsterdam ~Oud-West.
In het najaar van 1982 werd de kerk (en ook het orgel!) gesloopt.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1941_Situatie_Prinsessekerk_400.jpg][Foto/1941_Situatie_Prinsessekerk.jpg]]
//Situatie Prinsessekerk op kaart van Amsterdam - blad D5, 1941.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1916_ca_Ontwerp_Prinsessekerk_met_toren_400.jpg][Foto/1916_ca_Ontwerp_Prinsessekerk_met_toren.jpg]]
//Ontwerp voor de Prinsessekerk met toren (zo niet uitgevoerd), ca. 1916.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1918_Prinsessekerk_opening_400.jpg][Foto/1918_Prinsessekerk_opening.jpg]]
//H.M. Koningin Wilhelmina en prinses Juliana verlaten de Prinsessekerk na de opening, 1918.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1924_Amsterdam_Prinsessekerk_Steinmeyer_400.jpg][Foto/1924_Amsterdam_Prinsessekerk_Steinmeyer.jpg]]
//Prinsessekerk met net geïnstalleerd Steinmeyer orgel, 1924.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_vm_Ned_Herv_Prinsessekerk_400.jpg][Foto/1981_vm_Ned_Herv_Prinsessekerk.jpg]]
//Prinsessekerk, voor de sloop, 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981-05_Prinsessekerk_3_400.jpg][Foto/1981-05_Prinsessekerk_3.jpg]]
//Interieur Prinsessekerk voor de sloop, 1981.//

[img[Proclamatie prins Bernhard|Images/1945-05-07_Proclamatie_prins_Bernhard.jpg]]
//Gedeelte uit de proclamatie van prins Bernhard, dd 6 mei 1945.
{{BLUE{De BS mag geen wapens dragen!}}}//

/% Putjesschepper %/
<html><iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/4G0kZ-QKJjo" frameborder="0" allowfullscreen></iframe></html>

{{BROWN{R.K. begraafplaats De Liefde}}}
<<tabs ""
"Begraafplaats De Liefde " "" "R.K. begraafplaats De Liefde1"
"Lijkenhuisje " "" "Lijkenhuisje"
>>

{{BROWN{Begraafplaats}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "De Liefde01"
"Situatie 1822-2007 " "1900" "De Liefde02"
"Situatie 1875 " "1875" "Bolwerk Rijck1"
"Situatie 1890 " "" "Hugo de Grootgracht1"
"1882 " "1882" "Prenten25"
"1890 " "1890" "Prenten39"
"1893-A " "1893" "Jacob Olie41"
"1893-B " "1893" "Jacob Olie40"
"1893-C " "1893" "Jacob Olie39"
"Ca. 1938 " "Ca. 1938" "De Liefde03"
"1947 " "1947" "Prenten82"
"1948-A " "1948" "De Liefde04"
"1948-B " "1948" "De Liefde05"
>>}}}

{{BROWN{R.K. kerk De Liefde}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Kerk De Liefde00"
"Statie De Liefde " "" "Kapel De Liefde"
"Kerk De Liefde " "" "Kerk De Liefde"
"Kerkzaal De Liefde " "" "Kerkzaal De Liefde"
"Pastorie De Liefde " "" "Pastorie De Liefde"
>>

{{BROWN{Raamkerk}}}
<tabs "">
<tab Raamkerk >
{{BROWN{Kerk}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Raamkerk0"
"1889 " "1889" "Raamkerk01"
"Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Buurt325"
"1959 " "1959" "Buurt330"
"1962-A " "1962" "Raamkerk03"
"1962-B " "1962" "3e Hugo de Grootstraat1"
"1964-A " "1964" "Raamkerk04"
"1964-B " "1964" "Raamkerk05"
"1964-C " "1964" "Raamkerk06"
"1966 " "1966" "Buurt385"
>>}}}
</tab>

<tab Orgel Raamkerk >
{{BROWN{Orgel}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Orgel Raamkerk"
"1893-A " "1893" "Jacob Olie31"
"1893-B " "1893" "Jacob Olie32"
"2009 " "2009" "Raamkerk07"
>>}}}
</tab>

<tab Kerkzaal 'De Poort' >
{{BROWN{Kerkzaal 'De Poort'}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Kerkzaal 'De Poort'"
"1972-A " "" "Trouwen1"
"1972-B " "" "Trouwen2"
"2007 " "2007" "De Poort03"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Raamkerk}}}
In 1888 verkocht de Gemeente Amsterdam een stuk grond aan de Hugo de Grootkade aan de Vereniging 'De Kerkelijke Kas'. Deze vereniging was in 1887 opgericht om de goederen te beheren die bijeengebracht waren door en ten behoeve van de Gereformeerde Kerk te Amsterdam. Op het aangekochte perceel werd in 1889 de Raamkerk gebouwd (architect: [[E.G. Wentink uit Schalkwijk]]).

De Raamkerk werd, als gevolg van het teruglopende bezoekersaantal, in het najaar van 1963 gesloten.
Tijdens de verbouwing van Huize Horizont aan de Nieuwe Herengracht, begin jaren zestig, speelde de Diakonie van de Gereformeerde Kerk in Amsterdam met de gedachte een tweede verpleeghuis te bouwen (naast Huize Horizont aan de Nieuwe Herengracht). Het oog viel op de Raamkerk en de twee paviljoens van de Weezenstichting aan de Hugo de Grootkade.
Het eerste paviljoen stond leeg nadat de Dr. Van Beeck Calkoenschool, die het pand gehuurd had, in 1961 naar de Vondelstraat verhuisde.
Jeugdhonk ’t Trefpunt, gevestigd in het tweede paviljoen, verhuisde naar de 3e Hugo de Grootstraat.
In 1964 werden alle drie de panden gesloopt om plaats te maken voor verzorgingshuis [[De Poort]].

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1889_Hugo_de_Grootkade_Raamkerk_400.jpg][Foto/1889_Hugo_de_Grootkade_Raamkerk.jpg]]
//Gereformeerde Raamkerk, 1889.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/
1962_Hugo_de_Grootkade_Raamkerk_400.jpg][Foto/
1962_Hugo_de_Grootkade_Raamkerk.jpg]]
//Gereformeerde Raamkerk, 1962.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1964_Sloop_Raamkerk_1_400.jpg][Foto/1964_Sloop_Raamkerk_1.jpg]]
//Sloop van de Gereformeerde Raamkerk, 1964.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1964_Sloop_Raamkerk_3_400.jpg][Foto/1964_Sloop_Raamkerk_3.jpg]]
//Sloop van de Gereformeerde Raamkerk, 1964.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1964_Sloop_Raamkerk_2_400.jpg][Foto/1964_Sloop_Raamkerk_2.jpg]]
//Sloop van de Gereformeerde Raamkerk, 1964.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Haarlem_PKN_Pelgrimkerk_uit_1965_400.jpg][Foto/2009_Haarlem_PKN_Pelgrimkerk_uit_1965.jpg]]
//Het orgel uit de Raamkerk staat sinds 1965 in de Haarlemse Pelgrimkerk, 2009.//

{{BROWN{Raampoort (poort/bureau)}}}
<tabs "">
<tab Info >
{{BROWN{Info }}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Historie " "" "Raampoort0"
"Situatie 1822/2007 " "1822/2007" "Raampoort1"
>>}}}
</tab>

<tab 1654 - 1929 >
{{BROWN{1654 - 1929}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1654 " "Ca. 1654" "Prenten01"
"1663 " "1663" "Prenten02"
"Ca. 1750 " "Ca. 1750" "Prenten03"
"1769 " "1769" "Prenten04"
"1770 " "1770" "Prenten07"
"1786 " "1786" "Prenten05"
"1828 " "1828" "Prenten12"
"1844 " "1844" "Prenten14"
"Ca. 1890 " "Ca. 1890" "Raampoort09"
"1895 " "1895" "Raampoort10"
"Ca. 1901 " "Ca. 1901" "Raampoort11"
"Ca. 1905 " "Ca. 1905" "Raampoort12"
"1907 " "1907" "J.L. Scherpenisse21"
"Ca. 1907 " "Ca. 1907" "Buurt169"
"1919 " "1919" "van Eck39"
"Ca. 1925 " "Ca. 1925" "Raampoort13"
"1927 " "1927" "Raampoort14"
>>}}}
</tab>

<tab 1930 - 2008 >
{{BROWN{1930 - 2008}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1928 " "1928" "Raampoort15"
"1929 " "1929" "Raampoort16"
"Ca. 1930 " "Ca. 1930" "Raampoort17"
"1935 " "1935" "Prenten81"
"1941 " "1941" "Raampoort19"
"Ca. 1950 " "Ca. 1950" "Raampoort20"
"1979 " "1979" "Raampoort21"
"Ca. 2000-A " "Ca. 2000" "Raampoort22"
"Ca. 2000-B " "Ca. 2000" "Raampoort23"
"2008 " "2008" "Raampoort24"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Historie Raampoort (poort/bureau)}}}
Vanaf 1663 waren in de omwalling 26 bastions of bolwerken en acht poorten en poortjes opgenomen.
Eén van deze poortjes was de Zaagmolenpoort, voornamelijk ten dienste van het werkvolk van de Zaagmolens. Een ander poortje was het Raampoortje, o.a. ten dienste van het werkvolk voor de lakenramen aan de Buitensingel tegenover de Bloemgracht (in 1614 werden de lakenramen hier naar toe verplaatst).
Dit poortje lag net ten noorden van de Bullebakssluis. Later werden de omwalling en de bolwerken uit steen opgetrokken en werd het poortje een stenen poort. Het bleef echter een kleine poort t.o.v. grote poorten als Haarlemmerpoort en Leidsche poort. De Raampoort werd in 1844 afgebroken.
Vanaf 1872 werd een begin gemaakt met de aanleg van de huidige Marnixstraat op de oude wal. Net ten zuiden van de Bullebaksluis werd in 1888 het politiebureau ‘Raampoort’ gebouwd.
Aanvankelijk deed het gebouw dienst als politieposthuis en bureau voor de buurtsecretaris (buurtmeester).
Na opheffing van de buurtsecretariaten in 1895 werd het gehele gebouw ter beschikking van de politie gesteld; in 1929 werd het uitgebreid door bijtrekking van drie belendende percelen in de Marnixstraat (tussen politiebureau en Toneelschool).
>Brug # 165 over de Singelgracht die de Nassaukade bij de 2e Hugo de Grootstraat met de Marnixstraat bij politiebureau Raampoort verbindt heet ook 'Raampoort'. Voor meer informatie zie [[Brug #165]].

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_ca_Raampoort_brug_nr_165_400.jpg][Foto/1890_ca_Raampoort_brug_nr_165.jpg]]
//Brug #165, Raampoort met rechts een stukje van politiebureau Raampoort, ca. 1890.//

[img[Bolwerk Rijckeroort|Images/1822-2007_Bolwerk_Rijckeroort_400.jpg]]
//Situatie bolwerk Rijckeroort in 1822, overlay 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_Raampoort_400.jpg][Foto/1895_Raampoort.jpg]]
//Politiebureau Raampoort met Bullebakssluis, kiosk en reclamebord, 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1901_ca_Raampoort_Nassaukade_400.jpg][Foto/1901_ca_Raampoort_Nassaukade.jpg]]
//Politiebureau en brug Raampoort, ca. 1901.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_ca_Nassaukade_gezien_vanaf_Bullebaksluis_400.jpg][Foto/1905_ca_Nassaukade_gezien_vanaf_Bullebaksluis.jpg]]
//Raampoort (brug) en Nassaukade gezien vanaf de Bullebakssluis, ca. 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925_ca_Toneelschool_en_Raampoort_400.jpg][Foto/1925_ca_Toneelschool_en_Raampoort.jpg]]
//Toneelschool en politiebureau Raampoort, ca. 1925.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_Raampoort_voor_de_verbouwing_400.jpg][Foto/1927_Raampoort_voor_de_verbouwing.jpg]]
//Politiebureau Raampoort voor de verbouwing, 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928_Raampoort_voor_de_verbouwing_400.jpg][Foto/1928_Raampoort_voor_de_verbouwing.jpg]]
//Politiebureau Raampoort voor de verbouwing, 1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1929_Raampoort_Edison_lichtweek_400.jpg][Foto/1929_Raampoort_Edison_lichtweek.jpg]]
//Politiebureau Raampoort - na de verbouwing - tijdens de Edison lichtweek, 1929.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_Raampoort_400.jpg][Foto/1930_ca_Raampoort.jpg]]
//Politiebreau Raampoort na de verbouwing, ca. 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1941_Raampoort_400.jpg][Foto/1941_Raampoort.jpg]]
//Politiebureau Raampoort, 1941.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1654_ca_Singelgracht_bolwerk_Rijckeroort_Raampoort_Reinier_Nooms_400.jpg][Foto/1654_ca_Singelgracht_bolwerk_Rijckeroort_Raampoort_Reinier_Nooms.jpg]]
//Raampoortje bij bolwerk Rijckeroort. Reinier Nooms (1654).//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_ca_Roeiwedstrijd_bij_Raampoort_400.jpg][Foto/1950_ca_Roeiwedstrijd_bij_Raampoort.jpg]]
//Roeiwedstrijd bij politiebureau Raampoort, ca. 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1979_Raampoort_met_Bullebaksluis_tussen_Lijnbaansgracht_en_Singelgracht_400.jpg][Foto/1979_Raampoort_met_Bullebaksluis_tussen_Lijnbaansgracht_en_Singelgracht.jpg]]
//Politiebureau Raampoort met Bullebakssluis, 1979.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2000_ca_Raampoort1_400.jpg][Foto/2000_ca_Raampoort1.jpg]]
//Politiebureau Raampoort, ca. 2000.//

[img[Politiebureau Raampoort|Images/2000_ca_Raampoort_400.jpg]]
//Politiebureau Raampoort, ca. 2000.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Raampoort_politiebureau_400.jpg][Foto/2008_Raampoort_politiebureau.jpg]]
//Google Street View: Raampoort in 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1844_Raampoort_vlak_voor_de_afbraak_Paul_C_D_Tetar_van_Elven_400.jpg][Foto/1844_Raampoort_vlak_voor_de_afbraak_Paul_C_D_Tetar_van_Elven.jpg]]
//Raampoort - met bullebakssluis - vlak voor de afbraak van de poort. Paul C. D. Tetar van Elven, 1844.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_Raampoort_voor_de_verbouwing_400.jpg][Foto/1927_Raampoort_voor_de_verbouwing.jpg]]
//Politiebureau Raampoort, voor de verbouwing, 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928_Raampoort_voor_de_verbouwing_400.jpg][Foto/1928_Raampoort_voor_de_verbouwing.jpg]]
//Politiebureau Raampoort, voor de verbouwing, 1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2000_ca_Raampoort1_400.jpg][Foto/2000_ca_Raampoort1.jpg]]
//Politiebureau Raampoort, ca. 2000.//

[img[Politiebureau Raampoort|Images/2000_ca_Raampoort_400.jpg]]
//Politiebureau Raampoort, ca. 2000.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Raampoort_politiebureau_400.jpg][Foto/2008_Raampoort_politiebureau.jpg]]
//Google Street View: Raampoort in 2008.//

Langs de randen van de stad ontstond vaak 'minder gereguleerde bebouwing' om het eufemistisch te zeggen.
Dit gold indertijd al buiten de Singelgracht.

{{blue{Langs Kostverlorenvaart allerlei bedrijfjes, kades ontbreken.}}}
[[Gipsfabriek]]
[[IJzergieterij Zimmer]]

De molens in het Kostverlorengebied waren echter wel goed gereguleerd, zoals goed te zien is aan de zaagmolens in de punt tussen Kostverlorenvaart en Singelgracht, ten noorden van de Molen- of Kuiperssloot (erven in pacht uitgegeven in 1630, 1638, en 1640-75) en zeker bij de zaagmolens rond de Kwakerspoel (vanaf 1661).

Kwakerspoel 1661 12 werven met zaagmolens en slechts 1 dubbel woonhuis (standaard ontwerp aanbevolen)
3 rijen van 4 werven.
----
ontginningssloten, ook wel weersloten genoemd
----

De Kostverlorenwetering loopt in tamelijk rechte lijn naar het IJ. Het eerste deel tot de brug bij de Zeilstraat kennen we nu als Schinkel. De kades erlangs resp. als Sloter-/Schinkelkade/-haven, Baarsjesweg/Kostverlorenkade (3e, 2e), Buys-/1e Kostverlorenkade en De Wittenkade. {{BLUE{Na de 3e stadsuitleg werd een bestaande sloot (Kattensloot) vergraven tot verbinding met de Singelgracht die sinds de 19e eeuw via het Westerkanaal op 't IJ uitkomt.}}}

----
Na de Derde (1610) en Vierde Uitleg (1662) werd buiten de Singelgracht - maar binnen de stadsvrijheid - grond ingericht voor de meest ruimtevre-tende, vuurgevaarlijke of stinkende industrie. Als ’t echt link werd, zoals met buskruit, betrok de stad de stof-fen liever van werkplaatsen buiten de stad, al of niet gedreven door of voor rekening van Amsterdamse ondernemers. Bij de industriemolens van de 16e tot en met de 19e eeuw waren twee typen dominerend: de standerdmolen en de stellingmolen.
!!!Stadsrietlanden
Ten oosten van Amsterdam, aan de zuidoever van het Buiten-IJ, lag buiten de Sint Anthoniesdijk een drassig gebied: de Funen.
...
Daardoor was het Zieke Water begin 19e eeuw drooggevallen en waren de Stadsrietlanden ontstaan. Dit gebied was voorlopig een woestenij die, zodra de Vierde Uitleg gerealiseerd was, in gebruik genomen werd door de schutterij voor exercitie en geschutsoefening.
...
In 1661 werden buiten de – splinternieuwe – omwalling in die rietlanden in opdracht van het stadsbestuur drie houtzaagmolens gebouwd voor het grove werk, zogenaamde dommekrachten of sommerzagers. Het waren achtkante stellingmolens, bovenkruiers. Het waren achtereenvolgens De Liefde, De Hoop en ’t Fortuyn, die aan een gezamenlijke balkhaven stonden.
...
!!!Zaagmolensloot
Op 26 december 1638 verleenden de burgemeesters van Amsterdam het vrije gebruik van zestien molenwerven langs de Zaagmolensloot; ze werden aangeduid met de letters van het alfabet. Zolang er een zaagmolen werd opgericht en geëxploiteerd hoefde geen huur betaald te worden.
...
!!!Mennonietensloot
Op 10 oktober 1668 bepaalden thesaurieren ordinaris dat tegenover de Weteringpoort vanaf de Buitensingel een sloot gegraven zou worden tot aan de gemeentegrens met NieuwerAmstel, paralel aan het Groenhovenspad in de polder. Aan die sloot konden molens gebouwd worden, wat resulteerde in drie korenmolens en vier houtzaagmolens: ten zuiden van de sloot de Geelvink, de Oranjeboom, de Swaan, alle drie bestaande korenmolens uit de ruimte die de Vierde Uitleg ging uitmaken en die aan de Mennonietensloot opnieuw opgebouwd werden.
...
!!!Overtoomsevaart
De Heiligewegsvaart, na de Alteratie doorgaans Overtoomsevaart genoemd, was geen industriegebied avant la lettre. Daarvoor was de diversiteit van de gebruikmakers te groot. Al eeuwen was de weg langs die vaart veel belangrijker, namelijk een pelgrimsweg van Sloten en Amstelveen naar de Sacramentskapel in de Kalverstraat. De weg werd in de loop der eeuwen door stadsuitbreidingen steeds korter en de ondernemingen die niet binnen een stad pasten werden steeds verder de stad uit gedrongen. Die Heiligeweg liep van de Kostverlorenvaart tot aan de Kalverstraat, het laatste stukje heet nog steeds zo. In ±1450 maakte het Singel de stadsgrens uit, na ±1590 de Herengracht en na 1662 de Singelgracht. De 100 roeden-grens (stadsvrijheid) na de Vierde Uitleg viel toen op de plaats waar zich nu de 2e Constantijn Huygensstraat bevindt en tot zover reikte de directe invloed van de stad. Belangrijk is te weten dat weg en vaart onder de jurisdictie vielen van Nieuwer-Amstel en dat buiten de stadsvrijheid de betrekkelijke anarchie heerste van alles dat zich aan de regels en heffingen van de stad wilde onttrekken.
...
Al die eeuwen vestigden zich aan de weg allerhande aanbieders van diensten, dagelijks aangevuld met venters en recreanten. Zoals gezegd werd de weg op zeer uiteenlopende manier benut, zowel voor bewoning, nijverheid als industrie. Dat leverde pleziertuinen naast buskruitmolens op, theaters naast mosterdmolens, uitspanningen tegenover korenmolens en buitenhuizen naast katoendrukkerijen of volmolens.
...
Waar we in deze serie over industrieterreinen in geïnteresseerd zijn is de invulling na de grote stadsuitleg van 1662. De stedelijke overheid zocht plekken voor de industrieën die echt niet binnen een stad in te passen waren, zoals windmolens en dan met name de letterlijk broodnodige korenmolens. Maar ook voor de enorme hoeveelheid zaagmolens die hout voor huizen- en scheepsbouw leverden, om maar te zwijgen over gevaarlijke loodwitmolens en stinkende zeemtouw- en volmolens. Aan de Overtoomsevaart vonden alle categorieën wel een plekje maar binnen de stadsvrijheid toch alleen de meer aangename. Voor koren- en zaagmolens die in het gebied van de Vierde Uitleg stonden werd van overheidswege een nieuwe plaats – buiten de stad maar binnen de stadsvrijheid – gezocht en zo zien we aan de noordzijde van de vaart zes korenmolens verschijnen die eerder langs de Heiligeweg of elders in de stad hadden gestaan. Dat waren zonder uitzondering nog standerdmolens die in de 18e eeuw pas vervangen werden door het modernere type bovenkruiende stellingmolens.
...
!!!Kwakerspoel
...
Door de Derde Uitleg rond 1610 kwam dit gebied, door de 100 roeden stadsvrijheid, nog vaster onder de invloed van Amsterdam. Tussen de reeds bestaand 
industrie en bebouwing liet de stad ook eigen bedrijvigheid toe, zoals in 1671 de zaagmolen Koning Salomon aan het Kwakersdwarspad en als veertiende zaagmolen de Pelgrim of Nieuwe Seskant aan het Kwakerspad.
...
De 100 gaarden stadsvrijheid daarin koos de vroedschap van Amsterdam uit om er een concentratie zaagmolens te vestigen. In tegenstelling tot andere gebieden dacht de stad hier minder moeite te hebben om molenaars naar toe te lokken en werden de erven verhuurd en moesten de molenaars zelf de gewenste sloten en balkhavens graven én bekostigen. Er mocht slechts één dubbel woonhuis op het erf geplaatst worden en daar werd een standaard ontwerp voor aanbevolen. Ook stond vooraf vast dat de stad hier alleen zaagmolens wilde zien. Er werden op 2 april 1661 twaalf erven aangewezen en ook verhuurd; drie rijen van vier met de eerste acht ter weerszijden van het Kwakerspad en vier aan de Kwakersdijk. Aan de Buitensingel werd nog een plek voor een dertiende molen gevonden, de Haan. De aaneenschakeling van balkhavens deden de watervlakte uitdijen tot de Kwakerspoel en het Kwakerspad tot Kwakerseiland, wat in werkelijkheid natuurlijk hoogstens een schiereiland was.
De meest voorkomende zaagmolen was van het type ‘paltrok’ maar zaagmolen de Vrouwe Anna Maria was een afwijkend molen in dit landschap, namelijk een bovenkruiende stellingmolen.
...
!!!Zaagmolenbuurt
{{BLUE{Het veruit grootste terrein dat door de stad Amsterdam aangewezen werd om zaagmolens te bouwen was de zaagmolenbuurt, buiten de Zaagmolenpoort. Qua concentraties een wat moeilijk af te bakenen gebied tussen Kostverlorenvaart, Singelgracht en Vinkenbuurtsloot, de latere Hugo de Grootgracht. Behalve hele series molens langs paden stonden er ook her en der verspreid. Op onze zoektocht naar concentraties van industrie zijn die rond de Voor-, Midden- en Achterweg het opvallendst.}}}
Door de Derde Uitleg (1610-15) was dit deel van Nieuwer-Amstel binnen de invloedsfeer van Amsterdam gekomen. 
De grote behoefte aan verwerkt hout voor de scheeps- en huizenbouw leverde rond de stad een groot aantal zaagmolens op met een concentratie precies buiten de Jordaan. Dat heeft met de ongestoorde windvang te maken bij de overheersend westenwinden. Nu was zo’n gebied met industriemolens geen aangenaam gezelschap, nauwelijks beter dan leerlooierijen, zeemtouw- en moutmolens, die dus ook allemaal in of naast de Jordaan gevestigd waren. Hoe dat in de loop der eeuwen veranderde en bijvoorbeeld de Kwakerspoel tot een lustoord werd waar stedelingen in hun vrije tijd gingen spelevaren en waar pleziertuinen en uitspanningen tussen de molenwerven gevestigd werden zullen we in de aflevering over de Kwakerspoel zien. Eind 17e eeuw was de Buitensingel, door de aanleg van een doorgaande en fraai beplante wandelweg, tot een geliefde bestemming voor een zondags uitstapje geworden.
{{BLUE{De Kostverlorenvaart kende al veel langer zijn molens en andere bedrijvigheid. De ruimte tussen Achterweg en vaart en in het verlengde daarvan de Kattensloot en het doodlopende eind van de vaart is slechts een voortzetting van wat we vanaf de Schinkel al kenden: een onafgebroken serie molenwerven aan het water. De meeste van deze erven waren particulier eigendom toen de stad zijn territorium door annexaties van 1877 en 1896 tot de vaart uitbreidde. Alle transport naar die molens ging over water en ze waren voor het personeel via paden bereikbaar die op hun beurt weer verbonden waren met de Buitensingel via de bestaande – soms mijlenlange – paden langs de ontginningssloten, ook wel weersloten genoemd. In 1861 kocht de stad Amsterdam op een publieke veiling de hele Kostverlorenvaart van het Hoogheemraadschap Rijnland. Voor ƒ930,- werd de stad eigenaar van 11 bunders 113 roeden en 63 ellen water én land.}}}
Ten tijde van de Derde Uitleg was de lakennijverheid nog enigszins van betekenis en werden buiten de Singelgracht uitgebreide bleekvelden ingericht en lakenramen opgesteld, zoals in de Vinkenbuurt, het zuidelijkste deel van het hier bestudeerde gebied. Die industrie was echter al tanende en in 1630-31 werden de eerste erven in pacht uitgegeven voor de bouw van zaagmolens, in 1638 nog eens twaalf en de rest in de periode 1640-75. Het gebied kreeg een eigen poortje in de omwalling met een brug over de Singelgracht: de Zaagmolenpoort. In zijn artikel over molens in Amsterdam somt G. J. Honig 44 molens in dit gebied op, het moeten er rond de 50 geweest zijn. Behalve korenmolen De Vrede en volmolen de Eendracht waren het allemaal zaagmolens.
De molens stonden gegroepeerd aan hun aan- en afvoervaarwegen en toegangspaden over land. De weersloten kruisten de N-Z lopende paden waardoor een raster van erven ontstond, groot genoeg voor een zaagmolen. Die paden waren de Achterweg (voor de molenerven aan de Kostverlorenvaart), de Middenweg en de Voorweg. Dwars daarop lagen nog molenerven aan paden langs de weersloten, het Zaagmolenpad, Tussenpad en Kuiperspad en molens met toegang tot de Buitensingel.
De Kattensloot was een markante onderbreking in het molenlandschap; Deze voormalige weersloot was voor scheepvaart gepromoveerd tot de aansluiting van de Kostverlorenvaart op de Singelgracht, waardoor het laatste stuk van de vaart degradeerde tot een steeds smaller wordende sloot. Ten noorden van de Kattensloot bleef een driehoekig gebied over dat ook wel ‘de Vijfhoek’ werd genoemd, naar de gelijknamige molen en weg (zie p.14 e.v.).
De grote ommekeer voor dit industriële terrein kwam met het opheffen van de vestingstatus van Amsterdam in 1876 en de bijna gelijktijdige eerste grote annexatie in 1877. De gemeenteraad nam datzelfde jaar nog een plan aan voor de bebouwing van het nieuw verworven gebied, waaronder het hier behandelde. Al gedurende de laatste helft van de 19e eeuw beseften de molenaars dat ze de langste tijd hier gewerkt hadden en werden molens na bijvoorbeeld een brand 
niet weer opnieuw opgebouwd. Ook het aanbreken van het stoomtijdperk deed molens sneuvelen, waarna de erven en bijgebouwen voor andersoortige bedrijven of opslag dienden. 
Van een aantal molens weten we wat er voor in de plaats kwam, bijvoorbeeld werd na een brand in 1810 zaagmolen de Wezel aan de Kostverlorenvaart veranderd in Betonfabriek Meesters. 
De ernaast gelegen molen ‘t Schaap veranderde in 1860 in een koolteerfabriek. De Dommekracht aan het Zaagmolenpad werd in 1865 omgebouwd tot stoomzagerij en de Windhond van dezelfde eigenaar kreeg het jaar daarop eveneens vergunning voor zo’n ombouw. De Wip, een wipstellingmolen, werd in 1881 afgebroken om in Weesp opnieuw opgebouwd te worden, waar hij vandaag nog staat.
In 1847 werd de Schaapherder, van Van de Stadt uit Zaandam, omgebouwd tot stoomzagerij. 
Rond 1850 werd het veerzagertje ‘t Jonge Hart, dat sinds 1796 op het erf van ‘t Blauwe Hart stond, afgebroken en op het woonhuis naast de Roomolen (op het buiten Ypenwoud bij de Pestsloot) weer opgebouwd om specerijen te malen.
Bij de Overtoomsevaart hebben we kunnen zien dat de stadsuitbreiding van 1877 nog niet alle grond tot de vaart omvatte, maar dat gold voor dit noordelijke deel wel. Voor dit gebied werden dan ook de eerste plannen vastgesteld, wat de Staatsliedenbuurt opleverde met voorlopig de Van Beuningenstraat als grens met Sloten. Om de grootse plannen voor bebouwing van het buitengebied tot de Kostverlorenvaart af te ronden heeft de stad toch nog zo’n veertig jaar nodig gehad. Vooral de aankoop of onteigening van molenwerven aan de Kostverlorenvaart en Buitensingel, die particulier eigendom waren, kostte de stad niet alleen veel geld maar vooral veel tijd. Dat is ze eigenlijk voor sommige erven ook helemaal niet gelukt; de Eenhoorn stond er tot 1929 (de molen zaagde nog toen de sloper het erf op stapte om zijn werk te doen), ‘t Luipaard tot 1931 en de Otter staat er nog steeds. 
{{BLUE{Ook de koolteerfabriek heeft decennialang roet in het eten gegooid, al te letterlijk! Daardoor kreeg de vaart hier nooit een kade, wat ook geldt voor de erven van de Vrouwe Anna Magdalena en de Buys aan de Kattensloot. De moeite die de verwerving kostte of zelfs niet lukte heeft er voor gezorgd dat tot eind 20e eeuw er slecht beperkt kades kwamen langs de Kostverlorenvaart, simpelweg omdat de bedrijfsterreinen niet tegen een redelijke vergoeding te verkrijgen waren. Dat gold ook voor de noordelijke oever van het dode stuk van de vaart, waar de Maljapenkade een particuliere weg was. Daar vestigde zich in 1880 een kapok- en bedverenfabriek en in 1881 een watten- en kininefabriek, later in Gist-Brocades opgegaan; ook hier is nooit een kade langs de vaart gekomen. Pas met de recente grote saneringen in de Staatsliedenbuurt is hierin soms verandering gekomen. De bedrijven aan de Maljapenkade wilden dolgraag een brug leggen over de Kostverlorenvaart en de stad ging onder voorwaarden akkoord, zodat we sinds 1890 een bruikbare brug tussen de 2e Nassaustraat en het Van Limburg Stirumplein hebben.
De eigenaar van zaagmolen De Wolf aan de Buitensingel (afb. p.8) lag goed dwars bij de gemeenteraad en weigerde elke onderhandeling over verkoop van zijn molenwerf of grondruil.
Daardoor kon de Nassaukade hier niet op de gewenste breedte aangelegd worden. Hij rook wel geld en rooide zelf een straatje op zijn erf en bouwde illegaal twee huizen, die ongeveer met de bebouwing van het toekomstige Frederik Hendrikplein moesten stroken, maar dat dus net niet deden. In 1892 werd eindelijk een overeenkomst gesloten maar bleven beide huizen als Frederik Hendrikplantsoen 12 en 14 staan.
De bebouwing in dit gebied zou bijna uitsluitend volkswoningbouw betreffen. Maatgevend voor het stratenpatroon werd de geplande rondweg om de stad, de ‘Ceintuurbaan’. Het is hier niet de plek om te vertellen dat het sluiten van die rondweg met de brug over het Vondelpark pas na de Tweede Wereldoorlog gelukt is, maar het is wel belangrijk te vertellen dat de oorspronkelijk tot de Haarlemmerweg doorlopende weg nog voor de aanleg bij besluit van de gemeenteraad stopte bij wat later het Frederik Hendrikplantsoen zou worden en met een bocht aan zou sluiten op de genormaliseerde Buitensingel, de in 1879 ontstane Nassaukade.
Er bleef een raar gat in de bebouwing van de Frederik Hendrikstraat, zoals de ceintuurbaan ter plekke ging heten. 
Aan de Voorweg stonden al wat huizen die de stad heeft laten staan. Het voorterrein werd verhuurd aan de coöperatieve winkel van De Dageraad om er een winkel van één bouwlaag te bouwen. De onderbreking van de gevelwand is zelfs na de recente nieuwbouw nooit gesloten.
In 1889-90 werd de Van Oldenbarneveldtgracht gegraven , die bij de ceintuurbaan en het erf van molen De Jager voorlopig stopte. Toen dat erf opgekocht was werd de gracht verlengd met een vaste brug voor de rondweg, maar de verlenging tot de Kostverlorenvaart is er het nooit gekomen omdat de raad in 1895 besloot de gracht te dempen, waardoor in 1898 het Van Oldenbarneveldtplein ontstond.
De verdreven industrie was gedeeltelijk terecht gekomen aan de overkant van de vaart, waar ook al het Westelijk Entrepot in 1883 op de plek van de Palmitinefabriek was gekomen. Voor de bereikbaarheid wilden de bedrijven een brug naar de stad, waar de gemeente onder strenge voorwaarden mee akkoord ging (1894) en waar we de brug naar de Van Hallstraat aan over hielden. De omgeving van de Buyskade/Donker Curtiusstraat en vooral dat aan de andere kant van het Oostelijk Marktkanaal is tot vandaag bedrijventerrein gebleven.
Uit piëteit met de bestaande kerk ‘De Liefde’ (1784) en het bijbehorende kerkhof of vanwege de eigendomsverhoudingen werd het strakke stratenpatroon van de nieuwe Frederik Hendrikbuurt bij de langs de kerk liggende Vinkenbuurtsloot onderbroken. In 1912 werd De Liefde alsnog gesloopt na aan de Bilderdijkstraat een nieuw gebouw gekregen te hebben. 
Op de plaats van voormalige kerk en kerkhof kwam het Bilderdijkpark. Om een tweede doorvaart van Singelgracht naar Kostverlorenvaart te creëren zou de sloot verbreed worden tot de nieuwe Hugo de Grootgracht. Daar moest een lijnbaan aan de noordoever voor wijken. In 1888 werd er een begin mee gemaakt en in 1894 kwam de aansluiting met de vaart gereed. Aan die gracht kwam in 1888 de gereformeerde Raamkerk tot stand en in 1890 daar aansluitend hun weeshuis. Door onoplettendheid van de gemeente kon daardoor de Van Oldenbarneveldtstraat niet tot de Hugo de Grootkade doorlopen; een smetje op het ‘masterplan’. Aan de andere zijde van de ceintuurbaan, tussen de toekomstige Van Reigersbergenstraat en de Kostverlorenvaart en over de molenerven van de Samson, de Dolfijn, de Haas en ‘t Bonte Kalf richtte de stad een nieuwe Stadstimmerwerf, -stratenmakerswerf en -schuitenmakerswerf in, waar later nog een smederij en dienstencentrum bij kwamen; ook hier ontbrak een kade tot de herinrichting.}}}
Vijfhoek
Ten noorden van de Kattensloot nam de stad in 1857 een hele weer in gebruik als vuilnisbelt, een verhuizing van de belt op de Schans bij de Zaagmolenpoort. Op het terrein kwam een ‘asloods’ die via de Beltweg met een bruggetje op de Buitensingel aansloot. Ten noorden daarvan zette het patroon met molenerven aan de vaart en de sloten zich weer voort. Door de steeds geringer wordende diepte van het land kwam hier geen N-Z verlopend pad (zie kaartje p.16). De Kostverlorenvaart was in de late middeleeuwen al zijn sluis naar het IJ kwijtgeraakt, onder druk van Amsterdam en dat vanwege militaire veiligheid. Nu eindigde de vaart in een smal bermslootje rond de meest noordelijke molen ‘t Friesche Wapen. Dat was wel een houtzaagmolen maar dit keer een bovenkruiende stellingmolen, van de Haarlemmerpoort en -weg prominent in beeld. Ten zuiden van deze molen lag het erf van paltrok ‘t Amsterdamsche Wapen, die in 1862 afbrandde en ten zuiden daarvan paltrok de Eendracht. Op het volgende weer pasten weer twee erven, dat van paltrokken 
de Schelvisch en de Vijfhoek. De Schelvisch was pas in 1743 gebouwd; daarvoor had er een bovenkruier gezaagd. Zodra er meerdere erven op een weer waren liep er voor de achterste molen een pad, in dit geval de Vijfhoekweg. Op het volgende, ruime weer twee erven, van de bovenkruiende stellingmolen ‘t Blok of de Karn en de paltrok de Witte Duif. ‘t Blok brandde in 1858 volledig af en werd niet meer herbouwd. Ook de Witte Duif sneuvelde door brand maar toen was het al 1885 en stonden de molens toch al op de nominatie afgebroken te worden. Op ‘t volgende, ietwat krappe, weer was het dringen voor korenmolen De Vrede, een stellingmolen die in 1848 afbrandde, ‘t Leidsche Wapen of de Tobbe plus nog de Steur. 
Beide laatsten molens waren paltrokken en alle drie stonden ze aan de Steurweg. De Steur was in 1733 vernieuwd en stal de show, witgeschilderd en prominent in beeld vanaf de Buitensingel. In de stedelijke plannen van 1877 was de Vijfhoek voorbestemd voor woningbouw; dat werd de eerste aanzet voor de Staatsliedenbuurt. Vijf van de tien molens waren in 1877 al afgebrand, de resterenden verdwenen tussen 1878 en 1891. Over de erven aan de Kostverlorenvaart werd De Wittenkade gerooid en de Buitensingel genormaliseerd tot Nassaukade. Dit eerste deel van de Staatsliedenbuurt werd overwegend met woningen in revolutiebouw volgezet, zelfs de Nassaukade kreeg hier niet de allure die ze voor de rest wel had. De Kattensloot werd in 1891 iets noordelijker verlegd en verbreed en werd onderdeel van de ‘staande-mast-route’ voor de scheepvaart van de Zeeland naar het IJ via de Kostverlorenvaart en het Wester  kanaal. Het jaar daarop werd de schilderachtige dubbele wipbrug vervangen door een basculebrug. De bouw van de gasfabriek aan de Haarlemmerweg gaf de woningbouw in de Staatsliedenbuurt een flinke impuls en in 1902 was de bebouwing tot de Van Beuningenstraat gereed. Door de annexatie van 1896 was de stadsgrens al weer verder geschoven en werden de plannen voor de rest van de buurt ontwikkeld, door de raad goedgekeurd en uitgevoerd.

De toenmalige regering besloot om vier ramtorenschepen te laten bouwen. Drie ervan op buitenlandse werven t.w. de [[Schorpioen]] in Toulon (Frankrijk), de [[Buffel]] in Govan upon Clyde/Glasgow (Schotland) en de [[Stier]] in Birkenhead/Liverpool (Engeland). In 1867 werd in Amsterdam op 's lands Rijkswerf de [[Guinea]] op stapel gezet (het schip was bijna identiek aan 'de Buffel).
De vier ramtorenschepen Buffel, Stier, Guinea en Schorpioen werden later als pantserschepen geclassificeerd, maar waren eigenlijk ramschepen met twee 23cm kanonnen.

Een schip voorzien van een verstevigde steven en kanonnen in draaibare geschuttorens.

//Plaats: Kwakersplein//

{{BROWN{De Ratelaar}}} door Rob Cerneüs
De vuilnisman in Amsterdam heeft op 22 september 2007 zijn eigen standbeeld gekregen. Op het Kwakersplein in stadsdeel Oud-West is een bronzen standbeeld onthuld van de ratelaar.
De ratelaar liep vroeger vóór de vuilniswagen uit zodat men de vuilnisbak buiten kon zetten. Het was verboden om de vuilnisbak op straat te zetten voordat de ratelaar langs was geweest. Je kon er een flinke bon voor krijgen. Het beeld is een ode aan de vuilnisman en het werk dat hij doet. De opdracht voor het beeld werd door de gemeente verstrekt wegens het 130-jarig bestaan van de reinigingsdienst in de stad. 
Voorafgaand aan de onthulling reed een stoet van oude en moderne vuilniswagens in een optocht door Oud-West. Met een campagne 'Reiniging Amsterdam. Bedankt!' werden inwoners aangespoord vuilnismannen te bedanken voor hun werk.

{{BROWN{Rob Cerneüs (1943)}}}
Rob Cerneüs werd geboren op 31 mei 1943 in Amsterdam.
Op 14 jarige leeftijd begon hij oude materialen aan elkaar te lassen.
Cerneüs moest een zoektocht naar een eigen stijl ondernemen naast een baan als leraar op een technische school.
Het bezwaar van oude materialen was de vormvastheid; er waren weinig mogelijkheden om de vormen zelf in de hand te nemen.
Hij is zich later gaan toeleggen op het werken met brons en steen.
Vanaf 1991 is hij zich volledig aan het beeldhouwen gaan wijden.
Het steeds terugkerende element in zijn werk is onderlinge warmte en tederheid.
<<tabs "txt_vTabs"
"-1- " "" "Ratelaar1"
"-2- " "" "Ratelaar2"
"-3- " "" "Ratelaar3"
"Video " "" "Video_Ratelaar"
>>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Kwakersplein_beeld_De_Ratelaar_Martin_Alberts_400.jpg][Foto/2008_Kwakersplein_beeld_De_Ratelaar_Martin_Alberts.jpg]]
//Kwakersplein met beeld De Ratelaar. Martin Alberts, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Kwakersplein_De_Ratelaar_400.jpg][Foto/2009_Kwakersplein_De_Ratelaar.jpg]]
//Kwakersplein met beeld De Ratelaar. Martin Alberts, 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_Kwakersplein_De_Ratelaar_400.jpg][Foto/2010_Kwakersplein_De_Ratelaar.jpg]]
//Kwakersplein met beeld De Ratelaar. Martin Alberts, 2010.//

{{BROWN{Reclame voor Waterland}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1930 " "Ca. 1930" "Waterlandse trams62"
"1933 " "Ca. 1933" "Waterlandse tramnet"
>>}}}

[img[Regeringsverklaring|Images/Regeringsverklaring.jpg]]
//Gedeelte uit de regeringsverklaring dd 6 mei 1945.
{{BLUE{Alleen de geallieerden mogen de Duitsers ontwapenen!}}}//

De remise, die in 1902-'05 in gebruik werd genomen tijdens de grote elektrificatie van de Amsterdamse tramlijnen, is gelegen in de Kinkerbuurt, tussen de Kinkerstraat en het Bellamyplein.
Bij de ingebruikname was het de grootste tramremise van Amsterdam. Naast stalling van elektrische tramwagens was het complex ook in gebruik als Centrale Werkplaats. Vanaf 1925 vond ook het onderhoud aan de Amsterdamse bussen hier plaats. Toen in 1932 de uitbreiding van de Remise Havenstraat in gebruik kwam, bleef de Remise Tollensstraat alleen nog in gebruik als werkplaats. In 1957 verhuisden de bussen naar de nieuwe garage en werkplaats aan de Jan Tooropstraat. De tramwerkplaats bleef hier gevestigd tot 1996, toen het nieuwe werkplaatscomplex in ~Diemen-Zuid in gebruik werd genomen. Van 1996 tot 2005 vonden de museumtrams van het A.O.M. hier onderdak, alsmede diverse kleine creatieve bedrijven.
In 2005 werd het complex ontruimd in opdracht van het toenmalig stadsdeel ~Oud-West, dat haast wilde maken met de verwezenlijking van plannen om het te verbouwen tot cultureel centrum De Hallen voor ~Amsterdam-West, inclusief theater, bibliotheek, etc. Sindsdien staat het complex leeg en anno 2010 is er nog weinig voortgang in dit project van de televisieproducent Harry de Winter. Op 31 januari 2010 werd het pand gekraakt.

{{BROWN{Restant rails}}}
Een klein stukje drie-railig spoor van de Haarlemse tram is nog te vinden in de brug over de Singelgracht die de Rozengracht met de De Clercqstraat verbindt (brug #167, Rijckerbrug).
+++!!![Dit is waar, maar ... »]
Bij diverse spoorvernieuwingen na 1957 zijn succesievelijk alle sporen van de derde rail van de NZH verdwenen, als eerste op de kruising Spuistraat/Raadhuisstraat en de kruising Rozengracht/Marnixstraat. Toen begin jaren 80 van de vorige eeuw als laatste stukje de sporen op de brug over de Singelgracht werden vernieuwd, hebben de sporenbouwers van het GVB als herinnering een speciaal 'nieuw' stuk drie-railig spoor gebouwd en neergelegd. Op de zijkant van het toen op het trottoir klaar gelegde stuk rails was met witte verf 'speciaal NZH Nassaukade' geschreven. Deze derde rail is dus nooit door de NZH bereden, maar als monument ter nagedachtenis aan lang vervlogen tijden is het een mooie geste.

//Het enige nog bestaande 'echte' stukje, 50 cm lang, in begin jaren '80 door toedoen van ondergetekende verwijderd uit het toen vernieuwde tramspoor nabij de Elisabeth Wolffstraat. Het is nog altijd te bezichtigen in het [[NZH Vervoer Museum|https://www.nzh-vervoermuseum.nl/]] aan de Leidsevaart 396 te Haarlem, zaterdags van 11 tot 16 uur. Er is daar overigens nog veel meer uit de glorieuze ~NZH-tramtijd te zien, waaronder de enige nog bestaande 'Budapester' uit 1923.
L.J.P.Albers, Bussum.//
===
{{vTabs{<<tabs ""
"1985 " "1985" "Transport203"
"2008 " "2008" "Trams49"
>>}}}

{{BROWN{Restanten 'Blauwe' tram}}}
Van de bijna 350 'Blauwe' trams in Noord- en ~Zuid-Holland zijn er slechts 7 als museumstuk bewaard gebleven.
<<tabs "Restanten_Haarlemse_tram"
"Restant rails " "" "Restant rails"
"Museumstukken " "" "Museumstukken Haarlemse tram"
>> 

{{BROWN{Restanten Waterlandse trams}}}
<<tabs ""
"Trambruggen " "" "Trambruggen"
"Station Broek in Waterland " "" "Station Broek in Waterland"
"Museumstukken " "" "Museumstukken Haarlemse tram"
>>

[img[Bolwerk Rijck|Images/1795_Bolwerk_Rijk_400.jpg]]
//Bolwerk Rijck, 1795.
''Let op:'' Noord/zuid verwisseld.//

{{BROWN{Ritter-lantaarn}}}

{{borderless{
|vertical-align:top;[img[Images/lamp4ss.gif]]<br>//Ritter-lantaarn<br>uit 1898.//|&nbsp;&nbsp;&nbsp;|[img[Images/19xx_Waterloopleinbuurt_afbraakpanden_detail.jpg]]<br>//'Versimpelde' Ritter-lantaarn<br>na 1927/1928.//|
}}}
Met de uitvinding van de gloeikousjes werd al in 1898 een nieuwe lantaarn geïntroduceerd, de Ritter- lantaarn, een ronde lantaarn met laat negentiende-eeuwse ornamenten, in drie varianten: klein, normaal of groot.
De vervanging van de kroonlantaarn door de Ritter-lantaarn nam een grote vlucht bij de elektrificatie in 1917. De glasmantels en alle losse koperen onderdelen werden toen verwijderd.
Bij nieuwe lantaarns vervielen ook het niet meer functionele schoorsteentje op de hoed van de lantaarn en de ornamenten langs de rand (er bleef dus weinig over!).

!!!Rob Parry (1925)
Rob Parry volgde zijn opleiding aan de Koninklijke Academie te Den Haag. Zijn belangrijkste leermeesters waren Cor Alons, Paul Schuitema en Gerrit Rietveld.
Net als het werk Gerrit Rietveld zijn de meubels van meubelontwerper Rob Parry absoluut vernieuwend. Karakteristiek voor zijn werk is een sterk lijnenspel. De vormgeving is helder en eenvoudig, maar juist daardoor krachtig en tijdloos.
Parry experimenteert met nieuwe materialen en technieken. Tussen 1954 en 1958 werkt hij samen met industrieel ontwerper [[Emile Truijen]].
Het werk van Parry is regelmatig te zien geweest op de Nederlandse inzending voor de Triënnale Milaan. Veel van zijn werk is onbekend gebleven, doordat het weinig in serie is geproduceerd.
Sinds enkele jaren is een deel van de collectie van Parry's meubelen weer in productie genomen.

{{BROWN{Roggebroodfabriek}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Roggebroodfabriek0"
"1865 " "1865" "Roggebroodfabriek1"
"Ca. 1875 " "Ca.1875" "Prenten95"
"1883 " "1883" "Roggebroodfabriek3"
"Ca. 1885 " "Ca.1885" "Buurt001"
"1903 " "1903" "Roggebroodfabriek2"
"1931 " "1931" "Buurt101"
"1934-A " "1934" "Roggebroodfabriek4"
"1934-B " "1934" "Roggebroodfabriek5"
"Reclamebord " "?" "Roggebroodfabriek6"
"1979 " "1979" "Buurt102"
>>}}}

{{BROWN{Historie van de roggebroodfabriek}}}
Op Bloemgracht #178 vestigde zich in 1865 de roggebroodbakkerij van Smith & Herman (later alleen Herman).
In het begin van de 20^^e^^ eeuw nam Funke de roggebroodbakkerij van Herman over. Een voorvader van Funke begon het bakken van roggebrood in 1834 in de Dirk van Hasseltssteeg, waar men zelf de rogge vermaalde. Dit bedrijf werd verplaatst naar de St. Annenstraat om tenslotte op de Bloemgracht (uiteindelijk #170 - 178) te worden voortgezet. In het kantoor op de Bloemgracht hing een gebakken tegeltableau waarop afbeeldingen van de fabrieken aan genoemde adressen.
De 'Stoom Roggebrood-, Beschuit- en Koekfabriek' van H.C. Funke en Zoon (later: de Gebroeders Funke) kreeg rond 1903 de naam 'Hollandia'.
De fabriek strekte zich achterwaarts tot op de Lijnbaansgracht uit en had in de jaren 50 negen ovens in gebruik.
M.b.v. een zuigpijp (zichtbaar op de foto uit 1931) werd de rogge vanuit de ruimen van de schepen gezogen.
In 1934 bij het 100-jarig bestaan werd de heer G.L. Funke hofleverancier en ontving tevens een koninklijke onderscheiding. 
Het beheer is steeds van vader op zoon overgegaan, maar de laatste zoon zette deze traditie niet voort. Hij was niet geschikt om de roggebroodfabriek van zijn vader over te nemen, omdat hij "niet goed kon leren en alleen geïnteresseerd was in de meisjes". Hij koos uiteindelijk voor het avontuur en vertrok naar+++[Nieuw-Zeeland »]
{{sliderBG{
Al die tijd onderhield hij contact met zijn vader in Nederland via cassettepost, tot aan diens dood in 1992. Programmamaker Jeroen Stout vond per toeval één van die cassettes en kwam zo het verhaal van de familie Funke op het spoor.
Hij maakte voor Holland Doc de documentaire [['Het evangelie volgens Johan Frederik Funke'.|https://www.2doc.nl/speel~POMS_VPRO_212378~het-evangelie-volgens-johan-frederik-funke~.html]]
}}}
===.
In 1956 kwam het einde voor de roggebroodfabriek aan de Bloemgracht.

{{BROWN{De gevel}}}
De gevel van het pand op #178 heeft de nodige veranderingen ondergaan zoals op de diverse tekeningen en foto's is te zien.
Uiteindelijk hebben de gevels van postkantoor en het kantoor van de roggebroodfabriek een vergelijkbare stijl. Waarschijnlijk is dit 'gelijktrekken' bij de bouw van het postkantoor gebeur; in ieder geval vóór 1931.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1865_Bouwtekening_Bloemgracht_178_400.jpg][Foto/1865_Bouwtekening_Bloemgracht_178.jpg]]
//Bouwtekening van de pui in 1865.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1903_Bloemgracht_hoek_Lijnbaansgracht_bakkerij_Hollandia_400.jpg][Foto/1903_Bloemgracht_hoek_Lijnbaansgracht_bakkerij_Hollandia.jpg]]
//Bouwtekening van de verbouwing van roggebroodfabriek Hollandia, 1903.<br>De roggebroodfabriek omsluit als het ware het - niet getekende - postkantoor (in de linker hoek).//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1883_Bouwtekening_Bloemgracht_178_400.jpg][Foto/1883_Bouwtekening_Bloemgracht_178.jpg]]
//Bouwtekening van de gevel, 1883.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Herdenkingsbord_roggebroodfabriek_Funke1_400.jpg][Foto/1934_Herdenkingsbord_roggebroodfabriek_Funke1.jpg]]
//Herinneringsbord bij het 100-jarig bestaan van de roggebroodfabriek Funke, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Herdenkingsbord_roggebroodfabriek_Funke2_400.jpg][Foto/1934_Herdenkingsbord_roggebroodfabriek_Funke2.jpg]]
//Herinneringsbord bij het 100-jarig bestaan van de roggebroodfabriek Funke, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Reclamebord_Funke_400.jpg][Foto/Reclamebord_Funke.jpg]]
//Reclamebord van roggefabriek Funke.//

[img[Rosbaggermolen|Images/Rosbaggermolen_400.png]]
//Een rosbaggermolen was een soort van baggermolen die d.m.v. paarden - lopende in een tredmolen - aangedreven werd. Alhoewel het er op lijkt alsof dit al een emmerbaggermolen is, maakt deze molen geen gebruik van emmers maar van schotten die de bagger van de bodem op een soort goot en vervolgens door de goot naar boven schuiven. De rosmoddermolen is tussen 1600 en 1860 in gebruik geweest.//

{{BROWN{Enkele - oudere - roundels (landsymbolen in de militaire luchtvaart)}}}

{{borderless{
|[img(100px,)[Images/Balkenkreuz.svg.png]]|   |[img(100px,auto)[Images/Finnish_air_force_roundel_1934-1945_border.svg.png]]|   |[img(100px,auto)[Images/Latvia_roundel_1940_border.png]]|   |[img(100px,auto)[Images/600px-Netherlands_roundel.svg.png]]|   |[img(100px,auto)[Images/330px-Netherlands_roundel_WW2.svg.png]]|   |[img(100px,)[Images/1937-1939_352px-RAF_Type_A1_Roundel.svg.png]]|   |[img(100px,auto)[Images/1942-1945_352px-RAF_Type_C1_Roundel.svg.png]]|
| Duitsland || Finland || Letland || Nederland || Nederland || United Kingdom || United Kingdom |
| 1917 - 1945 || 1934 - 1945 || 1918 - 1940 || 1921 - 1939 || 1939 - 1940 || 1937 - 1942 || 1942 - 1945 |
}}}

//Plaats: Jan van Galenplantsoen//

{{BROWN{De rustende tuinder}}} door Jan Havermans, 1938.
+++!!![Geschiedenis »]
{{BROWN{Kleurenpracht}}}
In het Vondelpark werd in 1935 de eerste manifestatie 'Kleurenpracht' gehouden. De rhododendron-expositie was ingericht door 'jeugdige werkloozen' via het Comité (later de Stichting) 'Practisch Werken Amsterdam' als werkverschaffing. De toegangsprijs was 25 cent. Het jaar daarop werd Kleurenpracht II gehouden en aan deze succesvolle rozententoonstelling hield het Vondelpark een permanente rozentuin, het Rosarium, over. Op de exposities werd ook beeldhouwwerk getoond.
In 1939 is een derde Kleurenpracht georganiseerd, een dahlia-tentoonstelling. Fred Carasso toonde er beeldhouwwerk en Jan Havermans exposeerde er 'de rustende tuinder'. 

{{BROWN{Centrale markt}}}
Later werd het beeld geplaatst in een half cirkelvormig plantsoentje aan het Westelijk Marktkanaal (Jan van Galenplantsoen). Begin vorige eeuw voerden tuinders via het kanaal hun producten aan naar de nabij gelegen Centrale Markt. Het beeld is een saluut aan de beroepsgroep.
===

{{BROWN{Jan Willem Havermans}}} (Rotterdam, 26 januari 1892 – Amsterdam, 7 april 1964) was een Nederlandse beeldhouwer, graficus, schilder, en tekenaar.
Havermans, een leerling van Jan Harm Weijns, was onder andere actief in Rotterdam en Amsterdam. Hij was lid van de Brug en de Nederlandse Kring van Beeldhouwers (NKVB). Havermans, Paul Citroen en Charles Roelofsz stichtten in 1933 de Nieuwe Kunstschool, een vrije school en de eerste particuliere academie in Nederland. De vernieuwende school heeft bestaan van 1933 tot 1941. Onder anderen Paul Guermonprez ( fotografie), Jan Havermans (beeldhouwkunst en tekenen), Hajo Rose (grafische vormgeving) en Paul Citroen (vrij tekenen en schilderen) gaven er les.
<<tabs "txt_vTabs"
"-1- " "" "Rustende tuinder1"
"-2- " "" "Rustende tuinder2"
"-3- " "" "Rustende tuinder3"
>>

[img[Images/1939_Rustende_tuinder.jpg]]
//'De rustende tuinder' op de 3e manifestatie 'Kleurenpracht', 1939.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Rustende_tuinder1_400.jpg][Foto/2006_Rustende_tuinder1.jpg]]
//'De rustende tuinder', 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Rustende_tuinder2_400.jpg][Foto/2009_Rustende_tuinder2.jpg]]
//'De rustende tuinder', 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1860_ca_Vuilniskar_op_Geldersekade_400.jpg][Foto/1860_ca_Vuilniskar_op_Geldersekade.jpg]]
//Stadsreiniging: vuilniskar op de Geldersekade, ca. 1860.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1860_ca_Bespannen_vuilniswagen_400.jpg][Foto/1860_ca_Bespannen_vuilniswagen.jpg]]
//Bespannen vuilniswagen, ca. 1860.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_ca_Tenderwagen_Liernurstelsel_400.jpg][Foto/1890_ca_Tenderwagen_Liernurstelsel.jpg]]
//Stadsreiniging: tenderwagen voor het Liernurstelsel, ca. 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Stadsreiniging_vuilstortplaats_Zieseniskade_400.jpg][Foto/1900_ca_Stadsreiniging_vuilstortplaats_Zieseniskade.jpg]]
//Stadsreiniging: vuilstortplaats Zieseniskade, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Stadsreiniging_volle_vuilniskar_naar_belt_gereden_400.jpg][Foto/1900_ca_Stadsreiniging_volle_vuilniskar_naar_belt_gereden.jpg]]
//Volle vuilniskar van de Stadsreiniging wordt naar de belt gereden, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Stadsreiniging_vuilnisman_Het_Leven_400.jpg][Foto/1910_Stadsreiniging_vuilnisman_Het_Leven.jpg]]
//Vuilnisman van de Stadsreiniging. Het Leven, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_ca_Stadsreiniging_Bilderdijkkade_Het_Leven_400.jpg][Foto/1910_ca_Stadsreiniging_Bilderdijkkade_Het_Leven.jpg]]
//Vuilniskarren bij de Stadsreiniging op de Bilderdijkkade. Het Leven, ca. 1925.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Boldootkarren_Het_Leven_1_400.jpg][Foto/1910_Boldootkarren_Het_Leven_1.jpg]]
//Stadsreiniging Bilderdijkkade: z.g. 'Boldootkarren'. Het Leven, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Boldootkarren_Het_Leven_2_400.jpg][Foto/1910_Boldootkarren_Het_Leven_2.jpg]]
//Stadsreiniging Bilderdijkkade: z.g. 'Boldootkarren' en andere wagens. Het Leven, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Stadsreiniging_6_Het_Leven_400.jpg][Foto/1910_Stadsreiniging_6_Het_Leven.jpg]]
//Veegwagen van de Stadsreiniging. Het Leven, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_ca_Stadsreiniging_overladen_ophaalbak_400.jpg][Foto/1910_ca_Stadsreiniging_overladen_ophaalbak.jpg]]
//Overladen van de ophaalbakken, ca. 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1915_ca_Stadsreiniging_Het_Leven_400.jpg][Foto/1915_ca_Stadsreiniging_Het_Leven.jpg]]
//Stadsreiniging aan de Bilderdijkkade; appèl voor het uitrijden, ca. 1915.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1916_ca_Stadsreiniging_uitrijden_van_vuilniswagens_400.jpg][Foto/1916_ca_Stadsreiniging_uitrijden_van_vuilniswagens.jpg]]
//Uitrijden van de vuilniswagens vanaf de Bilderdijkkade, ca. 1916.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1931_Stadsreiniging_400.jpg][Foto/1931_Stadsreiniging.jpg]]
//Vuilnis ophalen door de Stadsreiniging, 1931.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Boldootwagen_Laurierstraat_400.jpg][Foto/1934_Boldootwagen_Laurierstraat.jpg]]
//'Boldootwagen' jn de Laurierstraat, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_Kostverlorenvaart_vuilniskar_400.jpg][Foto/1935_Kostverlorenvaart_vuilniskar.jpg]]
//Stadsreiniging: vuilniskar aan de Kostverlorenvaart, 1935.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Slijkstraat_met_Boldootkar_400.jpg][Foto/1936_Slijkstraat_met_Boldootkar.jpg]]
//Stadsreiniging: een z.g. 'Boldootkar' in de Slijkstraat, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Boldootkar_in_2e_Looiersdwarsstraat_400.jpg][Foto/1936_Boldootkar_in_2e_Looiersdwarsstraat.jpg]]
//Stadsreiniging: 'Boldootkar' in de tweede Looierdwarsstraat, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1937_Bilderdijkkade_50_aanspannen_paarden_400.jpg][Foto/1937_Bilderdijkkade_50_aanspannen_paarden.jpg]]
//Stadsreiniging aan de Bilderdijkkade; het aanspannen van de paarden, 1937.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1937_Bilderdijkkade_uitrijden_vuilniswagens_400.jpg][Foto/1937_Bilderdijkkade_uitrijden_vuilniswagens.jpg]]
//Uitrijden van de vuilniswagens vanaf de Bilderdijkkade, 1937.//

De scheepskamelen zijn een uitvinding van Meeuwis Meindertsz Bakker, die zijn constructie testte in april 1690, toen het grote oorlogsschip Princes Maria met een stel kamelen over de ondiepten van Pampus in de Zuiderzee werd gehaald. De Admiraliteit van Amsterdam kende na dit succes een jaargeld toe aan de uitvinder.
Het scheepskameel werd in de Gouden Eeuw vooral gebruikt om de genoemde ondiepten bij Pampus te overwinnen, die de Amsterdamse haven onbereikbaar maakten voor diepstekende koopvaarders. In plaats van een echte scheepskameel werd er ook wel eens een kameel nagebootst met behulp van lichters. Deze scheepslichters waren twee kleinere (zeil)schepen, die met kettingen ter weerszijden van een koopvaardijschip werden vastgemaakt, waarna ballastwater uit hun ruimen werd gepompt. Het koopvaardijschip werd daardoor in hun midden omhoog getild (gelicht), waarna - als de wind gunstig was - naar Amsterdam kon worden gezeild.
<<tiddler "Scheepskameelmodel">>
+++!!![Een tijdrovende excercitie &raquo;]
Het was een zeer bewerkelijke operatie om zo'n combinatie "pampusklaar" te maken. Dat was niet erg want haast kende men nog niet. Het gebeurde meer dan eens dat een zeevaarder dagen of zelfs weken voor pampus lag omdat de waterstand in de Zuiderzee te laag was om de ondiepte met behulp van kamelen te passeren. Bij voldoende water ging het als volgt: Uit de geschutspoorten of speciaal voor dit doel aangebrachte en tot hernieuwd gebruik dicht te schalken "kameelpoorten" werden zware steunbalken geschoven en tegen het berghout geschoord. Daarna werden de op diepgang gebrachte kamelen ingehaakt en met een kaapstander tegen het schip getrokken. Vervolgens werden de op de kameel beschikbare stempels die met de geschoorde steunbalken correspondeerden opgevijzeld. Voor het stijfzetten was een aanzienlijk aantal stempels met ieder een eigen braadspil met één handspaak beschikbaar. Op dit model onderscheiden we per kameel aan de buitenzijde vijfentwintig stempels terwijl slechts acht worden gebruikt. Bij het linieschip Holland zijn twaalf in gebruik.
Nadat beide kamelen op deze wijze strak waren ingesnoerd kon het gelijktijdig leegpompen van de caissons beginnen. Dat was een landurige geschiedenis. Op dit model zijn per kameel zo'n twintig pompen te onderscheiden. Er moest waarschijnlijk eerst water geputst worden om de pomp laf te geven. (van bovenaf water in gieten om de pomp zuigend te maken). Daarna begon het uren durende slagpompen met twee man per pomp tot het schip voldoende omhoog was gekomen. Slagpompen welke met een gekstok aan een gek of mik heen en weer bewogen moesten worden waren minder efficiënt dan keten(ketting)pompen die met een rad of wiel werden aangedreven. Toch zien we op het model uit 1742 alleen slagpompen, terwijl reeds vanaf 1695 diverse octrooien werden aangevraagd op verbetering van het pompsysteem. Meerdere mensen kwamen met ideeën voor snellere pompen, meer reservoirs e.t.c.
===

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1742_Scheepskameel_400.jpg][Foto/1742_Scheepskameel.jpg]]
//Gedetailleerd opengewerkt model van Charles Bentam (1742) uit de modellenkamer van het Rijksmuseum.//

{{BROWN{Scheepswerf Vollers}}}
De Werf van Vollers lag op de hoek van de Kostverlorenvaart en de Hugo de Grootgracht. Later werd het terrein samengevoegd met de z.g bestratingswerf of stratenmakerswerf, het terrein langs de Kostverlorenvaart vanaf de 2e Hugo de Grootstraat naar het zuiden tot aan de Hugo de Grootgracht.
{{vTabs{<<tabs ""
"1892-A " "1892" "Jacob Olie23"
"1892-B " "1892" "Jacob Olie24"
"1892-C " "1892" "Jacob Olie25"
"1892-D " "1892" "Jacob Olie21"
"1915 " "1915" "Scheepswerf Vollers4"
"1917-A " "1917" "Kostverlorenvaart304"
"1917-B " "1917" "van Eck19"
"1917-C " "1917" "van Eck70"
"1917-D " "1917" "van Eck13"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1915_Hugo_de_Grootkade_werf_Kostverlorenvaart_400.jpg][Foto/1915_Hugo_de_Grootkade_werf_Kostverlorenvaart.jpg]]
//Scheepswerf van Vollers, gezien vanaf de Bilderdijkkade naar het noorden, 1915.//

{{BROWN{Info}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Historie " "" "Schellingwoude00"
"Kaart 1907 " "" "Schellingwoude17"
"Luchtfoto 1924 " "" "Schellingwoude11"
"Kaart 1939 " "" "Schellingwoude16"
"Kaart ca. 1943 " "" "Schellingwoude02"
"Luchtfoto 1943 " "" "Schellingwoude03"
>>}}}

{{BROWN{Historie}}}
!!!1876 - 1940
Bij de aanleg van het Noordzeekanaal (geopend in 1876) was het nodig de rechtstreekse verbinding van het IJ met de Zuiderzee af te sluiten. Daartoe werd een afsluitdijk aangelegd met aan de noordzijde de Oranjesluizen en daardoor werd het IJ het 'Afgesloten IJ'.
Haaks op deze afsluitdijk werd een 4300m lange strekdam aangelegd om het dichtslibben van de vaargeul zo veel mogelijk te voorkomen. Door de aanleg van een tweede strekdam werd een wateroppervlakte van 100 ha gevormd waarin baggerspecie opgeslagen kon worden. En zo ontstond het Zeeburgereiland.
De schietbanen aan de St. Anthoniesdijk moesten verdwijnen en werden in tussen 1907 en 1910 verplaatst naar de zuidkant van het Zeeburgereiland.
In 1910 werden op een hoger gelegen deel een wachterswoning, een schuilloods (een houten loods als manschappenverblijf), een schijvenloods (een metalen loods voor schietschijven) en een toiletgebouw geplaatst.
Vanaf 1916 was het Marinevliegkamp Schellingwoude aan de noordzijde gevestigd. Aanvankelijk was er één hangarloods met een hellingbaan om de watervliegtuigen in de hangar te brengen. Een jaar later werd vliegkamp 'De Mok' (Texel) in gebruik genomen.
In 1922 werd het vliegkamp voorzien van een betonnen hangarloods en hellingbaan.
In 1928 werd het vliegkamp een algemene luchthaven (zowel civiel als militair) en daarmee de enige luchthaven voor civiele watervliegtuigen.
In 1932 landden er zes burgervliegtuigen, in 1933 negen. Op 2 november 1933 maakte Charles Lindbergh een tussenstop tijdens zijn rondvlucht door Europa ter promotie van het watervliegtuig.
Het Ministerie van Defensie wilde in 1933 het militair gebruik geheel beëindigen, maar in 1938 werd het vliegkamp weer in dienst gesteld.
Fokker maakte gebruik van de luchthaven voor testdoeleinden en vanaf september 1939 ook voor de eindmontage van de dan nieuwe Fokker T.VIII W
In augustus 1939 waren er drie Fokker C.XI W vliegtuigen gestationeerd. Op 10 mei 1940 was alleen een vliegklaar Fokker T.VIII W torpedovliegtuig aanwezig.
!!!1940 - 1945
Eind mei 1940 werd door de Duitsers begonnen met de inrichting van een vliegtuigbasis. Er werd een 'Befehlsstand' bunker gebouwd met observatieopeningen naar het oosten, met zicht op het start- en landingsgebied van ca. 2.5 bij 2.5 km op het ~Buiten-IJ.
Fliegerhorst Schellingwoude werd uitgebouwd tot de grootste basis voor watervliegtuigen en -boten in Nederland. Luchtfoto's van de RAF tonen 16 aanlegsteigers en maximaal 25 vliegtuigen. Het moet gezien het grote aantal verliezen door ongelukken en gevechtshandelingen, intensief gebruikt zijn.
!!!Na 1945
Na de 2e Wereldoorlog is de luchthaven niet meer als zodanig in gebruik geweest. Wel heeft de Landmacht nog jaren gebruik gemaakt van de Duitse gebouwen.
Zie ook:
* +++[Bunkerinfo: Seefliegerhorst Schellingwoude &raquo;]<<tiddler Bunkerinfo>>===

* +++[Stelling van Amsterdam: Navigationdrescheibe &raquo;]<<tiddler Navigationdrescheibe>>===

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1931_ca_Luchthaven_Schellingwoude_Dornier_1761_400.jpg][Foto/1931_ca_Luchthaven_Schellingwoude_Dornier_1761.jpg]]
//Luchthaven Schellingwoude met Dornier Do R4 Superwal (D-1761), 'Rügen', 1931.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940_ca_Kaart_Vliegveld_Schellingwoude_400.jpg][Foto/1940_ca_Kaart_Vliegveld_Schellingwoude.jpg]]
//Kaart van Amsterdam; Zeeburgereiland met de luchthaven Schellingwoude, ca. 1943.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1943_MVK_Schellingwoude_RAF_luchtfoto_400.jpg][Foto/1943_MVK_Schellingwoude_RAF_luchtfoto.jpg]]
//RAF luchtfoto van de luchthaven Schellingwoude, 1943.
Linksboven de Oranjesluizen.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1931_Luchthaven_Schellingwoude_Dornier_Do-R4_Superwal_400.jpg][Foto/1931_Luchthaven_Schellingwoude_Dornier_Do-R4_Superwal.jpg]]
//Luchthaven Schellingwoude, Dornier Do R4, Superwal (D-1782), 'Usedom', 1931.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928_Aankomst_Italiaanse_vliegboot_400.jpg][Foto/1928_Aankomst_Italiaanse_vliegboot.jpg]]
//Luchthaven Schellingwoude, aankomst van de Italiaanse vliegboot ~Savoia-Marchetti S. 55 X, een catamaran vliegboot, 1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1929_Demonstratievlucht_Zweeds_watervliegtuig_400.jpg][Foto/1929_Demonstratievlucht_Zweeds_watervliegtuig.jpg]]
//Luchthaven Schellingwoude, demonstratievlucht van een Zweeds watervliegtuig, 1929.
De S-505 was een door het Zweeds AB Flygindustri gebouwde Junkers K.30.
De ~S-AABB was een door het Zweeds AB Flygindustri gebouwde Junkers R.53.
Verder ligt er nog een+++^*[Van Berkel &raquo;]<<tiddler "Van Berkel">>===~W-A watervliegtuig (W54).//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_Aankomst_postvliegtuig_uit_Bremen_400.jpg][Foto/1930_Aankomst_postvliegtuig_uit_Bremen.jpg]]
//Luchthaven Schellingwoude, aankomst van het postvliegtuig uit Bremen, 1930.
De D-1717 'New York' was een Heinkel ~HE-12.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_Slechte_landing_Heinkel_400.jpg][Foto/1927_Slechte_landing_Heinkel.jpg]]
//Luchthaven Schellingwoude, een niet geheel perfecte landing van een Heinkel He 10 (D-1731) op de Durgerdammerdijk, 1929.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_Dornier_Do_X_Pampus_400.jpg][Foto/1930_Dornier_Do_X_Pampus.jpg]]
//Luchthaven Schellingwoude,+++^*[Dornier Do X »]
<<tiddler "Dornier Do X">>
===(D-1929) klaar om op te stijgen, 1930.
Op de achtergrond het eiland Pampus.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_Dornier_Do_X_op_bezoek_400.jpg][Foto/1930_Dornier_Do_X_op_bezoek.jpg]]
//Luchthaven Schellingwoude,+++^*[Dornier Do X »]
<<tiddler "Dornier Do X">>
===(D-1929) op bezoek, 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Luchthaven_Schelligwoude01_400.jpg][Foto/19xx_Luchthaven_Schelligwoude01.jpg]]
//Marinevliegkamp Schellingwoude met 8 aldaar gedetacheerde+++^*[Van Berkel &raquo;]<<tiddler "Van Berkel">>===~W-A vliegtuigen, dit i.v.m. bezoek van het USS Arkansas aan Amsterdam, 1924.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_MVK_Schellingwoude_Lets_bezoek_400.jpg][Foto/1936_MVK_Schellingwoude_Lets_bezoek.jpg]]
//Luchthaven Schellingwoude, bezoek van drie Letse ~Fairey-Seal vliegtuigen, 1936.
Let op de door Letland gebruikte+++^*[swastika »]
<<tiddler "Roundels">>===.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1938_MVK_Schellingwoude_400.jpg][Foto/1938_MVK_Schellingwoude.jpg]]
//Marinevliegkamp Schellingwoude, 1938.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_Dornier_Do-X_bezoek_Schellingwoude_400.jpg][Foto/1930_Dornier_Do-X_bezoek_Schellingwoude.jpg]]
//Luchthaven Schellingwoude,+++^*[Dornier Do X »]
<<tiddler "Dornier Do X">>
===(D-1929) op bezoek, 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1921_Schellingwoude_prins_Hendrik_rondvlucht_400.jpg][Foto/1921_Schellingwoude_prins_Hendrik_rondvlucht.jpg]]
//Luchthaven Schellingwoude, ZKH Prins Hendrik maakt een rondvlucht boven Amsterdam in de+++^*[Van Berkel &raquo;]<<tiddler "Van Berkel">>===tweedekker W-57, 1921.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1939_ca_Kaart_Amsterdam_luchthaven_400.jpg][Foto/1939_ca_Kaart_Amsterdam_luchthaven.jpg]]
//De luchthaven Schellingwoude op een plattegrond van Amsterdam uit 1939.
Niet te missen die luchthaven!//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_Atlas_Kok_Noordzeekanaal_baggerbergplaats_400.jpg][Foto/1907_Atlas_Kok_Noordzeekanaal_baggerbergplaats.jpg]]
//Op een kaart van het Noordzeekanaal (Atlas Kok) is de baggerbergplaats te zien; het Zeeburgereiland bestaat nog niet echt, 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1933_Schellingwoude_Italiaanse_maarschalk_Balbo_400.jpg][Foto/1933_Schellingwoude_Italiaanse_maarschalk_Balbo.jpg]]
//Luchthaven Schellingwoude, de Italiaanse maarschalk+++^*[Balbo »]
<<tiddler Balbo>>
===(rechts) - onderweg naar Chicago - maakt een tussenlanding op de luchthaven Schellingwoude, 1933.//

{{BROWN{Foto's van schepen}}}
<tabs "">
<tab 1862 - 1904 >
{{BROWN{1862 - 1904}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1862 " "1862" "Jacob Olie99"
"1890-A " "1890" "Jacob Olie82"
"1891-A " "1891" "Jacob Olie75"
"1893-A " "1893" "Jacob Olie36"
"1893-B " "1893" "Jacob Olie81"
"1893-C " "1893" "Jacob Olie136"
"1893-D " "1893" "Jacob Olie156"
"1894-B " "1894" "Jacob Olie90"
"1894-C " "1894" "Jacob Olie91"
"1894-F " "1894" "Jacob Olie122"
"Ca. 1895 " "Ca.1895" "Nostalgie83"
"1896-A " "1896" "Jacob Olie76"
"1897 " "1897" "Schepen73"
"1901-A " "1901" "Jacob Olie61"
"1901-B " "1901" "Jacob Olie87"
"1902 " "1902" "Jacob Olie62"
"1904 " "1904" "Nostalgie80"

>>}}}
</tab>

<tab 1907 - 1941 >
{{BROWN{1907 - 1941}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1907-A " "1907" "J.L. Scherpenisse34"
"Ca. 1909 " "Ca. 1909" "J.L. Scherpenisse88"
"1910-A " "1910" "Schepen05"
"1910-B " "1910" "J.L. Scherpenisse31"
"Ca. 1913" "Ca. 1913" "Schepen17"
"1916 " "1916" "Schepen72"
"1917-A " "1917" "Schepen07"
"1917-C " "1917" "Schepen03"
"1923 " "1923" "Schepen19"
"Ca. 1928-B " "Ca. 1928" "Schepen04"
"Ca.1930 " "Ca. 1930" "Schepen12"
"1935-A " "1935" "Schepen10"
"1938-A " "1938" "van Eck52"
"1938-C " "1938" "Schepen13A"
"1940 " "1940" "WWII14"
"1941 " "1941" "WWII43"

>>}}}
</tab>

<tab 1946 - 1957 >
{{BROWN{1946 - 1957}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1946-A " "1946" "Ben Van Meerendonk46"
"1946-B " "1946" "Ben Van Meerendonk47"
"1946-C " "1946" "Ben Van Meerendonk36"
"1946-D " "1946" "Ben Van Meerendonk37"
"1946-E " "1946" "Ben Van Meerendonk39"
"1946-F " "1946" "Ben Van Meerendonk38"
"1946-G " "1946" "Schepen14"
"1947 " "1947" "Ben Van Meerendonk40"
"1953 " "1953" "Schepen70"
"1954 " "1954" "Kostverlorenvaart425"
"1956 " "1956" "Schepen15A"
"Ca. 1957 " "Ca. 1957" "Schepen59"
>>}}}
</tab>

</tabs>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_ca_Amsterdam_Duikboten_1_400.jpg][Foto/1935_ca_Amsterdam_Duikboten_1.jpg]]
//Amsterdam,+++^*[duikboten »]
<<tiddler Duikboot>>===van de O12 klasse, O 13 & O 14, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_ca_Amsterdam_Duikboten_2_400.jpg][Foto/1935_ca_Amsterdam_Duikboten_2.jpg]]
//Amsterdam,+++^*[duikboten »]
<<tiddler Duikboot>>===van de O 9 klasse, O 9, O 10 & O 11, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_Prinsengracht_aardappelschuit_aardappelen_voor_kazerne_wordt_geplunderd_400.jpg][Foto/1917_Prinsengracht_aardappelschuit_aardappelen_voor_kazerne_wordt_geplunderd.jpg]]
//Prinsengracht met aardappelschuiten, vlak voor de plundering, 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928_ca_Parkherstellingsoord_Willem_Fenenga_400.jpg][Foto/1928_ca_Parkherstellingsoord_Willem_Fenenga.jpg]]
//Parkherstellingsoord 'Willem Fenenga' in het Koninginnedok met op de achtergrond de Meeuwenlaan, ca. 1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Demonstratie_voor_vrouwenkiesrecht_400.jpg][Foto/1910_Demonstratie_voor_vrouwenkiesrecht.jpg]]
//Demonstratie voor vrouwenkiesrecht, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1911_Frans_oorlogsschip_Richelieu_voor_de_sloop_in_Amsterdam_400.jpg][Foto/1911_Frans_oorlogsschip_Richelieu_voor_de_sloop_in_Amsterdam.jpg]]
//Frans oorlogsschip Richelieu wordt gesloopt in Amsterdam, 1911.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_IJsbrekers_Het_Leven_C_J_Hofker_400.jpg][Foto/1917_IJsbrekers_Het_Leven_C_J_Hofker.jpg]]
//~IJsbrekers. Het Leven, C.J. Hofker, 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_Torpedoboot_Z4_wordt_gebouwd_bij_Nederlandsche_Scheepsbouwmaatschappij_400.jpg][Foto/1917_Torpedoboot_Z4_wordt_gebouwd_bij_Nederlandsche_Scheepsbouwmaatschappij.jpg]]
//+++^*[Torpedoboot »]
<<tiddler Torpedoboot>>===[[Z 4]] wordt gebouwd bij de Nederlandsche Scheepsbouwmaatschappij, 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1929_Oorlogsschip_400.jpg][Foto/1929_Oorlogsschip.jpg]]
//+++^*[Torpedobootjager »]
<<tiddler Torpedobootjager>>===Kortenaer (KN), 1929. Rechts het station van de NHTM aan de Adelaarsweg.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_Amsterdam_A_G_van_Agtmaal_400.jpg][Foto/1935_Amsterdam_A_G_van_Agtmaal.jpg]]
//Amsterdam, A.G. van Agtmaal, 1935.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1933_Soerabaja_KX_Java_Sumatra_400.jpg][Foto/1933_Soerabaja_KX_Java_Sumatra.jpg]]
//De+++^*[duikboot &raquo;]<<tiddler Duikboot>>===K X in Soerabaja, ca. 1930.
Op de achtergrond de kruisers Sumatra en daarachter Java.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1926-07-28_K-XIII_Panama_kanaal_400.jpg][Foto/1926-07-28_K-XIII_Panama_kanaal.jpg]]
//+++^*[Duikboot &raquo;]<<tiddler Duikboot>>===K XIII in het Panamakanaal, 28-7-1926.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Soerabaja_duikboot_K_VII_400.jpg][Foto/1934_Soerabaja_duikboot_K_VII.jpg]]
//Soerabaja met+++^*[duikboot &raquo;]<<tiddler Duikboot>>===K VII, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/HNLMS_K_IV_400.jpg][Foto/HNLMS_K_IV.jpg]]
//+++^*[Duikboot &raquo;]<<tiddler Duikboot>>=== K IV, ca. 1929.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1916_K_I_aankomst_Tandjong_Priok_400.jpg][Foto/1916_K_I_aankomst_Tandjong_Priok.jpg]]
//Aankomst van de+++^*[duikboot &raquo;]<<tiddler Duikboot>>===K I te Tandjong Priok, 1916.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1942_Dolfijn_in_buitenlandse_haven_400.jpg][Foto/1942_Dolfijn_in_buitenlandse_haven.jpg]]
//+++^*[Onderzeeboot &raquo;]<<tiddler Duikboot>>===Dolfijn in een buitenlandse haven, 1942.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1948_Onderzeeboot_Dolfijn_II_400.jpg][Foto/1948_Onderzeeboot_Dolfijn_II.jpg]]
//+++^*[Onderzeeboot &raquo;]<<tiddler Duikboot>>===Dolfijn (ex Britse Taurus), 1948.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1943-1945_Zeehond_ex-Sturgeon_400.jpg][Foto/1943-1945_Zeehond_ex-Sturgeon.jpg]]
//+++^*[Onderzeeboot &raquo;]<<tiddler Duikboot>>===Zeehond (ex Britse Sturgeon), ca. 1944.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1953_Zeehond_ex-Tapir_400.jpg][Foto/1953_Zeehond_ex-Tapir.jpg]]
//+++^*[Onderzeeboot &raquo;]<<tiddler Duikboot>>===Zeehond (ex Britse Tapir), 1953.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_Den_Helder_O9_O10_400.jpg][Foto/1930_Den_Helder_O9_O10.jpg]]
//Den Helder,+++^*[duikboten &raquo;]<<tiddler Duikboot>>===O 9 en O 10, 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_Oorlogsschepen_400.jpg][Foto/1935_Oorlogsschepen.jpg]]
//Amsterdam, oorlogsschepen (torpedobootjagers?), 1935.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925-1940_duikboot_K_XI_torpedoboot_Z3_400.jpg][Foto/1925-1940_duikboot_K_XI_torpedoboot_Z3.jpg]]
//+++^*[Duikboot &raquo;]<<tiddler Duikboot>>===K XI en daarachter+++^*[torpedoboot &raquo;]<<tiddler Torpedoboot>>===Z 3, ca. 1937.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_kanonneerboot_Flores_400.jpg][Foto/19xx_kanonneerboot_Flores.jpg]]
//+++^*[Kanonneerboot]<<tiddler Kanonneerboot>>===Flores, ca. 1935.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_F805_Van_Speijk_400.jpg][Foto/1959_F805_Van_Speijk.jpg]]
//+++^*[Kanonneerboot &raquo;]<<tiddler Kanonneerboot>>===Van Speijk (F805), 1959.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_Weesperzijde_151-152_Herstellingsboot_Wilhelmina_400.jpg][Foto/1930_ca_Weesperzijde_151-152_Herstellingsboot_Wilhelmina.jpg]]
//Herstellingsboot 'Wilhelmina' -+++[ex kanonneerboot 'Brak' »]
{{sliderBG{
<<tiddler Schepen21>>
}}}
===
- aan de Weesperzijde ten noorden van de Berlagebrug, ca. 1930.
In de verte de R.K. kerk van ~Sint-Willibrordus buiten de Veste (Amsteldijk #36 hoek Ceintuurbaan) en het voormalig Raadhuis van ~Nieuwer-Amstel op Amsteldijk #67.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1938_Oorlogsschepen_400.jpg][Foto/1938_Oorlogsschepen.jpg]]
//Oorlogsschepen, 1938.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1938_IJ_met_links_KNMI_gebouw_400.jpg][Foto/1938_IJ_met_links_KNMI_gebouw.jpg]]
//IJ met links het ~KNMI-gebouw op de kop van de Oostelijke Handelskade, 1938.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Willem_Barendsz_G_v_d_Werff_400.jpg][Foto/1946_Willem_Barendsz_G_v_d_Werff.jpg]]
//De Willem Barendsz. G. v.d. Werff, 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1956_IJsselmeer_400.jpg][Foto/1956_IJsselmeer.jpg]]
//Schepen op het ~IJsselmeer, 1956.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1966_Vloot_flottielje_Dick_Coersen_400.jpg][Foto/1966_Vloot_flottielje_Dick_Coersen.jpg]]
//Flottielje. Dick Coersen, 1966.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1913_ca_Bootje_NHTM_CS_naar_Adelaarsweg_400.jpg][Foto/1913_ca_Bootje_NHTM_CS_naar_Adelaarsweg.jpg]]
//Bootje van de NHTM. Van ~Noord-Hollands Koffiehuis (na 1932 ~Noord-Zuid-Hollands Koffiehuis) naar station Tolhuis van de NHTM aan de Zuiderdijk (Adelaarsweg) en vice versa, ca. 1913.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928_ca_IJ_met_torpedoboten_Z5_en_Z6_400.jpg][Foto/1928_ca_IJ_met_torpedoboten_Z5_en_Z6.jpg]]
//IJ met+++^*[Torpedoboten »]
<<tiddler Torpedoboot>>===Z 5 en Z 6, ca. 1928.//

[img[Herstellingsboot Wilhelmina|Images/1923_Herstellingsboot_Wilhelmina_400.jpg]]
//Herstellingsboot Wilhelmina -+++[ex kanonneerboot Brak »]
{{sliderBG{
<<tiddler Schepen20>>
}}}
===
- op een filmbeeldje uit 1923.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1906-1913_Instructievaartuig_Vooruit_1906-1913_ex_Loodskotter_17_met_Hr_Ms_Brak_400.jpg][Foto/1906-1913_Instructievaartuig_Vooruit_1906-1913_ex_Loodskotter_17_met_Hr_Ms_Brak.jpg]]
//Instructievaartuig 'Vooruit' (ex Loodskotter #17) naast de+++^*[stoomkanoneerboot »]
<<tiddler Kanonneerboot>>===Brak (later [[Herstellingsboot 'Wilhelmina'|Herstellingsoord_info]]), ca.1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_ca_Brak_3_400.jpg][Foto/1890_ca_Brak_3.jpg]]
//+++^*[Stoomkanonneerboot »]
<<tiddler Kanonneerboot>>===Brak, ca. 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1912_Oostelijke_Handelskade_Wilhelmina_op_H_M_Heemskerk_2_400.jpg][Foto/1912_Oostelijke_Handelskade_Wilhelmina_op_H_M_Heemskerk_2.jpg]]
//Koningin Wilhelmina bezoekt+++^*[pantserschip »]
<<tiddler Pantserschip>>
===Jacob van Heemskerck, gelegen aan de Oostelijke Handelskade, 1912.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1912_Oostelijke_Handelskade_Wilhelmina_op_H_M_Heemskerk_400.jpg][Foto/1912_Oostelijke_Handelskade_Wilhelmina_op_H_M_Heemskerk.jpg]]
//Koningin Wilhelmina bezoekt+++^*[pantserschip »]
<<tiddler Pantserschip>>
===Jacob van Heemskerck, gelegen aan de Oostelijke Handelskade.
Gezien naar de 'Hogedruk Watertoren' voor kranen, 1912.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1929_Oorlogsschip_de_Kortenaer_400.jpg][Foto/1929_Oorlogsschip_de_Kortenaer.jpg]]
//+++^*[Torpedobootjager »]
<<tiddler Torpedobootjager>>===Kortenaer (KN), 1929.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1911_Oosterdok_Evertsen_Heemskerck_Bernard_Eilers_400.jpg][Foto/1911_Oosterdok_Evertsen_Heemskerck_Bernard_Eilers.jpg]]
//Oosterdok met+++^*[pantserschepen »]
<<tiddler Pantserschip>>===Evertsen en Jacob van Heemskerck (rechts). Bernard Eilers, 1911.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1911_Oosterdok_Evertsen_Heemskerck_Piet_Hein_vrnl_Bernard_Eilers_2_400.jpg][Foto/1911_Oosterdok_Evertsen_Heemskerck_Piet_Hein_vrnl_Bernard_Eilers_2.jpg]]
//Oosterdok met (v.l.n.r.)+++^*[pantserschepen »]
<<tiddler Pantserschip>>===Piet Hein, Evertsen en Jacob van Heemskerck. Bernard Eilers, 1911.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1911_Heemskerck_Evertsen_Piet_Hein_Bernard_Eilers_400.jpg][Foto/1911_Heemskerck_Evertsen_Piet_Hein_Bernard_Eilers.jpg]]
//Oosterdok met v.l.n.r.+++^*[pantserschepen »]
<<tiddler Pantserschip>>===Jacob van Heemskerck, Evertsen en Piet Hein. Bernard Eilers, 1911.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1909_Oosterdok_Heemskerck_Evertsen_Piet_Hein_vlnr_400.jpg][Foto/1909_Oosterdok_Heemskerck_Evertsen_Piet_Hein_vlnr.jpg]]
//Oosterdok met v.l.n.r.+++^*[pantserschepen »]
<<tiddler Pantserschip>>===Piet Hein, Evertsen en Jacob van Heemskerck, 1909.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Oosterdok_met_oorlogsschip_bij_Marine_Etablissement_400.jpg][Foto/1900_ca_Oosterdok_met_oorlogsschip_bij_Marine_Etablissement.jpg]]
//Oosterdok met oorlogsschip bij het ~Marine-Etablissement, ca. 1900.
De kaart vermeldt 'torpedoboot'; m.i. een+++^*[pantserschip »]
<<tiddler Pantserschip>>
===zoals de+++*[Guinea &raquo;]
<<tiddler Schepen32>>
===.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_De_Zeven_Provinciën_Het_Leven_400.jpg][Foto/1910_De_Zeven_Provinciën_Het_Leven.jpg]]
//+++^*[Pantserschip »]
<<tiddler Pantserschip>>
===De Zeven Provinciën. Het Leven, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890-1900_IJ_rechts_station_NHTM_B_W_Stomps_400.jpg][Foto/1890-1900_IJ_rechts_station_NHTM_B_W_Stomps.jpg]]
//IJ met+++^*[pantserschip »]
<<tiddler Pantserschip>>
===van de Evertsenklasse en rechts het station van de NHTM. B.W. Stomps, ca, 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1891_ca_Oorlogsschip_De_Guinea_ingevroren_400.jpg][Foto/1891_ca_Oorlogsschip_De_Guinea_ingevroren.jpg]]
//+++^*[Pantserschip »]
<<tiddler Pantserschip>>
===Guinea ingevroren, ca. 1891.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Hertog_Hendrik_400.jpg][Foto/1934_Hertog_Hendrik.jpg]]
//+++^*[Pantserschip »]
<<tiddler Pantserschip>>
===Hertog Hendrik, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1909_Den_Helder_pantserschip_Kortenaer_Het_Leven_400.jpg][Foto/1909_Den_Helder_pantserschip_Kortenaer_Het_Leven.jpg]]
//Den Helder,+++^*[pantserschip »]
<<tiddler Pantserschip>>
===Kortenaer. Het Leven, 1909.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925_ca_HNLMS_Noord-Brabant_400.jpg][Foto/1925_ca_HNLMS_Noord-Brabant.jpg]]
//+++^*[Pantserdekschip »]
<<tiddler Pantserdekschip>>
===Noordbrabant, hier na verbouwing tot logementschip. Ca. 1925.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1939_Duikboot_O20_400.jpg][Foto/1939_Duikboot_O20.jpg]]
//Overdracht van de nieuwe diesel-electrische+++^*[onderzeeboot »]
<<tiddler Duikboot>>===O 20 aan de Nederlandse marine. Schiedam,  1939.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_Schiedam_afbouw_De_Ruyter_J_D_Noske_400.jpg][Foto/1935_Schiedam_afbouw_De_Ruyter_J_D_Noske.jpg]]
//Schiedam, afbouw van+++^*[kruiser »]
<<tiddler Kruiser>>===De Ruyter. J.D. Noske, 1935.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1931_Den_Helder_Gelderland_van_Bilsen_400.jpg][Foto/1931_Den_Helder_Gelderland_van_Bilsen.jpg]]
//Den Helder,+++^*[pantserdekschip »]
<<tiddler Pantserdekschip>>
===Gelderland. van Bilsen, 1931.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1920_Den_Helder_Zeven_Provinciën_torpedoboot_model_K_Het_Leven_400.jpg][Foto/1920_Den_Helder_Zeven_Provinciën_torpedoboot_model_K_Het_Leven.jpg]]
//Bij Den Helder:+++^*[pantserschip »]
<<tiddler Pantserschip>>
===De Zeven Provinciën met een model K torpedoboot. Het Leven, 1920.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_Ned_Scheepsbouwmaatschappij_tewaterlating_torpedoboten_Z3_Z4_Het_Leven_400.jpg][Foto/1917_Ned_Scheepsbouwmaatschappij_tewaterlating_torpedoboten_Z3_Z4_Het_Leven.jpg]]
//Tewaterlating van+++^*[torpedoboten »]
<<tiddler Torpedoboot>>===Z 3 en Z 4 bij de Nederlandse Scheepsbouwmaatschappij te Amsterdam. Het Leven, 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Den_Helder_Schorpioen_400.jpg][Foto/2009_Den_Helder_Schorpioen.jpg]]
//+++^*[Pantserschip »]
<<tiddler Pantserschip>>
===/+++^*[ramtorenschip &raquo;]
<<tiddler Ramtorenschip>>
===Schorpioen (1868 - 1906), nu als museumschip in Den Helder, 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Museumschip-Buffel-bij-het-Maritiem-Museum-Rotterdam_400.jpg][Foto/2008_Museumschip-Buffel-bij-het-Maritiem-Museum-Rotterdam.jpg]]
//+++^*[Pantserschip »]
<<tiddler Pantserschip>>
===/+++^*[ramtorenschip &raquo;]
<<tiddler Ramtorenschip>>
===Buffel (1868-1896) als museumschip bij het Maritiem Museum te Rotterdam, 2008.
Sinds oktober 2013 ligt de Buffel in Hellevoetsluis.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_Museumschip_Zr_Ms_Buffel_bij_nacht_Rdam_400.jpg][Foto/2011_Museumschip_Zr_Ms_Buffel_bij_nacht_Rdam.jpg]]
//+++^*[Pantserschip »]
<<tiddler Pantserschip>>
===/+++^*[ramtorenschip &raquo;]
<<tiddler Ramtorenschip>>
===Buffel (1868-1896) als museumschip bij het Maritiem Museum te Rotterdam, 2011.
Sinds oktober 2013 ligt de Buffel in Hellevoetsluis.//.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Schiedam_De_Ruyter_Van_Bilsen_400.jpg][Foto/1936_Schiedam_De_Ruyter_Van_Bilsen.jpg]]
//Schiedam, (lichte)+++^*[kruiser »]
<<tiddler Kruiser>>===De Ruyter. Van Bilsen, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Schiedam_De_Ruyter_van_Bilsen_2_400.jpg][Foto/1936_Schiedam_De_Ruyter_van_Bilsen_2.jpg]]
//Schiedam, (lichte)+++^*[kruiser »]
<<tiddler Kruiser>>===De Ruyter. Van Bilsen, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1911_Hr_Ms_Gelderland_Het_Leven_400.jpg][Foto/1911_Hr_Ms_Gelderland_Het_Leven.jpg]]
//+++^*[Pantserdekschip »]
<<tiddler Pantserdekschip>>
===Gelderland. Het Leven, 1911.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894_ca_Panorama_Oosterdok_vanuit_KNMI_gebouw_400.jpg][Foto/1894_ca_Panorama_Oosterdok_vanuit_KNMI_gebouw.jpg]]
//Oosterdok met een aantal+++^*[stoomkanonneerboten »]
<<tiddler Kanonneerboot>>===, gezien vanuit het ~KNMI-gebouw. G.H. Heinen, ca. 1894.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1898_IJ_Zeeland_Ardjoeno_400.jpg][Foto/1898_IJ_Zeeland_Ardjoeno.jpg]]
//IJ met+++^*[pantserdekschepen »]
<<tiddler Pantserdekschip>>===Zeeland (rechts) en Holland en+++^*[torpedoboten &raquo;]
<<tiddler Torpedoboot>>===Ardjoena en Empong, 1898.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910-1933_De_Zeven_Provinciën_Het_Leven_1_400.jpg][Foto/1910-1933_De_Zeven_Provinciën_Het_Leven_1.jpg]]
//+++^*[Pantserschip »]
<<tiddler Pantserschip>>
===De Zeven Provinciën. Het Leven, ca. 1921.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910-1933_De_Zeven_Provinciën_Het_Leven_2_400.jpg][Foto/1910-1933_De_Zeven_Provinciën_Het_Leven_2.jpg]]
//+++^*[Pantserschip »]
<<tiddler Pantserschip>>
===De Zeven Provinciën in de straat van Malakka, met erboven een Van Berkel ~W-A watervliegtuig. Het Leven, ca. 1921.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1933_muiterij_De_Zeven_Provinciën_400.jpg][Foto/1933_muiterij_De_Zeven_Provinciën.jpg]]
//+++^*[Pantserschip »]
<<tiddler Pantserschip>>
===De Zeven Provinciën - per ongeluk? - gebombardeerd na muiterij, 1933.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Pantserschip_Hr_Ms_De_Zeven_Provinciën_400.jpg][Foto/1910_Pantserschip_Hr_Ms_De_Zeven_Provinciën.jpg]]
//+++^*[Pantserschip »]
<<tiddler Pantserschip>>
===De Zeven Provinciën, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Hoek_v_Holland_Karel_Doorman_G_v_d_Werff_400.jpg][Foto/1946_Hoek_v_Holland_Karel_Doorman_G_v_d_Werff.jpg]]
//Hoek van Holland,+++^*[vliegdekschip »]
<<tiddler Vliegdekschip>>===Karel Doorman [I] (QH 1). G. v.d. Werff, 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Den_Helder_O13_Het_Leven_400.jpg][Foto/1936_Den_Helder_O13_Het_Leven.jpg]]
//Den Helder met+++^*[duikboot »]
<<tiddler Duikboot>>===O 13. Het Leven, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_DenHelder_O13_Wiel_van_der_Randen_400.jpg][Foto/1936_DenHelder_O13_Wiel_van_der_Randen.jpg]]
//Den Helder,+++^*[duikboot »]
<<tiddler Duikboot>>===O 13. Wiel van der Randen, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1939_Amsterdam_duikboot_400.jpg][Foto/1939_Amsterdam_duikboot.jpg]]
//Den Helder, diesel-electrische+++^*[onderzeeboot »]
<<tiddler Duikboot>>===O 16, 1939.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1923_Amsterdam_duikboten_400.jpg][Foto/1923_Amsterdam_duikboten.jpg]]
//Twee+++^*[duikboten »]
<<tiddler Duikboot>>===, de [[O 5]] en [[O 6]] op een oefentocht onderweg, liggen in de haven van Amsterdam. Februari 1923.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940-03-18_Rotterdam_tewaterlating_duikboot_O24_400.jpg][Foto/1940-03-18_Rotterdam_tewaterlating_duikboot_O24.jpg]]
//Rotterdam, tewaterlating+++^*[onderzeeboot »]
<<tiddler Duikboot>>===O 24, 18 maart 1940.
In de meidagen - onafgebouwd - naar Engeland ontsnapt met aan boord luitenant ter zee der tweede klasse Piet de Jong, de latere premier.
De O 24 is in Engeland afgebouwd.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955-1960_Willem_Barendsz_Ruud_Harteveld_400.jpg][Foto/1955-1960_Willem_Barendsz_Ruud_Harteveld.jpg]]
//De Willem Barendsz II. Ruud Harteveld, ca. 1957.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1926_IJ_onderzeeboot_O_10_400.jpg][Foto/1926_IJ_onderzeeboot_O_10.jpg]]
//+++^*[Duikboot &raquo;]<<tiddler Duikboot>>===O 10 in het IJ, 1926.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1941_O_21_haven_van_Gribalter_400.jpg][Foto/1941_O_21_haven_van_Gribalter.jpg]]
//+++^*[Onderzeeboot »]
<<tiddler Duikboot>>===O 21 in de haven van Gibraltar, 1941.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1926_Noordzee_Onderzeeboot_O10_400.jpg][Foto/1926_Noordzee_Onderzeeboot_O10.jpg]]
//+++^*[Duikboot &raquo;]<<tiddler Duikboot>>===O 10 op de Noordzee, 1926.//

''O10'', bouwnummer 169 gebouwd op de nieuwe werf van de Nederlandsche Scheepsbouw Maatschappij (N.S.M.), Cornelis Douwesweg 1, in opdracht van de Koninklijke Marine.
Met de kiellegging van de O 10 werd gestart in oktober 1922.
Het is het eerste schip dat werd gebouwd op de nieuwe werf aan de noordzijde van het IJ.
Tevens is het de enige duikboot die door de N.S.M. is gebouwd.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1938_Rotterdam_O13_O11_O15_VanMeerlant_Brinio_400.jpg][Foto/1938_Rotterdam_O13_O11_O15_VanMeerlant_Brinio.jpg]]
//Rotterdam,+++^*[duikboten »]
<<tiddler Duikboot>>===O 13, O 11 en O 15, 1938.
Erachter de mijnenlegger Van Meerlant en de+++^*[Kanonneerboot &raquo;]
<<tiddler Kanonneerboot>>===Brinio.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1886-1916_Zr_Ms_vistorpedoboot_Ardjoeno_400.jpg][Foto/1886-1916_Zr_Ms_vistorpedoboot_Ardjoeno.jpg]]
//+++^*[Vistorpedoboot »]
<<tiddler Torpedoboot>>===Ardjoeno, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1924_Torpedoboot_Hr_Ms_Z5_400.jpg][Foto/1924_Torpedoboot_Hr_Ms_Z5.jpg]]
//+++^*[Torpedoboot »]
<<tiddler Torpedoboot>>===Z 5, 1924.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1944_Kanonneerboot_Hr_Ms_Van_Kinsbergen_400.jpg][Foto/1944_Kanonneerboot_Hr_Ms_Van_Kinsbergen.jpg]]
//+++^*[Kanonneerboot »]
<<tiddler Kanonneerboot>>===Van Kinsbergen (K425), 1944.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1948-1968_Hr_Ms_vliegkampschip_Karel_Doorman_5_400.jpg][Foto/1948-1968_Hr_Ms_vliegkampschip_Karel_Doorman_5.jpg]]
//+++^*[Vliegdekschip »]
<<tiddler Vliegdekschip>>===Karel Doorman [II] (R 81), ca. 1960.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1926_New_York_Hr_Ms_Sumatra_Het_Leven_400.jpg][Foto/1926_New_York_Hr_Ms_Sumatra_Het_Leven.jpg]]
//New York,+++^*[kruiser »]
<<tiddler Kruiser>>
===Sumatra. Het Leven, 1926.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1937_Rotterdam_Hr_Ms_Gelderland_400.jpg][Foto/1937_Rotterdam_Hr_Ms_Gelderland.jpg]]
//Rotterdam,+++^*[pantserdekschip »]
<<tiddler Pantserdekschip>>===Gelderland, 1937.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1953_Afgesloten_IJ_Willem_Barendsz_station_NHTM_400.jpg][Foto/1953_Afgesloten_IJ_Willem_Barendsz_station_NHTM.jpg]]
//Afgesloten IJ, aankomst Willem Barendsz, 1953.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1911_ca_Noordzeekanaal_pantserkruiser_Edgar_Quinet_400.jpg][Foto/1911_ca_Noordzeekanaal_pantserkruiser_Edgar_Quinet.jpg]]
//Noordzeekanaal, gezien in oostelijke richting vanaf Hembrug. Edgar Quinet, Franse+++^*[pantserkruiser »]
<<tiddler Pantserkruiser>>===met aan boord president Fallieres, 1911.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1916_Sluizen_IJmuiden_SS_Meissen_400.jpg][Foto/1916_Sluizen_IJmuiden_SS_Meissen.jpg]]
//Sluizen van ~IJmuiden met SS Meissen, 1916.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894-1900_Oranjesluizen_B_W_Stomps_400.jpg][Foto/1894-1900_Oranjesluizen_B_W_Stomps.jpg]]
//Schepen in de Oranjesluizen. B.W. Stomps, ca. 1897.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928-1931_torpedobootjager_Hr_Ms_De_Ruyter_400.jpg][Foto/1928-1931_torpedobootjager_Hr_Ms_De_Ruyter.jpg]]
//+++^*[Torpedobootjager &raquo;]<<tiddler Torpedobootjager>>===De Ruyter (DR), ca. 1929.
De Ruyter in 1931 omgedoopt in Van Ghent (vanwege de bouw van een nieuwe kruiser met de naam De Ruyter).//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925_kruiser_Hr_Ms_Java_Sydney_400.jpg][Foto/1925_kruiser_Hr_Ms_Java_Sydney.jpg]]
//(Lichte)+++^*[kruiser &raquo;]<<tiddler Kruiser>>===Java afgemeerd in Sydney in 1930, daar achter de+++^*[torpedobootjagers &raquo;]<<tiddler Torpedobootjager>>===De Ruyter (in 1931 omgedoopt tot Van Ghent) en Evertsen. Met op de achtergrond Sydney Harbour Bridge.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1942_Javazee_De_Ruyter_400.jpg][Foto/1942_Javazee_De_Ruyter.jpg]]
//Javazee,+++^*[(lichte) kruiser »]
<<tiddler Kruiser>>===De Ruyter, 1942.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1888_Vlissingen_Hr_Ms_Cerberus_400.jpg][Foto/1888_Vlissingen_Hr_Ms_Cerberus.jpg]]
//Vlissingen,+++^*[torpedoboot &raquo;]<<tiddler Torpedoboot>>===Cerberus, 1888.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928-1942_Torpedobootjager_Hr_Ms_Evertsen_400.jpg][Foto/1928-1942_Torpedobootjager_Hr_Ms_Evertsen.jpg]]
//+++^*[Torpedobootjager &raquo;]<<tiddler Torpedobootjager>>===Evertsen (EV), ca. 1935.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1889-1912_Batok_400.jpg][Foto/1889-1912_Batok.jpg]]
//+++^*[Vistorpedoboot &raquo;]<<tiddler Torpedoboot>>===Batok, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900-1917_Gelderland_400.jpg][Foto/1900-1917_Gelderland.jpg]]
//+++^*[Pantserdekschip &raquo;]<<tiddler Pantserdekschip>>===Gelderland, ca. 1920.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1898-1924_Pantserdekschip_Zeeland_R_H_Herwig_400.jpg][Foto/1898-1924_Pantserdekschip_Zeeland_R_H_Herwig.jpg]]
//+++^*[Pantserdekschip &raquo;]<<tiddler Pantserdekschip>>===Zeeland, R.H. Herwig, Ca.1915.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_Mijnenveger_Hr_Ms_A_400.jpg][Foto/1930_Mijnenveger_Hr_Ms_A.jpg]]
//+++^*[Mijnenveger &raquo;]<<tiddler Mijnenveger>>===A, 1930.
De A was de eerste Nederlandse mijnenveger die daadwerkelijk als mijnenveger werd gebouwd. Daarvoor waren het tot mijnenvegers omgebouwde sleepboten.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1939_IJmuiden_mijnenleggger_Willem_van_der_Zaan_400.jpg][Foto/1939_IJmuiden_mijnenleggger_Willem_van_der_Zaan.jpg]]
//~IJmuiden,+++^*[mijnenleggger &raquo;]<<tiddler Mijnenlegger>>===Willem van der Zaan, 1939.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_M801_Dokkum_400.jpg][Foto/1955_M801_Dokkum.jpg]]
//+++^*[Mijnenveger &raquo;]<<tiddler Mijnenveger>>===[[Dokkum]] (M801) bij de officiële ingebruikname, 1955.
De Dokkum is een van de schepen van de Dokkumklasse die tijdens de dienst bij de Nederlandse marine zijn omgebouwd tot+++^*[mijnenjager &raquo;]<<tiddler Mijnenjager>>===.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902_ca_Hr_Ms_Java_Soerabaja_400.jpg][Foto/1902_ca_Hr_Ms_Java_Soerabaja.jpg]]
//Soerabaja,+++^*[schroefstoomschip &raquo;]<<tiddler Schroefstoomschip>>===[[Java]], ca. 1902.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_Madeira_Funchal_K_XVIII_400.jpg][Foto/1935_Madeira_Funchal_K_XVIII.jpg]]
//De koloniale Nederlandse diesel-electrische+++^*[duikboot &raquo;]<<tiddler Duikboot>>===K XVIII tijdens haar wereldreis in 1935 die van Den Helder via Pernambuco, Montevideo, Kaapstad, Fremantle naar Soerabaja voerde. Madeira, Funchal, 1935. //

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1874_Monitor_Krokodil_liggend_in_Wolwevershaven_400.jpg][Foto/1874_Monitor_Krokodil_liggend_in_Wolwevershaven.jpg]]
//+++^*[Monitor &raquo;]<<tiddler Monitor>>===Krokodil, liggend in de Wolwevershaven van Dordrecht, 1874.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1912_Mijnenlegger_Hydra_400.jpg][Foto/1912_Mijnenlegger_Hydra.jpg]]
//+++^*[Mijnenlegger &raquo;]<<tiddler Mijnenlegger>>===Hydra, 1912.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1962_Rdam_Hr_Ms_Karel_Doorman_G_v_d_Werff_400.jpg][Foto/1962_Rdam_Hr_Ms_Karel_Doorman_G_v_d_Werff.jpg]]
//Rotterdam met+++^*[vliegdekschip »]
<<tiddler Vliegdekschip>>===Karel Doorman [II] (R 81). G. v.d. Werff, 1962.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1926-1940_Amsterdam_Brinio_Z8_O9_400.jpg][Foto/1926-1940_Amsterdam_Brinio_Z8_O9.jpg]]
//Amsterdam met+++^*[kanonneerboot &raquo;]<<tiddler Kanonneerboot>>===Brinio,+++^*[torpedoboot &raquo;]<<tiddler Torpedoboot>>===Z 8 en+++^*[duikboot &raquo;]<<tiddler Duikboot>>===O 9, ca. 1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1877_Kanonneerboot_Wodan_400.jpg][Foto/1877_Kanonneerboot_Wodan.jpg]]
//+++^*[Kanonneerboot &raquo;]<<tiddler Kanonneerboot>>===Wodan, 1877.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_lichte_kruiser_Java_400.jpg][Foto/1930_ca_lichte_kruiser_Java.jpg]]
//(Lichte)+++^*[kruiser &raquo;]<<tiddler Kruiser>>===[[Java]], ca. 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_ca_Torpedoboot_Michiel_Gardeijn_400.jpg][Foto/1910_ca_Torpedoboot_Michiel_Gardeijn.jpg]]
//+++^*[Torpedoboot &raquo;]<<tiddler Torpedoboot>>===Michiel Gardeijn, ca. 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1898_gunboat_Siboga_400.jpg][Foto/1898_gunboat_Siboga.jpg]]
//+++^*[Schroefstoomschip &raquo;]<<tiddler Schroefstoomschip>>===Siboga, 1898.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1907_Vlissingen_Luctor_et_Emergo_O1_400.jpg][Foto/1907_Vlissingen_Luctor_et_Emergo_O1.jpg]]
//De 'Luctor et Emergo', beter bekend als O 1, de eerste+++^*[duikboot &raquo;]<<tiddler Duikboot>>===van de Nederlandse marine. Vlissingen, 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1911_Vlissingen_O2_400.jpg][Foto/1911_Vlissingen_O2.jpg]]
//Vlissingen,+++^*[duikboot &raquo;]<<tiddler Duikboot>>===O 2, 1911.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_O7_400.jpg][Foto/19xx_O7.jpg]]
//+++^*[Duikboot &raquo;]<<tiddler Duikboot>>===O 7, ca. 1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1918_ca_M1_400.jpg][Foto/1918_ca_M1.jpg]]
//+++^*[Duikboot &raquo;]<<tiddler Duikboot>>===M 1 (ex Duitse ~UC-8), ca. 1918.//

[img[O 8|Images/192y_O8.jpg]]
//+++^*[Duikboot &raquo;]<<tiddler Duikboot>>===O 8, ca. 1929.//

{{BROWN{Scholen Da Costakade}}}
<tabs "">
<tab Info >
{{BROWN{Info}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Scholen Da Costakade0"
"Situatie 1890 " "" "Hugo de Grootgracht1"
"Situatie 1956 " "" "Situatie De Liefde01"
"19xx " "19xx" "Buurt022"
"Ca. 1940 " "Ca. 1940" "Buurt019"
"1973-A " "1973" "Buurt217"
"1973-B " "1973" "Buurt216"
"1986-A " "1986" "Buurt078"
"1989 " "1989" "Buurt229"
"1990 " "1990" "Buurt230-231"
>>}}}
</tab>

<tab #20 >
{{BROWN{#20}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "School Da Costakade 20_0"
"Bouwtekening 1 " "" "Bouwtekening St. Jozefschool1"
"Bouwtekening 2 " "" "Bouwtekening St. Jozefschool2"
"1895 " "1895" "De Liefde20"
"1896 " "1896" "De Liefde21"
"1900 " "1900" "Buurt159"
"1908 " "1908" "J.L. Scherpenisse07"
"1978-A " "1978" "Buurt227"
"1978-B " "1978" "Buurt221"
"1981 " "1981" "Buurt259"
"1990 " "1990" "Buurt232"
>>}}}
</tab>

<tab #22A >
{{BROWN{#22A}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "School Da Costakade 22A_0"
"1981 " "1981" "Buurt222"
"1986 " "1986" "Buurt225"
"1989 " "1989" "Buurt226"
"1990 " "1990" "Buurt231"
>>}}}
</tab>

<tab #26 >
{{BROWN{#26}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "School Da Costakade 26_0"
"1908 " "1908" "J.L. Scherpenisse07"
"1981 " "1981" "Buurt223"
"1986 " "1986" "Buurt224"
"1989 " "1989" "Buurt226"
"1990 " "1990" "Buurt230"
>>}}}
</tab>

</tabs>

{{BROWN{Info}}}
De even-zijde van de Da Costakade (het dichtst bij de Bilderdijkstraat) tussen de Hugo de Grootkade en de De Clercqstraat is genummerd van 2 t/m 30. Er is hier en daar wat 'raars' met de nummering.
+++!!![Nummering even zijde van de Da Costakade »]
| ''#'' | ''gebruik'' |''bouwjaar''|h
| 2 - 8 |Woonhuizen (bij de Hugo de Grootkade)||
| 10 |Pastorie van De Liefde|1905|
| 12 |Deurtje naast de pastorie||
| 14 - 18 |?||
| 20 |St. Jozef (1886), St. Maria (1943), scholengemeenschap De Liefde (~1978), scholengemeenschap 'De oude Wester' (~1986)|>1886|
| 22 |Zusterhuis St . Barbara-gesticht||
| 22A |Mariaschool |1910 (gevelsteen)|
| 24 |Eerst wooonhuis, later St. Theresiaschool||
| 26 |Eerst wooonhuis, later St. Theresiaschool (gevelsteen Z Teresia-school), kleuterschool|1904 (gevelsteen)|
| 28 |Woonhuis naast slagerij||
| 30 |Slagerij Wegman||
===

Op oude foto's (+++^*[foto 1 »]
<<tiddler [[Buurt022A]]>>
===
en+++^*[foto 2 &raquo;]
<<tiddler [[J.L. Scherpenisse07]]>>
===) is te zien dat op #24 en 26 'normale' woonhuizen hebben gestaan.
Maar+++^*[waar &raquo;]
<<tiddler [[Buurt259A]]>>
===zijn de nummers 14 t/m 18?

{{BROWN{Scholen aan het Bilderdijkpark}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Bilderdijkparkschool1"
"Situatie 1956 " "1956" "Bilderdijkparkschool2"
"'Zandschool' " "" "Zandschool"
"Potgieterschool " "" "Potgieterschool"
>>

{{BROWN{Scholen bij De Liefde}}}
<tabs "">
<tab Info >
{{BROWN{Info}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Situatie 1822/2007 " "" "De Liefde02"
"Situatie 1890 " "" "Hugo de Grootgracht1"
"Situatie 1956 " "" "Situatie De Liefde01"
"Aanzicht 1895 " "1895" "De Liefde20"
"Aanzicht 1900 " "1900" "Buurt159"
>>}}}
</tab>

<tab Bilderdijkstraat >
{{BROWN{Bilderdijkstraat}}}
<<tiddler [[Vincentiusschool]]>>
</tab>

<tab Da Costakade >
<<tiddler [[Scholen Da Costakade]]>>
</tab>

</tabs>

{{BROWN{St. Jozefschool, Da Costakade #20}}}
Net als de naastliggende kerk De Liefde paste deze school niet in het latere stratenpatroon Bilderdijkstraat/Da Costakade; duidelijk is op de+++^*[kaart »]
<<tiddler [[De Liefde02]]>>
===te zien dat de school wel in het oude stratenpatroon paste (evenwijdig aan Vinkenbuurtsloot, Kerkpad, Lange Bleekerspad, Lange Bleekerssloot).
De R.K. School voor G.L.O. en U.L.O. St. Jozef werd gebouwd in of na 1886.
De naam St. Jozefschool is omstreeks 1943 gewijzigd in St. Mariaschool.

{{BROWN{Mariaschool, Da Costakade #22A}}}
R.K. School voor G.L.O. en U.L.O. St. Maria op #22A en het zusterhuis van St. Barbaragesticht op #22 zijn gebouwd na 1889. De gevelsteen in de Mariaschool geeft 1910 aan.
Ten tijde van de bouw van de schooluitbreiding en het zusterhuis was Tholens nog als opzichter-tekenaar werkzaam op het bureau van A.J. Joling, zodat het goed mogelijk is dat Tholens het nodige tekenwerk heeft verricht. De gevels van school en zusterhuis aan de Da Costakade vertonen verschillende details die in het vroege zelfstandige werk van Tholens terugkomen, zoals de gebogen zandstenen afdekking van de topgevel, het rondboogvenster en de detaillering van metselwerk en vensters.

{{BROWN{St. Theresiaschool, Da Costakade #26}}}
Kleuterschool, volgens de gevelsteen stammend uit 1904.
Maar op oude foto's (+++^*[foto 1 »]
<<tiddler [[Buurt022A]]>>
===
en+++^*[foto 2 &raquo;]
<<tiddler [[J.L. Scherpenisse07]]>>
===)is te zien dat op #24 en 26 'normale' woonhuizen hebben gestaan.
De bouw - of verbouw - moet dus na 1908 plaats hebben gevonden.

{{BROWN{School Kinderbad}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "School Kinderbad00"
"Bouwtekening  " "1900" "School Kinderbad01"
"Situatieschets  " "1900" "School Kinderbad02"
"1938 " "1938" "School Kinderbad03"
"1975-A " "1975" "School Kinderbad04"
"1975-B " "1975" "School Kinderbad05"
"1982 " "1982" "Buurt181"
"2008-A " "2008" "School Kinderbad06"
"2008-B " "2008" "School Kinderbad07"
"2008-C " "2008" "School Kinderbad08"
"2008-D " "2008" "School Kinderbad09"
"2009 " "2009" "School Kinderbad12"
"Vogelhuisje-A " "2008" "School Kinderbad10"
"Vogelhuisje-B " "2008" "School Kinderbad11"
>>}}}

{{BROWN{School Kinderbad}}}
Zo'n gebouw dat eruit springt; het past eigenlijk niet bij de rest: het voormalige 'School Kinderbad' in de Frederik Hendrikstraat 105, vlakbij het Hugo de Grootplein.
In 1902 - 1903 gebouwd in een stijl die lijkt op die van de+++^*[polikliniek voor kleine huisdieren »]
<<tiddler [[Polikliniek_KH3]]>>
===, Rozengracht 226 (aan de Singelgracht naast het vroegere NINT).
Later werd het School Kinderbad het centraal magazijn van de Dienst der Was-, Schoonmaak-, Bad en Zweminrichtingen (WSBZ).
In 2008 werd het gebouw door Stadsdeel Westerpark aangewezen als één van de 18 stedelijke monumenten die voortaan onder bescherming staan.
En nu is het tegeltableau met 'School Kinderbad' erop weer zichtbaar.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Bouwtekening_Schoolkinderbad_Frederik_Hendrikstraat_105_400.jpg][Foto/1900_Bouwtekening_Schoolkinderbad_Frederik_Hendrikstraat_105.jpg]]
//Bouwtekening van het School Kinderbad, 1900.
''Let op:'' De douchezaal heeft een koepel.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Situatieschets_Schoolkinderbad_Frederik_Hendrikstraat_105_400.jpg][Foto/1900_Situatieschets_Schoolkinderbad_Frederik_Hendrikstraat_105.jpg]]
//Situatieschets (1900) van het School Kinderbad (''@@color:red;rood@@'').
Links staan scholen ingetekend (''@@color:blue;blauw@@''); de linker school was de Johan Mauritsschool. In 1937 kwam ter plekke van deze beide scholen de 'nieuwe' ambachtsschool. De scholen in de Van Oldebarneveldtstraat (''@@color:green;groen@@''; later een MULO) werden in 1973 gesloopt en er verrees in de periode 1974 - 1977 (in 2 fases) nieuwbouw voor de ambachtsschool op het totale terrein.
> ''Let op:'' De 1e en 2e Hugo de Grootstraat zijn verwisseld op de schets!.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1938_ca_Frederik_Hendrikstraat_105_School_Kinderbad_400.jpg][Foto/1938_ca_Frederik_Hendrikstraat_105_School_Kinderbad.jpg]]
//School Kinderbad, ca. 1938.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1975_Frederik_Hendrikstraat_badhuis_400.jpg][Foto/1975_Frederik_Hendrikstraat_badhuis.jpg]]
//Het voormalige School Kinderbad, 1975.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1975_badhuis_Frederik_Hendrikstraat_bij_Hugo_de_Grootplein_400.jpg][Foto/1975_badhuis_Frederik_Hendrikstraat_bij_Hugo_de_Grootplein.jpg]]
//Het voormalige School Kinderbad, rechts Hugo de Grootplein, 1975.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Hugo_de_Grootplein_Parool_Elenbaas_400B.jpg][Foto/2008_Hugo_de_Grootplein_Parool_Elenbaas.jpg]]
//Luchtfoto van het Hugo de Grootplein. Peter Elenbaas ('Het Parool'), 2008.
Het gebouw staat er nog in 2008. Zie ook de 'blauwe koepel' van de oorspronkelijke douchezaal.//

[img[Weer 'School Kinderbad'|Images/2008_frederik-hendrikstraat-105_400.jpg]]
//De originele naam 'School Kinderbad' is weer zichtbaar, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Badhuis_FH_008_400.jpg][Foto/2008_Badhuis_FH_008.jpg]]
//Detail School Kinderbad (Jaap & Gerda, Picasa Web Albums), 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Badhuis_FH_006_400.jpg][Foto/2008_Badhuis_FH_006.jpg]]
//Detail School Kinderbad (Jaap & Gerda, Picasa Web Albums), 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Badhuis_FH_023c_400.jpg][Foto/2008_Badhuis_FH_023c.jpg]]
//Vogelhuisje - 'Twee onder één kap' - gebaseerd op het School Kinderbad (Jaap & Gerda, Picasa Web Albums), 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Badhuis_FH_020_400.jpg][Foto/2008_Badhuis_FH_020.jpg]]
//Vogelhuisje gebaseerd op School Kinderbad (Jaap & Gerda, Picasa Web Albums), 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_School_Kinderbad_tegeltableau_400.jpg][Foto/2009_School_Kinderbad_tegeltableau.jpg]]
//Tegeltableau School Kinderbad, 2009.//

Een schip zonder pantser, ook wel onbeschermde kruiser genoemd.

Er zijn nog maar zeven schroefstoomschepen over in de wereld. Vier grote: de SS Great Britain in Bristol, HMS Warrior in Portsmouth, de Fram in Oslo en de Jylland in Ebeltoft (Denemarken). En drie kleinere: de Uruguay in Buenos Aires, HMS Gannet in Chatham en dus de Bonaire in Den Helder.
Maar de Bonaire is het enige schip in dat rijtje dat een ijzeren huid heeft, die is bekleed met wel zeven centimeter dikke teakhouten balken, waardoor het lijkt alsof ook de Bonaire geheel van hout is. Dat hout is tegen de ijzeren huid geschroefd van kiel tot bovenkant verschansing.
Het doel van het hout is het bevestigen van zinken platen tegen het schip tot net boven de waterlijn. De platen waren nodig om de aangroei van algen en wieren zoveel mogelijk te voorkomen. Lange slierten waterplanten, maar ook zeepokken en andere schelpdieren geven een grote weerstand bij het varen, waardoor de snelheid van het schip terug loopt.
Heel lang zijn voor dit doel koperen platen gebruikt, maar de Marine wilde eens zien of zink ook hielp. Nauwelijks, zoals blijkt uit geschriften uit die tijd.
Een enorm voordeel van het zink was wel, dat de ijzeren huid en de bevestigingsbouten van de houten dubbeling aan de huid door het zink beschermd werden tegen de galvanische aantasting van ijzer in zeewater. Dat was reden voor de Marine om de koperen platen op een aantal andere schepen te vervangen door deze zinken platen.
Deze constructie van de huid maakt de Bonaire nu wel uniek in de wereld.

search in:
  {{nowrap{<<option chkSearchTitles>>titles <<option chkSearchText>>text <<option chkSearchTags>>tags}}} /%
%/{{nowrap{<<option chkSearchFields>>fields <<option chkSearchShadows>>shadows}}}
----
  {{nowrap{<<option chkCaseSensitiveSearch>>case-sensitive}}} /%
%/{{nowrap{<<option chkRegExpSearch>>match text patterns}}}
  {{nowrap{<<option chkIncrementalSearch>>key-by-key search:}}} /%
	%/{{threechar smallform nowrap{<<option txtIncrementalSearchMin>> or more characters}}} /%
	%/{{threechar smallform nowrap{<<option txtIncrementalSearchDelay>> msec delay}}}<hr>
  {{nowrap{<<option chkSearchList>>show results in a list &nbsp; &nbsp;}}} /%
%/{{nowrap{<<option chkSearchListTiddler>>save list in ''[[SearchResults]]''}}}
  {{nowrap{<<option chkSearchTitlesFirst>>show title matches first}}} /%
%/{{nowrap{<<option chkSearchByDate>>sort results by date}}} /%
%/{{nowrap{<<option chkSearchHighlight>>highlight matching text}}}
----
{{nowrap{<<option chkSearchOpenTiddlers>>search open tiddlers only}}}
{{nowrap{<<option chkSearchExcludeTags>>exclude tiddlers tagged with:}}}
{{editor{<<option txtSearchExcludeTags>>}}}

/***
|Name|SearchOptionsPlugin|
|Source|http://www.TiddlyTools.com/#SearchOptionsPlugin|
|Documentation|http://www.TiddlyTools.com/#SearchOptionsPluginInfo|
|Version|3.0.9@@color:red;B Dutch@@|
|Author|Eric Shulman|
|License|http://www.TiddlyTools.com/#LegalStatements|
|~CoreVersion|2.1|
|Type|plugin|
|Description|extend core search function with additional user-configurable options|
Adds extra options to core search function including selecting which data items to search, enabling/disabling incremental key-by-key searches, and generating a ''list of matching tiddlers'' instead of immediately displaying all matches.  This plugin also adds syntax for rendering 'search links' within tiddler content to embed one-click searches using pre-defined 'hard-coded' search terms.
!!!!!Documentation
>see [[SearchOptionsPluginInfo]]
!!!!!Configuration
<<<
<<tiddler SearchOptions>>
<<option chkSearchResultsOptions>> Include {{{options...}}} slider in "search again" form
<<<
!!!!!Revisions
<<<

@@color:red;2016.01.23 3.0.9B Left out button "Open alle informatieblokken", marked with {{{// TG ...}}}@@
@@color:red;2011.04.02 3.0.9A Left out button discard "SearchResults" and Dutch translation, marked with {{{// TG ...}}}@@
2011.03.18 3.0.9 moved configuration controls to [[SearchOptions]] shadow tiddler
|please see [[SearchOptionsPluginInfo]] for additional revision details|
2005.10.18 1.0.0 Initial Release
<<<
!!!!!Code
***/
//{{{
version.extensions.SearchOptionsPlugin= {major: 3, minor: 0, revision: 9, date: new Date(2011,3,18)};
//}}}
//{{{
var defaults={
	chkSearchTitles:	true,
	chkSearchText:		true,
	chkSearchTags:		true,
	chkSearchFields:	true,
	chkSearchTitlesFirst:	true,
	chkSearchList:		true,
	chkSearchHighlight:	true,
	chkSearchListTiddler:	false,
	chkSearchByDate:	false,
	chkIncrementalSearch:	true,
	chkSearchShadows:	true,
	chkSearchOpenTiddlers:	false,
	chkSearchResultsOptions:true,
	chkSearchExcludeTags:	true,
	txtSearchExcludeTags:	'excludeSearch',
	txtIncrementalSearchDelay:	500,
	txtIncrementalSearchMin:	3
}; for (var id in defaults) if (config.options[id]===undefined)
	config.options[id]=defaults[id];
if (config.macros.search.reportTitle==undefined)
	config.macros.search.reportTitle="Zoekresultaten"; // TG note: not a cookie! "SearchResults" -> "Zoekresultaten"
config.macros.search.label+="\xa0"; // a little bit of space just because it looks better
//}}}
// // searchLink: {{{[search[text to find]] OR [search[text to display|text to find]]}}}
//{{{
config.formatters.push( {
	name: "searchLink",
	match: "\\[search\\[",
	lookaheadRegExp: /\[search\[(.*?)(?:\|(.*?))?\]\]/mg,
	prompt: "search for: '%0'",
	handler: function(w)
	{
		this.lookaheadRegExp.lastIndex = w.matchStart;
		var lookaheadMatch = this.lookaheadRegExp.exec(w.source);
		if(lookaheadMatch && lookaheadMatch.index == w.matchStart) {
			var label=lookaheadMatch[1];
			var text=lookaheadMatch[2]||label;
			var prompt=this.prompt.format([text]);
			var btn=createTiddlyButton(w.output,label,prompt,
				function(){story.search(this.getAttribute("searchText"))},"searchLink");
			btn.setAttribute("searchText",text);
			w.nextMatch = this.lookaheadRegExp.lastIndex;
		}
	}
});
//}}}
// // incremental search uses option settings instead of hard-coded delay and minimum input values
//{{{
var fn=config.macros.search.onKeyPress;
fn=fn.toString().replace(/500/g, "config.options.txtIncrementalSearchDelay||500");
fn=fn.toString().replace(/> 2/g, ">=(config.options.txtIncrementalSearchMin||3)");
eval("config.macros.search.onKeyPress="+fn);
//}}}
// // REPLACE story.search() for option to "show search results in a list"
//{{{
Story.prototype.search = function(text,useCaseSensitive,useRegExp)
{
	var co=config.options; // abbrev
	var re=new RegExp(useRegExp ? text : text.escapeRegExp(),useCaseSensitive ? "mg" : "img");
	if (config.options.chkSearchHighlight) highlightHack=re;
	var matches = store.search(re,co.chkSearchByDate?"modified":"title","");
	if (co.chkSearchByDate) matches=matches.reverse(); // most recent first
	var q = useRegExp ? "/" : "'";
	clearMessage();
	if (!matches.length) {
		if (co.chkSearchListTiddler) discardSearchResults();
		displayMessage(config.macros.search.failureMsg.format([q+text+q]));
	} else {
		if (co.chkSearchList||co.chkSearchListTiddler) 
			reportSearchResults(text,matches);
		else {
			var titles = []; for(var t=0; t<matches.length; t++) titles.push(matches[t].title);
			this.closeAllTiddlers(); story.displayTiddlers(null,titles);
			displayMessage(config.macros.search.successMsg.format([matches.length, q+text+q]));
		}
	}
	highlightHack = null;
}
//}}}
// // REPLACE store.search() for enhanced searching/sorting options
//{{{
TiddlyWiki.prototype.search = function(searchRegExp,sortField,excludeTag,match)
{
	var co=config.options; // abbrev
	var tids = this.reverseLookup("tags",excludeTag,!!match,sortField);
	var opened=[]; story.forEachTiddler(function(tid,elem){opened.push(tid);});

	// eliminate tiddlers tagged with excluded tags
	if (co.chkSearchExcludeTags&&co.txtSearchExcludeTags.length) {
		var ex=co.txtSearchExcludeTags.readBracketedList();
		var temp=[]; for(var t=tids.length-1; t>=0; t--)
			if (!tids[t].tags.containsAny(ex)) temp.push(tids[t]);
		tids=temp;
	}

	// scan for matching titles first...
	var results = [];
	if (co.chkSearchTitles) {
		for(var t=0; t<tids.length; t++) {
			if (co.chkSearchOpenTiddlers && !opened.contains(tids[t].title)) continue; 
			if(tids[t].title.search(searchRegExp)!=-1) results.push(tids[t]);
		}
		if (co.chkSearchShadows)
			for (var t in config.shadowTiddlers) {
				if (co.chkSearchOpenTiddlers && !opened.contains(t)) continue; 
				if ((t.search(searchRegExp)!=-1) && !store.tiddlerExists(t))
					results.push((new Tiddler()).assign(t,config.shadowTiddlers[t]));
			}
	}
	// then scan for matching text, tags, or field data
	for(var t=0; t<tids.length; t++) {
		if (co.chkSearchOpenTiddlers && !opened.contains(tids[t].title)) continue; 
		if (co.chkSearchText && tids[t].text.search(searchRegExp)!=-1)
			results.pushUnique(tids[t]);
		if (co.chkSearchTags && tids[t].tags.join(" ").search(searchRegExp)!=-1)
			results.pushUnique(tids[t]);
		if (co.chkSearchFields && store.forEachField!=undefined)
			store.forEachField(tids[t],
				function(tid,field,val) {
					if (val.search(searchRegExp)!=-1) results.pushUnique(tids[t]);
				},
				true); // extended fields only
	}
	// then check for matching text in shadows
	if (co.chkSearchShadows)
		for (var t in config.shadowTiddlers) {
			if (co.chkSearchOpenTiddlers && !opened.contains(t)) continue; 
			if ((config.shadowTiddlers[t].search(searchRegExp)!=-1) && !store.tiddlerExists(t))
				results.pushUnique((new Tiddler()).assign(t,config.shadowTiddlers[t]));
		}

	// if not 'titles first', or sorting by modification date,
	// re-sort results to so titles, text, tag and field matches are mixed together
	if(!sortField) sortField = "title";
	var bySortField=function(a,b){
		if(a[sortField]==b[sortField])return(0);else return(a[sortField]<b[sortField])?-1:+1;
	}
	if (!co.chkSearchTitlesFirst || co.chkSearchByDate) results.sort(bySortField);

	return results;
}
//}}}
// // HIJACK core {{{<<search>>}}} macro to add "report" and "simple inline" output
//{{{
config.macros.search.SOP_handler=config.macros.search.handler;
config.macros.search.handler = function(place,macroName,params)
{
	// if "report", use SearchOptionsPlugin report generator for inline output
	if (params[1]&&params[1].substr(0,6)=="report") {
		var keyword=params[0];
		var options=params[1].split("=")[1]; // split "report=option+option+..."
		var heading=params[2]?params[2].unescapeLineBreaks():"";
		var matches=store.search(new RegExp(keyword.escapeRegExp(),"img"),"title","excludeSearch");
		if (matches.length) wikify(heading+window.formatSearchResults(keyword,matches,options),place);
	} else if (params[1]) {
		var keyword=params[0];
		var heading=params[1]?params[1].unescapeLineBreaks():"";
		var seperator=params[2]?params[2].unescapeLineBreaks():", ";
		var matches=store.search(new RegExp(keyword.escapeRegExp(),"img"),"title","excludeSearch");
		if (matches.length) {
			var out=[];
			for (var m=0; m<matches.length; m++) out.push("[["+matches[m].title+"]]");
			wikify(heading+out.join(seperator),place);
		}
	} else
		config.macros.search.SOP_handler.apply(this,arguments);
};
//}}}
// // SearchResults panel handling
//{{{
setStylesheet(".searchResults { padding:1em 1em 0 1em; }","searchResults"); // matches std tiddler padding

config.macros.search.createPanel=function(text,matches,body) {

	function getByClass(e,c) { var d=e.getElementsByTagName("div");
		for (var i=0;i<d.length;i++) if (hasClass(d[i],c)) return d[i]; }
	var panel=createTiddlyElement(null,"div","searchPanel","searchPanel");
	this.renderPanel(panel,text,matches,body);
	var oldpanel=document.getElementById("searchPanel");
	if (!oldpanel) { // insert new panel just above tiddlers
		var da=document.getElementById("displayArea");
		da.insertBefore(panel,da.firstChild);
	} else { // if panel exists
		var oldwrap=getByClass(oldpanel,"searchResults");
		var newwrap=getByClass(panel,"searchResults");
		// if no prior content, just insert new content
		if (!oldwrap) oldpanel.insertBefore(newwrap,null);
		else {	// swap search results content but leave containing panel intact
			oldwrap.style.display='block'; // unfold wrapper if needed
			var i=oldwrap.getElementsByTagName("input")[0]; // get input field
			if (i) { var pos=this.getCursorPos(i); i.onblur=null; } // get cursor pos, ignore blur
			oldpanel.replaceChild(newwrap,oldwrap);
			panel=oldpanel; // use existing panel
		} 
	}
	this.showPanel(true,pos);
	return panel;
}

config.macros.search.renderPanel=function(panel,text,matches,body) {

	var wrap=createTiddlyElement(panel,"div",null,"searchResults");
	wrap.onmouseover = function(e){ addClass(this,"selected"); }
	wrap.onmouseout = function(e){ removeClass(this,"selected"); }
	// create toolbar: "open alle", "verberg/toon", "sluit"  // TG "open all", "fold/unfold", "close" -> "open alle", "verberg/toon", "sluit"
	var tb=createTiddlyElement(wrap,"div",null,"toolbar");
	var b=createTiddlyButton(tb, "open alle", "open alle informatieblokken", function() {  // TG "open all", "open all matching tiddlers" -> "open alle", "open alle informatieblokken"
		story.displayTiddlers(null,this.getAttribute("list").readBracketedList()); return false; },"button");
	var list=""; for(var t=0;t<matches.length;t++) list+='[['+matches[t].title+']] ';
	b.setAttribute("list",list);
	var b=createTiddlyButton(tb, "verberg", "'toggle' zoekresultaten", function() {  // TG "fold", "dismiss search results" -> "verberg", "'toggle' zoekresultaten"
		config.macros.search.foldPanel(this); return false; },"button");
	var b=createTiddlyButton(tb, "sluit", "dismiss search results",	function() {  // TG "close" -> "sluit"
		config.macros.search.showPanel(false); return false; },"button");
	createTiddlyText(createTiddlyElement(wrap,"div",null,"title"),"Search for: "+text); // title
	wikify(body,createTiddlyElement(wrap,"div",null,"viewer")); // report
	return panel;
}

config.macros.search.showPanel=function(show,pos) {
	var panel=document.getElementById("searchPanel");
	var i=panel.getElementsByTagName("input")[0];
	i.onfocus=show?function(){config.macros.search.stayFocused(true);}:null;
	i.onblur=show?function(){config.macros.search.stayFocused(false);}:null;
	if (show && panel.style.display=="block") { // if shown, grab focus, restore cursor
		if (i&&this.stayFocused()) { i.focus(); this.setCursorPos(i,pos); }
		return;
	}
	if(!config.options.chkAnimate) {
		panel.style.display=show?"block":"none";
		if (!show) { removeChildren(panel); config.macros.search.stayFocused(false); }
	} else {
		var s=new Slider(panel,show,false,show?"none":"children");
		s.callback=function(e,p){e.style.overflow="visible";}
		anim.startAnimating(s);
	}
	return panel;
}

config.macros.search.foldPanel=function(button) {
	var d=document.getElementById("searchPanel").getElementsByTagName("div");
	for (var i=0;i<d.length;i++) if (hasClass(d[i],"viewer")) var v=d[i]; if (!v) return;
	var show=v.style.display=="none";
	if(!config.options.chkAnimate)
		v.style.display=show?"block":"none";
	else {
		var s=new Slider(v,show,false,"none");
		s.callback=function(e,p){e.style.overflow="visible";}
		anim.startAnimating(s);
	}
	button.innerHTML=show?"verberg":"toon";  // TG "fold":"unfold" -> "verberg":"toon"
	return false;
}

config.macros.search.stayFocused=function(keep) { // TRUE/FALSE=set value, no args=get value
	if (keep===undefined) return this.keepReportInFocus;
	this.keepReportInFocus=keep;
	return keep
}	

config.macros.search.getCursorPos=function(i) {
	var s=0; var e=0; if (!i) return { start:s, end:e };
	try {
		if (i.setSelectionRange) // FF
			{ s=i.selectionStart; e=i.selectionEnd; }
		if (document.selection && document.selection.createRange) { // IE
			var r=document.selection.createRange().duplicate();
			var len=r.text.length; s=0-r.moveStart('character',-100000); e=s+len;
		}
	}catch(e){};
	return { start:s, end:e };
}
config.macros.search.setCursorPos=function(i,pos) {
	if (!i||!pos) return; var s=pos.start; var e=pos.end;
	if (i.setSelectionRange) //FF
		i.setSelectionRange(s,e);
	if (i.createTextRange) // IE
		{ var r=i.createTextRange(); r.collapse(true); r.moveStart("character",s); r.select(); }
}
//}}}
// // SearchResults report generation
// note: these functions are defined globally, so they can be more easily redefined to customize report formats//
//{{{
if (!window.reportSearchResults) window.reportSearchResults=function(text,matches)
{
	var cms=config.macros.search; // abbrev
	var body=window.formatSearchResults(text,matches);
	if (!config.options.chkSearchListTiddler) // show #searchResults panel
		window.scrollTo(0,ensureVisible(cms.createPanel(text,matches,body)));
	else { // write [[Zoekresultaten]] tiddler   // TG SearchResults -> Zoekresultaten
		var title=cms.reportTitle;
		var who=config.options.txtUserName;
		var when=new Date();
		var tags="excludeLists excludeSearch temporary";
		var tid=store.getTiddler(title); if (!tid) tid=new Tiddler();
		tid.set(title,body,who,when,tags);
		store.addTiddler(tid);
		story.closeTiddler(title);
		story.displayTiddler(null,title);
	}
}

if (!window.formatSearchResults) window.formatSearchResults=function(text,matches,opt)
{
	var body='';
	var title=config.macros.search.reportTitle
	var q = config.options.chkRegExpSearch ? "/" : "'";
	if (!opt) var opt="all";
	var parts=opt.split("+");
	for (var i=0; i<parts.length; i++) { var p=parts[i].toLowerCase();
		if (p=="again"||p=="all")   body+=window.formatSearchResults_again(text,matches);
		if (p=="summary"||p=="all") body+=window.formatSearchResults_summary(text,matches);
		if (p=="list"||p=="all")    body+=window.formatSearchResults_list(text,matches);
		if (p=="buttons"||p=="all") body+=window.formatSearchResults_buttons(text,matches);
	}
	return body;
}

if (!window.formatSearchResults_again) window.formatSearchResults_again=function(text,matches)
{
	var title=config.macros.search.reportTitle
	var body='';
	// search again
	body+='{{span{<<search "'+text.replace(/"/g,'&#x22;')+'">> /%\n';
	body+='%/<html><input type="button" value="zoek opnieuw"';    // TG "search again" -> "zoek opnieuw"
	body+=' onclick="var t=this.parentNode.parentNode.getElementsByTagName(\'input\')[0];';
	body+=' config.macros.search.doSearch(t); return false;">';
	if (!config.options.chkSearchResultsOptions) // omit "options..."
		body+='</html>';
	else {
		body+=' <a href="javascript:;" onclick="';
		body+=' var e=this.parentNode.nextSibling;';
		body+=' var show=e.style.display!=\'block\';';
		body+=' if(!config.options.chkAnimate) e.style.display=show?\'block\':\'none\';';
		body+=' else anim.startAnimating(new Slider(e,show,false,\'none\'));';
		body+=' return false;">opties...</a>';   // TG options... -> opties...
		body+='</html>@@display:none;border-left:1px dotted;margin-left:1em;padding:0;padding-left:.5em;font-size:90%;/%\n';
		body+='	%/<<tiddler SearchOptions>>@@';
	};
	body+='}}}\n\n';
	return body;
}

if (!window.formatSearchResults_summary) window.formatSearchResults_summary=function(text,matches)
{
	// summary: nn tiddlers found matching '...', options used
	var body='';
	var co=config.options; // abbrev
	var title=config.macros.search.reportTitle
	var q = co.chkRegExpSearch ? "/" : "'";
	body+="''"+config.macros.search.successMsg.format([matches.length,q+"{{{"+text+"}}}"+q])+"''\n";
	var opts=[];
	if (co.chkSearchTitles) opts.push("titels"); // TG titles -> titels
	if (co.chkSearchText) opts.push("tekst");  // TG text -> tekst
	if (co.chkSearchTags) opts.push("labels");  // TG tags -> labels
	if (co.chkSearchFields) opts.push("velden");  // TG fields -> velden
	if (co.chkSearchShadows) opts.push("schaduwen");  // TG shadows -> schaduwen
	if (co.chkSearchOpenTiddlers) body+="^^//search limited to displayed tiddlers only//^^\n";
	body+="~~&nbsp; gezocht in "+opts.join(" + ")+"~~\n";  // TG searched in -> gezocht in
	body+=(co.chkCaseSensitiveSearch||co.chkRegExpSearch?"^^&nbsp; using ":"")
		+(co.chkCaseSensitiveSearch?"case-sensitive ":"")
		+(co.chkRegExpSearch?"pattern ":"")
		+(co.chkCaseSensitiveSearch||co.chkRegExpSearch?"matching^^\n":"");
	return body;
}

if (!window.formatSearchResults_list) window.formatSearchResults_list=function(text,matches)
{
	// bullet list of links to matching tiddlers
	var body='';
	var co=config.options; // abbrev
	var pattern=co.chkRegExpSearch?text:text.escapeRegExp();
	var sensitive=co.chkCaseSensitiveSearch?"mg":"img";
	var link='{{tiddlyLinkExisting{<html><nowiki><a href="javascript:;" onclick="'
		+'if(config.options.chkSearchHighlight)'
		+'	highlightHack=new RegExp(\x27'+pattern+'\x27.escapeRegExp(),\x27'+sensitive+'\x27);'
		+'story.displayTiddler(null,\x27%0\x27);'
		+'highlightHack = null; return false;'
		+'" title="%2">%1</a></html>}}}';
	for(var t=0;t<matches.length;t++) {
		body+="* ";
		if (co.chkSearchByDate)
			body+=matches[t].modified.formatString('YYYY.0MM.0DD 0hh:0mm')+" ";
		var title=matches[t].title;
		var fixup=title.replace(/'/g,"\\x27").replace(/"/g,"\\x22");
		var tid=store.getTiddler(title);
		var tip=tid?tid.getSubtitle():''; tip=tip.replace(/"/g,"&quot;");
		body+=link.format([fixup,title,tip])+'\n';
	}
	return body;
}

if (!window.formatSearchResults_buttons) window.formatSearchResults_buttons=function(text,matches)
{
	// embed buttons only if writing SearchResults to tiddler
	if (!config.options.chkSearchListTiddler) return "";
	// "open all" button
	var title=config.macros.search.reportTitle;
	var body="";
	body+="@@display:block;<html><input_ type=\"button\" href=\"javascript:;\" " // TG 1) @@diplay -> @@display 2) <input -> <input_ om button "open alle informatieblokken" te onderdrukken
		+"onclick=\"story.displayTiddlers(null,[";
	for(var t=0;t<matches.length;t++)
		body+="'"+matches[t].title.replace(/\'/mg,"\\'")+"'"+((t<matches.length-1)?", ":"");
	body+="],1);\" accesskey=\"O\" value=\"open alle informatieblokken\"></html> ";  // TG "open all matching tiddlers\" -> "open alle informatieblokken\"
	// "discard SearchResults" button
// TG no button "discard SearchResults"
// TG	body+="<html><input type=\"button\" href=\"javascript:;\" "
// TG		+"onclick=\"discardSearchResults()\" value=\"sluit "+title+"\"></html>";  // TG "discard " -> "sluit "
// TG	body+="@@\n";
	return body;
}

if (!window.discardSearchResults) window.discardSearchResults=function()
{
	// remove the tiddler
	story.closeTiddler(config.macros.search.reportTitle);
	store.deleteTiddler(config.macros.search.reportTitle);
	store.notify(config.macros.search.reportTitle,true);
}
//}}}
// // DELIVER [[SearchOptions]] shadow payload
//{{{
config.shadowTiddlers.SearchOptions = store.getTiddlerText('SearchOptionsPlugin##panel','');
config.annotations.SearchOptions    = 'created by SearchOptionsPlugin';
//}}}
/***
//{{{
!panel
zoek in:
  {{nowrap{<<option chkSearchTitles>>titels <<option chkSearchText>>tekst <<option chkSearchTags>>labels}}} /%
%/{{nowrap{<<option chkSearchFields>>velden <<option chkSearchShadows>>shadows}}}
----
  {{nowrap{<<option chkCaseSensitiveSearch>>hoofdlettergevoelig}}} /%
%/{{nowrap{<<option chkRegExpSearch>>overeenkomende tekstpatronen}}}
  {{nowrap{<<option chkIncrementalSearch>>zoeken per toets:}}} /%
	%/{{threechar smallform nowrap{<<option txtIncrementalSearchMin>> of meer karakters}}} /%
	%/{{threechar smallform nowrap{<<option txtIncrementalSearchDelay>> ms vertraging}}}<hr>
  {{nowrap{<<option chkSearchList>>toon resultaten in lijst}}} /%
%/{{nowrap{<<option chkSearchTitlesFirst>>toon overeenkomende titels eerst}}}eerst
  {{nowrap{<<option chkSearchByDate>>sorteer resultaten op datum}}} /%
%/{{nowrap{<<option chkSearchHighlight>>markeer gevonden tekst}}}
----
{{nowrap{<<option chkSearchOpenTiddlers>>zoek alleen in open informatieblokken}}}informatieblokken
{{nowrap{<<option chkSearchExcludeTags>>sluit tiddlers uit met label:}}}
{{editor{<<option txtSearchExcludeTags>>}}}
!end
//}}}
***/
// TG panel-aanpassingen:
// TG search in: -> zoek in:
// TG titles -> titels, text -> tekst, tags -> labels
// TG fields -> velden
// TG case-sensitive -> hoofdlettergevoelig
// TG match text patterns -> overeenkomende tekstpatronen
// TG key-by-key search: -> zoeken per toets:
// TG or more characters -> of meer karakters
// TG msec delay -> ms vertraging
// TG show results in a list -> toon resultaten in lijst
// TG show title matches first -> toon overeenkomende titels 
// TG sort results by date -> sorteer resultaten op datum
// TG highlight matching text -> markeer gevonden tekst
// TG search open tiddlers only -> zoek alleen in open 
// TG exclude tiddlers tagged with: -> sluit tiddlers uit met label:

/***
|Name|SearchOptionsPluginInfo|
|Source|http://www.TiddlyTools.com/#SearchOptionsPlugin|
|Documentation|http://www.TiddlyTools.com/#SearchOptionsPluginInfo|
|Version|3.0.10|
|Author|Eric Shulman|
|License|http://www.TiddlyTools.com/#LegalStatements|
|~CoreVersion|2.1|
|Type|documentation|
|Description|Documentation for SearchOptionsPlugin|
Extend core search function with additional user-configurable options including selecting which data items to search, enabling/disabling incremental key-by-key searches, and generating a ''list of matching tiddler'' instead of immediately displaying all matches.  This plugin also adds syntax for rendering 'search links' within tiddler content to embed one-click searches using pre-defined 'hard-coded' search terms.
!!!!!Search link Syntax
<<<
To insert a 'search link' into tiddler content, you can write:
{{{
[search[text to find]]
}}}
or
{{{
[search[text to display|text to find]]
}}}
Clicking on the resulting search link will trigger the search functionality, just as if the specified 'text to find' had been entered into the standard search input field usually displayed in the document sidebar.
<<<
!!!!!Inline output: search macro syntax
<<<
Alternatively, to embed search results lists directly into your tiddler content, you can use:
{{{
<<search "text" report>> (report is a literal keyword)
<<search "text" "heading" "separator">> (simple inline generator)
}}}
<<<
!!!!!Inline output examples:
<<<
*+++*[&lt;&lt;search "wood"&gt;&gt;]>...
<<search "wood">>
===

*+++*[&lt;&lt;search "wood" "/%%/"&gt;&gt;]>...
<<search "wood" "/%%/">>
===

*+++*[&lt;&lt;search "wood" "See also: "&gt;&gt;]>...
<<search "wood" "See also: ">>
===

*+++*[&lt;&lt;search "wood" "See also:\n*" "\n*"&gt;&gt;]>...
<<search "wood" "See also:\n*" "\n*">>
===

*+++*[&lt;&lt;search "wood" report=list "See also:"&gt;&gt;]>...
<<search "wood" report=list "See Also:" >>
===

*+++*[&lt;&lt;search "wood" report&gt;&gt;]>...
<<search "wood" report>>
===

*+++*[&lt;&lt;search "wood" report=&gt;&gt;]>...
<<search "wood" report=>>
===

*+++*[&lt;&lt;search "wood" report=all&gt;&gt;]>...
<<search "wood" report=all>>
===

*+++*[&lt;&lt;search "wood" report=summary+buttons+again+list&gt;&gt;]>...
<<search "wood" report=summary+buttons+again+list>>
===

*+++*[&lt;&lt;search "wood" report=summary+again&gt;&gt;]>...
<<search "wood" report=summary+again>>
===

*+++*[&lt;&lt;search "wood" report=summary&gt;&gt;]>...
<<search "wood" report=summary>>
===

<<<
!!!!!Configuration
<<<
<<tiddler SearchOptions>><<option chkSearchResultsOptions>> Include {{{options...}}} slider in "search again" form
>//Note: You can customize the search options display by editing the [[SearchOptions]] shadow tiddler.  You can also embed these options in your content by using any of the following standard TiddlyWiki macros://
{{{
<<tiddler SearchOptions>>
<<slider chkSearchOptions [[SearchOptions]] options "show search options">>
<<tabs chkSomeCookieName ... "options" "show search options" [[SearchOptions]] ... >>
}}}
<<<
!!!!!Revisions
<<<
2011.04.08 3.0.10 fixed typo in CSS in formatSearchResults_buttons().  Restore missing options in Configuration section.
2011.03.18 3.0.9 moved configuration controls to [[SearchOptions]] shadow tiddler
2010.05.03 3.0.8 added chkSearchResultsOptions to allow/omit the "options..." slider from the "search again" form
2010.02.25 3.0.7 in formatSearchResults_list, added declaration of local 'co' variable
2009.09.22 3.0.6 in TiddlyWiki.prototype.search, added 'match' param for core compatibility
2009.01.16 3.0.5 added chkSearchOpenTiddlers option to limit searches to displayed tiddlers only
2009.01.15 3.0.4 in formatSearchResults_list(), corrected link generation to properly handle single-quotes and double-quotes in tiddler titles
2009.01.09 3.0.3 added chkSearchHighlight to optionally disable highlighting of matched text
2009.01.05 3.0.2 in formatSearchResults_list(), set/clear 'highlightHack' via HTML links so that search term will be highlighted when displaying tiddlers.
2008.10.14 3.0.1 changed panel class from "tiddler" to "searchPanel" and added style definition for "searchPanel".  Fixes ticket #771 (in IE, links from search results were reporting errors due to "fake" tiddler class wrapper)
2008.10.02 3.0.0 added optional list of tags to use for excluding tiddler from searches (default="excludeLists").
2008.09.24 2.9.9 performance improvment to reportSearchResults(): when rendering a real SearchResults tiddler, store.notify() isn't needed since the results tiddler is always explicitly closed and redrawn each time.
2008.09.20 2.9.8 corrected createPanel() and renderPanel() so toolbar will be correctly shown/hidden on mouseover/mouseout.
2008.09.19 2.9.7 fixes to panel handling for IE, Safari, and others.  Changed panel id to #searchPanel and added .searchResults CSS class wrapper around panel content.  Fixed fold/unfold handling.
2008.09.18 2.9.6 refactored panel handling code, added 'fold/unfold' panel toolbar command, added dynamic 'title' (shows search term), added txtIncrementalSearchMin option
2008.09.17 2.9.5 added focus and cursor handling for 'search again' field in #searchResults DIV report so that an incremental key-by-key search doesn't interfere with continuous typing into the field.
2008.09.17 2.9.4 fix 'flicker' when updating #searchResults DIV by wikify()ing to an 'offscreen' DIV and then using replaceChild() instead of using removeChildren() followed by wikify()
2008.09.16 2.9.3 changed report layout, added "search again" and collapsible 'options' section with incremental search checkbox and "txtIncrementalSearchDelay" timer tweak to onKeyPress()
2008.08.25 2.9.2 added animation to search results DIV.  Also, the #searchResults DOM element is only auto-created if it does not exist ... and when closed, the DIV is simply hidden rather than removed.  This allows custom placement of search results report in the PageTemplate definition.
2008.08.23 2.9.1 story column search results uses {{{<<moveablePanel>>}}}
2008.08.22 2.9.0 default is now to show search results at top of story column, similar to FND's SimpleSearchPlugin display, with an option to generate SearchResults tiddler as before.  Also changed 'chkSearchIncremental' to 'chkIncrementalSearch' to match core option variable
2008.08.12 2.8.2 change default for chkSearchByDate back to FALSE, and adjusted "list" and "again" output formats (minor tweaks requested by PhilWhitehouse for use on TiddlyWiki.com)
2008.08.11 2.8.1 changed defaults for chkSearchTitlesFirst, chkSearchList and chkSearchShadows to TRUE to enable enhanced search results output as soon as plugin is installed.
2008.06.21 2.8.0 added extended syntax for {{{<<search "text" report heading>> and <<search "text" "heading" "seperator">>}}}
2008.05.03 2.7.1 in searchLink formatter handler(), use separate setAttribute() call instead of passing attribs to createTiddlyButton().  Avoids conflict with errant code in TiddlerNotesPlugin (v2.1 26/10/07)
2008.04.29 2.7.0 added searchLink formatter (syntax: {{{[search[text]]}}} or {{{[search[display|text]]}}})
2008.04.08 2.6.2 don't automatically add options to AdvancedOptions shadow tiddler
2007.02.17 2.6.1 added redefinition of config.macros.search.onKeyPress() to restore check to bypass key-by-key searching (i.e., when chkSearchIncremental==false), which had been unintentionally removed with v2.6.0
2007.02.13 2.6.0 remove redefinition of config.macros.search.handler since core now includes handling for ENTER key.
2007.02.08 2.5.1 include 'temporary' tag when creating SearchResults (for use with TemporaryTiddlersPlugin)
2007.01.29 2.5.0 added support for "sort results by date".  Default is to sort alphabetically (standard).  When sorted by dates, most recent changes are shown first
2006.10.10 2.4.0 added support for "search in tiddler data" (tiddler.fields)  Default is to search extended data.
2006.04.06 2.3.0 added support for "search in shadow tiddlers".  Default is *not* to search in the shadows (i.e. standard TW behavior).  Note: if a shadow tiddler has a 'real' counterpart, only the real tiddler is searched, since the shadow is inaccessible for viewing/editing.
2006.02.03 2.2.1 rewrite timeout clearing code and blank search text handling to match 2.0.4 core release changes.  note that core no longer permits "blank=all" searches, so neither does this plugin.  To search for all, use "." with text patterns enabled.
2006.02.02 2.2.0 in search.handler(), KeyHandler() function clears 'left over' timeout when search input is < 3 chars.  Prevents searching on shorter text when shortened by rapid backspaces (<500msec)
2006.02.01 2.1.9 in Story.prototype.search(), correct inverted logic for using/not using regular expressions when searching
also, blank search text now presents "No search text.  Continue anyway?" confirm() message box, so search on blank can still be processed if desired by user.
2006.02.01 2.1.8 in doSearch(), added alert/return if search text is blank
2006.01.20 2.1.7 fixed setting of config.macros.search.reportTitle so that Tweaks can override it.
2006.01.19 2.1.6 improved SearchResults formatting, added a "search again" form to the report (based on a suggestion from MorrisGray)
define results report title using config.macros.search.reportTitle instead of hard-coding the tiddler title
2006.01.18 2.1.5 Created separate functions for reportSearchResults(text,matches) and discardSearchResults(), so that other developers can create alternative report generators.
2006.01.17 2.1.4 Use regExp.search() instead of regExp.test() to scan for matches.  Correctd the problem where only half the matching tiddlers (the odd-numbered ones) were being reported.
2006.01.15 2.1.3 Added information (date/time, username, search options used) to SearchResults output
2006.01.10 2.1.2 use displayTiddlers() to render matched tiddlers.  This lets you display multiple matching tiddlers, even if SinglePageModePlugin is enabled.
2006.01.08 2.1.1 corrected invalid variable reference, "txt.value" to "text" in story.search()
2006.01.08 2.1.0 re-write to match new store.search(), store.search.handler() and story.search() functions.
2005.12.30 2.0.0 Upgraded to TW2.0.  When rendering SearchResults tiddler, closeTiddler() first to ensure display is refreshed.
2005.12.26 1.4.0 added option to search for matching text in tiddler tags
2005.12.21 1.3.7 use \\ to 'escape' single quotes in tiddler titles when generating "Open all matching tiddlers" link.  Also, added access key: "O", to trigger "open all" link.  Based on a suggestion by UdoBorkowski.
2005.12.18 1.3.6 call displayMessage() AFTER showing matching tiddlers so message is not cleared too soon
2005.12.17 1.3.5 if no matches found, just display message and delete any existing SearchResults tiddler.
2005.12.17 1.3.4 use {/%%/{/%%/{  and }/%%/}/%%/} to 'escape' display text in SearchResults tiddler to ensure that formatting contained in search string is not rendered.  Based on a suggestion by UdoBorkowski.
2005.12.14 1.3.3 tag SearchResults tiddler with 'excludeSearch' so it won't list itself in subsequent searches. Based on a suggestion by UdoBorkowski.
2005.12.14 1.3.2 added "open all matching tiddlers..." link to search results output. Based on a suggestion by UdoBorkowski.
2005.12.10 1.3.1 added "discard search results" link to end of search list tiddler output for quick self-removal of 'SearchResults' tiddler.
2005.12.01 1.3.0 added chkSearchIncremental to enable/disable 'incremental' searching (i.e., search after each keystroke) (default is ENABLED).
added handling for Enter key so it can be used to start a search. Based on a suggestion by LyallPearce
2005.11.25 1.2.1 renamed from SearchTitleOrTextPlugin to SearchOptionsPlugin
2005.11.25 1.2.0 added chkSearchList option.  Based on a suggestion by RodneyGomes
2005.10.19 1.1.0 added chkSearchTitlesFirst option.  Based on a suggestion by ChristianHauck
2005.10.18 1.0.0 Initial Release.  Based on a suggestion by LyallPearce.
<<<

/***
|Name|SearchOptionsPlugin|
|Source|http://www.TiddlyTools.com/#SearchOptionsPlugin|
|Documentation|http://www.TiddlyTools.com/#SearchOptionsPluginInfo|
|Version|3.0.10@@color:red;A Dutch@@|
|Author|Eric Shulman|
|License|http://www.TiddlyTools.com/#LegalStatements|
|~CoreVersion|2.1|
|Type|plugin|
|Description|extend core search function with additional user-configurable options|
Adds extra options to core search function including selecting which data items to search, enabling/disabling incremental key-by-key searches, and generating a ''list of matching tiddlers'' instead of immediately displaying all matches.  This plugin also adds syntax for rendering 'search links' within tiddler content to embed one-click searches using pre-defined 'hard-coded' search terms.
!!!!!Documentation
>see [[SearchOptionsPluginInfo]]
!!!!!Configuration
<<<
<<tiddler SearchOptions>>
<<option chkSearchResultsOptions>> Include {{{options...}}} slider in "search again" form
<<<
!!!!!Revisions
<<<
@@color:red;2016.07.01 Dutch translation and modifications marked with {{{// TG ...}}}@@
2011.04.08 3.0.10 fixed typo in CSS in formatSearchResults_buttons().  Restore missing options in Configuration section.
|please see [[SearchOptionsPluginInfo]] for additional revision details|
2005.10.18 1.0.0 Initial Release
<<<
!!!!!Code
***/
//{{{
version.extensions.SearchOptionsPlugin= {major: 3, minor: 0, revision: 10, date: new Date(2011,3,18)};
//}}}
//{{{
var defaults={
	chkSearchTitles:	true,
	chkSearchText:		true,
	chkSearchTags:		true,
	chkSearchFields:	true,
	chkSearchTitlesFirst:	true,
	chkSearchList:		true,
	chkSearchHighlight:	true,
	chkSearchListTiddler:	false,
	chkSearchByDate:	false,
	chkIncrementalSearch:	true,
	chkSearchShadows:	true,
	chkSearchOpenTiddlers:	false,
	chkSearchResultsOptions:true,
	chkSearchExcludeTags:	true,
	txtSearchExcludeTags:	'excludeSearch',
	txtIncrementalSearchDelay:	500,
	txtIncrementalSearchMin:	3
}; for (var id in defaults) if (config.options[id]===undefined)
	config.options[id]=defaults[id];
if (config.macros.search.reportTitle==undefined)
	config.macros.search.reportTitle="Zoekresultaten"; // TG SearchResults => Zoekresultaten; note: not a cookie! 
config.macros.search.label+="\xa0"; // a little bit of space just because it looks better
//}}}
// // searchLink: {{{[search[text to find]] OR [search[text to display|text to find]]}}}
//{{{
config.formatters.push( {
	name: "searchLink",
	match: "\\[search\\[",
	lookaheadRegExp: /\[search\[(.*?)(?:\|(.*?))?\]\]/mg,
	prompt: "search for: '%0'",
	handler: function(w)
	{
		this.lookaheadRegExp.lastIndex = w.matchStart;
		var lookaheadMatch = this.lookaheadRegExp.exec(w.source);
		if(lookaheadMatch && lookaheadMatch.index == w.matchStart) {
			var label=lookaheadMatch[1];
			var text=lookaheadMatch[2]||label;
			var prompt=this.prompt.format([text]);
			var btn=createTiddlyButton(w.output,label,prompt,
				function(){story.search(this.getAttribute("searchText"))},"searchLink");
			btn.setAttribute("searchText",text);
			w.nextMatch = this.lookaheadRegExp.lastIndex;
		}
	}
});
//}}}
// // incremental search uses option settings instead of hard-coded delay and minimum input values
//{{{
var fn=config.macros.search.onKeyPress;
fn=fn.toString().replace(/500/g, "config.options.txtIncrementalSearchDelay||500");
fn=fn.toString().replace(/> 2/g, ">=(config.options.txtIncrementalSearchMin||3)");
eval("config.macros.search.onKeyPress="+fn);
//}}}
// // REPLACE story.search() for option to "show search results in a list"
//{{{
Story.prototype.search = function(text,useCaseSensitive,useRegExp)
{
	var co=config.options; // abbrev
	var re=new RegExp(useRegExp ? text : text.escapeRegExp(),useCaseSensitive ? "mg" : "img");
	if (config.options.chkSearchHighlight) highlightHack=re;
	var matches = store.search(re,co.chkSearchByDate?"modified":"title","");
	if (co.chkSearchByDate) matches=matches.reverse(); // most recent first
	var q = useRegExp ? "/" : "'";
	clearMessage();
	if (!matches.length) {
		if (co.chkSearchListTiddler) discardSearchResults();
		displayMessage(config.macros.search.failureMsg.format([q+text+q]));
	} else {
		if (co.chkSearchList||co.chkSearchListTiddler) 
			reportSearchResults(text,matches);
		else {
			var titles = []; for(var t=0; t<matches.length; t++) titles.push(matches[t].title);
			this.closeAllTiddlers(); story.displayTiddlers(null,titles);
			displayMessage(config.macros.search.successMsg.format([matches.length, q+text+q]));
		}
	}
	highlightHack = null;
}
//}}}
// // REPLACE store.search() for enhanced searching/sorting options
//{{{
TiddlyWiki.prototype.search = function(searchRegExp,sortField,excludeTag,match)
{
	var co=config.options; // abbrev
	var tids = this.reverseLookup("tags",excludeTag,!!match,sortField);
	var opened=[]; story.forEachTiddler(function(tid,elem){opened.push(tid);});

	// eliminate tiddlers tagged with excluded tags
	if (co.chkSearchExcludeTags&&co.txtSearchExcludeTags.length) {
		var ex=co.txtSearchExcludeTags.readBracketedList();
		var temp=[]; for(var t=tids.length-1; t>=0; t--)
			if (!tids[t].tags.containsAny(ex)) temp.push(tids[t]);
		tids=temp;
	}

	// scan for matching titles first...
	var results = [];
	if (co.chkSearchTitles) {
		for(var t=0; t<tids.length; t++) {
			if (co.chkSearchOpenTiddlers && !opened.contains(tids[t].title)) continue; 
			if(tids[t].title.search(searchRegExp)!=-1) results.push(tids[t]);
		}
		if (co.chkSearchShadows)
			for (var t in config.shadowTiddlers) {
				if (co.chkSearchOpenTiddlers && !opened.contains(t)) continue; 
				if ((t.search(searchRegExp)!=-1) && !store.tiddlerExists(t))
					results.push((new Tiddler()).assign(t,config.shadowTiddlers[t]));
			}
	}
	// then scan for matching text, tags, or field data
	for(var t=0; t<tids.length; t++) {
		if (co.chkSearchOpenTiddlers && !opened.contains(tids[t].title)) continue; 
		if (co.chkSearchText && tids[t].text.search(searchRegExp)!=-1)
			results.pushUnique(tids[t]);
		if (co.chkSearchTags && tids[t].tags.join(" ").search(searchRegExp)!=-1)
			results.pushUnique(tids[t]);
		if (co.chkSearchFields && store.forEachField!=undefined)
			store.forEachField(tids[t],
				function(tid,field,val) {
					if (val.search(searchRegExp)!=-1) results.pushUnique(tids[t]);
				},
				true); // extended fields only
	}
	// then check for matching text in shadows
	if (co.chkSearchShadows)
		for (var t in config.shadowTiddlers) {
			if (co.chkSearchOpenTiddlers && !opened.contains(t)) continue; 
			if ((config.shadowTiddlers[t].search(searchRegExp)!=-1) && !store.tiddlerExists(t))
				results.pushUnique((new Tiddler()).assign(t,config.shadowTiddlers[t]));
		}

	// if not 'titles first', or sorting by modification date,
	// re-sort results to so titles, text, tag and field matches are mixed together
	if(!sortField) sortField = "title";
	var bySortField=function(a,b){
		if(a[sortField]==b[sortField])return(0);else return(a[sortField]<b[sortField])?-1:+1;
	}
	if (!co.chkSearchTitlesFirst || co.chkSearchByDate) results.sort(bySortField);

	return results;
}
//}}}
// // HIJACK core {{{<<search>>}}} macro to add "report" and "simple inline" output
//{{{
config.macros.search.SOP_handler=config.macros.search.handler;
config.macros.search.handler = function(place,macroName,params)
{
	// if "report", use SearchOptionsPlugin report generator for inline output
	if (params[1]&&params[1].substr(0,6)=="report") {
		var keyword=params[0];
		var options=params[1].split("=")[1]; // split "report=option+option+..."
		var heading=params[2]?params[2].unescapeLineBreaks():"";
		var matches=store.search(new RegExp(keyword.escapeRegExp(),"img"),"title","excludeSearch");
		if (matches.length) wikify(heading+window.formatSearchResults(keyword,matches,options),place);
	} else if (params[1]) {
		var keyword=params[0];
		var heading=params[1]?params[1].unescapeLineBreaks():"";
		var seperator=params[2]?params[2].unescapeLineBreaks():", ";
		var matches=store.search(new RegExp(keyword.escapeRegExp(),"img"),"title","excludeSearch");
		if (matches.length) {
			var out=[];
			for (var m=0; m<matches.length; m++) out.push("[["+matches[m].title+"]]");
			wikify(heading+out.join(seperator),place);
		}
	} else
		config.macros.search.SOP_handler.apply(this,arguments);
};
//}}}
// // SearchResults panel handling
//{{{
setStylesheet(".searchResults { padding:1em 1em 0 1em; }","searchResults"); // matches std tiddler padding

config.macros.search.createPanel=function(text,matches,body) {

	function getByClass(e,c) { var d=e.getElementsByTagName("div");
		for (var i=0;i<d.length;i++) if (hasClass(d[i],c)) return d[i]; }
	var panel=createTiddlyElement(null,"div","searchPanel","searchPanel");
	this.renderPanel(panel,text,matches,body);
	var oldpanel=document.getElementById("searchPanel");
	if (!oldpanel) { // insert new panel just above tiddlers
		var da=document.getElementById("displayArea");
		da.insertBefore(panel,da.firstChild);
	} else { // if panel exists
		var oldwrap=getByClass(oldpanel,"searchResults");
		var newwrap=getByClass(panel,"searchResults");
		// if no prior content, just insert new content
		if (!oldwrap) oldpanel.insertBefore(newwrap,null);
		else {	// swap search results content but leave containing panel intact
			oldwrap.style.display='block'; // unfold wrapper if needed
			var i=oldwrap.getElementsByTagName("input")[0]; // get input field
			if (i) { var pos=this.getCursorPos(i); i.onblur=null; } // get cursor pos, ignore blur
			oldpanel.replaceChild(newwrap,oldwrap);
			panel=oldpanel; // use existing panel
		} 
	}
	this.showPanel(true,pos);
	return panel;
}

config.macros.search.renderPanel=function(panel,text,matches,body) {

	var wrap=createTiddlyElement(panel,"div",null,"searchResults");
	wrap.onmouseover = function(e){ addClass(this,"selected"); }
	wrap.onmouseout = function(e){ removeClass(this,"selected"); }
	// create toolbar: "open all", "fold/unfold", "close"
	var tb=createTiddlyElement(wrap,"div",null,"toolbar");
	var b=createTiddlyButton(tb, "open all", "open all matching tiddlers", function() {
		story.displayTiddlers(null,this.getAttribute("list").readBracketedList()); return false; },"button");
	var list=""; for(var t=0;t<matches.length;t++) list+='[['+matches[t].title+']] ';
	b.setAttribute("list",list);
	var b=createTiddlyButton(tb, "fold", "toggle display of search results", function() {
		config.macros.search.foldPanel(this); return false; },"button");
	var b=createTiddlyButton(tb, "close", "dismiss search results",	function() {
		config.macros.search.showPanel(false); return false; },"button");
	createTiddlyText(createTiddlyElement(wrap,"div",null,"title"),"Search for: "+text); // title
	wikify(body,createTiddlyElement(wrap,"div",null,"viewer")); // report
	return panel;
}

config.macros.search.showPanel=function(show,pos) {
	var panel=document.getElementById("searchPanel");
	var i=panel.getElementsByTagName("input")[0];
	i.onfocus=show?function(){config.macros.search.stayFocused(true);}:null;
	i.onblur=show?function(){config.macros.search.stayFocused(false);}:null;
	if (show && panel.style.display=="block") { // if shown, grab focus, restore cursor
		if (i&&this.stayFocused()) { i.focus(); this.setCursorPos(i,pos); }
		return;
	}
	if(!config.options.chkAnimate) {
		panel.style.display=show?"block":"none";
		if (!show) { removeChildren(panel); config.macros.search.stayFocused(false); }
	} else {
		var s=new Slider(panel,show,false,show?"none":"children");
		s.callback=function(e,p){e.style.overflow="visible";}
		anim.startAnimating(s);
	}
	return panel;
}

config.macros.search.foldPanel=function(button) {
	var d=document.getElementById("searchPanel").getElementsByTagName("div");
	for (var i=0;i<d.length;i++) if (hasClass(d[i],"viewer")) var v=d[i]; if (!v) return;
	var show=v.style.display=="none";
	if(!config.options.chkAnimate)
		v.style.display=show?"block":"none";
	else {
		var s=new Slider(v,show,false,"none");
		s.callback=function(e,p){e.style.overflow="visible";}
		anim.startAnimating(s);
	}
	button.innerHTML=show?"fold":"unfold";
	return false;
}

config.macros.search.stayFocused=function(keep) { // TRUE/FALSE=set value, no args=get value
	if (keep===undefined) return this.keepReportInFocus;
	this.keepReportInFocus=keep;
	return keep
}	

config.macros.search.getCursorPos=function(i) {
	var s=0; var e=0; if (!i) return { start:s, end:e };
	try {
		if (i.setSelectionRange) // FF
			{ s=i.selectionStart; e=i.selectionEnd; }
		if (document.selection && document.selection.createRange) { // IE
			var r=document.selection.createRange().duplicate();
			var len=r.text.length; s=0-r.moveStart('character',-100000); e=s+len;
		}
	}catch(e){};
	return { start:s, end:e };
}
config.macros.search.setCursorPos=function(i,pos) {
	if (!i||!pos) return; var s=pos.start; var e=pos.end;
	if (i.setSelectionRange) //FF
		i.setSelectionRange(s,e);
	if (i.createTextRange) // IE
		{ var r=i.createTextRange(); r.collapse(true); r.moveStart("character",s); r.select(); }
}
//}}}
// // SearchResults report generation
// note: these functions are defined globally, so they can be more easily redefined to customize report formats//
//{{{
if (!window.reportSearchResults) window.reportSearchResults=function(text,matches)
{
	var cms=config.macros.search; // abbrev
	var body=window.formatSearchResults(text,matches);
	if (!config.options.chkSearchListTiddler) // show #searchResults panel
		window.scrollTo(0,ensureVisible(cms.createPanel(text,matches,body)));
	else { // write [[SearchResults]] tiddler
		var title=cms.reportTitle;
		var who=config.options.txtUserName;
		var when=new Date();
		var tags="excludeLists excludeSearch temporary";
		var tid=store.getTiddler(title); if (!tid) tid=new Tiddler();
		tid.set(title,body,who,when,tags);
		store.addTiddler(tid);
		story.closeTiddler(title);
		story.displayTiddler(null,title);
	}
}

if (!window.formatSearchResults) window.formatSearchResults=function(text,matches,opt)
{
	var body='';
	var title=config.macros.search.reportTitle
	var q = config.options.chkRegExpSearch ? "/" : "'";
	if (!opt) var opt="all";
	var parts=opt.split("+");
	for (var i=0; i<parts.length; i++) { var p=parts[i].toLowerCase();
		if (p=="again"||p=="all")   body+=window.formatSearchResults_again(text,matches);
		if (p=="summary"||p=="all") body+=window.formatSearchResults_summary(text,matches);
		if (p=="list"||p=="all")    body+=window.formatSearchResults_list(text,matches);
		if (p=="buttons"||p=="all") body+=window.formatSearchResults_buttons(text,matches);
	}
	return body;
}

if (!window.formatSearchResults_again) window.formatSearchResults_again=function(text,matches)
{
	var title=config.macros.search.reportTitle
	var body='';
	// search again
	body+='{{span{<<search "'+text.replace(/"/g,'&#x22;')+'">> /%\n';
	body+='%/<html><input type="button" value="zoek opnieuw"'; //TG "search again" => "zoek opnieuw"
	body+=' onclick="var t=this.parentNode.parentNode.getElementsByTagName(\'input\')[0];';
	body+=' config.macros.search.doSearch(t); return false;">';
	if (!config.options.chkSearchResultsOptions) // omit "options..."
		body+='</html>';
	else {
		body+=' <a href="javascript:;" onclick="';
		body+=' var e=this.parentNode.nextSibling;';
		body+=' var show=e.style.display!=\'block\';';
		body+=' if(!config.options.chkAnimate) e.style.display=show?\'block\':\'none\';';
		body+=' else anim.startAnimating(new Slider(e,show,false,\'none\'));';
		body+=' return false;">options...</a>';
		body+='</html>@@display:none;border-left:1px dotted;margin-left:1em;padding:0;padding-left:.5em;font-size:90%;/%\n';
		body+='	%/<<tiddler SearchOptions>>@@';
	};
	body+='}}}\n\n';
	return body;
}

if (!window.formatSearchResults_summary) window.formatSearchResults_summary=function(text,matches)
{
	// summary: nn tiddlers found matching '...', options used
	var body='';
	var co=config.options; // abbrev
	var title=config.macros.search.reportTitle
	var q = co.chkRegExpSearch ? "/" : "'";
	body+="''"+config.macros.search.successMsg.format([matches.length,q+"{{{"+text+"}}}"+q])+"''\n";
	var opts=[];
	if (co.chkSearchTitles) opts.push("titels"); // TG titles => titels
	if (co.chkSearchText) opts.push("tekst"); // TG text => tekst
	if (co.chkSearchTags) opts.push("labels"); // TG tags => labels
	if (co.chkSearchFields) opts.push("velden"); // TG fileds => velden
	if (co.chkSearchShadows) opts.push("shadows");
	if (co.chkSearchOpenTiddlers) body+="^^//search limited to displayed tiddlers only//^^\n";
	body+="~~&nbsp; gezocht in "+opts.join(" + ")+"~~\n"; // TG searched in => gezocht in
	body+=(co.chkCaseSensitiveSearch||co.chkRegExpSearch?"^^&nbsp; using ":"")
		+(co.chkCaseSensitiveSearch?"case-sensitive ":"")
		+(co.chkRegExpSearch?"pattern ":"")
		+(co.chkCaseSensitiveSearch||co.chkRegExpSearch?"matching^^\n":"");
	return body;
}

if (!window.formatSearchResults_list) window.formatSearchResults_list=function(text,matches)
{
	// bullet list of links to matching tiddlers
	var body='';
	var co=config.options; // abbrev
	var pattern=co.chkRegExpSearch?text:text.escapeRegExp();
	var sensitive=co.chkCaseSensitiveSearch?"mg":"img";
	var link='{{tiddlyLinkExisting{<html><nowiki><a href="javascript:;" onclick="'
		+'if(config.options.chkSearchHighlight)'
		+'	highlightHack=new RegExp(\x27'+pattern+'\x27.escapeRegExp(),\x27'+sensitive+'\x27);'
		+'story.displayTiddler(null,\x27%0\x27);'
		+'highlightHack = null; return false;'
		+'" title="%2">%1</a></html>}}}';
	for(var t=0;t<matches.length;t++) {
		body+="* ";
		if (co.chkSearchByDate)
			body+=matches[t].modified.formatString('YYYY.0MM.0DD 0hh:0mm')+" ";
		var title=matches[t].title;
		var fixup=title.replace(/'/g,"\\x27").replace(/"/g,"\\x22");
		var tid=store.getTiddler(title);
		var tip=tid?tid.getSubtitle():''; tip=tip.replace(/"/g,"&quot;");
		body+=link.format([fixup,title,tip])+'\n';
	}
	return body;
}

if (!window.formatSearchResults_buttons) window.formatSearchResults_buttons=function(text,matches)
{
	// embed buttons only if writing SearchResults to tiddler
	if (!config.options.chkSearchListTiddler) return "";
	// "open all" button
	var title=config.macros.search.reportTitle;
	var body="";
	body+="@@display:block;<html><input type=\"button\" href=\"javascript:;\" "
		+"onclick=\"story.displayTiddlers(null,[";
	for(var t=0;t<matches.length;t++)
		body+="'"+matches[t].title.replace(/\'/mg,"\\'")+"'"+((t<matches.length-1)?", ":"");
	body+="],1);\" accesskey=\"O\" value=\"open alle gevonden informatieblokken\"></html> "; //TG open all matching tiddlers => open alle gevonden informatieblokken
	// "discard SearchResults" button
	body+="<html><input type=\"button\" href=\"javascript:;\" "
		+"onclick=\"discardSearchResults()\" value=\"vergeet "+title+"\"></html>"; //TG discard => vergeet
	body+="@@\n";
	return body;
}

if (!window.discardSearchResults) window.discardSearchResults=function()
{
	// remove the tiddler
	story.closeTiddler(config.macros.search.reportTitle);
	store.deleteTiddler(config.macros.search.reportTitle);
	store.notify(config.macros.search.reportTitle,true);
}
//}}}
// // DELIVER [[SearchOptions]] shadow payload
//{{{
config.shadowTiddlers.SearchOptions = store.getTiddlerText('SearchOptionsPlugin##panel','');
config.annotations.SearchOptions    = 'created by SearchOptionsPlugin';
//}}}
/***
//{{{
!panel
search in:
  {{nowrap{<<option chkSearchTitles>>titles <<option chkSearchText>>text <<option chkSearchTags>>tags}}} /%
%/{{nowrap{<<option chkSearchFields>>fields <<option chkSearchShadows>>shadows}}}
----
  {{nowrap{<<option chkCaseSensitiveSearch>>case-sensitive}}} /%
%/{{nowrap{<<option chkRegExpSearch>>match text patterns}}}
  {{nowrap{<<option chkIncrementalSearch>>key-by-key search:}}} /%
	%/{{threechar smallform nowrap{<<option txtIncrementalSearchMin>> or more characters}}} /%
	%/{{threechar smallform nowrap{<<option txtIncrementalSearchDelay>> msec delay}}}<hr>
  {{nowrap{<<option chkSearchList>>show results in a list &nbsp; &nbsp;}}} /%
%/{{nowrap{<<option chkSearchListTiddler>>save list in ''[[SearchResults]]''}}}
  {{nowrap{<<option chkSearchTitlesFirst>>show title matches first}}} /%
%/{{nowrap{<<option chkSearchByDate>>sort results by date}}} /%
%/{{nowrap{<<option chkSearchHighlight>>highlight matching text}}}
----
{{nowrap{<<option chkSearchOpenTiddlers>>search open tiddlers only}}}
{{nowrap{<<option chkSearchExcludeTags>>exclude tiddlers tagged with:}}}
{{editor{<<option txtSearchExcludeTags>>}}}
!end
//}}}
***/
 

{{span{<<search "searchop">> /%
%/<html><input type="button" value="search again" onclick="var t=this.parentNode.parentNode.getElementsByTagName('input')[0]; config.macros.search.doSearch(t); return false;"></html>}}}

''8 informatieblokken gevonden met de tekst '{{{searchop}}}'''
~~&nbsp; searched in titles + text~~
* {{tiddlyLinkExisting{<html><nowiki><a href="javascript:;" onclick="if(config.options.chkSearchHighlight)	highlightHack=new RegExp('searchop'.escapeRegExp(),'img');story.displayTiddler(null,'EditOptions');highlightHack = null; return false;" title="EditOptions">EditOptions</a></html>}}}
* {{tiddlyLinkExisting{<html><nowiki><a href="javascript:;" onclick="if(config.options.chkSearchHighlight)	highlightHack=new RegExp('searchop'.escapeRegExp(),'img');story.displayTiddler(null,'SearchOptions');highlightHack = null; return false;" title="SearchOptions">SearchOptions</a></html>}}}
* {{tiddlyLinkExisting{<html><nowiki><a href="javascript:;" onclick="if(config.options.chkSearchHighlight)	highlightHack=new RegExp('searchop'.escapeRegExp(),'img');story.displayTiddler(null,'SearchOptionsPlugin');highlightHack = null; return false;" title="SearchOptionsPlugin">SearchOptionsPlugin</a></html>}}}
* {{tiddlyLinkExisting{<html><nowiki><a href="javascript:;" onclick="if(config.options.chkSearchHighlight)	highlightHack=new RegExp('searchop'.escapeRegExp(),'img');story.displayTiddler(null,'SearchOptionsPlugin=TG');highlightHack = null; return false;" title="SearchOptionsPlugin=TG">SearchOptionsPlugin=TG</a></html>}}}
* {{tiddlyLinkExisting{<html><nowiki><a href="javascript:;" onclick="if(config.options.chkSearchHighlight)	highlightHack=new RegExp('searchop'.escapeRegExp(),'img');story.displayTiddler(null,'SearchOptionsPluginInfo');highlightHack = null; return false;" title="SearchOptionsPluginInfo">SearchOptionsPluginInfo</a></html>}}}
* {{tiddlyLinkExisting{<html><nowiki><a href="javascript:;" onclick="if(config.options.chkSearchHighlight)	highlightHack=new RegExp('searchop'.escapeRegExp(),'img');story.displayTiddler(null,'SearchOptionsPlugin_TG');highlightHack = null; return false;" title="SearchOptionsPlugin_TG">SearchOptionsPlugin_TG</a></html>}}}
* {{tiddlyLinkExisting{<html><nowiki><a href="javascript:;" onclick="if(config.options.chkSearchHighlight)	highlightHack=new RegExp('searchop'.escapeRegExp(),'img');story.displayTiddler(null,'_SearchOptions');highlightHack = null; return false;" title="_SearchOptions">_SearchOptions</a></html>}}}
* {{tiddlyLinkExisting{<html><nowiki><a href="javascript:;" onclick="if(config.options.chkSearchHighlight)	highlightHack=new RegExp('searchop'.escapeRegExp(),'img');story.displayTiddler(null,'zz_configTweaks');highlightHack = null; return false;" title="zz_configTweaks">zz_configTweaks</a></html>}}}
@@display:block;<html><input type="button" href="javascript:;" onclick="story.displayTiddlers(null,['EditOptions', 'SearchOptions', 'SearchOptionsPlugin', 'SearchOptionsPlugin=TG', 'SearchOptionsPluginInfo', 'SearchOptionsPlugin_TG', '_SearchOptions', 'zz_configTweaks'],1);" accesskey="O" value="open all matching tiddlers"></html> <html><input type="button" href="javascript:;" onclick="discardSearchResults()" value="discard SearchResults"></html>@@

/% 
!show 
$1 
!end 
%/<<tiddler [[ShowTiddlerCount##show]] with: {{store.getTiddlers().length}}>>

<<search>>[[last changes|Last changes]][[tweak tiddlers|Tweak tiddlers]]<<slider "editOptionsCookie" "EditOptions" "edit options »">><<closeAll>><<permaview>><<newTiddler>><<slider "TemplateTiddlers" "1_TemplateTiddlers" "new template tiddlers »">><<newJournal "DD MMM YYYY" "journal">><<saveChanges>><<slider SliderOptionsPanelCookie OptionsPanel "options »" "Change TiddlyWiki advanced options">><<slider SideBarTabsCookie SideBarTabs "index »" "display lists of tiddlers">>

<<tabs txtMainTab "Listbox of tiddlers" "Listbox of tiddlers" TabListBox>>

<<tabs txtMainTab "Listbox" "Listbox" "TabListbox" "Timeline" "Timeline" TabTimeline "All" "All tiddlers" TabAll "Tags" "All tags" TabTags "More" "More lists" TabMore>>

{{BROWN{Sigarenfabriek Bilderdijkstraat}}}
Er was nog een sigarenfabriek in onze buurt en wel in de Bilderdijkstraat 130; later is dit een groentenzaak geworden.
{{vTabs{<<tabs ""
"Tekening " "" "Sigarenfabriek Bilderdijkstraat1"
"1903 " "" "Sigarenfabriek Bilderdijkstraat2"
"1986 " "" "Sigarenfabriek Bilderdijkstraat3"
"2008 " "" "Sigarenfabriek Bilderdijkstraat5"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902_Bouwtekening_Sigarenfabriek_Bilderdijkstraat_130_400.jpg][Foto/1902_Bouwtekening_Sigarenfabriek_Bilderdijkstraat_130.jpg]]
//Bouwtekening van de sigarenfabriek op Bilderdijkstraat 130, 1902.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1903_ca_Sigarenfabriek_Bilderdijkstraat_130_400.jpg][Foto/1903_ca_Sigarenfabriek_Bilderdijkstraat_130.jpg]]
//Bilderdijkstraat 130 , een sigarenfabriek rond 1903.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1986_Bilderdijkstraat_138-136-134-etc_uitgelicht_400.jpg][Foto/1986_Bilderdijkstraat_138-136-134-etc.jpg]]
//Bilderdijkstraat+++^*[138, 136 »]
<<tiddler [[Sigarenfabriek Bilderdijkstraat4]]>>
===, ... in 1986.//

[img[Groentenzaak|Images/1986_Bilderdijkstraat_138-136-134-etc_detail_400.jpg]]
//Bilderdijkstraat 130, een groentenzaak in 1986.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Bilderdijkstraat_130_400.jpg][Foto/2008_Bilderdijkstraat_130.jpg]]
//Google Street View: Nu zit er: 'Regenerate Beaty & Fashion', 2008.//

{{BROWN{Sigarenfabriek Bout}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Sigarenfabriek Bout0"
"Bouwtekening " "1893" "Sigarenfabriek Bout1"
"kaartje " "1900" "Sigarenfabriek Bout3"
"1900 " "Ca. 1900" "Sigarenfabriek Bout2"
"1905 " "1905" "Sigarenfabriek Bout7"
"1983  " "1983" "Sigarenfabriek Bout4"
"2003  " "2003" "Sigarenfabriek Bout5"
"2008  " "2008" "Sigarenfabriek Bout6"
>>}}}

{{BROWN{Sigarenfabriek Bout}}}
Nooit geweten dat er rond 1900 een sigarenfabriek (sigarenfabriek Bout) heeft gestaan op de hoek van de Frederik Hendrikstraat (nummer 156) en de 3e Hugo de Grootstraat. De ingang was in de 3e Hugo de Grootstraat nummer 17.
In die tijd keek je natuurlijk nooit omhoog. Pas op foto's valt op dat het gebouw hoger is dan de rest; en dan ga je op zoek ... 
Later heeft er nog een stoomwasserij in gezeten. De begane grond herbergde in mijn tijd een garage met benzinepomp.
In 2008 staat het gebouw er nog altijd.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1893_Bouwtekening_Sigarenfabriek_Bout_400.jpg][Foto/1893_Bouwtekening_Sigarenfabriek_Bout.jpg]]
//Bouwtekening sigarenfabriek Bout, 1893.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_hoek_Frederik_Hendrikstraat_3e_Hugo_de_Grootstraat_400.jpg][Foto/1900_ca_hoek_Frederik_Hendrikstraat_3e_Hugo_de_Grootstraat.jpg]]
//Sigarenfabriek Bout, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_kaartje_Sigarenfabriek_Bout_400.jpg][Foto/1900_ca_kaartje_Sigarenfabriek_Bout.jpg]]
//Het kaartje van de vertegenwoordiger van Sigarenfabriek Bout.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_hoek_Frederik_Hendrikstraat_3e_Hugo_de_Grootstraat_overzijde_400.jpg][Foto/1983_hoek_Frederik_Hendrikstraat_3e_Hugo_de_Grootstraat_overzijde.jpg]]
//Later een garage met benzinepomp, 1983.//

[img[Bout 2003|Images/2003_Frederik_Hendrikstraat_rechts_Bout_400.jpg]]
//Veel nieuwbouw in dit stukje Frederik Hendrikstraat, maar het gebouw stond er nog in 2003.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Sigarenfabriek_Bout_400.jpg][Foto/2008_Sigarenfabriek_Bout.jpg]]
//Google Street View: Het gebouw staat er nog, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_Frederik_Hendrikstraat_sigarenfabriek_Bout_400.jpg][Foto/1905_Frederik_Hendrikstraat_sigarenfabriek_Bout.jpg]]
//Sigarenfabriek Bout, 1905.//

{{BROWN{Singelgracht}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Singelgracht0"
"Bolwerken " "" "Bolwerken"
>>

{{BROWN{Singelgracht}}}
Bij de forse stadsuitbreiding van 1663 krijgt Amsterdam de bekende vorm met Singelgracht, 8 poorten en poortjes en 26+++^*[bolwerken &raquo;]<<tiddler Bolwerken1>>===.
Deze vorm bleef behouden tot ver in de 19e eeuw.
De Singelgracht, ooit de vestinggracht van Amsterdam, werd eind 19e eeuw 'gekanaliseerd', waarbij de meeste bolwerken werden afgegraven. Alleen bolwerk Haarlem (1e Marnixplantsoen) bleef - qua vorm tenminste - intact.
Op de oude vestingwal verschenen in het 'Kostverlorengebied' de Marnixkade en de Marnixstraat. De Buitensingel - aan de buitenkant van de Singelgracht - werd Nassaukade.

{{BROWN{Singelgracht}}}
De Singelgracht, ooit de vestinggracht van Amsterdam, werd eind 19e eeuw 'gekanaliseerd', waarbij de meeste bolwerken werden afgegraven. Op de oude vestingwal verschenen de Marnixkade en de Marnixstraat. De Buitensingel - aan de buitenkant van de Singelgracht - werd Nassaukade.
<<tabs "Singelgracht"
"Bolwerken " "" "Bolwerken"
"Vinkenbuurtsloot & Kerkpad " "" "Vinkenbuurtsloot & Kerkpad"
"R.K. begraafplaats De Liefde " "" "R.K. begraafplaats De Liefde"
"Stukje Buitensingel " "" "Stukje Buitensingel"
>> 

/***
|Name|SinglePageModePluginInfo|
|Source|http://www.TiddlyTools.com/#SinglePageModePlugin|
|Documentation|http://www.TiddlyTools.com/#SinglePageModePluginInfo|
|Version|2.9.6|
|Author|Eric Shulman - ELS Design Studios|
|License|http://www.TiddlyTools.com/#LegalStatements <br>and [[Creative Commons Attribution-ShareAlike 2.5 License|http://creativecommons.org/licenses/by-sa/2.5/]]|
|~CoreVersion|2.1|
|Type|documentation|
|Requires||
|Overrides||
|Description|Documentation for SinglePageModePlugin|
Normally, as you click on the links in TiddlyWiki, more and more tiddlers are displayed on the page. The order of this tiddler display depends upon when and where you have clicked. Some people like this non-linear method of reading the document, while others have reported that when many tiddlers have been opened, it can get somewhat confusing.  SinglePageModePlugin allows you to configure TiddlyWiki to navigate more like a traditional multipage web site with only one item displayed at a time.
!!!!!Usage
<<<
When the plugin is enabled, only one tiddler will be displayed at a time and the browser window's titlebar is updated to include the current tiddler title.  The browser's location URL is also updated with a 'permalink' for the current tiddler so that it is easier to create a browser 'bookmark' for the current tiddler.  Alternatively, even when displaying multiple tiddlers //is// permitted, you can still reduce the potential for confusion by forcing  tiddlers to always open at the top (or bottom) of the page instead of being displayed following the tiddler containing the link that was clicked.
<<<
!!!!!Configuration
<<<
<<option chkSinglePageMode>> Display one tiddler at a time
><<option chkSinglePagePermalink>> Automatically permalink current tiddler
><<option chkSinglePageKeepFoldedTiddlers>> Don't close tiddlers that are folded
><<option chkSinglePageKeepEditedTiddlers>> Don't close tiddlers that are being edited
<<option chkTopOfPageMode>> Open tiddlers at the top of the page
<<option chkBottomOfPageMode>> Open tiddlers at the bottom of the page
<<option chkSinglePageAutoScroll>> Automatically scroll tiddler into view (if needed)

Notes:
* {{block{
The "display one tiddler at a time" option can also be //temporarily// set/reset by including a 'paramifier' in the document URL: {{{#SPM:true}}} or {{{#SPM:false}}}. You can also use {{{SPM:expression}}}, where 'expression' is any javascript statement that evaluates to true or false.  This allows you to create hard-coded links in other documents that can selectively enable/disable the use of this option based on various programmatic conditions, such as the current username. For example, using
&nbsp;&nbsp;&nbsp;{{{#SPM:config.options.txtUserName!="SomeName"}}}
enables 'one tiddler at a time' display for all users //other than// "~SomeName")}}}
* If more than one display mode is selected, 'one at a time' display takes precedence over both 'top' and 'bottom' settings, and if 'one at a time' setting is not used, 'top of page' takes precedence over 'bottom of page'.
* When using Apple's Safari browser, automatically setting the permalink causes an error and is disabled.
<<<
!!!!!Revisions
<<<
2008.10.17 [2.9.6] changed chkSinglePageAutoScroll default to false
2008.06.12 [2.9.5] corrected 'scroll to top of page' logic in auto-scroll handling
2008.06.11 [2.9.4] added chkSinglePageKeepEditedTiddlers option
2008.06.05 [2.9.3] in displayTiddler(), bypass single/top/bottom mode handling if startingUp.  Allows multiple tiddlers to be displayed during startup processing (e.g., #story:DefaultTiddlers), even if single/top/bottom mode is enabled.
2008.04.18 [2.9.2] in displayTiddler() and checkLastURL(), handling for Unicode in tiddler titles (remove explicit conversion between Unicode and UTF, as this is apparently done automatically by encode/decodeURIComponent, resulting in double-encoding!
2008.04.08 [2.9.1] don't automatically add options to AdvancedOptions shadow tiddler
2008.04.02 [2.9.0] in displayTiddler(), when single-page mode is in use and a tiddler is being edited, ask for permission to save-and-close that tiddler, instead of just leaving it open.
2008.03.29 [2.8.3] in displayTiddler(), get title from tiddler object (if needed).  Fixes errors caused when calling function passes a tiddler *object* instead of a tiddler *title*
2008.03.14 [2.8.2] in displayTiddler(), if editing specified tiddler, just move it to top/bottom of story *without* re-rendering (prevents discard of partial edits).
2008.03.06 [2.8.1] in paramifier handler, start 'checkURL' timer if chkSinglePageMode is enabled
2008.03.06 [2.8.0] added option, {{{config.options.chkSinglePageKeepFoldedTiddlers}}}, so folded tiddlers won't be closed when using single-page mode.  Also, in checkURL(), if hash is a ''permaview'' (e.g., "#foo bar baz"), then display multiple tiddlers rather than attempting to display "foo bar baz" as a single tiddler
2008.03.05 [2.7.0] added support for "SPM:" URL paramifier
2008.03.01 [2.6.0] in hijack of displayTiddler(), added 'title' argument to closeAllTiddlers() so that target tiddler isn't closed-and-reopened if it was already displayed.  Also, added config.options.chkSinglePageAutoScrolloption to bypass automatic 'scroll into view' logic (note: core still does it's own ensureVisible() handling)
2007.12.22 [2.5.3] in checkLastURL(), use decodeURIComponent() instead of decodeURI so that tiddler titles with commas (and/or other punctuation) are correctly handled.
2007.10.26 [2.5.2] documentation cleanup
2007.10.08 [2.5.1] in displayTiddler(), when using single-page or top-of-page mode, scrollTo(0,0) to ensure that page header is in view.
2007.09.13 [2.5.0] for TPM/BPM modes, don't force tiddler to redisplay if already shown.  Allows transition between view/edit or collapsed/view templates, without repositioning displayed tiddler.
2007.09.12 [2.4.0] added option to disable automatic permalink feature.  Also, Safari is now excluded from permalinking action to avoid bug where tiddlers don't display after hash is updated.
2007.03.03 [2.3.1] fix typo when adding BPM option to AdvancedOptions (prevented checkbox from appearing)
2007.03.03 [2.3.0] added support for BottomOfPageMode (BPM) based on request from DaveGarbutt
2007.02.06 [2.2.3] in Story.prototype.displayTiddler(), use convertUnicodeToUTF8() for correct I18N string handling when creating URL hash string from tiddler title (based on bug report from BidiX)
2007.01.08 [2.2.2] use apply() to invoke hijacked core functions
2006.07.04 [2.2.1] in hijack for displayTiddlers(), suspend TPM as well as SPM so that DefaultTiddlers displays in the correct order.
2006.06.01 [2.2.0] added chkTopOfPageMode (TPM) handling
2006.02.04 [2.1.1] moved global variable declarations to config.* to avoid FireFox 1.5.0.1 crash bug when assigning to globals
2005.12.27 [2.1.0] hijack displayTiddlers() so that SPM can be suspended during startup while displaying the DefaultTiddlers (or #hash list).  Also, corrected initialization for undefined SPM flag to "false", so default behavior is to display multiple tiddlers
2005.12.27 [2.0.0] Update for TW2.0
2005.11.24 [1.1.2] When the back and forward buttons are used, the page now changes to match the URL.  Based on code added by Clint Checketts
2005.10.14 [1.1.1] permalink creation now calls encodeTiddlyLink() to handle tiddler titles with spaces in them
2005.10.14 [1.1.0] added automatic setting of window title and location bar ('auto-permalink').  feature suggestion by David Dickens.
2005.10.09 [1.0.1] combined documentation and code in a single tiddler
2005.08.15 [1.0.0] Initial Release
<<<

Amsterdam 1822 - 2011

<html><img src="Images/AmsterdamWapen.gif" height="75"/></html>&nbsp;&nbsp;[[Hugo de Grootbuurt en omstreken]]&nbsp;

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1913_ca_Bilderdijkstraat_36-46_Bilderdijkpark_1-4_400.jpg][Foto/1913_ca_Bilderdijkstraat_36-46_Bilderdijkpark_1-4.jpg]]
//Situatie van de huizen aan de Bilderdijkstraat #36 - 46 en het Bilderdijkpark #1 - 4, ca. 1913.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1941-1956_Bilderdijkstraat_Da_Costakade_De_Liefde_400.jpg][Foto/1941-1956_Bilderdijkstraat_Da_Costakade_De_Liefde.jpg]]
//Situatie R.K. kerk De Liefde met 'bijbehorende' scholen aan de Bilderdijkstraat en de Da Costakade, 1956.
Scholen: Bilderdijkstraat #27, Da Costakade #20, 22, 22A, 26.
Pastorie aan de Da Costakade #10.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1889_Uitbreiding_RK_Vincentiusschool_400.jpg][Foto/1889_Uitbreiding_RK_Vincentiusschool.jpg]]
//Situatieschets R.K. kerk De Liefde, Bilderdijkstraat #23 en de St. Vincentiusschool op nummer 27, 1889.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1889_Bouwtekening_Bilderdijkstraat_27_St_Vincentiusschool_3_400.jpg][Foto/1889_Bouwtekening_Bilderdijkstraat_27_St_Vincentiusschool_3.jpg]]
//Situatieschets R.K. kerk De Liefde, Bilderdijkstraat #23 en de St. Vincentiusschool op nummer 27, 1889.//

[img[Situatie De Liefde, 1922|Images/1922_situatie_De_Liefde_400.jpg]]
//Situatie De Liefde in 1922//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1881_Kaart_Amsterdam_en_omstreken_Oranjesluizen_400.jpg][Foto/1881_Kaart_Amsterdam_en_omstreken_Oranjesluizen.jpg]]
//De Oranjesluizen (rechts) op een Kaart van Amsterdam uit 1881.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892-1903_Buurt_XX_detail1_400.jpg][Foto/1892-1903_Buurt_XX_detail1.jpg]]
//Detail van kadasterkaart, buurt XX, 1892-1903.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1867_Detailkaart_Malagapleintje_400.jpg][Foto/1867_Detailkaart_Malagapleintje.jpg]]
//De Nederlanfsche Suikerraffinaderij en Kopergieterij Zimmer op het voormalige bolwerk Osdorp, gezien op een kaart van 1867.
''Let op:'' Het hier getoonde Malagapleintje werd later het Raamplein.//

Een schip met de bewapening van een slagschip maar met een lichter pantser.

Een groot en zwaar gepantserd en bewapend type oorlogsschip.

[img[Bolwerk Slooten|Images/1795_Bolwerk_Sloten_400.jpg]]
//Bolwerk Slooten, 1795.
''Let op:'' Noord/zuid verwisseld.//

[img[Bolwerk Slotermeer|Images/1795_Bolwerk_Slotermeer_400.jpg]]
//Bolwerk Slotermeer, 1795.
''Let op:'' Noord/zuid verwisseld.//

{{BROWN{Bolwerk Sloterdijck (Slooterdyk)}}}
In 1810 werd de Bullebakssluis 'vermaakt' tot een directe verbinding tussen Brouwersgracht en Singelgracht. Daarvoor werd een deel van het bolwerk vergraven en aansluitend de rest van het bolwerk geslecht, met een onderbreking van 1811 en 1813. De korenmolen 'De Kraaij' bleef nog tot 1880 staan.
Het bolwerk is volledig verdwenen om de Singelgracht recht te kunnen trekken; hier is van 1868-70 de Marnixkade geplempt die in 1871-2 samen met de Marnixstraat werd bebouwd.
Het bolwerk en de+++^*[courtine &raquo;]<<tiddler Bolwerken1>>=== tot de Haarlemmerpoort zijn gedeeltelijk geweken voor de doortrekking van de Brouwersgracht tot de Singelgracht. In de Marnixstraat ligt brug #149 over die verlengde Brouwersgracht: de [[Bullebak|http://www.bruggenvanamsterdam.nl/marnixstraat_hoek_brouwersgracht.htm]], duidelijk een link naar het sluisje dat toen gesloopt is. Pas na het gereedkomen van de Willemspoort in 1840 verdwenen ook de laatste resten van de walmuur.
>Het is wat verwarrend daar er ook een Bullebakssluis bij de Raampoort is gelegen (de oude doorgang onder de stadswal bij de Raampoort). De brug over deze Bullebakssluis (brug #160) bij de Raampoort heet [[Bullebakssluis|Brug #160]], terwijl brug #149, Marnixstraat hoek Brouwersgracht, 'Bullebak' heet.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1832-2008_Bolwerk_Sloterdijk_400.jpg][Foto/1832-2008_Bolwerk_Sloterdijk.jpg]]
//Situatie bolwerk Sloterdijck/Korte Marnixkade/Marnixkade op kaart van 1822 met overlay van kaart 2007.//

[img[Bolwerk Sloterdijck|Images/1795_Bolwerk_Slooterdijk_400.jpg]]
//Bolwerk Sloterdijck, 1795.
''Let op:'' Noord/zuid verwisseld.//

{{BROWN{Sloterdijkers/Purmerenders}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Sloterdijkers1"
"Tekening " "" "Sloterdijkers2"
"Foto " "" "Waterlandse trams38"
>>}}}

{{BROWN{Info}}}
De serie A 73 - 77 was ook van ENET origine. In 1899 begonnen als 2-assige volgwagens ENET 51 - 55 op de lijn Haarlem - Zandvoort achter de ENET 31-38.
Om een betere rij-kwaliteit te verkrijgen werden ze rond 1904 door de ESM tot 4-assers verbouwd.
In 1916 volgde de tweede verbouwing waarbij ze voorzien werden van 2 motoren en een luchtcompressor voor het remsysteem. Daarna werden ze ingezet op de lokaaldienst naar Sloterdijk waaraan ze de benaming //Sloterdijkers// overhielden.
In 1932 zijn ze naar Waterland overgebracht om dienst te doen op de lijn naar Purmerend- vandaar de benaming //Purmerenders//. Daartoe diende de lichtbak verwijderd te worden i.v.m. de vrije hoogte (3.5 m) van het+++^*[spoorwegviaduct te Purmerend »]
<<tiddler [[Spoorwegviaduct Purmerend]]>>
===.
Ook werd daartoe een kleiner model+++^*[stroomafnemer &raquo;]
<<tiddler Stroomafnemers>>
===gemonteerd.
In 1944 werd de A 74 na een botsing afgevoerd.
Na opheffing van de lijn naar Purmerend in 1949 werd de A 73 verbouwd tot laswagen HY 112.
In 1956 werd ook de lijn Amsterdam - Volendam opgeheven en verhuisde de HY 112 voor nog slechts een jaar naar Haarlem.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Tekening_A73-77_400.jpg][Foto/Tekening_A73-77.jpg]]
//Tekening A 73 - 77.//

{{BROWN{Sluit-knop}}}
Elk informatieblok bevat een werkbalk (zie rechts bovenin dit informatieblok) met een knop {{buttonstyle{sluit}}} waarmee het informatieblok gesloten kan worden.
> Sluiten van het informatieblok kan ook door op het kruisje {{closebuttonstyle{x}}} van de desbetreffende tab in de+++^*[navigatiebalk »]
{{sliderBG{
[img[Images/Navigatiebalk.png]]
}}}
===onder de menubalk te klikken.

De snorkel of snuiverinstallatie was een door de Nederlandse marineofficieren J.J. Wichers en J.C. van Pappelendam uitgevonden apparaat voor z.g. 'getrimd dieselen'. Door dit systeem konden de onderzeeboten onderwater varen op de dieselmotoren waarbij de benodigde zuurstof aangevoerd werd door de snorkel die zich bovenop een uitschuifbare pijp bevond. Door een tweede uitschuifbare buis werden de uitlaatgassen van de dieselmotoren geloosd. De O 2, K II en O 16 waren eerder al uitgerust met een prototype snorkelsysteem, maar de O 19 en O 20 waren de eerste echte onderzeeboten.

{{BROWN{Info}}}
'Het Snotneusje', een draaiorgel dat sinds halverwege de jaren dertig in gebruik was bij de firma Perlee, stond op 7 mei 1945 op de Dam (tussen de tramrails bij de Bijenkorf).
Toen de schietpartij op de Dam begon zocht een twintigtal mensen dekking achter het draaiorgel.
Achteraf bleek het orgel door 3 kogels getroffen te zijn; 2 zijn verwijderd, de derde zit nog altijd in de blaasbalg.
Tot begin jaren negentig deed het draaiorgel dienst in de straten van Amsterdam. Sinds 1992 is het orgel cultureel erfgoed en is het onderdeel van de collectie van het Amsterdams Museum.
Begin mei 2013 zou het orgel in de Rabobank (de voormalige 'Groote Club') tentoongesteld worden. Het 3 m lange orgel bleek daar toch te veel in de weg te staan; het heeft toen even - bijna op de oorspronkelijke plaats bij de Bijenkorf - op de Dam gestaan, waarna het weer naar het Amsterdams Museum teruggekeerd is.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2013-05-02_Heldhaftig_orgel_Snotneusje_400.jpg][Foto/2013-05-02_Heldhaftig_orgel_Snotneusje.jpg]]
//Draaiorgel 'Het Snotneusje' weer even terug op zijn plek van 7 mei 1945 nabij de Bijenkorf. Het Parool, 3 mei 2013.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Kogels_Snotneusje_400.jpg][Foto/Kogels_Snotneusje.jpg]]
//De twee kogels die uit 'Het Snotneusje' gehaald zijn; de derde zit nog altijd in de blaasbalg.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Space_invader_Hugo_de_Grootkade1_400.jpg][Foto/2008_Space_invader_Hugo_de_Grootkade1.jpg]]
//Een 'Space invader' tegen de muur van Hugo de Grootkade 30 (rechtsboven), 2008.//

[img[Images/2008_Space_invader_Hugo_de_Grootkade1_detail_400.jpg]]
//Een 'Space invader' tegen de muur van Hugo de Grootkade 30, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Space_invader_Van_Houweningenstraat2_400.jpg][Foto/2008_Space_invader_Van_Houweningenstraat2.jpg]]
//Een 'Space invader' op de hoek van de Hugo de Grootkade en de Van Houweningenstraat, 2008.//

[img[Images/2008_Space_invader_Van_Houweningenstraat2_detail_400.jpg]]
//Een 'Space invader' op de hoek van de Hugo de Grootkade en de Van Houweningenstraat, 2008.//

[img[Images/2008_Marnixstraat_Space_invader1_detail_400.jpg]]
//Een 'Space invader' op de muur van Marnixstraat 285, het huis met de gevelsteen 'Rijckeroort'.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Entrepotdok_400.jpg][Foto/2007_Entrepotdok.jpg]]
//Entrepotdok, 2007.//

{{BROWN{Space invaders}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Space invaders0"
"- 1A - " "" "Space invader01A"
"- 1B - " "" "Space invader01B"
"- 2A - " "" "Space invader02A"
"- 2B - " "" "Space invader02B"
"- 3A - " "" "Bolwerk Rijckeroort8"
"- 3B - " "" "Space invader03B"
"Geintje " "" "Space invader04"
>>}}}

{{BROWN{Space invaders}}}
De laatste jaren verschijnen er in Amsterdam z.g. 'Space invaders', mozaiektegeltjes gebaseerd op het spel Space Invaders.
Kortgeleden ontdekte ik er een op een foto van de Hugo de Grootkade waardoor mijn belangstelling gewekt werd. En dus op zoek naar meer in het 'Kostverlorengebied'.
!!!Hoe het begon
Invader is een franse kunstenaar die er in 1998 mee begon mozaiektegeltjes - gebaseerd op het spel Space Invaders - te maken en in Parijs op te hangen. Hij noemde het een 'invasie'.
Later volgden andere franse steden, daarna europese steden waaronder [[Amsterdam|https://www.flickr.com/photos/meteorry/sets/723988/]]) en tot slot verspreidde de invasie zich wereldwijd.
De invasie van Amsterdam door Invader had plaats in de zomer van 2000.
Nadien kreeg Invader de nodige navolgers. De bekendste in Amsterdam is [[AmsterInvader|https://www.flickr.com/photos/amsterinvader/sets/527301/]], die vanaf 2005 bezig is.

{{BROWN{Speciale tramlijnen}}}
<<tabs ""
"Tram naar Sloterdijk " "1882-heden" "Tram naar Sloterdijk"
"Tram naar Sloten " "1917-1925" "Tram naar Sloten"
"Waterlandse tram " "1888-1956" "Waterlandse tram"
>>

{{BROWN{Speciale wagens}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Salonrijtuig " "" "Haarlemse trams43"
"Krokodil " "" "Haarlemse trams44"
"Werkloc " "" "Haarlemse trams55"
>>}}}

{{sliderBG{
[<img[Images/Spoorbreedte_wijdte.jpg]]De begrippen spoorbreedte en spoorwijdte worden nog wel eens met elkaar verwisseld. 
De ''spoorbreedte'' is de hart op hartafstand tussen beide spoorstaven. Hierbij wordt dus gemeten van hart tot hart van de spoorstaaf.
De ''spoorwijdte'' is de afstand die tussen de binnenkanten van de spoorstaven zit.
Al in 1886 is op Europees niveau besloten tot een standaardisatie op normaalspoor (spoorwijdte 1435 mm, spoorbreedte 1500 mm).
|''Spoorwijdte'' |''Tram'' |''Type spoor''|h
| 1000 |Haarlemse tram / Waterlandse tram (ook ''elektrische'' tram ~Volendam-Edam)|Meterspoor|
| 1067 |Tram naar Sloten|Kaapspoor|
| 1422 |A.O.M. / ~Gemeente-Tram tot 1906||
| 1435 |~Gemeente-Tram / ''Stoomtram'' ~Volendam-Edam / NZH ~Haarlem-Leiden-Den Haag / NS|Normaalspoor|
}}}

{{sliderBG{
<<tiddler [[Waterlandse trams47]]>>
}}}

{{BROWN{Spyker}}} was de naam waaronder vanaf 1915 door de Amsterdamse fabrikant Trompenburg na een fusie met de N.V. Nederlandse Vliegtuigenfabriek uit Soesterberg vliegtuigen bouwde. Trompenburg was reeds producent van auto's met dezelfde naam Spyker. Door de bouw van vliegtuigen werd het bedrijf de eerste volwaardige Nederlandse vliegtuigbouwer, die zowel vliegtuigen van eigen ontwerp als in licentie in serieproductie nam.
Op verzoek van het Ministerie van Oorlog begon Spyker in 1916 met de ontwikkeling van een eigen jachtvliegtuig, zodat Nederland minder afhankelijk zou worden van de buitenlandse vliegtuigindustrie. Het werd de Spyker V.1, die eind 1916 gereed kwam. Om dezelfde reden begon ook Van Berkel aan de bouw van watervliegtuigen.
Het jachtvliegtuig V.1 was een ontwerp van de Fransman Vannehard. Het vliegtuig bleek niet te voldoen aan de eisen en het bleef bij één exemplaar. De LVA (de toenmalige Luchtvaart Afdeling van de landmacht) en de in 1917 opgerichte MLD (Marineluchtvaartdienst) hadden inmiddels belangstelling voor lesvliegtuigen. Trompenburg ontwikkelde een lesvliegtuig, de Spyker V.2, en had daarmee meer succes. In maart 1917 vond de eerste vlucht plaats en aan het einde van dat jaar kwam de productie op gang. Er werden 56 exemplaren voor de LVA gebouwd. Met de komst van een nieuwe motor, een Clerget, werd er ook weer een poging gewaagd om een jager samen te stellen. Dit resulteerde in de V.3. Er werden bestellingen geplaatst door de LVA en de MLD. De Eerste Wereldoorlog liep echter op zijn eind en Anthony Fokker smokkelde een aantal van zijn superieure vliegtuigen Duitsland uit. Dit resulteerde in een annulering van de orders voor de V.3.
Eind 1919 stopt Spyker met de vliegtuigbouw.

{{BROWN{Stads Aschbelt}}}
Tussen het Cathuisers bolwerk (met de Zaagmolenpoort) en bolwerk Slootermeer lag aan het eind van de 18e eeuw de 'Stads Aschbelt'. Die vuilnisbelt heeft daar tot zeker 1850 dienst gedaan.

<<tiddler Marnixbad01-2>>

{{BROWN{Stadsreiniging}}}
<<tabs ""
"Geschiedenis " "" "Geschiedenis van de Stadsreiniging"
"Vuilnisbelten " "" "Vuilnisbelten"
"Vuilverbranding " "" "Vuilverbranding"
"Centrale Inrichting Bilderdijkkade " "" "Centrale Inrichting Bilderdijkkade"
"Foto's Stadsreiniging " "" "Foto's Stadsreiniging"
"Filmpjes Stadsreiniging " "" "Filmpjes Stadsreiniging"
>> 

{{BROWN{Paard}}}
<tabs "">
<tab 1860 - 1910>
{{BROWN{1860 - 1910}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1860-A " "1860" "SR1-01"
"1860-B " "1860" "SR1-02"
"1890 " "1890" "SR1-03"
"1900-A " "1900" "SR1-04"
"1990-B " "1900" "SR1-05"
"1908 " "1908" "J.L. Scherpenisse03"
"1910-A " "1910" "SR1-06"
"1910-B " "1910" "SR1-08"
"1910-C " "1910" "SR1-09"
"1910-D " "1910" "SR1-10"
"1910-E " "1910" "SR1-11"
>>}}}
</tab>

<tab 1911 - 1937>
{{BROWN{1911 - 1937}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1915 " "Ca. 1915" "SR1-12"
"Ca. 1916 " "Ca. 1916" "SR1-13"
"Ca. 1925 " "Ca. 1925" "SR1-07"
"1931 " "1931" "SR1-14"
"1934 " "1934" "SR1-15"
"1935 " "1935" "SR1-16"
"1936-A " "1936" "SR1-17"
"1936-B " "1936" "SR1-18"
"1937-A " "1937" "SR1-19"
"1937-B " "1937" "SR1-20"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Stoom}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1910-A " "1910" "Stadsreiniging2-01"
"1910-B " "1910" "Stadsreiniging2-02"
"1912 " "1912" "Stadsreiniging2-05"
"1915 " "1915" "Stadsreiniging2-03"
"1936 " "1936" "Stadsreiniging2-04"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_ca_Stadsreiniging_stoomwagen_400.jpg][Foto/1910_ca_Stadsreiniging_stoomwagen.jpg]]
//Stoomwagen van de Stadsreiniging op de Bilderdijkkade, ca. 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_ca_Veegwagen_Stadsreiniging_400.jpg][Foto/1910_ca_Veegwagen_Stadsreiniging.jpg]]
//Stoomveegwagen van de Stadsreiniging op de Bilderdijkkade, ca. 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1915_ca_Stadsreiniging_Stoomstraalmachine_400.jpg][Foto/1915_ca_Stadsreiniging_Stoomstraalmachine.jpg]]
//Stoomautomobiel met luchtpomp van de Stadsreiniging op de Bilderdijkkade, ca. 1915.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Stadsreiniging_stoomstralen_400.jpg][Foto/1936_Stadsreiniging_stoomstralen.jpg]]
//Stoomstralen door de Stadsreiniging, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1912_ca_stoom-auto-rioolbaggermachine_400.jpg][Foto/1912_ca_stoom-auto-rioolbaggermachine.jpg]]
//Stadsreiniging: stoomauto-rioolbaggermachine. Ca. 1912.//

{{BROWN{Elektrisch}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1923 " "1923" "Stadsreiniging3-09"
"1927-A " "1927" "Stadsreiniging3-05"
"1927-B " "1927" "Stadsreiniging3-06"
"1927-C " "1927" "Stadsreiniging3-07"
"1929 " "1929" "Stadsreiniging6-03"
"1931 " "1931" "Stadsreiniging3-11"
"1935-A " "1935" "Stadsreiniging3-01"
"1935-B " "1935" "Stadsreiniging3-03"
"1936-A " "1936" "Stadsreiniging3-02"
"1936-B " "1936" "Stadsreiniging3-04"
"1936-C " "1936" "Stadsreiniging3-08"
"1938 " "1938" "Stadsreiniging3-10"
"1940 " "1940" "Stadsreiniging3-12"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_ca_Stadsreiniging_Veegmachine_400.jpg][Foto/1935_ca_Stadsreiniging_Veegmachine.jpg]]
//Elektrische veegmachine van de Stadsreiniging op de Bilderdijkkade, ca.1935.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Stadsreiniging_veegmachines_400.jpg][Foto/1936_Stadsreiniging_veegmachines.jpg]]
//Elektrische veegmachines van de Stadsreiniging in 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_ca_Stadsreiniging_veegmachine_elektrische_asfaltwasmachine_400.jpg][Foto/1935_ca_Stadsreiniging_veegmachine_elektrische_asfaltwasmachine.jpg]]
//Elektrische asfaltwasmachine van de Stadsreiniging op de Bilderdijkkade, ca.1935.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Stadsreiniging_asfaltwasmachines_400.jpg][Foto/1936_Stadsreiniging_asfaltwasmachines.jpg]]
//Elektrische asfaltwasmachines aan het werk in 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_Stadsreiniging_08_Het_Leven_400.jpg][Foto/1927_Stadsreiniging_08_Het_Leven.jpg]]
//Stadsreiniging: elektrische asfaltwasmachines in actie. Het Leven, 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_Stadsreiniging_04_Het_Leven_400.jpg][Foto/1927_Stadsreiniging_04_Het_Leven.jpg]]
//Stadsreiniging: een elektrische sproeiwagen wordt gevuld, 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_Stadsreiniging_02_Het_Leven_400.jpg][Foto/1927_Stadsreiniging_02_Het_Leven.jpg]]
//Stadsreiniging: putjesschepper met elektrische wagen. Het Leven, 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Stadsreiniging_Hoe_ondergronds_wordt_gewerkt_400.jpg][Foto/1936_Stadsreiniging_Hoe_ondergronds_wordt_gewerkt.jpg]]
//Hoe ondergronds wordt gewerkt door de Stadsreiniging. Elektrische motorlorrie, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1923_Stadsreiniging_motorlorrie_400.jpg][Foto/1923_Stadsreiniging_motorlorrie.jpg]]
//Elektrische motorlorrie van de Stadsreiniging, 1923.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1938_ca_Bilderdijkkade_SR_400.jpg][Foto/1938_ca_Bilderdijkkade_SR.jpg]]
//Centrale Inrichting Bilderdijkkade, Stadsreiniging, ca. 1938.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1931_Stadsreiniging_sneeuwruimen_Dam_400.jpg][Foto/1931_Stadsreiniging_sneeuwruimen_Dam.jpg]]
//Sneeuwruimen op de Dam, 1931.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940_Rioolontstopping_Bert_Buurman_400.jpg][Foto/1940_Rioolontstopping_Bert_Buurman.jpg]]
//Rioolontstopping. Bert Buurman, 1940.//

{{BROWN{Stadsreiniging - }}}<<tiddler Stadsreiniging3>>

{{BROWN{Benzine/diesel}}}
<tabs "">
<tab 1918 - 1949>
{{BROWN{1918 - 1949}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1918 " "1918" "Stadsreiniging4-22"
"1925 " "1925" "Stadsreiniging4-20"
"1927 " "1927" "Stadsreiniging4-16"
"1933 " "1933" "Stadsreiniging4-07"
"1936-A " "1936" "Stadsreiniging4-01"
"1936-B " "1936" "Stadsreiniging4-08"
"1936-C " "1936" "Stadsreiniging4-17"
"1936-D " "1936" "Stadsreiniging4-18"
"1940-A " "1940" "Stadsreiniging4-19"
"1940-B " "1940" "Stadsreiniging4-02"
"1947 " "1947" "Ben Van Meerendonk20"
>>}}}
</tab>

<tab 1950 - 1983>
{{BROWN{1950 - 1983}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1950-A " "1950" "Stadsreiniging4-03"
"1950-B " "1950" "Stadsreiniging4-10"
"1952-A " "1952" "Ben Van Meerendonk19"
"1952-B " "Ca. 1952" "Stadsreiniging4-23"
"1952-C " "Ca. 1952" "Stadsreiniging4-24"
"1955 " "1955" "Stadsreiniging4-04"
"1956 " "1956" "Stadsreiniging4-21"
"1960 " "1960" "Stadsreiniging4-05"
"1961 " "1961" "Stadsreiniging4-06"
"1983-A " "1983" "Stadsreiniging4-11"
"1983-B " "1983" "Stadsreiniging4-12"
"1983-C " "1983" "Stadsreiniging4-13"
"1983-D " "1983" "Stadsreiniging4-14"
"1983-E " "1983" "Stadsreiniging4-15"
>>}}}
</tab>
</tabs>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Stadsreiniging_vuilniswagen_400.jpg][Foto/1936_Stadsreiniging_vuilniswagen.jpg]]
//Vuilniswagen van de Stadsreiniging in 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940_Stadsreiniging_actie_ruim_uw_zolder_op_400.jpg][Foto/1940_Stadsreiniging_actie_ruim_uw_zolder_op.jpg]]
//Stadsreiniging: actie 'Ruimt NU Uw zolder op', 1940.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_Vuilnisman_met_ratel_400.jpg][Foto/1950_Vuilnisman_met_ratel.jpg]]
//Stadsreiniging: vuilnisman met ratel, 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_Staking_Stadsreiniging_militairen_doen_dienst_400.jpg][Foto/1955_Staking_Stadsreiniging_militairen_doen_dienst.jpg]]
//Militairen doen dienst tijdend de staking van de Stadsreiniging in 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1960_Kwakersplein_botsing_tram_vuilnisauto_400.jpg][Foto/1960_Kwakersplein_botsing_tram_vuilnisauto.jpg]]
//Kwakersplein: botsing tussen tram van tramlijn 3 en een vuilnisauto van de stadsreiniging, 1960.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1961_Vuilniswagens_op_Houtkopersburgwal_l_St_Antoniesluis_r_ingang_Snoekjesgracht_400.jpg][Foto/1961_Vuilniswagens_op_Houtkopersburgwal_l_St_Antoniesluis_r_ingang_Snoekjesgracht.jpg]]
//Stadsreiniging: vuilniswagens op de Houtkopersburgwal, 1961.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1933_ca_Putjeszuiger_oftewel_putjesschepper_400.jpg][Foto/1933_ca_Putjeszuiger_oftewel_putjesschepper.jpg]]
//Stadsreiniging: 'putjeszuiger', ca. 1933.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Stadsreiniging_putjeszuiger_400.jpg][Foto/1936_Stadsreiniging_putjeszuiger.jpg]]
//Een 'putjeszuiger' van de Stadsreiniging, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_ca_Putzuigmachine_400.jpg][Foto/1950_ca_Putzuigmachine.jpg]]
//Stadsreiniging: putzuiger, ca. 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Putzuiger_400.jpg][Foto/1983_Putzuiger.jpg]]
//Stadsreiniging: 'putjeszuiger', 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Stadsreiniging_schoonspuiten_putzuiger_vuilstortplaats_Zeeburgerpad_Rik_Hoogewoud_400.jpg][Foto/1983_Stadsreiniging_schoonspuiten_putzuiger_vuilstortplaats_Zeeburgerpad_Rik_Hoogewoud.jpg]]
//Stadsreiniging: schoonspuiten van een putzuiger op de vuilstortplaats Zeeburgerpad. Rik Hoogewoud, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Stadsreiniging_putzuiger_Rik_Hoogewoud_400.jpg][Foto/1983_Stadsreiniging_putzuiger_Rik_Hoogewoud.jpg]]
//Stadsreiniging: putzuiger. Rik Hoogewout, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Stadsreiniging_putzuiger_2_Rik_Hoogewoud_400.jpg][Foto/1983_Stadsreiniging_putzuiger_2_Rik_Hoogewoud.jpg]]
//Stadsreiniging: putzuiger. Rik Hoogewoud, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Stadsreiniging_putzuiger_en_hoge-druk-spuitauto_Rik_Hoogewoud_400.jpg][Foto/1983_Stadsreiniging_putzuiger_en_hoge-druk-spuitauto_Rik_Hoogewoud.jpg]]
//Stadsreiniging: putzuiger en hoge-druk-spuitauto. Rik Hoogewoud, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_Stadsreiniging_05_Het_Leven_400.jpg][Foto/1927_Stadsreiniging_05_Het_Leven.jpg]]
//Sproeiwagen van de Stadsreiniging in 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Stadsreiniging_sproeiwagen_400.jpg][Foto/1936_Stadsreiniging_sproeiwagen.jpg]]
//Sproeiwagen van de Stadsreiniging in 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Stadsreiniging_zandstrooiwagen_400.jpg][Foto/1936_Stadsreiniging_zandstrooiwagen.jpg]]
//Zandstrooiwagen van de Stadsreiniging in 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940_ca_Stadsreiniging_Pekelwagen_400.jpg][Foto/1940_ca_Stadsreiniging_Pekelwagen.jpg]]
//Stadsreinging: pekelwagen, ca. 1940.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925_ca_Stadsreiniging_sneeuwruimauto_400.jpg][Foto/1925_ca_Stadsreiniging_sneeuwruimauto.jpg]]
//Vrachtwagen uitgerust met sneeuwschuiver(s). Stadsreiniging, ca. 1925.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1956_Nieuwe_straatveegmachine_Bilderdijkstraat_gezien_naar_Hugo_deGrootkade_400.jpg][Foto/1956_Nieuwe_straatveegmachine_Bilderdijkstraat_gezien_naar_Hugo_deGrootkade.jpg]]
//Straatveegmachine van de Stadsreiniging, 1956.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1918_ca_Stadsreiniging_sproeiwagen_op_brug_135_De_Clercqstraat_Bilderdijkkade_r_JZ_400.jpg][Foto/1918_ca_Stadsreiniging_sproeiwagen_op_brug_135_De_Clercqstraat_Bilderdijkkade_r_JZ.jpg]]
//Sproeiwagen op de brug in de De Clercqstraat over de Bilderdijkgracht, 1918.
N.B. Rechts nog iets van het Juliana Ziekenhuis te zien.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1952_ca_Bilderdijkkade_50_Stadsreiniging_2_400.jpg][Foto/1952_ca_Bilderdijkkade_50_Stadsreiniging_2.jpg]]
//Stadsreiniging aan de Bilderdijkkade, ca. 1952.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1952_ca_Bilderdijkkade_50_Stadsreiniging_400.jpg][Foto/1952_ca_Bilderdijkkade_50_Stadsreiniging.jpg]]
//Stadsreiniging aan de Bilderdijkkade, ca. 1952.//

{{BROWN{Water}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1915 " "1915" "Stadsreiniging5-09"
"1920 " "Ca. 1920" "Stadsreiniging5-15"
"1927-A " "1927" "Stadsreiniging5-04"
"1927-B " "1927" "Stadsreiniging5-10"
"1927-C " "1927" "Stadsreiniging5-11"
"1928 " "1928" "Stadsreiniging5-08"
"1936-A " "1936" "Stadsreiniging5-01"
"1936-B " "1936" "Stadsreiniging5-02"
"1936-C " "1936" "Stadsreiniging5-05"
"1936-D " "1936" "Stadsreiniging5-12"
"1937 " "1937" "Stadsreiniging5-03"
"1940 " "1940" "Stadsreiniging5-13"
"1946 " "1946" "Ben Van Meerendonk21"
"1947 " "1947" "Ben Van Meerendonk07"
"1979 " "1979" "Stadsreiniging5-06"
"1983-A " "1983" "Stadsreiniging5-07"
"1983-B " "1983" "Stadsreiniging5-14"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Stadsreiniging_overladen_volle_bakken_400.jpg][Foto/1936_Stadsreiniging_overladen_volle_bakken.jpg]]
//Stadsreiniging: het overladen van de volle bakken van de vuilnisauto's op sleepbakken, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Stadsreiniging_sleep_400.jpg][Foto/1936_Stadsreiniging_sleep.jpg]]
//Een sleep van de Stadsreiniging in 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1937_ca_Stadsreiniging_sleep_vuilnisschuiten_Charles_Breijer_400.jpg][Foto/1937_ca_Stadsreiniging_sleep_vuilnisschuiten_Charles_Breijer.jpg]]
//Stadsreiniging: sleep vuilnisschuiten. Charles Breijer, ca. 1937.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_Stadsreiniging_12_Het_Leven_400.jpg][Foto/1927_Stadsreiniging_12_Het_Leven.jpg]]
//Stadsreiniging: drijfvuil verwijderen, 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Stadsreiniging_drijfvuilvisscher_400.jpg][Foto/1936_Stadsreiniging_drijfvuilvisscher.jpg]]
//Een 'drijfvuilvisscher' van de Stadsreiniging, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1979_Hugo_de_Grootkade_De_Poort_SR28_400.jpg][Foto/1979_Hugo_de_Grootkade_De_Poort_SR28.jpg]]
//Stadsreiniging: drijfvuilvisser in de Hugo de Grootgracht, 1979.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Geldersekade_Stadsreiniging_laatste_boot_waar_met_de_hand_gewerkt_wordt_400.jpg][Foto/1983_Geldersekade_Stadsreiniging_laatste_boot_waar_met_de_hand_gewerkt_wordt.jpg]]
//De laatste boot van de Stadsreiniging waar met de hand gewerkt wordt. Geldersekade, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928_ca_Stadsreiniging_Herengracht_legen_jute_zakken_400.jpg][Foto/1928_ca_Stadsreiniging_Herengracht_legen_jute_zakken.jpg]]
//Stadsreiniging: legen van juten zakken in de Herengracht, 1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1915_ca_Stadsreiniging_baggermachine_400.jpg][Foto/1915_ca_Stadsreiniging_baggermachine.jpg]]
//Stadsreiniging: baggermolen. Ca. 1915.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_Stadsreiniging_11_Het_Leven_400.jpg][Foto/1927_Stadsreiniging_11_Het_Leven.jpg]]
//Stadsreiniging: baggermolen. Het Leven, 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_Stadsreiniging_10_Het_Leven_400.jpg][Foto/1927_Stadsreiniging_10_Het_Leven.jpg]]
//Stadsreiniging: baggermolen. Het Leven, 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Stadsreiniging_baggermolen_400.jpg][Foto/1936_Stadsreiniging_baggermolen.jpg]]
//Baggermolen van de Stadsreiniging in 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940_Prinseneilandsgracht_stadsreiniging_baggermolen_brug_321_Sloterdijkerbrug_400.jpg][Foto/1940_Prinseneilandsgracht_stadsreiniging_baggermolen_brug_321_Sloterdijkerbrug.jpg]]
//Baggermolen in de Prinseneilandsgracht bij brug #321, de Sloterdijkerbrug, 1940.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Baggerwerkzaamheden_in_de_Keizersgracht_Rik_Hoogewoud_400.jpg][Foto/1983_Baggerwerkzaamheden_in_de_Keizersgracht_Rik_Hoogewoud.jpg]]
//Baggerwerkzaamheden in de Keizersgracht. Rik Hoogewoud, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910-1930_Stadsreiniging_drijfvuilvisser_Het_Leven_400.jpg][Foto/1910-1930_Stadsreiniging_drijfvuilvisser_Het_Leven.jpg]]
//Drijfvuilvisser. Het Leven, ca. 1920.//

{{BROWN{Diversen}}}
<tabs "">
<tab 1851 - 1929>
{{BROWN{1851 - 1929}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1851 " "1851" "Prenten86"
"1910-A " "1910" "Stadsreiniging6-14"
"1910-B " "1910" "Stadsreiniging6-15"
"1910-C " "1910" "Stadsreiniging6-18"
"1910-D " "1910" "Stadsreiniging6-20"
"1910-E " "1910" "Stadsreiniging6-21"
"1917 " "1917" "Stadsreiniging6-05"
"1920 " "1920" "Stadsreiniging6-06"
"1927-A " "1927" "Stadsreiniging6-16"
"1927-B " "1927" "Stadsreiniging6-25"
"1928-A " "1928" "Stadsreiniging6-12"
"1928-B " "1928" "Stadsreiniging6-13"
"1929 " "1929" "Stadsreiniging6-03"
>>}}}
</tab>

<tab 1930 - 1978>
{{BROWN{1930 - 1978}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1930 " "1930" "Stadsreiniging6-17"
"1936-A " "1936" "Stadsreiniging6-01"
"1936-B " "1936" "Stadsreiniging6-04"
"1936-C " "1936" "Stadsreiniging6-09"
"1936-D " "1936" "Stadsreiniging6-10"
"1936-E " "1936" "Stadsreiniging6-11"
"1936-F " "1936" "Stadsreiniging6-19"
"1936-G " "1936" "Stadsreiniging6-22"
"1937 " "1937" "Stadsreiniging6-23"
"1945 " "Ca. 1945" "Stadsreiniging6-26"
"1946 " "1946" "Stadsreiniging6-24"
"1950-A " "1950" "Stadsreiniging6-07"
"1950-B " "?" "Stadsreiniging6-08"
"1978 " "1978" "Stadsreiniging6-27"
>>}}}
</tab>
</tabs>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Stadsreiniging_de_directeur_400.jpg][Foto/1936_Stadsreiniging_de_directeur.jpg]]
//Voorwoord in het fotoalbum van de directeur der Stadsreiniging, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1929_ca_Hugo_de_Grootkade_stadsreiniging_400.jpg][Foto/1929_ca_Hugo_de_Grootkade_stadsreiniging.jpg]]
//Iets van de Stadsreiniging op het eind van de Hugo de Grootkade, 1929.
Elektrische asfaltwasmachine trekt wat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Stadsreiniging_1_van_de_9_vuilstortplaatsen_400.jpg][Foto/1936_Stadsreiniging_1_van_de_9_vuilstortplaatsen.jpg]]
//Eén van de 9 vuilstortplaatsen van de Stadsreiniging - hier Jan Hanzenstraat - in 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_De_Wittenkade_gezien_naar_NO_naar_brug_2e_Nassaustraat_J_van_Eck_400.jpg][Foto/1917_De_Wittenkade_gezien_naar_NO_naar_brug_2e_Nassaustraat_J_van_Eck.jpg]]
//Stadsreiniging: vuilstortplaats op de De Wittenkade. J. van Eck, 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1920_ca_Stadsreiniging_Jacobus_Johannes_Huitema_rateljongen_400.jpg][Foto/1920_ca_Stadsreiniging_Jacobus_Johannes_Huitema_rateljongen.jpg]]
//Jacobus Johannes Huitema, rateljongen bij de Stadsreiniging, ca. 1920.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_ca_Rateljongen_van_de_Stadsreiniging_400.jpg][Foto/1950_ca_Rateljongen_van_de_Stadsreiniging.jpg]]
//Rateljongen van de Stadsreiniging, ca. 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/KA 20132ratel-SR_400.jpg][Foto/KA 20132ratel-SR.jpg]]
//Stadsreiniging: ratel van de vuilnisman.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Stadsreiniging_de_vegers_400.jpg][Foto/1936_Stadsreiniging_de_vegers.jpg]]
//De vegers van de Stadsreiniging in 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Stadsreiniging_ledigen_afvalbakken_400.jpg][Foto/1936_Stadsreiniging_ledigen_afvalbakken.jpg]]
//Hete legen van de afvalbakken door de Stadsreiniging in 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Stadsreiniging_sneeuwschuiver_400.jpg][Foto/1936_Stadsreiniging_sneeuwschuiver.jpg]]
//Sneeuwschuiver van de Stadsreiniging, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928_Stadsreiniging_sneeuwsmeltmachine_400.jpg][Foto/1928_Stadsreiniging_sneeuwsmeltmachine.jpg]]
//Sneeuwsmeltmachine van de Stadsreiniging, 1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928_Stadsreiniging_sneeuwsmeltmachine_2_400.jpg][Foto/1928_Stadsreiniging_sneeuwsmeltmachine_2.jpg]]
//Sneeuwsmeltmachine van de Stadsreiniging met elektrisch trekkarretje, tevens cokes en benzine bergplaats, 1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Stadsreiniging_1_Het_Leven_400.jpg][Foto/1910_Stadsreiniging_1_Het_Leven.jpg]]
//Stadsreiniging. Het Leven, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Stadsreiniging_2_Het_Leven_400.jpg][Foto/1910_Stadsreiniging_2_Het_Leven.jpg]]
//Stadsreiniging. Het Leven, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_Stadsreiniging_03_Het_Leven_400.jpg][Foto/1927_Stadsreiniging_03_Het_Leven.jpg]]
//Stadsreiniging: putjesschepper. Het Leven, 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_Putjesschepper_400.jpg][Foto/1930_ca_Putjesschepper.jpg]]
//Stadsreiniging: putjesschepper, ca. 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Stadsreiniging_3_Het_Leven_400.jpg][Foto/1910_Stadsreiniging_3_Het_Leven.jpg]]
//Stadsreiniging: putjesscheppers Het Leven, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Stadsreiniging_afvalbak_400.jpg][Foto/1936_Stadsreiniging_afvalbak.jpg]]
//Afvalbak van de Stadsreiniging, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Stadsreiniging_4_Het_Leven_400.jpg][Foto/1910_Stadsreiniging_4_Het_Leven.jpg]]
//Stadsreiniging. Het Leven, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Stadsreiniging_5_Het_Leven_400.jpg][Foto/1910_Stadsreiniging_5_Het_Leven.jpg]]
//Stadsreiniging: straatveger in actie. Het Leven, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1936_Stadsreiniging_schoonmaken_vuilnisemmers_400.jpg][Foto/1936_Stadsreiniging_schoonmaken_vuilnisemmers.jpg]]
//Stadsreiniging: schoonmaken vuilnisemmers, 1936.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1937_Vuilnisbakken_voor_Haarlem_400.jpg][Foto/1937_Vuilnisbakken_voor_Haarlem.jpg]]
//Stadsreiniging: depot met vuilnisemmers, 1937.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Stadsreiniging_straatveger_Ome_Hein_C_A_J_van_Angelbeek_400.jpg][Foto/1946_Stadsreiniging_straatveger_Ome_Hein_C_A_J_van_Angelbeek.jpg]]
//Stadsreiniging: straatveger ome Hein C.A.J. van Angelbeel, 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_50j_Stadsreiniging_ratelaars_400.jpg][Foto/1927_50j_Stadsreiniging_ratelaars.jpg]]
//Ratelaars bij de viering 50 jaar Stadsreiniging, 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1945_ca_Bilderdijkkade_putjesschepper_J_J_Joost_leegt_kar_400.jpg][Foto/1945_ca_Bilderdijkkade_putjesschepper_J_J_Joost_leegt_kar.jpg]]
//Putjesschepper J.J. Joost leegt zijn kar aan de Bilderdijkkade, ca. 1945.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1978_Stadsreiniging_geheel_verzinkt_vuilniskarretje_met_berijder_400.jpg][Foto/1978_Stadsreiniging_geheel_verzinkt_vuilniskarretje_met_berijder.jpg]]
//Geheel verzinkt vuilniskarretje van de Stadsreininging met berijder, 1978.//

# ophalen haardas en vuilnis
# ophalen van privaatstoffen
# het opvissen van drijvend vuil uit grachten
# baggeren van grachten
# vegen/besproeien van de openbare weg
# sneeuwruimen en gladheidsbestrijding
# schoonhouden riolen, zinkputten, openbare privaten en urinoirs
# verwerken van vuil tot verkoopbare meststof

{{BROWN{Algemeen}}}

{{borderless{
|[img[Stadsuitbreidingen|Images/adam_anim.gif]]|&nbsp;|vertical-align:top;//De stadsuitbreidingen van Amsterdam (het gebied binnen de 17de eeuwse stadswallen).<br><br>@@color:#000000;███@@ De Middeleeuwse stadskern.<br>@@color:#008000;███@@ De stadsuitleg van 1585.<br>@@color:#FF0000;███@@ De stadsuitleg van 1613.<br>@@color:#FF8040;███@@ De stadsuitleg van 1663.<br>@@color:#9C9C9C;███@@ Bebouwing van de Plantage en de ruimte na het afgraven van de stadswal, na ca. 1860.<br>@@color:#FFFFFF;███@@ Let ook op de eilanden t.b.v de aanleg van het Centraal Station (en het marinecomplex).//|
}}}
Amsterdam bestaat uit de binnenstad met daaromheen de 19de en 20ste eeuwse wijken. De historische binnenstad is het gebied binnen de 17de eeuwse stadswal. Deze stadswal bestaat niet meer; een overblijfsel ervan is de Singelgracht, het water langs de Nassaukade, Stadhouderskade en Mauritskade.
De oude stad kan weer onderverdeeld worden in:
* De Middeleeuwse stadskern (zwart): het gebied binnen de Vest, de Middeleeuwse stadsgracht, thans bekend onder de namen Singel, Kloveniersburgwal en Geldersekade (zwart). De stadskern is in verschillende fasen tot stand gekomen: in de 14de eeuw vormen eerst de de Oudezijds Voorburgwal en Nieuwezijds Voorburgwal de stadswal, daarna de Oudezijds Achterburgwal en de Nieuwezijds Achterburgwal. In 1425 wordt de Vest gegraven, waarlangs in 1481 de bouw van een stenen stadsmuur met torens en poorten begint.
* De stadsuitleg van 1585 (groen): het gebied buiten de Middeleeuwse stadskern begrensd door de tegenwoordige Herengracht, de Reguliersdwarsstraat, de Amstelstraat en de Rapenburgerstraat (groen). Deze eerste stadsuitbreiding na de Alteratie vindt om militair-defensieve redenen plaats: de Middeleeuwse stadsmuur voldoet niet langer in de moderne oorlogvoering. De nieuwe stadswal betekent tevens een stadsuitleg: de stad wordt in het westen met een 60 m brede strook uitgebreid (de strook tussen het Singel en de huidige Herengracht) en in het oosten komt de Lastage bij de stad, een wijk die zich buiten de stadsmuur had ontwikkeld.
* De 17de eeuwse stadsuitleggingen: het gebied buiten het Amsterdam van 1585 en de Singelgracht, in twee fasen aangelegd: de stadsuitleggingen van 1613 (rood) en 1663 (oranje). Deze twee stadsuitleggingen, die tot een enkel groot plan behoren, maken de stad in het tijdsbestek van een halve eeuw vier maal zo groot. De beroemde halvemaanvorm van de grachtengordel, met keurig getrokken stadswijken doorsneden door rechte kanalen, was geheel in overeenstemming met de toenmalige verlichte idealen. Nieuw ook was de parkachtige aanleg, met bomen langs het water en grote tuinen achter de luxueuze grachtenhuizen. Tot op de dag van vandaag wordt het aangezicht van historisch Amsterdam door deze grote 17de eeuwse stadsuitleggingen bepaald.
Rond 1680 is het 17de eeuwse Amsterdam, de historische binnenstad, 'voltooid', al blijven enkele gebieden nog onbebouwd: men had een veel te ruime jas aangemeten. Zo wordt een groot gebied als lusthof ingericht: de Plantage (het gebied waar Artis ligt). Amsterdam heeft dan ongeveer 200.000 inwoners. Dit blijft twee eeuwen zo, tot ±1860. Pas dan neemt de bevolking weer toe en gaat de stad weer groeien. Allereerst wordt de open ruimte binnen de stadswal bebouwd, zoals de Plantage (grijs), en wordt de strook die vrijkomt na het afgraven van de stadswal bebouwd (grijs). Pas daarna maakt Amsterdam een sprong buiten de 17de eeuwse stadswallen.

N.B. Rudi Nieuwenhuis heeft een fascinerende [[animatie|http://bit.ly/1DlSUq0]] gemaakt van de uitbreiding van Amsterdam in de Gouden Eeuw, tussen 1600-1700.
Ook te vinden bij Filmpjes > Diversen. 

{{BROWN{De Middeleeuwse stadskern}}}

{{borderless{
|vertical-align:top;[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1340.gif][Foto/1340.jpg]]<br>//Amsterdam na 1340//|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Stadsuitbreiding1A>>|
|&nbsp;&nbsp;||
|vertical-align:top;[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1425.gif][Foto/1425.jpg]]<br>//Amsterdam na 1425//|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Stadsuitbreiding1B>>|
}}}+++!!!*[Munttoren, Waag en Schreierstoren &raquo;]
{{borderless{
|[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/munt.gif][Foto/munt.jpg]]<br>//Regulierspoort (Munttoren)<br>op het Muntplein//|&nbsp;&nbsp;|[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/waag.gif][Foto/waag.jpg]]<br>//Sint Antoniespoort (Waag)<br>op de Nieuwmarkt//|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/schreiers.gif][Foto/schreiers.jpg]]<br>//Schreierstoren<br>op de Prins Hendrikkade//|
}}}
===
+++!!!*[De oudste stadsplattegrond van Amsterdam, het schilderij van Cornelis Anthoniszoon uit 1538 &raquo;.]
<<tiddler Plattegronden26>>
===
Op deze plattegrond is het voltooide Middeleeuwse Amsterdam, met stadsmuur en poorten, te zien. Zoals vroeger gebruikelijk was, wordt de stad getekend vanaf het IJ, dus met het noorden aan de onderzijde.
Halverwege de 15de eeuw begint de verstening van de huizen. Direkt na de grote stadsbrand van 1452 wordt een keur tegen houten zijgevels afgekondigd. Ondanks de pogingen de houten huizen te verbieden, verdwijnen de houten gevels pas in de 17de eeuw uit het stadsbeeld. Op het schilderij van Cornelis Anthoniszoon (in het Amsterdams Historisch Museum) is dan ook goed te zien dat Amsterdam in de 16de eeuw nog een stad van houten huizen is.

{{BROWN{Na 1340}}}
In 1342 worden de terpen aan beide zijden van de Amstel verhoogd en uitgebreid, waardoor de Oudezijds en Nieuwezijds Voorburgwal tot stand komen, de oudste stadswallen van Amsterdam. De stadswal, de zgn. 'sciltraminghe', was een aarden wal met een houten palissadering. De Nieuwezijds Voorburgwal is niet geheel gegraven: het riviertje de Wetering is erin opgenomen. Het kleine havenstadje rond de dam in de Amstel wordt dan rechts van de Amstel, de Oude Zijde, begrensd door de Oudezijds Voorburgwal, links van de Amstel, de Nieuwe Zijde, door de Nieuwezijds Voorburgwal.
De eerste stadsuitbreiding volgt na het graven van de Oudezijds en Nieuwezijds Achterburgwal (Spuistraat). In 1367 wordt de Oudezijds Achterburgwal gegraven, in 1380 gevolgd door de Nieuwezijds Achterburgwal. Om de oude stadspoorten te kunnen blijven gebruiken, komen de Achterburgwallen op dezelfde plaats uit als de Voorburgwallen: daar waar de Haarlemmerpoort en Olofspoort stonden. De ontwikkeling van de kerkelijke gemeente volgt de stadsontwikkeling op de voet: uit opgravingen is gebleken dat in ca. 1300 een kleine kapel op het Oudekerksplein stond, de voorloper van de Oude Kerk. In 1334 krijgt Amsterdam een zelfstandige parochie. De tweede parochiekerk, de Nieuwe Kerk, wordt eind 14de eeuw gebouwd. Ook worden er diverse kapellen gebouwd, zoals de Olofskapel.
Een religieus reveil, de zgn. Moderne Devotie, leidde tot enkele kloosters net buiten de stadswal (het Oude Nonnenklooster in 1391, het Nieuwe Nonnenklooster in ±1403, het Paulusklooster in 1415 en het Sint Ursula of Elfduizend Maagden-klooster in 1419). Bovendien was er in ±1380 een dijkdoorbraak geweest, waardoor een nieuwe zeedijk aangelegd werd die vlak achter de Oudezijds Achterburgwal lag (de Sint Antoniesdijk, vóór 1387).

{{BROWN{Na 1425}}}
Het Middeleeuwse Amsterdam wordt daarna voltooid met het graven van een nieuwe stadsgracht, eerst de Kloveniersburgwal en Geldersekade (de Vest), in 1425, daarna het Singel tot het Spui, in 1428. Als gevolg van deze stadsuitbreiding komen diverse kloosters binnen de stad te liggen. In 1446/52 werd het land ten zuiden van het Spui binnen de stadswal gebracht (het Singel werd verlengd tot de Amstel). In 1454 is de omwalling voltooid (met drie poorten: de Regulierspoort, de Haarlemmerpoort en de Sint Antoniespoort). De stad heeft dan een omvang van 79 ha. Ook vinden er nog landaanwinningen plaats, zoals in het tweede kwartaal van de 16de eeuw door de aanleg van een kade aan de westelijke zijde van het Damrak.
Op aandringen van Maximiliaan van Oostenrijk begint in 1481 de bouw van een stenen stadsmuur met torens langs de stadsgracht. Dit enorme project neemt vele jaren in beslag. Pas in 1494 is de stadsmuur klaar. Overblijfselen van deze Middeleeuwse vesting zijn de Sint Antoniespoort (Waag) op de Nieuwmarkt en de Schreierstoren (een verdedigingstoren) op de Prins Hendrikkade. Ook het onderste deel van de Munttoren op de Munt is een overblijfsel van de Middeleeuwse vesting. Dit is nl. één van de hoektorens van de Regulierspoort.

{{BROWN{De stadsuitleg van 1585/1593}}}

{{borderless{
|vertical-align:top;[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1425.gif][Foto/1425.jpg]]<br>//Amsterdam na 1425//<br><br>[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1585.gif][Foto/1585.jpg]]<br>//Amsterdam na 1585//|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Stadsuitbreiding2A>>|

Tussen 1546 en 1560 verdubbelt het aantal woningen in de stad (van ruim 3.000 tot 6.000). Ook worden steeds meer woningen gebouwd buiten de stadsmuren. De ondernemers in de Lastage stellen in 1543 en 1548 plannen op voor een stadsuitbreiding. Deze blijft echter uit (de belangrijkste reden is speculatie).<br>In 1585 valt Antwerpen. Het is dan ook geen toeval dat in hetzelfde jaar nog een nieuwe stadswal wordt ontworpen door Adriaan Anthonisz., een adviseur van Willem van Oranje. De eerste stadsuitbreiding na de Alteratie vindt om militair-defensieve redenen plaats: de Middeleeuwse stadswal voldoet niet langer in de moderne oorlogvoering. In de periode 1585-1593 wordt een stadswal aangelegd volgens nieuwe inzichten. De nieuwe stadswal betekent tevens een stadsuitleg: de stad wordt in het westen met een 60 m brede strook uitgebreid (de strook tussen het Singel en de huidige Herengracht) en in het oosten komt de Lastage bij de stad. De stad is dan 168 ha groot.
<<<
{{BLUE{Eerste of Tweede Uitleg?}}}
Beter zou het zijn geen verschil te maken en het tot één groot project te rekenen. De tijd tussen ontwerp en uitvoer (1566-1578) van de eerste is veel groter dan die tussen de start van west- en oostuitleg (1585-1593) die min of meer vloeiend in elkaar overliepen. Er zijn heel wat auteurs die toch de westelijke uitleg (~Haarlemmerdijk-Amstel) tot de Eerste Uitleg rekenen en de wijziging in de omwalling die nodig was na de aanleg van de eilanden Rapenburg, enz. vanaf 1593 tot de Tweede.
<<<

{{BROWN{De stadsuitleg van 1613}}}

{{borderless{
|vertical-align:top;[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1585.gif][Foto/1585.jpg]]<br>//Amsterdam na 1585//<br><br>[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1613.gif][Foto/1613.jpg]]<br>//Amsterdam na 1613//|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Stadsuitbreiding3A>>|
}}}

De voorzichtige stadsuitleg van 1585-1593 blijkt al spoedig onvoldoende te zijn. In 1613 begint de grote 17de eeuwse stadsuitleg, mogelijk gemaakt door de stormachtige groei die Amsterdam doormaakt: de drie hoofdgrachten en de Jordaan worden aangelegd. De nieuwe stadswal is de Singelgracht. In eerste instantie eindigt de stadsuitbreiding bij de huidige Leidsegracht (de //{{blue{Derde Uitleg}}}//), maar in 1663 wordt de concentrische grachtengordel doorgetrokken tot voorbij de Amstel (de //{{blue{Vierde Uitleg}}}//). Deze twee stadsuitleggingen, die tot een enkel groot plan behoren, maken de stad in het tijdsbestek van een halve eeuw vier maal zo groot. De stadsuitleg blijkt voor jaren voldoende te zijn.

De voorbereiding en uitvoering van de 17de eeuwse stadsuitbreidingen nemen vele jaren in beslag. Op 10 juli 1609 wordt het halvemaan plan goedgekeurd. Op 7 augustus 1609 wordt octrooi van de Staten van Holland verleend om de stedelijke jurisdictie uit te breiden ten behoeve van de derde uitleg. Dit is nodig om grond te kunnen onteigenen. In februari 1610 worden de stadsuitbreidingsplannen van stadstimmerman Hendrick Jacobsz. Staets aan de raad getoond. Op 4 juli 1611 wordt een commissie aangesteld die de uitleg moet gaan begeleiden. Op 5 maart 1613 toont deze commissie de kaart met de nieuwe verdedigingswerken aan de stadsregering. Voorgesteld wordt te beginnen met het noordwestelijk deel tot aan de Heiligeweg. Op 10 augustus 1613 wordt het plan voor de aanleg van drie concentrische grachten door de raad goedgekeurd, op 27 augustus het plan voor de aanleg van de dwarsstraten en -grachten. Op 29 november 1613 valt het besluit voor de feitelijke aanleg van de eerste hoofdgracht (de Herengracht). Hiervoor hoefde niets onteigend te worden, omdat de gracht op de plaats van de oude stadswal lag. In januari en februari 1614 worden alle ±200 nieuwe kavels aan de Herengracht verkocht. In januari was ook al het besluit genomen de Prinsengracht te graven (de Keizersgracht volgde pas later). Op 19 november 1615 wordt de keur aangenomen m.b.t. de kavels tussen Herengracht en Keizersgracht (de //keurblokken//, tot 1964 geldig gebleven). In ±1620 zijn de nieuwe stadsgrachten grotendeels bebouwd. De geestelijke vader van de stadsuitleg was Oetgens. Hij wist zich door zijn voorkennis van de komende stadsuitbreiding te verrijken, met name door grondspeculatie.

De Jordaan, in exploitatie vanaf 1614, was pas in ±1640 volgebouwd. Bij de aanleg van deze wijk is men uitgegaan van de ligging van reeds van oudsher aanwezige sloten en paden. Dit leidde er toe dat er nergens goede, doorgaande verbindingen tussen de nieuwe wijk en de grachtengordel kwamen. En dit is nog altijd het geval, zie+++*[Jordaan ».]
<<tiddler Jordaan>>
===

Alleen bij de (gedempte) Rozengracht is een goede doorgang. Bovendien betekende het dat er veel straten en grachten in de Jordaan schuin op de Prinsengracht uitkwamen.

Gelijktijdig met de derde stadsuitleg wordt getracht paal en perk te stellen aan het zgn. buitentimmeren. In 1613 wordt een strenge keur tegen het buitentimmeren afgekondigd. Echter, uit de gegevens van de volkstelling van 1622 blijkt dat het buitentimmeren alweer op grote schaal plaatsvindt.

Nadat de eerste fase van het grote uitbreidingsplan, de derde stadsuitleg, voltooid is, ligt het werk enkele tientallen jaren stil. Uit de bouw van de stenen Heiligewegpoort in 1636 en de Regulierspoort (op de Botermarkt) in 1654 blijkt dat het grote plan min of meer vergeten is.

{{BROWN{De stadsuitleg 1663}}}

{{borderless{
|vertical-align:top;[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1613.gif][Foto/1613.jpg]]<br>//Amsterdam na 1613//<br><br>[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1663.gif][Foto/1663.jpg]]<br>//Amsterdam na 1663//|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Stadsuitbreiding4A>>|
}}}

Op de stadsplattegrond van Joan Blaeu uit 1649 is de stadsuitbreiding van 1663 reeds met stippellijntjes ingetekend. Ook bij deze kaart is het noorden aan de onderzijde afgebeeld. Goed is te zien dat een complete buurt buiten de stad voor deze stadsuitleg is gesloopt.
+++!!![Plattegrond van Joan Blau, 1649 »]
<<tiddler Plattegronden03>>
===

De stadsuitleg van 1663, de //{{blue{vierde uitleg}}}//, begint eigenlijk al in 1655 met het aanplempen van Kattenburg, gevolgd door Oostenburg en Wittenburg. Rond 1660 worden de havenaktiviteiten van de Admiraliteit en de VOC naar deze eilanden verplaatst, als een voorbode van de vierde stadsuitleg, waartoe eerst in 1658, daarna in 1660 (door de Vroedschap) wordt besloten. In januari 1662 wordt het stadsuitbreidingsplan, waarin alle rooilijnen worden uitgezet, door stadsarchitect Daniël Stalpaert ingediend. In mei 1663 wordt door de Staten van Holland octrooi verleend.
In oktober 1663 begint de verkoop van kavels aan de Leidse- en Utrechtsestraat, in december die aan de nieuwe grachten. Vaak werden kavels in de radiaalstraten gekocht door bewoners van de grachten. Zo kocht Hendrick Hooft in 1665 de kavels Herengracht 556 plus zes woonhuizen en een koetshuis met poort aan de Utrechtsestraat. In het eerste deel van de grachtengordel waren de kavels in een breedte van 30 voet uitgegeven, in 1663 in kavels van 26 voet (twee roeden). De meeste kopers kochten echter twee kavels naast elkaar om een groot dubbel huis van 52 voet te bouwen, waardoor van meet af aan de bebouwing in dit deel van de grachtengordel ruimer was.
Deze laatste grote uitbreiding zal een veel te ruime jas blijken. Een groot gebied ten oosten van de Amstel wordt niet bebouwd en krijgt uiteindelijk een recreatieve functie: de Plantage. Dit gebied blijft tot ±1860 onbebouwd, op enkele grote gestichten en een ruim park na. Artis is in feite een overblijfsel van het oorspronkelijke gebruik van dit gebied.
+++!!![Plattegrond van Frederick de Wit, 1688 &raquo;]
<<tiddler Plattegronden30>>
===

{{BROWN{De 19de eeuwse stadsuitbreidingen - Plan van Niftrik/Kalff}}}

{{borderless{
|vertical-align:top;[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1663.gif][Foto/1663.jpg]]<br>//Amsterdam na 1663//<br><br>[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1880.gif][Foto/1880.jpg]]<br>//Amsterdam na 1880//|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Stadsuitbreiding5A>>|
}}}

{{BROWN{De sprong over de Singelgracht}}}
+++!!![Plannen van van Niftrik & Kalff »]
{{vTabs{<<tabs ""
"Plan Niftrik " "1867" "PlanNiftrik"
"Plan Kalff " "1875" "PlanKalff"
>>}}}
===
De in de 17de eeuw tot stand gekomen omvang van de stad bleef tot ver in de 19de eeuw ongewijzigd. De groeiende welvaart ten gevolge van de industriële revolutie na 1870 betekende een 'tweede Gouden Eeuw'. De bevolking nam explosief toe: van ±224.000 in 1850 via ±317.000 in 1879 naar ±408.000 in 1890. Voor het eerst sinds eeuwen had Amsterdam weer behoefte aan nieuwe woningen. Dit was echter vooral pas mogelijk nadat in Den Haag de Vestingwet was aangenomen (in 1874): de sprong over de Singelgracht kon worden gemaakt.
In het liberale politieke klimaat van de 19de eeuw liet het stadsbestuur de uitbreiding van Amsterdam vooral aan de particuliere sector over. Grote hoeveelheden goedkope woningen werden gebouwd, in nieuwe buurten als de Staatsliedenbuurt, de Kinkerbuurt, de Pijp, de Dapperbuurt, etc. De nieuwe buurten missen echter de fraaie structuur en systematische aanleg van de vroegere uitbreidingen: net als de vroegste uitbreidingen die het oude patroon van weilanden en sloten volgden, voegden de 19de eeuwse stadsuitbreidingen zich naar al bestaande structuren zoals sloten, paden, etc. Ook de kwaliteit van de huizen zelf liet overigens te wensen over (sommige huizen stortten al tijdens de bouw in). Men spreekt van 'revolutiebouw'. Het resultaat was een gordel van slecht gebouwde volkswijken.
Er waren overigens betere plannen gemaakt. Zo maakte Van Niftrik in 1867 een fraai plan, maar het gemeentebestuur zag op tegen de hoge onteigeningskosten. De stadsuitbreidingen werden in 1877 geformaliseerd in het plan-Kalff, dat in tegenstelling tot het plan-Van Niftrik uitging van de bestaande verkavelingen. Het plan-Kalff was dan ook niet meer dan een ruim kader waarbinnen particuliere projectontwikkelaars hun gang konden gaan.

{{BROWN{1877 - 1921}}}

{{borderless{
|vertical-align:top;<<tiddler [[Stadsuitbreidingen 1877-1896]]>><br>//Uitbreidingen van de gemeente Amsterdam in<br> 1877 en 1896 ten koste van Sloten<br>(ingetekend op de kaart van 1922).<br>In 1921 werd geheel Sloten geannexeerd.//|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Kaart08>>|
}}}
+++!!!*[Stadsuitbreingen naar het westen &raquo;]
<<tiddler Stadsuitbreiding6_1A>>
===
+++!!!*[Andere stadsuitbreingen &raquo;]
<<tiddler Stadsuitbreiding6_1B>>
===

Tot 1921 vormde de Kostverlorenvaart over een groot deel van zijn lengte de oostelijke gemeentegrens van Sloten enerzijds en ~Nieuwer-Amstel en Amsterdam anderzijds.
In 1877 werd ten westen van de Haarlemmerpoort een deel van de gemeente Sloten (NH) geanexeerd. Hier werd de Staatsliedenbuurt gebouwd (ten zuiden van de Haarlemmertrekvaart en ten westen van de vaarroute Singelgracht - Kattensloot - Kostverlorenvaart).
In 1896 werd nog een stukje van Sloten geannexeerd (de strook met o.a. de centrale vuilnisbelt en ook kerkhof St. Barabara).
In 1921 werd het grondgebied van Amsterdam nog sterker naar het westen uitgebreid door de annexatie van de gehele gemeente Sloten. Hier werden de wijken van Plan West, Bos en Lommer en de Westelijke Tuinsteden gebouwd.

Aan de zuidzijde werd in 1896 een groot deel van de gemeente ~Nieuwer-Amstel bij Amsterdam gevoegd. Hier werden grote delen van ~Oud-West (~Amsterdam-West), ~Oud-Zuid, ~Nieuw-Zuid en De Pijp (~Amsterdam-Zuid), gebouwd. Ook het ten oosten van de Amstel gelegen deel van deze gemeente kwam bij Amsterdam, hier werd een deel van ~Amsterdam-Oost gebouwd. Ook het in 1891 gebouwde raadhuis van Nieuwer Amstel aan de Amsteldijk kwam in Amsterdam te liggen.
In 1921 werd de gemeentegrens ten koste van ~Nieuwer-Amstel opgeschoven tot aan de Kalfjeslaan. Hier werd het Plan Zuid en later Buitenveldert gerealiseerd.
Aan de zuidoostkant werd in 1921 de gemeente Watergraafsmeer geannexeerd.
Ten noorden van het IJ werden in 1921 de gemeenten Buiksloot, Nieuwendam en Ransdorp geannexeerd. Hier verrezen in de jaren twintig de tuindorpen en de latere uitbreidingen van ~Amsterdam-Noord.

{{BROWN{Berlage (1904/1915)}}}

{{vTabs{<<tabs ""
"1904 " "1904" "PlanBerlage1904"
"1915-A " "1915" "PlanBerlage1915"
"1915-B " "1915" "PlanBerlage1915A"
>>}}}
+++!!!*[Woningwet 1901 &raquo;]
Door de opkomst van de industrie in de tweede helft van de vorige eeuw ontstond er een trek van het platteland naar de steden, die op zo’n bevolkingsgroei niet berekend waren. Het gevolg was dat teveel mensen met te weinig ruimte genoegen moesten nemen. Men begon na verloop van tijd in te zien dat dit zo toch echt niet meer kon. Dit leidde tot de Woningwet in 1901. Gemeenten met meer dan tienduizend inwoners of die een groei van meer dan twintig procent in de laatste vijf jaar hadden gekend, moesten een zogenaamd uitbreidingsplan maken. Binnen dat kader zouden particuliere bouwers en woningbouwverenigingen met de mogelijkheid van overheidssteun gaan bouwen.
Daarmee kwam aan het individuele woonhuis, het product van een ambachtelijk bouwproces van eeuwen, een einde en werd het zogenaamde woonblok geïntroduceerd.
===
+++!!!*[Plan Berlage &raquo;]
In 1905 legde het Amsterdamse college van burgemeester en wethouders een plan aan de gemeenteraad voor, dat de architect Berlage (1856-1934) had ontworpen voor de zuidelijke uitbreiding van Amsterdam. Het betrof hier een vrijwel volledig nieuw stadsdeel. Het plan werd door de bestuurders aanvaard, maar werd in de loop van jaren verschillende malen gewijzigd. In 1917 werd het definitieve plan aangenomen: een eenvoudig stelsel van strakke, meetkundige verhoudingen lag hieraan ten grondslag. Het plan werd monumentaal: brede hoofdstraten met plantsoenen, pleinen met openbare gebouwen en de ononderbroken bakstenen gevelwanden van de huizenblokken. De architectonische eenheid van straat, plein en stadsgedeelte vond Berlage noodzakelijk voor bebouwing op uitgebreide schaal.
Berlage had veel aandacht voor een goede ruimtelijke aansluiting bij de reeds bestaande straten en waterwegen van de stad. Bij het ontwerpen van het plan moest hij rekening houden met het geplande spoorwegstation-zuid en de begrenzing in het zuiden van een spoordijk. Pleinen vormden een belangrijk element in de opbouw van de verschillende wijken. Het stationsplein vormde het centrum voor het westelijk deel van de uitbreiding, het 'portaal' van de nieuwe stad. De oostelijke toegang werd gevormd door de Amstelbrug (nu Berlagebrug). De woonblokken waren voornamelijk voor arbeiders bedoeld, maar waren over het algemeen te duur.
De monumentaliteit die Berlage hier nastreefde, moest de nieuwe klassenloze maatschappij weerspiegelen, omdat deze ordelijke samenleving in de plaats zou komen van de kapitalistische chaos. In 1940 was Amsterdam Zuid volgebouwd, in de stijl van de Amsterdamse School.
===

{{BROWN{van Eesteren (1934/1935)}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1935-A " "1935" "AUP1"
"1935-B " "1935" "AUP2"
>>}}}
+++!!!*[Algemeen Uitbreidingsplan (AUP) &raquo;]
Het Algemeen Uitbreidingsplan (AUP) is een stedenbouwkundig plan voor de uitbreiding van Amsterdam, dat in 1934 tot stand kwam, in 1935 aangenomen werd door de gemeenteraad en in 1939 bij Koninklijk Besluit van kracht werd. Na de Tweede Wereldoorlog werd het grotendeels uitgevoerd; het was de basis voor de uitbreidingen naar het westen en zuiden. Het was bedoeld als basis voor de uitbouw van de stad tot het jaar 2000.
===
+++!!!*[Publieke Werken, afdeling Stadsontwikkeling &raquo;]
Na een eerdere uitbreiding in 1896 verwierf de stad in 1921 door annexatie van randgemeenten de ruimte die nodig werd geacht voor woningbouw en bedrijvigheid. Sloten, Watergraafsmeer, een deel van ~Nieuwer-Amstel en de noordelijke gemeenten Buiksloot, Nieuwendam, Ransdorp en een deel van Oostzaan werden bij de gemeente Amsterdam gevoegd, dat daarmee vier keer zo groot werd. In 1928 werd binnen de dienst Publieke Werken de afdeling Stadsontwikkeling opgericht, die de uitbreiding in goede banen moest gaan leiden. De leiding was in handen van het drietal L.S.P. Scheffer (afdelingshoofd), Theo K. van Lohuizen (stedenbouwkundig onderzoeker) en Cornelis van Eesteren (stedenbouwkundig ontwerper).
De ontwerpers onderscheidden een viertal stedelijke functies, die bij voorkeur een eigen plek dienden te krijgen: wonen, werken, recreatie en verkeer, zoals deze in 1910 voor het eerst werden geformuleerd door Werner Hegemann. Het werken diende zich te concentreren in de bestaande binnenstad en het aan te leggen Westelijk Havengebied. De voornaamste nieuwe woongebieden werden gepland in het westen en zuiden. Recreatie zou tussen de woon- en werkgebieden kunnen plaatsvinden, in parken en groenstroken. Hierbij paste Van Eesteren de methode van Martin Wagner uit 1915 toe.[1]
Aan de hand van vooral prognoses over de ontwikkeling van de bevolking werd een schatting gemaakt van de behoefte aan woningen, voorzieningen en industrie.
Er werd een scheggenstructuur geïntroduceerd: de stad kreeg vingervormige lobben met bebouwing die naar buiten wezen, en daartussen was ruimte voor veel groen. De grootste groene scheg werd het Amsterdamse Bos.
===
+++!!!*[Uitwerking AUP &raquo;]
Het oorspronkelijke plan was vooral een structuurplan: het gaf globaal aan wat waar zou moeten komen. Er werd geen concrete invulling gegeven aan de inrichting van bijvoorbeeld de woongebieden. Dat gebeurde later in allerlei partiële uitbreidingsplannen. Het was echter al snel duidelijk wat de ontwerpers in gedachte hadden: licht, lucht en ruimte, het principe van het Nieuwe Bouwen. Voor een deel was dat een antwoord op de soms overbevolkte wijken in de binnenstad. In tegenstelling tot de traditionele stad was niet de bebouwing het structuurgevende element, maar het groen en het water. De bebouwing was sober ontworpen en terughoudend geplaatst; de richting van de bouwblokken werd bepaald door de oriëntatie op de zon.
Met dat idee werden na de oorlog de woonwijken in het westen aangelegd als tuinsteden: stroken met langgerekte flatgebouwen afgewisseld met groenstroken en sportterreinen. Zo verrezen de wijken Slotermeer (1951-1954), Geuzenveld (1953-1958), Slotervaart (1954-1960), Overtoomse Veld (1958-1963) en Osdorp (1956-1962). Slotermeer kende voornamelijk een verkaveling in hoven; bij Geuzenveld werd gepoogd een meer grootstedelijk karakter te verkrijgen door middelhoge centrumbebouwing met daaromheen laagbouw. Te midden van deze Westelijke Tuinsteden kwam de Sloterplas te liggen.
In het zuiden werd tussen 1958 en 1966 Buitenveldert aangelegd.
De eerste plannen die in het kader van het Algemeen Uitbreidingsplan werden uitgevoerd waren overigens kleinschalige projecten die aansloten op de structuur van de Gordel '20-'40.
===
+++!!!*[Bijstellingen &raquo;]
Van Eesteren c.s. hadden gewerkt met bevolkingsprognoses die voor het jaar 2000 een inwonertal voorzagen van 960.000; in werkelijkheid waren het er circa 730.000. Toch bleek al rond 1956 dat er meer woningen moesten komen, vooral door de toename van het ruimtegebruik per persoon: minder mensen in grotere woningen.
Het Structuurplan Noord (1958) maakte nieuwe wijken mogelijk ten noorden van het IJ. De afdeling Stadsontwikkeling zag aanvankelijk niets in Noord, omdat er geen vaste oeververbinding was. Daar kwam verandering in door de aanleg van de Coentunnel (1966) en de ~IJtunnel (1968). Zo verrezen ~Nieuwendam-Noord (1964-1968), ~Buikslotermeer-Noord (1964-1970) en de Banne Buiksloot (1964-1968) en werd in 1966 een deel van de gemeente Landsmeer bij Amsterdam-Noord gevoegd.
De volgende aanpassing op het AUP was het Structuurplan ~Amsterdam-Zuid en Zuidoost, uit 1965. De bekendste wijk uit dat plan werd de Bijlmermeer, waartoe een deel van de gemeente Weesperkarspel werd geannexeerd; het andere deel van Weesperkarspel werd bij Weesp gevoegd. De wijk was vanuit de stad te bereiken met een tweetal metrolijnen.
===
+++!!!*[Nieuwe tijden &raquo;]
In de jaren zeventig kwam de stadsvernieuwing op gang, waarbij onder meer bleek dat lang niet iedereen in licht en lucht wilde wonen. Het idee van de compacte stad voorzag in verdichting van reeds bebouwde gebieden, en bovendien in menging van wonen, werken en recreëren. Daarnaast bleek wonen in dorpachtige laagbouwwijken populair, zoals mogelijk was geworden in groeikernen.
Met het ouder worden van de woningen in de tuinsteden werd vanaf de jaren '90 van de twintigste eeuw steeds luider gedacht aan sloop en herstructurering van de Westelijke Tuinsteden, waar volgens sommigen ruimte zou zijn voor een veelvoud aan woningen. In het kader van het uit 2001 daterende plan Richting ~ParkStad 2015 ligt het in de bedoeling dat er 13.500 woningen gesloopt zouden worden en er 24.000 nieuwe woningen zouden komen.
===

{{BROWN{Stadsuitbreidingen}}}
//Bronnen://
* //voormalige website www.bma.amsterdam.nl/ (informatie nu niet meer terug te vinden)//
* //Wikipedia, de vrije encyclopedie// http://nl.wikipedia.org/wiki/.
//<<tabs ""
"Algemeen " "" "Stadsuitbreiding0"
"Middeleeuwen " "" "Stadsuitbreiding1"
"Uitleg 1585/1593 " "" "Stadsuitbreiding2"
"Uitleg 1613 " "" "Stadsuitbreiding3"
"Uitleg 1663 " "" "Stadsuitbreiding4"
"Plan Niftrik/Kalff 19e eeuw " "" "Stadsuitbreiding5"
"Uitleg 1877 - 1921 " "" "Stadsuitbreiding6"
"Plan Berlage " "" "Stadsuitbreiding7"
"UAP van Eesteren  " "" "Stadsuitbreiding8"
>>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_kaart_belt_etc_1877_1896_400.jpg][Foto/1922_kaart_belt_etc_1877_1896.jpg]]
//Uitleg 1877 - 1896.//

De stadsvrijheid was het territorium waarbinnen het stadsrecht gold. De stadsvrijheid voor Amsterdam strekte zich tot 100 roeden (ca. 370 m) buiten de stadswallen uit.
<<tiddler Stadsvrijheid1>>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1750_Amsterdam_stadsvrijheid_400.jpg][Foto/1750_Amsterdam_stadsvrijheid.jpg]]
//Op deze kaart van Amstelland uit 1750 wordt de stadsvrijheid van Amsterdam aangegeven door het lichtgroene gebied rond de stadswallen.//

{{BROWN{Stamboom familie Gerner}}}

Hier niet een echte stamboom, meer een 'stamstruikje'.
Voor een uitgebreidere versie zie+++^*[Stamboom familie Gerner »]
<<tiddler "Stamboom familie Gerner">>
=== en+++^*[Stamboom families Bouer & de Vries &raquo;.]
<<tiddler "Stamboom families Bouer & de Vries">>
===
+++!!!*[Willem Gerner & Johanna de Vries &raquo;]
<<tiddler "Willem Gerner & Johanna de Vries">>
===
+++!!!*[Chronologich overzicht (1898 - 1928) &raquo;]
<<tiddler "Chronologich overzicht Gerner">>
===
+++!!!*[Cornelis Pieter Gerner & Margaretha de Vries &raquo;]
<<tiddler "Cornelis Pieter Gerner & Margaretha de Vries">>
===

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Stamboom_Gerner_400.png][Foto/Stamboom_Gerner.png]]
//Stamboom van de familie Gerner.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Stamboom_Bouer_de_Vries_400.png][Foto/Stamboom_Bouer_de_Vries.png]]
//Stambomen van de families Bouer, de Vries en Gerner (de laatste slechts gedeeltelijk).//

{{borderless{
|vertical-align:top;[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Standerdmolen_open_400.jpg][Foto/Standerdmolen_open.jpg]]<br>//Standerdmolen//|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Standerdmolen1>>|
}}}

De standerdmolen of standaardmolen, in West- en ~Oost-Vlaanderen staakmolen genoemd en in Limburg kas(t)molen is het oudste houten type windmolen in de Lage Landen. De naam is afkomstig van het feit dat de kast van de molen op een standerd of staak, een rechtopstaande, ongeveer 60–80 cm dikke stam zit. De kast rust op de bovenkant van de standerd op een stormpen. Een tweede steunpunt voor de kast om de standerd is de zetel halverwege de standerd. Het midden van de kast zit niet op de standerd, maar meer naar achteren ter compensatie van het gewicht van het wiekenkruis. Hierdoor is de molen afhankelijk van de hoeveelheid in de kast opgeslagen maalgoed min of meer in evenwicht. Uit de standerdmolen is de wipmolen ontstaan.
De oudst bekende en onbetwistbare windmolenvermeldingen dateren van ca. 1180. Waarschijnlijk waren dit standerdmolens. In Opzullik in België zou echter al een openstanderdmolen in 1040 gestaan hebben. De oudste nog aanwezige standerdmolens in Nederland zijn Windlust in Nistelrode uit 1532, Den Evert in Someren uit 1543, de Kallenbroeker Molen of Den Olden Florus in Terschuur (voor 1584) en de Doesburgermolen in Ede (na 1620).
De meeste standerdmolens zijn korenmolens, maar in Vlaanderen zijn er ook enkele zeldzame oliemolens.
Door de beperkte ruimte in de houten kast had dit type molen maar een beperkte productiecapaciteit. Vanaf de 18e eeuw werden veel standerdmolens afgebroken en vervangen door grotere en vaak hoger gebouwde molens. Deze laatsten waren minder onderhoudsgevoelig en hadden ruimte voor meerdere koppels maalstenen en meer capaciteit voor opslag van graan en meel.

''@@font-size: 16pt;border:1px solid #000;padding: 0em 0.3em 0.1em 0.3em;background:#def;color:#04b;Hulp nodig? Klik op [img[Images/Blank_20h.png]][img[Starthulp|Images/Help.png][Starthulp]] (of op [img[Images/Blank_20h.png]][img[Starthulp|Images/Help.png][Starthulp]] in de werkbalk bovenin).@@''

<<tiddler [[Over deze wiki]]>>
!!!
<<tiddler [[Nieuw toegevoegd]]>>
/%
!styles
.txt_vTabs .tabset {float:left;display:block;padding:0px;margin-top:.5em;min-width:60px;} /* was 50px */
.txt_vTabs .tabset .tab {display:block;text-align:left;padding:2px 3px 2px 7px; margin:0 1px 1px 0;}
.txt_vTabs .tabContents {margin-left:60px;max-width:80%;padding:5px;} /* was 50px */
.txt_vTabs .tabContents .tabContents {border:none; background:transparent;}
!end
%/<<tiddler {{setStylesheet(store.getTiddlerText('Start##styles'),'verticalTabStylesheet');'';}}>>

{{BROWN{Starthulp}}}
*{{BLUE{Deze Starthulp is altijd opnieuw op te roepen door op [img[Images/Help.png]] (boven in de werkbalk) te klikken.}}}
*{{BLUE{Deze wiki kan het best bekeken worden op een scherm met minimaal 1024 x 768 pixels (b x h); gebruik een tablet in 'landschapsmodus'.}}}
*{{BLUE{Als browsers zijn (Mozilla) Firefox, (Google) Chrome, Opera of Safari goed te gebruiken.}}}<br>{{RED{Internet Explorer start de wiki zeer traag op, vereist toestemming voor 'scripts' en geeft nogal wat problemen (vooral met de z.g. 'drop down' menu's; soms slechts 5 menu items zichtbaar).<br>Ook als een informatieblok met een filmpje zichtbaar is, kan het 'drop down' menu problemen geven.<br>Start dan het [[Alternatief menu]] (ook altijd bereikbaar via: Algemeen > Alternatief menu).}}}<br>{{BLUE{Edge - de browser van Windows 10 - gedraagt zich beter.}}}
*{{BLUE{Voor de laatste nieuwtjes zie}}} ''@@color:blue;text-decoration:blink;[[Nieuw toegevoegd]].@@''

De {{BLUE{Hugo de Grootbuurt en omstreken}}} is opgezet als informatieblokken die aan elkaar gelinkt zijn. Om preciezer te zijn: opgezet als een wiki zoals Wikipedia.
<<<
De speciale wiki-variant die hier gebruikt is heet {{BLUE{~TiddlyWiki}}}, zie https://classic.tiddlywiki.com/.
Er is momenteel een nieuwe versie van ~TiddlyWiki, zie https://www.tiddlywiki.com/. Daar wordt ook door mij aan meegewerkt, zie http://tongerner.tiddlyspot.com/.
Omzetten naar de nieuwe versie is op dit moment echter niet lonend (te veel werk vanwege incompatibiliteit).
<<<

Hulp voor deze wiki is te vinden door op één van de tabs hieronder te klikken.
<<tabs "Starthulp"
"Pagina-indeling " "" "Pagina-indeling"
"Hulp algemeen " "" "Hulp algemeen"
"Menubalk " "" "Menubalk"
"Werkbalk " "" "Werkbalk"
"Navigatiebalk " "" "Navigatiebalk"
"Zoekvak " "" "Zoekvak"
>> 

{{BROWN{Station Broek in Waterland}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1910 " "1910" "Waterlandse trams56"
"Ca. 1920 " "Ca. 1920" "Waterlandse trams55"
"1922 " "1922" "van Eck55"
"1956-A " "1956" "Waterlandse trams40"
"1956-B " "1956" "Waterlandse trams59"
"2007 " "2007" "Waterlandse trams57"
"2011-A " "2011" "Waterlandse trams60"
"2011-B " "2011" "Waterlandse trams61"
>>}}}

//Plaats: 2e Marnixplantsoen//

{{BROWN{Steen in drieën gespleten}}} door Pjotr Müller, 1980
Ruw gespleten delen naast elkaar met magnetische spanning in het luchtledige.
Maten: 260 x 160 x 160 cm.
Materiaal: Hardsteen.

{{BROWN{Pjotr Müller (1947)}}}
Opleiding: Gerrit Rietveld Academie, Amsterdam 1966-1970
Academia di Bell'Arti, Florence, Italie 1970-1971

Müller baseert zijn werken op een samenstelling van architectuur, autonome sculptuur en landschapskunst. Zijn eerste werken, waaronder dit, zijn afstandelijke hardstenen bouwsels geïnspireerd op basale bouwwerken. Later maakte hij gangenstelsels die het pad naar de kunst verbeelden. Zijn latere werken nodigen dan ook de toeschouwer uit onderdeel te worden van het kunstwerk.
<<tabs "txt_vTabs"
"-1- " "" "Steen in 3-1"
"-2- " "" "Steen in 3-2"
"-3- " "" "Steen in 3-3"
>>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Steen_in_3_gespleten1_400.jpg][Foto/2006_Steen_in_3_gespleten1.jpg]]
//2e Marnixplantsoen, 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Steen_in_3_marnixstr_400.jpg][Foto/Steen_in_3_marnixstr.jpg]]
//2e Marnixplantsoen.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Steen_in_3_2e_Marnixplantsoen_400.jpg][Foto/1981_Steen_in_3_2e_Marnixplantsoen.jpg]]
//2e Marnixplantsoen, 1981.//

{{borderless{
|vertical-align:top;[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/stellingmolen_400.jpg][Foto/stellingmolen.jpg]]<br>//Stellingmolen//|&nbsp;&nbsp;|vertical-align:top;<<tiddler Stellingmolen1>>|
}}}

Een molen die binnen de bebouwing staat moet hoog zijn om voldoende wind te vangen. Om in dat geval de molen te kunnen bedienen moet er halverhoogte een stelling (plankier die om het molenlichaam loopt) komen. Men spreekt dan van een 'stellingmolen'. Molens zonder stelling, waarvan de wieken dus bijna de grond kunnen raken, worden 'grondzeilers' genoemd. Beneden beschikt men over een grote ruimte om met paard en wagen of auto naar binnen te kunnen rijden. De voet van een stellingmolen is meestal van steen, vanaf de stelling omhoog is het soms een houten constructie.
Stellingmolens zijn meestal korenmolens, oliemolens of pelmolens, hoewel er in Nederland drie stellingpoldermolens zijn (~Amsterdam-Sloten, Hoek van Holland en Gouda).
De hoogste molen ter wereld is een stellingmolen: één van de vijf stadsmolens van Schiedam is tot aan de bovenste wiek bijna 45 meter hoog.

[img[Stengun|Images/Stengun.jpg]]
//De Stengun (of kortweg Sten) was een reeks van Britse 9 mm pistoolmitrailleurs die tijdens de Tweede Wereldoorlog veel werden gebruikt.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1888-1932_Stoomtramnet_Waterland_400.jpg][Foto/1888-1932_Stoomtramnet_Waterland.jpg]]
//Het Waterlandse (stoom)tramnet voor 1932.//

{{BROWN{Stoomtrams (T)NHTM}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Info stoomtrams TNHTM"
"Tekening " "" "Werktekening stoomtrams"
"Foto " "" "Waterlandse trams02"
>>}}}

{{BROWN{Straatlantaarn}}}
<<tabs ""
"Historie stadsverlichting " "" "Historie stadsverlichting"
"Historie palen " "" "Historie palen"
"Historie lantaarns " "" "Historie lantaarns"
"Foto's  " "" "Foto's straatlantaarns"
>> 

{{BROWN{Straatmeubilair}}}
Onder straatmeubilair of wegmeubilair verstaat men voorwerpen die in de openbare ruimte staan zoals verkeerszuilen, afvalbakken, banken, urinoirs, verlichting, parkeermeters en parkeerautomaten. Maar ook een speciale groenvoorziening of portalen met wegaanduidingen en richtingaanwijzers, evenals verkeersborden, praatpalen en wegmarkeringen (A1, N310, enz.) rekent men daartoe.
De gemeente is verantwoordelijk voor het straatmeubilair in de kommen en op die wegen die binnen haar verantwoordelijkheid vallen. De andere vallen onder Rijkswaterstaat, ANWB en de provincie.
Het straatmeubilair kan ook bedoeld zijn om het autoverkeer af te remmen, zoals bloembakken die op de weg worden geplaatst of obstakels aan een of beide zijden van de weg. Maar er is ook decoratief straatmeubilair, zoals vlaggenmasten.
<<tabs ""
"Amsterdammertje " "" "Amsterdammertje"
"Brand/politiemelder " "" "Brand/politiemelder"
"Brievenbus " "" "Brievenbus"
"Fonteintje " "" "Fonteintje"
"GE/GEB " "" "GE/GEB"
"Girobus " "" "Girobus"
"Kiosk" "" "Kiosk"
"Peperbus " "" "Peperbus"
"Straatlantaarn " "" "Straatlantaarn"
"Toilet " "" "Toilet"
>>
/%
"GEB " "" "GEB"
"Amsterdammertje " "" "Amsterdammertje"
%/

{{BROWN{Stratenmakerswerf}}}
<tabs "">
<tab De 'werf' >
{{BROWN{De 'werf'}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Stratenmakerswerf0"
"Situatie 1895 " "1895 " "Stratenmakerswerf1"
"Plan 1898 " "1898" "Stratenmakerswerf2"
"Plan 1899 " "1899" "Stratenmakerswerf4"
"Situatie 1899 " "1899" "Stratenmakerswerf5"
"Kaart 1900 " "1900" "Stratenmakerswerf3"
"Luchtfoto 1987 " "1987" "Luchtfoto's21"
>>}}}
</tab>

<tab Op de 'werf' >
{{BROWN{Op de 'werf'}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Scheepswerf " "" "Op de werf01"
"Werkplaatsen-1 " "" "Op de werf02"
"Werkplaatsen-2 " "" "Op de werf03"
"Publieke Werken-1 " "" "Op de werf05"
"Publieke Werken-2 " "" "Op de werf04"
"Herhuisvesting-1 " "1983" "Buurt094"
"Herhuisvesting-2 " "" "Op de werf06"
"Hondenbewaarplaats " "" "Gemeentelijke hondenbewaarplaats"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{De 'werf'}}}
Het gebied langs de Kostverlorenvaart, omsloten door 2e Hugo de Grootstraat, Van Reigersbergenstraat en Hugo de Grootgracht.

{{BROWN{Geschiedenis van de 'werf'}}}
Tot 1896 werden bestratingsmaterialen opgeslagen op een terrein bij de Oosterdoksluis en op het terrein aan de buitenwal van de stadstimmertuinen aan de Amstel.
Daar er behoefte was aan meer opslagruimte had de Gemeente terreinen langs de Kostverlorenvaart (ten zuiden van de huidige 2e Hugo de Grootstraat) aangekocht.
Nadat de terreinen zijn gereed gemaakt (er werden o.a. twee insteekhaventjes gegraven), vindt in de jaren 1895/96 de verhuizing van de stratenmakerswerf plaats; de schuitenmakerswerf volgt enige jaren later.
In 1898 wordt, na aankoop van meer terrein, de stratenmakerswerf 200 m naar het zuiden verplaatst.
Het terrein aan de Van Reigersbergenstraat, waarover de Bestratingswerf de beschikking had, was in 1898 nog niet zo groot als wij het thans kennen. Tot 1920 bevonden zich op het zuidelijk erreingedeelte -"op de punt" zei men - nog enkele boerenwoninkjes met aan de Kostverlorenvaart op de hoek van de Hugo de Grootgracht een particuliere scheepstimmerwerf van Vollers.
In  1916  had  de Gemeenteraad  reeds  besloten  deze  strook  grond  bij  het  terrein  van  de  werf  te  voegen, hetgeen echter eerst in het jaar 1920 plaats vond.
Het nieuwe terrein werd voorzien van twee grote insteekhavens waar langs de walmuren de dekschuiten voor het vervoer van de materialen konden afmeren. In de veertiger jaren van de vorige eeuw werden de insteekhavens weer gedempt omdat het vervoer op andere wijze plaats vond en omdat meer opslagruimte nodig was.
In 1966 kreeg de stratenmakerswerf een nieuwe hoofdvestiging aan de Spaklerweg in het industriegebied Amstel nabij de Utrechtseweg.
>Naast stratenmakerswerf, schuitenmakerswerf en stadstimmerwerf hebben er in de loop der tijd ook nog andere gemeentelijke diensten gezeten, zoals o.a. de Stadsreiniging, Gemeentelijk Magazijn, de Dienst Openbare Werken, afdeling Gebouwen, de gemeentelijke hondenbewaarplaats, Gemeentelijke Dienst Herhuisvesting....

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_Situatie_Schuitenmakerswerf_400.jpg][Foto/1895_Situatie_Schuitenmakerswerf.jpg]]
//Stratenmakers- en schuitenmakerswerf, 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1898_Situatie_Stratenmakerswerf_Hugo_de_Grootkade_400.jpg][Foto/1898_Situatie_Stratenmakerswerf_Hugo_de_Grootkade.jpg]]
//Situatie Stratenmakerswerf, 1898//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Situatie_Stratenmakerswerf_400.jpg][Foto/1900_Situatie_Stratenmakerswerf.jpg]]
//Stratenmakerswerf, tussen Kostverlorenvaart en Van Reigersbergestraat, op een kaart uit 1900.
N.B. Rombout Hogerbeetsstraat en Gillis van Ledenberchstraat heten hier nog respectievelijk 1e en 2e Hugo de Grootdwarsstraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1899_Nieuwe_gebouwen_op_Stadstimmerwerf_400.jpg][Foto/1899_Nieuwe_gebouwen_op_Stadstimmerwerf.jpg]]
//Nieuwe gebouwen op de Stadstimmerwerf, 1899.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1899_Situatie_Nieuwe_gebouwen_op_Stadstimmerwerf_400.jpg][Foto/1899_Situatie_Nieuwe_gebouwen_op_Stadstimmerwerf.jpg]]
//Situatie nieuwe gebouwen op de Stadstimmerwerf, 1899.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Gereformeerd.svg_400.png][Foto/Gereformeerd.svg.png]]
//Afscheiding (1834) + Doleantie (1886) => Gereformeerde Kerken in Nederland (1892).//

[[link naar Wikimedia Commons|https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=2358237&uselang=nl]]

{{sliderBG{
Bij de ~Gemeente-Tram zijn alle drie soorten stroomafnemers in gebruik (geweest).
De Haarlemse tram begon met de sleepbeugel, maar ging in 1913 over naar de pantograaf.
+++!!!*[Trolleystang »]
De trolleystang wordt tegenwoordig voornamelijk nog bij trolleybussen gebruikt. Vroeger kwam deze ook veel voor bij trams, en in het ~Amerikaans-Engels is trolley daardoor een synoniem voor tram. De stang is cilindrisch en is van hout of metaal. De stang wordt met veren tegen de bovenleiding gedrukt. Een touw aan de stang, dat weer aan de tram wordt bevestigd, stelt personeel in staat de trolleystang van de draad te trekken. Bij dit systeem wordt een stang tegen de draad gezet met aan het uiteinde een wieltje (de 'trolley' = 'wagentje') of sleepschoentje, dat om de draad heen valt. Trolleybussen hebben twee trolleystangen ('+' en '-' spanning). Bij trams is een enkele trolleystang voldoende, doordat de rails de stroomkring compleet maken.
Het trolleysysteem is rijrichtinggevoelig. In vroeger jaren hadden de trams meestal maar één trolleystang, die bij de eindpunten op dezelfde wijze moest worden gedraaid als de sleepbeugel, het zogenaamde 'beugelen'.
===
+++!!!*[Sleepbeugel »]
De sleepbeugel of lyrabeugel werd vroeger veel gebruikt bij trams. Hij heeft een eenvoudige constructie met als enig bewegende deel een scharnier waarmee de beugel omhoog gezet wordt tegen de rijdraad. Een belangrijk nadeel ten opzichte van de pantograaf is de moeilijkheid om achteruit te rijden. Bij tweerichtingtrams moest de trambestuurder of -conducteur aan het eindpunt de sleepbeugel 180° draaien om weer terug te kunnen rijden. Deze slingerende beweging, met behulp van een koord, vereist een speciale vaardigheid en kracht. Een oplossing hiervoor was de door sommige trambedrijven toegepaste klapbeugel. Hierbij werd de rijdraad aan het keerpunt van de lijn zo hoog mogelijk aangebracht, zodat de beugel van de tram vrijwel verticaal kwam te staan. Bij het wegrijden in de tegengestelde richting klapte de beugel dan de andere kant op, zonder dat er mensenhanden aan te pas behoefden te komen.
Nog tot 1983 reden er in Amsterdam trams met een sleepbeugel.
===
+++!!!*[Pantograaf »]
De bekendste en meest gebruikte stroomafnemer is de pantograaf of schaarbeugel. De stroomafnemer heeft een ingewikkeld mechaniek waarmee het 'schuitje' (het onderdeel dat contact maakt met de rijdraad) met een bepaalde kracht tegen de rijdraden van de bovenleiding wordt gedrukt. Verschillen in de exacte afstand in hoogte tussen de trein en de bovenleiding worden zo opgevangen.
Voor de tram betekende de pantograaf vaak de opvolger van de sleepbeugel of de trolleystang. Bij de elektrische trein werd de pantograaf direct toegepast.
Een pantograaf heeft twee benen (vierpoot), die onder het rijden altijd evenwijdig blijven, waardoor de stroomdraad onder een constante hoek wordt geraakt. De gelede trams gebruiken een tweebeenpantograaf. Tegenwoordig zijn de meeste stoomafnemers met slechts een been (tweepoot) uitgerust, zoals bij de Combino.
Pantografen konden door de bestuurder met het beugeltouw (of een hydraulische systeem) naar beneden worden getrokken.
===
<<tabs ""
"Trolleystang " "" "Trams05"
"Trolley wiel " "" "Stroomafnemers1"
"'Beugelen' " "" "Stroomafnemers2"
"Sleepbeugel " "" "Stroomafnemers3"
"Tweebeenpantograaf " "" "Stroomafnemers4"
"Eenbenige pantograaf " "" "Stroomafnemers5"
>>
}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Trolley_Wheel_400.jpg][Foto/Trolley_Wheel.jpg]]
//Trolley wiel.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Beugelen_van_een_trolleystang_Brussel_400.jpg][Foto/2009_Beugelen_van_een_trolleystang_Brussel.jpg]]
//Het omzetten van de trolleystang, het z.g. 'beugelen'. Brusselse museumtram, 2009.//

[img[Sleepbeugel|Images/Sleepbeugel.jpg]]
//Sleepbeugel.//

[img[Pantograaf|Images/Tweebeen_pantograaf.jpg]]
//Tweebeenpantograaf.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Stroomafnemer_Plan_V_400.jpg][Foto/Stroomafnemer_Plan_V.jpg]]
//Eenbenige pantograaf.//

{{BROWN{Stukje Buitensingel}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Stukje Buitensingel0"
"1890 " "1890" "Jacob Olie13"
"Ca. 1905-A " "Ca. 1905" "Stukje Buitensingel2"
"Ca. 1905-B " "Ca. 1905" "Raampoort12"
"Ca. 1909 " "Ca. 1909" "Winkels01"
"Situatie 1822-2007 " "1822-2007" "Stukje Buitensingel5"
"Situatie ca. 1897 " "1892-1903" "Stukje Buitensingel4"
"1972 " "1972" "Stukje Buitensingel6"
"1981 " "1981" "Stukje Buitensingel7"
"2007 " "2007" "Stukje Buitensingel8"
"2008 " "2008" "Stukje Buitensingel9"
>>}}}

{{BROWN{Stukje Buitensingel}}}
Het stukje Nassaukade tussen 2e Hugo de Grootstraat en Hugo de Grootkade had ook iets merkwaardigs.
Op een foto van Jacob Olie uit 1890 viel mij indertijd op dat er toen geen aaneengesloten rij huizen stond in dat stukje.
Op andere foto's/tekeningen is te zien dat er achter de rooilijn van de Nassaukade nog een ander huis lag. Vergelijken we de situatie van 1822 met die van 2007, dan zien we dat hier (minimaal) één huis aan de oude Buitensingel is blijven bestaan toen de Nassaukade aangelegd werd. Later werd het 'gat' in dit stukje Nassaukade opgevuld door een huizenblok met onderdoorgang naar het terrein erachter. In dit huizenblok zat later de Fa. Herblot (graveerinrichting, stempels, naamplaten, ...).
In 1910 verhuisde School no. 2 uit de Bloemstraat naar een nieuw gebouw op het terrein achter dit stukje Nassaukade. Deze school - de latere Dr. Rijk Kramerschool - was bereikbaar via genoemde onderdoorgang. 
In 1989 verrees een nieuw gebouw voor de Dr. Rijk Kramerschool, nog steeds op het terrein achter dit stukje Nassaukade.

[img[Stukje Nassaukade|Images/1905_ca_Nassaukade_128_400.jpg]]
//Stukje Nassaukade (links Hugo de Grootkade) met rechts een oud huis achter de rooilijn, ca. 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892-1903_Atlas_extra_XX_situatie_400.jpg][Foto/1892-1903_Atlas_extra_XX_situatie.jpg]]
//De situatie (huis 725) op een extra - nieuwere - kaart bij de Atlas uit 1876. Datering ca. 1899.//

[img[Stukje Nassakade|Images/1822-2007_Situatie_Nassaukade.jpg]]
//Situatie 1822 - 2007. De Buitensingel lag hier westelijk van de Nassaukade. Paars aangegeven het huis op de foto's.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1972_Nassaukade_129-120_400.jpg][Foto/1972_Nassaukade_129-120.jpg]]
//Stukje Nassaukade tussen Hugo de Grootkade en 2e Hugo de Grootstraat, 1972.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Nassaukade_124-123-122_400.jpg][Foto/1981_Nassaukade_124-123-122.jpg]]
//Stukje Nassaukade met o.a. de ingang van de Dr. Rijk Kramerschool & de Fa. Herblot, 1981.//

[img[Stukje Nassaukade|Images/2007_Situatie_Nassaukade.jpg]]
//Google Maps: situatie 2007 met nieuwe school.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Nassukade_tussen_Hugo_de_Grootkade_2e_Hugo_de_Grootstraat_400.jpg][Foto/2008_Nassukade_tussen_Hugo_de_Grootkade_2e_Hugo_de_Grootstraat.jpg]]
//Google Street View: stukje Nassaukade bij Raampoort in 2008.//

{{BROWN{Stukje Frederik Hendrikplantsoen}}}
Bij het Frederik Hendrikplantsoen had je vroeger twee huizen die niet pasten in het stratenpatroon. Zoiets als bij de inham in de Frederik Hendrikstraat of de R.K. kerk De Liefde, maar dan op veel kleinere schaal.
Tot 1879 stond hier de molen De Wolf. In 1889 bouwde de toenmalige eigenaar van de grond - zonder vergunning - twee huizen.
In de onderhandelingen met de gemeente over de grond i.v.m. de stadsuitbreiding kwam men, na een eerder proces, tot een minnelijke schikking en mochten de twee huizen - hoewel niet aan de rooilijn - blijven staan. Zij kregen de nummers 12 en 14 aan het Frederik Hendrikplantsoen.
>Het 'ronde' gedeelte van het Frederik Hendrikplantsoen heette van 1886 tot 1897 Frederik Hendrikplein.
{{vTabs{<<tabs ""
"Situatie 1941" "1941" "Stukje Frederik Hendrikplantsoen1"
"Situatie 1822-2007 " "1822-2007" "Stukje Frederik Hendrikplantsoen2"
"Molen De Wolf " "1875" "Prenten17"
"1930" "Ca. 1930" "Stukje Frederik Hendrikplantsoen4"
"1971-A " "1971" "Stukje Frederik Hendrikplantsoen5"
"1971-B " "1971" "Stukje Frederik Hendrikplantsoen6"
"Nieuwbouw 1983 " "1983" "Stukje Frederik Hendrikplantsoen7"
"Nieuwbouw 2000 " "2000" "Stukje Frederik Hendrikplantsoen8"
"Nieuwbouw 2008 " "2008" "Stukje Frederik Hendrikplantsoen9"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1941_Situatie_Frederik_Hendrikplantsoen_400.jpg][Foto/1941_Situatie_Frederik_Hendrikplantsoen.jpg]]
//Situatie van de 'inham', Frederik Hendrikplantsoen 12 - 14 aangegeven op kaart uit 1941.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1822-2007_Situatie_Frederik_Hendrikplantsoen_400.jpg][Foto/1822-2007_Situatie_Frederik_Hendrikplantsoen.jpg]]
//Situatie 1822 - 2007. Ingetekend (paars) de oorspronkelijke rooilijn en de huizen op nummer 12 en 14 aan het Frederik Hendrikplantsoen.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_Frederik_Hendrikplantsoen_8-40_400.jpg][Foto/1930_ca_Frederik_Hendrikplantsoen_8-40.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen nummers 8 - 40 (vrnl), inham 12 - 14, ca. 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1971_Frederik_Hendrikplantsoen_2-14_400.jpg][Foto/1971_Frederik_Hendrikplantsoen_2-14.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen 2 - 14 (vrnl), 1971.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1971_Frederik_Hendrikplantsoen_12-20_400.jpg][Foto/1971_Frederik_Hendrikplantsoen_12-20.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen 12 - 20 (vrnl), 1971.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Frederik_Hendrikplantsoen_oud_2-14_en_nieuwbouw_400.jpg][Foto/1983_Frederik_Hendrikplantsoen_oud_2-14_en_nieuwbouw.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen 2 - 14 staat nog, maar er verschijnt al nieuwbouw, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2000_ca_Nassaukade_Frederik_Hendrikplantsoen_nieuwbouw_400.jpg][Foto/2000_ca_Nassaukade_Frederik_Hendrikplantsoen_nieuwbouw.jpg]]
//Nieuwbouw, heette (was) hier vroeger Frederik Hendrikplantsoen, nu Nassaukade. Links Frederik Hendrikplantsoen, rechts Fagelstraat, ca. 2000.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Nassaukade_Frederik_Hendrikplantsoen_nieuwbouw_400.jpg][Foto/2008_Nassaukade_Frederik_Hendrikplantsoen_nieuwbouw.jpg]]
//Google Street View: Nieuwbouw Nassaukade, links Frederik Hendrikplantsoen, rechts Fagelstraat, 2008.//

{{BROWN{Stukje Voorweg}}}
<tabs "">
<tab Stukje Voorweg >
{{BROWN{Stukje Voorweg}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "StukjeVoorweg0"
"Situatie 1822-2008 " "1822" "StukjeVoorweg1"
"1899 " "Ca. 1899" "StukjeVoorweg7"
"1932 " "1932" "StukjeVoorweg1A"
"1935 " "1935" "StukjeVoorweg2"
"1975 " "1975" "StukjeVoorweg3"
"1983 " "1983" "Buurt155"
"Situatie 2007 " "2007" "StukjeVoorweg5"
"1994 " "1994" "StukjeVoorweg4"
"1996 " "1996" "Buurt087"
"2008 " "2008" "StukjeVoorweg6"
>>}}}
</tab>

<tab De Dageraad >
{{BROWN{De Dageraad}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Viswinkel"
"Ca. 1910 " "Ca. 1910" "Dageraad01"
"1911 " "1911" "Dageraad05"
"Ca. 1915 " "Ca. 1915" "Dageraad02"
"Ca. 1920 " "Ca. 1920" "Dageraad03"
"1971 " "1971" "Buurt355"
"1975 " "1975" "StukjeVoorweg3"
"2011 " "2011" "Dageraad04"
>>}}}
</tab>
</tabs>




{{vTabs{<<tabs ""

>>}}}

{{BROWN{Stukje Voorweg}}}
De vreemde inham in de Frederik Hendrikstraat - tussen de 1e Hugo de Grootstraat en het Van Oldenbarneveldtplein – heeft mij altijd geïntrigeerd. Op de noordelijke hoek van deze inham zat een viswinkel en in de inham zelf o.a. een garage. De huizen in de inham - de nummers 33 t/m 45 - stonden aan de voormalige Voorweg en zijn niet gesloopt bij de aanleg van de Frederik Hendrikstraat.
In 1971 stonden deze huizen er nog compleet; in 1975 werd de aftakeling zichtbaar. Inmiddels staat er nieuwbouw, maar nog steeds aan een inham, zoals op Google Maps is te zien!
Ook vreemd waren de viswinkel op de hoek van de inham en het pand ernaast (stomerij 'Hoek & Vaart'). Beide waren maar één verdieping hoog. Het leek alsof de bovenbouw gesloopt was, maar ze waren in 1913 zo gebouwd als coöperative winkel van de 'De Dageraad'.

[img[Kaart 1822|Images/1822_2007_situatie_Frederik_Hendrikstraat.jpg]]
//De rode lijn geeft de rooilijn van de huidige Frederik Hendrikstraat met de rooilijn van de Voorweg in 1822.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1932_Frederik_Hendrikstraat_voormalige_Voorweg_400.jpg][Foto/1932_Frederik_Hendrikstraat_voormalige_Voorweg.jpg]]
//Frederik Hendrikstraat met stukje van de voormalige Voorweg, 1932.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_Voorweg_Frederik_Hendrikstraat_33-45_400.jpg][Foto/1935_Voorweg_Frederik_Hendrikstraat_33-45.jpg]]
//In 1935 staan de huizen aan de Voorweg er nog compleet.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1975_Frederik_Hendrikstraat_met_stukje_Voorweg_400.jpg][Foto/1975_Frederik_Hendrikstraat_met_stukje_Voorweg.jpg]]
//In 1975 is het eerste verval van het 'stukje Voorweg' zichtbaar.
Links is nog een gedeelte van Puul's vishandel te zien.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1994_Frederik_Hendrikstraat_inham_400.jpg][Foto/1994_Frederik_Hendrikstraat_inham.jpg]]
//Nieuwbouw, maar nog steeds een inham, 1994.//

[img[Kaart 2007|Images/2007_situatie_Frederik_Hendrikstraat.jpg]]
//2007 Google Maps: Inham zichtbaar (rooilijn met rood aangegeven).//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Frederik_Hendrikstraat_stukje_Voorweg_400.jpg][Foto/2008_Frederik_Hendrikstraat_stukje_Voorweg.jpg]]
//Google Street View: De nieuwbouw en de inham in 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892-1903_Buurt_WW_XX_stukje_Voorweg_400.jpg][Foto/1892-1903_Buurt_WW_XX_stukje_Voorweg.jpg]]
//De rode lijn is de rooilijn van de oude Voorweg op de kadasterkaart van ca. 1899.
De huizen aan de Van Oldenbarneveldtstraat zijn om de oude huizen aan de Voorweg heengebouwd.//

{{sliderBG{
Een stuurstand is de inrichting aan de kop van een motorwagen of bijwagen van waaruit de machinist de tram kan 'bedienen'.
Als een bijwagen (zonder eigen motoren) van een stuurstand is voorzien spreken we van een 'stuurstandwagen'. Zo'n wagen heeft aan één uiteinde een stuurstand, waarmee de motorwagen aan de andere kant van het tramstel bediend kan worden.
}}}

/*{{{*/
/* ======== 1-1-2018 ======== */
/* Colors input fields adjusted */
input {
    background-color: white;
    color: black;
}
/* ======== 26-4-2016 ======== */
/* FONT-SIZE adjusted => 0.83em */
/* i.v.m. lengte tekst in tabs, b.v. 'Situatie 1822-2008' */
/* ======== 19-2-2016 ======== */
/* FONT-SIZE adjusted => 0.9em /
/* vTabs need to be adjusted as well 150px => 160px*/
/* special vTabs in Start 50px => 60px */

body {
	font-size: 0.83em;
	margin-bottom: 4em;
}

/* ================================ */

/* WIDTH SEARCH FIELD */
.txtOptionInput {
     width: 8em;
}

/* SHADOW FOR TITLES */

.title {
     font-size:      2em;
     font-weight:bold;
     color: [[ColorPalette::PrimaryMid]];
     text-shadow:    2px 2px 4px #999;
     padding-bottom: 6px;
}


/* 'HIDE' BACKSTAGE BUTTON */
#backstageButton a {
     background:none;
     color:[[ColorPalette::TertiaryPale]]; border:none;
}

/* MONOSPACE FOR EDITING */
.editor textarea, .editor input {

font-size: 1.2em;
     font-family: Inconsolata, Consolas, "Courier New", monospace, Serif;
     color:[[ColorPalette::PrimaryDark]];
     background-color:[[ColorPalette::TertiaryPale]];
}

/* FOR BACKGROUND IMAGE */
#pagebg {
     width:100%;
     z-index:-1;
     position:fixed;
     top:24px;left:0;margin:0;padding:0;
}

/* NO MAINMENU */

/* TOPMENUS */

/* FIXED POSITION */
#topMenu {
     position: fixed;
     width: 100%;
     top:0px;
     left:0px;
     background:url(Images/background1.gif) repeat-x top left;top left;
}

#topMenuL {
     float:left;
     position:relative;
}

#topMenuC {
     float:left;
     position:relative;
}

#topMenuR {
     float:right;
     position:relative;
}

/* USE THE FULL HORIZONTAL WIDTH */
#displayArea {
     font-family: Verdana, Geneva, "DejaVu Sans", sans-serif;
     margin: 1em 15.5em 0em 1em;

}

/* ROUNDED CORNERS AND BORDERS FOR TIDDLERS & MESSAGE AREA */
.tiddler {
     position: relative;
     top:54px;
     left:0px;
     border-top: 1px solid #ccc; 
     border-left: 1px solid #ccc; 
     border-bottom: 3px solid #ccc; 
     border-right: 3px solid #ccc; 
     margin: 0.5em; 
     background: [[ColorPalette::Background]]; 
     padding: 1em;
     border-radius: 1em;
     -moz-border-radius: 1em;
     webkit-border-radius: 1em;
}
#messageArea { 
     background-color: #eee; 
     border-color: [[ColorPalette::PrimaryPale]];  
     border-width:   1px; 
     font-size: 90%; 
     padding: 0.5em; 
     border-radius: 0.5em;
     -moz-border-radius: 0.5em;
     webkit-border-radius: 0.5em;
}

/* SIDEBAR OPTIONS */
#sidebarOptions {
     position: relative;
     top:54px;
     left:0px;
     background: [[ColorPalette::Background]];
}

/* SIDE BAR TABS */
#sidebarTabs {
     position: relative;
     top:54px;
     left:0px;
     background: [[ColorPalette::Background]];
}

/* TIDDLERSBAR */
#tiddlersBar {
     position: fixed;
     top:23px;
     left:0px;
}

/* TIDDLERSDISPLAY */
#tiddlerDisplay {
/* no definitions */
};

/* SEARCH RESULTS (ZOEKRESULTATEN) */
#tiddlerZoekresultaten {
	background: [[ColorPalette::SecondaryLight]];
}
/* SEARCH BUTTON */
.searchButton {
     color: [[ColorPalette::PrimaryMid]];
     font-weight: bold;
     padding: 3px 0px 3px 6px;
}

/* DO NOT DISPLAY USERNAME AND DATE */
.tiddler .subtitle {
     display: none;
} 

/* TABLE HEADER */
.viewer th {
     color: [[ColorPalette::SecondaryDark]];
     background-color: [[ColorPalette::TertiaryLight]];
} 

/* BLOCKQUOTES */
.viewer blockquote {
     border-left: 3px solid [[ColorPalette::SecondaryDark]];
     margin-top:0.5em; margin-bottom:0.5em;
}

/* TABS */
.tabSelected {
     color:[[ColorPalette::SecondaryDark]];
     font-weight: bold;
     background:[[ColorPalette::SecondaryLight]];
     border-left:1px solid [[ColorPalette::SecondaryMid]];
     border-top:1px solid [[ColorPalette::SecondaryMid]];
     border-right:1px solid [[ColorPalette::SecondaryMid]];
     border-radius: 0.3em;
     -moz-border-radius: 0.3em;
     webkit-border-radius: 0.3em;
}
.tabUnselected {
     color:[[ColorPalette::PrimaryMid]];
     background: #ddd;
/*     background:url(Images/background2.gif) repeat-x top left;top left;  works but then 'hover over tab' does not work anymore */
     font-weight:bold;
     border-radius: 0.3em;
     -moz-border-radius: 0.3em;
     webkit-border-radius: 0.3em;
}
.tabContents {
     color:[[ColorPalette::PrimaryDark]];
     background:[[ColorPalette::Background]];
     border:1px solid [[ColorPalette::TertiaryLight]];
     border-radius: 0.6em;
     -moz-border-radius: 0.6em;
     webkit-border-radius: 0.6em;
}

/* links & hover */
a {
     color:[[ColorPalette::PrimaryMid]];
}
a:hover {
     color:[[ColorPalette::PrimaryMid]];
background-color:#EEF7FF;     /* background-color:[[ColorPalette::SecondaryLight]]; */
}

/* TEXT ALIGNMENT */
.left {
     display:block;text-align:left;
}
.center {
     display:block;text-align:center;
}
.right	{
     display:block;text-align:right;
}

/* BACKGROUND SLIDER */
.sliderBG {
     background:#def;
}

/* BUTTONS */
.button {
     color:[[ColorPalette::PrimaryMid]];
     border:1px solid [[ColorPalette::SecondaryLight]];
     margin: 0 2px;
}
.button:hover {
     color:[[ColorPalette::PrimaryDark]];
     background:[[ColorPalette::SecondaryLight]];
     border-color:[[ColorPalette::SecondaryMid]];
}
.button:active {
     color:[[ColorPalette::Background]];
     background:[[ColorPalette::SecondaryMid]];
     border:1px solid [[ColorPalette::SecondaryDark]];
}

/* BUTTONSTYLE */
.buttonstyle {
     border:1px solid #8cf;
     padding: 0em 0.4em 0.1em 0.2em;
     color:#000;
}

/* CLOSEBUTTONSTYLE */
.closebuttonstyle {
     border:1px solid #8cf;
     padding: 0em 0.3em 0.1em 0.3em;
     background:#def;
     color:#000;
}

/* NO TAG FIELD */
.tagged {
     display: none;
}

/* IMAGES FLOAT LEFT & RIGHT */
.imgfloatleft {
     float:left;padding:10px
}
.imgfloatright {
     float:right;padding:10px
}

/* NO PADDING FOR/AFTER LISTS */
.viewer ul, .viewer ol {
     margin:0;
     padding:0;
} 
.viewer ul, .viewer ol {
     margin-left:0.5em;
     padding-left:1.5em;
}

/* TEXT COLOR */
.brown {
     color:#841 !important;
}
.BROWN {
     font-weight:bold;
     color:#841 !important;
}
.blue {
     color:#00f !important;
}
.BLUE {
     font-weight:bold;
     color:#00f !important;
}
.red {
     color:#f00 !important;
}
.RED {
     font-weight:bold;
     color:#f00 !important;
}

/* APPEARANCE INDEX SLIDER */
#sidebarTabs .button {
     margin:0px 0.2em;
     padding:0.2em 0.3em;
     display:block;
}

/* TEXT FLOAT RIGHT */
.floatright {
     float:right;
}

/* BORDERLESS TABLES */
.borderless, .borderless table, .borderless td, .borderless tr, .borderless th, .borderless tbody {
     border:0 !important;
     margin:0 !important;
     padding:0 !important;
}

.viewer table, table.twtable {border:2px solid [[ColorPalette::TertiaryLight]];}

/* VERTICAL TABS */
.vTabs .tabset {
     float: left;
     display: block;
     padding: 0px;
     margin-top: .5em;
     min-width: 160px; /* was 150px */
}
.vTabs .tabset .tab {
     display:block;
     text-align:left;
     padding:2px 3px 2px 7px;
     margin:0 1px 1px 0;
}
.vTabs .tabContents {
     margin-left: 160px; /* was 150px */
     max-width:80%;
     padding:5px;
}
.vTabs .tabContents .tabContents {
     border:none;
     background:transparent;
}
[[StylesheetExtra]]
/*}}}*/

/*{{{*/
/***** LAYOUT STYLES -  DO NOT EDIT! *****/
ul.suckerfish, ul.suckerfish ul {
	margin: 0;
	padding: 0;
	list-style: none;
	line-height:1.0em;
}

ul.suckerfish  li {
	display: inline-block; 
	display: block;
	float: left; 
}

ul.suckerfish li ul {
	position: absolute;
	left: -999em;
}

ul.suckerfish li:hover ul, ul.suckerfish li.sfhover ul {
	left: auto;
}

ul.suckerfish ul li {
	float: none;
	border-right: 0;
	border-left:0;
}

ul.suckerfish a, ul.suckerfish a:hover {
	display: block;
}

ul.suckerfish li a.tiddlyLink, ul.suckerfish li a, #mainMenu ul.suckerfish li a {font-weight:bold;}
/**** END LAYOUT STYLES *****/


/**** COLORS AND APPEARANCE - DEFAULT *****/
ul.suckerfish li a {
	padding: 0.5em 1.0em;
	color: [[ColorPalette::PrimaryMid]];
        background:url(Images/background1.gif) repeat-x top left;top left;
	border-bottom: 0;
	font-weight:bold;
}

ul.suckerfish li:hover a, ul.suckerfish li.sfhover a{
        background:url(Images/background2.gif) repeat-x top left;top left;
}

ul.suckerfish li:hover ul a, ul.suckerfish li.sfhover ul a{
	color: [[ColorPalette::PrimaryMid]];
        background:url(Images/background1.gif) repeat-x top left;top left;
	border-top:1px solid [[ColorPalette::Background]];
}

ul.suckerfish ul li a:hover {
        background:url(Images/background3.gif) repeat-x top left;top left;
}

ul.suckerfish li a{
	width:13em;
}

ul.suckerfish ul li a, ul.suckerfish ul li a:hover{
	display:inline-block;
	width:13em;
}
/***
ul.suckerfish li {
	border-left: 1px solid [[ColorPalette::Error]];
}
***/
/***** END COLORS AND APPEARANCE - DEFAULT *****/


/***** LAYOUT AND APPEARANCE: VERTICAL *****/
ul.suckerfish.vertical li{
	width:10em;
	border-left: 0px solid #00558f;
}

ul.suckerfish.vertical ul li, ul.suckerfish.vertical li a, ul.suckerfish.vertical li:hover a, ul.suckerfish.vertical li.sfhover a {
	border-left: 0.8em solid #00558f;
}

ul.suckerfish.vertical li a, ul.suckerfish.vertical li:hover a, ul.suckerfish.vertical li.sfhover a,  ul.suckerfish.vertical li.sfhover a:hover{
	width:8em;
}

ul.suckerfish.vertical {
	width:10em; text-align:left;
	float:left;
}

ul.suckerfish.vertical li a {
	padding: 0.5em 1em 0.5em 1em;
	border-top:1px solid  #fff;
}

ul.suckerfish.vertical, ul.suckerfish.vertical ul {
	line-height:1.4em;
}

ul.suckerfish.vertical li:hover ul, ul.suckerfish.vertical li.sfhover ul { 
	margin: -2.4em 0 0 10.9em;
}

ul.suckerfish.vertical li:hover ul li a, ul.suckerfish.vertical li.sfhover ul li a {
	border: 0px solid #FFF;
}

ul.suckerfish.vertical li:hover a, ul.suckerfish.vertical li.sfhover a{
	padding-right:1.1em;
}

ul.suckerfish.vertical li:hover ul li, ul.suckerfish.vertical li.sfhover ul li {
	border-bottom:1px solid  #fff;
}

/***** END LAYOUT AND APPEARANCE: VERTICAL *****/
/*}}}*/

/*{{{*/
#searchResults {
	overflow: auto;
	padding: 50px; /* 5px 1em 10px  */
	background-color: [[ColorPalette::TertiaryPale]];
}

#searchResults h1 {
	margin-top: 0;
	border: none;
}

#searchResults ul {
	margin: 0.5em;
	padding-left: 1.5em;
}

#searchResults .button {
	display: block;
	border-color: [[ColorPalette::TertiaryDark]];
	padding: 5px;
	background-color: [[ColorPalette::TertiaryLight]];
}

#searchResults .button:hover {
	border-color: [[ColorPalette::SecondaryMid]];
	background-color: [[ColorPalette::SecondaryLight]];
}

#search_close {
	float: right;
	margin: 15px 0em 5px 5px; /* -5px -1em 5px 5px */
}

#search_open {
	float: left;
	margin-top: 5px;
}
/*}}}*/

/*{{{*/

/* POSITION TIDDLERSBAR*/
#tiddlersBar {
     line-height:160%;
     padding : 1em 0.5em 2px 0.5em;
}

/* BUTTON AT UNSELECTED TAB */
#tiddlersBar .button {
     color:[[ColorPalette::PrimaryMid]];
/* background-color:[[ColorPalette::SecondaryLight]]; */
     padding:2px 0px 2px 0px;
     border:0;
}
/* SELECTED TAB */
#tiddlersBar .tab {
/*     background-color:[[ColorPalette::SecondaryLight]]; */
     background:url(Images/background4.gif) repeat-x top left;top left;
     white-space:nowrap;
}

/* UNSELECTED TAB */
#tiddlersBar .tabUnselected {
/*       background-color:[[ColorPalette::TertiaryPale]]; */
     background:url(Images/background3.gif) repeat-x top left;top left;
}
/* 'x' AT UNSELECTED TAB AND '!' AT SELECTED TAB */
.tabUnselected .tabButton, .tabSelected .tabButton {
     padding : 0 2px 0 2px;
     margin: 0 0 0 4px;
}
/* TAB CONTENTS */
.tiddler, .tabContents {
     border:1px [[ColorPalette::TertiaryPale]] solid;
}
/*}}}*/

/*{{{*/
/* TABLE HEADER */
.viewer th {
     color: [[ColorPalette::SecondaryDark]]; /* brown #841 */
     background-color: [[ColorPalette::TertiaryLight]]; /* light gray #ccc */
     border:2px solid [[ColorPalette::TertiaryMid]];
} 

.viewer table, table.twtable {
     border:2px solid [[ColorPalette::TertiaryLight]];
}


.viewer table, table.twtable {
     border:2px solid [[ColorPalette::TertiaryMid]];
}
.viewer td, .viewer tr, .twtable td, .twtable tr {
     border:1px solid [[ColorPalette::TertiaryMid]];
}

/* Color in h table header */
.twtable thead td {
     color: #04B;
     background-color: #DEF;
     font-weight: bold;
}

/* Color of !text */
.viewer .twtable th {
     color: #04B;
     background-color: #8CF;
}

/*}}}*/

/*{{{*/

.viewer table, table.twtable {
     border:2px solid [[ColorPalette::TertiaryDark]];
}
.viewer th, .viewer thead td, .twtable th, .twtable thead td {
     background:[[ColorPalette::SecondaryMid]];
     border:1px solid [[ColorPalette::TertiaryLight]];
     color:[[ColorPalette::Background]];
}




.viewer table, table.twtable {
     border:2px solid [[ColorPalette::TertiaryMid]];
}
.viewer td, .viewer tr, .twtable td, .twtable tr {
     border:1px solid [[ColorPalette::TertiaryMid]];
}
/* TABLE HEADER */
.viewer th {
     color: [[ColorPalette::SecondaryDark]];
     background-color: [[ColorPalette::TertiaryLight]];
}

/* Color of !text */
.viewer .twtable th {
     color: [[ColorPalette::SecondaryDark]];
}
.twtable thead td {
     color: [[ColorPalette::TertiaryMid]];
}
/*}}}*/

/***
|Name|TabEditPlugin|
|Created by|SaqImtiaz|
|Location|http://tw.lewcid.org/#TabEditPlugin|
|Version|0.32|
|Requires|~TW2.x|

!Description
Makes editing of tabs easier.

!Usage
*Double click a tab to edit the source tiddler
*Double click outside the tabset to edit the containing tiddler. 

!Demo
TestTabs

!History
*28-04-06, v0.32 - fixed previous bug fix!
*27-04-06, v0.31 - fixed conflicts with tabs created using PartTiddler.
*26-04-06, v0.30 - first public release

***/

//{{{

//tab on double click event handler
Story.prototype.onTabDblClick = function(e){
        if (!e) var e = window.event;
        var theTarget = resolveTarget(e);
        var title= this.getAttribute("source");
        if ((version.extensions.PartTiddlerPlugin)&&(title.indexOf("/")!=-1))
                 {if (!oldFetchTiddler.call(this, [title]))
                              {return false;}}   
        story.displayTiddler(theTarget,title,2,false,null)
        e.cancelBubble = true;
        if (e.stopPropagation) e.stopPropagation();
        return false;
        }

config.macros.tabs.switchTab = function(tabset,tab)
{
	var cookie = tabset.getAttribute("cookie");
	var theTab = null
	var nodes = tabset.childNodes;
	for(var t=0; t<nodes.length; t++)
		if(nodes[t].getAttribute && nodes[t].getAttribute("tab") == tab)
			{
			theTab = nodes[t];
			theTab.className = "tab tabSelected";
			}
		else
			nodes[t].className = "tab tabUnselected"
	if(theTab)
		{
		if(tabset.nextSibling && tabset.nextSibling.className == "tabContents")
			tabset.parentNode.removeChild(tabset.nextSibling);
		var tabContent = createTiddlyElement(null,"div",null,"tabContents",null);
		tabset.parentNode.insertBefore(tabContent,tabset.nextSibling);
		var contentTitle = theTab.getAttribute("content");

                //set source attribute equal to title of tiddler displayed in tab
		tabContent.setAttribute("source",contentTitle);
		//add dbl click event
		tabContent.ondblclick = story.onTabDblClick;

		wikify(store.getTiddlerText(contentTitle),tabContent,null,store.getTiddler(contentTitle));
		if(cookie)
			{
			config.options[cookie] = tab;
			saveOptionCookie(cookie);
			}
		}
}

//}}}

<<tableOfContents>>

|1|2|3|h
|a|b|c|
|x|y|z|

|!1|!2|!3|
|a|b|c|
|x|y|z|

|p|q|r|h
|!1|!2|!3|
|a|b|c|
|x|y|z|

/***
|Name|TableOfContentsPlugin|
|Source|http://www.TiddlyTools.com/#TableOfContentsPlugin|
|Documentation|http://www.TiddlyTools.com/#TableOfContentsPluginInfo|
|Version|2.4.3|
|Author|Eric Shulman|
|License|http://www.TiddlyTools.com/#LegalStatements|
|~CoreVersion|2.1|
|Type|plugin|
|Description|replace the standard tabbed contents list with a scrolling listbox|
When there are many tiddlers in a document, the standard 'tabbed list of tiddlers' in the right-hand sidebar can become very long, occupying a lot of page space and requiring a lot scrolling in order to locate and select a tiddler.  The TableOfContentsPlugin addresses this problem by replacing the standard tabbed list display with a single listbox/droplist control that uses a very small amount of page space, regardless of the number of tiddlers in the document.
!!!!!Documentation
>see [[TableOfContentsPluginInfo]]
!!!!!Configuration
<<option chkTOCShow>> display table of contents listbox
<<option chkTOCIncludeHidden>> include tiddlers tagged with <<tag excludeLists>> in listbox
listbox shows <<option txtTOCListSize>> lines, sorted by <<option txtTOCSortBy>>
!!!!!Revisions
<<<
2008.04.09 [2.4.3] restored config.options.chkTOCShow and onClickTOCMenu() handler
|please see [[TableOfContentsPluginInfo]] for additional revision details|
2005.06.13 [1.0.0] Initial Release (as adaptation - predates TiddlyWiki plugin architecture!!)
<<<
!!!!!Code
***/
//{{{
version.extensions.TableOfContentsPlugin= {major: 2, minor: 4, revision: 3, date: new Date(2008,4,9)};
//}}}

// // 1.2.x compatibility
//{{{
if (!window.story) window.story=window;
if (!store.getTiddler) store.getTiddler=function(title){return store.tiddlers[title]}
if (!store.addTiddler) store.addTiddler=function(tiddler){store.tiddlers[tiddler.title]=tiddler}
if (!store.deleteTiddler) store.deleteTiddler=function(title){delete store.tiddlers[title]}
//}}}

//{{{
// define defaults for cookie-based option values
if (config.options.txtTOCSortBy==undefined)	config.options.txtTOCSortBy="modified";
if (config.options.txtTOCListSize==undefined)	config.options.txtTOCListSize=19;
if (config.options.chkTOCShow==undefined)	config.options.chkTOCShow=true;
if (config.options.chkTOCIncludeHidden==undefined)	config.options.chkTOCIncludeHidden=false;

// define macro "tableOfContents" to render controls
config.macros.tableOfContents = { label: "contents" };
config.macros.tableOfContents.cmdMax=8; // index of maximum command item

config.macros.tableOfContents.css = '\
.TOC { padding:0.5em 1em 0.5em 1em; }\
.TOC a { padding:0em 0.25em 0em 0.25em; color:inherit; }\
.TOCList { width: 100%; font-size:8pt; margin:0em; }\
';

config.macros.tableOfContents.html = '\
<div style="text-align:right">\
	<span style="float:left">\
	<a href="JavaScript:;" id="TOCMenu" style="padding: 0em;"\
		onclick="onClickTOCMenu(this)" title="show/hide table of contents">%label%</a>\
	</span>\
	<a href="JavaScript:;" id="TOCSmaller" style="display:inline"\
		onclick="resizeTOC(this)" title="reduce list size">&#150;</a>\
	<a href="JavaScript:;" id="TOCLarger"style="display:inline"\
		onclick="resizeTOC(this)" title="increase list size">+</a>\
	<a href="JavaScript:;" id="TOCMaximize"style="display:inline"\
		onclick="resizeTOC(this)" title="maximize/restore list size">=</a>\
</div>\
';

config.macros.tableOfContents.handler = function(place,macroName,params) { 
	var parsedParams = new Array();
	parsedParams['label']=this.label;
	parsedParams['inline']=false;
	while (params.length>0) {
		if (params[0]=="label:none") parsedParams['label']="";
		else if (params[0].substr(0,6)=="label:") parsedParams['label']=params[0].substr(6);
		if (params[0].substr(0,7)=="prompt:") parsedParams['prompt']=params[0].substr(7);
		if (params[0].substr(0,8)=="padding:")parsedParams['padding']=params[0].substr(8);
		if (params[0].substr(0,7)=="margin:") parsedParams['margin']=params[0].substr(7);
		if (params[0].substr(0,5)=="sort:")   parsedParams['sortby']=params[0].substr(5);
		if (params[0].substr(0,5)=="date:")   parsedParams['date']=params[0].substr(5);
		if ((params[0]=="size:auto")||(params[0]=="size:0")) parsedParams['autosize']=true;
		else if (params[0] && (params[0].substr(0,5)=="size:")) parsedParams['requestedSize']=params[0].substr(5);
		if (params[0].substr(0,6)=="width:") parsedParams['width']=params[0].substr(6);
		if (params[0]=="hidelist") parsedParams['hidelist']=true;
		if (params[0]=="inline")   parsedParams['inline']=true;
		if (params[0]=="-title")   parsedParams['hide_title']=true;
		if (params[0]=="-date")    parsedParams['hide_date']=true;
		if (params[0]=="-author")  parsedParams['hide_author']=true;
		if (params[0]=="-creator") parsedParams['hide_creator']=true;
		if (params[0]=="-tags")    parsedParams['hide_tags']=true;
		if (params[0]=="-missing") parsedParams['hide_missing']=true;
		if (params[0]=="-orphans") parsedParams['hide_orphans']=true;
		if (params[0]=="-shadows") parsedParams['hide_shadows']=true;
		params.shift(); 
	}
	setStylesheet(config.macros.tableOfContents.css,"tableOfContents");
	var newTOC=createTiddlyElement(place,parsedParams['inline']?"span":"div",null,"TOC",null)
	if (parsedParams['margin'])	{ newTOC.style.margin=parsedParams['margin']; }
	if (parsedParams['padding'])	{ newTOC.style.padding=parsedParams['padding']; }
	if (parsedParams['label']!="") newTOC.innerHTML=config.macros.tableOfContents.html.replace(/%label%/,parsedParams['label']);
	var newTOCList=createTOCList(newTOC,parsedParams)
	refreshTOCList(newTOCList);
	store.addNotification(null,reloadTOCLists);	// reload listbox after every tiddler change
}

// IE needs explicit global scoping for functions/vars called from browser events
window.onChangeTOCList=onChangeTOCList;
window.onClickTOCList=onClickTOCList;
window.onDblClickTOCList=onDblClickTOCList;
window.reloadTOCLists=reloadTOCLists;
window.refreshTOCList=refreshTOCList;
window.onClickTOCMenu=onClickTOCMenu;
window.resizeTOC=resizeTOC;
	
function createTOCList(place,params) {
	var list = createTiddlyElement(place,"select",null,"TOCList",params['prompt'])
	list.params=params;
	list.onchange=onChangeTOCList;
	list.onclick=onClickTOCList;
	list.ondblclick=onDblClickTOCList;
	list.onkeyup=onKeyUpTOCList;
	list.style.display=config.options.chkTOCShow ? "block" : "none" ;
	list.sortBy=config.options.txtTOCSortBy;
	list.dateFormat="DD MMM YYYY";
	list.requestedSize=config.options.txtTOCListSize;
	list.expandall=false;
	list.cmdMax=config.macros.tableOfContents.cmdMax;
	if (params['hide_title'])   list.cmdMax--;
	if (params['hide_date'])    list.cmdMax--;
	if (params['hide_author'])  list.cmdMax--;
	if (params['hide_creator']) list.cmdMax--;
	if (params['hide_tags'])    list.cmdMax--;
	if (params['hide_missing']) list.cmdMax--;
	if (params['hide_orphans']) list.cmdMax--;
	if (params['hide_shadows']) list.cmdMax--;
	if (params['sortby'])       { list.sortBy=params['sortby']; list.noSortCookie=true; }
	if (params['date'])         { list.dateFormat=params['date']; }
	if (params['autosize'])     { list.autosize=true; list.noSizeCookie=true; }
	if (params['requestedSize']){ list.requestedSize=params['requestedSize']; list.noSizeCookie=true; }
	if (params['width'])        { list.style.width=params['width']; }
	if (params['hidelist'])     { list.style.display ="none" ; list.noShowCookie=true; }
	if (params['expandall'])    { list.expandall=true; }
	return list;
}

function onChangeTOCList() {
	var thisTiddler=this.options[this.selectedIndex].value;
	if ((this.size==1)&&(thisTiddler!='')&&(this.selectedIndex>this.cmdMax))
		story.displayTiddler(null,thisTiddler,1);
	refreshTOCList(this);
	return false;
}
function onClickTOCList(e) {
	if (!e) var e = window.event;
	if (this.size==1) return; // don't toggle display for droplist
	if (e.shiftKey) { this.expandall=!this.expandall; refreshTOCList(this);}
	e.cancelBubble = true; if (e.stopPropagation) e.stopPropagation();
	return true;
}
function onDblClickTOCList(e) {
	if (!e) var e = window.event;
	var thisTiddler=this.options[this.selectedIndex].value;
	if ((thisTiddler!='')&&(this.selectedIndex>this.cmdMax))
		story.displayTiddler(null,thisTiddler,1);
	e.cancelBubble = true; if (e.stopPropagation) e.stopPropagation();
	return false;
}
function onKeyUpTOCList(e) {
	if (!e) var e = window.event;
	if (e.keyCode!=13) return true;
	var thisTiddler=this.options[this.selectedIndex].value;
	if ((thisTiddler!='')&&(this.selectedIndex>this.cmdMax))
		story.displayTiddler(null,thisTiddler,1);
	e.cancelBubble = true; if (e.stopPropagation) e.stopPropagation();
	return false;
}
function reloadTOCLists() {
	var all=document.all? document.all.tags("select") : document.getElementsByTagName("select");
	for (var i=0; i<all.length; i++)
		if (all[i].className=="TOCList")
			{ all[i].selectedIndex=-1; refreshTOCList(all[i]); }
}
 
function refreshTOCList(list) {
	var selectedIndex = list.selectedIndex;
	if (selectedIndex==-1) selectedIndex=0;
	var sortBy = list.sortBy;
	var showHidden = config.options.chkTOCIncludeHidden && !(config.options.chkHttpReadOnly && readOnly);

	if (selectedIndex==0) sortBy=list.sortBy;	// "nnn tiddlers" heading - use previous sort order
	else if (selectedIndex<=list.cmdMax)sortBy=list.value;
	else { if (list.options[list.selectedIndex].value=='') expandTOC(list); return; }

	list.sortBy = sortBy; // save current sort order
	if (!list.noSortCookie) { config.options.txtTOCSortBy=sortBy; saveOptionCookie("txtTOCSortBy"); }

	// get the list of tiddlers
	var tiddlers = [];
	switch (sortBy) {
		case "missing":	tiddlers=store.getMissingLinks(); break;
		case "tags": tiddlers=store.getTags(); break;
		case "orphans":	tiddlers=store.getOrphans(); break;
		case "shadows": for (var t in config.shadowTiddlers) tiddlers.push(t); tiddlers.sort();	break;
		default: tiddlers=store.getTiddlers(sortBy=='creator'?'modifier':sortBy,showHidden?'':'excludeLists'); break;
	}

	// clear current listbox contents
	while (list.length > 0) { list.options[0] = null; }
	list.saved=null;

	// add heading and control items to list
	var i=0;
	var theHeading=tiddlers.length+' tiddlers:';
	if (sortBy=='missing') theHeading=tiddlers.length+' missing tiddlers:';
	if (sortBy=='orphans') theHeading=tiddlers.length+' orphaned tiddlers:';
	if (sortBy=='tags')    theHeading=tiddlers.length+' tags:';
	if (sortBy=='shadows') theHeading=tiddlers.length+' shadow tiddlers:';
	var indent=String.fromCharCode(160)+String.fromCharCode(160);
	var sel=">";
	list.options[i++]=new Option(theHeading,'');
	function headerOpt(txt,val) { return new Option(((sortBy==val)?sel:indent)+' ['+txt+']',val); }
	if (!list.params['hide_title'])   list.options[i++]=headerOpt('by title','title');
	if (!list.params['hide_date'])    list.options[i++]=headerOpt('by date','modified');
	if (!list.params['hide_author'])  list.options[i++]=headerOpt('by author','modifier');
	if (!list.params['hide_creator']) list.options[i++]=headerOpt('by creator','creator');
	if (!list.params['hide_tags'])    list.options[i++]=headerOpt('by tags','tags');
	if (!list.params['hide_missing']) list.options[i++]=headerOpt('missing','missing');
	if (!list.params['hide_orphans']) list.options[i++]=headerOpt('orphans','orphans');
	if (!list.params['hide_shadows']) list.options[i++]=headerOpt('shadows','shadows');
	// output the tiddler list
	switch(sortBy) {
		case "title":
			for (var t = 0; t < tiddlers.length; t++)
				list.options[i++] = new Option(tiddlers[t].title,tiddlers[t].title);
			break;
		case "modified":
		case "modifier":
		case "creator":
			if (sortBy=="modified") tiddlers.reverse(); // show newest first
			if (sortBy=="creator") { // sort by custom field with fallback value
				tiddlers.sort(function (a,b) {
					var v1=a.fields.creator||a.modifier;
					var v2=b.fields.creator||b.modifier;
					return (v1==v2)?0:(v1>v2?1:-1);
				});
			}
			var lastSection = "";
			for (var t = 0; t < tiddlers.length; t++){
				var tiddler = tiddlers[t];
				var theSection = "";
				var m=tiddler.modified;
				if (sortBy=="modified") theSection=m.getFullYear()+'.'+(m.getMonth()+1)+'.'+m.getDate();
				if (sortBy=="modifier") theSection = tiddler.modifier;
				if (sortBy=="creator") theSection=tiddler.fields['creator']||tiddler.modifier;
				if (theSection != lastSection) {
					lastSection = theSection;
					if (sortBy=="modified") theSection = m.formatString(list.dateFormat);
					list.options[i++] = new Option('+ '+theSection,"");
				}
				list.options[i++] = new Option(indent+indent+tiddler.title,tiddler.title);
			}
			expandTOC(list);
			break;
		case "tags":
			// tagged tiddlers, by tag
			var tagcount=0;
			var lastTag = null;
			for (var t = 0; t < tiddlers.length; t++) {  // actually a list of tags, not tiddlers... 
				var theTag = tiddlers[t][0]; var tid=store.getTiddler(theTag);
				if (tid && tid.isTagged('excludeLists')) continue; // skip excluded tags
				var temp = store.getTaggedTiddlers(theTag);
				var tagged=[]; for (var q=0; q<temp.length; q++) // hide excluded tiddlers
					if (!temp[q].isTagged('excludeLists')) tagged.push(temp[q]); 
				if (tagged.length) { tagcount++;
					list.options[i++]=new Option('+ '+theTag+" ("+tagged.length+")","");
					for(var r=0; r<tagged.length; r++)
						list.options[i++]=
							new Option(indent+indent+tagged[r].title,tagged[r].title);
				}
			}
			// count untagged tiddlers
			var temp = store.getTiddlers("title");
			var c=0; for (var r=0; r<temp.length;r++) if (!temp[r].tags.length) c++;
			// create 'pseudo-tag' listing untagged tiddlers (if any)
			if (c>0) {
				list.options[i++] = new Option("+ untagged ("+c+")","");
				for (var r=0; r<temp.length;r++) if (!temp[r].tags.length)
					list.options[i++] = new
						Option(indent+indent+temp[r].title,temp[r].title);
			}
			list.options[0].text=tagcount+' tags:';
			expandTOC(list);
			break;
		case "missing": case "orphans": case "shadows":
			for (var t = 0; t < tiddlers.length; t++)
				list.options[i++] = new Option(tiddlers[t],tiddlers[t]);
			break;
	}
	list.selectedIndex=selectedIndex; // select current control item
	list.size = (list.autosize)?list.options.length:list.requestedSize;
}

// show/hide branch of TOCList based on current selection
function expandTOC(list) {
	var selectedIndex = list.selectedIndex;
	if (selectedIndex==-1) selectedIndex=0;
	var sortBy = list.sortBy;

	// don't collapse/expand list for alpha-sorted "flatlist" TOC contents
	// or list control items
	if ((sortBy=="title")||(sortBy=="missing")||(sortBy=="orphans")||(sortBy=="shadows")) return;
	if ((selectedIndex>0)&&(selectedIndex<=list.cmdMax)) return;

	// get current selected text/value and cache the 
	// complete list.  Then clear the current list contents
	var theText = list.options[selectedIndex].text;
	var theValue = list.options[selectedIndex].value;
	if (!list.saved) {
		list.saved=new Array();
		for (var i=0;i<list.length;i++) list.saved[i]=list.options[i];
	}
	while (list.length > 0) { list.options[0] = null; }

	// put back heading items until item text matches current selected heading
	var i=0;
	for (var t=0; t<list.saved.length; t++) {
		var opt=list.saved[t];
		if (list.expandall||(opt.value=='')||(i<=list.cmdMax)) list.options[i++] = opt;
		if (opt.text==theText) break;
	}
	selectedIndex=i-1;	// this is the NEW index of the current selected heading
	// put back items with value!='' until value==''
	for ( t++; t<list.saved.length; t++) {
		var opt=list.saved[t];
		if (list.expandall||opt.value!='') list.options[i++] = opt;
		if (opt.value=='') break;
	}
	// put back remaining items with value==''
	for ( ; t<list.saved.length; t++) {
		var opt=list.saved[t];
		if (list.expandall||opt.value=='') list.options[i++] = opt;
	}
	list.selectedIndex = selectedIndex;
	list.size = (list.autosize)?list.options.length:list.requestedSize;
}

// these functions process clicks on the 'control links' that are displayed above the listbox
function getTOCListFromButton(which) {
	var list = null;
	switch (which.id) {
		case 'TOCMenu':
			var theSiblings = which.parentNode.parentNode.parentNode.childNodes;
			var thePlace=which.parentNode.parentNode.parentNode.parentNode.parentNode.id;
			break;
		case 'TOCSmaller': case 'TOCLarger': case 'TOCMaximize':
			var theSiblings = which.parentNode.parentNode.childNodes;
			var thePlace=which.parentNode.parentNode.parentNode.parentNode.id;
			break;
	}
	for (var k=0; k<theSiblings.length; k++)
		if (theSiblings[k].className=="TOCList") { list=theSiblings[k]; break; }
	return list;
}
function onClickTOCMenu(which) {
	var list=getTOCListFromButton(which); if (!list) return;
	var opening = list.style.display=="none";
	if(config.options.chkAnimate) anim.startAnimating(new Slider(list,opening,false,"none"));
	else list.style.display = opening ? "block" : "none" ;
	if (!list.noShowCookie) { config.options.chkTOCShow = opening; saveOptionCookie("chkTOCShow"); }
	return(false);
}
function resizeTOC(which) {
	var list=getTOCListFromButton(which); if (!list) return;
	var size = list.size;
	if (list.style.display=="none")	// make sure list is visible
		if(config.options.chkAnimate) anim.startAnimating(new Slider(list,true,false,"none"));
		else list.style.display = "block" ;
	switch (which.id) {
		case 'TOCSmaller':	// decrease current listbox size
			if (list.autosize) { list.autosize=false; size=config.options.txtTOCListSize; }
			if (size==1)	break;
			size -= 1;	// shrink by one line
			list.requestedSize = list.size = size;
			break;
		case 'TOCLarger':	// increase current listbox size
			if (list.autosize) { list.autosize=false; size=config.options.txtTOCListSize; }
			if (size>=list.options.length)	break;
			size += 1;	// grow by one line
			list.requestedSize = list.size = size;
			break;
		case 'TOCMaximize':	// toggle autosize
			list.autosize  = (list.size!=list.options.length);
			list.size = (list.autosize)?list.options.length:list.requestedSize;
			break;
	}
	if (!list.noSizeCookie && !list.autosize)
		{ config.options.txtTOCListSize=size; saveOptionCookie("txtTOCListSize"); }
}
//}}}

|Name|TableOfContentsPluginInfo|
|Source|http://www.TiddlyTools.com/#TableOfContentsPlugin|
|Documentation|http://www.TiddlyTools.com/#TableOfContentsPluginInfo|
|Version|2.4.3|
|Author|Eric Shulman|
|License|http://www.TiddlyTools.com/#LegalStatements|
|~CoreVersion|2.1|
|Type|documentation|
|Description|documentation for TableOfContentsPlugin|
When there are many tiddlers in a document, the standard 'tabbed list of tiddlers' in the right-hand sidebar can become very long, occupying a lot of page space and requiring a lot scrolling in order to locate and select a tiddler.  The [[TableOfContentsPlugin]] addresses this problem by replacing the standard tabbed list display with a single listbox/droplist control that uses a very small amount of page space, regardless of the number of tiddlers in the document.
!!!!!Usage
<<<
To view a tiddler, simply select (or double-click) its title from the listbox and it will automatically be displayed on the page.  The listbox also includes special 'command' items that determine the order and type of tiddlers that are shown in the list:

''[by title]'' displays all tiddlers in the document.
''[by date/author/creator/tags]'' displays indented sections, sorted accordingly, with headings (indicated by a '+') that can be expanded, one at a time, to view the list of tiddlers in that section.
''[missing]'' displays tiddlers that have been referenced within the document but do not yet exist.
''[orphans]'' displays tiddlers that do exist in the document but have not been referenced by a link from anywhere else within the document.
''[shadows]'' displays special default/fallback tiddlers that are used by TiddlyWiki to configure built-in features and add-on macros/extensions.

The current list ''display setting is indicated by an arrow (">")'' symbol to the left of command item.  Selecting a command item causes the listbox to be reloaded with the appropriate contents and sort order.

When you are viewing a list of tiddlers by date/author/creator/tags, ''shift-clicking'' on a section heading or command item causes the listbox display to ''toggle between "show-one-section-at-a-time" and "expand-all-sections"'' display options, allowing you to quickly see all tiddler titles at once without having to view individual indented sections one at a time.

The ''size of the listbox can be adjusted'' so you can view more (or less) tiddler titles at one time.  Select ''[-]'' to reduce the size by one line, ''[+]'' to increase the size by one line, or ''[=]'' to autosize the list to fit the current contents (toggles on/off). //Note: If the listbox is reduced to a single line, it displayed as a droplist instead of a fixed-sized listbox.//  You can ''show/hide the entire listbox'' by selecting the "contents" label that appears above the listbox.
<<<
!!!!!Configuration
<<option chkTOCShow>> display table of contents listbox
<<option chkTOCIncludeHidden>> include tiddlers tagged with <<tag excludeLists>> in listbox
listbox shows <<option txtTOCListSize>> lines, sorted by <<option txtTOCSortBy>>
!!!!!Parameters
<<<
The macro accepts optional parameters to control various features and functions:
* ''{{{label:text}}}''
Replace the default text ("contents") that appears above the listbox.  //Note: to include spaces in the label text, you must enclose the entire parameter in quotes// (e.g., {{{"label:my list of tiddlers"}}})
* ''{{{sort:fieldtype}}}''
Sets the initial display order for items in the listbox.  'fieldtype' is one of the following pre-defined keywords: ''title'', ''modified'' //(date)//, ''modifier'' //(author)//, ''creator'', ''tags'', ''missing'', ''orphans'', or  ''shadows''
* ''{{{date:format}}}''
Controls the formatting of dates in listbox display.  'format' is a text-substitution template containing one or more of the following special notations.
** DDD - day of week in full (eg, "Monday")
** DD - day of month, 0DD - adds leading zero, DDth adds suffix
** MMM - month in full (eg, "July")
** MM - month number, 0MM - adds leading zero
** YYYY - full year, YY - two digit year
//Note: to include spaces in the formatting template, you must enclose the entire parameter in quotes// (e.g., {{{"date:DDD, DD/MM/YY"}}})
* ''{{{size:nnn}}}''
Sets the initial number of lines to display in the listbox.  If this parameter is omitted or "size:1" is specified, a single-line droplist is created.  When a size > 1 is provided, a standard, fixed-size scrollable listbox is created.  You can use "size:0" or "size:auto" to display a varible-height listbox that automatically adjusts to fit the current list contents without scrolling.
* ''{{{width:nnn[cm|px|em|%]}}}''
Sets the width of the listbox control.  Overrides the built-in CSS width declaration (=100%).  Use standard CSS width units (cm=centimeters, px=pixels, em=M-space, %=proportional to containing area).  You can also use a ".TOCList" custom CSS class definition to override the built-in CSS declarations for the listbox.
* ''{{{padding:nnn[cm|px|em|%]}}}''
Overrides default listbox control padding.  Sets the CSS padding style.
* ''{{{margin:nnn[cm|px|em|%]}}}''
Overrides default listbox control spacing.  Sets the CSS margin style.
* ''{{{prompt}}}''
Sets the non-selectable prompt text that is displayed as the first line of the listbox //(note: this feature is not supported by the listbox control on all browsers)//.  Let's you include a short text message (such as "select a tiddler"), even when displaying a compact single-line droplist.
* ''{{{inline}}}''
Normally, the listbox is contained inside a {{{<div>}}} element.  This setting causes the plugin to use a {{{<span>}}} instead, allowing for more flexible 'inline' placement when embedded within other content.
* ''{{{hidelist}}}''
Hides the listbox when it is first displayed.  Initially, only the listbox label and size controls will appear.  Clicking on the listbox label text will alternately show/hide the listbox display.  //Note: this setting does not affect the content of the listbox, only whether or not it is initially visible.//
* ''{{{-title}}}''
Omit "by title" command item and corresponding listbox content.  
* ''{{{-date}}}''
Omit "by date" command item and corresponding listbox content.  
* ''{{{-author}}}''
Omit "by author" command item and corresponding listbox content.  
* ''{{{-creator}}}''
Omit "by creator" command item and corresponding listbox content.  
* ''{{{-tags}}}''
Omit "by tags" command item and corresponding listbox content.  
* ''{{{-missing}}}''
Omit "missing" command item and corresponding listbox content.  
* ''{{{-orphans}}}''
Omit "orphans" command item and corresponding listbox content.  
* ''{{{-shadows}}}''
Omit "shadows" command item and corresponding listbox content.  
<<<
!!!!!Examples
<<<
<<tableOfContents "label:all tiddlers" sort:title width:40% size:1>>
<<tableOfContents "label:by date" sort:modified size:1 width:40%>>
<<tableOfContents "label:tagged tiddlers" sort:tags size:1 width:40%>>
<<tableOfContents "label:shadow tiddlers" sort:shadows size:1 width:40%>>
<<<
!!!!!Revisions
<<<
2008.04.09 [2.4.3] restored config.options.chkTOCShow and onClickTOCMenu() handler
2008.04.07 [2.4.2] added "Configuration" section and removed config.options.chkTOCShow and onClickTOCMenu() handler
2008.01.08 [*.*.*] plugin size reduction: documentation moved to ...Info tiddler
2007.12.25 [2.4.1] code cleanup and performance improvements
2007.12.25 [2.4.0] renamed 'system' section to 'shadows' (and no longer list plugins, etc. in that section).  Also, added 'by creator' sort order (with fallback to 'modifier' if 'creator' custom field is undefined). Thanks to RA for suggestion and code tweaks.
2007.12.04 [*.*.*] update for TW2.3.0: replaced deprecated core functions, regexps, and macros
2007.03.22 [2.3.2] in refreshTOCLists(), when sorting by date, use convertToLocalYYYYMMDDHHMM() instead of formatString() to compare dates for 'section headings' and only use formatString() when actually generating the section heading date display.  Improves performance significantly for date sorted listbox, especially in documents with hundreds of tiddlers.  Suggestion by AndreasHoefler.
2007.03.21 [2.3.1] in refreshTOCLists(), only get list of 'select' elements, instead of scanning through all elements (saves significant time during refresh events.  Suggestion by AndreasHoefler.
2006.11.27 [2.3.0] added ability to omit sections from listbox via macro params (e.g., "-date -tags", etc.).  Based on request from DavidWinfield.
2006.05.21 [2.2.7] added onkeyup handling for enter key (=view selected tiddler, equivalent to double-click)
2006.02.14 [2.2.6] FF1501 fix: add 'var r' and 'var k' to unintended global variable declarations in refreshTOCList() and getTOCListFromButton().  Thanks for report from AndreasHoefler.
2006.02.04 [2.2.5] add 'var' to unintended global variable declarations to avoid FireFox 1.5.0.1 crash bug when assigning to globals
2005.12.21 [2.2.2] in onClickTOCList() and onDblClickTOCList(), prevent mouse events from 'bubbling' up to other handlers
2005.10.30 [2.2.1] in refreshTOCList(), fixed calculation of "showHidden" to check for 'readOnly' (i.e., "via HTTP") flag.  Based on a report from LyallPearce
2005.10.30 [2.2.0] hide tiddlers tagged with 'excludeLists' (with option to override, i.e., "include hidden tiddlers")
2005.10.09 [2.1.0] combined documentation and code in a single tiddler
added click toggle for expand-all vs. show-one-branch
2005.08.07 [2.0.0] major re-write to not use static ID values for listbox controls, so that multiple macro instances can exist without corrupting each other or the DOM.  Moved HTML and CSS definitions into plugin code instead of using separate tiddlers.  Added macro parameters for label, sort, date, size, width, hidelist and showtabs
2005.08.03 [1.0.3] added "showtabs" optional parameter
2005.07.27 [1.0.2] core update 1.2.29: custom overlayStyleSheet() replaced with new core setStylesheet().  Added show/hide toggle (click on 'contents' link)
2005.07.23 [1.0.1] added parameter checks and corrected addNotification() usage
2005.07.20 [1.0.0] Initial Release
<<<

/***
|''Name:''|TableSortingPlugin|
|''Description:''|Dynamically sort tables by clicking on column headers|
|''Author:''|Saq Imtiaz ( lewcid@gmail.com )|
|''Source:''|http://tw.lewcid.org/#TableSortingPlugin|
|''Code Repository:''|http://tw.lewcid.org/svn/plugins|
|''Version:''|2.02''@@color:red;A = modified for sorting in tabs@@''|
|''Date:''|25-01-2008|
|''License:''|[[Creative Commons Attribution-ShareAlike 3.0 License|http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/]]|
|''~CoreVersion:''|2.2.3|
!!Usage:
* Make sure your table has a header row
** {{{|Name|Phone Number|Address|h}}}<br> Note the /h/ that denote a header row 
* Give the table a class of 'sortable'
** {{{
|sortable|k
|Name|Phone Number|Address|h
}}}<br>Note the /k/ that denotes a class name being assigned to the table.
* To disallow sorting by a column, place {{{<<nosort>>}}} in it's header
* To automatically sort a table by a column, place {{{<<autosort>>}}} in the header for that column
** Or to sort automatically but in reverse order, use {{{<<autosort reverse>>}}}

!!Example:
|sortable|k
|Name |Salary |Extension |Performance |File Size |Start date |h
|ZBloggs, Fred |$12000.00 |1353 |+1.2 |74.2Kb |Aug 19, 2003 21:34:00 |
|ABloggs, Fred |$12000.00 |1353 |1.2 |3350b |09/18/2003 |
|CBloggs, Fred |$12000 |1353 |1.200 |55.2Kb |August 18, 2003 |
|DBloggs, Fred |$12000.00 |1353 |1.2 |2100b |07/18/2003 |
|Bloggs, Fred |$12000.00 |1353 |01.20 |6.156Mb |08/17/2003 05:43 |
|Turvey, Kevin |$191200.00 |2342 |-33 |1b |02/05/1979 |
|Mbogo, Arnold |$32010.12 |2755 |-21.673 |1.2Gb |09/08/1998 |
|Shakespeare, Bill |£122000.00|3211 |6 |33.22Gb |12/11/1961 |
|Shakespeare, Hamlet |£9000 |9005 |-8 |3Gb |01/01/2002 |
|Fitz, Marvin |€3300.30 |5554 |+5 |4Kb |05/22/1995 |

***/
// /%
//!BEGIN-PLUGIN-CODE
config.tableSorting = {
	
	darrow: "\u2193",
	
	uarrow: "\u2191",
	
	getText : function (o) {
		var p = o.cells[SORT_INDEX];
		return p.innerText || p.textContent || '';
	},
	
	sortTable : function (o,rev) {
		SORT_INDEX = o.getAttribute("index");
		var c = config.tableSorting;
		var T = findRelated(o.parentNode,"TABLE");
		if(T.tBodies[0].rows.length<=1) 
			return;
		var itm = "";
		var i = 0;
		while (itm == "" && i < T.tBodies[0].rows.length) {
			itm = c.getText(T.tBodies[0].rows[i]).trim();
			i++;
		}
		if (itm == "") 
			return; 	
		var r = [];
		var S = o.getElementsByTagName("span")[0];		
		c.fn = c.sortAlpha; 
		if(!isNaN(Date.parse(itm)))
			c.fn = c.sortDate; 
		else if(itm.match(/^[$|£|€|\+|\-]{0,1}\d*\.{0,1}\d+$/)) 
			c.fn = c.sortNumber; 
		else if(itm.match(/^\d*\.{0,1}\d+[K|M|G]{0,1}b$/)) 
			c.fn = c.sortFile; 
		for(i=0; i<T.tBodies[0].rows.length; i++) {
			 r[i]=T.tBodies[0].rows[i]; 
		} 
		r.sort(c.reSort);
		if(S.firstChild.nodeValue==c.darrow || rev) {
			r.reverse();
			S.firstChild.nodeValue=c.uarrow;
		} 
		else 
			S.firstChild.nodeValue=c.darrow;
		var thead = T.getElementsByTagName('thead')[0]; 
		var headers = thead.rows[thead.rows.length-1].cells;
		for(var k=0; k<headers.length; k++) {
			if(!hasClass(headers[k],"nosort"))
				addClass(headers[k].getElementsByTagName("span")[0],"hidden");
		}
		removeClass(S,"hidden");
		for(i=0; i<r.length; i++) { 
			T.tBodies[0].appendChild(r[i]);
			c.stripe(r[i],i);
			for(var j=0; j<r[i].cells.length;j++){
				removeClass(r[i].cells[j],"sortedCol");
			}
			addClass(r[i].cells[SORT_INDEX],"sortedCol");
		}
	},
	
	stripe : function (e,i){
		var cl = ["oddRow","evenRow"];
		i&1? cl.reverse() : cl;
		removeClass(e,cl[1]);
		addClass(e,cl[0]);
	},
	
	sortNumber : function(v) {
		var x = parseFloat(this.getText(v).replace(/[^0-9.-]/g,''));
		return isNaN(x)? 0: x;
	},
	
	sortDate : function(v) {
		return Date.parse(this.getText(v));
	},

	sortAlpha : function(v) {
		return this.getText(v).toLowerCase();
	},
	
	sortFile : function(v) { 		
		var j, q = config.messages.sizeTemplates, s = this.getText(v);
		for (var i=0; i<q.length; i++) {
			if ((j = s.toLowerCase().indexOf(q[i].template.replace("%0\u00a0","").toLowerCase())) != -1)
				return q[i].unit * s.substr(0,j);
		}
		return parseFloat(s);
	},
	
	reSort : function(a,b){
		var c = config.tableSorting;
		var aa = c.fn(a);
		var bb = c.fn(b);
		return ((aa==bb)? 0 : ((aa<bb)? -1:1));
	},
	
	setupTable : function(table){
		var c = config.tableSorting;		
		var x = null, rev, thead = table.getElementsByTagName('thead')[0], headers = thead.rows[thead.rows.length-1].cells;
		for (var j=0; j<headers.length; j++){
			var h = headers[j];
			if (hasClass(h,"nosort"))
				continue;
			h.setAttribute("index",j);
			h.onclick = function(){c.sortTable(this); return false;};
			h.ondblclick = stopEvent;
			if(h.getElementsByTagName("span").length == 0)
				createTiddlyElement(h,"span",null,"hidden",c.uarrow); 
			if(!x && hasClass(h,"autosort")) {
				x = j;
				rev = hasClass(h,"reverse");
			}
		}
		if(x)
			c.sortTable(headers[x],rev);				
	},
	
	hijackTableHandler : function(){
		var tableFormatter;
		for (var i=0; i<config.formatters.length; i++){
			if(config.formatters[i]['name'] == 'table')
				tableFormatter = config.formatters[i];
		}
		tableFormatter.old_tableSorting_handler = tableFormatter.handler;
		tableFormatter.handler = function(w){
			this.old_tableSorting_handler.apply(this,arguments);
			var table = w.output.lastChild;
			if(hasClass(table,"sortable")){
				addClass(table,"_ts_setup");
				config.tableSorting.setupTable(table);
			}
		}
	}	
};

config.tableSorting.hijackTableHandler();

Story.prototype.tSort_refreshTiddler = Story.prototype.refreshTiddler;
Story.prototype.refreshTiddler = function(title,template,force,customFields,defaultText){
	var elem = this.tSort_refreshTiddler.apply(this,arguments);
	if(elem){
		var tables = elem.getElementsByTagName("TABLE");
		for(var i=0; i<tables.length; i++){
			if(hasClass(tables[i],"sortable") && !hasClass(tables[i],"_ts_setup")){
				config.tableSorting.setupTable(tables[i]);
			}
		}
	}
	return elem; 
};

setStylesheet("table.sortable span.hidden {visibility:hidden;}\n"+
	"table.sortable thead {cursor:pointer;}\n"+
	"table.sortable .nosort {cursor:default;}\n"+
	"table.sortable td.sortedCol {background:#ffc;}","TableSortingPluginStyles");

function stopEvent(e){
	var ev = e? e : window.event;
	ev.cancelBubble = true;
	if (ev.stopPropagation) ev.stopPropagation();
	return false;	
}	

config.macros.nosort={
	handler : function(place){
		addClass(place,"nosort");
	}	
};

config.macros.autosort={
	handler : function(place,m,p,w,pS){
		addClass(place,"autosort"+" "+pS);		
	}	
};
//!END-PLUGIN-CODE
// %/

{{BROWN{Taxi}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Taxi info"
"ATAX " "" "ATAX"
"Cijfers ATAX " "" "Cijfers ATAX"
"Foto's van taxi's " "" "Taxi's"
>> 

De term taxi is een verkorting van het Franse taximètre, een wijziging naar analogie van het Griekse taxis (betaling) van het Duitse woord taxameter, dat teruggaat op het middeleeuws Latijnse taxa (taxatie) en oorspronkelijk op huurrijtuigen van toepassing was.
!!!ARM
In 1880 werd de Amsterdamsche Rijtuigvereeniging I. de Groot en Cie opgericht door de koopman Isaac de Groot. Het was een paardentaxibedrijf dat startte met 60 paarden en 40 rijtuigen die op bepaalde standplaatsen stonden opgesteld.
Een aantal kleine vervoersbedrijven besloot hierop te gaan samenwerken en dezen richtten de concurrerende Rijtuig Maatschappij op waaruit uiteindelijk de Amsterdamsche Rijtuig Maatschappij (ARM) resulteerde.
In 1908 begon de ARM plannen te ontwikkelen om automobielen aan te schaffen. Het betrof in eerste instantie elektrische taxi's (e-taxi's), zoals die reeds in een aantal Duitse steden reden. De fabrikant van loodaccu's, AFA, speelde hierin een belangrijke rol. Aldus werd in 1908 de NV Amsterdamsche ~Taxameter-Automobielen Maatschappij (ATAX) opgericht, waar ARM nauw mee samenwerkte, en in 1909 verschenen de elektrische taxi's van deze maatschappij.
Nadat dit bedrijf na aanloopmoeilijkheden tot succes was gekomen, diende ook concurrentie zich weer aan, in de vorm van de Industriële Maatschappij Trompenburg en de ~Taxi-Auto-Maatschappij (TAM), die in 1909 een vergunning aanvroegen.
Ondertussen breidde ook het aantal particuliere auto's zich snel uit, terwijl TAM en later ook andere maatschappijen benzine-taxi's exploiteerden.
ARM breidde uit naar andere plaatsen. Zo werd in 1911 de Haarlemse stalhouderij A. Voorting overgenomen en ging men deze exploiteren als Eerste Haarlemsche ~Rijtuig-Maatschappij. De aan Spyker gelieerde Autovervoer Maatschappij Trompenburg werd in 1912 overgenomen en ging verder als Auto Exploitatie Maatschappij (AEM). Hiermee introduceerde ARM voor het eerst de benzine-auto. Voorlopig werd echter nog ingezet op de e-taxi. Ook het paardenbedrijf bloeide nog.
In 1912 begon men ook met het garagebedrijf. Er werden elektrische bestelwagens geleverd, die in de garage werden onderhouden en opgeladen. In 1915 was ARM al vertegenwoordiger van een aantal Amerikaanse, Engelse en Duitse automerken.
In 1916 werden ATAX en AEM geheel overgenomen.
In 1919 werd de TAM overgenomen, inclusief de 60 benzine-taxi's. Hiervan bleven er in eerste instantie 28 rijden. In hetzelfde jaar besloot de ~ARM-directie om in Haarlem de elektrische auto's geleidelijk te vervangen door benzineauto's. Twee jaar later was de elektrotaxi in Haarlem verdwenen. Tussen 1924 en 1926 vond de totale omschakeling bij ARM plaats: de elektrotaxi verdween en er waren toen 100 benzinetaxi's. De reden voor de snelle omschakeling lag in het feit dat de bedrijfskosten voor een benzinetaxi waren gedaald tot onder die van een elektrotaxi.

{{BROWN{Foto's van taxi's}}}
<<tabs ""
"ATAX" "" "Taxi's1"
"Andere taxi's " "" "Taxi's2"
>> 

{{BROWN{ATAX}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1910 " "1910" "Transport14"
"1912 " "1912" "Transport03"
"1913 " "1913 " "J.L. Scherpenisse05"
"1917 " "1917" "Transport12"
"1919-A " "1919" "Transport01"
"1919-B " "1919" "Transport02"
"1919-C " "1919" "Prenten88"
>>}}}

{{BROWN{Foto's andere taxi's}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1911 " "1911" "Transport07"
"1921 " "1921" "Transport13"
"1934 " "1934" "Nostalgie23"
"1940 " "1940" "WWII09"
>>}}}

file:///home/ton/stack/Downloads/TW_Amsterdam/Amsterdam_1822-heden.html

Foto's Amsterdam: file:///media/Backup/Foto_Amsterdam

[[TW Help|file:///home/ton/stack/Downloads/TWc/TWHelp/TWHelp.html]] +++^*[templates &raquo;]<<tiddler [[1_Templates]]>>===


{{RED{N.B. TIMIMI WERKT NIET OM OP TE SLAAN!!! Gebruik ~TiddlyDesktop!}}}

{{RED{N.B. ~TabEditPlugin werkt niet met inline tabs van Saq Imtiaz!}}}
+++!!!*[Te maken veranderingen bij publicatie &raquo;]
{{BLUE{Bij publicatie:
* Nieuw toegevoegd aanpassen ([[Nieuw toegevoegd 2020]])
* Uncheck systemConfig TabEditPlugin
* Verwijder 'Te doen' uit DefaultTiddlers
* {{RED{Bij kopiëren naar B3 NAS (bin > mountB3web T#99i/T1972) checken op permissies!!<br>Read voor Owner, Group & Others; Write voor Owner => 644 = {{{rw-r--r--}}}}}}
}}}
{{blue{
Na publicatie:
* Check systemConfig TabEditPlugin
* Voeg '''Te doen''' toe aan DefaultTiddlers
* Voeg nieuwe maand toe aan 'Nieuw toegevoegd' ([[Nieuw toegevoegd 2019]])
}}}
===
+++!!!*[Gemaakte veranderingen &raquo;]
24-05-2011
Foto's verkleind en JPG aangepast (~IrfanView JPG 40 en PE 7)
Alles boven 2 MB aangepast
03-07-2011
Alles boven 1.5 MB aangepast
Normaal ~IrfanView JPG 80, PE8
[[Gemeentelijke hondenbewaarplaats]] werkt met aangepaste verticale tabs! De stijl van deze tabs is bepaald in de Tiddler Start, heading styles ({{{!styles}}}). De tab width wordt daar gesteld op 50px.
----
To remedy UTF-8 recognition when using Dropbox:
Insert, right after {{{<head>}}}:
{{{
<meta name="utf8beacon" content="éçñøåá—" />
}}}
----
Januari 2016: De mogelijkheid om alle gevonden informatieblokken tegelijk te openen verwijderd.
Februari 2016: Groter lettertype gekozen om leesbaarheid te vergroten (later iets verkleind).
Juli 2016: De mogelijkheid om alle gevonden informatieblokken tegelijk te openen weer toegevoegd (met waarschuwing in Starthelp)
===
!!!Algemeen
[[Voorbeelden van foto-archeologie]]
!!!Straten, kades ...
[[St. Bernardusgesticht]]
[[Suikerfabrieken]]
[[Zwavelzuurfabriek]]
!!!Langs de Kostverlorenvaart
[[Rafelige randen|1_Rafelige randen]] langs Kostverlorenvaart, zie kaart 1941
[[Hemony]]
!!!Vakantie Kinder Feest
http://www.kindervakantiehuis.nl/historie-vkf.html
http://www.kindervakantiehuis.nl/

1925 Jan Willem Roskamhuis Nunspeet
1927 Anna Maria Lantinckhuis Renkum
1930 Gustav Brieglebhuis Valkeveen
1957 Huize Erica Huizen

----
!!!Te doen
Betere Google maps kaart
Kadasterkaarten 1890
Beeldbank: kaarten tot 1920 gecheckt
!!!Afgewerkt
[[ATVA]] √
[[Bilderdijkstraat]] > Melkinrichting Holland (zie [[Lettergieterij Tetterode]] √)
[[Luchthaven Schellingwoude]] √
[[Koning & Bienfait]] √
[[Elektrische auto's]] √
[[Hybride auto's]] √
[[Prinsessekerk]] √
[[Kwakerspoel]] √
[[Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij]] (ZHB) √
[[Nutsbedrijven]] √
[[Vinkenbuurt]] √
[[Foto's Vinkenbuurt]] √
[[IJzergieterij Zimmer]] √
[[Dam, 7 mei 1945]] √
[[Hugo de Grootkade]] > [[Geboortehuis]] √
[[Hugo de Grootkade]] > [[Kerkzaal 'De Poort']] √
[[Frederik Hendrikstraat]] > [[Viswinkel]] √
[[Bilderdijkstraat]] > [[Wooncomplex De Liefde]] √
[[Da Costakade]] > [[Wooncomplex De Liefde]] √
[[Lijkenhuisje]] > [[R.K. begraafplaats De Liefde]] √
[[Bilderdijkstraat]] (school) √
[[Da Costakade]] (scholen) √
[[De Clercqstraat]] √
[[Gillis van Ledenberchstraat]] > [[Foto's Gillis van Ledenberchstraat]] √
[[Foto's De Clercqstraat]] √
[[Marnixstraat]] > [[Foto's Marnixstraat]] √
[[Van Oldenbarneveldtstraat]] √
[[Gipsfabriek]] √
[[Foto's gipsfabriek]] √
[[Brug #108]] √ De Clercqstraat, over Da Costagracht, geen naam
[[Brug #167]] √ De Clercqstraat/Rozengracht over Singelgracht, Ryckerbrug

1897 - Op 1 januari varen de eerste Gemeenteveren.
Ook werden er veerdiensten op de Amstel onderhouden.
In 1943 werden de Gemeenteveren en de Gemeentetram samengevoegd. Het Gemeentevervoerbedrijf (GVB) werd de nieuwe naam.
Vanaf 2002 wordt de afkorting GVB als bedrijfsnaam gehanteerd.
Veren
Wateromnibus
<<tabs "Te_water"
"TabName1" "" "TiddlerName1"
"TabName2" "" "TiddlerName2"
"TabName3" "" "TiddlerName3"
"TabName4" "" "TiddlerName4"
>> 

{{sliderBG{
Een aantal onderwerpen die bij 'Bijzondere zaken' genoemd werden zijn verplaatst naar een nieuwe [[Techniek|Techniek.html]] wiki:
* Elektrische auto's
* Oorlogsschepen
* Walvisvaart
* Watervliegtuigen

<<<
''N.B.:''
De foto's van de verplaatste onderdelen zijn hier echter nog wel beschikbaar (''Diversen > Fotoalbum > Nostalgie'').
<<<
}}}

{{BROWN{Tegeltableaus Bilderdijkstraat}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Tegels0"
"Situatie " "" "Tegels1"
"#44A " "" "Tegels2"
"#44B " "" "Tegels3"
"#44C " "" "Tegels6"
"#42A " "" "Tegels4"
"#42B " "" "Tegels5"
>>}}}

{{BROWN{Tegeltableaus Bilderdijkstraat}}}
In het stukje Bilderdijkstraat tussen het Bilderdijkpark en de De Clercqstraat staan - op de nummers 42 en 44 - twee huizen met elk een viertal tegeltableaus die ambachten voorstellen.
Je moet omhoog kijken om ze te kunnen zien en daarom waren ze mij vroeger nooit opgevallen.
De trappenhuizen van #42 en #44 zijn trouwens ook geheel betegeld.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_Bilderdijkstraat_tussen_Bilderdijkpark_De_Clercqstraat_400.jpg][Foto/2010_Bilderdijkstraat_tussen_Bilderdijkpark_De_Clercqstraat.jpg]]
//Google Street View: Bilderdijkstraat tussen de De Clercqstraat (links) en het Bilderdijkpark, 2009.
De tegeltableaus bevinden zich boven de trapportalen van #44 (links) en #42 (rechts).//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Bilderdijkstraat_46-44_vlnr_4_ambachten_400.jpg][Foto/1981_Bilderdijkstraat_46-44_vlnr_4_ambachten.jpg]]
//Bilderdijkstraat #44, tegeltableau, 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Bilderdijkstraat_44_detail_400.jpg][Foto/Bilderdijkstraat_44_detail.jpg]]
//Bilderdijkstraat #44, tegeltableau.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Bilderdijkstraat_42-40_vlnr_tegeltableaus_400.jpg][Foto/1981_Bilderdijkstraat_42-40_vlnr_tegeltableaus.jpg]]
//Bilderdijkstraat #42, tegeltableau, 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Bilderdijkstraat_42_detail_400.jpg][Foto/Bilderdijkstraat_42_detail.jpg]]
//Bilderdijkstraat #42, tegeltableau.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Bilderdijkstraat_nr_44_trappenhuis_400.jpg][Foto/Bilderdijkstraat_nr_44_trappenhuis.jpg]]
//Bilderdijkstraat #44, betegeld trappenhuis.//

//Plaats: Boven of de flat op de hoek van de Nassaukade en de 2e Nassaustraat//

{{BROWN{Tegenbeeld}}} door Jos Willems, 1995
Groen gepatineerde golfvormige band in zilverkleurige stalen U-vormige doos. Er is 1300 kilo roodkoper in verwerkt, dat is gevat in een aluminium kast van tweeduizend kilo.
De opdracht 'Tegenbeeld' - uitgeschreven in het kader van de decoratieve voorzieningen van de toenmalige Dienst Volkshuisvesting - reflecteerde aan het torentje op de andere hoek van de Tweede Nassaustraat. Waarbij ook het zicht werd genoemd vanaf de overzijde van de brug: het verdwijnen en verschijnen door het omhoog komende en omlaag gaande brugdek.

{{BROWN{Jos Willems (1948)}}}
Jos Willems volgde van 1968 tot 1970 de opleiding schilderen aan de Stadsacademie voor Toegepaste Kunsten te Maastricht, van 1970 tot 1971 de opleiding tekenen aan de Academie voor Beeldende Vorming te Tilburg en van 1971 tot 1974 de opleiding plastische vormgeving aan de Akademie voor Kunst en Vormgeving St. Joost te 's-Hertogenbosch. Jos Willems maakt beelden van onder meer cortenstaal, brons, keramiek en natuursteen.
<<tabs "txt_vTabs"
"-1- " "" "Tegenbeeld1"
"-2- " "" "Tegenbeeld2"
"-3- " "" "Tegenbeeld3"
"-4- " "" "Tegenbeeld4"
>>

[img[Images/Tegenbeeld_400.jpg]]
//Hoek Nassaukade/2e Nassaustraat.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Tegenbeeld01_400.jpg][Foto/2006_Tegenbeeld01.jpg]]
//Hoek Nassaukade/2e Nassaustraat, 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Tegenbeeld02_400.jpg][Foto/2006_Tegenbeeld02.jpg]]
//Hoek Nassaukade/2e Nassaustraat, 2006.//

[img[Images/Tegenbeeld_Willems.jpg]]
//Hoek Nassaukade/2e Nassaustraat.//

{{BROWN{Tekenaars}}}
<<tabs ""
"Herman Misset " "" "Herman Misset"
"Johannes Rieke " "" "Johannes M.A. Rieke"
"Diverse tekenaars" "" "Prenten diversen"
>> 

[[Navy ships|Navy_ships.html]]

code in MarkupPreHead

<html>
<img src="Images/loadingwh8.gif">
</html>

----

<html>
<link rel='alternate' type='application/rss+xml' title='RSS' href='index.xml' />
<link rel="shortcut icon" href="Images/Amsterdam.ico">
<style type="text/css">
body {background:black;}
#contentWrapper {display:none;}
</style>
<div id="SplashScreen" style="
     display: block;
     text-align: center;
     width: 600px;
     margin: 100px auto;
     padding: 20px 30px;
     font-size: 2em;
     font-family:Tahoma, Verdana, Arial;
     text-shadow: 2px 2px 4px #999;
     background-color:#ddd;
     color:#04b;
     border: 2px solid #eee;
     border-radius: 0.3em;
     -moz-border-radius: .3em;
     webkit-border-radius: 0.3em;">
<b> Hugo de Grootbuurt</b> wordt geladen &nbsp;&nbsp;
<img src="Images/loadingwh8.gif">
<span style="font-size: 0.6em;">
<br><br>
● wordt het beste bekeken met Firefox, Chrome, Opera of Safari<br>
● vereist Javascript.</span>
</div>
</html>

{{sliderBG{
Dit is een test van een z.g. drop down link.
Een drop down link heeft geen werkbalk met ''close'' erin!
Door nogmaals op de 'drop down link' te klikken, verdwijnt het informatieblok weer.}}}

@@color(blue):Dit is informatie onder tab #1@@

@@color(red):En deze informatie zit onder tab #2@@

{{BROWN{Info}}}
Historische gebouwen van Tetterode aan de Bilderdijkstraat en de Da Costakade.
+++!!!*[Historie van lettergieterij Tetterode »]
Nicolaas Tetterode dreef samen met een kennis een handel in stokvis en levertraan in Kralingen.
In 1851 nam hij een lettergieterij van de boekhandel en uitgeverij Broese & Co. in Breda over en verplaatste deze naar Kralingen. In 1841 kocht hij de lettergieterij van de firma De Passe en Menne gevestigd aan de Bloemgracht 134 in Amsterdam, waarna hij zijn bedrijf naar Amsterdam verplaatste. In 1866 begon hij ook met het handelen in drukkerijmachines.
Nicolaas tracht de concurrentie - v.n.l. de firma Joh. Enschede - een stap voor te blijven door zich te specialiseren in exotische schriften als Chinees, Japans, Makassaars, Boeginees, Javaans en Maleis enerzijds en door het aanhouden van een groot assortiment anderzijds. Naast het maken van letters vervaardigde de firma ook boekdrukkersgereedschappen en handelde zij ook in grafische machines.
In 1892 trekt hij zich uit de zaak terug, waarna de firma verder gaat als 'Lettergieterij Amsterdam, voorheen  N. Tetterode'. De bedrijfsruimte werd gestadig uitgebreid, o.a. door de panden aan de Rozengracht #102 en 104.
In 1903 wordt een nieuw modern bedrijfspand aan de Bilderdijkstraat #163 - 165 gebouwd. In 1906 werd er een verdieping op het gebouw gezet.
In 1909 - 1912 volgt een grote uitbreiding aan de Da Costakade #158 - 162 na sloop van enkele huizen.
In 1921 wordt de voormalige melkinrichting Holland, Bilderdijkstraat #157 - 161, aangekocht en verbouwd. 
In de periode 1940 - 1951 volgt verdere uitbreiding aan de Da Costakade #150 - 156.

Lettergieterij Amsterdam v/h N. Tetterode, zoals het bedrijf formeel heette, was al in 1928 de vertegenwoordiger in Nederland van drukmachines van Heidelberg, drukpersen van ~MAN-Terno, Babcock, Gordon, Merkuur, en later ook van regel- en fotozetmachines van Intertype, Morisawa en Berthold. In 1963 fuseerde het inmiddels hernoemde bedrijf Lettergieterij en machinehandel v/h N. ~Tetterode-Nederland BV met papiergroothandel Bührmann. Na diverse overnames en naamswijzigingen (~Bührmann-Tetterode, BT, KNP BT, Bührmann) heette het gehele concern sinds 2007 Corporate Express. In 2008 werd Corporate Express overgenomen door Staples. De grafische werkzaamheden werden weer voortgezet onder de naam Tetterode. In 2011 verhuisde de onderneming naar Almere. In 2011 werd er besloten om samen te gaan met de Belgische zuster Plantin. Door intensieve samenwerking kunnen de bedrijven elkaar versterken op de Beneluxmarkt. In september 2012 besloot Staples de grafische divisie te verkopen. Dit betekende dat ook Tetterode Plantin 'te koop' stond.  Sinds maart 2015 is drukpersbouwer Heidelberg eigenaar.

Huidige website:
https://www.heidelberg.com/bnl/nl/index.jsp#
===
+++!!!*[Van kraak en Rode Tetter naar vereniging Ruimschoots »]
Begin 1980 verhuist de firma en verliezen de oude fabriek en werkplaatsen hun functie. In 1981 verkoopt de firma Buhrmann/Tetterode het complex aan de Bataafse Aannemingsmaatschappij (BAM) die van plan was het pand, op de Jugendstilgevel aan de Bilderdijkstraat na, te slopen en in samenwerking met het pensioenfonds PGGM te vervangen door koopwoningen, kantoren, winkels en een parkeergarage. De kraak van het complex (dan 'Rode Tetter' genoemd) op 17 oktober 1981 was een protest tegen deze plannen vanuit enkele buurtorganisaties, waaronder het Wijkopbouworgaan Oud/West en een aantal kraakgroepen. De BAM trekt zich terug en verkoopt het pand aan het pensioenfonds PGGM die verder gaat met het ontwikkelen van de nieuwbouwplannen.
Ondertussen ontwikkelen buurtorganisaties, twee architecten en de bewoners/gebruikers van het pand een plan voor een meer buurtgericht gebruik van het pand. In 1983 verzoekt het PGGM aan woningbouwverenging Het Oosten om te participeren in een project dat ook enige woningbouw zou omvatten. Begin 1984 ziet PGGM zich echter genoodzaakt om het pand te verkopen, en via enkele tussen personen kwam het complex terecht bij projectontwikkelaar G.W. Bakker die plannen maakte het complex te slopen om er koopwoningen, winkels en een parkeergarage voor in de plaats neer te zetten.
Woningbouwvereniging Het Oosten meende dat het beheer van een woon/werkpand uitstekend in de doelstelling van de woningbouwvereniging paste. De gemeente was bereid de plannen van de krakers en woningbouwvereniging te steunen met een eenmalige subsidie. Uiteindelijk resulteerde de samenwerking in een aantal haalbaarheidsonderzoeken in 1984 en 1985 en een speciaal op maat gemaakt casco/huurcontract dat op 27 februari 1986 werd ondertekend. De overeenkomst tussen Het Oosten/Stadgenoot en vereniging Ruimschoots vormt de basis van het Solidsconcept, dat directeur Frank Bijdendijk na 2000 ook elders in Amsterdam heeft  ingevoerd.
Inmiddels hebben alle gebouwen van woonwerkpand Tetterode de status van rijksmonument.
> De fabrieksschoorsteen uit 1948, die op 12 juli 2008 door een bliksem werd getroffen, is in 2011 in volle glorie herbouwd. Inmiddels wacht het Merkelbach-bouwdeel op een flinke opknapbeurt.

Website: http://woonwerkpandtetterode.nl/
===
+++!!!*[Typografische bibliotheek »]
De Typografische Bibliotheek van de firma Tetterode is sinds 1971 opgenomen in de Universiteitsbibliotheek Amsterdam (UBA). Ook de Bibliotheek van de Koninklijke Vereniging van het Boekenvak is hier ondergebracht. Samen vormen ze de kern van een van de grootste typografische verzamelingen in Europa, waarin alle aspecten van papier, letter, boek, illustratie en band, van vormgeving, productie en distributie van het boek vertegenwoordigd zijn.

Websites:
[[Cultuurwijzer: Een punt voor typografie|https://cultuurwijzer.nl/een-punt-voor-typografie/]]
[[Collectie Tetterode|https://bijzonderecollecties.uva.nl/gedeelde-content/kennisdomeinen/grafische-vormgeving.html]]
===

{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Tetterode0"
"Bouwtekening 1901 " "1901" "Tetterode3"
"Bouwtek. 1902-A " "" "Melkinrichting Holland2"
"Bouwtek. 1902-B " "" "Melkinrichting Holland1"
"Situatie 1956 " "" "Tetterode2"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1956_Tetterode_Holland_detail_400.jpg][Foto/1956_Tetterode_Holland_detail.jpg]]
//Situatie van het badhuis aan de Da Costakade #150 en van de Lettergieterij Amsterdam, v/h Tetterode in 1956.
Tetterode gestart in 'nieuwbouw' aan de Bilderdijkstraat 163 - 165 (1) in 1903.
1909 - 1912: Uitbreiding aan de Da Costakade #158 - 162 (2).
1921: Uitbreiding door ingebruikname van de voormalige melkinrichting Holland, Bilderdijkstraat 157 - 161 (3).
1940 - 1951: Uitbreiding aan de Da Costakade #150 - 156 (4).//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1901_Bouwtekening_Lettergieterij_Tetterode_400.jpg][Foto/1901_Bouwtekening_Lettergieterij_Tetterode.jpg]]  
//Bouwtekening Lettergieterij Tetterode, 1901.//

//Bron: ~AT5, zondag, 19 Februari 2006.//
Een voormalig lijkenhuis in ~Oud-West wordt mogelijk omgebouwd tot een theehuis. Het Bilderdijkpark was vroeger een begraafplaats. Het huisje in het park deed vroeger dienst als plek waar lijken werden gewassen.
Het wordt al jaren niet meer gebruikt en nu zijn er plannen om er een theehuis van te maken. Het stadsdeel en de buurt hebben enthousiast gereageerd.
Aanvankelijk wilde het Amsterdamse stadsdeel het huisje aan een projectontwikkelaar verkopen, maar buurtbewoners staken hier een stokje voor. Met een burgerinitiatief werd het stadsdeel teruggefloten. Het theehuis moet deze zomer open gaan.

//Bron: Amsterdam post, 18 juni 2006.//
Het nieuwe bestuur van stadsdeel ~OudWest gaat misschien niet akkoord met het plan om een theehuisje te openen in een voormalig lijkenhuis in het Bilderdijkpark. In februari, voor de gemeenteraadsverkiezingen, werd dit plan van een aantal bewoners nog goedgekeurd.
Het nieuwe bestuur vindt de te bouwen serre te groot en zegt hierover niet geïnformeerd te zijn. De initiatiefnemers zeggen dat de bouw van de serre al vanaf het begin bekend was.
Het stadsdeel neemt dinsdag een beslissing over het lijkenhuisje. De initiatiefnemers stappen naar de rechter als het plan wordt afgeschoten.

//Bron: Memo Stadsdeelraad ~Oud-West, 18 Januari 2008.//
Op 2 november 2007 is een bouwvergunning aangevraagd voor het veranderen en het vergroten van het lijkenhuisje tot een theehuisje, waarbij de vergroting bestaat uit het oprichten van een serre en een steiger. De bouwaanvraag houdt tevens een verzoek om vrijstelling op grond van art. 19 WRO in. 
De bouwaanvraag heeft enige tijd op zich laten wachten i.v.m. persoonlijke omstandigheden van de aanvragers. 
Tegen dit bouwplan is een zienswijze ingediend. 
Op 4 december 2007 heeft het Bureau Monumenten en Archeologie laten weten akkoord te gaan met de plannen voor de verbouw. 

//Bron: Commissie voor Welstand en Monumenten Amsterdam, 9 april 2008.//
Nadat de commissie eerst bezwaar had gemaakt tegen een ingediend plan, werd een gewijzigd plan op 9 april 2008 goedgekeurd:
[img[Plan theehuis|Images/2008_Welstandscommissie_over_lijkenhuisje.jpg]]

//Bron: Het Parool, maandag 26 maart 2012.//
Het lijkenhuisje is in particuliere handen gekomen.
Wijnimporteur Vincent van Aarle begint er café-restaurant 'De Liefde'.
Het huisje wordt uitgebreid met een serre en een terras en moet binnen plaats bieden aan 42 gasten(!?).
De opening wordt begin april 2012 verwacht.

Hoezo omdoping? Simpel: na vijf jaar restaurant De Liefde vond eigenaar Vincent het tijd voor vernieuwing. En aangezien Vincent in de jaren voordat hij De Liefde runde, werkte als wijnimporteur en aangezien hij een vinologen-diploma heeft, lag een wijnbar eigenlijk best wel voor de hand. En verder? Verder is en blijft De Liefde een little gem in een prachtig park met een giga-terras waar maar liefst 120 stoelen op staan. Midden in het groen. En de bonus: achter De Liefde is een steiger, dus aanmeren kan ook.

Wat betreft de wijn: er zijn 30 open wijnen eneuh... Nouja, heel veel flessen. Voor het hoe en wat moet je bij Vincent & Co zijn. Zij adviseren je en loodsen je door de kaart. Dat je daar trek van krijgt, snapt Vincent ook. Vandaar dat er op de kaart ook veel lekkers voor bij de wijn te vinden is. Oesters, garnalen kroketjes van Holtkamp, truffelsalami en kaasplateaus. Van dat. Voor wie geëntertaind wil worden staan er proeverijen en een heuse Wijn-Pubquiz op het programma, en de boel afhuren voor een privé fuif (hallo trouwlocatie!) kan en mag ook.

/***
|Name|TiddlerTweakerPlugin|
|Source|http://www.TiddlyTools.com/#TiddlerTweakerPlugin|
|Version|2.4.5|
|Author|Eric Shulman|
|License|http://www.TiddlyTools.com/#LegalStatements|
|~CoreVersion|2.1|
|Type|plugin|
|Description|select multiple tiddlers and modify author, created, modified and/or tag values|
~TiddlerTweaker is a 'power tool' for TiddlyWiki authors.  Select multiple tiddlers from a listbox and 'bulk modify' the creator, author, created, modified and/or tag values of those tiddlers using a compact set of form fields.  The values you enter into the fields simultaneously overwrite the existing values in all tiddlers you have selected.
!!!!!Usage
<<<
{{{<<tiddlerTweaker>>}}}
{{smallform{<<tiddlerTweaker>>}}}
By default, any tags you enter into the TiddlerTweaker will //replace// the existing tags in all the tiddlers you have selected.  However, you can also use TiddlerTweaker to quickly filter specified tags from the selected tiddlers, while leaving any other tags assigned to those tiddlers unchanged:
>Any tag preceded by a '+' (plus) or '-' (minus), will be added or removed from the existing tags //instead of replacing the entire tag definition// of each tiddler (e.g., enter '-excludeLists' to remove that tag from all selected tiddlers.  When using this syntax, care should be taken to ensure that //every// tag is preceded by '+' or '-', to avoid inadvertently overwriting any other existing tags on the selected tiddlers.  (note: the '+' or '-' prefix on each tag value is NOT part of the tag value, and is only used by TiddlerTweaker to control how that tag value is processed)
Important Notes:
* TiddlerTweaker is a 'power user' tool that can make changes to many tiddlers at once.  ''You should always have a recent backup of your document (or 'save changes' just *before* tweaking the tiddlers), just in case you accidentally 'shoot yourself in the foot'.''
* The date and author information on any tiddlers you tweak will ONLY be updated if the corresponding checkboxes have been selected.  As a general rule, after using TiddlerTweaker, always ''//remember to save your document//'' when you are done, even though the tiddler timeline tab may not show any recently modified tiddlers.
* Selecting and updating all tiddlers in a document can take a while.  Your browser may warn about an 'unresponsive script'.  Usually, if you allow it to continue, it should complete the processing... eventually.  Nonetheless, be sure to save your work before you begin tweaking lots of tiddlers, just in case something does get stuck.
<<<
!!!!!Revisions
<<<
2011.01.21 2.4.5 auto-selection: use "-" for untagged tiddlers.  Also, added 'opened', 'invert'
2009.09.15 2.4.4 added 'edit' button. moved html definition to separate section
2009.09.13 2.4.3 in settiddlers(), convert backslashed chars (\n\b\s\t) in replacement text
2009.06.26 2.4.2 only add brackets around tags containing spaces
2009.06.22 2.4.1 in setFields(), add brackets around all tags shown tweaker edit field
2009.03.30 2.4.0 added 'sort by modifier'
2009.01.22 2.3.0 added support for text pattern find/replace
2008.10.27 2.2.3 in setTiddlers(), fixed Safari bug by replacing static Array.concat(...) with new Array().concat(...)
2008.09.07 2.2.2 added removeCookie() function for compatibility with [[CookieManagerPlugin]]
2008.05.12 2.2.1 replace built-in backstage tweak task with tiddler tweaker control panel (moved from BackstageTweaks)
2008.01.13 2.2.0 added 'auto-selection' links: all, changed, tags, title, text
2007.12.26 2.1.0 added support for managing 'creator' custom field (see [[CoreTweaks]])
2007.11.01 2.0.3 added config.options.txtTweakerSortBy for cookie-based persistence of list display order preference setting.
2007.09.28 2.0.2 in settiddlers() and deltiddlers(), added suspend/resume notification handling (improves performance when operating on multiple tiddlers)
2007.08.03 2.0.1 added shadow definition for [[TiddlerTweaker]] tiddler for use as parameter references with {{{<<tiddler>>, <<slider>> or <<tabs>>}}} macros.
2007.08.03 2.0.0 converted from inline script
2006.01.01 1.0.0 initial release
<<<
!!!!!Code
***/
//{{{
version.extensions.TiddlerTweakerPlugin= {major: 2, minor: 4, revision: 5, date: new Date(2011,1,21)};

// shadow tiddler
config.shadowTiddlers.TiddlerTweaker='<<tiddlerTweaker>>';

// defaults
if (config.options.txtTweakerSortBy==undefined) config.options.txtTweakerSortBy='modified';

// backstage task
if (config.tasks) { // for TW2.2b3 or above
	config.tasks.tweak.tooltip='review/modify tiddler internals: dates, authors, tags, etc.';
	config.tasks.tweak.content='{{smallform small groupbox{<<tiddlerTweaker>>}}}';
}

// if removeCookie() function is not defined by TW core, define it here.
if (window.removeCookie===undefined) {
	window.removeCookie=function(name) {
		document.cookie = name+'=; expires=Thu, 01-Jan-1970 00:00:01 UTC; path=/;'; 
	}
}

config.macros.tiddlerTweaker = {
	handler: function(place,macroName,params,wikifier,paramString,tiddler) {
		var span=createTiddlyElement(place,'span');
		span.innerHTML=store.getTiddlerText('TiddlerTweakerPlugin##html');
		this.init(span.getElementsByTagName('form')[0],config.options.txtTweakerSortBy);
	},
	init: function(f,sortby) { // set form controls
		if (!f) return; // form might not be rendered yet...
		while (f.list.options[0]) f.list.options[0]=null; // empty the list
		var tids=store.getTiddlers(sortby);
		if (sortby=='size') // descending order
			tids.sort(function(a,b) {return a.text.length > b.text.length ? -1 : (a.text.length == b.text.length ? 0 : +1);});
		var who='';
		for (i=0; i<tids.length; i++) { var t=tids[i];
			var label=t.title; var value=t.title;
			switch (sortby) {
				case 'modified':
				case 'created':
					var t=tids[tids.length-i-1]; // reverse order
					var when=t[sortby].formatString('YY.0MM.0DD 0hh:0mm ');
					label=when+t.title;
					value=t.title;
					break;
				case 'size':
					label='['+t.text.length+'] '+label;
					break;
				case 'modifier':
				case 'creator':
					if (who!=t[sortby]) {
						who=t[sortby];
						f.list.options[f.list.length]=new Option('by '+who+':','',false,false);
					}
					label='\xa0\xa0\xa0'+label; // indent
					break;
			}
			f.list.options[f.list.length]=new Option(label,value,false,false);
		}
		f.title.value=f.who.value=f.creator.value=f.tags.value='';
		f.cm.value=f.cd.value=f.cy.value=f.ch.value=f.cn.value='';
		f.mm.value=f.md.value=f.my.value=f.mh.value=f.mn.value='';
		f.stats.disabled=f.set.disabled=f.del.disabled=f.edit.disabled=f.display.disabled=true;
		f.settitle.disabled=false;
		config.options.txtTweakerSortBy=sortby;
		f.sortby.value=sortby; // sync droplist
		if (sortby!='modified') saveOptionCookie('txtTweakerSortBy');
		else removeCookie('txtTweakerSortBy');
	},
	enablefields: function(here) { // enables/disables inputs based on #items selected
		var f=here.form; var list=f.list;
		var c=0; for (i=0;i<list.length;i++) if (list.options[i].selected) c++;
		if (c>1) f.title.disabled=true;
		if (c>1) f.settitle.checked=false;
		f.set.disabled=(c==0);
		f.del.disabled=(c==0);
		f.edit.disabled=(c==0);
		f.display.disabled=(c==0);
		f.settitle.disabled=(c>1);
		f.stats.disabled=(c==0);
		var msg=(c==0)?'select tiddlers':(c+' tiddler'+(c!=1?'s':'')+' selected');
		here.previousSibling.firstChild.firstChild.nextSibling.innerHTML=msg;
		if (c) clearMessage(); else displayMessage('no tiddlers selected');
	},
	setfields: function(here) { // set fields from first selected tiddler
		var f=here.form;
		if (!here.value.length) {
			f.title.value=f.who.value=f.creator.value=f.tags.value='';
			f.cm.value=f.cd.value=f.cy.value=f.ch.value=f.cn.value='';
			f.mm.value=f.md.value=f.my.value=f.mh.value=f.mn.value='';
			return;
		}
		var tid=store.getTiddler(here.value); if (!tid) return;
		f.title.value=tid.title;
		f.who.value=tid.modifier;
		f.creator.value=tid.fields['creator']||''; // custom field - might not exist
		f.tags.value=tid.tags.map(function(t){return String.encodeTiddlyLink(t)}).join(' ');
		var c=tid.created; var m=tid.modified;
		f.cm.value=c.getMonth()+1;
		f.cd.value=c.getDate();
		f.cy.value=c.getFullYear();
		f.ch.value=c.getHours();
		f.cn.value=c.getMinutes();
		f.mm.value=m.getMonth()+1;
		f.md.value=m.getDate();
		f.my.value=m.getFullYear();
		f.mh.value=m.getHours();
		f.mn.value=m.getMinutes();
	},
	selecttiddlers: function(here,callback) {
		var f=here; while (f&&f.nodeName.toLowerCase()!='form')f=f.parentNode;
		for (var t=f.list.options.length-1; t>=0; t--)
			f.list.options[t].selected=callback(f.list.options[t]);
		config.macros.tiddlerTweaker.enablefields(f.list);
		return false;
	},
	settiddlers: function(here) {
		var f=here.form; var list=f.list;
		var tids=[];
		for (i=0;i<list.length;i++) if (list.options[i].selected) tids.push(list.options[i].value);
		if (!tids.length) { alert('please select at least one tiddler'); return; }
		var cdate=new Date(f.cy.value,f.cm.value-1,f.cd.value,f.ch.value,f.cn.value);
		var mdate=new Date(f.my.value,f.mm.value-1,f.md.value,f.mh.value,f.mn.value);
		if (tids.length>1 && !confirm('Are you sure you want to update these tiddlers:\n\n'+tids.join(', '))) return;
		store.suspendNotifications();
		for (t=0;t<tids.length;t++) {
			var tid=store.getTiddler(tids[t]); if (!tid) continue;
			var title=!f.settitle.checked?tid.title:f.title.value;
			var who=!f.setwho.checked?tid.modifier:f.who.value;
			var text=tid.text;
			if (f.replacetext.checked) {
				var r=f.replacement.value.replace(/\\t/mg,'\t').unescapeLineBreaks();
				text=text.replace(new RegExp(f.pattern.value,'mg'),r);
			}				
			var tags=tid.tags;
			if (f.settags.checked) { 
				var intags=f.tags.value.readBracketedList();
				var addtags=[]; var deltags=[]; var reptags=[];
				for (i=0;i<intags.length;i++) {
					if (intags[i].substr(0,1)=='+')
						addtags.push(intags[i].substr(1));
					else if (intags[i].substr(0,1)=='-')
						deltags.push(intags[i].substr(1));
					else
						reptags.push(intags[i]);
				}
				if (reptags.length)
					tags=reptags;
				if (addtags.length)
					tags=new Array().concat(tags,addtags);
				if (deltags.length)
					for (i=0;i<deltags.length;i++)
						{ var pos=tags.indexOf(deltags[i]); if (pos!=-1) tags.splice(pos,1); }
			}
			if (!f.setcdate.checked) cdate=tid.created;
			if (!f.setmdate.checked) mdate=tid.modified;
			store.saveTiddler(tid.title,title,text,who,mdate,tags,tid.fields);
			if (f.setcreator.checked) store.setValue(tid.title,'creator',f.creator.value); // set creator
			if (f.setcdate.checked) tid.assign(null,null,null,null,null,cdate); // set create date
		}
		store.resumeNotifications();
		this.init(f,f.sortby.value);
	},
	displaytiddlers: function(here,edit) {
		var f=here.form; var list=f.list;
		var tids=[];
		for (i=0; i<list.length;i++) if (list.options[i].selected) tids.push(list.options[i].value);
		if (!tids.length) { alert('please select at least one tiddler'); return; }
		story.displayTiddlers(story.findContainingTiddler(f),tids,edit?DEFAULT_EDIT_TEMPLATE:null);
	},
	deltiddlers: function(here) {
		var f=here.form; var list=f.list;
		var tids=[];
		for (i=0;i<list.length;i++) if (list.options[i].selected) tids.push(list.options[i].value);
		if (!tids.length) { alert('please select at least one tiddler'); return; }
		if (!confirm('Are you sure you want to delete these tiddlers:\n\n'+tids.join(', '))) return;
		store.suspendNotifications();
		for (t=0;t<tids.length;t++) {
			var tid=store.getTiddler(tids[t]); if (!tid) continue;
			if (tid.tags.contains('systemConfig')) {
				var msg=tid.title+' is tagged with systemConfig.'
					+'\n\nRemoving this tiddler may cause unexpected results.  Are you sure?';
				if (!confirm(msg)) continue;
			}
			store.removeTiddler(tid.title);
			story.closeTiddler(tid.title);
		}
		store.resumeNotifications();
		this.init(f,f.sortby.value);
	},
	stats: function(here) {
		var f=here.form; var list=f.list; var tids=[]; var out=''; var tot=0;
		var target=f.nextSibling;
		for (i=0;i<list.length;i++) if (list.options[i].selected) tids.push(list.options[i].value);
		if (!tids.length) { alert('please select at least one tiddler'); return; }
		for (t=0;t<tids.length;t++) {
			var tid=store.getTiddler(tids[t]); if (!tid) continue;
			out+='[['+tid.title+']] '+tid.text.length+'\n'; tot+=tid.text.length;
		}
		var avg=tot/tids.length;
		out=tot+' bytes in '+tids.length+' selected tiddlers ('+avg+' bytes/tiddler)\n<<<\n'+out+'<<<\n';
		removeChildren(target);
		target.innerHTML="<hr><font size=-2><a href='javascript:;' style='float:right' "
			+"onclick='this.parentNode.parentNode.style.display=\"none\"'>close</a></font>";
		wikify(out,target);
		target.style.display='block';
	}
};
//}}}
/***
//{{{
!html
<style>
.tiddlerTweaker table,
.tiddlerTweaker table tr,
.tiddlerTweaker table td
	{ padding:0;margin:0;border:0;white-space:nowrap; }
</style><form class='tiddlerTweaker'><!--
--><table style="width:100%"><tr valign="top"><!--
--><td style="text-align:center;width:99%;"><!--
	--><font size=-2><div style="text-align:left;"><span style="float:right"><!--
	-->&nbsp; <a href="javascript:;" 
		title="select all tiddlers"
		onclick="return config.macros.tiddlerTweaker.selecttiddlers(this,function(opt){
			return opt.value.length;
		});">all</a><!--
	-->&nbsp; <a href="javascript:;" 
		title="select tiddlers currently displayed in the story column"
		onclick="return config.macros.tiddlerTweaker.selecttiddlers(this,function(opt){
			return story.getTiddler(opt.value);
		});">opened</a><!--
	-->&nbsp; <a href="javascript:;" 
		title="select tiddlers that are new/changed since the last file save"
		onclick="var lastmod=new Date(document.lastModified);
			return config.macros.tiddlerTweaker.selecttiddlers(this,function(opt){
				var tid=store.getTiddler(opt.value);
				return tid&&tid.modified>lastmod;
			});
		">changed</a><!--
	-->&nbsp; <a href="javascript:;" 
		title="select tiddlers with at least one matching tag"
		onclick="var t=prompt('Enter space-separated tags (match one or more).  Use \x22-\x22 to match untagged tiddlers');
			if (!t||!t.length) return false;
			var tags=t.readBracketedList();
			return config.macros.tiddlerTweaker.selecttiddlers(this,function(opt){
				var tid=store.getTiddler(opt.value);
				return tid&&tags[0]=='-'?!tid.tags.length:tid.tags.containsAny(tags);
			});
		">tags</a><!--
	-->&nbsp; <a href="javascript:;" 
		title="select tiddlers whose titles include matching text"
		onclick="var t=prompt('Enter a title (or portion of a title) to match');
			if (!t||!t.length) return false;
			return config.macros.tiddlerTweaker.selecttiddlers(this,function(opt){
				return opt.value.indexOf(t)!=-1;
			});
		">titles</a><!--
	-->&nbsp; <a href="javascript:;" 
		title="select tiddlers containing matching text"
		onclick="var t=prompt('Enter tiddler text (content) to match');
			if (!t||!t.length) return false;
			return config.macros.tiddlerTweaker.selecttiddlers(this,function(opt){
				var tt=store.getTiddlerText(opt.value,'');
				return tt.indexOf(t)!=-1;
			});
		">text</a><!--
	-->&nbsp; <a href="javascript:;" 
		title="reverse selection of all list items"
		onclick="return config.macros.tiddlerTweaker.selecttiddlers(this,function(opt){
			return !opt.selected;
		});">invert</a><!--
	--></span><span>select tiddlers</span><!--
	--></div><!--
	--></font><select multiple name=list size="11" style="width:99.99%" 
		title="use click, shift-click and/or ctrl-click to select multiple tiddler titles" 
		onclick="config.macros.tiddlerTweaker.enablefields(this)" 
		onchange="config.macros.tiddlerTweaker.setfields(this)"><!--
	--></select><br><!--
	-->show<input type=text size=1 value="11" 
		onchange="this.form.list.size=this.value; this.form.list.multiple=(this.value>1);"><!--
	-->by<!--
	--><select name=sortby size=1 
		onchange="config.macros.tiddlerTweaker.init(this.form,this.value)"><!--
	--><option value="title">title</option><!--
	--><option value="size">size</option><!--
	--><option value="modified">modified</option><!--
	--><option value="created">created</option><!--
	--><option value="modifier">modifier</option><!--
	--></select><!--
	--><input type="button" value="refresh" 
		onclick="config.macros.tiddlerTweaker.init(this.form,this.form.sortby.value)"<!--
	--> <input type="button" name="stats" disabled value="totals..." 
		onclick="config.macros.tiddlerTweaker.stats(this)"><!--
--></td><td style="width:1%"><!--
	--><div style="text-align:left"><font size=-2>&nbsp;modify values</font></div><!--
	--><table style="width:100%;"><tr><!--
	--><td style="padding:1px"><!--
		--><input type=checkbox name=settitle unchecked 
			title="allow changes to tiddler title (rename tiddler)" 
			onclick="this.form.title.disabled=!this.checked">title<!--
	--></td><td style="padding:1px"><!--
		--><input type=text name=title size=35 style="width:98%" disabled><!--
	--></td></tr><tr><td style="padding:1px"><!--
		--><input type=checkbox name=setcreator unchecked 
			title="allow changes to tiddler creator" 
			onclick="this.form.creator.disabled=!this.checked">created by<!--
	--></td><td style="padding:1px;"><!--
		--><input type=text name=creator size=35 style="width:98%" disabled><!--
	--></td></tr><tr><td style="padding:1px"><!--
		--><input type=checkbox name=setwho unchecked 
			title="allow changes to tiddler author" 
			onclick="this.form.who.disabled=!this.checked">modified by<!--
	--></td><td style="padding:1px"><!--
		--><input type=text name=who size=35 style="width:98%" disabled><!--
	--></td></tr><tr><td style="padding:1px"><!--
		--><input type=checkbox name=setcdate unchecked 
			title="allow changes to created date" 
			onclick="var f=this.form;
				f.cm.disabled=f.cd.disabled=f.cy.disabled=f.ch.disabled=f.cn.disabled=!this.checked"><!--
		-->created on<!--
	--></td><td style="padding:1px"><!--
		--><input type=text name=cm size=2 style="width:2em;padding:0;text-align:center" disabled><!--
		--> / <input type=text name=cd size=2 style="width:2em;padding:0;text-align:center" disabled><!--
		--> / <input type=text name=cy size=4 style="width:3em;padding:0;text-align:center" disabled><!--
		--> at <input type=text name=ch size=2 style="width:2em;padding:0;text-align:center" disabled><!--
		--> : <input type=text name=cn size=2 style="width:2em;padding:0;text-align:center" disabled><!--
	--></td></tr><tr><td style="padding:1px"><!--
		--><input type=checkbox name=setmdate unchecked 
			title="allow changes to modified date" 
			onclick="var f=this.form;
				f.mm.disabled=f.md.disabled=f.my.disabled=f.mh.disabled=f.mn.disabled=!this.checked"><!--
		-->modified on<!--
	--></td><td style="padding:1px"><!--
		--><input type=text name=mm size=2 style="width:2em;padding:0;text-align:center" disabled><!--
		--> / <input type=text name=md size=2 style="width:2em;padding:0;text-align:center" disabled><!--
		--> / <input type=text name=my size=4 style="width:3em;padding:0;text-align:center" disabled><!--
		--> at <input type=text name=mh size=2 style="width:2em;padding:0;text-align:center" disabled><!--
		--> : <input type=text name=mn size=2 style="width:2em;padding:0;text-align:center" disabled><!--
	--></td></tr><tr><td style="padding:1px"><!--
		--><input type=checkbox name=replacetext unchecked
			title="find/replace matching text" 
			onclick="this.form.pattern.disabled=this.form.replacement.disabled=!this.checked">replace text<!--
	--></td><td style="padding:1px"><!--
		--><input type=text name=pattern size=15 value="" style="width:40%" disabled 
			title="enter TEXT PATTERN (regular expression)"> with<!--
		--><input type=text name=replacement size=15 value="" style="width:40%" disabled 
			title="enter REPLACEMENT TEXT"><!--
	--></td></tr><tr><td style="padding:1px"><!--
		--><input type=checkbox name=settags checked 
			title="allow changes to tiddler tags" 
			onclick="this.form.tags.disabled=!this.checked">tags<!--
	--></td><td style="padding:1px"><!--
		--><input type=text name=tags size=35 value="" style="width:98%" 
			title="enter new tags or use '+tag' and '-tag' to add/remove tags from existing tags"><!--
	--></td></tr></table><!--
	--><div style="text-align:center"><!--
	--><nobr><input type=button name=display disabled style="width:24%" value="display" 
		title="show selected tiddlers"
		onclick="config.macros.tiddlerTweaker.displaytiddlers(this,false)"><!--
	--> <input type=button name=edit disabled style="width:23%" value="edit" 
		title="edit selected tiddlers"
		onclick="config.macros.tiddlerTweaker.displaytiddlers(this,true)"><!--
	--> <input type=button name=del disabled style="width:24%" value="delete" 
		title="remove selected tiddlers"
		onclick="config.macros.tiddlerTweaker.deltiddlers(this)"><!--
	--> <input type=button name=set disabled style="width:24%" value="update" 
		title="update selected tiddlers"
		onclick="config.macros.tiddlerTweaker.settiddlers(this)"></nobr><!--
	--></div><!--
--></td></tr></table><!--
--></form><span style="display:none"><!--content replaced by tiddler "stats"--></span>
!end
//}}}
***/

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1842_Situatie_Bolwerken_Rijck_Nieuwkerk_Osdorp_400.jpg][Foto/1842_Situatie_Bolwerken_Rijck_Nieuwkerk_Osdorp.jpg]]
//Bolwerken Rijck, Nieuwkerck en Osdorp in 1842.//

/***
|''Name:''|TiddlersBarPluginMP|
|''Description:''|A bar to switch between tiddlers through tabs (like browser tabs bar).|
|''Version:''|1.2.5|
|''Date:''|Jan 18,2008|
|''Source:''|http://visualtw.ouvaton.org/VisualTW.html|
|''Author:''|Pascal Collin|
|''License:''|[[BSD open source license|License]]|
|''~CoreVersion:''|2.1.0|
|''Browser:''|Firefox 2.0; InternetExplorer 6.0, others|
!Attention
This plugin contains some changings, at the end of the plugin marked with !!MP!!

!Demos
On [[homepage|http://visualtw.ouvaton.org/VisualTW.html]], open several tiddlers to use the tabs bar.
!Installation
#import this tiddler from [[homepage|http://visualtw.ouvaton.org/VisualTW.html]] (tagged as systemConfig)
#save and reload
#''if you're using a custom [[PageTemplate]]'', add {{{<div id='tiddlersBar' refresh='none' ondblclick='config.macros.tiddlersBar.onTiddlersBarAction(event)'></div>}}} before {{{<div id='tiddlerDisplay'></div>}}}
#optionally, adjust StyleSheetTiddlersBar
!Tips
*Doubleclick on the tiddlers bar (where there is no tab) create a new tiddler.
*Tabs include a button to close {{{x}}} or save {{{!}}} their tiddler.
*By default, click on the current tab close all others tiddlers.
!Configuration options 
<<option chkDisableTabsBar>> Disable the tabs bar (to print, by example).
<<option chkHideTabsBarWhenSingleTab >> Automatically hide the tabs bar when only one tiddler is displayed. 
<<option txtSelectedTiddlerTabButton>> ''selected'' tab command button.
<<option txtPreviousTabKey>> previous tab access key.
<<option txtNextTabKey>> next tab access key.
!Code
***/
//{{{
config.options.chkDisableTabsBar = config.options.chkDisableTabsBar ? config.options.chkDisableTabsBar : false;
config.options.chkHideTabsBarWhenSingleTab  = config.options.chkHideTabsBarWhenSingleTab  ? config.options.chkHideTabsBarWhenSingleTab  : false;
config.options.txtSelectedTiddlerTabButton = config.options.txtSelectedTiddlerTabButton ? config.options.txtSelectedTiddlerTabButton : "closeOthers";
config.options.txtPreviousTabKey = config.options.txtPreviousTabKey ? config.options.txtPreviousTabKey : "";
config.options.txtNextTabKey = config.options.txtNextTabKey ? config.options.txtNextTabKey : "";
config.macros.tiddlersBar = {
	tooltip : "see ",
	tooltipClose : "click here to close this tab",
	tooltipSave : "click here to save this tab",
	promptRename : "Enter tiddler new name",
	currentTiddler : "",
	previousState : false,
	previousKey : config.options.txtPreviousTabKey,
	nextKey : config.options.txtNextTabKey,	
	tabsAnimationSource : null, //use document.getElementById("tiddlerDisplay") if you need animation on tab switching.
	handler: function(place,macroName,params) {
		var previous = null;
		if (config.macros.tiddlersBar.isShown())
			story.forEachTiddler(function(title,e){
				if (title==config.macros.tiddlersBar.currentTiddler){
					var d = createTiddlyElement(null,"span",null,"tab tabSelected");
					config.macros.tiddlersBar.createActiveTabButton(d,title);
					if (previous && config.macros.tiddlersBar.previousKey) previous.setAttribute("accessKey",config.macros.tiddlersBar.nextKey);
					previous = "active";
				}
				else {
					var d = createTiddlyElement(place,"span",null,"tab tabUnselected");
					var btn = createTiddlyButton(d,title,config.macros.tiddlersBar.tooltip + title,config.macros.tiddlersBar.onSelectTab);
					btn.setAttribute("tiddler", title);
					if (previous=="active" && config.macros.tiddlersBar.nextKey) btn.setAttribute("accessKey",config.macros.tiddlersBar.previousKey);
					previous=btn;
				}
				var isDirty =story.isDirty(title);
				var c = createTiddlyButton(d,isDirty ?"!":"x",isDirty?config.macros.tiddlersBar.tooltipSave:config.macros.tiddlersBar.tooltipClose, isDirty ? config.macros.tiddlersBar.onTabSave : config.macros.tiddlersBar.onTabClose,"tabButton");
				c.setAttribute("tiddler", title);
				if (place.childNodes) {
					place.insertBefore(document.createTextNode(" "),place.firstChild); // to allow break line here when many tiddlers are open
					place.insertBefore(d,place.firstChild); 
				}
				else place.appendChild(d);
			})
	}, 
	refresh: function(place,params){
		removeChildren(place);
		config.macros.tiddlersBar.handler(place,"tiddlersBar",params);
		if (config.macros.tiddlersBar.previousState!=config.macros.tiddlersBar.isShown()) {
			story.refreshAllTiddlers();
			if (config.macros.tiddlersBar.previousState) story.forEachTiddler(function(t,e){e.style.display="";});
			config.macros.tiddlersBar.previousState = !config.macros.tiddlersBar.previousState;
		}
	},
	isShown : function(){
		if (config.options.chkDisableTabsBar) return false;
		if (!config.options.chkHideTabsBarWhenSingleTab) return true;
		var cpt=0;
		story.forEachTiddler(function(){cpt++});
		return (cpt>1);
	},
	selectNextTab : function(){  //used when the current tab is closed (to select another tab)
		var previous="";
		story.forEachTiddler(function(title){
			if (!config.macros.tiddlersBar.currentTiddler) {
				story.displayTiddler(null,title);
				return;
			}
			if (title==config.macros.tiddlersBar.currentTiddler) {
				if (previous) {
					story.displayTiddler(null,previous);
					return;
				}
				else config.macros.tiddlersBar.currentTiddler=""; 	// so next tab will be selected
			}
			else previous=title;
			});		
	},
	onSelectTab : function(e){
		var t = this.getAttribute("tiddler");
		if (t) story.displayTiddler(null,t);
		return false;
	},
	onTabClose : function(e){
		var t = this.getAttribute("tiddler");
		if (t) {
			if(story.hasChanges(t) && !readOnly) {
				if(!confirm(config.commands.cancelTiddler.warning.format([t])))
				return false;
			}
			story.closeTiddler(t);
		}
		return false;
	},
	onTabSave : function(e) {
		var t = this.getAttribute("tiddler");
		if (!e) e=window.event;
		if (t) config.commands.saveTiddler.handler(e,null,t);
		return false;
	},
	onSelectedTabButtonClick : function(event,src,title) {
		var t = this.getAttribute("tiddler");
		if (!event) event=window.event;
		if (t && config.options.txtSelectedTiddlerTabButton && config.commands[config.options.txtSelectedTiddlerTabButton])
			config.commands[config.options.txtSelectedTiddlerTabButton].handler(event, src, t);
		return false;
	},
	onTiddlersBarAction: function(event) {
		var source = event.target ? event.target.id : event.srcElement.id; // FF uses target and IE uses srcElement;
		if (source=="tiddlersBar") story.displayTiddler(null,'New Tiddler',DEFAULT_EDIT_TEMPLATE,false,null,null);
	},
	createActiveTabButton : function(place,title) {
		if (config.options.txtSelectedTiddlerTabButton && config.commands[config.options.txtSelectedTiddlerTabButton]) {
			var btn = createTiddlyButton(place, title, config.commands[config.options.txtSelectedTiddlerTabButton].tooltip ,config.macros.tiddlersBar.onSelectedTabButtonClick);
			btn.setAttribute("tiddler", title);
		}
		else
			createTiddlyText(place,title);
	}
}

story.coreCloseTiddler = story.coreCloseTiddler? story.coreCloseTiddler : story.closeTiddler;
story.coreDisplayTiddler = story.coreDisplayTiddler ? story.coreDisplayTiddler : story.displayTiddler;

story.closeTiddler = function(title,animate,unused) {
	if (title==config.macros.tiddlersBar.currentTiddler)
		config.macros.tiddlersBar.selectNextTab();
	story.coreCloseTiddler(title,false,unused); //disable animation to get it closed before calling tiddlersBar.refresh
	var e=document.getElementById("tiddlersBar");
	if (e) config.macros.tiddlersBar.refresh(e,null);
}

story.displayTiddler = function(srcElement,tiddler,template,animate,unused,customFields,toggle){
	story.coreDisplayTiddler(config.macros.tiddlersBar.tabsAnimationSource,tiddler,template,animate,unused,customFields,toggle);
	var title = (tiddler instanceof Tiddler)? tiddler.title : tiddler;  
	if (config.macros.tiddlersBar.isShown()) {
		story.forEachTiddler(function(t,e){
			if (t!=title) e.style.display="none";
			else e.style.display="";
		})
		config.macros.tiddlersBar.currentTiddler=title;
	}
	var e=document.getElementById("tiddlersBar");
	if (e) config.macros.tiddlersBar.refresh(e,null);
}

var coreRefreshPageTemplate = coreRefreshPageTemplate ? coreRefreshPageTemplate : refreshPageTemplate;
refreshPageTemplate = function(title) {
	coreRefreshPageTemplate(title);
	/*-- new --*/
	var e = document.getElementById("tiddlersBar");
	if (config.macros.tiddlersBar && e) config.macros.tiddlersBar.refresh(e);

// !!MP!! old prevents a theme, which has no div id=tiddlersBar from loading.
//old	if (config.macros.tiddlersBar && e) config.macros.tiddlersBar.refresh(document.getElementById("tiddlersBar"));
}

// !!MP!! removed this line because it causes a scroll to top if a popup opens.
// ensureVisible=function (e) {return 0}

config.shadowTiddlers.StyleSheetTiddlersBar = "/*{{{*/\n";
config.shadowTiddlers.StyleSheetTiddlersBar += "#tiddlersBar .button {border:0}\n";
config.shadowTiddlers.StyleSheetTiddlersBar += "#tiddlersBar .tab {white-space:nowrap}\n";
config.shadowTiddlers.StyleSheetTiddlersBar += "#tiddlersBar {padding : 1em 0.5em 2px 0.5em}\n";
config.shadowTiddlers.StyleSheetTiddlersBar += ".tabUnselected .tabButton, .tabSelected .tabButton {padding : 0 2px 0 2px; margin: 0 0 0 4px;}\n";
config.shadowTiddlers.StyleSheetTiddlersBar += ".tiddler, .tabContents {border:1px [[ColorPalette::TertiaryPale]] solid;}\n";
config.shadowTiddlers.StyleSheetTiddlersBar +="/*}}}*/";
store.addNotification("StyleSheetTiddlersBar", refreshStyles);

config.refreshers.none = function(){return true;}
config.shadowTiddlers.PageTemplate=config.shadowTiddlers.PageTemplate.replace(/<div id='tiddlerDisplay'><\/div>/m,"<div id='tiddlersBar' refresh='none' ondblclick='config.macros.tiddlersBar.onTiddlersBarAction(event)'></div>\n<div id='tiddlerDisplay'></div>");

//}}}

Tjeerd Kuipers (1857 - 1942) ontwierp meer dan 50 kerken waaronder in Amsterdam de Funenkerk, de Schinkelkerk, de  	Haarlemmerpoortkerk en de Rehobothkerk (in ~Amsterdam-Watergraafsmeer). Zie [[Lijst van bouwwerken van Tjeerd Kuipers|https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_bouwwerken_van_Tjeerd_Kuipers]], hieronder weergegeven:
<<<
''N.B.:'' Merkwaardigerwijs komen zowel het 'weeshuis' als het 'Juliana ziekenhuis' niet voor in deze - dus incomplete - lijst.
<<<
<html><iframe src="https://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_bouwwerken_van_Tjeerd_Kuipers" frameborder="0" width="900"; height="600"></iframe></html>

/%
!info
|Name|ToggleRightSidebar|
|Source|http://www.TiddlyTools.com/#ToggleRightSidebar|
|Version|2.0.0|
|Author|Eric Shulman|
|License|http://www.TiddlyTools.com/#LegalStatements|
|~CoreVersion|2.1|
|Type|transclusion|
|Description|show/hide right sidebar (SideBarOptions)|
Usage
<<<
{{{
<<tiddler ToggleRightSidebar>>
<<tiddler ToggleRightSidebar with: label tooltip>>
}}}
Try it: <<tiddler ToggleRightSidebar##show
	with: {{config.options.chkShowRightSidebar?'►':'◄'}}>>
<<<
Configuration:
<<<
{{{
config.options.chkShowRightSidebar (true)
config.options.txtToggleRightSideBarLabelShow (◄)
config.options.txtToggleRightSideBarLabelHide (►)
}}}
<<<
!end
!show
<<tiddler {{
	var co=config.options;
	if (co.chkShowRightSidebar===undefined) co.chkShowRightSidebar=true;
	var sb=document.getElementById('sidebar');
	var da=document.getElementById('displayArea');
	if (sb) {
		sb.style.display=co.chkShowRightSidebar?'block':'none';
		da.style.marginRight=co.chkShowRightSidebar?'':'1em';
	}
'';}}>><html><nowiki><a href='javascript:;' title="$2"
onmouseover="
	this.href='javascript:void(eval(decodeURIComponent(%22(function(){try{('
	+encodeURIComponent(encodeURIComponent(this.onclick))
	+')()}catch(e){alert(e.description?e.description:e.toString())}})()%22)))';"
onclick="
	var co=config.options;
	var opt='chkShowRightSidebar';
	var show=co[opt]=!co[opt];
	var sb=document.getElementById('sidebar');
	var da=document.getElementById('displayArea');
	if (sb) {
		sb.style.display=show?'block':'none';
		da.style.marginRight=show?'':'1em';
	}
	saveOptionCookie(opt);
	var labelShow=co.txtToggleRightSideBarLabelShow||'&#x25C4;';
	var labelHide=co.txtToggleRightSideBarLabelHide||'&#x25BA;';
	if (this.innerHTML==labelShow||this.innerHTML==labelHide) 
		this.innerHTML=show?labelHide:labelShow;
	this.title=(show?'hide':'show')+' right sidebar';
	var sm=document.getElementById('storyMenu');
	if (sm) config.refreshers.content(sm);
	return false;
">$1</a></html>
!end
%/<<tiddler {{
	var src='ToggleRightSidebar';
	src+(tiddler&&tiddler.title==src?'##info':'##show');
}} with: {{
	var co=config.options;
	var labelShow=co.txtToggleRightSideBarLabelShow||'&#x25C4;';
	var labelHide=co.txtToggleRightSideBarLabelHide||'&#x25BA;';
	'$1'!='$'+'1'?'$1':(co.chkShowRightSidebar?labelHide:labelShow);
}} {{
	var tip=(config.options.chkShowRightSidebar?'hide':'show')+' right sidebar';
	'$2'!='$'+'2'?'$2':tip;
}}>>

/***
|Name:|ToggleTagPlugin|
|Description:|Makes a checkbox which toggles a tag in a tiddler|
|Version:|3.1.0a|
|Date:|27-Jun-2011|
|Source:|http://mptw.tiddlyspot.com/#ToggleTagPlugin|
|Author:|Simon Baird <simon.baird@gmail.com>|
|License:|http://mptw.tiddlyspot.com/#TheBSDLicense|
!!Usage
{{{<<toggleTag }}}//{{{TagName TiddlerName LabelText}}}//{{{>>}}}
* TagName - the tag to be toggled, default value "checked"
* TiddlerName - the tiddler to toggle the tag in, default value the current tiddler
* LabelText - the text (gets wikified) to put next to the check box, default value is '{{{[[TagName]]}}}' or '{{{[[TagName]] [[TiddlerName]]}}}'
(If a parameter is '.' then the default will be used)
* TouchMod flag - if non empty then touch the tiddlers mod date. Note, can set config.toggleTagAlwaysTouchModDate to always touch mod date
!!Examples
|Code|Description|Example|h
|{{{<<toggleTag>>}}}|Toggles the default tag (checked) in this tiddler|<<toggleTag>>|
|{{{<<toggleTag TagName>>}}}|Toggles the TagName tag in this tiddler|<<toggleTag TagName>>|
|{{{<<toggleTag TagName TiddlerName>>}}}|Toggles the TagName tag in the TiddlerName tiddler|<<toggleTag TagName TiddlerName>>|
|{{{<<toggleTag TagName TiddlerName 'click me'>>}}}|Same but with custom label|<<toggleTag TagName TiddlerName 'click me'>>|
|{{{<<toggleTag . . 'click me'>>}}}|dot means use default value|<<toggleTag . . 'click me'>>|
!!Notes
* If TiddlerName doesn't exist it will be silently created
* Set label to '-' to specify no label
* See also http://mgtd-alpha.tiddlyspot.com/#ToggleTag2
!!Known issues
* Doesn't smoothly handle the case where you toggle a tag in a tiddler that is current open for editing
* Should convert to use named params
***/
//{{{

if (config.toggleTagAlwaysTouchModDate == undefined) config.toggleTagAlwaysTouchModDate = false;

merge(config.macros,{

  toggleTag: {

    createIfRequired: true,
    shortLabel: "[[%0]]",
    longLabel: "[[%0]] [[%1]]",

    handler: function(place,macroName,params,wikifier,paramString,tiddler) {
      var tiddlerTitle = tiddler ? tiddler.title : '';
      var tag   = (params[0] && params[0] != '.') ? params[0] : "checked";
      var title = (params[1] && params[1] != '.') ? params[1] : tiddlerTitle;
      var defaultLabel = (title == tiddlerTitle ? this.shortLabel : this.longLabel);
      var label = (params[2] && params[2] != '.') ? params[2] : defaultLabel;
      var touchMod = (params[3] && params[3] != '.') ? params[3] : "";
      label = (label == '-' ? '' : label); // dash means no label
      var theTiddler = (title == tiddlerTitle ? tiddler : store.getTiddler(title));
      var cb = createTiddlyCheckbox(place, label.format([tag,title]), theTiddler && theTiddler.isTagged(tag), function(e) {
        if (!store.tiddlerExists(title)) {
          if (config.macros.toggleTag.createIfRequired) {
            var content = store.getTiddlerText(title); // just in case it's a shadow
            store.saveTiddler(title,title,content?content:"",config.options.txtUserName,new Date(),null);
          }
          else
            return false;
        }
        if ((touchMod != "" || config.toggleTagAlwaysTouchModDate) && theTiddler)
            theTiddler.modified = new Date();
        store.setTiddlerTag(title,this.checked,tag);
        return true;
      });
    }
  }
});

//}}}

{{BROWN{Toilet}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Toilet1"
"Krul " "" "Krul"
"Andere Toiletten " "" "Toilet2"
"WC vinder " "" "Toilet10"
>>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Oosterpark_krul_400.jpg][Foto/2009_Oosterpark_krul.jpg]]
//Eén van de twee stenen urinoirs bij het Oosterpark, 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1937_ca_Urinoirs_brug_415_Parnassusweg_over_Zuider_Amstelkanaal_400.jpg][Foto/1937_ca_Urinoirs_brug_415_Parnassusweg_over_Zuider_Amstelkanaal.jpg]]
//Eén van de twee openbare toiletten op de Parnassusbrug over het Zuider Amstelkanaal: een ontwerp uit 1931 van [[Piet Kramer]], ca. 1937.
Hier het+++['Heeren' toilet ».]
<<tiddler Toilet02A>>===Nu een+++[cafetaria &raquo;.]
<<tiddler Toilet02B>>===//

[img[Detail urinoir|Images/1943_Urinoirs_brug_415_detail.jpg]]

[img[Cafetaria 'De Brug'|Images/2008_Google_maps_Z_Amstelkanaal_Parnassusweg_Cafetaria_De_Brug.jpg]]
//Cafetaria 'De Brug', Google Maps 2010.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_Concertgebouw_plaskruizen_Koninginnedag_400.jpg][Foto/2010_Concertgebouw_plaskruizen_Koninginnedag.jpg]]
//Plaskruizen bij het Concertgebouw op Koninginnedag 2010.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_O_Z_Voorburgwal_oude_stadhuis_Urinoir_Hildo_Krop_400.jpg][Foto/2010_O_Z_Voorburgwal_oude_stadhuis_Urinoir_Hildo_Krop.jpg]]
//Stenen urinoir op de Oudezijds Voorbrurgwal; een ontwerp uit 1925 met beeld van stadsbeeldhouwer Hildo Krop, 2010.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1937_ca_Beethovenstraat_openbaar_urinoir_bij_brug_over_Zuider_Amstelkanaal_400.jpg][Foto/1937_ca_Beethovenstraat_openbaar_urinoir_bij_brug_over_Zuider_Amstelkanaal.jpg]]
//Openbaar toilet bij de brug in de Beethovenstraat over het Zuider Amstelkanaal: een ontwerp uit 1931 van [[Piet Kramer]], ca. 1937.
Nu verbouwd tot een+++[kiosk ».]
<<tiddler Toilet05A>>===//

[img[Toilet|Images/2008_Google_maps_Z_Amstelkanaal_Beethovenstraat_Kiosk.jpg]]

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1973_Valeriusplein_openbaar_urinoir_400.jpg][Foto/1973_Valeriusplein_openbaar_urinoir.jpg]]
//Eén van de twee openbaar toiletten op het Valeriusplein in 1973.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1937_ca_Urinoirs_brug_415_Parnassusweg_over_Zuider_Amstelkanaal_2_400.jpg]]
//Eén van de twee openbare toiletten op de Parnassusbrug over het Zuider Amstelkanaal: een ontwerp uit 1931 van [[Piet Kramer]], ca. 1937.
Hier het+++['Heeren' toilet ».]
<<tiddler Toilet02A>>===Nu een+++[cafetaria &raquo;.]
<<tiddler Toilet02B>>===//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1993_Museumplein_openbaar_toilet_Frans_Busselman_400.jpg][Foto/1993_Museumplein_openbaar_toilet_Frans_Busselman.jpg]]
//Museumplein; proef met nieuw openbaar toilet. Frans Busselman, 1993.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2005_Mosplein_met_toilet_Martin_Alberts_400.jpg][Foto/2005_Mosplein_met_toilet_Martin_Alberts.jpg]]
//Mosplein met openbaar toilet. Martin Alberts, 2005.//

!!Het temmen van de wildplasser
De wildplasser is al eeuwenlang een groot probleem in de steden. Stankoverlast, ziekten en aantasting van gebouwen zijn de ergste gevolgen ervan. Om de boosdoeners te verleiden nu eens niet in een hoekje of in een steeg te urineren, zijn er in de loop der tijd veel maatregelen genomen.
Secreten, urinebakken, privaten, heimelijke gemakken, kakhuizen, waterplaatsen, stilletjes en urinoirs: het zijn allemaal benamingen voor plaatsen om de behoefte, al of niet langs de openbare weg, kwijt te kunnen.
Ondanks al deze voorzieningen kwam het toch erg vaak voor dat iemand in het openbaar een willekeurige plaats tot wc koos. En eigenlijk keek ook niemand daar raar van op.
!!!Maatregelen
Dat laatste veranderde halverwege de 19e eeuw om een aantal redenen. Een daarvan was de opkomst van nieuwe zeden. Het werd als onbehoorlijk gezien om in het openbaar te urineren, met alle handelingen die daarbij verricht moesten worden. Zo kon je als man in Haagse urinoirs het volgende bord lezen: "Verzoeke uw kleeren in orde te brengen, vóór het verlaten van deze waterplaats." Politieverordeningen die een boete voorschreven bij het op heterdaad betrappen van de wildplasser moesten als extra stimulans dienen om het urinoir te bezoeken.
Maar de belangrijkste reden was de erbarmelijke hygiënische toestand in de steden. Er braken geregeld epidemieën uit, waaronder de cholera. Drinkwater dat door o.a. menselijke uitwerpselen was besmet, vormde een van de belangrijkste oorzaken van deze ziekte. Door de besturen van de grote steden werden daarom in een ras tempo waterleidingen en rioleringen aangelegd èn urinoirs neergezet.

Annemiek Teesing, 14 september 2004.
/%
Eén van de stadsreinigingstaken: schoonhouden riolen, zinkputten, openbare privaten en urinoirs
%/

Waar vind ik een toilet/urionoir in Amsterdam Centrum?

<html><div align="center"><iframe src="http://wcvinder.nl/" frameborder="0" width="100%" height="600"></iframe></div></html>

{{BROWN{Andere Toiletten}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1835 " "1835" "Prenten93"
"1917 " "1917" "Prenten92"
"Ca. 1937-A " "Ca. 1937" "Toilet05"
"Ca. 1937-B " "Ca. 1937" "Toilet07"
"Ca. 1937-C " "Ca. 1937" "Toilet02"
"1973 " "1973" "Toilet06"
"1981 " "1981" "Buurt276"
"1993 " "1993" "Toilet08"
"2005 " "2005" "Toilet09"
"2009 " "2009" "Toilet01"
"2010-A " "2010" "Toilet04"
"2010-B " "2010" "Toilet03"
>>}}}

{{sliderBG{
[img[Ton Gerner|Images/Ton_200.jpg]]
//De samensteller van de Hugo de Grootbuurt en omstreken.//<br>
}}}

{{BROWN{Toneelschool}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Toneelschool0"
"Bouwtekening " "" "Toneelschool1"
"Exterieur " "" "Toneelschool2"
"Interieur1 " "" "Toneelschool3"
"Interieur2 " "" "Toneelschool4"
"1915 " "1915" "Toneelschool6"
"Ca. 1920 " "Ca. 1920" "Toneelschool7"
"2012 " "" "Toneelschool8"
>>}}}

{{BROWN{Historie Toneelschool}}}
De Toneelschool werd in 1874 opgericht en was eerst gevestigd aan het Singel. Maria ~Kleine-Gartman was de eerste docente.
In 1877 verrees aan de Marnixstraat een nieuw gebouw (opening Toneelschool 1878) op de plaats waar eerst het volkstheater 'Het Kunstetablissement' stond. Dit gebouw behoorde met de [['armen- en tussenschool op de Schans bij de Raampoort'|Armenschool hoek Rozengracht - Marnixstraat]] tot de eerstse 'nieuwbouw' aan de Marnixstraat tussen de bolwerken Rijckeroort bij de Raampoort en Rijck aan het eind van de Rozengracht.
Enkele acteurs die aan de Toneelschool afstudeerden: Joop Admiraal, Josine van Dalsum, Rutger Hauer, Jeroen Krabbé, Petra Laseur, Ank van der Moer, Willem Nijholt, Ramses Shaffy, Henk van Ulsen.
Nu heet de Toneelschool 'Het Witte Huis' en is een ateliergebouw. In dit - nu ook echt witte - gebouw zijn 7 kunstenaarsateliers gevestigd.
'Het Witte Huis' heeft haar eigen kunstbureau dat primair de belangen, zowel artistiek als zakelijk, van de 'huis'-kunstenaars wil ondersteunen.
Het kunstbureau vervult bovendien een bemiddelende rol in uiteenlopende kunstgerelateerde initiatieven en activiteiten, zoals lezingen, workshops en educatieve projecten. 

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1877_Bouwtekening_Toneelschool_Marnixstraat_150_400.jpg][Foto/1877_Bouwtekening_Toneelschool_Marnixstraat_150.jpg]]
//Bouwtekening van de Toneelschool aan de Marnixstraat, 1877.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925_ca_Toneelschool_en_Raampoort_400.jpg][Foto/1925_ca_Toneelschool_en_Raampoort.jpg]]
//Toneelschool (links) aan de Marnixstraat met rechts politiebureau Raampoort voor de uitbreiding, ca. 1925.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1885_ca_Interieur_Toneelschool_1_400.jpg][Foto/1885_ca_Interieur_Toneelschool_1.jpg]]
//Interieur van de Toneelschool aan de Marnixstraat, ca. 1885.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1885_ca_Interieur_Toneelschool_2_400.jpg][Foto/1885_ca_Interieur_Toneelschool_2.jpg]]
//Interieur van de Toneelschool aan de Marnixstraat, ca. 1885.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1915_Toneelschool_Adriaan_van_der_Horst_geeft_les_400.jpg][Foto/1915_Toneelschool_Adriaan_van_der_Horst_geeft_les.jpg]]
//Toneelschool, Adriaan van der Horst geeft les, 1915.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Toneelschool_directeur_Balthazar_Verhagen_400.jpg][Foto/19xx_Toneelschool_directeur_Balthazar_Verhagen.jpg]]
//Balthazar Verhagen, directeur van de Toneelschool van 1915 tot 1939, ca. 1920.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2012_Marnixstraat_150_400.jpg][Foto/2012_Marnixstraat_150.jpg]]
//Ateliergebouw 'Het Witte Huis', Marnixstraat 150, 2012.//

|~ViewToolbar|closeTiddler closeOthers editTiddler|
|~EditToolbar|+saveTiddler deleteTiddler -cancelTiddler|

{{blue{_}}}{{floatright{<<tiddler ToggleRightSidebar>>&nbsp;&nbsp;&nbsp;&nbsp;}}}

Met torpedo werd vanaf de 19e eeuw elk explosief bedoeld dat op of in het water werd gebruikt.
!!! Spartorpedo
De spartorpedo was niet meer dan een lange houten paal van ± 7.5 meter, waarop de kop van de paal een stalen ketel was gemonteerd gevuld met 50 kg van het zeer explosieve schietkatoen. De bedoeling was dat dit wapen op een diepte van ca. 3 meter, tegen een vijandelijk doel onder de waterlijn, tot explosie werd gebracht. De enorme explosie die dan volgde, gaf weinig of geen overlevingskans voor de bemanning. Het zal geen verbazing wekken dat met het gebruik van dit wapen bij oorlogvoerenden, de nodige levens in eigen gelederen kostten en na 1900 in onbruik raakte.
!!! Vistorpedo
In 1885 werd door de marine de eerste 'Visch'-torpedo aangekocht van de Whitehead–Torpedofabriek te Fiume. De aangekochte torpedo liep in tegenstelling tot de 'Spar'-torpedo op eigen kracht door het water.
In 1890 werden een aantal 'Visch' - torpedoboten aangekocht.

Een relatief klein en snel oorlogsschip ontworpen om+++^*[torpedo's &raquo;]<<tiddler Torpedo's>>===te lanceren. Ze werden gebouwd om grote, langzame en zwaarbepantserde schepen aan te vallen.

Een snel en wendbaar oorlogsschip, dat bedoeld is voor het escorteren van grotere schepen in een vloot of gevechtseenheid en daarbij weerstand moet leveren tegen kleinere, maar krachtige aanvallers met korte-afstandsgeschut (oorspronkelijk torpedoboten, maar later ook onderzeeboten en vliegtuigen).

Op 6 oktober 1954 ging de lokaaldienst ~Spuistraat-Sloterdijk ter ziele, exact vijftig jaar nadat de tramconcessie ~Amsterdam-Haarlem op 6 oktober 1904 was ingegaan. Uit was het met de schorre kikkers die – meestal zonder volgrijtuigen - de Admiraal de Ruijterweg bereden. Een gemeentelijke autobuslijn 14 bood vervangend vervoer.
De nieuwe buslijn 14 van 1954 zou volgens de plannen ook geen lang leven beschoren zijn. Het heette immers dat de lijn zou worden 'vertramd' indien de 'Haarlemse tram' het veld zou hebben geruimd. Want de concessie van 1904 mocht dan verlopen zijn in 1954, na het opheffen van de lokaaldienst bleef de tram naar Haarlem en Zandvoort 'bij gedogen' rijden. Er waren omstandigheden die een snelle 'verbussing' in de weg stonden. De gemeente Amsterdam had wel enkele voorwaarden aan dat gedogen verbonden. Geen vierwagentreinen meer en graag zo weinig mogelijk tramdiensten. Per 1 april 1957 vervielen een aantal forensentrams die door autobusdiensten werden vervangen. Die bussen reden in het belang van de forensen overigens gewoon naar de Spuistraat. Ook daar kwam de gemeente gaarne vanaf. Na de totale opheffing van het trambedrijf zouden de bussen worden verbannen naar een busstation aan de Marnixstraat. Vandaar kon de forens lekker lopen naar zijn werk in de binnenstad, tenzij hij de diensten van de Gemeentetram prefereerde. Alles voor de reiziger dus.
Op 31 augustus 1957 was het zover: de laatste dag van de Haarlemse tram was aangebroken.
De afbraak van de trambaan op de Admiraal de Ruijterweg werd al spoedig na die 31e augustus ter hand genomen. Het bed van de trambaan is nog een tijd blijven liggen. Maar zo werd het 1960 en kregen we een fraaie asfaltrijbaan. Ook lijn 14 maakte van die baan gebruik. Over trams op lijn 14 hoorde je niemand meer. Integendeel, bij de gemeente leek de autobus favoriet. Juist in die tijd waren echter nieuwe gelede trams ruimschoots in aflevering en het is daaraan te danken dat de tram in Amsterdam nieuwe kansen kreeg.
Op het in 1957 opgeheven en in 1958 opgebroken tracé over de Admiraal de Ruijterweg in Amsterdam is 25 jaar later weer een nieuwe tramlijn verschenen. Op 20 september 1982 werden de Amsterdamse tramlijnen 12 en 14 via deze route verlengd naar Station Sloterdijk.

<<tabs "Tram_naar_Edam"
"Info " "" "Tram naar Edam info"
"TabName2" "" "TiddlerName2"
"TabName3" "" "TiddlerName3"
"TabName4" "" "TiddlerName4"
>>

{{BROWN{Tram naar Sloten}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Tram naar Sloten info"
"1922-A " "1922" "Trams40"
"Ca. 1922-B " "Ca. 1922" "Trams50"
"Ca. 1922-C " "Ca. 1922" "Trams51"
"Ca. 1925 " "Ca. 1925" "Trams44"
"Ca. 1927 " "Ca. 1927" "Transport38"
"1953" "1953" "Transport31"
"1965" "1965" "Transport39"
>>}}}

{{BROWN{Korte historie van de tram naar Sloten}}}
In 1841 was er een omnibusdienst ingesteld tussen de Overtoomse Sluis en Sloten via de Sloterkade en Sloterweg om mensen de gelegenheid te geven de droogleggingswerkzaamheden van de inpoldering van de Haarlemmermeer bij Sloten te bekijken.
Vanaf 1900 werden in Amsterdam de paardentrams door elektrische trams vervangen. De laatste paardentram in Amsterdam reed in 1916 tussen Nassauplein en Sloterdijk.
Sloten wilde zijn verbinding met Amsterdam verbeteren door een tramlijn aan te leggen. In 1917 besloot de gemeenteraad van Sloten tot aanleg van een elektrische tramlijn. Een moderne elektrische tram was echter te hoog gegrepen. De gemeente Amsterdam wilde daaraan ook geen medewerking verlenen. Daarom werd het toch weer een paardentram. Dit was de laatste nieuw aangelegde paardentramlijn in Nederland.
Nieuw materieel was echter te duur, dus tweedehands rails en trams werden aangeschaft.
Op 13 augustus 1918 kon de nieuwe tramdienst feestelijk worden geopend.
Per 1 januari 1921 werd de gemeente Sloten geannexeerd door Amsterdam. De ~Gemeente-Tram Sloten ging hierbij ook op in de Gemeente-Tram Amsterdam.
Maar het vervoer naar Sloten was te gering en de investering te hoog om ook deze tramlijn te elektrificeren. Bovendien had men in Sloten uit zuinigheids overwegingen gekozen voor+++^*[Kaapspoor »]
<<tiddler [[Spoorbreedte en spoorwijdte]]>>
===(1067 mm), terwijl de Amsterdamse tram gebruik maakte van normaalspoor (1435 mm), zodat een kostbare omsporing nodig zou zijn. Voorlopig liet men de tram naar Sloten bij het oude. Wel werd het rollend materieel vervangen. De eerdere tweedehandsjes werden vervangen door andere afdankertjes (Amsterdamse paardentramwagens).
Een jaar later werd als proef het paard vervangen door een 'tractor' en kreeg de tram lijnnummer 21. De tractoren, waarin ook passagiers werden vervoerd, waren na een gerechtelijke uitspraak voorzien van een bord 'TRAM' dat 's-avonds verlicht was om de medeweggebruikers op het bijzondere voertuig te wijzen en te benadrukken dat het een tram was.
De laatste paardentram reed op 28 februari 1922.
Toen in 1925 betere motorvoertuigen beschikbaar kwamen liet men de paardentramwagen achterwege en werden de passagiers voortaan nog uitsluitend in het trekvoertuig vervoerd. Hiermee kwam op 3 december 1925 een einde aan de tramdienst. De autobus naar Sloten was geboren.
Terwijl de tram vanaf de annexatie het lijnnummer 21 droeg, werd de bus van de lijnletter G voorzien.

{{BROWN{Tram naar Sloterdijk}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Tram naar Sloterdijk info"
"1905 " "1905" "J.L. Scherpenisse32"
"1916-A " "1916" "Trams11"
"Ca. 1916-B " "Ca. 1916" "Trams69"
"Ca. 1924 " "Ca. 1924" "Haarlemse trams40"
"1932 " "1932" "Trams67"
"1941-A " "1941" "Trams66"
"1941-B " "1941" "Trams64"
"1949 " "1949" "Trams68"
"Ca. 1950 " "Ca. 1950" "Trams70"
"2004 " "2004" "Trams71"
>>}}}

{{BROWN{Korte historie van de tram naar Sloterdijk}}}
Sloterdijk kreeg zijn eerste tramverbinding in 1882. Sinds 1839 werd het dorp al doorkruist door de spoorlijn Amsterdam – Haarlem, de eerste spoorlijn van Nederland.
Voor het lokale vervoer tussen Sloterdijk (toen nog gemeente Sloten) en Amsterdam werd een tramlijn aangelegd. In Amsterdam zelf was na de eerste paardentramlijn sinds 1875 een heel netwerk aan lijnen ontstaan, onder andere met een lijn naar het Haarlemmerplein in 1879.
+++!!!*[Stoomtram »]
De eerste stoomtram in Amsterdam (1881) was de stoomtram naar het Gooi ('De Gooische Moordenaar').
De tweede stoomtram in Amsterdam werd de stoomtram naar Sloterdijk, die in 1882 ging rijden vanaf het Nassauplein via de Haarlemmerweg tot bij het dorp Sloterdijk.
De lijn was enkelsporig aan de noordkant van de weg, langs het water van de trekvaart aangelegd. De exploitatie werd verzorgd door de C.V. ~Stooomtram-Maatschappij Amsterdam – Sloterdijk (S.M.A.S).
De dienst werd onderhouden door twee locomotieven, 'Amsterdam' en 'Sloterdijk', gefabriceerd door Winterthur en in 1888 verkocht aan de Westlandsche Stoomtramweg Maatschappij.
Van deze locomotieven heb ik geen afbeeldingen kunnen vinden.
===
+++!!!*[Paardentram »]
De stoomtractie was geen succes en al zes jaar later, in 1888, werd de stoomtram door een paardentram vervangen. In 1892 werd de exploitatie overgenomen door de Tweede ~Noord-Hollandsche ~Tramweg-Maatschappij, die in 1888 een stoomtramdienst in Waterland was gestart (zie [[Waterlandse tram]]. Ook in 1892 werd de paardentram verlengd over de Singelgracht naar het Haarlemmerplein, waar aansluiting werd verkregen op de paardentramlijnen van de Amsterdamse ~Omnibus-Maatschappij (A.O.M.).
===
+++!!!*[Gemeente-Tram »]
In 1905 werd de dienst naar Sloterdijk overgenomen door de in 1900 opgerichte Gemeente-Tram Amsterdam. Tussen 1900 en 1906 werd het hele toen bestaande paardentramnet geëlektrificeerd, behalve de lijn naar Sloterdijk, die pas in 1916 aan de beurt kwam. Vanaf 1906 was het eindpunt ook weer op het Nassauplein, waar kon worden overgestapt op de elektrische tramlijn 5, die van de Spaarndammerbuurt, via het Haarlemmerplein, richting het Centraal Station en verder reed. De lijn naar Sloterdijk was tevens de laatste paardentramlijn die door de ~Gemeente-Tram Amsterdam werd geëxploiteerd, totdat in 1921 door annexatie van de gemeente Sloten de paardentram naar Sloten in handen van de gemeente Amsterdam kwam. Toen was de tram naar Sloterdijk ook geen interlokale lijn meer, omdat deze nu geheel binnen de gemeente Amsterdam kwam te liggen.
Toen in 1916 de elektrische tram van de ~Gemeente-Tram naar Sloterdijk ging, kreeg deze het lijnnummer 12. De lijn kreeg ook meer wisselplaatsen, terwijl het deel tussen Nassauplein en Van Hallstraat dubbelsporig werd. Daardoor kon met een hogere frequentie dan voorheen worden gereden. Tot 28 september 1922 bleef lijn 12 naar Sloterdijk rijden, daarna nam lijn 18 het over. Tussen 9 oktober 1944 en 28 april 1947 was de dienst stilgelegd, daarna reed lijn 18 nog tot 1951, toen de tramdienst werd vervangen door een busdienst.
===
+++!!!*[Busdienst »]
In 1951 werd de tramdienst vervangen door een busdienst.
Aanvankelijk was dit buslijn L, doch op 5 september 1965 keerde het lijnnummer 18 weer terug op de Haarlemmerweg, nu als buslijn die het Nassauplein via Sloterdijk en Bos en Lommerplein met Slotervaart verbond.
===
+++!!!*[Haarlemse tram »]
De tweede tramverbinding met Sloterdijk was die van de Electrische Spoorweg Maatschappij (ESM), die vanaf 1904 een metersporige elektrische tramlijn opende tussen Amsterdam, Sloterdijk en Haarlem/Zandvoort (de z.g. [[Haarlemse tram]]). Deze lijn bediende het gedeelte van de Haarlemmerweg waar nog geen tram langs reed. Naast de doorgaande dienst Amsterdam – Haarlem – Zandvoort, was er vanaf 1913 ook een lokaaldienst Amsterdam – Sloterdijk, die met losse motorwagens reed en op meer haltes stopte dan de trams richting Haarlem. Hiertoe werd een emplacement met opstelsporen bij Sloterdijk aangelegd. Vanaf 1924 werd de dienst door de ~Noord-Zuid-Hollandsche Tramweg Maatschappij verzorgd. Precies vijftig jaar na de opening van de lijn werd de lokaaldienst naar Sloterdijk op 6 oktober 1954 vervangen door buslijn 14 van het Gemeente Vervoerbedrijf (GVB). Drie jaar later, op 31 augustus 1957 reden de laatste trams langs Sloterdijk naar Haarlem, waarna bussen hun taak overnamen.
===
+++!!!*[Opnieuw trams naar Sloterdijk »]
<<tiddler [[Tram Admiraal de Ruijterweg]]>>
===
+++!!!*[Naar het nieuwe Station Sloterdijk &raquo;]
In 1985 werden de tramlijn 12 en 14 over een afstand van circa een kilometer in noordwestelijke richting verlengd via de Arlandaweg en Radarweg naar het nieuwe Station Sloterdijk. Lijn 14 verdween hier echter vier jaar later weer, toen deze naar Slotermeer werd verlegd. Sindsdien verzorgt alleen lijn 12 de tramverbinding naar Sloterdijk.
===

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_PH-kade_montagewagen_elektrische_tram_400.jpg][Foto/1910_PH-kade_montagewagen_elektrische_tram.jpg]]
//Prins Hendrikkade met montagewagen voor het aanleggen van de bovenleiding van de elektrische tram, 1910.//

{{BROWN{Trambruggen}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Trambrug #1 " "2007" "Waterlandse trams51"
"Trambrug #2 " "2007" "Waterlandse trams52"
"Trambrug #3-A " "" "Waterlandse trams53"
"Trambrug #3-B " "" "Waterlandse trams54"
>>}}}

{{BROWN{Tramnet}}}
{{vTabs{<<tabs "Tramnet"
"Traject A'dam  " "1900" "Haarlemse trams01"
"Traject tram/trein " "" "Haarlemse trams15"
"NZH-net voor 1932 " "" "NZH Tramnet"
"NZH-net na 1932 " "" "NZH net"
>>}}}

{{BROWN{Tramnet}}}
<<tabs "Tramnet_Waterland"
"Stoomtramnet " "" "Stoomtramnet Waterland"
"Waterlandse tramnet (NZH) " "" "Waterlandse tramnet"
"NZH net " "" "NZH net"
>>

{{BROWN{Foto's van (elektrische) trams}}}
<tabs "">
<tab 1900 - 1912 >
{{BROWN{1900 - 1912}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1900-A " "1900" "Trams62"
"1900-B " "1900" "Trams04"
"1900-C " "1900" "Trams05"
"1900-D " "1900" "Trams77"
"1900-E " "1900" "Trams84"
"Ca. 1901-A " "Ca. 1901" "Trams06"
"Ca. 1901-B " "Ca. 1901" "Trams85"
"Ca. 1903-A " "Ca. 1903" "Trams15"
"1903-B " "1903" "Jacob Olie105"
"1904 " "1904" "Jacob Olie79"
"Ca. 1905 " "Ca. 1905" "Trams63"
"1906 " "1906" "J.L. Scherpenisse75"
"1909 " "1909" "J.L. Scherpenisse13"
"1910-A " "1910" "J.L. Scherpenisse53"
"1910-B " "1910" "Trams86"
"1912 " "1912" "Trams80"
>>}}}
</tab>

<tab 1913 - 1941 >
{{BROWN{1913 - 1941}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1915 " "Ca. 1915" "Trams65" 
"Ca. 1925 " "Ca. 1925" "Trams76"
"1927 " "1927" "Trams14"
"1928 " "1928" "Trams13"
"1932 " "1932" "Trams67"
"Ca. 1934-A " "Ca. 1934" "Trams16"
"Ca. 1934-B " "Ca. 1934" "Trams17"
"1935 " "1935" "Trams18"
"1940 " "1940" "Trams74"
"1941-A " "1941" "WWII22"
"1941-B " "1941" "WWII23"
"1941-C " "1941" "Trams64"
"1941-D " "1941" "Trams66"
"1941-E " "1941" "Trams81"
"1941-F " "1941" "Trams82"
>>}}}
</tab>

<tab 1942 - 1954 >
{{BROWN{1942 - 1954}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1946-A " "1946" "Ben Van Meerendonk24"
"1946-B " "1946" "Ben Van Meerendonk33"
"1948 " "1948" "Ben Van Meerendonk26"
"1949-A " "1949" "Ben Van Meerendonk73"
"1949-B " "1949" "Trams68"
"Ca. 1950 " "Ca. 1950" "Trams70"
"1952-A " "1952" "Trams22"
"1952-B " "1952" "Trams23"
"1952-C " "1952" "Trams03"
"1952-D " "1952" "Ben Van Meerendonk25"
"1953-A " "1953" "Trams24"
"1953-B " "1953" "Trams27"
"1953-C " "1953" "Trams28"
"1953-D " "1953" "Ben Van Meerendonk71"
"1954-A " "1954" "Trams30"
"1954-B " "1954" "Trams31"
>>}}}
</tab>

<tab 1955 - 1973 >
{{BROWN{1955 - 1973}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1955 " "Ca. 1955" "Trams79"
"1957 " "1957" "Trams36"
"1960-A " "1960" "Trams41"
"1960-B " "1960" "Ben Van Meerendonk27"
"1960-C " "1960" "Trams42"
"1965 " "1965" "Trams52"
"1966 " "1966" "Trams58"
"1967-A " "1967" "Trams45"
"1967-B " "1967" "Trams53"
"1967-C " "1967" "Trams56"
"1967-D " "1967" "Trams59"
"1967-E " "1967" "Trams83"
"1971 " "1971" "Buurt368"
"1973-A " "1973" "Trams72"
"1973-B " "1973" "Trams73"

>>}}}
</tab>

<tab 1974 - heden >
{{BROWN{1974 - heden}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1981 " "1981" "Trams78"
"1983 " "1983" "Trams43"
"1988-A " "1988" "Trams19"
"1988-B " "1988" "Trams20"
"1989 " "1989" "Trams21"
"1990 " "1990" "Trams09"
"2002-A " "2002" "Trams54"
"2002-B " "2002" "Trams60"
"2003 " "2003" "Trams61"
"2004-A " "2004" "Trams47"
"Ca. 2004-B " "Ca. 2004" "Trams48"
"2006 " "2006" "Trams10"
"2008 " "2008" "Trams49"
"2009 " "2009" "Trams46"
>>}}}
</tab>

</tabs>

{{BROWN{Trams Hugo de Grootbuurt}}}
De belangrijkste tramlijnen in de Hugo de Grootbuurt.
<<tabs "Trams_Hugo_de_Grootbuurt"
"Lijn 3" "" "Lijn 3"
"Lijn 10 " "" "Lijn 10"
"Lijn 13 " "" "Lijn 13"
>> 

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_ca_Raampoort_brug_nr_165_400.jpg][Foto/1890_ca_Raampoort_brug_nr_165.jpg]]
//Brug #165, Raampoort met paardentram in de Marnixstraat, ca. 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_ca_RK_kerk_De_Liefde_1_400.jpg][Foto/1895_ca_RK_kerk_De_Liefde_1.jpg]]
//Paardentram op de Buitensingel bij de toekomstige Da Costakade met R.K. kerk De Liefde, 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_Dam_bezoek_van_generaal_Vetter_Jacob_Olie_400.jpg][Foto/1895_Dam_bezoek_van_generaal_Vetter_Jacob_Olie.jpg]]
//Paardentrams op de Dam. Jacob Olie, 1895.//

[img[Lijn 10 op brug #155|Images/1952_Lijn_10_op_brug_155_400.jpg]]
//Motorwagen 473 van lijn 10 rijdt met zwiepende beugel de brug over, 1952.
Kattenslootbrug overbrugt de Kattensloot bij Nassaukade/Jacob Catskade.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Marnixstraat_1e_elektrische_tram_motorwagen_1_van_latere_tramlijn_10_400.jpg][Foto/1900_Marnixstraat_1e_elektrische_tram_motorwagen_1_van_latere_tramlijn_10.jpg]]
//Proefrit met eerste elektrische tram; motorwagen #1 van lijn 10 met trolley-stroomafnemer, Marnixstraat, 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Lijn_10_met_trolley-systeem_400.jpg][Foto/1900_Lijn_10_met_trolley-systeem.jpg]]
//Motorwagen #10 van lijn 10 met trolley-stroomafnemer, 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1901_ca_Raampoort_Nassaukade_400.jpg][Foto/1901_ca_Raampoort_Nassaukade.jpg]]
//Lijn 10 - met trolley-stroomafnemer - bij de Raampoort, ca. 1901.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1875_Proefrit_1e_paardentram_frederiksplein_400.jpg][Foto/1875_Proefrit_1e_paardentram_frederiksplein.jpg]]
//Proefrit 1e paardentram op Frederiksplein/Sarpahatistraat, 1875.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1879_ca_Amsterdam_CS_AOM_400.jpg][Foto/1879_ca_Amsterdam_CS_AOM.jpg]]
//Paardentram Dam - Amsterdam CS, ca. 1879.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1990_Kattenslootbrug_400.jpg][Foto/1990_Kattenslootbrug.jpg]]
//Kattenslootbrug, 1990.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Kattenslootbrug_400.jpg][Foto/2006_Kattenslootbrug.jpg]]
//Kattenslootbrug, 2006//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1916_Laatste_rit_paardentram_naar_Sloterdijk_400.jpg][Foto/1916_Laatste_rit_paardentram_naar_Sloterdijk.jpg]]
//De laatste rit van de paardentram naar Sloterdijk, 1916.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928_Brug_161_Marnixplein_gezien_naar_Frederik_Hendrikstraat_400.jpg][Foto/1928_Brug_161_Marnixplein_gezien_naar_Frederik_Hendrikstraat.jpg]]
//Verbreding van brug #161 over de Singelgracht naar het Marnixplein, gezien naar Frederik Hendrikplantsoen, 1928.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_NZH_Tram_Krommert_400.jpg][Foto/1927_NZH_Tram_Krommert.jpg]]
//Haarlemse tram (Kikker) en lijn 13 bij de Krommert, 1927.
N.B. De wagen achter de 'Kikker' is licht van kleur!//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/200x_Tollensstraat_remise_museumstuk_400.jpg][Foto/200x_Tollensstraat_remise_museumstuk.jpg]]
//Museumstuk: Union tweeasser uit ca. 1903.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_ca_Frederik_Hendrikstraat_naar_Hugo_de_Grootkade_rechts_sigarenfabriek_Bout_400.jpg][Foto/1934_ca_Frederik_Hendrikstraat_naar_Hugo_de_Grootkade_rechts_sigarenfabriek_Bout.jpg]]
//Tramlijn 3 in de Frederik Hendrikstraat bij de derde Hugo de Grootstraat, ca. 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_ca_Marnixstraat_252-256_bij_Elandsgracht_400.jpg][Foto/1934_ca_Marnixstraat_252-256_bij_Elandsgracht.jpg]]
//Twee trams van lijn 17 op de hoek Marnixstraat/Elandsgracht, ca. 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_Eén_van_de_twee_tweelingwagens_van_lijn_10_400.jpg][Foto/1935_Eén_van_de_twee_tweelingwagens_van_lijn_10.jpg]]
//Er zijn ooit twee tweelingwagens gemaakt. Hier één van van lijn 10 in de Marnixstraat, 1935.
N.B. Eigenlijk de eerste gelede trams!//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1988_Wiegbrug_1_400.jpg][Foto/1988_Wiegbrug_1.jpg]]
//Renovatie Wiegbrug, 1988.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1988_Wiegbrug_2_400.jpg][Foto/1988_Wiegbrug_2.jpg]]
//Renovatie Wiegbrug, 1988.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1989_Wiegbrug_400.jpg][Foto/1989_Wiegbrug.jpg]]
//Renovatie Wiegbrug, 1989.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1952_Frederik_Hendrikplantsoen_Bus_10E_400.jpg][Foto/1952_Frederik_Hendrikplantsoen_Bus_10E.jpg]]
//Tramlijn 10 op het - tijdelijke - eindpunt Frederik Hendrikplantsoen (i.v.m. vernieuwing Kattenslootbrug), 1952.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1952_Frederik_Hendrikplantsoen_trams_lijn_10_400.jpg][Foto/1952_Frederik_Hendrikplantsoen_trams_lijn_10.jpg]]
//Lijn 10 op het - tidelijke - eindpunt Frederik Hendrikplantsoen (i.v.m. vernieuwing Kattenslootbrug), 1952.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1953_Botsing_tramlijn_10_FredHendrikplantsoen_Nasaukade_400.jpg][Foto/1953_Botsing_tramlijn_10_FredHendrikplantsoen_Nasaukade.jpg]]
//Botsing met tramlijn 10 bij de hoek Nassaukade/Frederik Hendrikplantsoen (tijdelijk eindpunt), 1953.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_ca_Rokin_Amsterdam_paardentram_P_H_J_Reynet_de_la_Rue_400.jpg][Foto/1890_ca_Rokin_Amsterdam_paardentram_P_H_J_Reynet_de_la_Rue.jpg]]
//Rokin met paardentram. P.H.J. Reynet de la Rue, ca. 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890-1900_Dam_photomechanical_print_photochrom_color_400.jpg][Foto/1890-1900_Dam_photomechanical_print_photochrom_color.jpg]]
//De Dam met paardentrams, ca. 1895.
Dit is kleurenafdruk van een zwart-wit-fotonegatief volgens de+++*[fotochroomtechniek]
<<tiddler Fotochroomtechniek>>===.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1953_Verkeersongeval_tram_auto_Hugo_de_Grootplein_400.jpg][Foto/1953_Verkeersongeval_tram_auto_Hugo_de_Grootplein.jpg]]
//Botsing met tramlijn 3 op het Hugo de Grootplein, gezien richting Beltbrug, 1953.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1953_Verkeersongeval_tram_auto_Hugo_de_Grootplein_2_400.jpg][Foto/1953_Verkeersongeval_tram_auto_Hugo_de_Grootplein_2.jpg]]
//Botsing met tramlijn 3 op het Hugo de Grootplein, gezien richting Frederik Hendrikplantsoen, 1953.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890-1900_Dam_photomechanical_print_photochrom_color_2_400.jpg][Foto/1890-1900_Dam_photomechanical_print_photochrom_color_2.jpg]]
//De Dam met paardentrams, ca. 1895.
Dit is kleurenafdruk van een zwart-wit-fotonegatief volgens de+++*[fotochroomtechniek]
<<tiddler Fotochroomtechniek>>===.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1954_Frederik_Hendrikplantsoen_Lijn_3_ontspoord_400.jpg][Foto/1954_Frederik_Hendrikplantsoen_Lijn_3_ontspoord.jpg]]
//Tramlijn 3 uit de rails gelopen op het Frederik Hendrikplantsoen, 1954.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1954_Opening_brug_155_Over_Kattensloot_bij_Jacob_Catskade_400.jpg][Foto/1954_Opening_brug_155_Over_Kattensloot_bij_Jacob_Catskade.jpg]]
//Tramlijn 10 op de nieuwe brug over de Kattensloot, 1954.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1892_ca_Dam_met_paardentram_400.jpg][Foto/1892_ca_Dam_met_paardentram.jpg]]
//Dam met paardentram, ca. 1892.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Reguliersbreestraat_Paardentram_400.jpg][Foto/1900_ca_Reguliersbreestraat_Paardentram.jpg]]
//Reguliersbreestraat met paardentram, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Leidseplein_Paardentram_400.jpg][Foto/1900_ca_Leidseplein_Paardentram.jpg]]
//Leidseplein met paardentram, ca. 1900.//

[img[Museumtram A.O.M. 64|Images/1975_Museumtram_AOM_64_1.jpg]]
//De enige nog bestaande Amsterdamse paardentram voor de remise in afwachting van de tramoptocht, 1975.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1957_Van_Limburg_Stirumstraat_botsing_lijn_10_met_vuilnisauto_400.jpg][Foto/1957_Van_Limburg_Stirumstraat_botsing_lijn_10_met_vuilnisauto.jpg]]
//Botsing van lijn 10 met een vuilniswagen in de Van Limburg Stirumstraat, 1957.//

[img[Museumtram A.O.M. 64|Images/1975_Museumtram_AOM_64_2.jpg]]
//De enige nog bestaande Amsterdamse paardentram tijdens het tramjubileum. Op de Vrijheidslaan, 1975.//

[img[Museumtram A.O.M. 64|Images/1975_Museumtram_AOM_64_3.jpg]]
//De enige nog bestaande Amsterdamse paardentram tijdens het tramjubileum. Op de Vrijheidslaan, 1975.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895-1910_Paardentram_Amsterdam_400.jpg][Foto/1895-1910_Paardentram_Amsterdam.jpg]]
//Versierde paardentram, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_Sloten_paardentram_nabij_ringvaart_400.jpg][Foto/1922_Sloten_paardentram_nabij_ringvaart.jpg]]
//Paardentram Sloten nabij de Ringvaart, 1922.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1960_Kwakersplein_botsing_tram_vuilnisauto_400.jpg][Foto/1960_Kwakersplein_botsing_tram_vuilnisauto.jpg]]
//Ongeluk met lijn 3 op het Kwakersplein, 1960.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1960_Verkeersongeval_op_de_Nassaukade_400.jpg][Foto/1960_Verkeersongeval_op_de_Nassaukade.jpg]]
//Verkeersongeval met lijn 10 op de Nassaukade bij het Frederik Hendrikplantsoen, 1960.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1983_Hugo_de_Grootkade_hoek_Fred_Hendrikstraat_1_400.jpg][Foto/1983_Hugo_de_Grootkade_hoek_Fred_Hendrikstraat_1.jpg]]
//Tramlijn 3 in de Frederik Hendrikstraat bij de Hugo de Grootkade, 1983.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925_ca_Motor_tractor_lijn_21_Amsterdam-Sloten_400.jpg][Foto/1925_ca_Motor_tractor_lijn_21_Amsterdam-Sloten.jpg]]
//Bosboomstraat, thans Theophile de Bockstraat.
De opvolger van de paardentram in Sloten, de motor-tractor op lijn 21, ~Amsterdam-Sloten, ca. 1925.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1967_Bos_en_Lommerplein_lijn13_400.jpg][Foto/1967_Bos_en_Lommerplein_lijn13.jpg]]
//Bos en Lommerplein met lijn 13, 1967.
Tram gebouwd in 1929-1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Haarlemmermeerstation_Drieasser_tram_(533_&_987)_bj_1950_400.jpg][Foto/2009_Haarlemmermeerstation_Drieasser_tram_(533_&_987)_bj_1950.jpg]]
//Electrische Museumtramlijn Amsterdam bij het Haarlemmermeerstation, 2009.
Een drieasser uit 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2004_Gelede_tram_3-7G_400.jpg][Foto/2004_Gelede_tram_3-7G.jpg]]
//Station Sloterdijk met 2 gelede trams, 2004.
Lijn 2 #586, bouwjaar 1959 en lijn 18 #724, bouwjaar 1968.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/200x_De_Clercqstraat_Lijn_13_0355G_A_400.jpg][Foto/200x_De_Clercqstraat_Lijn_13_0355G_A.jpg]]
//De Clercqstraat, brug over de Da Costakade, z.g. Combino van lijn 13, ca. 2004.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_De_Clerqstraat_hoek_Nassaukade_400.jpg][Foto/2008_De_Clerqstraat_hoek_Nassaukade.jpg]]
//De Clercqstraat, hoek Nassaukade. Het restant 'meterspoor' van de Haarlemse tram is nog te zien op brug #167, de Rijckerbrug, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_ca_Sloten_Andreas_Schelfhoutstraat_vh_Bosboomstraat_2_400.jpg][Foto/1922_ca_Sloten_Andreas_Schelfhoutstraat_vh_Bosboomstraat_2.jpg]]
//Sloten, Andreas Schelfhoutstraat (voorheeh Bosboomstraat), paardentram, ca. 1922.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_ca_Sloten_Paardentram_R_H_Herwig_400.jpg][Foto/1922_ca_Sloten_Paardentram_R_H_Herwig.jpg]]
//Sloten, paardentram. R.H. Herwig, ca. 1922.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1965_1e_Constantijn_Huygensstraat_lijn_3_10_400.jpg][Foto/1965_1e_Constantijn_Huygensstraat_lijn_3_10.jpg]]
//Lijn 3 in de 1e Constantijn Huygensstraat, 1965.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1967_Marnixstraat_plein_lijn_3_400.jpg][Foto/1967_Marnixstraat_plein_lijn_3.jpg]]
//Lijn 3 in de Marnixstraat bij het Marnixplein, 1967.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2002_Zoutkeetsgracht_lijn_3_400.jpg][Foto/2002_Zoutkeetsgracht_lijn_3.jpg]]
//Lijn 3 op de Zoutkeetsgracht, 2002.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2003_Tramremise_Havenstraat_lijn_3_400.jpg][Foto/2003_Tramremise_Havenstraat_lijn_3.jpg]]
//Lijn 3 bij tramremise Havenstraat, 2002.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1967_Van_Hallstraat_lijn_10_400.jpg][Foto/1967_Van_Hallstraat_lijn_10.jpg]]
//Eindpunt lijn 10 in de van Hallstraat, 1967.
Op de achtergrond de gashouders van de Westergasfabriek.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_LHB_9G_809_400.jpg][Foto/2009_LHB_9G_809.jpg]]
//Lijn 13, 2009.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1966_Westermarkt_lijn_13_400.jpg][Foto/1966_Westermarkt_lijn_13.jpg]]
//Lijn 13 bij de Westermarkt, 1966.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1967_Stationsplein_lijn_13_400.jpg][Foto/1967_Stationsplein_lijn_13.jpg]]
//Lijn 13 op het Stationsplein, 1967.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2002_Centraal_Station_lijn13_400.jpg][Foto/2002_Centraal_Station_lijn13.jpg]]
//Lijn 13 bij het Centraal Station, 2002.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2003_Tramremise_Havenstraat_lijn_13_400.jpg][Foto/2003_Tramremise_Havenstraat_lijn_13.jpg]]
//Lijn 13 bij tramremise Havenstraat, 2003.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Werkspoor_fabriek_elektrische_tram_motorwagen_2_voor_aflevering_400.jpg][Foto/1900_Werkspoor_fabriek_elektrische_tram_motorwagen_2_voor_aflevering.jpg]]
//Werkspoor: motorwagen #2 voor aflevering, 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_ca_Dam_collectie_Maas_400.jpg][Foto/1905_ca_Dam_collectie_Maas.jpg]]
//Dam. Collectie Maas, ca. 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1941_Nassauplein_lijn_18_motorwagens_178+177_400.jpg][Foto/1941_Nassauplein_lijn_18_motorwagens_178+177.jpg]]
//Nassauplein, eindpunt lijn 18. Eén van de twee gemaakte tweelingwagens, 1941.
N.B. Eigenlijk de eerste gelede trams!//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910-1921_Kwakersplein_rechts_Bilderdijkstraat_railreinigwagen_kroonlantaarns_400.jpg][Foto/1910-1921_Kwakersplein_rechts_Bilderdijkstraat_railreinigwagen_kroonlantaarns.jpg]]
//Kwakersplein, rechts Bilderdijkstraat, railreinigwagen, ca. 1915.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1941_Nassauplein_tramlijn_18_400.jpg][Foto/1941_Nassauplein_tramlijn_18.jpg]]
//Nassauplein, eindpunt lijn 18 naar Sloterdijk, 1941.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1932_Nassauplaien_eindpunt_lijn_18_400.jpg][Foto/1932_Nassauplaien_eindpunt_lijn_18.jpg]]
//Nassauplaien, eindpunt van lijn 18 naar Sloterdijk, 1932.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1949_Nassauplein_lijn_18_400.jpg][Foto/1949_Nassauplein_lijn_18.jpg]]
//Nassauplein, eindpunt van lijn 18 naar Sloterdijk, 1949.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1916_ca_Sloterdijk_Haarlemmerweg_paardentram_400.jpg][Foto/1916_ca_Sloterdijk_Haarlemmerweg_paardentram.jpg]]
//Sloterdijk, Haarlemmerweg met paardentram naar Nassauplein, ca. 1916.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_ca_Nassauplein_eindpunt_lijn_18_400.jpg][Foto/1950_ca_Nassauplein_eindpunt_lijn_18.jpg]]
//Nassauplein, eindpunt van lijn 18 naar Sloterdijk, ca. 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2004_Oude_tramstation_Sloterdijk_400.jpg][Foto/2004_Oude_tramstation_Sloterdijk.jpg]]
//Het 'oude' eindpunt van de tram naar Sloterdijk, 2004.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1973_Plantage_Parklaan_Middendeel_gelede_tram_400.jpg][Foto/1973_Plantage_Parklaan_Middendeel_gelede_tram.jpg]]
//Plantage Parklaan, middendeel van gelede tram. Tim Boric, 1973.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1973_Bellamyplein_3_trampartjes_400.jpg][Foto/1973_Bellamyplein_3_trampartjes.jpg]]
//Drie "trampartjes" - middendelen van gelede trams - bij remise Tollensstraat/Bellamyplein, 1973.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1940_Omgevallen_tram_Het_Leven_400.jpg][Foto/1940_Omgevallen_tram_Het_Leven.jpg]]
//Gekantelde tram wordt rechtop gezet. Het Leven, 1940.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1937_Marnixstraat_aanrijding_tussen_vrachtauto_en_tram_1_400.jpg][Foto/1937_Marnixstraat_aanrijding_tussen_vrachtauto_en_tram_1.jpg]]
//Marnixstraat, bij de Raampoort, aanrijding tussen vrachtauto en tram, 1937.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1925_ca_Sproeiwagen_SR_bij_tramremise_Tollensstraat_400.jpg][Foto/1925_ca_Sproeiwagen_SR_bij_tramremise_Tollensstraat.jpg]]
//Sproeiwagen van de Stadsreiniging bij de tramremise Tollensstraat, ca. 1925.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Herinnering_aanleg_1e_elektrische_tram_400.jpg][Foto/1900_ca_Herinnering_aanleg_1e_elektrische_tram.jpg]]
//Marnixstraat, ter herinnering aan de aanleg van de elektrische Gemeente Tram, 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1981_Nieuwe_Amstelbrug_pekelwagen_Ino_Roël_400.jpg][Foto/1981_Nieuwe_Amstelbrug_pekelwagen_Ino_Roël.jpg]]
//Nieuwe Amstelbrug met pekelwagen P14 van het GVB. Ino Roël, 1981.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1955_ca_Frederik_Hendrikplantsoen_pekelwagen_P18_ex_472_T_W_Hogendijk_400.jpg][Foto/1955_ca_Frederik_Hendrikplantsoen_pekelwagen_P18_ex_472_T_W_Hogendijk.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen met pekelwagen P18 (ex 472). T.W. Hogendijk, ca. 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1911_speciale_tram_Gemeente-Tram_Het_Leven_400.jpg][Foto/1911_speciale_tram_Gemeente-Tram_Het_Leven.jpg]]
//Speciale tram van de Gemeente Tram. Het Leven, 1912.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1941_Insulindeweg_eindpunt_lijn_11_400.jpg][Foto/1941_Insulindeweg_eindpunt_lijn_11.jpg]]
//Insulindeweg, eindpunt lijn #11, 1941.
De open bijwagens deden tot 1943 dienst bij mooi zomerweer.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1941_Havenstraat_open_bijwagen_400.jpg][Foto/1941_Havenstraat_open_bijwagen.jpg]]
//Havenstraat, eindpunt lijn #16, 1941.
De open bijwagens deden tot 1943 dienst bij mooi zomerweer.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1967-1968_Amstelveenseweg_bij_Haarlemmermeercircuit_railreinigmotorwagen_400.jpg][Foto/1967-1968_Amstelveenseweg_bij_Haarlemmermeercircuit_railreinigmotorwagen.jpg]]
//Amstelveenseweg bij Haarlemmermeercircuit met railreinigmotorwagen, 1967.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Marnixstraat_bij_Raampoort_400.jpg][Foto/1900_Marnixstraat_bij_Raampoort.jpg]]
//Marnixstraat bij Raampoort, 1900.
Een van de eerste elektrische trams (met+++^*[trolleystang &raquo;]<<tiddler Stroomafnemers>>===) en daarnaast een montagewagen voor het aanleggen van de bovenleiding.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Marnixstraat_Bullebaksluis_400.jpg][Foto/1900_Marnixstraat_Bullebaksluis.jpg]]
//Elektrische tram van lijn #10 (motorwagen #5 met+++^*[trolleystang &raquo;]<<tiddler Stroomafnemers>>===) op de Bullebak in de Marnixstraat over de Brouwersgracht (brugnummer #149), ca. 1901.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_PH-kade_montagewagen_elektrische_tram_400.jpg][Foto/1910_PH-kade_montagewagen_elektrische_tram.jpg]]
//Prins Hendrikkade met montagewagen voor het aanleggen van de bovenleiding van de tram, 1910.//

{{BROWN{Tramtypes}}}
Voor de echte liefhebber is elk detail van belang en zijn er daardoor vele 'tramtypes'.
Hier houden we het simpel en verdelen de tramtypes in 4 categoriën die voor de 'tramleek' duidelijk te onderscheiden zijn:
* Tweeassers, de ouderwetse rechthoekige trams, voorzien van 2 assen (1900 - 1968)
* Drieassers, de ietwat afgeronde trams, voorzien van 3 assen (1948 - 1979)
* Gelede trams, de eerste trams met 'geïntegreerde bijwagens' (1955 - heden)
* Combino's, de z.g. 'lage-vloer-trams' (2002 - heden).
{{vTabs{<<tabs ""
"Tweeasser-A " "1902-1905" "Trams15"
"Tweeasser-B " "1967" "Trams45"
"Drieasser " "2009" "Trams46"
"Gelede tram " "" "Trams47"
"Combino " "Ca. 2004" "Trams48"
>>}}}

!!Hooikistje
De Amsterdamse trams waren vroeger voorzien van diverse kastjes onder de banken: niet alleen een batterijkastje (voor de electrische belletjes), een gereedschapkastje en een jassenrek, maar zelfs een klein hooikistje voor het warm houden van een kannetje koffie of soep voor tijdens de eindpuntrust.
!!Olielampjes in de aanhangwagens
Wist u dat de oudere Amsterdamse wagens zelfs voorzien waren van olielampjes? Enerzijds was dit natuurlijk een restant uit de paardetramtijd, maar ook voor de electrische aanhangwagens had het een doel: buiten de spitsuren werden de aanhangwagens aan de eindpunten afgekoppeld en op een zijspoor geparkeerd. Deze werden dan later allen aangekoppeld aan een rangeerwagen en in een lange sleep naar de remise gebracht. Voor de middagspits werden ze dan weer klaargezet zodat iedere motorwagen aan het eindpunt weer een bijwagen kon oppikken. Hier en daar stonden de wagens echt midden op straat, en enige verlichting was in de donkere winter dan wel nodig, zeker met de donkerblauwe kleur van de wagens en de geringe straatverlichting uit die tijd. Bij de wagens met dichtgebouwde balkons was het overigens een stuk minder effectief dan bij de paardetrams met open balkons en na de Grootbordesbijwagens werd het niet meer toegepast.
De olielampjes waren in het interieur in een kastje ingebouwd met een glazen lens in het balkonschot, zodat het interieur verlicht werd en enig licht naar buiten scheen zodat het overige verkeer kon zien dat daar een wagen stond. Op het dak waren de kastjes voorzien van een klein schoorsteentje om de warmte en petroleumdampen af te voeren. 

|R.K. begraafplaats De Liefde||
|Info R.K. begraafplaats De Liefde|De Liefde01|
|R.K. begraafplaats De Liefde1|De Liefde02|
|R.K. begraafplaats De Liefde2||
|R.K. begraafplaats De Liefde6||
|R.K. begraafplaats De Liefde8||
|R.K. begraafplaats De Liefde9||
|R.K. begraafplaats De Liefde10||
|R.K. begraafplaats De Liefde11||
|R.K. begraafplaats De Liefde12||
|R.K. begraafplaats De Liefde13||
|R.K. begraafplaats De Liefde14||
|R.K. begraafplaats De Liefde15||
|R.K. begraafplaats De Liefde16||
|Info kerk De Liefde||
|R.K. kerk De Liefde||
|R.K. kerk De Liefde1||
|R.K. kerk De Liefde10||
|R.K. kerk De Liefde11||
|R.K. kerk De Liefde2||
|R.K. kerk De Liefde3||
|R.K. kerk De Liefde4||
|R.K. kerk De Liefde4A||
|R.K. kerk De Liefde5||
|R.K. kerk De Liefde6||
|R.K. kerk De Liefde7||
|R.K. kerk De Liefde8||
|R.K. kerk De Liefde9||

{{sliderBG{
Transformatorhuisjes werden vaak als reclamezuil 'vermomd'.
}}}

{{BROWN{Foto's van 'ander' transport}}}
<tabs "">
<tab 1893 - 1934>
{{BROWN{1893 - 1934}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1893 " "1893" "Jacob Olie37"
"Ca. 1895 " "Ca. 1895" "Groentemarkt4-2"
"1899 " "1899" "Jacob Olie60"
"1907 " "1907" "J.L. Scherpenisse04"
"1908 " "1908" "Beroepen03"
"1914 " "1914" "Transport08"
"Ca. 1915 " "Ca. 1915" "Transport09"
"1917 " "1917" "Transport11"
"1929 " "1929" "Transport66"
"1930-A " "1930" "Transport15"
"1930-B " "1930" "Transport68"
"1932 " "1932" "Transport17"
"1934-A " "1934" "Transport18"
"1934-B " "1934" "Transport19"
"1937 " "1937" "Buurt284"
>>}}}
</tab>

<tab 1940 - 1968>
{{BROWN{1940 - 1968}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1940-A " "Ca. 1940" "WWII10"
"1940-B " "1940" "WWII13"
"1940-C " "1940" "WWII08"
"1941-A " "1941" "WWII19"
"1941-B " "1941" "WWII18"
"1943-A " "1943" "WWII28"
"1943-B " "1943" "WWII29"
"1940-1945-A " "1940-1945" "WWII52"
"1940-1945-B " "1940-1945" "WWII53"
"1954 " "1954" "Kostverlorenvaart426"
"1956 " "1956" "Transport28"
"1959 " "1959" "Transport32"
"1968 " "1968" "Transport29"
>>}}}
</tab>
</tabs>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1920_Schoonzuigen_ATAX_taxi_Het_Leven_400.jpg][Foto/1920_Schoonzuigen_ATAX_taxi_Het_Leven.jpg]]
//Schoonzuigen van een ATAX taxi. Het Leven, 1919.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1920_Molenpad_schoonmaken_ATAX_taxis_Het_Leven_400.jpg][Foto/1920_Molenpad_schoonmaken_ATAX_taxis_Het_Leven.jpg]]
//Molenpad, schoonmaken ATAX taxi's. Het Leven, 1919.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1912_Rokin_met_Atax_400.jpg][Foto/1912_Rokin_met_Atax.jpg]]
//Rokin met ATAX taxi, 1912.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1950_IJpont_Ben_van_Meerendonk_400.jpg][Foto/1950_IJpont_Ben_van_Meerendonk.jpg]]
//Pont over het IJ. Ben van Meerendonk, 1950.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Pontje_Leidsekade_Bernard_Eilers_400.jpg][Foto/1910_Pontje_Leidsekade_Bernard_Eilers.jpg]]
//Pontje Leidsekade. Bernard Eilers, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1911_Taxi_Het_Leven_400.jpg][Foto/1911_Taxi_Het_Leven.jpg]]
//Benzine-taxi. Het Leven, 1911.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1914_Fiets_met_hulpmotor_voorloper_bromfiets_400.jpg][Foto/1914_Fiets_met_hulpmotor_voorloper_bromfiets.jpg]]
//Fiets met hulpmotor, de voorloper van de bromfiets, 1914.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1915_ca_Groentemarkt_Marnixstraat_l_240_Lijnbaansgracht_400.jpg][Foto/1915_ca_Groentemarkt_Marnixstraat_l_240_Lijnbaansgracht.jpg]]
//Groentepramen in de Lijnbaansgracht voor de groentemarkt Marnixstraat, ca. 1915.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1977_2e_Hugo_de_Grootstraat_bus_21_400.jpg][Foto/1977_2e_Hugo_de_Grootstraat_bus_21.jpg]]
//2e Hugo de Grootstraat met bus #21, gezien naar het Hugo de Grootplein richting Nassaukade, 1977.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_Groentemarkt_Marnixstraat_aardappelentransport_ivm_voedselrellen_l_nr240_Het_Leven_400.jpg][Foto/1917_Groentemarkt_Marnixstraat_aardappelentransport_ivm_voedselrellen_l_nr240_Het_Leven.jpg]]
//Aardappelentransport ten tijde van het Aardappeloproer, groentemarkt Marnixstraat, 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1917_Leidschestraat_met_elektrische_taxi_Atax_400.jpg][Foto/1917_Leidschestraat_met_elektrische_taxi_Atax.jpg]]
//Elektrische ATAX taxi in de Leidsestraat, 1917.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1921_Amsterdam_CS_Inladen_taxi_400.jpg][Foto/1921_Amsterdam_CS_Inladen_taxi.jpg]]
//Taxi, Amsterdam Centraal Station, 1921.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1922_Tollensstraat_6_zijde_Bellamyplein_autobus_nr_17_bij_tramremise_400.jpg][Foto/1922_Tollensstraat_6_zijde_Bellamyplein_autobus_nr_17_bij_tramremise.jpg]]
//Autobus #17 van lijn D bij de tramremise Tollenstraat, 1922.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_Damrak_1e_telefoon_bij_ATAX_standplaats_Het_Leven_400.jpg][Foto/1910_Damrak_1e_telefoon_bij_ATAX_standplaats_Het_Leven.jpg]]
//Damrak, 1e telefoon bij ATAX taxistandplaats. Het Leven, 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_Jacob_Steinberger_Het_Leven_400.jpg][Foto/1930_Jacob_Steinberger_Het_Leven.jpg]]
//Jacob Steinberger in een invalidenwagen. Het Leven, 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_Pontje_Rokin_400.jpg][Foto/1930_ca_Pontje_Rokin.jpg]]
//Pontje over het Rokin, ca. 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_Rokin_met_pontje_400.jpg][Foto/1930_Rokin_met_pontje.jpg]]
//Pontje over het Rokin, 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1932_Melktransportfiets_400.jpg][Foto/1932_Melktransportfiets.jpg]]
//Melktransportfiets, 1932.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Melktransportfiets_2_400.jpg][Foto/1934_Melktransportfiets_2.jpg]]
//Melktransportfiets, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Melktransportfiets_1_400.jpg][Foto/1934_Melktransportfiets_1.jpg]]
//Melktransportfiets, 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Amsterdam_CS_omnibus_scheepvaartmij_A_J_Holthuizen_transport_op_zondag_400.jpg][Foto/1946_Amsterdam_CS_omnibus_scheepvaartmij_A_J_Holthuizen_transport_op_zondag.jpg]]
//Amsterdam C.S. Omnibus Scheepvaartmaatschappij A.J. Holthuizen. Transport op zondag, 1946.//

[img[Bijwagen ESM|Images/Ombouw_omnibus_motorbus_bijwagens.jpg]]
//Bijwagens ESM gemaakt van opbouw motorbussen van lijn 14.
Opbouw, twee aan twee met de achterkanten tegen elkaar, op een onderstel, 1908.//

[img[Stoom chassis|Images/1907_Darracq_Serpollet_steam_chassis.jpg]]
//Stoom chassis van ~Darracq-Serpollet, 1907.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1906_Darracq_Serpollet_lorry_400.jpg][Foto/1906_Darrcq_Serpollet_lorry.jpg]]
//Vracht-stoomwagen van ~Darracq-Serpollet, 1906.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1985_Brug_over_Singelgracht_Rozengracht_Clercqstraat_400.jpg][Foto/1985_Brug_over_Singelgracht_Rozengracht_Clercqstraat.jpg]]
//Een stukje rails van het 'meterspoor' van de Haarlemse tram op brug #167, de Rijckerbrug, 1985.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1949-06-20_Verkoop_NZH_400.jpg][Foto/1949-06-20_Verkoop_NZH.jpg]]
//Verkoop ~NZH-materieel, 20 juni 1949.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1956-07-16_Leidschendam_B501_400.jpg][Foto/1956-07-16_Leidschendam_B501.jpg]]
//Zo eindigde een aantal wagens. Leidschendam, B 501, 1956.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/a619_20a512b510b_400.jpg][Foto/a619_20a512b510b.jpg]]
//Andere wagens eindigden zo.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/NZH_in_de_fik_400.jpg][Foto/NZH_in_de_fik.jpg]]
//En weer andere wagens eindigden zo.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1839_Reglement_der_Amsterdamsche_Omnibus_Onderneming_400.jpg][Foto/1839_Reglement_der_Amsterdamsche_Omnibus_Onderneming.jpg]]
//Reglement van de Amsterdamsche Omnibus Onderneming, 1839.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1877_ca_Dam_Omnibus_AOM_400.jpg][Foto/1877_ca_Dam_Omnibus_AOM.jpg]]
//Dam met omnibussen van de A.O.M., ca. 1877.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1874_Plantage_Middenlaan_53_omnibus_AOM_voor_Aquariumgebouw_400.jpg][Foto/1874_Plantage_Middenlaan_53_omnibus_AOM_voor_Aquariumgebouw.jpg]]
//Plantage Middenlaan 53. Omnibus voor Aquariumgebouw, 1874.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Dubbeldeks_paardentram_op_zondag_400.jpg][Foto/1946_Dubbeldeks_paardentram_op_zondag.jpg]]
//Amsterdam C.S. Dubbeldekse omnibus van de A.R.M. op zondag met de meisjes van de hockeyclub, 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1914_ca_Amstelveenseweg_Vondelpark_omnibus_Amsterdam_Amstelveen_400.jpg][Foto/1914_ca_Amstelveenseweg_Vondelpark_omnibus_Amsterdam_Amstelveen.jpg]]
//Omnibus van de Tram Omnibus Dienst. Amstelveenseweg/Vondelpark - Amstelveen, ca. 1914//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1908_Noordermarkt_buslijn_14_400.jpg][Foto/1908_Noordermarkt_buslijn_14.jpg]]
//Bus #3 van lijn 14 op de Noordermarkt, 1908.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1956_Berini_eitje_400.jpg][Foto/1956_Berini_eitje.jpg]]
//'Berini-eitje', 1956.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1968_Berini-eitje_op_autoped_Ben_Hansen_400.jpg][Foto/1968_Berini-eitje_op_autoped_Ben_Hansen.jpg]]
//'Berini-eitje' op autoped. Ben Hansen, 1968.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1937_Zeeburg_Rijdende_pont_over_Merwedekanaal_400.jpg][Foto/1937_Zeeburg_Rijdende_pont_over_Merwedekanaal.jpg]]
//Zeeburg: rijdende pont over het Merwedekanaal, 1937.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1953_Bus_G_SLoten_400.jpg][Foto/1953_Bus_G_SLoten.jpg]]
//Bus G, Sloten, 1953.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1959_Achtergracht_ABA_kolen_G_Pennarts_400.jpg][Foto/1959_Achtergracht_ABA_kolen_G_Pennarts.jpg]]
//Achtergracht, ABA kolen, G. Pennarts, 1959//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1924_Bus_Doorgezaagde_weesmeisje_Het_Leven_400.jpg][Foto/1924_Bus_Doorgezaagde_weesmeisje_Het_Leven.jpg]]
//Speciale bus (#14, één van 3) met 3 assen om goed over de bolle bruggen te komen; in de volksmond: 'Het doorgezaagde weesmeisje'. Het Leven, 1924.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_ca_Museumplein_Bus_H_400.jpg][Foto/1927_ca_Museumplein_Bus_H.jpg]]
//Museumplein met bus van lijn H, ca. 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1928_Bellamyplein_buslijn_A_400.jpg][Foto/1928_Bellamyplein_buslijn_A.jpg]]
//Bus #105 van lijn A op het Bellamyplein, 1928//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_Onderhoud_stadsbus_lijn_D_400.jpg][Foto/1930_ca_Onderhoud_stadsbus_lijn_D.jpg]]
//Onderhoud aan bus #31 van lijn D, ca. 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_ca_Sloterweg_bij_Ringspoordijk_gezien_in_O_richting_bus_G_400.jpg][Foto/1927_ca_Sloterweg_bij_Ringspoordijk_gezien_in_O_richting_bus_G.jpg]]
//Sloterweg nabij Ringspoordijk, gezien in oostelijke richting met bus G, ca. 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1965_Bus_G_in_Sloten_400.jpg][Foto/1965_Bus_G_in_Sloten.jpg]]
//Bus G in Sloten, 1965.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1908_Allereerste_autobus_Gemeente-Tram_400.jpg][Foto/1908_Allereerste_autobus_Gemeente-Tram.jpg]]
//Allereerste autobus (#1) van de ~Gemeente-Tram voor de tramremise Bellamyplein. 1908.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_Weesperzijde_kleine_dichte_paardentram_later_motorbus_400.jpg][Foto/1890_Weesperzijde_kleine_dichte_paardentram_later_motorbus.jpg]]
//Weesperzijde, kleine dichte paardentram van de A.O.M., later verbouwd tot motorbus van lijn 14 en geëindigd als bijwagen van de Haarlemse tram, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1908_Bus_van_lijn_14_nr_4_400.jpg][Foto/1908_Bus_van_lijn_14_nr_4.jpg]]
//Bus #4 van lijn 14, 1908.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1908_Buslijn_14_nr_6_Darracq-Serpollet_stoombus_400.jpg][Foto/1908_Buslijn_14_nr_6_Darracq-Serpollet_stoombus.jpg]]
//Bus #6 van lijn 14, één van de 3 stoombussen van het merk ~Darracq-Serpollet, 1908.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1960_2e_Hugo_de_Grootstraat_bij_Van_Reigersbergenstraat_busongeluk_2_400.jpg][Foto/1960_2e_Hugo_de_Grootstraat_bij_Van_Reigersbergenstraat_busongeluk_2.jpg]]
//2e Hugo de Grootstraat, hoek van Reigersbergenstraat. Botsing met een bus van lijn 14, 1960. //

[img[Bus lijn 21|Images/1965_ca_Bus_lijn_21.jpg]]
//Bus van lijn 21, ca. 1965.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Amsterdam_CS_bus_lijn_21_400.jpg][Foto/2007_Amsterdam_CS_bus_lijn_21.jpg]]
//Amsterdam C.S., bus lijn 21, 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1908_Bus_1_lijn_14_400.jpg][Foto/1908_Bus_1_lijn_14.jpg]]
//Allereerste autobus (#1) van de ~Gemeente-Tram voor de tramremise Bellamyplein. 1908.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1971_brievenbussen_aan_bussen_1922-1971_400.jpg][Foto/1971_brievenbussen_aan_bussen_1922-1971.jpg]]
//Bus met brievenbus, 1971.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_Geuzenkade_voetveer_over_Westelijk_Marktkanaal_gezien_naar_Marcanti_400.jpg][Foto/1935_Geuzenkade_voetveer_over_Westelijk_Marktkanaal_gezien_naar_Marcanti.jpg]]
//Voetveer - kettingpontje - over het Westelijk Marktkanaal, gezien van Geuzenkade naar gebouw Marcanti, 1935.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1980_GVB-pont_20_tijdens_SAIL_400.jpg][Foto/1980_GVB-pont_20_tijdens_SAIL.jpg]]
//GVB pont #20 tijdens SAIL. Tim Boric, 1980.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1996_Buiksloterwegveer_40_42_400.jpg][Foto/1996_Buiksloterwegveer_40_42.jpg]]
//Buiksloterwegveer #40 en #42, 1996.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_IJ-veer_ nr_32_in_de_mist_400.jpg][Foto/2010_IJ-veer_ nr_32_in_de_mist.jpg]]
//~IJ-veer #32 in de mist, 2010.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_De_Ruyterkade_ex-IJveer_XI_400.jpg][Foto/2006_De_Ruyterkade_ex-IJveer_XI.jpg]]
//De Ruyterkade met ex-~IJveer XI, nu te huren bij de Hollandsche Vaartochten Maatschappij [[HVM|http://www.vaarmij.nl/]], 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1992_De_Ruyterkade_IJveer_XIII_400.jpg][Foto/1992_De_Ruyterkade_IJveer_XIII.jpg]]
//De Ruyterkade met ex-~IJveer XIII tijdens een Amsterdamse historische vervoertoer, 1992.
~IJveer XIII nu te huren bij de Hollandsche Vaartochten Maatschappij [[HVM|http://www.vaarmij.nl/]]//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_naar_CS_vanaf_NDSM_werf_400.jpg][Foto/2011_naar_CS_vanaf_NDSM_werf.jpg]]
//~IJveer #56 vanaf de ~NDSM-werf, 2011.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Stavangerweg_891_ex-IJ-pont_13_café-restaurant_Martin_Albers_400.jpg][Foto/2006_Stavangerweg_891_ex-IJ-pont_13_café-restaurant_Martin_Albers.jpg]]
//Stavangerweg 891, ex-~IJpont #13, nu als café-restaurant Pont 13. Martin Albers, 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2005_Distelwegveer_400.jpg][Foto/2005_Distelwegveer.jpg]]
//Distelwegveer, 2005.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1885-1900_Wateromnibus_400.jpg][Foto/1885-1900_Wateromnibus.jpg]]
//Amstel ter hoogte van # 194 (links) met halte van de water(omni)bus van de Havenstoombootdienst. Ca. 1887.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1962_ca_Open_havenfront_Bergmann_bootje_400.jpg][Foto/1962_ca_Open_havenfront_Bergmann_bootje.jpg]]
//Bergmann bootje in het Open Havenfront voor het C.S. In de achtergrond de noodbrug tijdens het vernieuwen van de Kamperbrug, ca. 1962.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1967_ca_Open_Havenfront_met_Bergmann_bootje_400.jpg][Foto/1967_ca_Open_Havenfront_met_Bergmann_bootje.jpg]]
//Open Havenfront met Bergmann bootje, 1967.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1939_ca_Amstel_38-36_Halvemaansbrug_bij_vernieuwen_Halvemaansbrug_400.jpg][Foto/1939_ca_Amstel_38-36_Halvemaansbrug_bij_vernieuwen_Halvemaansbrug.jpg]]
//Amstel. Pontje tijdens vernieuwen van de Halvemaansbrug, 1939.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1966_Adelaarsweg_pont_13_400.jpg][Foto/1966_Adelaarsweg_pont_13.jpg]]
//Adelaarswegpont #13, 1966.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_Feest_overdracht_Amstelveer_bij_Zuidergasfabriek_naarGV_400.jpg][Foto/1927_Feest_overdracht_Amstelveer_bij_Zuidergasfabriek_naarGV.jpg]]
//Feest bij de overdracht van het Amstelveer bij de Zuidergasfabriek naar Gemeenteveren Amsterdam, 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1902_Amstelveer_2_Ceintuurbaan-Blasiusstraat_400.jpg][Foto/1902_Amstelveer_2_Ceintuurbaan-Blasiusstraat.jpg]]
//Amstelveer #2, ~Ceintuurbaan-Blasiusstraat, 1902.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1915_IJveer_3_400.jpg][Foto/1915_IJveer_3.jpg]]
//~IJveer #3, 1915.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1929_ca_Marnixstraat_288-292_omgevallen_auto_na_botsing_met_tram_400.jpg][Foto/1929_ca_Marnixstraat_288-292_omgevallen_auto_na_botsing_met_tram.jpg]]
//Marnixstraat #288-292 (ATVA), omgevallen auto na botsing met tram, ca. 1929.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1937_Marnixstraat_aanrijding_tussen_vrachtauto_en_tram_2_400.jpg][Foto/1937_Marnixstraat_aanrijding_tussen_vrachtauto_en_tram_2.jpg]]
//Marnixstraat, bij de Raampoort, aanrijding tussen vrachtauto en tram, 1937.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_Verkeersongeval_Adm_De_Ruijterweg_thv_58-60_nabij_Slatuinenweg_400.jpg][Foto/1930_Verkeersongeval_Adm_De_Ruijterweg_thv_58-60_nabij_Slatuinenweg.jpg]]
//Verkeersongeval op de Admiraal De Ruijterweg t.h.v. #58-60, nabij de Slatuinenweg, 1930.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2012_IJveer_XIII_400.jpg][Foto/2012_IJveer_XIII.jpg]]
//Ex-~IJveer XI, nu te huren bij de Hollandsche Vaartochten Maatschappij [[HVM|http://www.vaarmij.nl/]], 2012.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2012_Kabeltrekpontje_bij_Schellingwouderpark_400.jpg][Foto/2012_Kabeltrekpontje_bij_Schellingwouderpark.jpg]]
//Kabeltrekpontje bij het Schellingwouderpark, 2012.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_Sail_Amsterdam_400.jpg][Foto/2010_Sail_Amsterdam.jpg]]
//~Ex-IJveer XIII tijdens Sail Amsterdam, 2010.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2013_Ponthaven_Aambeeldstraat_400.jpg][Foto/2013_Ponthaven_Aambeeldstraat.jpg]]
//De Ponthaven bij de Aambeeldstraat in ~Amsterdam-Noord, 2013.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1920_Kettingboot_IJ_gezonken_na_aanvaring_400.jpg][Foto/1920_Kettingboot_IJ_gezonken_na_aanvaring.jpg]]
//IJ, kettingpont gezonken na aanvaring, 1920.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_ca_Amsteldijk_Zorgvliedpontje_400.jpg][Foto/1905_ca_Amsteldijk_Zorgvliedpontje.jpg]]
//Amsteldijk met 'Zorgvliedpontje', ca. 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_Sloterkade_183-182_pontje_over_Schinkel_400.jpg][Foto/1927_Sloterkade_183-182_pontje_over_Schinkel.jpg]]
//Sloterkade gezien naar #182-183; pontje over de Schinkel, 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1927_Sloterkade_175-180_pontje_over_Schinkel_400.jpg][Foto/1927_Sloterkade_175-180_pontje_over_Schinkel.jpg]]
//Sloterkade gezien naar #175-180; pontje over de Schinkel, 1927.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Pontje_Leidsekade_Het_Leven_400.jpg][Foto/19xx_Pontje_Leidsekade_Het_Leven.jpg]]
//Pontje over de Singelgracht bij de Leidsekade. Het Leven, ca. 1910.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_ca_Leidsekade_gezien_vanaf_Nassaukade_bij_Overtoom_400.jpg][Foto/1934_ca_Leidsekade_gezien_vanaf_Nassaukade_bij_Overtoom.jpg]]
//Pontje Leidsekade gezien vanaf de Nassaukade bij de Overtoom, ca. 1934.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1932_IJpont_400.jpg][Foto/1932_IJpont.jpg]]
//Op de pont over het IJ, 1932.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1930_ca_Weesperzijde_175-177_Pontje_Omval_M_Wilbosch_400.jpg][Foto/1930_ca_Weesperzijde_175-177_Pontje_Omval_M_Wilbosch.jpg]]
//Weesperzijde #175-177, Pontje bij de Omval. M. Wilbosch, ca. 1930.//

[img[Ponten en veren in 2014|Foto/2014_veren.jpg]]
//Ponten en veren in 2014//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_GVB_ferry_Ijveer_33_400.jpg][Foto/2008_GVB_ferry_Ijveer_33.jpg]]
//~IJveer #33, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2013_GVB_Pont_8_400.jpg][Foto/2013_GVB_Pont_8.jpg]]
//GVB pont #8, 2013.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2011_IJveer-X_Krijn-Taconiskade_Fred_Vos_400.jpg][Foto/2011_IJveer-X_Krijn-Taconiskade_Fred_Vos.jpg]]
//Krijn Taconiskade met ex-~IJveer X. Fred Vos, 2011.
Nu 'Leja', wordt gerestaureerd in Friesland.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_IJpont_G_A_van_der_Chijs_400.jpg][Foto/19xx_IJpont_G_A_van_der_Chijs.jpg]]
//Gemeentepont #14, G.A. van der Chijs, ca. 1955.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1931_ca_Houthaven_rijkspont_4_400.jpg][Foto/1931_ca_Houthaven_rijkspont_4.jpg]]
//Houthaven, rijkspont #4, ca. 1931.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1883-1889_Wateromnibus_Havenstoombootdienst_400.jpg][Foto/1883-1889_Wateromnibus_Havenstoombootdienst.jpg]]
//Wateromnibus van de Havenstoombootdienst, ca 1885.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1910_IJ_De_Ruijterkade_Tolhuispont_400.jpg][Foto/1910_IJ_De_Ruijterkade_Tolhuispont.jpg]]
//De Ruijterkade met Tolhuispont, 1910.//

{{BROWN{Foto's van treinen}}}
<tabs "">
<tab 1893 - 1939 >
{{BROWN{1893 - 1939}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1893 " "1893" "Jacob Olie38"
"1899-A " "1899" "Jacob Olie142"
"1899-B " "1899" "Jacob Olie157"
"1899-C " "1899" "Jacob Olie150"
"1899-D " "1899" "Jacob Olie151"
"Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Treinen01"
"Ca. 1920 " "Ca. 1920" "Treinen02"
"1924 " "1924" "Treinen03"
"1935 " "1935" "Treinen04"
"1937 " "1937" "Treinen04A"
"1939-A " "1939" "Treinen05"
"1939-B " "1939" "Treinen06"
"1939-C " "1939" "Treinen07"
>>}}}
</tab>

<tab 1940 - heden >
{{BROWN{1940 - heden}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1940-A " "1940" "WWII11"
"1940-B " "1940" "WWII12"
"1946-A " "1946" "Treinen08"
"1946-B " "1946" "Treinen09"
"1958 " "1958" "Treinen10"
"1982 " "1982" "Treinen11"
>>}}}
</tab>
</tabs>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Amsterdam-CS_400.jpg][Foto/1900_ca_Amsterdam-CS.jpg]]
//Centraal Station, ca. 1900.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1920_ca_Aanleg_spoorviaduct_bij_Magdalenakerk_400.jpg][Foto/1920_ca_Aanleg_spoorviaduct_bij_Magdalenakerk.jpg]]
//Aanleg spoorviaduct bij Spaarndammerstraat, ca. 1920.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1924_Amsterdam-CS_Het_Leven_400.jpg][Foto/1924_Amsterdam-CS_Het_Leven.jpg]]
//Amsterdam Centraal Station. Het Leven, 1924.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1935_ca_Stoomlocomotief_Amsterdam_CS_400.jpg][Foto/1935_ca_Stoomlocomotief_Amsterdam_CS.jpg]]
//Stoomlocomotief bij Amsterdam Centraal Station, 1935.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1937_bij_Amsterdam_CS_400.jpg][Foto/1937_bij_Amsterdam_CS.jpg]]
//Bij Amsterdam C.S., 1937.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1939_Amsterdam_CS_elektrische_trein_400.jpg][Foto/1939_Amsterdam_CS_elektrische_trein.jpg]]
//Elektrische trein, Amsterdam Centraal Station, 1939.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1939_Reconstructie_1e_treinreis_Amsterdam_Haarlem_met_replica_De_Arend_400.jpg][Foto/1939_Reconstructie_1e_treinreis_Amsterdam_Haarlem_met_replica_De_Arend.jpg]]
//Reconstructie van de eerste treinreis van Amsterdam naar Haarlem met een replica van de Arend, 1939.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1939_Replica_De_Arend_400.jpg][Foto/1939_Replica_De_Arend.jpg]]
//Replica van 'De Arend', 1939.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Amsterdam_militair_transport_F_C_de_Haan_400.jpg][Foto/1946_Amsterdam_militair_transport_F_C_de_Haan.jpg]]
//Amsterdam, militair transport. F.C. de Haan, 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1946_Trein_Amsterdam_Amersfoort_400.jpg][Foto/1946_Trein_Amsterdam_Amersfoort.jpg]]
//De eerste trein naar Amersfoort na de oorlog, 1946.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1958_nabij_Amsterdam_CS_400.jpg][Foto/1958_nabij_Amsterdam_CS.jpg]]
//Nabij Amsterdam C.S., 1958.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1982_Amsterdam-CS_400.jpg][Foto/1982_Amsterdam-CS.jpg]]
//Amsterdam Centraal Station, 1982.//

[img[Treinkaartje Bentheim|Images/1943_Treinkaartje_400.jpg]]
//Treinkaartje Bentheim, 9-3-1943.//

{{sliderBG{
Treinschakeling, ook wel genoemd dubbeltractie, is het principe waarbij twee of meer motorwagens aan elkaar zijn gekoppeld en vanuit de bestuurderscabine van het voorste voertuig worden bediend.
Door middel van elektrische en pneumatische verbindingen (stuurstroomkabels en luchtslangen) worden alle functies (accelereren, rijden en remmen) identiek uitgevoerd, alsof de bestuurder slechts één voertuig te bedienen heeft. Voorwaarde is dat de aandrijving en bediening van de betrokken voertuigen identiek zijn of onderling zijn afgestemd.
}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1972-09-14_kerkzaal_De_Poort_400.jpg][Foto/1972-09-14_kerkzaal_De_Poort.jpg]]
//Interieur van de kerkzaal van 'De Poort'.
Tijdens onze huwelijksvoltrekking op 14 september 1972.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1972-09-14_kerkzaal_De_Poort2_400.jpg][Foto/1972-09-14_kerkzaal_De_Poort2.jpg]]
//Interieur van de kerkzaal van 'De Poort'.
Tijdens onze huwelijksvoltrekking op 14 september 1972.//

<<tiddlerTweaker>>

Vliegkamp Morokrembangan bij Soerabaja.

{{BROWN{Van Berkel}}}, bekend van de snijmachines en weegschalen.
Tijdens de Eerste Wereldoorlog hield de onderneming zich ook bezig met het vervaardigen van munitie en geweren voor het Nederlandse leger. In 1918 werd ook een vliegtuigbouwafdeling opgericht. Men kreeg steun van de Nederlandse regering. De eerste opdracht bestond uit het bouwen, in licentie, van 35 ~Hansa-Brandenburg W.12 watervliegtuigen voor de MLD. Het eerste exemplaar vloog in 1919 en werd de ~W-A genoemd. De ~W-A's werden zowel in Nederland als in ~Nederlands-Indië gebruikt en vlogen nog tot 1933.

In 1919 kreeg Van Berkel meteen ook de opdracht tot het vervaardigen van een langeafstandszeeverkenner. Het ontwerp was gebaseerd op de ~Hansa-Brandenburg W.29, maar ir. Von Baumhauer gaf een geheel eigen draai aan het oorspronkelijke ontwerp. Het watervliegtuig was groter en de motor sterker. De MLD bestelde er zeven en in 1920 maakte het eerste exemplaar zijn eerste vlucht. De levering van de rest liet lang op zich wachten, pas in 1923 kreeg de MLD het zevende exemplaar. Allen waren in gebruik in ~Nederlands-Indië. De prestaties vielen tegen en in 1933 werden ook deze vliegtuigen buiten gebruik gesteld.

De afdeling vliegtuigbouw van Van Berkel was in 1921 al gesloten. Opdrachten bleven uit, de ontwikkeling van de ~W-D, de ~W-E en de ~W-F kwamen niet verder dan de tekentafel en contacten met het Duitse Dornier liepen op niets uit. Van Berkel ging zich weer toeleggen op weegschalen en snijmachines.

{{BROWN{Van Houweningenstraat}}}
<<tabs "Van_Houweningenstraat"
"Info " "" "Van Houweningenstraat0"
"De 'straat' zelf " "" "Van Houweningenstraat1"
"Badhuis " "" "Van Houweningenstraat2"
>>

{{BROWN{Info}}}
De Van Houweningenstraat loopt - evenwijdig aan de Van Reigersbergenstraat en de Frederik Hendrikstraat - van de 2e Hugo de Grootstraat tot aan de Hugo de Grootkade. Vanaf de Frederik Hendrikstraat eerst de Van Houweningenstraat en dan de Van Reigersbergenstraat.
In het huizenblok omsloten door de Van Reigersbergenstraat, de 3e Hugo de Grootstraat, de Van Houweningenstraat en de Hugo de Grootkade bevond zich vroeger een Gemeentebadhuis.

{{BROWN{De 'straat' zelf}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Situatie 1900 " "1900" "Stratenmakerswerf3"
"1900 " "Ca. 1900" "Buurt002"
"1940 " "1940" "Buurt020"
"1983-A " "1983" "Buurt060"
"1983-B " "1983" "Buurt061"
"1983-C " "1983" "Buurt073"
"1983-D " "1983" "Buurt068"
"1983-E " "1983" "Buurt070"
"2008 " "2008" "Space invader02A"
"2009 " "2009" "Buurt123"
>>}}}

{{BROWN{Badhuis}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info badhuis " "" "Badhuis0"
"Situatie badhuis " "1941" "Van Houweningenstraat2-1"
"1983-C " "1983" "Buurt067"
"Tegeltableau " "" "Buurt124"
"1985-A " "1985" "Buurt125"
"1985-B " "1985" "Buurt126"
"1985-C " "1985" "Buurt127"
"1985-D " "1985" "Buurt128"
"1985-E " "1985" "Buurt129"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1941_Situatie_Badhuis_Van_Houweningenstraat_400.jpg][Foto/1941_Situatie_Badhuis_Van_Houweningenstraat.jpg]]
//Situatie Gemeentebadhuis Van Houweningenstraat op plattegrond van 1941.//

{{BROWN{Van Oldenbarneveldtstraat/-gracht/-plein}}}
<<tabs ""
"Van Oldenbarneveldtplein/-gracht " "" "Van Oldenbarneveldtplein"
"Van Oldenbarneveldtstraat " "" "Van Oldenbarneveldtstraat"
>>

{{BROWN{Van Oldenbarneveldtgracht/plein}}}
Wat nu het Van Oldenbarneveldtplein heet was ooit de Van Oldenbarneveldtgracht en de Van Oldenbarneveldtkade.
Men begon in 1882 met het graven van deze gracht. In 1883 werd de verbinding met de Singelgracht gemaakt en werd een houten hulpbrug in de Nassaukade over de gracht gebouwd.
In 1891 werd de gracht naar het westen tot voorbij de Frederik Hendrikstraat verlengd, met een brug in de Frederik Hendrikstraat.
Uit financiële overwegingen werd in 1895 besloten de gracht niet tot de Kostverlorenvaart door te trekken maar deze te dempen.
In 1908 werd de gracht weer gedempt.
Vanaf 1919 heet de Van Oldenbarneveldtkade Van Oldenbarneveldtplein.
>Molen De Jager stond waar nu de Zaagmolenstraat loopt (tussen Frederik Hendrikstraat en Rombout Hogerbeetsstraat).

{{BROWN{Kaarten}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Kaart 1881 " "1881"  "Van Oldenbarneveldtkade1"
"Kaart 1883 " "1883" "Van Oldenbarneveldtkade3"
"Kaart 1900 " "1900" "Van Oldenbarneveldtkade8"
"Situatie 1822-2007 " "1822 - 2007"  "Van Oldenbarneveldtkade2"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1881_Situatie_Van_Oldenbarneveldtkade_400.jpg][Foto/1881_Situatie_Van_Oldenbarneveldtkade.jpg]]
//Situatie Van Oldenbarneveldtkade op de kaart van 1881.
N.B. Pas in 1882 werd met het graven van de gracht begonnen!//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1822-2007_Situatie_Van_Oldenbarneveldtkade_400.jpg][Foto/1822-2007_Situatie_Van_Oldenbarneveldtkade.jpg]]
//Situatie Van Oldenbarneveldtplein op kaart 1822 met overlay van kaart 2007.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1883_Situatie_Van_Oldenbarneveldtgracht_400.jpg][Foto/1883_Situatie_Van_Oldenbarneveldtgracht.jpg]]
//Op een kaart uit 1883 staat de Van Oldenbarneveldtgracht al geheel doorgetrokken!//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Van_Oldenbarneveldtkade_naar_Marnixkade_400.jpg][Foto/1900_ca_Van_Oldenbarneveldtkade_naar_Marnixkade.jpg]]
//Van Oldenbarneveldtkade naar het oosten met zicht op de Marnixkade, ca. 1885.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1957_Van_Oldenbarneveldtplein_gezien_naar_Frederik_Hendrikstraat_speelplaats_400.jpg][Foto/1957_Van_Oldenbarneveldtplein_gezien_naar_Frederik_Hendrikstraat_speelplaats.jpg]]
//Speelplaats op Van Oldenbarneveldtplein, ca. 1957.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_ca_Van_Oldenbarneveldtkade_gezien_naar_Singelgracht_400.jpg][Foto/1895_ca_Van_Oldenbarneveldtkade_gezien_naar_Singelgracht.jpg]]
//Van Oldenbarneveldtkade gezien naar Singelgracht, ca. 1900.
''Let op:'' De houten brug in de Nassaukade over de Van Oldenbarneveldtgracht.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1991_Van_Oldenbarneveldtplein_gerenoveerd_feest_Frans_Brusselman_400.jpg][Foto/1991_Van_Oldenbarneveldtplein_gerenoveerd_feest_Frans_Brusselman.jpg]]
//Feest na renovatie van het Van Oldenbarneveldtplein. Frans Busselman, 1991.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Situatie_Van_Oldenbarneveldtgracht_400.jpg][Foto/1900_Situatie_Van_Oldenbarneveldtgracht.jpg]]
//Van Oldenbarneveldtgracht en brug #141 erover in de Frederik Hendrikstraat op de kaart van 1900.//

{{BROWN{Van Oldenbarneveldtplein/-gracht}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Van Oldenbarneveldtkade"
"Kaarten " "1881"  "Van Oldenbarneveldtkade0"
"Vrouwfiguur " "" "Vrouwfiguur"
"Foto's " "" "Foto's Van Oldenbarneveldtplein"
>>

{{BROWN{Foto's Van Oldenbarneveldtstraat}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Van Oldenbarneveldtstraat0"
"Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Buurt187"
"Ca. 1901 " "Ca. 1901" "Buurt188"
"Ca. 1908 " "Ca. 1908" "Buurt186"
"Ca. 1930 " "Ca. 1930" "Buurt013"
"1937 " "1937" "Buurt017"
"1962 " "1962" "Buurt043"
"Ca. 1965 " "Ca. 1965" "Buurt194"
"Ca. 1970 " "Ca. 1970" "Buurt353"
"1983-A " "1983" "Buurt371"
"1983-B " "1983" "Buurt195"
"1983-C " "1983" "Buurt074"
"1983-D " "1983" "Buurt075"
"1983-E " "1983" "Buurt058"
"1983-F " "1983" "Buurt059"
"1983-G " "1983" "Buurt372"
"2006 " "2006" "Buurt197"
"2007 " "2007" "Buurt196"
>>}}}

{{BROWN{Van Oldenbarneveldtstraat}}}
De Van Oldenbarneveldtstraat loopt vanaf het Oldenbarneveldtplein tot de 3e Hugo de Grootstraat.
De Van Oldenbarneveldtstraat was een van de eerste straten in de Hugo de Grootbuurt die bebouwd werd.

{{BROWN{Van Reigersbergenstraat}}}
<<tabs "Van_Reigersbergenstraat"
"Info " "" "Van Reigersbergenstraat0"
"De 'straat' zelf " "" "Van Reigersbergenstraat1"
"De 'werf' " "" "Stratenmakerswerf"
"'Katterug' " "" "Brug #1935"
"Langs de Kostverlorenvaart " "" "Langs de Kostverlorenvaart"
>> 

{{BROWN{Info}}}
De Van Reigersbergenstraat loopt - evenwijdig aan de Van Houweningenstraat en de Frederik Hendrikstraat - van de 2e Hugo de Grootstraat tot aan de Hugo de Grootkade. Vanaf de Frederik Hendrikstraat eerst de Van Houweningenstraat en dan de Van Reigersbergenstraat.
De oostelijke kant is 'normaal' bebouwd rond 1900, terwijl de westelijke kant jarenlang in beslag genomen werd door voornamelijk 'Stratenmakerswerf' en "Schuitemakerswerf".
Nadat de gemeentelijke diensten van het terrein vertrokken waren, werden er in de negentiger jaren van de vorige eeuw een bejaardencentrum (De Werf) en een aantal torenflats gebouwd.
Het hele terrein heet nu Van Reigersbergenstraat.

{{BROWN{De 'straat' zelf}}}
Vanaf de bouw van de oostelijke, oneven zijde (rond 1900) t/m bebouwing van de 'Startenmakerswerf' (1990 en later).
{{vTabs{<<tabs ""
"Situatie 1900 " "1900" "Stratenmakerswerf3"
"1895 " "1895" "Buurt002"
"1940 " "1940" "Buurt020"
"1955 " "1955" "Buurt025"
"1960 " "1960" "Transport44"
"1970 " "1970" "Buurt049"
"1983-A " "1983" "Buurt071"
"1983-B " "1983" "Buurt072"
"1983-C " "1983" "Buurt076"
"1983-D " "1983" "Buurt094"
"1983-E " "1983" "Buurt098"
"1983-F " "1983" "Buurt095"
"Tegeltableau " "" "Buurt130"
"1983-G " "1983" "Buurt097"
"1990-A " "1990" "Buurt096"
"Situatie 2008 " "" "Van Reigersbergenstraat1-1"
"1990-B " "1990" "Buurt091"
"1990-C " "1990" "Buurt092"
"2006 " "2006" "Buurt093"
"2009 " "2009" "Kostverlorenvaart308A"
>>}}}

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Situatie_Van_Reigersbergenstraat_400.jpg][Foto/2008_Situatie_Van_Reigersbergenstraat.jpg]]
//Google Maps: Situatie Van Reigersbergenstraat, 2008.//

{{BROWN{Van der Palmkade}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Van der Palmkade0"
"Situatie 2004 " "2004" "Van der Palmkade1"
"Situatie 2008 " "2008" "Van der Palmkade2"
"In vogelvlucht 2010 " "2010" "Van der Palmkade4"
"-1- 2008 " "2008" "Kostverlorenvaart122"
"-2- 2008 " "2008" "Kostverlorenvaart121"
"-3- Ca. 2005 " "Ca. 2005" "Kostverlorenvaart120"
"-4- 2010 " "2010" "Kostverlorenvaart119"
"-5- 2003 " "2003" "Kostverlorenvaart118"
"-6- 2008 " "2008" "Van der Palmkade3"
"-7- 2009 " "2009" "Kostverlorenvaart117"
"-8- 2009 " "2009" "Brug #132-7"
>>}}}

{{BROWN{Info}}}
Het terrein van het [[Westelijk Entrepot/industrieterrein West]] (het 'dok') aan de [[Buyskade]] (tussen [[Kippenbruggetje|Brug #132]] en [[Van Hallbrug|Brug #171]]) heet nu van der Palmkade.
In de negentiger jaren van de vorige eeuw werden plannen gemaakt voor woningbouw op het industrieterrein West.
Dit resulteerde uiteindelijk in het Meanderproject dat bestaat uit woningen, een basisschool, bedrijfsruimten, een bibliotheek en inpandige parkeerplaatsen.
In fase I is gestart met de realisering van 204 woningen, 500 m2 bedrijfsruimte en een ondergrondse parkeervoorziening voor 195 auto’s.
Fase II is de completering van fase I en bestaat uit 72 woningen, een basisschool, bedrijfsruimten (zowel goedkoop als commercieel), een bibliotheek en 28 inpandige parkeerplaatsen.
Uit overwegingen van milieubesparing werd een deel van het voormalige TPG Post gebouw dat op het terrein staat hergebruikt.
In 2005 werd het project afgerond.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2007_Situatie_Van_der_Palmkade_400.jpg][Foto/2007_Situatie_Van_der_Palmkade.jpg]]
//Google Maps: Fase I voltooid, er wordt aan fase II gewerkt, 2004. //

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Situatie_Van_der_Palmkade_400.jpg][Foto/2009_Situatie_Van_der_Palmkade.jpg]]
//Google Maps: Situatie 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Van_der_Palmkade_Meanderflat_400.jpg][Foto/2008_Van_der_Palmkade_Meanderflat.jpg]]
//Van der Palmkade, meanderflat, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_Bing_Omgeving_Van_der_Palmkade_400.jpg][Foto/2010_Bing_Omgeving_Van_der_Palmkade.jpg]]
//Bing Maps: omgeving Van der Palmkade, 2010.//

{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Info hergebruik"
"Paardentram " "1890" "Transport41"
"Motorbus " "1908" "Transport42"
"Bijwagen-A " "1908" "Transport200"
"Bijwagen-B " "1908" "Haarlemse trams18"
"Bijwagen-C " "1908" "Haarlemse trams27"
>>}}}

{{BROWN{Veren & ponten}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Veerponten1"
"IJponten " "" "IJponten"
"IJveren " "" "IJveren"
"Amstelveren " "" "Amstelveren"
"Diverse veren " "" "Diverse veren"
>>

In 1897 wordt door de Gemeenteveren Amsterdam (GV) gestart met een pontveer tussen het Centraal Station en het Tolhuis in ~Amsterdam-Noord.
In de loop van de 20e eeuw kwamen er nog diverse veerdiensten bij, zoals de pont naar de Adelaarsweg en tussen de Distelweg en de Tasmanstraat.
Ook kwamen er diverse kleine ~IJ-veren naar onder meer Nieuwendam, Schellingwoude, de Boorstraat en de Papaverweg.
Ook over de Amstel bestonden er drie veerdiensten.
Daarnaast waren er vele kleine pontjes zoals b.v. over het Rokin ter hoogte van de Duifjessteeg (opgeheven na de demping in 1933/1937).
In 1943 ontstond het Gemeentevervoerbedrijf Amsterdam (GVB) door fusie van de Gemeente-Tram met de Gemeenteveren.
Diverse veerdiensten werden in de loop der jaren opgeheven, deels als gevolg van vervanging door brugverbindingen. Zo voer het laatste veer over de Amstel tot de opening van de Utrechtsebrug in 1956.

Bij de opening van de ~IJtunnel in 1968 werd het Valkenwegveer opgeheven.
Met de bouw van bruggen en tunnels is de rol van de veerponten teruggedrongen, maar vooral voor voetgangers en fietsverkeer vervullen de ~IJ-veren nog een belangrijke rol en sinds de bebouwing van het Oostelijk Havengebied en de Noordelijke ~IJ-oevers zijn ook weer nieuwe veerdiensten ingesteld.
> Een aantal - niet verkochte - ponten (#20 & #21) wordt nog gebruikt bij evenementen als Sail en b.v. als proef tijdens de spits bij het Houthavenveer.
+++!!!*[Voormalige (IJ en Amstel)-veren »]
|!~IJveren |>|>|>|>|h
|''Lijn'' |''Lijnkleur'' |''Ingesteld'' | ''Van - naar'' |''Opgeheven'' |h
| I | wit | 1911 | De Ruijterkade – Nieuwendam | 1930 |
| II | rood | 1915 | Mariniersplein – Boorstraat | 1928 |
| III | groen | 1920 | De Ruijterkade – Papaverweg | 1968 |
| IIIA | groen | 1923 | De Ruijterkade – Tuindorp Oostzaan | 1958 |
| IV | geel | 1928 | De Ruijterkade – Boorstraat | 1970 |
| IVA | blauw | 1953 | De Ruijterkade – Schellingwoude | 1961 |

|!Amstelveren |>|>|>|h
|''Ingesteld'' | ''Van - naar'' |''Opgeheven'' |''Opmerkingen''  |h
| 1911 | Amsteldijk – Zuidergasfabriek | 1956 |In 1927 door gemeente overgenomen<br>opgeheven na bouw Utrechtsebrug en brug in de Spaklerweg |
| ? | Ceintuurbaan – Blasiusstraat | 1903 |Opgeheven bij de opening van de Nieuwe Amstelbrug |
| ? | Tolstraat – Grensstraat | 1904 |Heeft - voor opheffing - nog zuidelijker gevaren |
===
+++!!!*[Huidige en recente veerdiensten &raquo;]
<<tiddler [[Huidige en recente veerdiensten]]>>
===
+++!!!*[Historie ponten & IJveren &raquo;]
<<tabs ""
"Historie ponten " "" "Historie ponten"
"Historie IJveren " "" "Historie IJveren"
>>
===

{{BROWN{Veren}}}
<tabs "">
<tab 1887 - 1930 >
{{BROWN{1887 - 1930}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Ca. 1887 " "Ca. 1887" "Transport58"
"1890 " "1890" "Jacob Olie95"
"1901 " "1901" "Jacob Olie94"
"1902-A " "1902" "Jacob Olie92"
"1902-B " "1902" "Jacob Olie93"
"1902-C " "1902" "Transport64"
"1908 " "1908" "J.L. Scherpenisse30"
"1910-A " "1910" "Transport06"
"1910-B " "1910" "J.L. Scherpenisse41"
"Ca. 1913 " "Ca. 1913" "Schepen17"
"1915 " "1915" "Transport65"
"Ca. 1925 " "Ca. 1925" "Kostverlorenvaart107"
"1927 " "1927" "Transport63"
"Ca. 1930-A " "Ca. 1930" "Transport16"
"1930-B " "1930" "Transport16A"
>>}}}
</tab>

<tab 1931 - 2011 >
{{BROWN{1931 - 2011}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1935 " "1935" "Transport49"
"1937 " "1937" "Transport30"
"1939 " "1939" "Transport61"
"1947 " "1947" "Ben Van Meerendeonk48"
"1950 " "1950" "Transport05"
"Ca. 1955 " "Ca. 1955" "Waterlandse trams20"
"Ca. 1962 " "Ca. 1962" "Transport59"
"1966 " "1966" "Transport62"
"1967 " "1967" "Transport60"
"1980 " "1980" "Transport50"
"1992 " "1992" "Transport54"
"1996-A " "1996" "Transport51"
"2005 " "2005" "Transport57"
"2006-A " "2006" "Transport53"
"2006-B " "2006" "Transport56"
"2010 " "2010" "Transport52"
"2011 " "2011" "Transport55"
>>}}}
</tab>
</tabs>

{{BROWN{Vergroten van foto's}}}
Als de muiscursor op een foto geplaatst wordt zijn er twee mogelijkheden:
# De muiscursor ziet er meestal uit als [img[Images/Mouse-pointer.png]] en er verschijnt een boodschap omtrent de foto.
# De muiscursor ziet er uit als [img[Images/Hand-icon.png]] (soms als [img[Images/Cross-icon.png]]) {{BLUE{en}}} er verschijnt de boodschap: "Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)".

Alleen in het 2e geval kan de foto worden vergroot door erop te klikken. De foto wordt dan in een nieuwe tab van de browser - precies schermvullend - getoond.
> {{BLUE{Wordt de foto niet in een aparte tab getoond (vanwege afwijkende browserinstellingen), dan kan er met de rechter muistoets op de foto geklikt worden; kies dan voor "Open link in een nieuwe tab".}}}
Verandert de muiscursor daar dan in [img[Images/Zoom-in.png]], dan kan de foto - door erop te klikken - nog verder vergroot worden.
De muiscursor verandert dan in [img[Images/Zoom-out.png]] en nogmaals klikken op de foto levert weer een schermvullend beeld.
<<<
Door met [img[Images/Zoom-in.png]] op de {{blue{juiste}}} plaats van de foto te klikken wordt het aangeklikte gedeelte vergroot.
M.b.v de schuifbalken van het browser window kan verder genavigeerd worden.
<<<

/% Verpleegkundige %/
<html><iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/Slzjb98Wex0" frameborder="0" allowfullscreen></iframe></html>

//Plaats: Frederik Hendrikplantsoen//

{{BROWN{Monument voor een verzonken stad}}} door Berend Peter Hogen Esch, 1982
uit de serie Dwazen denken te beschermen

Uit het Stadsblad van 22 mei 2002:
//Het kunstwerk dateert uit 1982 en is door Berend Peter Hogen Esch gemaakt. In 1999 besloot het stadsdeel in hetzelfde plantsoen een skatebaan aan te leggen. De kunstenaar vindt echter dat de skatebaan zijn kunstwerk verpest. Het stadsdeelbestuur onderzocht of een van beide objecten verplaatst kan worden, maar dat bleek niet mogelijk. Donderdag plaatste deelwethouder Dick Jansen een plaquette bij het kunstwerk met de belofte om de fout bij herinrichting van het plantsoen te herstellen.//

Berend Peter:
//Na een gang naar de rechter, die de zaak doorverwees naar een mediator kwamen we tot een schikking. Het stadsdeel betaalde alle door mij gemaakte kosten en moest toezeggen, "om aan het einde van de normale levensduur van de skatebaan en bij de keuze voor vervanging, zich in te spannen de nieuwe skatebaan zo te plaatsen dat het kunstwerk beter tot z’n recht komt". Ter bekrachtiging van deze toezegging onthulde de toenmalige wethouder van Kunst en Cultuur een plaquette met bovenstaande tekst (zie foto 3).//

{{BROWN{Berend Peter Hogen Esch (1945)}}}
<<tabs "txt_vTabs"
"-1- " "" "Verzonken stad1"
"-2- " "" "Verzonken stad2"
"-3- " "" "Verzonken stad3"
>>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Verzonken_stad3_400.jpg][Foto/2008_Verzonken_stad3.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Verzonken_stad1_400.jpg][Foto/2008_Verzonken_stad1.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen, 2008.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2008_Verzonken_stad2_400.jpg][Foto/2008_Verzonken_stad2.jpg]]
//Frederik Hendrikplantsoen, 2008.//

{{BROWN{Victoria hotel}}}
Helemaal geen Hugo de Grootbuurt, maar wel interessant vanwege 'afwijkende' bouw!
<tabs "">
<tab Voor de bouw>
{{BROWN{Voor de bouw}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Victoria hotel1"
"Ca. 1880 " "Ca. 1880" "Victoria hotel01"
"Ca. 1885 " "Ca. 1885" "Victoria hotel02"
"Ca. 1886 " "Ca. 1886" "Victoria hotel03"
"1887 " "1887" "Victoria hotel04"
"1889 " "1889" "Prenten96"
>>{{vTabs{
</tab>

<tab Bouwtekening>
{{BROWN{Bouwtekening}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Bouwtekening PH " "1888" "Victoria hotel05"
"Bouwtekening D " "1888" "Victoria hotel18"
>>}}}
</tab>

<tab Victoriahotel>
{{BROWN{Victoria hotel}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"1890-A " "1890" "Victoria hotel06"
"Ca. 1890-B" "Ca. 1890" "Victoria hotel07"
"1891 " "1891" "Victoria hotel08"
"1896-A " "1896" "Jacob Olie97"
"1896-B " "1896" "Jacob Olie98"
"Ca. 1900 " "Ca. 1900" "Victoria hotel09"
"1908 " "1908" "J.L. Scherpenisse42"
"1911 " "1911" "Prenten97"
"1934 " "1934" "Victoria hotel10"
"1949 " "1949" "Victoria hotel14"
"1968 " "1968" "Victoria hotel11"
"1994-A " "1994" "Victoria hotel15"
"1994-B " "1994" "Victoria hotel17"
"2006 " "2006" "Victoria hotel12"
"2009 " "2009" "Victoria hotel13"
"2010 " "2010" "Victoria hotel16"
>>}}}
</tab>
</tabs>

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1880_ca_Damrak_1_tm_4_400.jpg][Foto/1880_ca_Damrak_1_tm_4.jpg]]
//Damrak, hoek Prins Hendrikkade, vóór de bouw van het Victoria Hotel, ca. 1880.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1885_ca_Damrak_hoek_Prins_Hendrikkade_vóór_Victoriahotel_400.jpg][Foto/1885_ca_Damrak_hoek_Prins_Hendrikkade_vóór_Victoriahotel.jpg]]
//Damrak, hoek Prins Hendrikkade vóór de bouw van het Victoria Hotel, ca. 1885.
Op de hoek het 'huis met het torentje' uit 1633. Damrak #4 is al half gesloopt.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1883-1889_Damrak_hoek_Prins_Hendrikkade_400.jpg][Foto/1883-1889_Damrak_hoek_Prins_Hendrikkade.jpg]]
//Damrak, hoek Prins Hendrikkade, ca. 1886.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1887_Damrak_hoek_PH-kade_Willem_III_70_jaar_400.jpg][Foto/1887_Damrak_hoek_PH-kade_Willem_III_70_jaar.jpg]]
//Damrak hoek Prins Hendrikkade, koning Willem III 70 jaar, 1887.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1888_Ontwerptekening_Victoriahotel_PHkade_hoek_Damrak_400.jpg][Foto/1888_Ontwerptekening_Victoriahotel_PHkade_hoek_Damrak.jpg]]
//Ontwerptekening van het Victoria Hotel, Prins Hendrikkadezijde, J.F. Henkenhaf, 1888.//

[img(600px,)[Victoria Hotel|Images/1890_Victoria_Hotel.jpg]]
//Advertentie voor het Victoria Hotel, 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1890_ca_Damrak_hoek_PH-kade_Victoria_hotel_400.jpg][Foto/1890_ca_Damrak_hoek_PH-kade_Victoria_hotel.jpg]]
//Damrak, hoek Prins Hendrikkade met Victoria Hotel, ca. 1890.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1891_Damrak_hoek_Prins_Hendrikkade_ivm_1e_steen_WG_400.jpg][Foto/1891_Damrak_hoek_Prins_Hendrikkade_ivm_1e_steen_WG.jpg]]
//Damrak, hoek Prins Hendrikkade. Koninklijk bezoek i.v.m. leggen van eerste steen voor het Wilhelmina Gasthuis, 1891.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_ca_Damrak_1-10_gezien_naar_Prins_Hendrikkade_400.jpg][Foto/1900_ca_Damrak_1-10_gezien_naar_Prins_Hendrikkade.jpg]]
//Damrak #1-10, gezien naar Prins Hendrikkade, ca. 1900.//

//Bron: Wikipedia.//

Op 19 augustus 1890, werd het Victoria Hotel aan het Damrak feestelijk geopend. De eerste plannen om tegenover het toen nog in aanbouw zijnde centraal station een modern hotel te bouwen dateren echter al uit 1882. Initiatiefnemer was de uit Duitsland afkomstige architect Johann Friedrich Henkenhaf. Hij werd niet alleen directeur van de nieuwe hotelonderneming, maar leverde tevens het ontwerp voor het gebouw. Henkenhaf ontwierp ook het Kurhaus Hotel in Scheveningen, dat in 1885 door hem werd geopend.
In 1889 verscheen in de Amsterdamsche Courant het bericht dat het hotel vijf huizen aan het Damrak en drie op de Prins Hendrikkade had aangekocht. Daaronder bevond zich het historische, uit 1633 daterende 'huis met het torentje', dat eeuwenlang de hoek van het Damrak had gemarkeerd. Niet alle panden waar de vennootschap haar zinnen op gezet had, konden worden verworven. Twee huisjes bleven vanwege de te hoge vraagprijs onbereikbaar. Toen de tijd begon te dringen besloot Henkenhaf maar om de oude huisjes heen te bouwen. Dit verklaarde de twee bijzondere, door het hotel+++^[ingekapselde geveltjes uit de 17e eeuw &raquo;]<<tiddler "Victoria hotel13">>>===.
<<<
* Het was het eerste hotel in Nederland waarin elk gastenvertrek elektrisch werd verlicht en had bij de opening al dubbele ramen om geluidsoverlast tot een minimum te beperken.
* In de roman 'Publieke werken' van de schrijver Thomas Rosenboom wordt aan de hand van een deels fictief verhaal het ontstaan van het hotel beschreven. In dit boek wordt onder andere het verhaal verteld van de bewoners van deze laatste twee oude huisjes waar het hotel omheen gebouwd is. Ook de Duitse architect en directeur van het hotel Johann Friedrich Henkenhaf en zijn compagnon Friedrich Ebert spelen in het boek een prominente rol.
* Op 13 juli 2001 is het Victoria Hotel door de Nederlandse Rijksdienst voor Monumentenzorg (tegenwoordig de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed) aangewezen als beschermd monument vanwege de cultuurhistorische waarde van het bijzondere gevelontwerp en het stedenbouwkundig belang vanwege haar ligging.
<<<

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1934_Open_Havenfront_Victoria_hotel_Van_Agtmaal_400.jpg][Foto/1934_Open_Havenfront_Victoria_hotel_Van_Agtmaal.jpg]]
//Open Havenfront, Damrak, Prins Hendrikkade met Victoria Hotel. Van Agtmaal, 1934.
''Let op:'' inmiddels een extra verdieping erop.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1968_Damrak_hoek_Prins_Hendrikkade_J_M_Arsath_Ro_is_400.jpg][Foto/1968_Damrak_hoek_Prins_Hendrikkade_J_M_Arsath_Ro_is.jpg]]
//Damrak hoek Prins Hendrikkade. J.M. Arsath Ro'is, 1968.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2006_Prins_Hendrikkade_hoek_Damrak_Martin_Alberts_400.jpg][Foto/2006_Prins_Hendrikkade_hoek_Damrak_Martin_Alberts.jpg]]
//Victoria Hotel op de hoek van de Prins Hendrikkade en het Damrak. Martin Alberts, 2006.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2009_Victoriahotel_400.jpg][Foto/2009_Victoriahotel.jpg]]
//Victoria Hotel op de hoek van de Prins Hendrikkade en het Damrak, 2009//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1949_Victoria_hotel_400.jpg][Foto/1949_Victoria_hotel.jpg]]
//Victoria Hotel in vogelvlucht, 1949.
In rood de contouren voor een uitbreidingsplan.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1994_Prins_Hendrikkade_Victoriahotel_dependance_400.jpg][Foto/1994_Prins_Hendrikkade_Victoriahotel_dependance.jpg]]
//Prins Hendrikkade, Victoria Hotel met nieuwbouw (dependance rechts). Theo Veenboer, 1994.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/2010_Victoriahotel_in_vogelvlucht_400.jpg][Foto/2010_Victoriahotel_in_vogelvlucht.jpg]]
//Bing Maps: Victoria Hotel in vogelvlucht, 2010.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1994_Prins_Hendrikkade_Victoriahotel_dependance_2_400.jpg][Foto/1994_Prins_Hendrikkade_Victoriahotel_dependance_2.jpg]]
//Nieuwendijk, dependance Victoria Hotel. Theo Veenboer, 1994.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1888_Ontwerptekening_Victoriahotel_PHkade_hoek_Damrak_2_400.jpg][Foto/1888_Ontwerptekening_Victoriahotel_PHkade_hoek_Damrak_2.jpg]]
//Ontwerptekening van het Victoria Hotel, Damrakzijde, J.F. Henkenhaf, 1888.//

/% Commentaar  standaard YouTube 425 x 349 wijzigen in 600 x 500 %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/mJ85lbhdT1Q" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; clipboard-write; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/4tS23fZr_9M" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% SCHIETEN OP DE DAM 1945 Amsterdam %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/Ccnqeh5uTw8" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>
Gedurende de Week van de Geschiedenis was in het Amsterdams Historisch Museum draaiorgel 'Het Snotneusje' te zien (en te horen).

/% Open images: Schietpartij op de Dam (1945) %/
{{BLUE{
Beweeg de muis over het filmpje en klik op de ~~[img(,25px)[Play, refresh|Images/youtube_play.png]]~~ knop. Klik op de  @@border:2px solid #777;padding: 0em 0.4em 0.1em 0.2em;color:#000;    @@  knop voor groter beeld.
}}}
<html><div align="center"><iframe src="https://www.openbeelden.nl/media/39746/" frameborder="0" width="100%" height="600"></iframe></div></html>

/% Dam 07-05-1945, George Formby %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/HpkhLiMfBiE" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>
<<tiddler Play_refresh>>

/% Stichting "De Dam 7 mei 1945, memorial 2015" %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/s3JnJPK7Jyk" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Deel 6 van de oorlogsdumentaire 'De Oorlog' met o.a. afspraken omtrent BS en interview Flip Bool %/
Deel 6 van de oorlogsdumentaire 'De Oorlog' met o.a. afspraken omtrent BS en interview Flip Bool

<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/xUoRqlssIcQ" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>
<<tiddler Play_refresh>>

<html>
<iframe title="YouTube video player" width="640" height="390" src="http://www.youtube.com/embed/j_eNWf_xVeA?rel=0" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>
@@color:blue;Om het filmpje te starten: <<tiddler Play_refresh>>@@

/% Commentaar  standaard YouTube 425 x 349 wijzigen in 600 x 500 %/
<html>
<iframe width="600" height="500" src="https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a6/Aankomst_van_de_vliegboot_DO_X-521113.ogv" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Commentaar  standaard YouTube 425 x 349 wijzigen in 600 x 500 %/
<html>
<iframe width="600" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/dwPRGFN-TVA" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Joods Amsterdam %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/SMK1lySAO4E" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% De Waag %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/dEWwY9d9bVA" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Rokin %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/NwWetsOQ3d4" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Oude Kerk %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/TN-kxKubRIw" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Amsterdamse grachten %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/nPx7IY6SUl0" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Centraal Station %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/bbfW-ezyE5U" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% De haven %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/heemTWqazOY" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Amsterdamse school %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/yAuWjoBxKPs" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Westelijke tuinsteden %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/4BHae9H6zDA" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Maria Magdalenakerk %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/34YFo7vzSF8" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Diamant industrie %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/H9qH0jxUo7c" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Vondelpark %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/XLqRZ-t88EM" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Lloyd hotel %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/Su_lORZ9T2Q" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Wittenburg %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/kJy1-T7Its4" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Artis %/
<html>
<object id='63132' classid='CLSID:22D6F312-B0F6-11D0-94AB-0080C74C7E95' standby='Loading Media Player components...' type='application/x-oleobject' width='640' height='505'>
<param name='filename' value='mms://wmvstream.kennisnet.nl/vpx/6/ItSBlH2FiSPNFHXbqwkSheeE' />
<param name='autostart' value='true' />
<embed type='application/x-mplayer2' src='mms://wmvstream.kennisnet.nl/vpx/6/ItSBlH2FiSPNFHXbqwkSheeE' autostart='0' name='63132' width='640' height='505'/>
</embed>
</object>
</html>

/% Bijlmermeer %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/J3T3semmC3k" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Amsterdamse bos %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/UcgugNK7hLg" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Schiphol %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/GV7SSDbGdEg" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

Video over de geschiedenis van de Westergasfabriek.

<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/H6eHGfJ615o" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Jordaan %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/ieViGnHKh28" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Markthallen %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/p2lTAO7haIU" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Kinkerstraat %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/QQN6Uv2Sfns" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Bos en Lommer %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/R7zzU3DSKpU" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% De Pijp %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/k8k6WptiwbI" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Amsterdam-Zuid %/
[[link|https://youtu.be/VbfCZ3gZ7dk]]
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/VbfCZ3gZ7dk" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Franckendaal %/
<html>
<object width="640" height="505"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/5_A9RpY1-lc&hl=en_US&fs=1&rel=0"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/5_A9RpY1-lc&hl=en_US&fs=1&rel=0" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="640" height="505"></embed></object>
</html>

/% Amsterdam-Noord %/
<html>
<object width="640" height="505"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/R5LjtrtnXqg&hl=en_US&fs=1&rel=0"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/R5LjtrtnXqg&hl=en_US&fs=1&rel=0" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="640" height="505"></embed></object>
</html>

/% Tuindorp-Oostzaan %/
<html>
<object width="640" height="505"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/mPX0C1LY6qk&hl=en_US&fs=1&rel=0"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/mPX0C1LY6qk&hl=en_US&fs=1&rel=0" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="640" height="505"></embed></object>
</html>

/% Brandweer %/
<html>
<object id='DGjheO8ry6dXT3fD36b1vYQ9' classid='CLSID:22D6F312-B0F6-11D0-94AB-0080C74C7E95' standby='Loading Media Player components...' type='application/x-oleobject' width='640' height='505'>
<param name='filename' value='mms://wmvstream.kennisnet.nl/vpx/6/4D4tbfxalD6HPSpxzFADfe2f' />
<param name='autostart' value='true' />
<embed type='application/x-mplayer2' src='mms://wmvstream.kennisnet.nl/vpx/6/4D4tbfxalD6HPSpxzFADfe2f' autostart='0' name='DGjheO8ry6dXT3fD36b1vYQ9' width='640' height='505'/>
</embed>
</object>
</html>

/% Havenarbeider %/
<html>
<object id='VljpE9qwddz2HCX4DzCI3OQq' classid='CLSID:22D6F312-B0F6-11D0-94AB-0080C74C7E95' standby='Loading Media Player components...' type='application/x-oleobject' width='640' height='505'>
<param name='filename' value='mms://wmvstream.kennisnet.nl/vpx/6/JQVD7RjIe8TQo3vgxAEPH56q' />
<param name='autostart' value='true' />
<embed type='application/x-mplayer2' src='mms://wmvstream.kennisnet.nl/vpx/6/JQVD7RjIe8TQo3vgxAEPH56q' autostart='0' name='VljpE9qwddz2HCX4DzCI3OQq' width='640' height='505'/>
</embed>
</object>
</html>

/% Melkboer %/
<html>
<object id='Uh3gGWmmYewrsi1pFptdZJbT' classid='CLSID:22D6F312-B0F6-11D0-94AB-0080C74C7E95' standby='Loading Media Player components...' type='application/x-oleobject' width='640' height='505'>
<param name='filename' value='mms://wmvstream.kennisnet.nl/vpx/6/EkcysZhkqaL3ophZkbtFnhvp' />
<param name='autostart' value='true' />
<embed type='application/x-mplayer2' src='mms://wmvstream.kennisnet.nl/vpx/6/EkcysZhkqaL3ophZkbtFnhvp' autostart='0' name='Uh3gGWmmYewrsi1pFptdZJbT' width='640' height='505'/>
</embed>
</object>
</html>

/% Vuilnisman %/
<html>
<object id='KoV6oBBWOrhDGpRsX1FFqfWC' classid='CLSID:22D6F312-B0F6-11D0-94AB-0080C74C7E95' standby='Loading Media Player components...' type='application/x-oleobject' width='640' height='505'>
<param name='filename' value='mms://wmvstream.kennisnet.nl/vpx/6/4rox58wqzyKeP0aPXaSX9uk0' />
<param name='autostart' value='true' />
<embed type='application/x-mplayer2' src='mms://wmvstream.kennisnet.nl/vpx/6/4rox58wqzyKeP0aPXaSX9uk0' autostart='0' name='KoV6oBBWOrhDGpRsX1FFqfWC' width='640' height='505'/>
</embed>
</object>
</html>

/% Putjesschepper %/
<html>
<object id='HNOMtU3TbKVKNOCTNZ4s5Q0g' classid='CLSID:22D6F312-B0F6-11D0-94AB-0080C74C7E95' standby='Loading Media Player components...' type='application/x-oleobject' width='640' height='505'>
<param name='filename' value='mms://wmvstream.kennisnet.nl/vpx/6/JCF37Avsr29HmPlfYN4Nhlg7' />
<param name='autostart' value='true' />
<embed type='application/x-mplayer2' src='mms://wmvstream.kennisnet.nl/vpx/6/JCF37Avsr29HmPlfYN4Nhlg7' autostart='0' name='HNOMtU3TbKVKNOCTNZ4s5Q0g' width='640' height='505'/>
</embed>
</object>
</html>

/% Draaiorgelman %/
<html>
<object id='BIvRh086YMaB0ds75ndho6Pa' classid='CLSID:22D6F312-B0F6-11D0-94AB-0080C74C7E95' standby='Loading Media Player components...' type='application/x-oleobject' width='640' height='505'>
<param name='filename' value='mms://wmvstream.kennisnet.nl/vpx/6/5fyo71jUGymuRriJx6j9jqyo' />
<param name='autostart' value='true' />
<embed type='application/x-mplayer2' src='mms://wmvstream.kennisnet.nl/vpx/6/5fyo71jUGymuRriJx6j9jqyo' autostart='0' name='BIvRh086YMaB0ds75ndho6Pa' width='640' height='505'/>
</embed>
</object>
</html>

/% Bankmedewerker %/
<html>
<object id='WRkM8LziUdfCeXrRFzQu1T2L' classid='CLSID:22D6F312-B0F6-11D0-94AB-0080C74C7E95' standby='Loading Media Player components...' type='application/x-oleobject' width='640' height='505'>
<param name='filename' value='mms://wmvstream.kennisnet.nl/vpx/6/PkKEiy2eZS14ZOicl1xMOPAE' />
<param name='autostart' value='true' />
<embed type='application/x-mplayer2' src='mms://wmvstream.kennisnet.nl/vpx/6/PkKEiy2eZS14ZOicl1xMOPAE' autostart='0' name='WRkM8LziUdfCeXrRFzQu1T2L' width='640' height='505'/>
</embed>
</object>
</html>

/% Verpleegkundige %/
<html>
<object id='aIwzLPPonKDf0bUXsuD6zm8T' classid='CLSID:22D6F312-B0F6-11D0-94AB-0080C74C7E95' standby='Loading Media Player components...' type='application/x-oleobject' width='640' height='505'>
<param name='filename' value='mms://wmvstream.kennisnet.nl/vpx/6/IzjBlcWxV5lhhlZ2XJmYLKKj' />
<param name='autostart' value='true' />
<embed type='application/x-mplayer2' src='mms://wmvstream.kennisnet.nl/vpx/6/IzjBlcWxV5lhhlZ2XJmYLKKj' autostart='0' name='aIwzLPPonKDf0bUXsuD6zm8T' width='640' height='505'/>
</embed>
</object>
</html>

/% Juf %/
<html>
<object id='aORgam32nPnGZrPirorJK6ur' classid='CLSID:22D6F312-B0F6-11D0-94AB-0080C74C7E95' standby='Loading Media Player components...' type='application/x-oleobject' width='640' height='505'>
<param name='filename' value='mms://wmvstream.kennisnet.nl/vpx/6/1lWGO1ZrHo6IsFwcAJoRLhzT' />
<param name='autostart' value='true' />
<embed type='application/x-mplayer2' src='mms://wmvstream.kennisnet.nl/vpx/6/1lWGO1ZrHo6IsFwcAJoRLhzT' autostart='0' name='aORgam32nPnGZrPirorJK6ur' width='640' height='505'/>
</embed>
</object>
</html>

/% Zwemlerares %/
<html>
<object id='Z5c5ljQjETelbSMlY5C36HnC' classid='CLSID:22D6F312-B0F6-11D0-94AB-0080C74C7E95' standby='Loading Media Player components...' type='application/x-oleobject' width='640' height='505'>
<param name='filename' value='mms://wmvstream.kennisnet.nl/vpx/6/SZ8PNUxs4L3wYsdBUHzBdz9M' />
<param name='autostart' value='true' />
<embed type='application/x-mplayer2' src='mms://wmvstream.kennisnet.nl/vpx/6/SZ8PNUxs4L3wYsdBUHzBdz9M' autostart='0' name='Z5c5ljQjETelbSMlY5C36HnC' width='640' height='505'/>
</embed>
</object>
</html>

/% Horeca reclame Huize De Liefde %/
<html>
<iframe title="YouTube video player" width="480" height="390" src="http://www.youtube.com/embed/MF8ziYAVBhA?rel=0" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Commentaar  standaard YouTube 425 x 349 wijzigen in 600 x 500 %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/X1V4Ze3SBvo" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Paleis voor Volksvlijt %/
<html>
<object width="853" height="505"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/2lyKFKtE0SY&hl=en_US&fs=1&rel=0"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/2lyKFKtE0SY&hl=en_US&fs=1&rel=0" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="853" height="505"></embed></object>
</html>

/% FILMPJE RATELAAR %/
<html>
<iframe width="560" height="315" src="https://www.youtube.com/embed/8g3PPh18aDo" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Brievenbus aan de tram %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="http://www.youtube.com/embed/4JPodI3qD94" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Opening van elektrische tramlijn %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="http://www.youtube.com/embed/8msEXyLCI60" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Laatste rit paardentram 1934 %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="http://www.youtube.com/embed/gK6RDtQHOMI" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Tramlijn Amsterdam Sloterdijk-Spuistraat %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="http://www.youtube.com/embed/QjPmDm3XY08" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Tramlijn Haarlem - NZH remise %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="http://www.youtube.com/embed/6PpRQrpCqJo" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Tramlijn Amsterdam - Zandvoort %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="http://www.youtube.com/embed/vkng3YY-BUk" frameborder="0" allowfullscreen></iframe></object>
</html>

/% Blauwe tram van Volendam to Leiden deel 1 %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="http://www.youtube.com/embed/lBHaW-Aefio" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% NZH %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="http://www.youtube.com/embed/vONPwhQERXQ" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Blauwe tram van Volendam to Leiden deel 2 %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="http://www.youtube.com/embed/LDHaUJUL4iY" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Blauwe tram van Volendam to Leiden deel 3 %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="http://www.youtube.com/embed/Er7n05v20AI" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Blauwe tram film in kleur in en rond Leiden %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="http://www.youtube.com/embed/U2XSeAkQGC4" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Drie-assers uit 1971 %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="http://www.youtube.com/embed/Pk7NvnUkzgo" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>
Rooseveltlaan, Weteringschans, Leidseplein, Kinkerstraat, Stationsplein, Churchilllaan, Oosterpark, Amstelstation, Berlagebrug, Europaplein, Rooseveltlaan, Victorieplein.

/% Een ritje met de Electrische Museumtramlijn Amsterdam (E.M.A.) %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="http://www.youtube.com/embed/br6-9-3IRoU" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% GVB AMSTERDAM 100 JAAR %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/93Pzi4CACwo" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Trams in Amsterdam %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="http://www.youtube.com/embed/G97bl7cJY5o" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Commentaar %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="http://www.youtube.com/embed/e1B74b3uz_Y" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% TRAMLIJN - AMSTERDAM-VOLENDAM %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="http://www.youtube.com/embed/ww5krZiRQCk" frameborder="0" allowfullscreen></iframe>
</html>

<html>
<iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/Fg8DcWZpfRQ" frameborder="0" gesture="media" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Commentaar  standaard YouTube 425 x 349 wijzigen in 600 x 500 %/
<html>
<iframe width="600" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/MT1tB0tPmxc" frameborder="0" gesture="media" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Commentaar  standaard YouTube 425 x 349 wijzigen in 600 x 500 %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/uPBz30dN3Wg" frameborder="0" gesture="media" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Commentaar  standaard YouTube 425 x 349 wijzigen in 600 x 500 %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/hu47yRDBZMQ" frameborder="0" gesture="media" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Commentaar  standaard YouTube 425 x 349 wijzigen in 600 x 500 %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/nF4B48RrNQU" frameborder="0" gesture="media" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Commentaar  standaard YouTube 425 x 349 wijzigen in 600 x 500 %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/Jr6mR9dr3zA?list=PL51E80E1E3EF9A15A" frameborder="0" gesture="media" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Commentaar  standaard YouTube 425 x 349 wijzigen in 600 x 500 %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/sgCuiE3FP9s?list=PL51E80E1E3EF9A15A" frameborder="0" gesture="media" allowfullscreen></iframe>
</html>

/% Commentaar  standaard YouTube 425 x 349 wijzigen in 600 x 500 %/
<html>
<iframe width="640" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/MVqVtfg_8ms?list=PL51E80E1E3EF9A15A" frameborder="0" gesture="media" allowfullscreen></iframe>
</html>

Rondleiding door de Westergasfabriek, 2009.

<html>
<object width="640" height="505"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/wSkAFGGv5nY&hl=en_US&fs=1&rel=0"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/wSkAFGGv5nY&hl=en_US&fs=1&rel=0" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="640" height="505"></embed></object>
</html>

Video cultuurpark Westergasfabriek.

<html>
<object width="640" height="505"><param name="movie" value="http://www.youtube.com/v/bXET9HCMtTU&hl=en_US&fs=1&rel=0"></param><param name="allowFullScreen" value="true"></param><param name="allowscriptaccess" value="always"></param><embed src="http://www.youtube.com/v/bXET9HCMtTU&hl=en_US&fs=1&rel=0" type="application/x-shockwave-flash" allowscriptaccess="always" allowfullscreen="true" width="640" height="505"></embed></object>
</html>

<html>
<div xmlns:dct="http://purl.org/dc/terms/" xmlns:cc="http://creativecommons.org/ns#" class="oip_media" about="https://www.openbeelden.nl/files/01/15/115735.115724.WEEKNUMMER230-HRE0001C98F.mp4"><video height="288" width="512" poster="https://www.openbeelden.nl/images/600206/Offici%C3%ABle_opening_van_het_herstellingsschip_%22Wilhelmina%22_%282_09%29.png" controls="controls"><source type="video/mp4; codecs=avc1.42E01E,mp4a.40.2" src="https://www.openbeelden.nl/files/01/15/115735.115724.WEEKNUMMER230-HRE0001C98F.mp4"/><source type="video/webm; codecs=vp8,vorbis" src="https://www.openbeelden.nl/files/01/15/115739.115724.WEEKNUMMER230-HRE0001C98F.webm"/><source type="video/ogg; codecs=theora,vorbis" src="https://www.openbeelden.nl/files/01/15/115731.115724.WEEKNUMMER230-HRE0001C98F.ogv"/><source type="application/x-mpegurl" src="https://www.openbeelden.nl/files/01/15/115755.115724.WEEKNUMMER230_HRE0001C98F.m3u8"/></video><span class="license"><a href="https://www.openbeelden.nl/media/115725" rel="cc:attributionURL" property="dct:title"><br>Official opening of the hospital ship &quot;Wilhelmina&quot;</a>, by <a href="https://www.openbeelden.nl/users/beeldengeluid" rel="dct:creator" property="cc:attributionName">Polygoon-Profilti (producer) / Netherlands Institute for Sound and Vision (curator)</a>, is licensed under <a href="https://creativecommons.org/publicdomain/mark/1.0/" rel="license">Public Domain Mark</a>.</span></div>
</html>

/% Commentaar  standaard YouTube 425 x 349 wijzigen in 600 x 500 %/
<html><iframe width="600" height="500" src="https://www.youtube.com/embed/IvsHvfs3G1M" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe></html>

<!--{{{-->
<div class='toolbar' macro="showWhen config.options.txtUserName == 'Ton Gerner' ">
<span macro='toolbar closeTiddler closeOthers editTiddler'></span>
</div>
<div class='toolbar' macro="showWhen config.options.txtUserName !== 'Ton Gerner' ">
<span macro='toolbar closeTiddler'></span>
</div>
<div class='title' macro='view title'></div>
<div class='subtitle'><span macro='view modifier link'></span>, <span macro='view modified date'></span> (<span macro='message views.wikified.createdPrompt'></span> <span macro='view created date'></span>)</div>
<div class='tagging' macro='tagging'></div>
<div class='tagged' macro='tags'></div>
<div class='viewer' macro='view text wikified'></div>
<div class='tagClear'></div>
<!--}}}-->

{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "Vincentiusschool0"
"Bouwtekening 1 " "1889" "Bouwtekening Vincentiusschool1"
"Bouwtekening 2 " "1889" "Bouwtekening Vincentiusschool3"
"Bouwtekening 3 " "1889" "Bouwtekening Vincentiusschool2"
"Situatie 1889-A " "1889" "Situatie De Liefde03"
"Situatie 1889-B " "1889" "Situatie De Liefde02"
"Situatie 1890 " "" "Hugo de Grootgracht1"
"Situatie 1956 " "1956" "Situatie De Liefde01"
"1895 " "1895" "De Liefde20"
"1900 " "1900" "Buurt159"
"Ca. 1905 " "Ca. 1905" "Buurt160"
"1978 " "1978" "Buurt218"
"1981-A " "1981" "Buurt219"
"1981-B " "1981" "Buurt220"
"1990-B " "1990" "Buurt238"
>>}}}

{{BROWN{Vincentiusschool}}}
Net als de naastliggende kerk De Liefde paste deze school niet in het latere stratenpatroon Bilderdijkstraat/Da Costakade; duidelijk is op de+++^*[kaart »]
<<tiddler [[De Liefde02]]>>
===te zien dat de school wel in het oude stratenpatroon paste (evenwijdig aan Vinkenbuurtsloot, Kerkpad, Lange Bleekerspad, Lange Bleekerssloot). 
De eerst gebouwde school was vrij klein, maar moet al snel vergroot zijn (bouwtekeningen van de school en uitbreidingen stammen beide uit 1889).
Eerst werd de school in dezelfde stijl uitgebreid, zeg maar gespiegeld, daarna volgde een - grote - uitbreiding in duidelijk andere stijl.
Later werd dit de St. Bavoschool en nog weer later de Mariaschool.
+++!!!*[Herinneringen van een leerling van de school &raquo;]
<<tiddler [[Vincentiusschool01]]>>
===

{{sliderBG{
!!!Avontuurlijke tochten naar school
//Bron: Ons Amsterdam, A.J.M. Rövekamp, 1976//

Toen het gezin waarvan ik een deeltje uitmaakte in deze buurt kwam te wonen, was ik in mijn zevende jaar. Ik ging op school in de Bilderdijkstraat bij de De Clercqstraat. Het was een Sint Vincentiusschool, maar iedereen noemde deze school 'De Liefde', omdat zij gelegen was naast de kerk van die naam, die eigenlijk ook weer anders heette: kerk van de H. Nicolaas en Barbara. De begraafplaats tegenover de kerk, langs het kanaal van de Hugo de Grootkade, heette ook al 'De Liefde'. 
De weg naar school vice versa was vanuit de Wilhelminastraat nogal lang, maar voor ons jongens wel erg interessant. Vooral vanaf het begin van de Nicolaas Beetsstraat. Je ging daar een gebied binnen dat wat lager lag dan de Kinkerbuurt die toen nog vrij nieuw was, een gebied voor een deel bestaande uit overblijfselen van een vroeger agrarische rand van de stad. Je had er nog oude behuizingen met vrij grote tuinen. Het stratenplan daar was nog niet zo uitgekiend en je kon in de buurt van Bellamystraat, Jan Hanzenstraat, Wenslauerstraat en zo kris kras gaande door een labyrint van gangetjes tussen vrij hoge schuttingen (waarachter hier en daar nog moestuinen) komen tot dicht bij het Lange Bleekerspad, in de buurt van het kerkhof en dus ook de school. 
Tussen het kerkhof en de Bilderdijkstraat bevond zich nog een ruimte met een oud kapelletje omringd door een aantal zware iepen op een grasveld. Het was een toen al wat vervallen kapel van rode baksteen, waarschijnlijk daterende uit de tijd dat de kerk er nog niet stond. Het gebouwtje werd niet meer gebruikt. Het zag er, met hier en daar gebroken glas in de boogvensters, wel wat triest uit, maar het geheel met bomen en grasveld had toch wel iets romantisch. De romantiek werd nog wat gecompleteerd door lage huisjes met tuintjes aan het Lange Bleekerspad, waar ook de woning van de beheerder van het kerkhof, Bleekemolen, stond. 
In de zomer kon je vóór de middagschooltijd altijd jongens op dat grasveld zien spelen of in de bomen zien klimmen. Als het te heet daarvoor was, lagen ze languit, op grashalmen kauwend, de bel van vijf minuten voor twee af te wachten. Nu, zeventig jaar later, staat de school er nog steeds en ook de kerk. Het veld waar de kapel stond is inmiddels, al jaren geleden, gemetamorfoseerd tot Bilderdijkpark. 
De school was een armenschool. De meeste scholen van het katholiek bijzonder onderwijs waren dat. Het bijzonder onderwijs was nog niet gelijkgesteld met het openbare en moest zich zelf bedruipen. Het geld kwam uit particuliere fondsen en omdat er van de ouders geen schoolgeld werd geheven vond men het blijkbaar vanzelfsprekend om die scholen het predikaat 'Armenschool' te geven. Kinderen van welgestelde ouders gingen op schoolverenigingsscholen waarvoor zoveel moest worden betaald dat kleine middenstanders en handwerkslieden het niet konden opbrengen. 
Mijn vader, die toen timmerman eerste klas was in gemeentedienst, verdiende ongeveer vijftien gulden per week. Kindertoeslag was nog niet uitgevonden. Begrijpelijk dat er met een gezin van zeven kinderen geen geld was voor de school. Mijn vader was ook al op een Vincentiusschool geweest en wel in de Warmoesstraat, waar eertijds zijn vader - mijn grootvader - 'schoolmeester' was geweest. Dat was in de jaren zestig van de vorige eeuw. Het gebouw bestaat nog en is nu het bekende bureau Warmoesstraat van de politie. 
De weg naar school gingen wij niet altijd via het bovenvermelde gebied tussen Bellamystraat en Lange Bleekerspad. We gingen ook wel vanaf het begin van de Tollensstraat bij de Kinkerstraat via een smal pad over een open terrein (waar later de tramremise werd gebouwd) rechttoe, recht aan naar de zuidzijde van het Bellamyplein in wording. Soms bleven wij kijken bij een paar nieuwbouwhuizen aan het begin van de Bellamystraat bij de Ten Katestraat. Daar was een sigarenwinkel waar altijd bladen voor de ruiten hingen met sensationeel gei1lustreerd nieuws. Het papier was roze. Op de titelpagina stond in enigszins sierlijke letters 'Police News' gedrukt. Dat was niet moeilijk te begrijpen en de illustraties logen er trouwens ook niet om. Het waren met vlotte hand getekende conterfeitsels betreffende gruweldaden, met gemaskerde boeven, pistolen en messen en schreeuwend weglopende mensen, waaronder altijd veel vrouwenfiguren met loshangende haren en in nachttoilet. Thuis kon je niet vertellen dat je er wel eens naar keek, want dat kwam niet te pas voor een net jongetje. Schuldgevoel knaagde als je voor de verleiding was gezwicht. 
In die tijd werd er in de parochie een eigen school gebouwd en toen die klaar was gingen enige van mijn vriendjes daarheen. Mijn vader vond het voor mij niet nodig maar later voldeed hij aan het verzoek van de parochiële geestelijkheid en zo ging ik van 'De Liefde' weg om de verdere schooljaren door te brengen op de gloednieuwe Sint Corneliusschool in de Kanaalstraat. De min of meer avontuurlijke wandelingen van en naar school behoorden nu tot het verleden.
}}}

{{BROWN{Vinkenbuurt}}}
<<tabs ""
"Info " "" "Vinkenbuurt0"
"Situatie 1822 " "" "Vinkenbuurt1"
"Situatie 1822-2007 " "" "Vinkenbuurt2"
"Situatie 1867 " "" "Vinkenbuurt3"
"Situatie 1879 " "" "Vinkenbuurt4"
"Situatie 1881 " "" "Vinkenbuurt5"
"Situatie 1883 " "" "Vinkenbuurt6"
"Situatie 1900 " "" "Vinkenbuurt7"
"Foto's " "" "Foto's Vinkenbuurt"
>>

{{BROWN{Vinkenbuurt}}}
Tussen de Kuiperssloot (parallel met de Vinkenbuurtsloot - de latere Hugo de Grootgracht - en ca. 100m noordelijker) in het noorden en het Lange Bleekerspad (de latere De Clercqstraat) in het zuiden lag de Vinkenbuurt.
Ten westen grenzend aan de Kostverlorenvaart en ten oosten grenzend aan de begraafplaats 'De Liefde'.
De Vinkenbuurt werd door de Vinkenbuurtsloot doorsneden.
De Vinkenbuurt kende 3 paden:
* 1e Vinkenbuurt
* 2e Vinkenbuurt
* Vinkenbuurtpad of Vinkenkenbuurtdwarspad dat 1e en 2e Vinkenbuurt verbond.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1894_Vinkenbuurt_2_zoons_fotograaf_Stomps_Benjamin_Stomps_400.jpg][Foto/1894_Vinkenbuurt_2_zoons_fotograaf_Stomps_Benjamin_Stomps.jpg]]
//Twee zoons van fotograaf Stomps in de Vinkenbuurt. Benjamin Somps, 1894.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1822_Vinkenbuurt_400.jpg][Foto/1822_Vinkenbuurt.jpg]]
//De Vinkenbuurt op de kadasterkaart van 1822.
//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_ca_1e_Vinkenbuurt_De_Liefde_Westerkerk_Benjamin_Wilhelmus_Stomps_400.jpg][Foto/1895_ca_1e_Vinkenbuurt_De_Liefde_Westerkerk_Benjamin_Wilhelmus_Stomps.jpg]]
//Eerste Vinkenbuurt met net zichtbaar de R.K. kerk De Liefde en de Westerkerk. Benjamin Wilhelmus Stomps, ca.1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1895_ca_Vinkenbuurt_B_W_Stomps_400.jpg][Foto/1895_ca_Vinkenbuurt_B_W_Stomps.jpg]]
//Vinkenbuurt. Benjamin Wilhelmus Stomps, ca. 1895.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1905_ca_Vinkenbuurtpad_400.jpg][Foto/1905_ca_Vinkenbuurtpad.jpg]]
//Vinkenbuurtpad, ca. 1905.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1822-2007_Vinkenbuurt_400.jpg][Foto/1822-2007_Vinkenbuurt.jpg]]
//De Vinkenbuurt op de kaart van 1822 met een overlay van de huidige situatie (Google Maps 2008).//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1867_Kaart_Amsterdam_J_Kuiper_Vinkenbuurt_400.jpg][Foto/1867_Kaart_Amsterdam_J_Kuiper_Vinkenbuurt.jpg]]
//De Vinkenbuurt op een - gedeeltelijk ingekleurde - plattegrond uit 1867.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1879_Kaart_van_Amsterdam_Vinkenbuurt_400.jpg][Foto/1879_Kaart_van_Amsterdam_Vinkenbuurt.jpg]]
//De Vinkenbuurt op een plattegrond uit 1879.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1881_Kostverlorengebied_Vinkenbuurt_400.jpg][Foto/1881_Kostverlorengebied_Vinkenbuurt.jpg]]
//De Vinkenbuurt op een plattegrond uit 1881.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1883_plattegrond_Amsterdam_Vinkenbuurt_400.jpg][Foto/1883_plattegrond_Amsterdam_Vinkenbuurt.jpg]]
//De Vinkenbuurt op een plattegrond uit 1883.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1900_Kaart_Amsterdam_Blad_4_9_Vinkenbuurt_400.jpg][Foto/1900_Kaart_Amsterdam_Blad_4_9_Vinkenbuurt.jpg]]
//OP deze plattegrond uit 1900 wordt de Vinkenbuurt niet vermeld.
De 2e Vinkenbuurt is al geheel verdwenen (in het water van de Hugo de Grootgracht).
De 1e Vinkenbuurt is nog aanwezig (tussen Hugo de Grootgracht en Lange Bleekerspad).
Op een straatnamenlijst uit 1896 komen aleen 1e Vinkenbuurt en Vinkenbuurtpad voor.//

{{BROWN{Vinkenbuurtsloot & Kerkpad}}}
{{vTabs{<<tabs ""
"Info " "" "VinkenbuurtslootKerkpad0"
"Situatie 1822 " "1822" "VinkenbuurtslootKerkpad1"
"1881 " "1881" "Prenten21"
"1882 " "1882" "Prenten25"
"1890-A " "1890" "Prenten39"
"1890-B " "1890" "Prenten38"
"1885-A " "1885" "VinkenbuurtslootKerkpad4"
"1885-B " "1885" "VinkenbuurtslootKerkpad3"
>>}}}

{{BROWN{Vinkenbuurtsloot & Kerkpad}}}
De Vinkenbuurtsloot kwam uit op de Singelgracht. Het Kerkpad liep ten zuiden van de Vinkenbuurtsloot.
Het eerste stuk van het Kerkpad (langs de Vinkenbuurtsloot) heette eerst Varkensgang.
Bij raadsbesluit van 2 oktober 1873 werd de Varkensgang ook Kerkpad genoemd.
De eerste 200 m van de Vinkenbuurtsloot werd in 1882/1883 vergraven tot Hugo de Grootgracht. In 1894 werd de Hugo de Grootgracht tot aan de Kostverlorenvaart vergraven.
Tussen de Vinkenbuurtsloot en de - nieuwe - ingang van de R.K. begraafplaats De Liefde stonden de hier getoonde huisjes aan het Raampad (de Buitensingel).

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1822_Ingang_Kerkpad_Vinkenbuursloot_400.jpg][Foto/1822_Ingang_Kerkpad_Vinkenbuursloot.jpg]]
//Buitensingel (Nassaukade) met ingang van Kerkpad en Vinkenbuurtsloot (Hugo de Grootgracht), 1822.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1885_ca_Singelweg_Nassaukade_bij_Kerkpad_400.jpg][Foto/1885_ca_Singelweg_Nassaukade_bij_Kerkpad.jpg]]
//Huizen aan het Raampad (de Buitensingel) ten zuiden van het Kerkpad, ca. 1885.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1885_ca_Singelweg_Nassaukade_bij_rechts_Kerkpad_400.jpg][Foto/1885_ca_Singelweg_Nassaukade_bij_rechts_Kerkpad.jpg]]
//Huizen aan het Raampad (de Buitensingel) ten zuiden van het Kerkpad. Rechts ingang Kerkpad, ca. 1885.//

{{BROWN{Info 'De Dageraad'}}}
//Aan F. Bruinsma werd bij besluit van 8 januari 1913 gedurende 10 jaren in huur gegeven een terrein, groot 300 m^^2^^, aan de Frederik Hendrikstraat, zijnde een deel van den inham in die straat vóór de huizen aan den voormaligen Voorweg, ten behoeve van den bouw van een perceel één verdieping hoog, n.l. een winkel voor de coöperatieve verbruiksvereeniging 'De Dageraad'.//

//Bron: J. van Eck, De Amsterdamsche Schans & de Buitensingel.//

De viswinkel op de hoek van de inham (plus het pand van 'Hoek & Vaart' ernaast) is dus in 1913 begonnen als coöperative winkel van de 'De Dageraad'.
+++!!![Historie van 'De Dageraad' »]
De arbeiderscoöperatie op socialistische grondslag werd in 1901 in Amsterdam opgericht door o.a. Herman Gorter, Henri Polak, Pieter Lodewijk Tak en Floor Wibaut.
In eerste instantie was het een gebruikerscoöperatie die kruidenierswinkels, bakkerijen en een kleermakerij exploiteerde. Sinds het bestaan van de Woningwet (1901) konden dergelijke verenigingen overheidssubsidies aanvragen voor de bouw van arbeiderswoningen (vandaar ook de woningbouwvereniging 'De Dageraad').
Het oprichten van 'De Dageraad' was dan ook niet zonder socialistisch, bijna communistisch doel. In de brochure 'De verbruikscoöperatie en de SDAP' van 1900 legde Wibaut de volgende richtlijnen voor socialistische coöperaties vast:
1. De verbruikscoöperatie streeft naar het vergroten van het reële inkomen van de arbeiders door het leveren van goede waar tegen een redelijke prijs onder uitschakeling van het winststreven.
2. Er wordt gestreefd naar matige dividenduitkeringen aan de leden. een deel van de winst is bestemd voor vakbeweging en partij.
3. Slachtoffers van de loonstrijd dienen in de verbruikscoöperatie werk te krijgen.
4. De arbeiderscoöperatie moet toonaangevend zijn wat loon- en arbeidsvoorwaarden betreft.
5. De verbruikscoöperatie die zelf produceert, is een leerschool voor de arbeiders, in afwachting van het ogenblik waarop de productiemiddelen in handen van de arbeidersklasse komen.

//Bron: lezing door Ton Oosterhuis 19 april 2001: ‘De verbruikscoöperatie als derde weg naar het socialisme?’// http://www.archieftonoosterhuis.nl/Lezing%5Ctekst4.html.

Grote arbeiderscoöperaties, zoals 'De Dageraad' te Amster­dam, droegen tot 1909 een derde van hun financiële over­schotten over aan vakbond en partij. Over het boekjaar 1908 werd bijvoorbeeld door deze coöperatie een bedrag van ƒ 1226,36, dat 20% van het financiële overschot vormde op een omzet van ƒ 298.256,— aan vakbeweging en SDAP overgemaakt.
Over het boekjaar 1910 werd, afgezien van giften, nog slechts tien procent van het financiële overschot aan SDAP en vakbe­weging overgemaakt, waardoor aan deze beweging ƒ 1042,97 toekwam. Er was in die tijd sprake van een nauwe band tus­sen de SDAP en deze coöperatie:
"Als je lid werd van de partij, dan had je de volgende dag de bakker van de coöperatie aan de deur. Want dan hoorde je toch eigenlijk bij de coöperatie te kopen. Zo sterk was dat in Amsterdam".
'De Dageraad' verkocht bij voorbeeld broodjes en limonade op de grote SDAP-meetings van die jaren en stelde haar gebouw aan de Tolstraat in Amsterdam ter beschikking van de SDAP voor verkiezingsbijeenkomsten. Zuiver partij-gebonden arbei­derscoöperaties zijn er in ons land niet voorgekomen en nadat in 1913 een einde kwam aan de financiële steun vanuit ver­bruikscoöperaties aan partij en vakbond, was het contact tus­sen partij en coöperaties van weinig betekenis.

De eerste winkel van 'De Dageraad' was gevestigd in de 1e van Swindenstraat op #40..
Rond 1910 werd aan de Tolstraat een complex van de Arbeiderscoöperatie gebouwd. In dit gebouw werden verschillende winkels, bedrijfsruimten (o.a. een grote bakkerij) en zelfs woonruimten ondergebracht, om de arbeiders in alle levensbehoeften te voorzien: een dak boven het hoofd, werk en voedsel, maar bijvoorbeeld ook een zwangerschapsuitkering.
> Pas vanaf 1916 werd 'De Dageraad' ook echt een woningbouwvereniging.
Zoals in de advertentie uit de krant 'Het Volk' uit 1911 te zien is, vestigde 'De Dageraad' behalve het complex aan de Tolstraat door heel Amsterdam winkels en coöperaties. Soms werd er dan een hele rij winkels gebouwd met aan de ene kant de dagelijkse levensbehoeften als melk, brood groenten en kruidenierswaren en aan de andere kant winkels met huishoudelijke artikelen en textiel.
Omdat 'De Dageraad' garant stond voor eerlijke en goede producten voor een betaalbare prijs en omdat zij al die verschillende winkels onder een dak wisten samen te brengen liepen de zaken goed. Zo goed zelfs dat ook huisvrouwen uit niet-socialistische kringen boodschappen kwamen doen bij de coöperatie, iets wat in die tijd uit den boze was. Om ervoor te zorgen dat iedereen netjes in zijn of haar eigen zuil boodschappen kon doen richtten ook Katholieke, protestantse en liberale verenigingen dergelijke coöperaties op.
De coöperaties waren eigenlijk voorlopers op onze moderne supermarkt.
===

Een vaartuig dat is ingericht voor het vervoer, onderhoud en gebruik van vliegtuigen.

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Consolidated_PBY-5A_Catalina_400.jpg][Foto/19xx_Consolidated_PBY-5A_Catalina.jpg]]
//Militair Luchtvaartmuseum Soesterberg met vliegboot Consolidated ~PBY-5A Catalina (16-212), ca. 2005.
Tussen 1941 en 1957 waren vliegboten van dit type bij de Nederlandse Marine Luchtvaartdienst in gebruik.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/19xx_Fokker_T-5_bommenwerper_400.jpg][Foto/19xx_Fokker_T-5_bommenwerper.jpg]]
//Fokker T-5 bommenwerper (852), ca. 1938.
Op 10 mei 1940 kon Nederland 9 T-5's inzetten. Door hun lage snelheid en magere bewapening waren ze geen partij voor de snelle Duitse jagers. Wel wisten ze in de lucht en op de grond vooral een aantal Duitse Junkers 52/3m transportvliegtuigen te vernietigen.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1954-1957_Nieuw-Guinea_Consolidated_PBY-5A_Catalina_400.jpg][Foto/1954-1957_Nieuw-Guinea_Consolidated_PBY-5A_Catalina.jpg]]
//Biak ~Nieuw-Guinea, Consolidated ~PBY-5A Catalina (16-214), ca. 1954.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/Catalina_Aviodrome_400.jpg][Foto/Catalina_Aviodrome.jpg]]
//Aviodrome, Consolidated ~PBY-5A Catalina (16-218), ca. 2015.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1938_ca_Fokker_C-11W_Tromp_boordvliegtuig_400.jpg][Foto/1938_ca_Fokker_C-11W_Tromp_boordvliegtuig.jpg]]
//Fokker C.~XIw (W-6), boordvliegtuig van de lichte kruiser Tromp, ca. 1938.
<<tiddler Boordvliegtuig>>//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1938_ca_Fokker_C.XI_De_Ruyter_400.jpg][Foto/1938_ca_Fokker_C.XI_De_Ruyter.jpg]]
//Fokker C.~XIw, boordvliegtuig van de lichte kruiser De Ruyter, ca. 1938.
<<tiddler Boordvliegtuig>>//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1942_ca_Fokker_T.VIIIw_400.jpg][Foto/1942_ca_Fokker_T.VIIIw.jpg]]
//Een Fokker T.~VIIIw in dienst bij het 320 Dutch Squadron RAF, ca. 1942.
N.B. Let op het+++^*[landsymbool »]
<<tiddler "Roundels">>===voor.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1929_Van_Berkel_W-A_Hr_Ms_Java_400.jpg][Foto/1929_Van_Berkel_W-A_Hr_Ms_Java.jpg]]
//Een+++^*[Van Berkel &raquo;]<<tiddler "Van Berkel">>===~W-A watervliegtuig (W9) wordt vanaf de lichte kruiser Java in het water getakeld in de wateren van ~Nederlands-Indië, 1929.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1931-1942_Dornier_Wal_F_reg_D41_400.jpg][Foto/1931-1942_Dornier_Wal_F_reg_D41.jpg]]
//Dornier Do-15 Wal F (D41), ca. 1936.
Marinevliegkamp De Mok, Texel.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1937_Fokker_C.XI_W_op_De_Ruyter_klein_onderhoud_400.jpg][Foto/1937_Fokker_C.XI_W_op_De_Ruyter_klein_onderhoud.jpg]]
//Fokker C.XIW (W-1) aan boord van kruiser De Ruyter, 1937.
Dagelijks onderhoud aan de C XI, gedaan aan boord van de kruiser.
De W 1 is met stroppen verankerd aan de katapult.
Voor periodiek groter onderhoud moest de hangar worden bezocht.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1937_Fokker_C.XI_W_W1_terug_aan_boord_per_kraan_400.jpg][Foto/1937_Fokker_C.XI_W_W1_terug_aan_boord_per_kraan.jpg]]
//Fokker C.XIW (W-1) wordt aan boord van kruiser De Ruyter getakeld, 1937.//

[img[Klik voor een grotere versie (opent in een aparte tab)|Images/1938_Fokker_C.XIw_c3_400.jpg][Foto/1938_Fokker_C.XIw_c3.jpg]]
//Fokker C.XIW (W-1), 1938.
Het arriveren bij de 'scheeps' helling. De W 1 is hier langszij de lorrie tot stilstand gekomen en wordt naar de kant begeleid. <<tiddler VM>>//